ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Εισαγωγή Une littérature sans mythes ni tabous? Νατουραλισμός και ζωγραφική ή η εξορία της ποίησης...

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Εισαγωγή... 11. Une littérature sans mythes ni tabous?... 25. Νατουραλισμός και ζωγραφική ή η εξορία της ποίησης..."

Transcript

1

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Εισαγωγή YVES CHEVREL Une littérature sans mythes ni tabous? πδ À-ª ƒª ƒπ À Νατουραλισμός και ζωγραφική ή η εξορία της ποίησης HENRI MITTERAND Pour libérer Zola du «naturalisme» MARIO VITTI Νατουραλισμός ή/και ηθογραφία: Mια επισκόπηση πøƒ à π À Ελληνικός νατουραλισμός και σύγχρονές του κριτικές προσλήψεις: Η περίπτωση του Παλαμά πø. π Λόγος και αντίλογος για τον νατουραλισμό: Kριτικός σχολιασμός των απόψεων των Α. Βλάχου, Αγ. Γιαννόπουλου και Γρ. Ξενόπουλου Δ π πδ Η παγίδα της μίμησης στον Ζητιάνο του Α. Καρκαβίτσα

3 10 ƒπ à ª μπ À Δ π À Ο Γρηγόριος Ξενόπουλος και η νοσταλγία του νατουραλισμού LUCILE FARNOUX Constantin Théotokis, romancier naturaliste Δ π Δø À À Ο γερμανικός νατουραλισμός π π π π - ƒ À À Νατουραλιστικές εκδοχές ρεαλιστικών αναζητήσεων Ο Ζητιάνος του Α. Καρκαβίτσα και οι Χωρικοί του Β.Σ. Ρέυμοντ ƒ Η «Νανότα» του Ξενόπουλου ως διακείμενη μορφή της Νανάς του Ζολά Àƒ π À ƒπøδ Ελληνική ταξιδιωτική φιλολογία και νατουραλισμός: Tο παράδειγμα του Ανδρέα Καρκαβίτσα μ Δ ƒ Àà ƒ Ο «ορθόδοξος» νατουραλισμός στο νεοελληνικό θέατρο: Tο ιστορικό μιας απουσίας O Àª π æàã π -ºƒ À Νατουραλισμός, ρεαλισμός, βερισμός: Η συγκριτική διάσταση στη λογοτεχνία και στη μουσική με έμφαση στα έργα της ελληνικής μουσικής Βιβλιογραφία Oι συγγραφείς του τόμου

4 Νατουραλισμός ή / και ηθογραφία: Μια επισκόπηση MARIO VITTI Η επισκόπηση που θα επιχειρήσω εδώ θα γίνει, φυσικά και αναγκαστικά, λαμβάνοντας υπόψη δύο διαστάσεις του ζητήματος, εφόσον έχουμε πρώτα από όλα υποχρέωση να εκθέσουμε, έστω συνοπτικά, μερικά γεγονότα των οποίων η σημασία απεκαλύφθη εκ των υστέρων στη συνέχεια θα πρέπει να ανακεφαλαιώσουμε όσες αποτιμήσεις και ανακατατάξεις έχουν αποδειχθεί αναγκαίες στον χώρο της κριτικής και της μελέτης κατά τα τελευταία πενήντα χρόνια. Και όσον αφορά τις περιπέτειες της λογοτεχνικής παραγωγής κατά τον 19ο αιώνα και όσον αφορά την εξέλιξη της πρόσφατης κριτικής, θα μνημονευθούν κείμενα και πράγματα που οι περισσότεροι τα γνωρίζουν και στα οποία μάλιστα μερικοί από εσάς έχουν εμβαθύνει οπωσδήποτε περισσότερο από μένα αλλά θα πρέπει να έχετε υπομονή, επειδή καμιά φορά, παρακολουθώντας την πρόσφατη, ζωντανή, εν θερμώ αντιμετώπιση των προβλημάτων, χάνουμε τη μνήμη της πρώτης αφορμής και την αφετηρία μιας ολόκληρης εξέλιξης. Και κάτι άλλο που αυτή τη στιγμή επιβάλλεται από τα πράγματα: δεν μπορούμε να αμελήσουμε το γεγονός ότι στις εργασίες μας συμ- 82

5 Δ Àƒ π ª / π ƒ ºπ 83 μετέχουν μελετητές από το εξωτερικό, που πιθανότατα θα βρουν χρήσιμο κάποιο πληροφοριακό στήριγμα για να συμμετάσχουν στη συζήτηση. Στην αρχή είναι ο ρεαλισμός Ας δεχτούμε για την ώρα, και μόνο για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε δίχως περισσότερες επιπλοκές, ότι ο ρεαλισμός στη λογοτεχνία εδραιώνεται στην ανταπόκριση της αναπαράστασης του κόσμου που χρησιμοποιεί τα μέσα του λόγου με έναν κόσμο που μας είναι γνωστός από τα δεδομένα της εμπειρίας μας. Πρόκειται οπωσδήποτε για μια σύμβαση. Ο ρεαλισμός σε αυτή την καθαρή, αμιγή κατάσταση δεν κρίνει, δεν κρατά μια στάση ούτε θετική ούτε αρνητική, δεν επηρεάζεται από ηθικές ή κοινωνικές αφορμές. Αλλά τέτοιου είδους απροκατάληπτη αναπαράσταση της πραγματικότητας, ως απόλυτη κατάσταση, στη λογοτεχνία είναι ανέφικτη και αφύσικη μόνον οι θετικές επιστήμες μπορούν να την κατορθώσουν. Οι χρήσεις του ρεαλισμού στην τέχνη είναι απεριόριστες. Μία από αυτές είναι εκείνη που αξιοποιεί ο νατουραλισμός στον χώρο της λογοτεχνικής γραφής για να πετύχει τους στόχους του. Επιπλέον, ας έχουμε υπόψη και αυτό: η ρεαλιστική αναπαράσταση, για να εφαρμοστεί με τα μέσα του έντεχνου λόγου, συναντά εμπόδια που δεν είναι διαφορετικά από όσα φράζουν τον δρόμο της και σε άλλες μορφές τέχνης, λόγου χάρη στον κινηματογράφο, στο θέατρο, στις εικαστικές τέχνες. Η κοινωνική και η προσωπική λογοκρισία έχει μύριους λόγους για να εμποδίζει, να αναστέλλει, να μεταμορφώνει, να παραποιεί τη ρεαλιστική αναπαράσταση. Το παραμικρό που για έναν οποιονδήποτε λόγο ενοχλεί μπορεί να κινητοποιήσει διαδικασίες αντιμετώπισης που βρίσκουν λύσεις πολύ συχνά πολέμιες, και όχι σπάνια και παρ όλα αυτά μάλλον χάρη σε αυτά καλλιτεχνικώς επωφελείς. Άλλες φορές η αντίσταση αυτή απέναντι στο πραγματικό μπορεί να διοχετεύσει τη βούληση γραφής προς το φανταστικό, με τα ποικίλα αποτελέσματα που μας είναι γνωστά.

6 84 M ARIO V ITTI Αλλά ας αφήσουμε τις γενικότητες και ας δοκιμάσουμε να δούμε ποιες ήταν οι τύχες του ρεαλισμού κατά τον 19ο αιώνα στην ελληνική λογοτεχνία. Η Ελλάδα δεν έχει στο ενεργητικό της κατά τον αιώνα που μας ενδιαφέρει ούτε έναν Balzac ούτε έναν Zola. Ούτε εξάλλου η ελληνική κοινωνία παρουσιάζει φαινόμενα που αντιστοιχούν κατά ένα μέτρο υπολογίσιμο σε εκείνα του γαλλικού χώρου, όπου οι δύο Γάλλοι μπόρεσαν να αναπτύξουν τη δραστηριότητά τους. Ένα αποτελεσματικό ερέθισμα για τη ρεαλιστική αναπαράσταση στην ελληνική πεζογραφία προήλθε ωστόσο, και πολύ νωρίς, από την πολιτική με τον πιο ωμό τρόπο. Για να πάμε πίσω, έως τα χρόνια της Επανάστασης και τα χρόνια που ακολούθησαν τη σύσταση ενός κράτους ελληνικού, θα φέρω στη μνήμη σας την περίπτωση του Αλέξανδρου Σούτσου. Ο συγγραφέας αυτός είχε μέσα του μια διάθεση ακατάσχετα ανατρεπτική, που εκδηλωνόταν με μια τολμηρή, άφοβη για τις συνέπειες σατιρική διάθεση. Πίστευε ότι με την καταγγελία των κακώς εχόντων θα μπορούσε να διορθώσει τις ανωμαλίες του τόπου του, όσες εξαρτώνται από τους ανθρώπους και την πολιτική. Η πρόκλησή του ήταν εξίσου σφοδρή τόσο στα ποιήματα που έγραφε και που τα κυκλοφορούσε αμέσως, για να φτάσουν το γρηγορότερο στον προορισμό τους, όσο και στα άρθρα του και στο νεανικό μυθιστόρημα Ο εξόριστος του 1831, κωμικο-τραγικόν ιστόρημα. Ο Αλέξανδρος Σούτσος δεν είναι καταξιωμένος πεζογράφος, αλλά ο μηχανισμός της σάτιρας έτσι όπως εφαρμόστηκε από αυτόν στο πεζογράφημά του μας αποκαλύπτει με σαφήνεια τη λειτουργία που μπόρεσε να αποκτήσει η σατιρική επιθετικότητα. Μας βοηθά να αποτιμήσουμε πιο σωστά και τον ρεαλισμό, όπως τον εφαρμόζει στη συνέχεια ένας Παλαιολόγος ή ένας Πιτσιπιός. Ο Γρηγόριος Παλαιολόγος πρώτα στον Πολυπαθή και αργότερα στον Ζωγράφο υπακούει στα ερεθίσματα της σάτιρας για να στήσει τις ιστορίες του. Προβάλλει ως πρόφαση τον συνδυασμό «το ηδύ με το ωφέλιμον» και, υπό την κάλυψη αυτή, προχωρεί σε έναν πίνακα της κοινωνικής πραγματικότητας του καιρού του. Ζητά συγγνώμη αν ενοχλεί με την ειλικρίνειά του. Ο Πιτσι-

7 Δ Àƒ π ª / π ƒ ºπ 85 πιός πάλι, από το δικό του μέρος, με τον Πίθηκο Ξουθ ή, αλλιώς, Τα ήθη του αιώνος (1848) κάνει κάτι ανάλογο. Δεν πρέπει να μας παραπλανήσει η λέξη ήθη που συναντούμε ήδη στον τίτλο: σε αυτή την πρώιμη εποχή η χρήση της απηχεί το roman de moeurs του Γαλλικού Διαφωτισμού και δεν αποτελεί προμήνυμα της καθεαυτό ηθογραφίας. Αν δεν πρόκειται για ηθογραφία, όπως την εννοούμε αναφερόμενοι στην αφηγηματογραφία του τέλους του 19ου αιώνα, δεν πρόκειται ακριβώς ούτε για ρεαλισμό. Πότε, αλήθεια, έχουμε τεκμήρια ουσιαστικά για την αρχή του ρεαλισμού ως κινήματος στον ελληνικό χώρο; Ο Παύλος Καλλιγάς αντιμετωπίζει την κοινωνική πραγματικότητα του καιρού του δίχως ψευδαισθήσεις και κάτι πολύ σημαντικό που τον διακρίνει από τον Πιτσιπιό και τον Παλαιολόγο η αναπαράσταση της κοινωνίας που κάνει δεν είναι εμπνευσμένη από σατιρικό πνεύμα. Οι ήρωές του ανήκουν σε ταπεινή κοινωνική τάξη, αλλά ούτε και αυτό αρκεί. Ας αφήσουμε να περάσουν άλλα είκοσι πέντε χρόνια. Θα δίσταζα πράγματι να αναφερθώ στη Στρατιωτική ζωή εν Ελλάδι (1871) μέσα στο πλαίσιο του ρεαλιστικού προβληματισμού, ενώ δεν έχω αμφιβολίες για τις προθέσεις του Βικέλα στον Λουκή Λάρα (1879). Εδώ έχουμε έναν συγκροτημένο συγγραφέα, καλά πληροφορημένο για το τι συμβαίνει τόσο στον τόπο του όσο και στη Δύση. Έχουμε τη δηλωμένη μαρτυρία των αντιλήψεών του, που, έστω και αν είναι διατυπωμένες μεταγενέστερα, δείχνουν έναν διανοούμενο που κοιτάζει προς τους νέους προσανατολισμούς της Εσπερίας, έχοντας τον νου συγκεντρωμένο στην ελληνική πραγματικότητα. Το γνωστότατό του άρθρο για την ελαφρά φιλολογία, στο οποίο ο Βικέλας επισημαίνει την ανάγκη μιας αφηγηματογραφίας που να αντιστοιχεί στις προδιαγραφές του ρεαλισμού, είναι βέβαια γραμμένο όταν πια άλλοι Έλληνες πεζογράφοι, πολύ πιο προικισμένοι από αυτόν, έχουν επιβάλει την προσωπικότητά τους (ο Βιζυηνός, ο Παπαδιαμάντης, ο Καρκαβίτσας) και έχει ήδη προκηρυχθεί ο διαγωνισμός για ελληνικό διήγημα. Ο Βικέλας επικαλείται την ανάγκη μυθιστορημάτων δίχως απίθανες ηρωικές και ερωτικές περιπέτειες, με ψυχολογημένα πρό-

8 86 M ARIO V ITTI σωπα, με συνέπεια στην εξέλιξη της πλοκής μάλιστα, μιλά ρητά για αίτια και αιτιατά. Από αυτά τα αιτήματα που αναγνωρίζει στο γαλλικό μυθιστόρημα του καιρού του ο Βικέλας έχει εφαρμόσει όσα συμβιβάζονται με τη δική του ιδιοσυγκρασία και τις δικές του ικανότητες δημιουργεί προσγειωμένους χαρακτήρες, υποστηρίζει με χαμηλόφωνη έξαρση τα ηθικά και πατριωτικά αισθήματα. Η μετριοπάθεια του Βικέλα, για την οποία διακρίνονται γενικά η προσωπικότητα και η συμπεριφορά του στον χώρο της λογοτεχνίας, τον διαφύλαξε από τις υπερβολές. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα επεισόδια που αφηγείται στον Λουκή Λάρα ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα (εξάλλου, η ιστορία του Τζίφου είναι εκεί στη διάθεσή μας) αυτή όμως η πιστότητα στα αληθινά συμβάντα είναι από μόνη της αρκετή για να πεισθούμε ότι ο Βικέλας έγραψε ένα ρεαλιστικό έργο; Το διάστημα κατά το οποίο ο Βικέλας αρχίζει να παίζει σημαντικό ρόλο με τη δημοσίευση του Λουκή Λάρα είναι το πιο δημιουργικό και αποφασιστικό για τη γονιμοποίηση της αφηγηματικής τέχνης που ξανοίγεται προς τον ρεαλισμό, σε αναλογία με ό,τι συνέβαινε σε άλλες χώρες, και που θα καταλήξει σε εκδηλώσεις νατουραλιστικού παροξυσμού. Αυτή τη στιγμή χρησιμοποιώ τη λέξη ρεαλισμός εννοώντας όχι πια τη διαχρονική αφηρημένη έννοια του ρεαλισμού, αλλά τη συγκεκριμένη ιστορική περίοδο της αφηγηματικής τέχνης που περνά με το όνομα τούτο. Γι αυτό δεν είναι άσκοπο να αντιμετωπίσει κανείς τη ρεαλιστική τεχνοτροπία αντιπαραβάλλοντάς την, όπως εξάλλου έχει γίνει από καιρό εκ μέρους ενός νοήμονος μελετητή (και εννοώ τον Wellek το 1960), με την τεχνοτροπία που είχε προηγηθεί και από την οποία ήθελε να διαφοροποιηθεί, δηλαδή με τον ρομαντισμό. Τώρα οι αφηγητές αποφεύγουν ό,τι προηγουμένως χαρακτήριζε και αποτελούσε τα προσόντα ενός έργου ήτοι, το φανταστικό, το παραμυθένιο, το τυχαίο και το απίθανο. Από το έτος 1880 και ύστερα τα πράγματα αρχίζουν να τρέχουν. Πρωταγωνιστές είναι οι γνωστοί άξιοι πεζογράφοι, όπως ο Βιζυηνός, ο Παπαδιαμάντης, ο Καρκαβίτσας ή, με τον δικό του τρόπο, ο Ροΐδης. Στην πραγματικότητα, την εξουσία ασκούν οι εκδότες του ημερήσιου

9 Δ Àƒ π ª / π ƒ ºπ 87 και του περιοδικού τύπου που ακολουθούν τις οδηγίες λογίων, όπως ο Άγγελος Βλάχος και ο Νικόλαος Πολίτης, για να περιοριστώ σε δύο σημαίνουσες προσωπικότητες που θα μας απασχολήσουν εδώ. Πρόκειται για ιδιοσυγκρασίες πληθωρικές, πλούσιες σε γνώσεις, σε ταλέντο, γεμάτες εποικοδομητικές πρωτοβουλίες. Αγαπούν τον τόπο τους, θέλουν την πρόοδο. Αλλά δυσπιστούν απέναντι στις ακρότητες όσων βιάζονται να εφαρμόσουν οπωσδήποτε καθετί νέο. Δεν πρόκειται πάντως για προσωπικότητες που με λεξιλόγιο του 20ού αιώνα θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν αντιδραστικές. Ως υποστηρικτές της υγιούς πολιτικής και της υγιούς λογοτεχνίας, προσπαθούν να προλάβουν το κακό μόλις εμφανίζεται στον ορίζοντα και το καταπολεμούν με τα όπλα που νομίζουν πιο αποτελεσματικά. Σήμερα βέβαια έχουμε χάσει τη μνήμη μιας εποχής όπου το μυθιστόρημα γινόταν εύκολος στόχος των καλοπροαίρετων αστών, κατατάσσοντάς το σε μια κατηγορία που ήταν γνωστή ως «ελαφρά» λογοτεχνία. Μέσα σε αυτό το κλίμα ηθικολογίας, η κλίμακα κοινωνικών αξιών τοποθετούσε το επινοημένο αφήγημα πολύ χαμηλά. Ενώ το αναγνωστικό κοινό διψούσε για αφηγηματικά κείμενα, πολύ δύσκολα μπορούσε να δεχθεί ιστορίες επιλήψιμες που αφορούσαν τη δική του κοινωνία. Τα κάπου εφτακόσια πενήντα μυθιστορήματα που μεταφράζονται, ιδίως από τα γαλλικά, και κυκλοφορούν στην ελευθερωμένη Ελλάδα μέχρι το 1880 (σύμφωνα με τη μέτρηση της Ντενίση, 1995) αποτελούν ένα αδιαμφισβήτητο τεκμήριο για τη ζήτηση που έχει δημιουργηθεί μέσα σε μια κοινωνία που πήρε τον δρόμο της βάναυσης αστικοποίησης, που μόλις έχει βγει από τον αναλφαβητισμό και τώρα αρχίζει να καταναλώνει εφημερίδες και περιοδικά. Οι οικογενειάρχες αρχίζουν να ανησυχούν για την ανατροφή των παιδιών τους, εξορκίζουν τα κακά παραδείγματα. Μέσα σε αυτό το κλίμα ηθικού συναγερμού, αν θέλετε ηθικών προκαταλήψεων, πρέπει να θεωρήσουμε πολύ τολμηρή την απόφαση, λόγου χάρη, ενός Α.Ρ. Ραγκαβή και άλλων επιφανών Ελλήνων με αξιόλογη θέση στην κοινωνία, που δημοσιεύουν τα αφηγηματικά σκαριφήματά τους. Η νομιμοποίηση του έργου τους μέσα σε μια κοινωνία ενός

10 88 M ARIO V ITTI στενού ορίζοντα απαιτεί να γίνεται με το ελάχιστο ρίσκο. Το άλλοθι το στηριγμένο στη δυάδα «τερπνόν και ωφέλιμον» δεν αφήνει πολλά περιθώρια. Το επικαλούνται οι μυθιστοριογράφοι κάθε φορά που κινδυνεύει η κοινωνική τους τιμή. Όλες αυτές οι συνθήκες βρίσκονται έξω από το έργο, θα πείτε, αλλά νομίζω ότι δεν μπορούν να αγνοηθούν από τους μελετητές, εφόσον θέτουν αναπόδραστους όρους στο έργο και αποφασίζουν για τις επιλογές του συγγραφέα τόσο στο επίπεδο της θεματικής όσο και στο επίπεδο του ύφους. Ο Άγγελος Βλάχος, καθηγητής πανεπιστημίου, πολιτικός και διπλωμάτης, και ο Νικόλαος Πολίτης, καθηγητής πανεπιστημίου αρχαίας μυθολογίας, με βλέψεις προς την εξουσία, θέλουν την πρόοδο, θέλουν τα μυθιστορήματα, μεταφράζουν οι ίδιοι. Λαμβάνουν υπόψη τους τη ζήτηση, αλλά δεν παραβλέπουν τα ιδεώδη του Έθνους, την πατριωτική ενθάρρυνση, την ηθική στήριξη, την εξωτερική πολιτική και ανησυχούν μη τυχόν και επέλθει κάποια φθορά όταν η εισβολή ιδεών από τη Δύση γίνει με παράφορη ορμή. Δύο επεισόδια που διαδραματίζονται σε στενό διάστημα, στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1880, προπαντός αν συνδυαστούν με τρόπο κατάλληλο, δίνουν μια πιστή αίσθηση των πραγμάτων. Το 1880 βγαίνει η μετάφραση του μυθιστορήματος Νανά. Το 1883 προκηρύσσεται ο διαγωνισμός για «ελληνικό διήγημα». Πρωταγωνιστές έμμεσοι και εν μέρει αφανείς είναι ακριβώς ο Άγγελος Βλάχος και ο Νικόλαος Πολίτης. Θα ανακεφαλαιώσω τα επεισόδια για όσους δεν τα θυμούνται, ιδίως όμως προς χάριν των ξένων φιλοξενουμένων του συμποσίου αυτού. Το μυθιστόρημα Νανά πρώτα Στα 1879 η εφημερίδα Ραμπαγάς αρχίζει να δημοσιεύει το μυθιστόρημα του Ζολά. Ο Άγγελος Βλάχος εξαπολύει τότε μια επίθεση σε μορφή επιστολής τάχα προς έναν επαρχιώτη, για να καταπολεμήσει το σύνθημα του Ζολά και να σταματήσει τη μετάφραση (τίτλος: Η φυσιο-

11 Δ Àƒ π ª / π ƒ ºπ 89 λογική σχολή και ο Ζολά). Σύμφωνα με αυτόν, οι αντιλήψεις του Ζολά δεν είναι παρά «η εσχάτη της παρακμής ακμή». Δεν δημιουργεί παρά «φιλολογικά τέρατα» και αποκλείει από τη φαντασία τον ιδεώδη κόσμο. Η Ελλάδα έχει ακμαίες δυνάμεις, είναι νέα, άφθαρτη και κάθε άλλο παρά γηραιά και διεφθαρμένη, όπως η Ευρώπη. Το μυθιστόρημα τελικά δημοσιεύεται ολόκληρο σε τόμο το επόμενο έτος. Το προλογίζει μια «επιστολιμαία διατριβή», σταλμένη από το Μπάρι της Ιταλίας. Δεν είναι γνωστό μέσα από ποιες διασυνδέσεις η επιστολή αυτή ένωσε την τύχη της με τη Νανά, περνώντας με αυτόν τον συνδυασμό στην ιστορία. Ο συγγραφέας της είναι γνωστός κατά τα αμέσως επόμενα χρόνια για μερικά διηγήματα, όχι ιδιαίτερης σημασίας και πάντως όχι νατουραλιστικά, δημοσιευμένα στην Εστία και αλλού. Η διατριβή του είναι πολύ πιο τολμηρή από αυτά. Μπορούμε να διακρίνουμε δύο άξονες που κατευθύνουν τον επηρμένο ενθουσιασμό του νεαρού Γιαννόπουλου και οι οποίοι διαπλέκονται μεταξύ τους, μια και αμφότεροι προέρχονται από το ισχυρό μήνυμα του Ζολά. Από τη μια πλευρά, έχουμε την επαγγελία κοινωνικής προσέγγισης: απαιτήσεις του «νεωτερισμού» που επιβάλλονται από την πρόοδο και, επιπλέον, άνοιγμα του ορίζοντα πέρα από τα εθνικά σύνορα: «η ανθρωπότης τείνει να κατακτήσει την ιδέαν της πατρίδος ευρείαν όσον ο κόσμος». Η ελληνική παράδοση δεν απειλείται από τον κοσμοπολιτισμό, επειδή είναι πολύ ισχυρή και γερή. Ο άλλος άξονας μας θέτει εμπρός στην ουσία του νατουραλισμού. Ο Γιαννόπουλος εξηγεί: «Η θεωρία του Ζώλα είναι ότι ηθικώς ο άνθρωπος μεταβάλλεται αφομοιούμενος προς τον χώρον εν ω ζη. Δύναται ούτος να έχει εμφύτους αγαθάς τινας ορμάς ή ιδιότητας αλλά τα πρόσωπα του Ζώλα είναι άνθρωποι εξ εκείνων ους βλέπομεν καθ εκάστην και οίτινες στερούνται της εκτάκτου ηθικής δυνάμεως, ήτις ανθίσταται κατά του παραδείγματος και νικά το εν εαυτή ζωώδες ένστικτον». Με άλλα λόγια, αντικείμενο μελέτης του συγγραφέα που θέλει να ακολουθήσει τη νέα τεχνοτροπία είναι «ο άνθρωπος κατερχόμενος προς το κτήνος, η διάνοια σκοτιζομένη υπό των ενστίκτων, η

12 90 M ARIO V ITTI αρετή κατά μικρόν καταβαλλομένη και εκπνέουσα εν τη βαρεία και πνιγηρά ατμοσφαίρα της διαφθοράς». Η υποβάθμιση του ανθρώπου στα ένστικτά του και στην κληρονομικότητα είναι συνέπεια της έμφασης που ο νατουραλισμός αποδίδει στην ωμή πραγματικότητα, για να αντισταθμίσει τον ιδανικό κόσμο που οι λογοτέχνες είχαν προβάλει μέχρι τότε. Τι ακριβώς ήξερε ο Γιαννόπουλος για τον νατουραλισμό και τον Ζολά δεν μας είναι γνωστό. Γεγονός είναι ότι ένα χρόνο νωρίτερα ο μεγάλος Ιταλός κριτικός Francesco de Sanctis είχε γράψει μια σειρά άρθρων για το ίδιο ζήτημα, ξεσηκώνοντας τη νεολαία. Ένα από αυτά είχαν ως τίτλο «Reale e ideale in Zola». Ο ίδιος ο Γιαννόπουλος προφέρει το επώνυμο του Γάλλου με ιταλική προφορά, τονίζοντας την παραλήγουσα, «Ζώλα». Αυτές όμως είναι λεπτομέρειες που δεν μας ενδιαφέρουν αυτή τη στιγμή. Το άλλο σημαδιακό επεισόδιο της εποχής αυτής, που πάει να παίξει έναν ρόλο συμβόλου μιας κρίσιμης εποχής, είναι ο διαγωνισμός για «ελληνικό διήγημα» που προκηρύσσει το περιοδικό Εστία στα Πρόκειται για μια δεδηλωμένη αντεπίθεση προς επανόρθωση της εισβολής ιδεών που τείνουν να διαταράξουν την ομαλή εξέλιξη της εθνικής λογοτεχνίας. Το σχέδιο της σύνταξης δεν διατυπώνεται με σαφήνεια, αλλά ο βασικός στόχος είναι φανερός: να στραφεί δηλαδή η προσοχή προς την ελληνική θεματική, για να κατασταλεί όχι μόνο η εισβολή μέτριων και επικίνδυνων μυθιστορημάτων μεταφρασμένων από τα γαλλικά, αλλά προπαντός για να πάψει η πολύ κακή συνήθεια συγγραφής πεζογραφημάτων από ελληνικής πλευράς με θέματα ξενόφερτα ή εξωτικά. Ο κύριος όρος του διαγωνισμού αφορά τα θέματα ακριβώς που πρέπει να συνίστανται «εις περιγραφήν σκηνών του βίου του ελληνικού λαού εν οιαδήποτε των περιόδων της ιστορίας αυτού». Ο περισπασμός επέτυχε. Η παραγωγή διηγημάτων με θέμα ιδίως τη ζωή της υπαίθρου πολλαπλασιάστηκε εντυπωσιακά, αλλά από τη μεγάλη συγκομιδή επέπλευσαν λίγες μόνο προσωπικότητες. Οι σημαντικοί πεζογράφοι που συνεχίζουν να διαβάζονται μέ-

13 Δ Àƒ π ª / π ƒ ºπ 91 χρι σήμερα και να προσελκύουν το ενδιαφέρον των μελετητών παραμένουν ο Βιζυηνός, ο Παπαδιαμάντης, ο Καρκαβίτσας, οι οποίοι πέρασαν τη συγγραφική τους ζωή αφιερωμένοι με πάθος στον στενό περίγυρο της κοινωνίας τους και στην προσωπική εμπειρία ζωής. Και όχι μόνο τούτο, αλλά ο Βιζυηνός και ο Παπαδιαμάντης, μέσα από αυτόν τον φαινομενικά στενό χώρο, βρήκαν τον τρόπο να επινοήσουν λύσεις εντελώς νέες για την προοπτική της λογοτεχνικής μνήμης, ένα εντελώς προσωπικό ύφος, που αντιπροσώπευσαν μια αστείρευτη πηγή συγκίνησης για τον αναγνώστη. Θέλω να υπογραμμίσω με αυτές τις νύξεις το γεγονός ότι παράλληλα με τον διαγωνισμό του 1883 είχε δημιουργηθεί και ένα κατάλληλο κλίμα ανάμεσα στους συγγραφείς και ανάμεσα σε ένα κοινό που έμαθε να εκτιμά τα ελληνικά θέματα. Και ο νατουραλισμός; Ο νατουραλισμός ενεργεί με θετικά αποτελέσματα διαγωνίως δηλαδή, υπάρχουν φάσεις κατά τις οποίες ένας συγγραφέας επιμένει σε αντιλήψεις και σε λύσεις που περνούν πολύ κοντά από τον γαλλικό ιδίως νατουραλισμό. Το συμπόσιο αυτό θα υπογραμμίσει μερικές από τις όψεις τις οποίες υπαινίσσομαι. Ο νατουραλισμός στον Παπαδιαμάντη της Φόνισσας και στον Καρκαβίτσα του Ζητιάνου, αλλά και ο νατουραλισμός στον Ξενόπουλο και αργότερα στον Κωνσταντίνο Χατζόπουλο και στον Κωνσταντίνο Θεοτόκη αποτελούν στιγμές όπου τα ερεθίσματα που εκτοξεύτηκαν από τον Ζολά οδηγούν στα πιο γόνιμα αποτελέσματα. Τώρα θα περάσω με συντομία σε έναν άλλον κύκλο προβληματισμού. Αρκετά γρήγορα χρησιμοποιήθηκε ο όρος «ηθογραφία» για να χαρακτηρισθεί η αφηγηματογραφία με θέματα αντλημένα προπαντός από την ύπαιθρο (αργότερα και εκείνα που ανήκαν στην πόλη). Όχι σπανίως η λέξη χρησιμοποιήθηκε σε υπότιτλο διηγημάτων και μυθιστορημάτων. Ήδη στην αρχή του 20ού αιώνα, όμως, άρχισε να αμφισβητείται. Το αποφασιστικό πλήγμα επήλθε με τους νέους συγ-

14 92 M ARIO V ITTI γραφείς της γενιάς του 1930, που απέβλεπαν στα μέσα έκφρασης της μοντέρνας τεχνοτροπίας και έδειχναν όλη τους τη δυσφορία απέναντι στην ηθογραφία και γενικά απέναντι στις ρεαλιστικές διαδικασίες. Η κριτική και η ιστοριογραφία της ίδιας γενιάς ακολουθούσαν αντίστοιχες τάσεις. Μετά τον Β Παγκόσμιο πόλεμο η κριτική αντιμετώπιση του θέματος δεν είχε κάνει ούτε ένα βήμα. Ένας μελετητής που καταπιάστηκε τότε με την πεζογραφία του 19ου αιώνα, στα 1958, παρά τις καλές του προθέσεις, αφιέρωνε ένα μεγάλο κεφάλαιο ενός βιβλίου στο Ηθογραφικό μυθιστόρημα, δίχως καθόλου να προβληματιστεί για τον όρο, την καταγωγή του, τη λειτουργία του. Μιλούσε ωστόσο για τις «επιδράσεις» του γαλλικού νατουραλισμού, και αυτό είναι ήδη κάτι. Το ζήτημα αδρανούσε μέχρι τη δεκαετία του 1970, όταν πρωτοέγινε ένας λόγος για την ηθογραφία με τρόπο πιο συστηματικό και μεθοδολογικά πιο στέρεο. Από τη μια πλευρά, γινόταν συσχέτιση με τις ιστορικο-κοινωνικές συνθήκες του καιρού όπου εμφανίστηκε ο ρεαλισμός, όπως τον εννοούμε, ενώ, από την άλλη, γινόταν μια πρώτη έρευνα για τις χρήσεις του ρεαλισμού στην αφήγηση και τις συνέπειες στον ευθύ και στον ελεύθερο πλάγιο λόγο. Το ίδιο έτος κυκλοφορούσε μια επιλογή διηγημάτων του Παπαδιαμάντη, όπου ο επιμελητής στην ευρεία εισαγωγική του μελέτη εξέταζε αναλυτικά το κλίμα της ελληνικής πεζογραφίας κατά τα χρόνια του Παπαδιαμάντη. Μιλούσε για «ηθογραφικό νατουραλισμό». Ο ίδιος επιμελητής επανέρχεται στην περιγραφή της πεζογραφίας της ίδιας περιόδου παρουσιάζοντας διηγήματα του Βιζυηνού (1980). Τον απασχολεί η σχέση του πεζογράφου αυτού με τη λαογραφία, επισημαίνοντας το γεγονός «ότι βρίσκεται πολύ μακριά από τους απλοϊκούς ηθογράφους». Διαχωρίζει τους χρόνους της αφήγησης από τους χρόνους της ιστορίας. Αντιμετωπίζει ζητήματα εστίασης που πρώτα περνούσαν απαρατήρητα. Δεν αργούν μελέτες άλλων νεοελληνιστών που επανεξετάζουν τα ζητήματα αφηγηματικής προοπτικής στον Βιζυηνό και προχωρούν στην ανάλυση του ελεύθερου πλάγιου λόγου. Διαπιστώνεται τελικά η αμηχανία στην οποία βρέθηκε ο με-

15 Δ Àƒ π ª / π ƒ ºπ 93 ταφραστής του Ζολά, όταν υποχρεώθηκε να παρακάμψει τις δυσκολίες του ελεύθερου πλάγιου λόγου που παρουσίαζε η διατύπωση του μυθιστορήματος Νανά. Άλλος μελετητής, σχολιάζοντας το έργο του Κ. Χατζόπουλου (1986), αναλύει τις νατουραλιστικές εκδηλώσεις του μυθιστοριογράφου αυτού. Στη συνέχεια προσπαθεί να ξεχωρίσει σελίδες με ελεύθερο πλάγιο λόγο και με εσωτερικό μονόλογο. Το έργο του Παπαδιαμάντη έδωσε πολύ περισσότερες ευκαιρίες για ανάλυση ήδη από το 1981 και συνεχίζει να παράγει εργασίες ενδιαφέρουσες, διατριβές (1987) και άλλες μελέτες. Στη γραμμή αυτή προχωρούν οι νέοι ερευνητές, σε σημείο που μπορεί να αναρωτηθεί κανείς σήμερα το ερώτημα είναι ρητορικό αν μένει άλλη πτυχή του Παπαδιαμάντη προς ανάλυση. Δεν θα πούμε ψέματα, αν ψιθυρίσουμε ότι η ακαδημαϊκή ζωή έχει τις σκληρές απαιτήσεις της, που δεν συμπίπτουν αναγκαστικά με τις απαιτήσεις της ελεύθερης κριτικής. Ποια είναι η διαπλοκή ρεαλισμού-νατουραλισμούηθογραφίας; Ίσως θα μπορέσουμε να δώσουμε κάποια απάντηση, καθώς προχωρούν οι εργασίες αυτού του συμποσίου. Όσο για την «ηθογραφία», αρκεί να υπενθυμίσω ότι πρόσφατα αμφισβητήθηκε ως όρος που αντέχει στη χρήση της κριτικής μελέτης. Κάποιος πρότεινε πολύ σοφά να τον καταργήσουμε. Εκείνο που περιμένω και το εύχομαι είναι να ξεκαθαριστεί κατά τη διάρκεια των εργασιών μας ο ρόλος του νατουραλισμού, γενικότερα του ευρωπαϊκού νατουραλιστικού κινήματος, στην ευόδωση ελληνικών, αυτόχθονων τάσεων όσες είναι πραγματικά γόνιμες, αληθινά νόμιμες και οπωσδήποτε τεκμηριωμένα δημιουργικές για την πορεία της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Η ελληνική λογοτεχνία στη μακρά της πορεία αντιμετώπισε επάλληλα κύματα ανανέωσης που προέρχονταν από τη Δύση. Αλλά η Δύση είναι καμωμένη από το δικό της αίμα, δεν είναι ξένο σώμα

16

15/9/2009. 1880 ποίηση & πεζογραφία στρέφονται προς νέες κατευθύνσεις Νέα εκφραστικά μέσα

15/9/2009. 1880 ποίηση & πεζογραφία στρέφονται προς νέες κατευθύνσεις Νέα εκφραστικά μέσα Νέα Αθηναϊκή Σχολή Λογοτεχνία Β Λυκείου Εισαγωγή Επιμέλεια: Τ. Γιακουμάτου www.netschoolbook.gr 1880 ποίηση & πεζογραφία στρέφονται προς νέες κατευθύνσεις Νέα εκφραστικά μέσα Εσωτερική αναδιάρθρωση κράτους-στόχος

Διαβάστε περισσότερα

2 - µεταδιηγητικό ή υποδιηγητικό επίπεδο = δευτερεύουσα αφήγηση που εγκιβωτίζεται στη κύρια αφήγηση, π.χ η αφήγηση του Οδυσσέα στους Φαίακες για τις π

2 - µεταδιηγητικό ή υποδιηγητικό επίπεδο = δευτερεύουσα αφήγηση που εγκιβωτίζεται στη κύρια αφήγηση, π.χ η αφήγηση του Οδυσσέα στους Φαίακες για τις π 1 ΟΡΟΙ ΑΦΗΓΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ Εστίαση (πρόκειται για τη σχέση του αφηγητή µε τα πρόσωπα της ιστορίας). Μηδενική = όταν έχουµε αφηγητή έξω από τη δράση (αφηγητής παντογνώστης). Εξωτερική = ο αφηγητής γνωρίζει

Διαβάστε περισσότερα

Γρηγόριος Ξενόπουλος, απόπειρα παρουσίασης της ζωής και του έργου του.

Γρηγόριος Ξενόπουλος, απόπειρα παρουσίασης της ζωής και του έργου του. Γρηγόριος Ξενόπουλος, απόπειρα παρουσίασης της ζωής και του έργου του. Στοιχεία για τη ζωή του Ο Γ. Ξενόπουλος γεννήθηκε στο Φανάρι της Κωνσταντινούπολης το 1867 και πέθανε στην Αθήνα το 1951. Καταγόταν

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΒΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΒΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΒΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ Μόνο με το αίσθημα μπορείς να διδάξεις. Αν καθήσεις στην έδρα η ποίηση θα φύγει από το παράθυρο. «Κώστας Μόντης» Βασικές αρχές: 1) Το λογοτεχνικό

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΚΘΕΣΗ: ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΟ ΠΝΕΥΜΑ

Η ΕΚΘΕΣΗ: ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΟ ΠΝΕΥΜΑ Ημερομηνία Ανάρτησης: 12/12/2014 Η ΕΚΘΕΣΗ: ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΟ ΠΝΕΥΜΑ Η έκθεση καταγράφει και παρουσιάζει αντιπροσωπευτικές, συχνά εμβληματικές εικόνες και ντοκουμέντα που υπογραμμίζουν τον καίριο ρόλο

Διαβάστε περισσότερα

«Πώς υφαίνεται ο χρόνος»: Ένα μυθιστόρημα για το παρελθόν που επιστρέφει και...

«Πώς υφαίνεται ο χρόνος»: Ένα μυθιστόρημα για το παρελθόν που επιστρέφει και... «Πώς υφαίνεται ο χρόνος»: Ένα μυθιστόρημα για το παρελθόν που επιστρέφει και... «Πώς υφαίνεται ο χρόνος»: Ένα μυθιστόρημα για το παρελθόν που επιστρέφει και κάθε γυναίκα πρέπει να διαβάσει 10 Απριλίου

Διαβάστε περισσότερα

Στο σαλόνι του BookSitting: O συγγραφέας Μανώλης Ανδριωτάκης

Στο σαλόνι του BookSitting: O συγγραφέας Μανώλης Ανδριωτάκης Ημερομηνία 27/02/2015 Μέσο Booksitting Συντάκτης Αλεξία Καλογεροπούλου Link http://goo.gl/kusjcs Στο σαλόνι του BookSitting: O συγγραφέας Μανώλης Ανδριωτάκης Το BookSitting μίλησε με τον Μανώλη Ανδριωτάκη,

Διαβάστε περισσότερα

Για αυτό τον μήνα έχουμε συνέντευξη από μία αγαπημένη και πολυγραφότατη συγγραφέα που την αγαπήσαμε μέσα από τα βιβλία της!

Για αυτό τον μήνα έχουμε συνέντευξη από μία αγαπημένη και πολυγραφότατη συγγραφέα που την αγαπήσαμε μέσα από τα βιβλία της! Κυριακή, 2 Ιουλίου 2017 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ: ΓΙΩΤΑ ΦΩΤΟΥ Για αυτό τον μήνα έχουμε συνέντευξη από μία αγαπημένη και πολυγραφότατη συγγραφέα που την αγαπήσαμε μέσα από τα βιβλία της! Πείτε μας λίγα λόγια

Διαβάστε περισσότερα

Η Δημιουργική Γραφή στο σχολείο: Θεσμικό πλαίσιο. Μαρία Νέζη Σχολική Σύμβουλος

Η Δημιουργική Γραφή στο σχολείο: Θεσμικό πλαίσιο. Μαρία Νέζη Σχολική Σύμβουλος Η Δημιουργική Γραφή στο σχολείο: Θεσμικό πλαίσιο Μαρία Νέζη Σχολική Σύμβουλος 20-03-2018 Η δημιουργικότητα στο σχολείο Τυπικός γραμματισμός Δημιουργικές Εργασίες (ΓΕΛ) Ζώνη Δημιουργικών Δραστηριοτήτων

Διαβάστε περισσότερα

Η ΤΑΞΗ ΩΣ «ΛΕΣΧΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ» «ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ»

Η ΤΑΞΗ ΩΣ «ΛΕΣΧΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ» «ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ» Η ΤΑΞΗ ΩΣ «ΛΕΣΧΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ» «ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ» Στόχοι: Η καλλιέργεια της φιλαναγνωσίας, η ανάπτυξη, δηλαδή, μέσα στην τάξη-λογοτεχνικό εργαστήρι εσωτερικών κινήτρων, ώστε να εδραιωθεί μια σταθερότερη

Διαβάστε περισσότερα

13Κ7: Εισαγωγή στην Ιστοριογραφία. Ηρόδοτος (Α Εξάμηνο) 13Κ31_15: Ηρόδοτος - Θουκυδίδης Ξενοφών (Δ Εξάμηνο)

13Κ7: Εισαγωγή στην Ιστοριογραφία. Ηρόδοτος (Α Εξάμηνο) 13Κ31_15: Ηρόδοτος - Θουκυδίδης Ξενοφών (Δ Εξάμηνο) 2014-2015 2015-2016 13Κ1: Εισαγωγή στην Κλασική Φιλολογία - Επισκόπηση της Αρχαίας Ελληνικής Λογοτεχνίας (Α 13Κ2_12: Επισκόπηση της Λατινικής Λογοτεχνίας (με διδασκαλία πεζών κειμένων) (Α 13Κ1: Εισαγωγή

Διαβάστε περισσότερα

Πένυ Παπαδάκη: «Οι άνθρωποι που αγαπούν το βιβλίο δεν επηρεάζονται από την κρίση» ΘΑΝΑΣΗΣ ΞΑΝΘΟΣ 15 ΙΟΥΝΙΟΥ 2017

Πένυ Παπαδάκη: «Οι άνθρωποι που αγαπούν το βιβλίο δεν επηρεάζονται από την κρίση» ΘΑΝΑΣΗΣ ΞΑΝΘΟΣ 15 ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 Πένυ Παπαδάκη: «Οι άνθρωποι που αγαπούν το βιβλίο δεν επηρεάζονται από την κρίση» ΘΑΝΑΣΗΣ ΞΑΝΘΟΣ 15 ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 ΟΤΑΝ ΟΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ΜΙΛΟΥΝ Η συγγραφέας Πένυ Παπαδάκη σε μια εποικοδομητική συνέντευξη στο

Διαβάστε περισσότερα

Θεοφανία Ανδρονίκου Βασιλάκη: "Θέλω κάποια στιγμή να γράψω ένα μυθιστόρημα που να έχει όλα τα είδη"

Θεοφανία Ανδρονίκου Βασιλάκη: Θέλω κάποια στιγμή να γράψω ένα μυθιστόρημα που να έχει όλα τα είδη Θεοφανία Ανδρονίκου Βασιλάκη: "Θέλω κάποια στιγμή να γράψω ένα μυθιστόρημα που να έχει όλα τα είδη" Στο βιβλίο χρησιμοποιείτε πολυπρόσωπες αφηγήσεις μέσα στην κεντρική πλοκή ώστε να μιλήσετε για την ίδια

Διαβάστε περισσότερα

Λογοτεχνικό Εξωσχολικό Ανάγνωσμα Περιόδου Χριστουγέννων

Λογοτεχνικό Εξωσχολικό Ανάγνωσμα Περιόδου Χριστουγέννων Λογοτεχνικό Εξωσχολικό Ανάγνωσμα Περιόδου Χριστουγέννων Τίτλος βιβλίου: «Μέχρι το άπειρο κι ακόμα παραπέρα» Συγγραφέας: Άννα Κοντολέων Εκδόσεις: Πατάκη ΕΡΓΑΣΙΕΣ: 1. Ένας έφηβος, όπως είσαι εσύ, προσπαθεί

Διαβάστε περισσότερα

β) Αν είχες τη δυνατότητα να «φτιάξεις» εσύ έναν ιδανικό κόσμο, πώς θα ήταν αυτός;

β) Αν είχες τη δυνατότητα να «φτιάξεις» εσύ έναν ιδανικό κόσμο, πώς θα ήταν αυτός; 1 α) H πραγματική ζωή κρύβει χαρά, αγάπη, στόχους, όνειρα, έρωτα, αλλά και πόνο, απογοήτευση, πίκρες, αγώνα. αν λείπουν όλα αυτά τα συναισθήματα και οι ανατροπές, αν χαθεί η καρδιά και η ψυχή, η ελευθερία,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΠΡΟΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΝΑ ΓΡΑΨΟΥΜΕ ΜΙΑ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΠΡΟΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΝΑ ΓΡΑΨΟΥΜΕ ΜΙΑ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η Περίληψη είναι μικρής έκτασης κείμενο, με το οποίο αποδίδεται συμπυκνωμένο το περιεχόμενο ενός ευρύτερου κειμένου. Έχει σαν στόχο την πληροφόρηση των άλλων, με λιτό και περιεκτικό τρόπο, για

Διαβάστε περισσότερα

Μεγάλο βραβείο, μεγάλοι μπελάδες. Μάνος Κοντολέων. Εικονογράφηση: Τέτη Σώλου

Μεγάλο βραβείο, μεγάλοι μπελάδες. Μάνος Κοντολέων. Εικονογράφηση: Τέτη Σώλου Συλλογή Περιστέρια 148 Εικονογράφηση εξωφύλλου: Εύη Τσακνιά 1. Το σωστό γράψιμο Έχεις προσέξει πως κάποια βιβλία παρακαλούμε να μην τελειώσουν ποτέ κι άλλα, πάλι, από την πρώτη κιόλας σελίδα τα βαριόμαστε;

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντίνος Θεοτόκης: Η Τιµή και το Χρήµα (Κ.Ν.Λ. Γ Λυκείου, σσ. 108-120)

Κωνσταντίνος Θεοτόκης: Η Τιµή και το Χρήµα (Κ.Ν.Λ. Γ Λυκείου, σσ. 108-120) 1. ΚΕΙΜΕΝΟ Κωνσταντίνος Θεοτόκης: Η Τιµή και το Χρήµα (Κ.Ν.Λ. Γ Λυκείου, σσ. 108-120) 2. ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑΤΑ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ 2.1. Στοιχεία που αφορούν στο συγγραφέα, λογοτεχνικό περιβάλλον και λοιπά γραµ- µατολογικά

Διαβάστε περισσότερα

Πότε πήρατε την απόφαση να γράψετε το πρώτο σας μυθιστόρημα; Ήταν εξαρχής στα σχέδιά σας να πορευθείτε από κοινού ή ήταν κάτι που προέκυψε τυχαία;

Πότε πήρατε την απόφαση να γράψετε το πρώτο σας μυθιστόρημα; Ήταν εξαρχής στα σχέδιά σας να πορευθείτε από κοινού ή ήταν κάτι που προέκυψε τυχαία; Δευτέρα, Ιουνίου 23, 2014 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΩΝ ΛΙΑ ΖΩΤΟΥ ΚΑΙ ΘΟΔΩΡΗ ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΙΟΥ Η Λία Ζώτου και ο Θοδωρής Καραγεωργίου γεννήθηκαν σε δύο γειτονικά χωριά της Καβάλας. Η Λία σπούδασε στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής

Διαβάστε περισσότερα

Φιλομήλα Λαπατά: συνέντευξη στην Μαρία Χριστοδούλου

Φιλομήλα Λαπατά: συνέντευξη στην Μαρία Χριστοδούλου Φιλομήλα Λαπατά: συνέντευξη στην Μαρία Χριστοδούλου December 13, 2018 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ Η αναγνωρισμένη και καταξιωμένη συγγραφέας στο χώρο της Φιλομήλα Λαπατά κάνει την εμφάνισή της με το νέο της

Διαβάστε περισσότερα

Η Παιδική Λογοτεχνία

Η Παιδική Λογοτεχνία Τα παιδικά αναγνώσματα και η πορεία τους από τον 19 ο αιώνα μέχρι σήμερα Η Παιδική Λογοτεχνία Ονόματα μαθητριών: Μπουλούγαρη Ελίνα Περιφανάκη Σουζάνα Σταθακάρου Κατερίνα Σταθοπούλου Αναστασία Στεργίου

Διαβάστε περισσότερα

Διάρκεια: 2Χ80 Προτεινόμενη τάξη: Δ -Στ Εισηγήτρια: Χάρις Πολυκάρπου

Διάρκεια: 2Χ80 Προτεινόμενη τάξη: Δ -Στ Εισηγήτρια: Χάρις Πολυκάρπου ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Θεατρικό Εργαστήρι: Δημιουργία δραματικών πλαισίων με αφορμή μαθηματικές έννοιες. Ανάπτυξη ικανοτήτων για επικοινωνία μέσω του θεάτρου και του δράματος. Ειδικότερα αναφορικά με τις παρακάτω

Διαβάστε περισσότερα

Μεταξία Κράλλη! Ένα όνομα που γνωρίζουν όλοι οι αναγνώστες της ελληνικής λογοτεχνίας, ωστόσο, κανείς δεν ξέρει ποια

Μεταξία Κράλλη! Ένα όνομα που γνωρίζουν όλοι οι αναγνώστες της ελληνικής λογοτεχνίας, ωστόσο, κανείς δεν ξέρει ποια Δευτέρα, Ιουνίου 16, 2014 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΗΣ ΜΕΤΑΞΙΑΣ ΚΡΑΛΛΗ Η Μεταξία Κράλλη είναι ένα από τα δημοφιλέστερα πρόσωπα της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας. Μετά την κυκλοφορία του πρώτου της βιβλίου, "Μια φορά

Διαβάστε περισσότερα

Σχολή Ι.Μ.Παναγιωτόπουλου Το κορίτσι με τα πορτοκάλια Του Γιοστέιν Γκάαρντερ Λογοτεχνικό ανάγνωσμα Χριστουγέννων 2014-2015

Σχολή Ι.Μ.Παναγιωτόπουλου Το κορίτσι με τα πορτοκάλια Του Γιοστέιν Γκάαρντερ Λογοτεχνικό ανάγνωσμα Χριστουγέννων 2014-2015 Σχολή Ι.Μ.Παναγιωτόπουλου Το κορίτσι με τα πορτοκάλια Του Γιοστέιν Γκάαρντερ Λογοτεχνικό ανάγνωσμα Χριστουγέννων 2014-2015 Δημητριάννα Σκουρτσή Γ2 Σχολικό έτος 2014-15 Τάξη Γ Γυμνασίου Λογοτεχνικό Εξωσχολικό

Διαβάστε περισσότερα

Γιώργος Δ. Λεμπέσης: «Σαν να μεταφέρω νιτρογλυκερίνη σε βαγονέτο του 19ου αιώνα» Τα βιβλία του δεν διαβάζονται από επιβολή αλλά από αγάπη

Γιώργος Δ. Λεμπέσης: «Σαν να μεταφέρω νιτρογλυκερίνη σε βαγονέτο του 19ου αιώνα» Τα βιβλία του δεν διαβάζονται από επιβολή αλλά από αγάπη Γιώργος Δ. Λεμπέσης: «Σαν να μεταφέρω νιτρογλυκερίνη σε βαγονέτο του 19ου αιώνα» Τα βιβλία του δεν διαβάζονται από επιβολή αλλά από αγάπη ΝΑΤΑΣΑ ΚΑΡΥΣΤΙΝΟΥ 21.06.2017-12:28 Η «Ψαρόσουπα», «Το χρυσό μολύβι»,

Διαβάστε περισσότερα

Από τη Ζάκυνθο με αγάπη

Από τη Ζάκυνθο με αγάπη Ημερομηνία 21/09/2015 Μέσο Συντάκτης Link metropolispress.gr Βάσια Ρούσσου http://goo.gl/ycr4u6 Από τη Ζάκυνθο με αγάπη Ο Στέφανος Λίβος μας ταξιδεύει με το βιβλίο του στη Ζάκυνθο του Β Παγκοσμίου Πολέμου

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση Διδασκαλίας. Ενότητα: Γ Γυμνασίου. Θέμα: Δραστηριότητες Παραγωγής Λόγου Διάρκεια: Μία διδακτική περίοδος. Α: Στόχοι. Οι μαθητές/ τριες:

Πρόταση Διδασκαλίας. Ενότητα: Γ Γυμνασίου. Θέμα: Δραστηριότητες Παραγωγής Λόγου Διάρκεια: Μία διδακτική περίοδος. Α: Στόχοι. Οι μαθητές/ τριες: Πρόταση Διδασκαλίας Ενότητα: Τάξη: 7 η - Τέχνη: Μια γλώσσα για όλους, σε όλες τις εποχές Γ Γυμνασίου Θέμα: Δραστηριότητες Παραγωγής Λόγου Διάρκεια: Μία διδακτική περίοδος Α: Στόχοι Οι μαθητές/ τριες: Να

Διαβάστε περισσότερα

Η Πένυ Παπαδάκη μας μιλά με αφορμή την επανέκδοση του βιβλίου της "Φως στις σκιές"

Η Πένυ Παπαδάκη μας μιλά με αφορμή την επανέκδοση του βιβλίου της Φως στις σκιές Η Πένυ Παπαδάκη μας μιλά με αφορμή την επανέκδοση του βιβλίου της "Φως στις σκιές" Κυρία Παπαδάκη, το βιβλίο σας Φως στις Σκιές που επανεκδίδεται από τις εκδόσεις Ψυχογιός, πραγματεύεται δύσκολα κοινωνικά

Διαβάστε περισσότερα

Ν ε ο ε λ λ η ν ι κ ή ς Λ ο γ ο τ ε χ ν ί α ς. Θεματική ενότητα: «Οικουμενικές αξίες και Λογοτεχνία» ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Ν ε ο ε λ λ η ν ι κ ή ς Λ ο γ ο τ ε χ ν ί α ς. Θεματική ενότητα: «Οικουμενικές αξίες και Λογοτεχνία» ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1 Σχολική Χρονιά 2012-2013 Κ ε ί μ ε ν α Ν ε ο ε λ λ η ν ι κ ή ς Λ ο γ ο τ ε χ ν ί α ς Θεματική ενότητα: «Οικουμενικές αξίες και Λογοτεχνία» ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Κείμενα προς συνανάγνωση συνεξέταση Έριχ Μαρία

Διαβάστε περισσότερα

Βασικά στοιχεία Αφηγηματολογίας

Βασικά στοιχεία Αφηγηματολογίας Βασικά στοιχεία Αφηγηματολογίας Διδάσκουσα: Δέσποινα Καραβαγγέλη 1. Αφηγηματικές τεχνικές Η αφηγηματολογία είναι η επιστήμη που μελετά την αφηγηματική λειτουργία και µας προσφέρει ό,τι απαιτείται για να

Διαβάστε περισσότερα

Η συγγραφέας Γιώτα Γουβέλη και «Η πρώτη κυρία» Σάββατο, 12 Δεκεμβρίου :21

Η συγγραφέας Γιώτα Γουβέλη και «Η πρώτη κυρία» Σάββατο, 12 Δεκεμβρίου :21 Ημερομηνία 12/12/2015 Μέσο Συντάκτης Link http://now24.gr/ Μαίρη Γκαζιάνη http://now24.gr/i-singrafeas-giota-gouveli-ke-i-proti-kiria/ Η συγγραφέας Γιώτα Γουβέλη και «Η πρώτη κυρία» Σάββατο, 12 Δεκεμβρίου

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΙΤΛΟΣ: «ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΤΗΤΑ ΗΘΙΚΩΝ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ» ΜΑΘΗΤΡΙΑ: ΣΚΡΕΚΑ ΝΑΤΑΛΙΑ, Β4 ΕΠΙΒΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΝΤΑΒΑΡΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2016 17 Περιεχόμενα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ :ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΧΡΟΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΥΝΘΕΣΗΣ ΤΩΝ ΟΜΗΡΙΚΩΝ ΕΠΩΝ

ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ :ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΧΡΟΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΥΝΘΕΣΗΣ ΤΩΝ ΟΜΗΡΙΚΩΝ ΕΠΩΝ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ :ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΧΡΟΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΥΝΘΕΣΗΣ ΤΩΝ ΟΜΗΡΙΚΩΝ ΕΠΩΝ Η Ιλιάδα μαζί με την Οδύσσεια αποτελούν τα αρχαιότερα έπη, όχι μόνο της ελληνικής, αλλά και της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας, που μας

Διαβάστε περισσότερα

ΛΥΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΛΥΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΛΥΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Α ΚΕΙΜΕΝΟ 1) Διαβάζοντας το κείμενο, αντιλαμβανόμαστε ότι το φαινόμενο του ρατσισμού, έχει αρκετές συνέπειες και για εκείνον που το υποστηρίζει και

Διαβάστε περισσότερα

Κείμενα και συγγραφείς της νεοελληνικής λογοτεχνίας

Κείμενα και συγγραφείς της νεοελληνικής λογοτεχνίας Κείμενα και συγγραφείς της νεοελληνικής λογοτεχνίας 1830-1880 Διδάσκων: Αναπλ. Καθηγητής Ιωάννης Παπαθεοδώρου 1 η ενότητα: «Εισαγωγή στα ρομαντικά χρόνια» Ρομαντισμός. Η ανάδυση του μυθιστορήματος. Χαρακτηριστικά

Διαβάστε περισσότερα

Η συγγραφέας Πένυ Παπαδάκη και το «ΦΩΣ ΣΤΙΣ ΣΚΙΕΣ» Σάββατο, 21 Νοεμβρίου :20

Η συγγραφέας Πένυ Παπαδάκη και το «ΦΩΣ ΣΤΙΣ ΣΚΙΕΣ» Σάββατο, 21 Νοεμβρίου :20 Η συγγραφέας Πένυ Παπαδάκη και το «ΦΩΣ ΣΤΙΣ ΣΚΙΕΣ» Σάββατο, 21 Νοεμβρίου 2015-22:20 Από τη Μαίρη Γκαζιάνη «Μέσω της μυθοπλασίας, αποδίδω τη δικαιοσύνη που θα ήθελα να υπάρχει» μας αποκαλύπτει η συγγραφέας

Διαβάστε περισσότερα

Αφηγηματικές τεχνικές -αφηγηματικοί τρόποι

Αφηγηματικές τεχνικές -αφηγηματικοί τρόποι Αφηγηματικές τεχνικές -αφηγηματικοί τρόποι Αφηγηματικές τεχνικές Οι λειτουργίες του αφηγητή 0 αφηγητής μπορεί να είναι πρόσωπο της αφήγησης, με πρωταγωνιστικό ή δευτερεύοντα ρόλο, ή μπορεί να είναι αμέτοχος

Διαβάστε περισσότερα

Ρομαντισμός. Εργασία για το μάθημα της λογοτεχνίας Αραμπατζή Μαρία, Βάσιου Μαρίνα, Παραγιού Σοφία Σχολικό έτος 2013-2014 Τμήμα Α1

Ρομαντισμός. Εργασία για το μάθημα της λογοτεχνίας Αραμπατζή Μαρία, Βάσιου Μαρίνα, Παραγιού Σοφία Σχολικό έτος 2013-2014 Τμήμα Α1 Ρομαντισμός Εργασία για το μάθημα της λογοτεχνίας Αραμπατζή Μαρία, Βάσιου Μαρίνα, Παραγιού Σοφία Σχολικό έτος 2013-2014 Τμήμα Α1 Τζον Κόνσταμπλ Το κάρο του σανού Ρομαντισμός Τέλη 18 ου αι. μέσα 19 ου αι.

Διαβάστε περισσότερα

Μακρυγιάννης: Αποµνηµονεύµατα (Κ.Ν.Λ. Α Λυκείου σσ. 185-188)

Μακρυγιάννης: Αποµνηµονεύµατα (Κ.Ν.Λ. Α Λυκείου σσ. 185-188) 1. ΚΕΙΜΕΝΟ Μακρυγιάννης: Αποµνηµονεύµατα (Κ.Ν.Λ. Α Λυκείου σσ. 185-188) 2. ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑΤΑ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ 2.1. Παραδείγµατα ερωτήσεων ελεύθερης ανάπτυξης 1. α) Ποιες σκέψεις διατυπώνει ο Μακρυγιάννης στο εξεταζόµενο

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ. Απαντήσεις Θεμάτων Πανελληνίων Εξετάσεων Εσπερινών Επαγγελματικών Λυκείων (ΟΜΑΔΑ Α )

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ. Απαντήσεις Θεμάτων Πανελληνίων Εξετάσεων Εσπερινών Επαγγελματικών Λυκείων (ΟΜΑΔΑ Α ) 29 Μαΐου 2014 ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Απαντήσεις Θεμάτων Πανελληνίων Εξετάσεων Εσπερινών Επαγγελματικών Λυκείων (ΟΜΑΔΑ Α ) Α1. Ο συγγραφέας του κειμένου αναφέρεται στη σημασία του δημιουργικού σχολείου στη

Διαβάστε περισσότερα

FRESH WRITERS FROM ALL AROUND THE WORLD Jorge Galán in Literature.gr, by Tessy Baila By Literature June 20, 2017

FRESH WRITERS FROM ALL AROUND THE WORLD Jorge Galán in Literature.gr, by Tessy Baila By Literature June 20, 2017 FRESH WRITERS FROM ALL AROUND THE WORLD Jorge Galán in Literature.gr, by Tessy Baila By Literature June 20, 2017 «Αν δεν έχουμε ιστορική μνήμη δεν μπορούμε να ξεπεράσουμε τα σφάλματα του παρελθόντος» Ο

Διαβάστε περισσότερα

Η Σόφη Θεοδωρίδου στο arive.gr

Η Σόφη Θεοδωρίδου στο arive.gr Η Σόφη Θεοδωρίδου στο arive.gr συνέντευξη πωλίνα_ταϊγανίδου Με αφορμή την παρουσίαση του νέου της βιβλίου, Στεφάνι από ασπάλαθο Λίγα λόγια για το έργο: Μια όμορφη καλοκαιρινή μέρα του 1939, η Κασσιανή

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ (Οι απαντήσεις θεωρούνται ενδεικτικές) A1.

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ (Οι απαντήσεις θεωρούνται ενδεικτικές) A1. ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ HMEΡΗΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑΔΑ A ) ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΤΡΙΤΗ 21 ΜΑΪΟΥ 2013 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΗΜΕΡΗΣΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Χ Ρ Η Σ Η Γ Λ Ω Σ Σ Α Σ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΙΡΑ Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν Μ 0 Ν Α Δ Ε Σ

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Χ Ρ Η Σ Η Γ Λ Ω Σ Σ Α Σ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΙΡΑ Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν Μ 0 Ν Α Δ Ε Σ Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Χ Ρ Η Σ Η Γ Λ Ω Σ Σ Α Σ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΙΡΑ Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν 2 0 Μ 0 Ν Α Δ Ε Σ 1 Y Π Ο Υ Ρ Γ Ε Ι Ο Π Α Ι Δ Ε Ι Α Σ Κ Α Ι Θ Ρ Η Σ Κ Ε Υ Μ Α Τ Ω Ν Κ Ε Ν Τ Ρ Ο Ε Λ Λ Η Ν Ι

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΙΜΕΝΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ. 22/5/2012 INTERNATIONAL SCHOOL OF ATHENS Κεφαλληνού Λουκία

ΚΕΙΜΕΝΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ. 22/5/2012 INTERNATIONAL SCHOOL OF ATHENS Κεφαλληνού Λουκία ΚΕΙΜΕΝΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ 22/5/2012 INTERNATIONAL SCHOOL OF ATHENS Κεφαλληνού Λουκία Γιώργος Θεοτοκάς Κωνσταντινούπολη 1905- Αθήνα 1966 Αργώ (Θέλω γράμματα) 1 Γραμματολογικά

Διαβάστε περισσότερα

ΟΥΙΛΙΑΜ ΛΑΝΤΕΪ συνέντευξη στον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη

ΟΥΙΛΙΑΜ ΛΑΝΤΕΪ συνέντευξη στον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη Ημερομηνία 25/2/2015 Μέσο Συντάκτης Link diastixo.gr Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης http://diastixo.gr/sinentefxeis/xenoi/3524-william-landay ΟΥΙΛΙΑΜ ΛΑΝΤΕΪ συνέντευξη στον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη Δημοσιεύτηκε

Διαβάστε περισσότερα

β) Αν είχες τη δυνατότητα να «φτιάξεις» εσύ έναν ιδανικό κόσμο, πώς θα ήταν αυτός;

β) Αν είχες τη δυνατότητα να «φτιάξεις» εσύ έναν ιδανικό κόσμο, πώς θα ήταν αυτός; 1α) H πραγματική ζωή κρύβει χαρά, αγάπη, στόχους, όνειρα, έρωτα, αλλά και πόνο, απογοήτευση, πίκρες, αγώνα. Aν λείπουν όλα αυτά τα συναισθήματα και οι ανατροπές, αν χαθεί η καρδιά και η ψυχή, η ελευθερία,

Διαβάστε περισσότερα

ΣΑΜΙΟΥΕΛ ΜΠΙΟΡΚ Μεγάλωσα με εικόνες της Ελλάδας

ΣΑΜΙΟΥΕΛ ΜΠΙΟΡΚ Μεγάλωσα με εικόνες της Ελλάδας Ημερομηνία 10/10/2016 Μέσο Συντάκτης Link www.ethnos.gr Γκίκα Ελένη http://www.ethnos.gr/biblio/arthro/megalosa_me_eikones_tis_elladas- 64562445/- ΣΑΜΙΟΥΕΛ ΜΠΙΟΡΚ Μεγάλωσα με εικόνες της Ελλάδας Eρχεται

Διαβάστε περισσότερα

Ελένη Γαληνού: Τους ήρωες μου ποτέ δεν τους ξεχνώ

Ελένη Γαληνού: Τους ήρωες μου ποτέ δεν τους ξεχνώ Ημερομηνία 22/11/2016 Μέσο Συντάκτης Link lionnews.gr Τίνα Πανωρίου https://lionnews.gr/%ce%b5%ce%bb%ce%ad%ce%bd%ce%b7- %ce%b3%ce%b1%ce%bb%ce%b7%ce%bd%ce%bf%cf%8d- %cf%84%ce%bf%cf%85%cf%82-%ce%ae%cf%81%cf%89%ce%b5%cf%82-

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2010

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2010 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2010 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ IΙ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΣΧΟΛΩΝ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Μάθημα: ΔΑΚΤΥΛΟΓΡΑΦΙΑ ΜΕ ΤΗ

Διαβάστε περισσότερα

Σεπτ 2011 - Αυγ 2013. Καινοτοµία

Σεπτ 2011 - Αυγ 2013. Καινοτοµία Παρουσίαση Προγράµµατος σε Διδασκαλικό Σύλλογο Δηµοτικού Σχολείου Αγ. Αντωνίου Αξιοποίηση Λαϊκών Ιστοριών της Κύπρου για Προώθηση της Διαπολιτισµικής Εκπαίδευσης Σεπτ 2011 - Αυγ 2013 Δίκτυο συνεργασίας

Διαβάστε περισσότερα

Μάνος Κοντολέων : «Ζω γράφοντας και γράφω ζώντας» Πέμπτη, 23 Μάρτιος :11

Μάνος Κοντολέων : «Ζω γράφοντας και γράφω ζώντας» Πέμπτη, 23 Μάρτιος :11 Μάνος Κοντολέων : «Ζω γράφοντας και γράφω ζώντας» Πέμπτη, 23 Μάρτιος 2017-11:11 Από τη Μαίρη Γκαζιάνη Ο ΜΑΝΟΣ ΚΟΝΤΟΛΕΩΝ γεννήθηκε στην Αθήνα και σπούδασε Φυσική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Έχει γράψει περίπου

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΗ ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΗ ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΗ ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: «ΜΥΘΙΚΟΙ ΗΡΩΕΣ» Δράσεις που υλοποιήθηκαν με την Γ Τάξη του 64 ο Δημοτικού Σχολείου Θεσσαλονίκης Σχολικό έτος 2011-2012 Συντελεστές προγράμματος Οι μαθητές

Διαβάστε περισσότερα

Τράπεζα θεμάτων Νέας Ελληνικής Γλώσσας Β Λυκείου GI_V_NEG_0_18247

Τράπεζα θεμάτων Νέας Ελληνικής Γλώσσας Β Λυκείου GI_V_NEG_0_18247 Τράπεζα θεμάτων Νέας Ελληνικής Γλώσσας Β Λυκείου GI_V_NEG_0_18247 Κείμενο [Η επίδραση της τηλεόρασης στην ανάγνωση] Ένα σημαντικό ερώτημα που αφορά τις σχέσεις τηλεόρασης και προτιμήσεων του κοινού συνδέεται

Διαβάστε περισσότερα

Σόφη Θεοδωρίδου: «Ζήσαμε και καλά χρόνια στη Μικρά Ασία με τους Τούρκους, πριν γίνουν όλα μαχαίρι και κρέας»

Σόφη Θεοδωρίδου: «Ζήσαμε και καλά χρόνια στη Μικρά Ασία με τους Τούρκους, πριν γίνουν όλα μαχαίρι και κρέας» Τετάρτη, 04/10/2017 Συνεντεύξεις Σόφη Θεοδωρίδου: «Ζήσαμε και καλά χρόνια στη Μικρά Ασία με τους Τούρκους, πριν γίνουν όλα μαχαίρι και κρέας» «Η αρμονική συμβίωση των λαών είναι εφικτή.» «Έχω μάθει να

Διαβάστε περισσότερα

ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΜΑΡΜΑΡΑ Καθηγητή του Τμήματος Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου ΟΜΙΛΙΑ

ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΜΑΡΜΑΡΑ Καθηγητή του Τμήματος Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου ΟΜΙΛΙΑ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΜΑΡΜΑΡΑ Καθηγητή του Τμήματος Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου ΟΜΙΛΙΑ Κυρίες και Κύριοι, Είναι μοιραίο, όταν ακολουθείς ως ομιλητής τους συγκεκριμένους σπουδαίους προλαλήσαντες να πρέπει

Διαβάστε περισσότερα

Τρόπος αξιολόγησης των μαθητών/-τριών στις ενδοσχολικές εξετάσεις: προαγωγικές, απολυτήριες και ανακεφαλαιωτικές

Τρόπος αξιολόγησης των μαθητών/-τριών στις ενδοσχολικές εξετάσεις: προαγωγικές, απολυτήριες και ανακεφαλαιωτικές Τρόπος αξιολόγησης των μαθητών/-τριών στις ενδοσχολικές εξετάσεις: προαγωγικές, απολυτήριες και ανακεφαλαιωτικές των δύο κλάδων της «Ελληνικής Γλώσσας»: Νέα Ελληνική Γλώσσα/Νεοελληνική Γλώσσα και Νέα Ελληνική

Διαβάστε περισσότερα

Ο Κώστας Κρομμύδας στο KoolNews.gr: «Θέλω ο αναγνώστης να με "διαβάζει" με όλες τις αισθήσεις»

Ο Κώστας Κρομμύδας στο KoolNews.gr: «Θέλω ο αναγνώστης να με διαβάζει με όλες τις αισθήσεις» Ημερομηνία 4/5/2017 Μέσο Συντάκτης Link www.koolnews.gr Άγγελος Γεραιουδάκης http://www.koolnews.gr/culture/o-kostas-krommydas-sto-koolnewsgr-thelo-o-anagnostisna-me-diavazei-me-oles-tis-aisthiseis Ο Κώστας

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΑΤΡΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Ι. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΚΑΙ ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΑΤΡΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Ι. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΚΑΙ ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΑΤΡΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Ι. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΚΑΙ ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ Το μάθημα της Θεατρικής Αγωγής θα διδάσκεται από φέτος στην Ε και Στ Δημοτικού. Πρόκειται για μάθημα βιωματικού χαρακτήρα, με κύριο

Διαβάστε περισσότερα

Τα μοτίβα της πεζογραφίας του Βιζυηνού του Αμάραντου Αφεντουλίδη Κυρίαρχα στοιχεία: Ο ρομαντισμός, η βαθιά θρησκευτικότητα, το έντονο συναίσθημα, η αχαλίνωτη φαντασία. Εκείνο, όμως, το στοιχείο που διακρίνει

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: Στο σαλόνι του BookSitting ο συγγραφέας Σωτήρης Σαμπάνης

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: Στο σαλόνι του BookSitting ο συγγραφέας Σωτήρης Σαμπάνης Ημερομηνία 04/02/2016 Μέσο Συντάκτης Link booksitting.wordpress.com Αλεξία Καλογεροπούλου http://bit.ly/1mgeqwo ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: Στο σαλόνι του BookSitting ο συγγραφέας Σωτήρης Σαμπάνης Το BookSitting μίλησε

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Διδακτική παρέμβαση 2-3 ωρών στο μάθημα της Λογοτεχνίας της Β Λυκείου και συγκεκριμένα στο κείμενο «Ζάβαλη Μάϊκω» του Στρατή Μυριβήλη με αξιοποίηση ΤΠΕ (χρήση αρχείων power point, διαδικτύου και

Διαβάστε περισσότερα

Όταν φεύγουν τα σύννεφα μένει το καθαρό

Όταν φεύγουν τα σύννεφα μένει το καθαρό Ημερομηνία 9/6/2016 Μέσο Συντάκτης Link http://plusmag.gr/ Αλεξάνδρα Παναγοπούλου http://plusmag.gr/article/%cf%84%ce%b1%ce%bd_%cf%86%ce%b5%ce%b3%ce%bf%cf %85%CE%BD_%CF%84%CE%B1_%CF%83%CE%BD%CE%BD%CE%B5%CF%86%CE%B1_%CE%B

Διαβάστε περισσότερα

Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου, Αυτοβιογραφία

Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου, Αυτοβιογραφία Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου, Αυτοβιογραφία Ποιά ηρωικά χαρακτηριστικά έχει η ηρωίδα κατά τη γνώμη σας; Κατά τη γνώμη μου και μόνο που χαρακτηρίζουμε την Ελισάβετ Μουτζάν Μαρτινέγκου ηρωίδα δείχνει ότι

Διαβάστε περισσότερα

σα μας είπε από κοντά η αγαπημένη ψυχολόγος Θέκλα Πετρίδου!

σα μας είπε από κοντά η αγαπημένη ψυχολόγος Θέκλα Πετρίδου! σα μας είπε από κοντά η αγαπημένη ψυχολόγος Θέκλα Πετρίδου! 12/11/2018 Katerina Christou Student Εφημερίδα Λεμεσός Στις 9 Νοεμβρίου είχα την τιμή και τη χαρά να γνωρίσω από κοντά την αγαπημένη ψυχολόγο,

Διαβάστε περισσότερα

Λένα Μαντά : «Προσπαθώ να μην πονέσω κάποιον, παρά να του οφείλω μια συγνώμη»

Λένα Μαντά : «Προσπαθώ να μην πονέσω κάποιον, παρά να του οφείλω μια συγνώμη» Λένα Μαντά : «Προσπαθώ να μην πονέσω κάποιον, παρά να του οφείλω μια συγνώμη» Συνέντευξη στην Ελευθερία Καμπούρογλου Το «Μια συγνώμη για το τέλος» είναι η νέα συγγραφική δουλειά της Λένας Μαντά, που μόλις

Διαβάστε περισσότερα

Πρόγραμμα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης E-Learning. Δημιουργική Γραφή. E-learning. Οδηγός Σπουδών

Πρόγραμμα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης E-Learning. Δημιουργική Γραφή. E-learning. Οδηγός Σπουδών Πρόγραμμα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης E-Learning Δημιουργική Γραφή E-learning Οδηγός Σπουδών Το πρόγραμμα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης ( e-learning ) του Πανεπιστημίου Πειραιά του Τμήματος Οικονομικής Επιστήμης,

Διαβάστε περισσότερα

Σόφη Θεοδωρίδου: "Αν δε συμπάσχεις με τους ήρωές σου, δεν είναι αληθινοί"

Σόφη Θεοδωρίδου: Αν δε συμπάσχεις με τους ήρωές σου, δεν είναι αληθινοί Σόφη Θεοδωρίδου: "Αν δε συμπάσχεις με τους ήρωές σου, δεν είναι αληθινοί" Το clickatlife επιλέγει ρήσεις από έντεκα συγγραφείς της παγκόσμιας κλασσικής λογοτεχνίας για να ανοίξει διάλογο με σύγχρονους

Διαβάστε περισσότερα

Αιτιολογική έκθεση. µεγάλων δυσκολιών που η κρίση έχει δηµιουργήσει στον εκδοτικό χώρο και στους

Αιτιολογική έκθεση. µεγάλων δυσκολιών που η κρίση έχει δηµιουργήσει στον εκδοτικό χώρο και στους Αιτιολογική έκθεση Η Επιτροπή Κρατικών Bραβείων Λογοτεχνικής Μετάφρασης εργάστηκε για τα βραβεία του 2013, όπως και την προηγούµενη χρονιά, έχοντας επίγνωση α. των µεγάλων δυσκολιών που η κρίση έχει δηµιουργήσει

Διαβάστε περισσότερα

Ο Σωτήρης Σαμπάνης μιλάει για το νέο του βιβλίο "Σκανταλόπετρα"

Ο Σωτήρης Σαμπάνης μιλάει για το νέο του βιβλίο Σκανταλόπετρα Ημερομηνία 24/11/2015 Μέσο Συντάκτης Link achaianews.gr Κατερίνα Σαμψώνα http://bit.ly/1qtceq0 Ο Σωτήρης Σαμπάνης μιλάει για το νέο του βιβλίο "Σκανταλόπετρα" Η Σκανταλόπετρα είναι το νέο βιβλίο του Σωτήρη

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτικό πρόγραμμα για το μυθιστόρημα «Ο δρόμος για τον παράδεισο είναι μακρύς» της Μαρούλας Κλιάφα

Εκπαιδευτικό πρόγραμμα για το μυθιστόρημα «Ο δρόμος για τον παράδεισο είναι μακρύς» της Μαρούλας Κλιάφα Εκπαιδευτικό πρόγραμμα για το μυθιστόρημα «Ο δρόμος για τον παράδεισο είναι μακρύς» της Μαρούλας Κλιάφα Προς τους αναγνώστες Στο σχολικό εγχειρίδιο Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Α Γυμνασίου υπάρχει

Διαβάστε περισσότερα

Ο συγγραφέας Θάνος Κονδύλης και το «Έγκλημα στην αρχαία Αμφίπολη Σάββατο, 10 Οκτωβρίου 2015-10:2

Ο συγγραφέας Θάνος Κονδύλης και το «Έγκλημα στην αρχαία Αμφίπολη Σάββατο, 10 Οκτωβρίου 2015-10:2 Ο συγγραφέας Θάνος Κονδύλης και το «Έγκλημα στην αρχαία Αμφίπολη Σάββατο, 10 Οκτωβρίου 2015-10:2 Συνέντευξη στη Μαίρη Γκαζιάνη «Τελικά οι σύγχρονοι Έλληνες φέρουμε στο αίμα μας το dna των αρχαίων προγόνων

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ 15 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2015 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ 15 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2015 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ 15 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2015 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α1. καθημερινό λεξιλόγιο: «κάτι», «ἀρμαθιά»

Διαβάστε περισσότερα

«Το κορίτσι με τα πορτοκάλια»

«Το κορίτσι με τα πορτοκάλια» «Το κορίτσι με τα πορτοκάλια» «Κάθεσαι καλά, Γκέοργκ; Καλύτερα να καθίσεις, γιατί σκοπεύω να σου διηγηθώ μια ιστορία για γερά νεύρα». Με αυτόν τον τρόπο ο συγγραφέας του βιβλίου αρχίζει να ξετυλίγει το

Διαβάστε περισσότερα

Δημιουργώντας μια Συστηματική Θεολογία

Δημιουργώντας μια Συστηματική Θεολογία Ερωτήσεις Επανάληψης 1 Οι Θεολογικές Δηλώσεις στην Συστηματική Θεολογία Διάλεξη Τρίτη από την σειρά Δημιουργώντας μια Συστηματική Θεολογία Οδηγός Μελέτης Περιεχόμενα Περίγραμμα Ένα περίγραμμα του μαθήματος,

Διαβάστε περισσότερα

Πώς Διηγούμαστε ή Αφηγούμαστε ένα γεγονός που ζήσαμε

Πώς Διηγούμαστε ή Αφηγούμαστε ένα γεγονός που ζήσαμε ΔΙΑΘΕΣΙΜΟ ΣΤΗ: http //blgs.sch.gr/anianiuris ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ: Νιανιούρης Αντώνης (email: anianiuris@sch.gr) Πώς Διηγούμαστε ή Αφηγούμαστε ένα γεγονός που ζήσαμε Διηγούμαστε ή αφηγούμαστε ένα γεγονότος, πραγματικό

Διαβάστε περισσότερα

OPMH. κοντά στο µαθητή!

OPMH. κοντά στο µαθητή! ΠΑΝΕΛΛΑ ΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ HMEΡΗΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑ Α A ) ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑ Α Β ) ΠΕΜΠΤΗ 29 ΜΑΪΟΥ 2014 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

Διαβάστε περισσότερα

Πηνελόπη Κουρτζή: Το βιβλίο είναι προέκταση του εαυτού μας

Πηνελόπη Κουρτζή: Το βιβλίο είναι προέκταση του εαυτού μας Πηνελόπη Κουρτζή: Το βιβλίο είναι προέκταση του εαυτού μας Από Κώστας Ζαχαρόπουλος - January 19, 2017 Η Πηνελόπη Κουρτζή γεννήθηκε στην Άρτα και μεγάλωσε στην Αθήνα. Σπούδασε Βιοτεχνολογία και εργάστηκε

Διαβάστε περισσότερα

Samuel Bjork: «Πιστεύω ότι είναι εντελώς περιττό να περιγράφεις ωμή βία. Θεωρώ ότι ευτελίζει το τελικό αποτέλεσμα»

Samuel Bjork: «Πιστεύω ότι είναι εντελώς περιττό να περιγράφεις ωμή βία. Θεωρώ ότι ευτελίζει το τελικό αποτέλεσμα» Ημερομηνία 10/10/2016 Μέσο Συντάκτης Link www.huffingtonpost.gr Καλλιόπη Κρητικού http://www.huffingtonpost.gr/calliope-kritikou/samuel-bjork-_b_12370594.html Samuel Bjork: «Πιστεύω ότι είναι εντελώς περιττό

Διαβάστε περισσότερα

- Κωνσταντίνος Δ. Μαλαφάντης. Ο πόλεμος. ' ttbiiif' 'ιίβίϊιιγ' ^ *"'** 1 ' 1 ' 11 ' ' στην ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη <KAOS<\S Ι>ΗΡΟΡ*Η

- Κωνσταντίνος Δ. Μαλαφάντης. Ο πόλεμος. ' ttbiiif' 'ιίβίϊιιγ' ^ *'** 1 ' 1 ' 11 ' ' στην ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη <KAOS<\S Ι>ΗΡΟΡ*Η - Κωνσταντίνος Δ. Μαλαφάντης Ο πόλεμος ' ttbiiif' 'ιίβίϊιιγ' ^ *"'** 1 ' 1 ' 11 ' ' στην ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη

Διαβάστε περισσότερα

Scenario How-To ~ Επιμέλεια: Filming.gr Σελ. 1. Το σενάριο, είναι μια ιστορία, ειπωμένη σε κινηματογραφικές εικόνες.

Scenario How-To ~ Επιμέλεια: Filming.gr Σελ. 1. Το σενάριο, είναι μια ιστορία, ειπωμένη σε κινηματογραφικές εικόνες. Scenario How-To ~ Επιμέλεια: Filming.gr Σελ. 1 Σενάριο Το σενάριο, είναι μια ιστορία, ειπωμένη σε κινηματογραφικές εικόνες. Σε αντίθεση με τα αφηγηματικά ή λογοτεχνικά είδη, το σενάριο περιγράφει αυτό

Διαβάστε περισσότερα

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «ΕΠΙΘΕΤΙΚΗ ΟΔΗΓΗΣΗ»

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «ΕΠΙΘΕΤΙΚΗ ΟΔΗΓΗΣΗ» Α.Τ.Ε.Ι ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΥΠΟΔΟΜΗΣ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΚΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «ΕΠΙΘΕΤΙΚΗ ΟΔΗΓΗΣΗ» ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΝΑΤΣΙΝΑΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΣΠΟΥΔΑΣΤΕΣ: ΕΥΘΥΜΙΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Ρέας Γαλανάκη: «Η µεταµφίεση»

Ρέας Γαλανάκη: «Η µεταµφίεση» Ρέας Γαλανάκη: «Η µεταµφίεση» Η συγγραφέας γεννήθηκε το 1947 στην Κρήτη Έγραψε ποιήµατα στην αρχή και µετά διηγήµατα και µυθιστορήµατα Είναι µία από τις σηµαντικότερες φωνές της σύγχρονης ευρωπαϊκής πεζογραφίας

Διαβάστε περισσότερα

2% 20% 20% ΚύπροςΚύπρος 23.000

2% 20% 20% ΚύπροςΚύπρος 23.000 ΧΑΡΙΣΜΑΤΙΚΑ ΠΑΙΔΙΑ Ψηλές Ικανότητες 2% 20% 20% ΚύπροςΚύπρος 23.000 ΧΑΡΙΣΜΑΤΙΚΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑ ΣΑΣ ΠΑΙΔΙΑ! ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΤΕ ΤΑ ΒΟΗΘΗΣΤΕ ΤΑ! ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΧΑΡΙΣΜΑΤΙΚΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ Πρώτο Σημαντικό Βήμα Σωστή Διαχείριση

Διαβάστε περισσότερα

NEA ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

NEA ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ NEA ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2016-17 1. Παρουσίαση του μαθήματος ΔΕΠΠΣ και ΑΠΣ Νεοελληνικής Γλώσσας (ΦΕΚ/303, τ. β /13-03-2003) http://ebooks.edu.gr/info/cps/3deppsaps

Διαβάστε περισσότερα

ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ: ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ

ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ: ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ: ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ 1.α. Το κείμενο: Ο Μακρυγιάννης άρχισε να γράφει τα Απομνημονεύματα στις 26 Φεβρουαρίου του 1829 στο Άργος όπου είχε οριστεί Γενικός Αρχηγός της Εκτελεστικής Δυνάμεως

Διαβάστε περισσότερα

Τίτσα Πιπίνου: «Οι ζωές μας είναι πολλές φορές σαν τα ξενοδοχεία..»

Τίτσα Πιπίνου: «Οι ζωές μας είναι πολλές φορές σαν τα ξενοδοχεία..» Ημερομηνία 11/8/2016 Μέσο Συντάκτης Link artpress.sundaybloody.com Βασόλης Κάργας http://artpress.sundaybloody.com/?it_books=%cf%84%ce%af%cf%84%cf%83%ce%b1- %CF%80%CE%B9%CF%80%CE%AF%CE%BD%CE%BF%CF%85-%CE%BF%CE%B9-

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ-ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ-ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ-ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΜΑΘΗΜΑ: ΔΙΔΑΣΚΩΝ/ ΟΥΣΑ: ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ:. Σας παρακαλούμε, απαντώντας στα δύο ερωτηματολόγια που ακολουθούν,

Διαβάστε περισσότερα

Επιστολή : Νεοελληνική Γλώσσα για το Γυμνάσιο

Επιστολή : Νεοελληνική Γλώσσα για το Γυμνάσιο Επιστολή : Νεοελληνική Γλώσσα για το Γυμνάσιο Η επιστολή ή το γράμμα είναι ένα είδος επικοινωνιακού λόγου, πολύ χρήσιμο για την κοινωνική μας ζωή. Υπάρχουν διάφορα είδη επιστολών. Μια επιστολή μπορεί να

Διαβάστε περισσότερα

ΚΛΑΣΙΚΙΣΜΟΣ: ΡΟΜΑΝΤΙΣΜΟΣ

ΚΛΑΣΙΚΙΣΜΟΣ: ΡΟΜΑΝΤΙΣΜΟΣ ΚΛΑΣΙΚΙΣΜΟΣ: Ως νεοκλασικισμός επικρατεί στην Ιταλία από τα τέλη του 18 ου αιώνα και διαμόρφωσε πνευματικά τη γενιά του Διονύσιου Σολωμού και του Ανδρέα Κάλβου. Κυριαρχεί στην Επτανησιακή Σχολή, αλλά διαφέρει

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ Μετασχηματίζοντας δημιουργικά την αμφισβήτηση Μέσα στην τάξη ο εκπαιδευτικός με τους μαθητές αλληλεπιδρούν και αλληλοεπηρεάζονται από τις μεταξύ τους στάσεις

Διαβάστε περισσότερα

Μέτρο ιαμβικό (U _ ) : αργά ντυθεί, αργά αλλαχθεί, / αργά να πάει το γιόμα U- / U- / U- / U- / U- / U-/ U-/ U Μέτρο τροχαϊκό ( _ U ) : Έπεσε το πούσι

Μέτρο ιαμβικό (U _ ) : αργά ντυθεί, αργά αλλαχθεί, / αργά να πάει το γιόμα U- / U- / U- / U- / U- / U-/ U-/ U Μέτρο τροχαϊκό ( _ U ) : Έπεσε το πούσι Μέτρο ιαμβικό (U _ ) : αργά ντυθεί, αργά αλλαχθεί, / αργά να πάει το γιόμα U- / U- / U- / U- / U- / U-/ U-/ U Μέτρο τροχαϊκό ( _ U ) : Έπεσε το πούσι αποβραδίς -U / -U / -U / -U / -U Μέτρο αναπαιστικό

Διαβάστε περισσότερα

Γεννήθηκε το 1883 στο Ηράκλειο της Κρήτης Υπήρξε φιλόσοφος, ποιητής, θεατρικός συγγραφέας Έργα: µυθιστορήµατα, ποίηση, θεατρικά,

Γεννήθηκε το 1883 στο Ηράκλειο της Κρήτης Υπήρξε φιλόσοφος, ποιητής, θεατρικός συγγραφέας Έργα: µυθιστορήµατα, ποίηση, θεατρικά, http://www.amis-kazantzaki.gr./ Γεννήθηκε το 1883 στο Ηράκλειο της Κρήτης Υπήρξε φιλόσοφος, ποιητής, θεατρικός συγγραφέας Έργα: µυθιστορήµατα, ποίηση, θεατρικά, ταξιδιωτικά Τα πιο γνωστά του έργα: Αναφορά

Διαβάστε περισσότερα

21 Η ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ Δρ. Νάσια Δακοπούλου

21 Η ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ Δρ. Νάσια Δακοπούλου 21 Η ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ Δρ. Νάσια Δακοπούλου Υποστήριξη στην αποτελεσματική διαχείριση του αναλυτικού προγράμματος μέσα από την υλοποίηση ενεργητικών διδακτικών τεχνικών. Γνωριμία

Διαβάστε περισσότερα

Αντιμετώπιση της κρίσης / Πώς έχεις οργανώσει την εργασία σου / Τι στόχους έχεις

Αντιμετώπιση της κρίσης / Πώς έχεις οργανώσει την εργασία σου / Τι στόχους έχεις 135 Αντιμετώπιση της κρίσης / Πώς έχεις οργανώσει την εργασία σου / Τι στόχους έχεις ΘΕΜΑ: ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ 1. Κρίση; ποια κρίση; Μήπως την έχουμε εμείς; Ή μήπως κάποιοι άλλοι; Κάποια στιγμή πρέπει

Διαβάστε περισσότερα

ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ 15

ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ 15 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η δημιουργικότητα είναι η λειτουργία που επιτρέπει στο νου να πραγματοποιήσει ένα άλμα, πολλές φορές εκτός του αναμενόμενου πλαισίου, να αναδιατάξει τα δεδομένα με απρόσμενο τρόπο, υπερβαίνοντας

Διαβάστε περισσότερα

ΩΡΑ ΓΙΑ ΚΙΝΟΥΜΕΝΑ ΣΧΕΔΙΑ ΕΠΙΡΡΟΗ ΚΙΝΟΥΜΕΝΩΝ ΣΧΕΔΙΩΝ ΣΤΗ ΠΑΙΔΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

ΩΡΑ ΓΙΑ ΚΙΝΟΥΜΕΝΑ ΣΧΕΔΙΑ ΕΠΙΡΡΟΗ ΚΙΝΟΥΜΕΝΩΝ ΣΧΕΔΙΩΝ ΣΤΗ ΠΑΙΔΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ 9 ο ΓΕΛ Πατρών ΩΡΑ ΓΙΑ ΚΙΝΟΥΜΕΝΑ ΣΧΕΔΙΑ ΕΠΙΡΡΟΗ ΚΙΝΟΥΜΕΝΩΝ ΣΧΕΔΙΩΝ ΣΤΗ ΠΑΙΔΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΚΑΡΑΚΙΤΣΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΟΛΙΑΒΡΑ ΦΩΤΕΙΝΗ ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΦΩΤΕΙΝΗ ΣΥΛΑΙΔΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΟΜΑΔΑ: Tom&Jerry Υπεύθυνοι καθηγητές:

Διαβάστε περισσότερα

Φιλαναγνωσία Δραστηριότητες. Χρύσα Κουράκη (Ph.D) Υπεύθυνη Πολιτιστικών Θεμάτων Ανατολικής Αττικής

Φιλαναγνωσία Δραστηριότητες. Χρύσα Κουράκη (Ph.D) Υπεύθυνη Πολιτιστικών Θεμάτων Ανατολικής Αττικής Φιλαναγνωσία Δραστηριότητες Χρύσα Κουράκη (Ph.D) Υπεύθυνη Πολιτιστικών Θεμάτων Ανατολικής Αττικής Φιλαναγνωσία - Aimer lire Η θετικά προσδιορισμένη σχέση του αναγνώστη με το βιβλίο ως το κατεξοχήν είδος

Διαβάστε περισσότερα

Γιώτα Γουβέλη: Ως προς την ιστορική έρευνα, Η νύφη της Μασσαλίας ήταν το πιο απαιτητικό από όλα μου τα βιβλία

Γιώτα Γουβέλη: Ως προς την ιστορική έρευνα, Η νύφη της Μασσαλίας ήταν το πιο απαιτητικό από όλα μου τα βιβλία Ημερομηνία 29/08/2016 Μέσο Συντάκτης bookcity.gr Ελίζα Νάστου Link http://bit.ly/2blbtqq Γιώτα Γουβέλη: Ως προς την ιστορική έρευνα, Η νύφη της Μασσαλίας ήταν το πιο απαιτητικό από όλα μου τα βιβλία Το

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ-ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ-ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ-ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΜΑΘΗΜΑ: ΔΙΔΑΣΚΩΝ/ ΟΥΣΑ: ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ:. Σας παρακαλούμε, απαντώντας στα δύο ερωτηματολόγια που ακολουθούν,

Διαβάστε περισσότερα