Ερευνητική Εργασία µε θέµα:

Transcript

1 ΓΕ.Λ. ολιανών Ιωαννίνων Σχ. έτος Τάξη Α Ερευνητική Εργασία µε θέµα: «Το Νόµισµα ως πηγή πληροφοριών» Οµάδα 3η - Υπο-θέµα: «Το Eυρώ ως συνεκτικός κρίίκος των λαών της Ευρώπης» Γραπτή Ερευνητική Έκθεση Μαρτάρα Ειρήνη Παπακηρύκου Κων/νος Σκόρδος Κων/νος Τσουµάνη Νατάσα -Ελένη Επιβλέποντες καθηγητές: Γκαρτζονίκας Κωνσταντίνος Τάσης Γιώργος ολιανά - Απρίλιος 2013

2 Η Ευρώπη δεν θα δηµιουργηθεί δια µιας, ούτε σε ένα συνολικό σχέδιο: θα οικοδοµηθεί µέσα από συγκεκριµένα επιτεύγµατα που κατ αρχάς θα δηµιουργήσουν µια πραγµατική αλληλεγγύη. ιακήρυξη R. Schuman

3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ...3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ...3 Α ΜΕΡΟΣ Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ Ο.Ν.Ε. & ΕΥΡΩ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ & ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ (Ο.Ν.Ε.) ΕΥΡΩ (EURO) ΜETAΒΑΣΗ ΣΤΟ ΕΥΡΩ ΛΟΓΟΙ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩ ΚΕΡΜΑΤΑ & ΧΑΡΤΟΝΟΜΙΣΜΑΤΑ ΕΥΡΩ ΚΕΡΜΑΤΑ ΤΡΑΠΕΖΟΓΡΑΜΜΑΤΙΑ (ΧΑΡΤΟΝΟΜΙΣΜΑΤΑ) ΑΝΑΜΝΗΣΤΙΚΑ & ΣΥΛΛΕΚΤΙΚΑ ΚΕΡΜΑΤΑ ΕΥΡΩ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΠΟΥ ΑΝΤΛΟΥΝΤΑΙ ΠΑΡΑΤΗΡΩΝΤΑΣ ΤΙΣ ΕΘΝΙΚΕΣ ΟΨΕΙΣ ΤΩΝ ΝΟΜΙΣΜΑΤΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΑΠΟΣΥΡΣΗ ΚΕΡΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΡΑΠΕΖΟΓΡΑΜΜΑΤΙΩΝ ΕΝΤΕΚΑ ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ: Η ΥΝΑΜΙΚΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩ Β ΜΕΡΟΣ...30 Έρευνα µε την µέθοδο του ερωτηµατολογίου ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ...Σφάλµα! εν έχει οριστεί σελιδοδείκτης. 2

4 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η παρούσα εργασία εκπονήθηκε στα πλαίσια του µαθήµατος της ερευνητικής εργασίας της Α τάξης του ΓΕ.Λ. ολιανών Ιωαννίνων κατά το σχολικό έτος Αντιλαµβανόµενοι την διαχρονική σηµασία του νοµίσµατος στην κοινωνική, οικονοµική και πολιτική ζωή των ανθρώπων σχηµατίσαµε τµήµα ενδιαφέροντος µε θέµα «Το Νόµισµα ως πηγή πληροφοριών». Στην ερευνητική αυτή προσπάθεια θα θέλαµε να ευχαριστήσουµε: - Τον ιευθυντή, τον σύλλογο καθηγητών και τους µαθητές του ΓΕ.Λ. ολιανών. - Τους ιευθυντές, τους καθηγητές και τους µαθητές των γυµνασίων ολιανών, Παρακαλάµου και ελβινακίου Ιωαννίνων που συµµετείχαν στην έρευνα. - Τον ιευθυντή του υποκαταστήµατος Παρακαλάµου της Αγροτικής Τράπεζας. - Την Μεταλλουργική Βιοµηχανία Ηπείρου Α.Ε. Τέλος θα θέλαµε να ευχαριστήσουµε ιδιαίτερα τους επιβλέποντες καθηγητές κ. Τάση Γεώργιο και κ. Γκαρτζονίκα Κων/νο για την πολύτιµη βοήθεια τους στην ερευνητική αυτή προσπάθεια. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το θέµα εντάσσεται στον κύκλο «Ανθρωπιστικές και Κοινωνικές Επιστήµες» µε προεκτάσεις στον κύκλο «Τέχνη & Πολιτισµός». Σχετίζεται µε την διδακτέα ύλη των µαθηµάτων Αρχές Οικονοµίας, Ιστορία, Αγγλικά, Μαθηµατικά, Φυσικές Επιστήµες. Επιλέχθηκε να διερευνηθεί αυτοτελώς σε τρεις διαφορετικές διαστάσεις (υπο-θέµατα) που ανατέθηκαν σε τρεις διαφορετικές οµάδες των 4-5 ατόµων. Τα υποθέµατα που διαµορφώθηκαν είναι τα εξής: 1. Το νόµισµα ως πηγή πληροφοριών από την αρχαιότητα ως σήµερα. 2. Το νόµισµα του Νεοελληνικού Κράτους από το 1827 ως το Το ευρώ ως συνδετικός κρίκος των λαών της Ευρώπης. 3

5 Η τρίτη οµάδα του τµήµατος ενδιαφέροντος, ανέλαβε το υπο-θέµα «Το ευρώ ως συνδετικός κρίκος των λαών της Ευρώπης» και συγκροτήθηκε από τους µαθητές Μαρτάρα Ειρήνη, Παπακηρύκου Κων/νο, Σκόρδο Κων/νο και Τσουµάνη Νατάσα Ελένη. Σκοπός της εργασίας είναι να προσδιοριστεί η σηµασία του ενιαίου νοµίσµατος του ευρώ για τους λαούς της Ευρώπης και να εντοπιστούν οι επιδράσεις του στην κοινωνική, οικονοµική, πολιτική ζωή και τον πολιτισµό της Ευρώπης. Στο πλαίσιο αυτό επιχειρήθηκε να απαντηθούν ερωτήµατα όπως: 1. Τι είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση; Ιστορική αναφορά, συνθήκες, κράτη-µέλη. 2. Τι είναι η Ο.Ν.Ε. και το Ευρώ; Πότε και γιατί εισήχθη το ευρώ ως κοινό νόµισµα των κρατών µελών τις ευρωζώνης; Πώς έγινε η µετάβαση στο ευρώ; 3. Ποια τα νοµίσµατα και χαρτονοµίσµατα του ευρώ των χωρών της ευρωζώνης (υλικό κατασκευής, τι απεικονίζουν, χαρακτηριστικά) 4. Ποια είναι τα αναµνηστικά και συλλεκτικά νοµίσµατα ευρώ. 5. Ποια τα κοινά σηµεία και διαφορές των νοµισµάτων των κρατών µελών; Ποια συµπεράσµατα προκύπτουν για την κοινωνία, την οικονοµία, την πολιτική, τον πολιτισµό κ.τ.λ.; 6. Πως κατασκευάζονται τα Ευρώ; Ποιος είναι υπεύθυνος για την κυκλοφορία τους; Ποιος ο ρόλος των τραπεζών; Τι είναι τα πλαστά ευρώ; 7. Ποια η σχέση του κοινού νοµίσµατος και της χρηµατοοικονοµικής κρίσης της ευρωζώνης; Ποιες είναι οι επιπτώσεις της κρίσης και ποιο το µέλλον του ευρώ; 8. Ποιες οι γνώσεις των µαθητών και κατοίκων της περιοχής όσον αφορά το νόµισµα τους. Ποια η γνώµη τους για το ευρώ ως κοινό νόµισµα; Η οµάδα καθόρισε ως µέθοδο και εργαλεία έρευνας τα εξής: Α ΜΕΡΟΣ: 1. Ανάλυση περιεχοµένου (βιβλιογραφία, δικτυογραφία, λευκώµατα, ΜΜΕ) 2. Έρευνα τεκµηρίων (συλλογή νοµισµάτων από τους µαθητές, µελέτη νοµισµατικών συλλογών συλλεκτών και εκθεµάτων µουσείων). 4

6 3. Συγκριτική µέθοδος (παρατήρηση νοµισµάτων: κοινά σηµεία, διαφορές). 4. Παρατήρηση (επίσκεψη στη Μεταλλουργική Βιοµηχανία Ηπείρου και παρακολούθηση της διαδικασίας κοπής δίσκων νοµισµάτων). 5. Συνεντεύξεις µε ειδικούς ( /ντή υπκ/τος τραπέζης). Β ΜΕΡΟΣ: Ποσοτική έρευνα: Αυτοσυµπληρούµενο Ερωτηµατολόγιο: γνώση και γνώµες για το ευρώ) Η οµάδα επέλεξε ως τέχνηµα να δηµιουργήσει παρουσίαση του Power Point, έκθεση νοµισµάτων και αφίσες που θα παρουσιαστούν σε ειδική ηµερίδα στους µαθητές και κατοίκους της ευρύτερης περιοχής. Τέλος σχηµατίστηκε ο φάκελος της ερευνητικής εργασίας που περιλαµβάνει: την ερευνητική έκθεση, τα επιµέρους παραστατικά και συµπληρωµατικά στοιχεία, το τέχνηµα. 5

7 Α ΜΕΡΟΣ 1. Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ H Ευρώπη, αποκαλούµενη και Γηραιά ήπειρος είναι µία από τις επτά ηπείρους του κόσµου και καταλαµβάνει τον χώρο από τα Ουράλια Όρη ως τον Ατλαντικό Ωκεανό. Το όνοµα της οφείλεται στην Ευρώπη, κόρη του Αγήνορα (γιου του Ποσειδώνα) και της Τηλέφασσας. Η Ευρώπη είχε τόση οµορφιά που ο ίας την ερωτεύτηκε και κατάφερε να την κάνει δική του µεταµορφωµένος σε λευκό και ήµερο ταύρο. Οι αρχαίοι Έλληνες την τιµούσαν ως θεά και θεωρείται ότι έδωσαν το όνοµά της σε µία από τις τότε γνωστές ηπείρους που διέφερε από την Ασία που εκτεινόταν ανατολικά. Ο Καρλοµάγνος ( µ.χ.) ήταν ο πρώτος αυτοκράτορας της ονοµαζόµενης Αγίας Ρωµαϊκής Αυτοκρατορίας, βασιλιάς των φράγκων (Γερµανικό φύλλο που κατοικούσε στην κεντρική Ευρώπη). Κατέκτησε µεταξύ άλλων την Λοµβαρδία (Ιταλία), Σαξωνία (Γερµανία), Γαλατία (Γαλλία). Είναι η πιο σηµαντική φυσιογνωµία του µεσαίωνα, τόσο για την ιστορική σηµασία των κατορθωµάτων του, όσο και για την επιβλητική δύναµη της προσωπικότητάς του. Ο Καρλοµάγνος επέκτεινε το Βασίλειο των Φράγκων πολύ πέρα από τον Ρήνο, τις Άλπεις και τα Πυρηναία, και δηµιούργησε µια πρώτη ισχυρή µορφή ευρωπαϊκής ενότητας (el.wikipedia.org). Μετά τον 2ο παγκόσµιο πόλεµο σε µια Ευρώπη κατεστραµµένη από δύο παγκοσµίους πολέµους, αµέτρητες εθνικές διαµάχες αλλά και ιδιαίτερο µίσος ανάµεσα σε Γάλλους και Γερµανούς, µια οµάδα διανοουµένων προσέτρεξε προς το κοινό παρελθόν, την τελευταία εποχή που Γαλλία και Γερµανία ήταν ενωµένες σε ένα ένδοξο κράτος. Η συγκεκριµένη εποχή θεωρήθηκε από πολλούς αρχή της ιστορίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης αγνοώντας ως ένα βαθµό τις ρίζες της Ευρώπης στην Αρχαία Ελληνική, Ρωµαϊκή και Βυζαντινή εποχή. Ύστερα από έξι χρόνια µαχών στην Ευρώπη, φτάνει η λήξη του Β Παγκοσµίου πολέµου (1945). Η ιακήρυξη Schuman οδηγεί τον Απρίλιο του 1951 στη Συνθήκη του Παρισιού, µε την οποία ιδρύεται η Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα. Περιλάµβανε έξι χώρες: Βέλγιο, Γαλλία, Ιταλία, Λουξεµβούργο, Ολλανδία και Οµοσπονδιακή ηµοκρατία της 6

8 Γερµανίας. Σύµφωνα µε την παραπάνω Συνθήκη, οι χώρες αυτές είναι ισότιµες και συνεργάζονται εντός των κοινών θεσµικών οργάνων. Επίσης το 1957 οι ιδρυτικές χώρες της Ε.Ε. υπογράφουν την Συνθήκη της Ρώµης, µε την οποία δηµιουργείται η Ευρωπαϊκή Οικονοµική Ένωση και η Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ατοµικής Ενέργειας (Eaec ή Euratom). ηµιουργείται έτσι µια Ενιαία Αγορά όπου τα αγαθά, οι υπηρεσίες, το κεφάλαιο και οι άνθρωποι µπορούν να µετακινούνται ελεύθερα. Την επόµενη δεκαετία γνωστή ως «ανθηρή του 60» καταργήθηκαν δασµοί στις εισαγωγές αγαθών και υπήρξε οικονοµική ανάπτυξη. Τη δεκαετία του 70 τεράστια ποσά µεταφέρονται στις φτωχότερες περιφέρειες µε στόχο τη δηµιουργία θέσεων απασχόλησης και την ανάπτυξη υποδοµών. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αυξάνει την επιρροή του στις υποθέσεις της ΕΕ και το 1979 όλοι οι πολίτες µπορούν για πρώτη φορά να εκλέξουν απευθείας τα µέλη του. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 80 η µορφή της Ευρώπης αλλάζει µετά την πτώση του τείχους του Βερολίνου (1989 επανένωση Γερµανίας) και τις αλλαγές στις χώρες της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης (τέως ανατολικό µπλοκ). Επιπρόσθετα το 1986 υπογράφεται η Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη, η οποία ορίζει ένα χρονοδιάγραµµα για την ολοκλήρωση της Ενιαίας Αγοράς µέχρι την 1η Ιανουαρίου Στις 7 Φεβρουαρίου 1992 στην ολλανδική πόλη Μάαστριχτ υπογράφηκε η οµώνυµη συνθήκη µε την οποία η Ε.Ο.Κ. µετονοµάστηκε σε Ε.Ε. Επιπλέον το 1997 υπογράφεται η συνθήκη του Άµστερνταµ στην οποία αναπτύσσεται περαιτέρω η ΚΕΠΠΑ και καθορίζονται οι πολιτικές απασχόλησης και κοινωνικής προστασίας. Στη συνέχεια το 2001 υπογράφεται η Συνθήκη της Νίκαιας η οποία αναδιαµορφώνει τα θεσµικά όργανα και ενισχύει τα θεµελιώδη δικαιώµατα, την ασφάλεια την άµυνα και τη δικαστική συνεργασία σε θέµατα εγκληµατικότητας. (Ασλανίδης Α κ.α., 2010, - εδουσόπουλος Α. κ.α., 2012) Την 1 η Ιανουαρίου του 2002 κυκλοφορούν τα χαρτονοµίσµατα και κέρµατα του ευρώ ως ενιαίο νόµισµα των κρατών-µελών της ευρωζώνης. Το 2007 για να γίνει η διευρυµένη Ε.Ε. πιο αποτελεσµατική και δηµοκρατική, οι ηγέτες της Ε.Ε. υπογράφουν τη Συνθήκη της Λισσαβόνας. Σε αυτή τη δεκαετία συντελούνται οι σηµαντικότερες εξελίξεις, η Ε.Ε. αποκτά νέους θεσµούς και πιο αποτελεσµατικές µεθόδους εξέλιξης και επιχειρεί την θέσπιση 7

9 Ευρωπαϊκού Συντάγµατος (Μεταρρυθµιστική Συνθήκη). Σήµερα η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελείται από 27 κράτη µέλη (europa.eu, E.E., 2010) 8

10 ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΙ ΣΤΑΘΜΟΙ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ 1951 ΠΑΡΙΣΙ ΣΥΝΘΗΚΗ Ι ΡΥΣΗΣ Ίδρυση ΕΚΑΧ ΕΚΑΧ (1952) 1956 ΡΩΜΗ ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΗΣ ΡΩΜΗΣ Ίδρυση ΕΟΚ & ΕΥΡΑΤΟΜ (1957) 1965 ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ ΣΥΝΘΗΚΗ Ίδρυση ΣΥΓΧΩΝΕΥΣΕΩΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ (1967) 1987 ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟ ΧΑΓΗ ΕΝΙΑΙΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΡΑΞΗ 1992 ΜΑΑΣΤΡΙΧΤ ΣΥΝΘΗΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ 1997 ΑΜΣΤΕΡΝΤΑΜ ΣΥΝΘΗΚΗ ΑΜΣΤΕΡΝΤΑΜ Προϋποθέσεις δηµιουργίας εσωτερικής αγοράς Ίδρυση Ε.Ε. (1993) ιευρύνεται η συνεργασία κρατών µελών Ενοποίησε τις συνθήκες Ε.Ε.και Ε.Κ. Ανάπτυξη ΚΕΠΠΑ 2001 ΝΙΚΑΙΑ ΣΥΝΘΗΚΗ ΝΙΚΑΙΑΣ Αναδιαµόρφωση των θεσµικών οργάνων 2002 ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ Εισαγωγή κοινού νοµίσµατος ΕΥΡΩ 2007 ΛΙΣΣΑΒΟΝΑ ΣΥΝΘΗΚΗ ΛΙΣΣΑΒΟΝΑΣ Στόχος µια πιο αποτελεσµατική και δηµοκρατική Ευρώπη ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΤΙΚΗ Αντί συντάγµατος ΣΥΝΘΗΚΗ ΚΡΑΤΗ - ΜΕΛΗ 1952 Βέλγιο, Γαλλία, Ιταλία, Λουξεµβούργο, Ολλανδία, υτική Γερµανία 1973 ανία Ιρλανδία Μεγ. Βρετανία 1981 Ελλάδα 1985 Ισπανία, Πορτογαλία 1990 (Επανένωση Γερµανίας) 1995 Αυστρία, Σουηδία, Φινλανδία 2005 Κύπρος, Μάλτα, Πολωνία, Τσεχία, Σλοβακία, Σλοβενία, Λιθουανία, Εσθονία, Λετονία, Ουγγαρία 2007 Βουλγαρία, Ρουµανία Οι 17 (υπογραµµισµένες) από τις 27 χώρες, υιοθέτησαν το ευρώ 9

11 2. Ο.Ν.Ε. & ΕΥΡΩ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ & ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ (Ο.Ν.Ε.) Το Ευρωπαϊκό Νοµισµατικό Σύστηµα (Ε.Ν.Σ.) καθιέρωσε ένα νόµισµα αναφοράς το ECU, που αποτέλεσε τον πρόδροµο του Ευρώ. Οι χώρες του Ε.Ν.Σ. ενέκριναν το σχέδιο για την Οικονοµική και Νοµισµατική Ένωση της Ευρώπης (Ο.Ν.Ε.) που ξεκίνησε το 1990 και εγκρίθηκε µε τη συνθήκη του Μάαστριχτ (1991). Στην Τρίτη φάση της η Ο.Ν.Ε. περιείχε την εισαγωγή του ενιαίου νοµίσµατος του Ευρώ. Για να γίνει εφικτή µία τέτοια προσπάθεια καθορίστηκαν κριτήρια σύγκλισης των εθνικών οικονοµιών των κρατών που επιθυµούν να ενταχθούν στη ζώνη του ευρώ. Αυτά ήταν: Σταθερότητα των τιµών. Το ποσοστό πληθωρισµού ενός συγκεκριµένου κράτους µέλους δεν πρέπει να υπερβαίνει κατά ποσοστό µεγαλύτερο του 1,5% εκείνο των τριών κρατών µελών µε τις καλύτερες επιδόσεις. ηµοσιονοµική κατάσταση (δηµοσιονοµικό έλλειµµα). Ο λόγος µεταξύ του ετήσιου δηµοσιονοµικού ελλείµµατος και του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕγχΠ) δεν πρέπει να είναι ανώτερος του 3%. ηµόσιο χρέος. Ο λόγος µεταξύ του ακαθάριστου δηµόσιου χρέους και του ΑΕγχΠ δεν πρέπει να υπερβαίνει το 60% στο τέλος του προηγούµενου οικονοµικού έτους. Συναλλαγµατική ισοτιµία. Τήρηση των κανονικών περιθωρίων διακύµανσης (που προβλέπονται από τον Ε.Ν.Σ.) επί δύο τουλάχιστον χρόνια, χωρίς υποτίµηση έναντι του νοµίσµατος οποιουδήποτε άλλου κράτους µέλους. Μακροπρόθεσµα επιτόκια. Τα ονοµαστικά µακροπρόθεσµα επιτόκια δεν πρέπει να υπερβαίνουν περισσότερο του 2% από εκείνα των τριών κρατών µελών, µε τις καλύτερες επιδόσεις από άποψη σταθερότητας τιµών (Λάβδας Α., Μενδρινού Μ.,2009, - ecb.int) ΕΥΡΩ (EURO) Το Ευρώ είναι σήµερα το ενιαίο νόµισµα 17 κρατών µελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα οποία αποτελούν την ευρωζώνη. Η εισαγωγή του ευρώ το 1999 ήταν σηµαντικό βήµα προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Υπήρξε επίσης ένα από τα σηµαντικότερα επιτεύγµατα της Ένωσης καθώς είναι το νόµισµα περίπου 330 εκατοµµυρίων Ευρωπαίων πολιτών 10

12 (ενδεχοµένως πολύ περισσότερων στο µέλλον αν υιοθετηθεί και από άλλες χώρες της Ε.Ε. όπως προβλέπεται). Το ευρώ εισήχθη τον Ιανουάριο 1999 και κυκλοφόρησε την 1/1/2002 ως ενιαίο νόµισµα 12 κρατών µελών της ευρωζώνης (Βέλγιο, Γαλλία, Ιταλία, Λουξεµβούργο, Ολλανδία, Γερµανία Ιρλανδία, Ισπανία, Πορτογαλία Αυστρία, Φινλανδία και Ελλάδα). Στη συνέχεια υιοθέτησαν το ευρώ ως νόµισµα η Σλοβενία (2007), η Κύπρος και η Μάλτα (2008), η Σλοβακία (2009) και η Εσθονία (2011). Το όνοµα «ευρώ» αποφασίστηκε το 1995 ενώ το ελληνικό γράµµα έψιλον (Ε) ήταν η πηγή έµπνευσης για το σύµβολο του ευρώ ( ). Οι δύο παράλληλες γραµµές συµβολίζουν τη σταθερότητα. Στην αρχή καθιερώθηκε ως εικονικό νόµισµα για µέσα πληρωµής πλην των µετρητών και για λογιστικούς σκοπούς, ενώ τα εθνικά νοµίσµατα εξακολουθούσαν να χρησιµοποιούνται για πληρωµές µε µετρητά και να θεωρούνται ως υποµονάδες του ευρώ. Το 2002 αποσύρθηκαν τα εθνικά νοµίσµατα, όπως η ελληνική δραχµή (1 ευρώ=340,75 δρχ.), το γερµανικό µάρκο το γαλλικό φράγκο κ.α. και το ευρώ εισήχθη αποτελώντας το πιο σηµαντικό βήµα προς την ολοκλήρωση της Ενιαίας Αγοράς (el.wikipedia.org, europa.eu). ΜETAΒΑΣΗ ΣΤΟ ΕΥΡΩ Η µετάβαση κλιµακώθηκε σε τρεις διαδοχικές περιόδους (φάσεις): - Η Πρώτη φάση διήρκησε από την 1η Ιανουαρίου 1999 µέχρι την 31η εκεµβρίου Με την έναρξη αυτής της φάσης το Ευρώ απόκτησε την ιδιότητα του επίσηµου νοµίσµατος µε λογιστική µορφή στα κράτη-µέλη που επιλέχθηκαν τον Μάιο του 1998 (δεν συµπεριλαµβανόταν η Ελλάδα). Κατά τη διάρκεια της εν λόγω περιόδου η µεταχείριση του Ευρώ στην Ελλάδα ήταν ισοδύναµη ξένου νοµίσµατος. 11

13 - Η εύτερη φάση διήρκησε από την 1η Ιανουαρίου 2001 µέχρι την 31η εκεµβρίου Κατά την εναρκτήρια ηµεροµηνία αυτής της φάσης η Ελλάδα καθίσταται µέλος της Νοµισµατικής Ένωσης (οι διαδικασίες προσαρµογής ολοκληρώθηκαν) και η ισοτιµία µετατροπής της δραχµής έναντι του Ευρώ καθορίστηκε αµετάκλητα σταθερή (1 ευρώ = 340,75 δρχ). Το Ευρώ αποκτά την ιδιότητα του επίσηµου νοµίσµατος σε λογιστική µορφή και στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια αυτής της σύντοµης περιόδου. - Η Τρίτη φάση ξεκίνησε την 1η Ιανουαρίου 2002, ηµεροµηνία κατά την οποία τέθηκαν σε κυκλοφορία τα χαρτονοµίσµατα και κέρµατα Ευρώ. Παράλληλα εντός έξι µηνών έγινε η απόσυρση των χαρτονοµισµάτων και κερµάτων των κρατών και ολοκληρώθηκαν οι διαδικασίες προσαρµογής των εθνικών οικονοµιών στις νέες συνθήκες που δηµιούργησε το ευρώ (Ένωση Ελληνικών Τραπεζών, 1998) ΛΟΓΟΙ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩ Το ευρώ υιοθετήθηκε ως κοινό νόµισµα έτσι ώστε να προκύψουν οικονοµικά οφέλη όπως: 1. Χαµηλά επιτόκια λόγω υψηλού βαθµού σταθερότητας των τιµών. Με την καθιέρωση κοινού νοµίσµατος η άσκηση της ενιαίας νοµισµατικής πολιτικής από το είναι αποτελεσµατικότερη. Το ευρώ είναι πιο σταθερό και αξιόπιστο από τα νοµίσµατα που βρίσκονταν σε κυκλοφορία παλαιότερα στις χώρες της ζώνης του ευρώ. Έτσι, δηµιουργήθηκε ένα περιβάλλον σταθερότητας των τιµών στη ζώνη του ευρώ, το οποίο απορροφά τις πιέσεις κατά τον καθορισµό των τιµών και των µισθών. Εποµένως, οι πληθωριστικές προσδοκίες και τα ασφάλιστρα έναντι κινδύνου πληθωρισµού διατηρήθηκαν για χρόνια σε χαµηλά και σταθερά επίπεδα, γεγονός που συνεπάγεται χαµηλά επιτόκια της αγοράς. Οι έννοιες πληθωρισµός και αποπληθωρισµός αποτελούν οικονοµικά φαινόµενα τα οποία έχουν αρνητικές συνέπειες για την οικονοµία. Κατά βάση, ο πληθωρισµός ορίζεται ως µια γενική ή ευρείας βάσης του γενικού επιπέδου των τιµών των αγαθών και των υπηρεσιών για παρατεταµένη χρονική περίοδο, η οποία έχει ως αποτέλεσµα τη µείωση της αξίας του χρήµατος και κατ επέκταση, της αγοραστικής του δύναµης. Αποπληθωρισµός συχνά ορίζεται ως το αντίθετο του πληθωρισµού, δηλαδή 12

14 ως µια κατάσταση κατά την οποία το συνολικό επίπεδο των τιµών µειώνεται για παρατεταµένη χρονική περίοδο. Επιδίωξη της Ε.Ε. είναι η επίτευξη πληθωρισµού σε επίπεδα κάτω του 2%. Η σταθερότητα των τιµών αποφέρει σηµαντικά οφέλη για όλους τους πολίτες και επιπρόσθετα διευκολύνει την εύρυθµη λειτουργία της ευρωπαϊκής οικονοµίας και το διεθνές εµπόριο και δίνει στην Ε.Ε µεγαλύτερη ισχύ στον κόσµο. Ταυτόχρονα, συµβάλλει σε µεγάλο βαθµό στη γενική εφηµερία, οδηγώντας σε υψηλά επίπεδα οικονοµικής δραστηριότητας και απασχόλησης (ΕΚΤ, Gendesmeier. D, 2005). 2. ιαφάνεια των τιµών Οι πληρωµές διενεργούνται µε το ίδιο νόµισµα σε όλες τις χώρες της ζώνης του ευρώ, διευκολύνοντας έτσι τις µετακινήσεις από χώρα σε χώρα. Η διαφάνεια των τιµών λειτουργεί προς όφελος των καταναλωτών, οι οποίοι µπορούν εύκολα να συγκρίνουν τις τιµές και να κάνουν τις αγορές τους από τον φθηνότερο προµηθευτή στη ζώνη του ευρώ π.χ. να αγοράσουν αυτοκίνητο από διαφορετική χώρα της ζώνης του ευρώ. Εποµένως, η διαφάνεια των τιµών που δηµιουργήθηκε από το ενιαίο νόµισµα βοηθά το Ευρωσύστηµα να διατηρεί τον πληθωρισµό υπό έλεγχο. Λόγω του αυξηµένου ανταγωνισµού οι διαθέσιµοι πόροι θα χρησιµοποιούνται µε αποτελεσµατικό τρόπο, δίνοντας ώθηση στο εµπόριο εντός της ζώνης του ευρώ και, εποµένως, ενισχύοντας την απασχόληση και την ανάπτυξη. 3. Κατάργηση του κόστους συναλλαγών Με την εισαγωγή του ευρώ την 1η Ιανουαρίου 1999 καταργήθηκε το κόστος συναλλαγών σε ξένο νόµισµα, γεγονός που είχε ως αποτέλεσµα την εξοικονόµηση σηµαντικών κεφαλαίων. Εντός της ζώνης του ευρώ, δεν υπάρχει κόστος που να απορρέει από: την αγορά και πώληση ξένων νοµισµάτων στις αγορές συναλλάγµατος, την προστασία των συναλλαγµατικών ισοτιµιών από δυσµενείς µεταβολές, τις διασυνοριακές πληρωµές σε ξένα νοµίσµατα, που συνεπάγονται υψηλές προµήθειες, την τήρηση διαφόρων λογαριασµών σε ξένο νόµισµα που δυσχεραίνουν τη διαχείριση λογαριασµών. Η µείωση του κόστους συναλλαγών δηµιουργεί ευκαιρίες σε επιχειρήσεις και τις αγορές και ισχυροποιεί τον ρόλο της Ε.Ε. στην παγκόσµια οικονοµία. 13

15 4. Εξάλειψη των διακυµάνσεων των συναλλαγµατικών ισοτιµιών Με την εισαγωγή του ευρώ εξαλείφθηκαν οι διακυµάνσεις των συναλλαγµατικών ισοτιµιών και εποµένως, οι συναλλαγµατικοί κίνδυνοι εντός της ζώνης του ευρώ. Κατά το παρελθόν, αυτοί οι παράγοντες εµπόδιζαν το διασυνοριακό εµπόριο και τον ανταγωνισµό. Ταυτόχρονα το κοινό νόµισµα εξελίχθηκε σε απτό σηµάδι τις ευρωπαϊκής ταυτότητας των λαών της Ευρώπης µε σηµαντικές επιδράσεις στην ευρωπαϊκή κοινωνία και πολιτισµό (europa.eu). 3. ΚΕΡΜΑΤΑ & ΧΑΡΤΟΝΟΜΙΣΜΑΤΑ ΕΥΡΩ ΚΕΡΜΑΤΑ Κάθε κέρµα ευρώ διαφέρει από τα υπόλοιπα ως προς το µέγεθος, το χρώµα και το πάχος ανάλογα µε την ονοµαστική του αξία : 1, 2, 5, 10, 20 και 50 λεπτά - 1 και 2 ευρώ. Ένα ευρώ διαιρείται σε 100 λεπτά (cent). Το υλικό κατασκεύης του είναι από µέταλλα όπως χάλυβας µε επικάλυψη χαλκού, κράµα χαλκού, χαλκονικέλιο και ορείχαλκος. Τα κέρµατα ευρώ (σε αντίθεση µε τα τραπεζογραµµάτια που έχουν ενιαία εµφάνιση) έχουν µόνο µια όψη κοινή σε όλα τα κράτη-µέλη της ζώνης του ευρώ. Η οπίσθια όψη φέρει απεικονίσεις που επιλέχθηκαν από τους αρµόδιους φορείς της. Τα σχέδια διαφέρουν πολύ µεταξύ τους αλλά συνήθως απεικονίζουν κάτι από την ιστορία, την τέχνη ή τη φύση της χώρας. Τα κέρµατα ευρώ µπορούν να χρησιµοποιηθούν σε όλα τα κράτη-µέλη της ζώνης του ευρώ, ανεξαρτήτως της παράστασης που φέρει η εθνική τους όψη. Η κοινή πλευρά των κερµάτων του ευρώ. Η µία πλευρά των κερµάτων του ευρώ είναι ίδια σε όλες τις χώρες - αυτή ονοµάζεται κοινή πλευρά. Η κοινή πλευρά των κερµάτων του ευρώ απεικονίζει διάφορους χάρτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (το 2005 ο εικονιζόµενος χάρτης άλλαξε ώστε να συµπεριλάβει όλη την Ευρώπη και όχι µόνο την Ε.Ε.). 14

16 Η εθνική όψη των ελληνικών κερµάτων του ευρώ. Τα κράτη-µέλη έχουν υποχρέωση να µην αλλάζουν την εθνική όψη των νοµισµάτων τους σε διάστηµα λιγότερο των 5 ετών. Η επιλογή των σχεδίων της εθνικής όψης των ελληνικών κερµάτων ευρώ έγινε από τον γλύπτη Γεώργιο Σταµατόπουλο και είναι τα εξής: Κέρµα του 2 : απεικονίζεται η αρπαγή της Ευρώπης από τον ία Κέρµα του 1 : Απεικονίζεται η γλαύκα που είναι αντίγραφο αθηναϊκού τετράδραχµου. Κέρµα των 50λεπτών: Απεικονίζεται ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Κέρµα των 20λεπτών: Απεικονίζεται ο Ιωάννης Καποδίστριας. Κέρµα των 10λεπτών: Απεικονίζεται ο Ρήγας Φεραίος 15

17 . Κέρµα των 5, 2 και 1 λεπτού: Απεικονίζεται ο παραγωγικός κλάδος της Ελλάδας, η ναυτιλία (δεξαµενόπλοιο, δρόµωνας ή κορβέτα και τριήρης αντίστοιχα). Εθνικές όψεις του 1 ευρώ. Βέλγιο Απεικονίζεται ο Βασιλιάς Αλβέρτος Β'. Γερµανία Απεικονίζεται ο αετός που συµβολίζει την εθνική κυριαρχία. Εσθονία Απεικονίζεται ο γεωγραφικός χάρτης της Εσθονίας. Ιρλανδία Απεικονίζεται η κελτική άρπα. Ισπανία Βουρβόνων. Απεικονίζεται Βασιλιάς Χουάν Κάρλος Α' των 16

18 Γαλλία Απεικονίζεται ένα δέντρο που συµβολίζει τη ζωή. Ιταλία Απεικονίζεται ο Άνθρωπος του Βιτρούβιου. Κύπρος Απεικονίζεται ένα σταυρόσχηµο ειδώλιο. Λουξεµβούργο Απεικονίζεται ο ούκας Ερρίκος. Μάλτα Απεικονίζεται το Κυρίαρχο Τάγµα των ιπποτών της Μάλτας. Ολλανδία Απεικονίζεται η Βασίλισσα Βεατρίκη. Αυστρία Μότσαρτ. Απεικονίζεται ο συνθέτης Βόλφγκανγκ Αµαντέους 17

19 Πορτογαλία Απεικονίζονται κάστρα και οικόσηµα της χώρας ανάµεσα στα αστέρια της Ευρώπης που συµβολίζουν το διάλογο, την ανταλλαγή αξιών και τη δυναµική οικοδόµηση της Ευρώπης. Σλοβενία Απεικονίζεται ο Primoz Trubar. Σλοβακία λόφους. Απεικονίζεται ένας διπλός σταυρός επάνω σε τρεις Φιλανδία Απεικονίζονται 2 κύκνοι που πετούνε. Πηγή: ec.europa.eu, ecb.int Περισσότερα νοµίσµατα µε τις εθνικές όψεις των κρατών µελών απεικονίζονται στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι. Στα κέρµατα του ευρώ έχουν ενσωµατωθεί ειδικά χαρακτηριστικά προκειµένου να διευκολύνουν τους τυφλούς και τα άτοµα µε µειωµένη όραση. Αξίζει να σηµειωθεί ότι περιλαµβάνονται τα παρακάτω χαρακτηριστικά : ιαφορετικό µέγεθος, σχήµα, χρώµα και στεφάνη. ιαφορετικό βάρος - όσο µεγαλύτερη είναι η αξία του κέρµατος τόσο πιο βαρύ είναι το κέρµα (εκτός από το κέρµα του 1 ευρώ). ιαφορετικό πάχος - όσο µεγαλύτερη είναι η αξία του κέρµατος τόσο πιο παχύ είναι το κέρµα (εκτός από τα κέρµατα του 1 ευρώ και των 2 ευρώ). 18

20 Ονοµαστική αξία η οποία απεικονίζεται εµφανώς στην ευρωπαϊκή όψη των κερµάτων. ιαφορετικές στεφάνες: Στη στεφάνη των κερµάτων των 2 ευρώ η οδόντωση είναι λεπτή και υπάρχουν χαραγµένα στοιχεία. Στη στεφάνη των κερµάτων του 1 ευρώ εναλλάσσονται τρία τµήµατα µε λεπτή οδόντωση και τρία λεία τµήµατα. Τα κέρµατα των 50 και 10 λεπτών/σεντ φέρουν στεφάνη µε λεπτά τελειώµατα. Η στεφάνη των κερµάτων των 20 λεπτών/σεντ είναι λεία µε επτά εγκοπές (σχήµα "ισπανικού άνθους"). Η στεφάνη των κερµάτων των 5 λεπτών/σεντ και του 1 λεπτού/σεντ είναι λεία. Η στεφάνη των κερµάτων των 2 λεπτών/σεντ είναι λεία µε αυλακώσεις. ΤΡΑΠΕΖΟΓΡΑΜΜΑΤΙΑ (ΧΑΡΤΟΝΟΜΙΣΜΑΤΑ) Τα τραπεζογραµµάτια (χαρτονοµίσµατα) εκδίδονται σε 7 ονοµαστικές αξίες των 5, 10, 20, 50, 100, 200 και 500 ευρώ. Αντίθετα από τα κέρµατα, τα τραπεζογραµµάτια έχουν και τις δύο όψεις κοινές. Τα σχέδια τους είναι έργο του αυστριακού Ρόµπερτ Καλίνα και έχουν θέµα επτά διαφορετικές εποχές και αρχιτεκτονικούς ρυθµούς της Ευρώπης. Στην µπροστινή όψη απεικονίζονται παράθυρα και πύλες ως σύµβολο της ευρύτητας του πνεύµατος και της συνεργασίας στην Ε.Ε. και στην πίσω όψη γέφυρες ως σύµβολο της επικοινωνίας µεταξύ των λαών της Ευρώπης. Στην πίσω όψη απεικονίζεται και ο χάρτης της Ευρώπης. Τα 12 αστέρια της Ε.Ε. 19

21 αντιπροσωπεύουν τον δυναµισµό και την αρµονία των ευρωπαϊκών εθνών. Και στις δύο όψεις του χαρτονοµίσµατος αναγράφεται η αριθµητική του αξία και η λέξη ευρώ στο λατινικό και ελληνικό αλφάβητο( Euro και Ευρώ). Το υλικό κατασκευής τους είναι από ειδικό χαρτί το οποίο περιέχει ίνες από ρύζι, µετάξι, βαµβάκι και λινό. Στο τραπεζογραµµάτιο των 5 ευρώ (γκρι) απεικονίζεται ο κλασικός ρυθµός. Στις 2 Μαΐου 2013 θα ξεκινήσει η εισαγωγή της νέας σειράς τραπεζογραµµατίων «Ευρώπη» µε πρώτο το νέο χαρτονόµισµα των 5 ευρώ. Η νέα σειρά θα έχει την προσωπογραφία της Ευρώπης, θα κρατήσει τα βασικά χαρακτηριστικά της προηγούµενης σειράς αλλά θα έχει ενισχυµένα χαρακτηριστικά ασφαλείας (ecb.int). Στο τραπεζογραµµάτιο των 10 ευρώ (κόκκινο) απεικονίζεται ο ροµαντικός ρυθµός. 20

22 Στο τραπεζογραµµάτιο των 20 ευρώ (µπλε) απεικονίζεται ο γοτθικός ρυθµός. Στο τραπεζογραµµάτιο των 50 ευρώ (πορτοκαλί) απεικονίζεται ο αναγεννησιακός ρυθµός. Σ τ ο τραπεζογραµµάτιο των 100 ευρώ (πράσινο) απεικονίζεται ο ρυθµός µπαρόκ. Στο τραπεζογραµµάτιο των 200 ευρώ (κίτρινο-καφέ) απεικονίζεται η εποχή του σιδήρου και του χαλκού. 21

23 Στο τραπεζογραµµάτιο των 500 ευρώ (µωβ) απεικονίζεται η µοντέρνα αρχιτεκτονική του 20 ου αιώνα Άλλα στοιχεία του σχεδίου είναι τα εξής: τα αρχικά της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) στις πέντε γλωσσικές παραλλαγές (BCE, ECB, EZB, EKT και EKP) που αντιπροσωπεύουν τις 11 (πριν από τη διεύρυνση) επίσηµες γλώσσες της ΕΕ, το σύµβολο προστασίας των πνευµατικών δικαιωµάτων, η σηµαία της ΕΕ, η υπογραφή. Τα τραπεζογραµµάτια φέρουν την υπογραφή του Willem F. Duisenberg, του Jean-Claude Trichet ή του Mario Draghi, δηλ. του πρώτου, του δεύτερου και του τρίτου Προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας αντίστοιχα. Αυτά τα τραπεζογραµµάτια είναι όλα εξίσου έγκυρα. Willem F. Duisenberg Jean-Claude Trichet Mario Draghi. Κάθε χαρτονόµισµα έχει έναν αριθµό σειράς πού αποτελείται από ένα γράµµα και έντεκα αριθµούς. Ο αριθµός σειράς είναι τυπωµένος µε µαύρο χρώµα στην πλευρά όπου απεικονίζετε και ο χάρτης της Ευρώπης. Το πρώτο γράµµα του αριθµού σειράς κάθε χαρτονοµίσµατος δείχνει την χώρα που το χαρτονόµισµα αυτό παρήχθη. Στα χαρτονοµίσµατα του ευρώ, έχουν ενσωµατωθεί τα εξής ειδικά χαρακτηριστικά προκειµένου να διευκολύνουν τους τυφλούς και τα άτοµα µε µειωµένη όραση : ιαφορετικά µεγέθη: όσο πιο µεγάλη είναι η αξία, τόσο πιο µεγάλο είναι το τραπεζογραµµάτιο. 22

24 Έντονα χρώµατα: τα τραπεζογραµµάτια µε διαδοχικές ονοµαστικές αξίες έχουν χρώµατα µε ισχυρές αντιθέσεις. Το τραπεζογραµµάτιο των 5 ευρώ είναι γκρι ενώ των 10 ευρώ είναι κόκκινο. Το τραπεζογραµµάτιο των 20 ευρώ είναι µπλε και ακολουθεί το τραπεζογραµµάτιο των 50 ευρώ που είναι πορτοκαλί και των 100 ευρώ που είναι πράσινο. Το τραπεζογραµµάτιο των 200 ευρώ είναι κίτρινο-καφέ, ενώ το τραπεζογραµµάτιο των 500 ευρώ είναι µωβ. Μεγάλοι αριθµοί για την ονοµαστική αξία. Ανάγλυφη εκτύπωση, η οποία είναι εύκολα αισθητή στην αφή. Σηµάδια που είναι αισθητά στην αφή στις άκρες των τραπεζογραµµατίων των 200 και των 500 ευρώ. εν υπάρχουν τέτοια σηµάδια στο τραπεζογραµµάτιο των 100 ευρώ το οποίο έχει το ίδιο πλάτος µε τα τραπεζογραµµάτια µεγαλύτερης ονοµαστικής αξίας. 4. ΑΝΑΜΝΗΣΤΙΚΑ & ΣΥΛΛΕΚΤΙΚΑ ΚΕΡΜΑΤΑ ΕΥΡΩ Τα αναµνηστικά κέρµατα αποτελούν άλλη µια κατηγορία κερµάτων που εκδίδονται επισήµως από τα κράτη- µέλη. Πιο συγκεκριµένα κάθε κράτος- µέλος του ευρωσυστήµατος µπορεί να εκδίδει µια φορά τον χρόνο ένα αναµνηστικό κέρµα των 2 ευρώ. Επιπρόσθετα τα αναµνηστικά κέρµατα, τα οποία απαντούν µόνο στην ονοµαστική αξία των 2 ευρώ, έχουν ισχύ νόµιµου χρήµατος σε όλη τη ζώνη του ευρώ, δηλαδή µπορούν να χρησιµοποιούνται και πρέπει να γίνονται αποδεκτά όπως οποιοδήποτε άλλο κέρµα ευρώ. Το πρώτο αναµνηστικό κέρµα ευρώ εκδόθηκε το 2004 από την Ελλάδα µε την ευκαιρία των Ολυµπιακών Αγώνων της Αθήνας. Ελλάδα: Ολυµπιακοί Αγώνες «Αθήνα 2004» 23

25 Ρώµης (2007). Χώρες Ευρωζώνης: 50 η επέτειος της Συνθήκης της Χώρες Ευρωζώνης: 10 η επέτειος της Ο.Ν.Ε. (2009). Τα συλλεκτικά κέρµατα ευρώ εκδίδονται επισήµως από τα κράτη- µέλη, έχουν ονοµαστική αξία και θεωρούνται νόµιµο χρήµα αλλά δεν προορίζονται για κυκλοφορία. Η ονοµαστική αξία των συλλεκτικών κερµάτων είναι πάντοτε διαφορετική από εκείνη των κυκλοφορούντων κερµάτων, όπως επίσης και η παράσταση που απεικονίζεται σε αυτά. Ελληνικά αναµνηστικά νοµίσµατα Πηγή: bankofgreece.gr, en.wikipedia.org Περισσότερα αναµνηστικά και συλλεκτικά κέρµατα ευρώ στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ. 5. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΠΟΥ ΑΝΤΛΟΥΝΤΑΙ ΠΑΡΑΤΗΡΩΝΤΑΣ ΤΙΣ ΕΘΝΙΚΕΣ ΟΨΕΙΣ ΤΩΝ ΝΟΜΙΣΜΑΤΩΝ Παρατηρώντας τα διάφορα κέρµατα του ευρώ των κρατών µελών της Ε.Ε διαπιστώνουµε οµοιότητες και διαφορές που συνδέονται µε την κουλτούρα του κάθε τόπου. Μερικές χώρες απεικονίζουν σε όλα τα κέρµατα την ίδια φιγούρα, όπως το Βέλγιο, το Βατικανό, η Ολλανδία, το Λουξεµβούργο, η Ιρλανδία, η Εσθονία και η Φιλανδία(στα κέρµατα των 1,2,5,10,20 και 50 λεπτών). 24

26 Οι περισσότερες χώρες έχουν στα κέρµατα (1,2,5 λεπτών), (10,20,50 λεπτών) και (1,2 ) µεταξύ τους την ίδια φιγούρα. Αυτές οι χώρες είναι η Πορτογαλία, η Μάλτα, η Κύπρος, η Γαλλία, η Γερµανία και η Ισπανία. Επιπλέον, διαπιστώνουµε ότι η Ισπανία, η Ιταλία, ο Άγιος Μαρίνος, η Αυστρία απεικονίζουν σε κάποια κέρµατα αξιοθέατα των χωρών τους. Επιπρόσθετα, χώρες όπως η Αυστρία, η Γερµανία, η Κύπρος, η Σλοβενία (1,10λεπτά) παρουσιάζουν στις φιγούρες των κερµάτων 1,2,5 λεπτών τη χλωρίδα και την πανίδα των χωρών τους. Πιο συγκεκριµένα η Γερµανία µε την Αυστρία παρουσιάζουν τη χλωρίδα, ενώ η Κύπρος µε την Σλοβενία παρουσιάζουν την πανίδα. Πολλές χώρες έχουν επιλέξει να προσθέσουν στις φιγούρες των κερµάτων σηµαντικές προσωπικότητες των χωρών τους. Οι χώρες οι οποίες απεικονίζουν στα κέρµατα τους, είναι ο Άγιος Μαρίνος, το Βέλγιο, η Ολλανδία, η Ισπανία, το Βατικανό, η Ελλάδα, η Ιταλία, η Ισπανία, το Λουξεµβούργο. Η Ισπανία (10λεπτά) και η Γαλλία (1,2,5,10,20,50λεπτά) έχουν επιλέξει γυναικείες µορφές, συµβολίζοντας µ αυτόν τον τρόπο την ένταξη των χωρών τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Φιλανδία(2 ), η Γαλλία (1,2 ) και η Πορτογαλία έχουν επιλέξει φυτά που συµβολίζουν τη ζωή ή την ανάπτυξη των χωρών τους. Σε κάποιες χώρες απεικονίζονται έργα τέχνης όπως στην Ισπανία(1 ) και στην Ιταλία (1,2,5λεπτών). Στα νοµίσµατα της Κύπρου (10,20,50 λεπτά) και της Ελλάδας (1,2,5 λεπτά) απεικονίζουν τον κλάδο παραγωγής της ναυτιλίας, γεγονός που αποδεικνύει τις κοινές πολιτιστικές καταβολές αλλά και τη σχέση των δύο χωρών µε τη θάλασσα. 6. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΑΠΟΣΥΡΣΗ ΚΕΡΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΡΑΠΕΖΟΓΡΑΜΜΑΤΙΩΝ Υπεύθυνη για την κυκλοφορία του ευρώ είναι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (Ε.Κ.Τ.) που εδρεύει στην Φρανκφούρτη της Γερµανίας, η οποία και επιβλέπει τις δραστηριότητες των εθνικών κεντρικών τραπεζών. Οι εθνικές κεντρικές τράπεζες (στην Ελλάδα, η Τράπεζα της Ελλάδος) αναλαµβάνουν 25

27 την έκδοση και απόσυρση από την κυκλοφορία τραπεζογραµµατίων και κερµάτων καθώς επίσης και το κόστος παραγωγής τους. Στην Μεταλλουργική Βιοµηχανία Ηπείρου Α.Ε. (Μ.Β.Η.) που εδρεύει στο Κεφαλόβρυσο του δήµου Πωγωνίου Ιωαννίνων, έχει ανατεθεί από την Τράπεζα της Ελλάδος η κοπή δίσκων νοµισµάτων του ευρώ. Στις 29/11/2012 επισκεφθήκαµε την βιοµηχανία και παρακολουθήσαµε την παραγωγική διαδικασία που είναι ίδια σε όλες τις χώρες της Ευρωζώνης. Η ταινία από την οποία κόβονται οι δίσκοι των νοµισµάτων εισάγεται από την Γερµανία και τη Βουλγαρία. Στους δίσκους του ενός και δύο ευρώ προστίθεται το στεφάνι που έχει τα γράµµατα της Ελληνικής ηµοκρατίας. Οι δίσκοι στη συνέχεια µεταφέρονται στο εθνικό νοµισµατοκοπείο όπου εκεί µπαίνει ο πυρήνας - σφραγίδα. Πολλές φορές υπάρχει η ανάγκη απόσυρσης πλαστών ή φθαρµένων χαρτονοµισµάτων. Στις 17/11/2012 επισκεφθήκαµε το υποκατάστηµα Παρακαλάµου της Α.Τ.Ε. bank και ενηµερωθήκαµε από τον δ/ντή του υποκαταστήµατος για τα πλαστά ευρώ και τη διαδικασία απόσυρσης των χαρτονοµισµάτων. Το ευρώ είναι ένα νόµισµα µε υψηλή προστασία χάρη στα υπερσύγχρονα χαρακτηριστικά ασφαλείας του αλλά και στην αποτελεσµατικότητα των ευρωπαϊκών και εθνικών διωκτικών αρχών. Αν κάποιος ψηλαφίσει την ανάγλυφη εκτύπωση θα καταλάβει αν ένα χαρτονόµισµα είναι πλαστό ή όχι γιατί έχουν χαρακτηριστική αίσθηση. Στο φως το χαρτονόµισµα παρουσιάζει κάποια χαρακτηριστικά και στις δύο όψεις του όπως είναι το υδατογράφηµα, η ταινία ασφαλείας και το ηµιτελή σχεδίασµα. Αν κάποιος παρατηρήσει το χαρτονόµισµα από γωνία θα δει την µπροστινή όψη την εικόνα που µεταβάλλεται πάνω στο ολόγραµµα. Στην πίσω όψη υπάρχει η ιριδίζουσα λωρίδα στα µικρά χαρτονοµίσµατα και ο αριθµός που αλλάζει χρώµα στα µεγάλα χαρτονοµίσµατα. 26

28 Τέλος κάποιος µπορεί να ελέγχει αν ένα χαρτονόµισµα είναι πλαστό µε ειδικό εξοπλισµό όπως ο µεγεθυντικός φακός και η λάµπα υπεριώδους ακτινοβολίας. Σύµφωνα µε τις εγκυκλίους καθορίζεται η παρακράτηση των πλαστών χαρτονοµισµάτων από τα πιστωτικά ιδρύµατα και η παράδοσή τους στην αστυνοµία ώστε να διαβιβάζονται στο Εθνικό Κέντρο Ανάληψης Ευρώ της Ελληνικής Αστυνοµίας. 7. ΕΝΤΕΚΑ ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ: Η ΥΝΑΜΙΚΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩ Το ευρώ αποτελεί σήµερα µία πραγµατικότητα και κοινό σηµείο αναφοράς για 17 χώρες και 330 εκατοµµύρια Ευρωπαίους που το βιώνουν καθηµερινά. Αποτελεί ένα ξεχωριστό ιστορικό γεγονός γιατί συνήθως οι νοµισµατικές ενοποιήσεις του παρελθόντος ήταν αποτέλεσµα εξαναγκασµού στα πλαίσια αυτοκρατοριών που επεκτείνονταν. Αντίθετα το ευρώ προέκυψε µέσα από διαδικασίες βούλησης και µιας πρωτοβουλίας που µοιράστηκαν ισοµερώς όλοι οι εταίροι µε στόχο την οικοδόµηση µιας ισχυρής και αλληλέγγυας Ευρώπης. Το ευρώ αποτέλεσε έτσι έναν συνδετικό κρίκο ιδιαίτερα ξεχωριστό. ηµιούργησε µία οικονοµική-νοµισµατική ζώνη µε µεγάλη οικονοµική ισχύ και διαπραγµατευτική δύναµη ικανή να επηρεάσει τις παγκόσµιες οικονοµικές εξελίξεις. Οι ταξιδιώτες και οι τουρίστες δεν χρειάζεται να αλλάζουν νόµισµα ενώ οι καταναλωτές µπορούν να συγκρίνουν τις τιµές. Οι εµπορικές συναλλαγές και οι επενδύσεις εντατικοποιήθηκαν, οι πληρωµές απλοποιήθηκαν, ενώ το κόστος συναλλαγών µεταξύ των χωρών της Ε.Ε. µειώθηκε. Το ευρώ πλέον αποτελεί το δεύτερο αποθεµατικό νόµισµα µετά το δολάριο των ΗΠΑ. Το ¼ των εµπορικών συναλλαγών και το ½ των διεθνών υποχρεώσεων διεκπεραιώνεται σε ευρώ Το ευρώ ως το 2010 εξασφάλισε σταθερότητα των τιµών και σύγκλιση των οικονοµιών όσον αφορά τον πληθωρισµό σε ιδιαίτερα ικανοποιητικά 27

29 επίπεδα. Τα κράτη-µέλη υπήρξαν λιγότερο εκτεθειµένα στις συναλλαγµατικές διακυµάνσεις που προκαλούν οι οικονοµικές κρίσεις σε σχέση µε το αν είχαν τα εθνικά τους νοµίσµατα (Fabius κ.α, 2010). Αντίθετα, πολλοί θεωρούν ότι το ευρώ αποτέλεσε αιτία ανόδου των τιµών κυρίως σε βασικά προϊόντα και εξελίχθηκε σε ένα ιδιαίτερα σκληρό νόµισµα κάνοντας τα προϊόντα άλλων κρατών ελκυστικότερα (π.χ. τουρισµός). Η κινητικότητα του εργατικού δυναµικού µεταξύ των κρατών µελών δεν ήταν η αναµενόµενη και θεωρήθηκε περιορισµένη (Μανωλόπουλος, 2011). Ταυτόχρονα από το 2010 η ευρωζώνη άρχισε να βιώνει µία όλο και βαθύτερη χρηµατοοικονοµική κρίση µε ιδιαίτερα δυσµενείς επιπτώσεις. Η ευρωζώνη αποτελεί µία νοµισµατική ένωση αλλά όχι µία πλήρης οικονοµική ένωση. Η νοµισµατική πολιτική καθορίζεται σε κεντρικό επίπεδο από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αλλά ταυτόχρονα υπάρχουν 17 διαφορετικές δηµοσιονοµικές πολιτικές µε αποτέλεσµα να υπάρχουν µεγάλες αποκλίσεις στα µακροοικονοµικά µεγέθη των κρατών µελών (οικονοµική διάρθρωση, κατά κεφαλήν εισόδηµα, επιτόκια δανεισµού, χρέος, έλλειµµα, δηµογραφικά χαρακτηριστικά). Η χρηµατοπιστωτική κρίση που ξεκίνησε από τις ΗΠΑ το 2008 προκάλεσε κρίση στην παγκόσµια πιστωτική αγορά. Η χώρες της ευρωζώνης που παρουσίαζαν µεγάλο δηµόσιο χρέος και ελλείµµατα είδαν την πιστοληπτική τους ικανότητα να υποβαθµίζεται συνεχώς από τους διεθνείς οίκους αξιολόγησης. Το πρόβληµα δεν αντιµετωπίστηκε µε αποφασιστικότητα από την αρχή. Ενώ το ελληνικό Α.Ε.Π. δεν αποτελεί ούτε το 3% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ η αδυναµία της Ελλάδος να ανταποκριθεί στις δανειακές της υποχρεώσεις προκάλεσε µία άνευ προηγουµένου κρίση που µεταφέρθηκε στις χώρες του ευρωπαϊκού νότου. Οι κυβερνήσεις και τα όργανα της Ε.Ε. και της Ε.Κ.Τ. προσπαθούν να στηρίξουν το κοινό νόµισµα. Η επιβάρυνση όµως των δηµοσίων προϋπολογισµών όλων των κρατών-µελών, οι οικονοµικές θυσίες (λόγω των οικονοµικών µέτρων) και η µείωση των κοινωνικών παροχών πιέζουν τους ευρωπαίους πολίτες, κλονίζουν τη συνοχή στο εσωτερικό της ένωσης (π.χ. ξενοφοβία, Βόρειο Νότιο µπλοκ) και καθιστούν το µέλλον του ευρώ αβέβαιο. Η διεύρυνση και η εµβάνθυση της Ε.Ε. που µέχρι το 2010 υπήρξε κυρίαρχη επιλογή της Ε.Ε. σήµερα αντιµετωπίζονται µε σκεπτικισµό. Μάλιστα πολλοί προτείνουν έξοδο από το ευρώ και επαναφορά 28

30 κάποιων κρατών-µελών (µεταξύ των οποίων και της Ελλάδας) στα εθνικά νοµίσµατα (π.χ. δραχµή) για αντιµετώπιση της κρίσης. Η εποχή που διανύουµε είναι ιδιαίτερα κρίσιµη για το ευρώ αλλά και την ίδια την ευρωπαϊκή ένωση. Μπροστά στον κίνδυνο κατάρρευσης ενός οικοδοµήµατος 60 ετών που θα έχει και τεράστιο οικονοµικό κόστος απαιτούνται γενναίες πράξεις συνεργασίας και αλληλεγγύης µεταξύ των εταίρων ώστε να αναστραφεί το ιδιαίτερα αρνητικό κλίµα και να επανέλθει η Ευρώπη σε θετική πορεία. 29

31 Β ΜΕΡΟΣ Έρευνα µε την µέθοδο του ερωτηµατολογίου Αυτή η φάση της έρευνας διενεργήθηκε τον εκέµβριο του 2012 µε τη µέθοδο του ερωτηµατολογίου. Ερωτήθηκαν.. ενήλικες και µαθητές που εργάζονται ή φοιτούν σε γυµνάσια και λύκεια της αγροτικής και παραµεθόριας περιοχής του ήµου Πωγωνίου Ιωαννίνων έτσι ώστε να προκύψουν οι γνώσεις και οι απόψεις τους για το κοινό ευρωπαϊκό νόµισµα. Ποια είναι η ηλικία σου; Επεξεργασία Ερωτηµατολογίου: Απαντήσεις α. Έως 15 ετών(µαθητής γυµνασίου) α)81 β. 16 έως 18 ετών(µαθητής λυκείου β)53 γ. 18 ετών και πάνω γ)12 Ποιο είναι το φύλο σας; Απαντήσεις α. Αγόρι-άνδρας α) 64 β. Κορίτσι-γυναίκα β) Πόσες είναι οι χώρες της Ε.Ε; Απαντήσεις α β γ δ Πόσες είναι οι χώρες της Ε.Ε που έχουν καταργήσει οικιοθελώς το Απαντήσεις εθνικό τους νόµισµα και το έχουν αντικαταστήσει µε το ευρώ α β γ δ Ποιο έτος έγινε η µετάβαση στο ευρώ; Απαντήσεις α β γ δ Ποια από τις παρακάτω χώρες δεν έχει ως νόµισµα της το ευρώ; Απαντήσεις α. Ηνωµένο Βασίλειο 108 β. Σλοβακία 20 γ. Κύπρος 6 δ. Εσθονία 12 30

32 5.Ποιός είναι υπεύθυνος για την κυκλοφορία του ευρώ; Απαντήσεις α. Ο οργανισµός Οικονοµικής Ανάπτυξης και Συνεργασίας; 24 β. Το ιεθνές Νοµισµατικό Ταµείο 66 γ. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα Με πόσα διαφορετικά κέρµατα κυκλοφορεί το ευρώ; Απαντήσεις α β γ δ Ποιος απεικονίζεται στο ελληνικό νόµισµα των πενήντα λεπτών ; Απαντήσεις α. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος 106 β. Ο Ρήγας Φεραίος 17 γ. Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης; 10 δ. Ο Ιωάννης Καποδίστριας Στα κέρµατα των 1,2,5 λεπτών ποιος παραγωγικός κλάδος της οικονοµίας απεικονίζεται; Απαντήσεις α. Βιοµηχανία 24 β. Γεωργία 24 γ. Ναυτιλία 93 δ, Τουρισµός 7 9. Οι δύο παράλληλες γραµµές στο σύµβολο του ευρώ ( ) τι συµβολίζουν; Απαντήσεις α. Την παράλληλη πορεία 44 β. Την σταθερότητα 88 γ. Υπάρχουν µόνο για αισθητικούς λόγους Τα τραπεζογραµµάτια(χαρτονοµίσµατα) των κρατών-µελών της Ευρωζώνης έχουν: Απαντήσεις α. κοινές και τις δύο όψεις 38 β. καµία όψη ίδια 41 γ. Μια κοινή όψη και µια διαφορετική όψη Τα νοµίσµατα(κέρµατα)των κρατών-µελών της Ευρωζώνης έχουν: Απαντήσεις α. Κοινές και τις δύο όψεις 19 β. καµία όψη ίδια 51 γ. Μια κοινή όψη και µια διαφορετική όψη I. Το παρακάτω νόµισµα είναι: α.) Είναι ένα συνηθισµένο νόµισµα ευρώ που µπορεί να χρησιµοποιηθεί στις καθηµερινές µας συναλλαγές β.) Είναι ένα συλλεκτικό νόµισµα ευρώ που µπορεί να χρησιµοποιηθεί κανονικά στις συναλλαγές γ.) Είναι ένα συλλεκτικό νόµισµα που δεν µπορεί να χρησιµοποιηθεί στις συναλλαγές Απαντήσεις

33 12.IΙ. Το παρακάτω νόµισµα είναι: α.) Είναι ένα συνηθισµένο νόµισµα ευρώ που µπορεί να χρησιµοποιηθεί στις καθηµερινές µας συναλλαγές β.) Είναι ένα συλλεκτικό νόµισµα ευρώ που µπορεί να χρησιµοποιηθεί κανονικά στις συναλλαγές γ.) Είναι ένα συλλεκτικό νόµισµα που δεν µπορεί να χρησιµοποιηθεί στις συναλλαγές Απαντήσεις Ποιο από τα παρακάτω χαρτονοµίσµατα ΕΝ είναι πλαστό; α.) β.) γ.) Η Γνώµη σας για την εισαγωγή του ευρώ ως νοµίσµατος της χώρας µας είναι: Απαντήσεις α. Αρνητική 28 β. Μέτρια 53 γ. Θετική 48 δ. Αδιάφορη 17 Τα αποτελέσµατα της έρευνας σε διαγράµµατα παρουσιάζονται στο Παράρτηµα Ι. 32

34 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Το ευρώ αποτελεί ένα ισχυρό νόµισµα της παγκόσµιας οικονοµίας που συναγωνίζεται το δολάριο. Το υλικό κατασκευής του αλλά και τα σχέδια το κατατάσσουν ως ένα από τα πιο ενδιαφέροντα σύγχρονα νοµίσµατα τόσο από αισθητικής απόψεως όσο και απόψεως ασφάλειας (παραχάραξης). Τα σχέδια και τα σύµβολα των κερµάτων και τραπεζογραµµατίων του ευρώ αποδεικνύουν την διάθεση των λαών της Ευρώπης να χαράξουν κοινή και σταθερή πορεία ανάπτυξης µε σεβασµό στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των επιµέρους κρατών µελών. Οι κοινές αποφάσεις που τα κράτη-µέλη καλούνται να πάρουν στα πλαίσια της Οικονοµικής και Νοµισµατικής Ένωσης αναπόφευκτα δηµιουργούν δεσµούς µεταξύ των λαών της Ευρώπης. Η κυκλοφορία του ίδιου νοµίσµατος σε όλη την Ευρωζώνη και η µεταφορά του από το ένα µέρος στο άλλος (µεταφορά κεφαλαίων, ενδοκοινοτικές συναλλαγές, τουρισµός) καθιστά το ευρώ συνεκτικό κρίκο των λαών της Ευρώπης. Το ευρώ, δηµιούργησε αρχικά µία οικονοµική-νοµισµατική ζώνη µε µεγάλη οικονοµική ισχύ και ανάπτυξη. Όµως από το 2010 η ευρωζώνη βιώνει µία βαθύτατη οικονοµική κρίση που θέτει σε κίνδυνο το µέλλον του ευρώ αλλά και ολόκληρης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι κάτοικοι και µαθητές της περιοχής αγνοούν πολλά ζητήµατα που αφορούν την Ευρωπαϊκή Ένωση και το νόµισµα του ευρώ. Οι κάτοικοι και µαθητές της περιοχής είναι ιδιαίτερα επιφυλακτικοί όσον αφορά την θετική επίδραση του ευρώ στη ζωή της χώρας. Η Οικονοµική και Νοµισµατική Ένωση αποτελεί µια ιδιαίτερα γενναίο και µεγαλεπήβολο σχέδιο των κρατών της Ευρώπης. Ήταν αναπόφευκτο να παρουσιαστούν προβλήµατα στη διάρκεια της σύντοµης σχετικής ζωής του ευρώ. Η πραγµατική αλληλεγγύη που o Robert Shuman οραµατίστηκε αποτελεί τη µόνη διέξοδο από την κρίση και προϋπόθεση ανάπτυξης για το µέλλον. 33

35 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Gendesmeier. D, (2005), Σταθερότητα τιµών. Γιατί είναι σηµαντική για σένα;, Φρανκφούρτη: Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Fabius. L, Kressl. N, Παπαντωνίου. Γ, Στουρνάρας. Γ, (2010), Μετά από 10 χρόνια: Η δυναµική του ευρώ, Αθήνα: Κέντρο Ερευνών Προοδευτικής Πολιτικής. Ασλανίδης, Α., Ζαφειρακίδης, Ν., Καλαϊτζίδης,., (2010), Γεωλογία Γεωγραφία, Β Γυµνασίου, Αθήνα: ΟΕ Β εδουσόπουλος Α., Γιαλέρης Π., Σχιστού Ι., Τέντες Π., Χατζηανδρεου Α., (2012), Αρχές Οικονοµίας Α Γενικού Λυκείου, Αθήνα: Υπουργείο Παιδείας - ιόφαντος Ένωση Ελληνικών Τραπεζών (1998), Ευρώ (µελέτη συντονιστικής επιτροπής υπό την προεδρία του κ. Νικολάου Καραµούζη), Αθήνα: Α. Σάκκουλα. Ευρωπαϊκη Ένωση, Thorburn. C, (2010) Το Βιβλίο των Νέων της Ευρώπης, Αθήνα: European Commission Generation Europe Foundation Λάβδας. Κ, Μενδρινού, Μ. (2009), Θέµατα Ευρωπαϊκής Ένωσης, Αθήνα: ΟΕ Β Μανωλόπουλος. Ι, (2012), Το «επαχθές» χρέος της Ελλάδας, Αθήνα: Μελάνι. ικτυογραφία

36 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι ΚΕΡΜΑΤΑ ΕΥΡΩ 2 ευρώ Πηγή: Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ecb.int Βέλγιο Απεικονίζεται ο Βασιλιάς Αλβέρτος Β'. Γερµανία Απεικονίζεται ο αετός που είναι και συµβολίζει τη γερµανική εθνική κυριαρχία. Εσθονία Απεικονίζεται ο γεωγραφικός χάρτης της Εσθονίας και αναγράφεται η λέξη Εσθονία στα εσθονικά. Ιρλανδία Απεικονίζεται η κελτική άρπα και αναγράφεται η λέξη Ιρλανδία στα ιρλανδικά. Ισπανία Βουρβόνων. Απεικονίζεται Βασιλιάς Χουάν Κάρλος Α' των Γαλλία Απεικονίζεται ένα δέντρο που συµβολίζει τη ζωή. 35

37 Ιταλία Απεικονίζεται o άντης Αλικγιέρης. Κύπρος Απεικονίζεται ένα σταυρόσχηµο ειδώλιο. Λουξεµβούργο Απεικονίζεται ο ούκας Ερρίκος. Στα κέρµατα αναγράφεται η λέξη Λουξεµβούργο στα λουξεµβουργιανά. Μάλτα Μάλτας. Απεικονίζεται το Κυρίαρχο Τάγµα των ιπποτών της Ολλανδία Απεικονίζεται η Βασίλισσα Βεατρίκη µε προφίλ τη φράση Βασίλισσα της Ολλανδία στα ολλανδικά. Αυστρία Απεικονίζεται η ειρηνίστρια Bertha Von Sutter. Πορτογαλία Απεικονίζονται κάστρα και οικόσηµα της χώρας ανάµεσα στα αστέρια της Ευρώπης που συµβολίζουν το διάλογο, την ανταλλαγή αξιών και τη δυναµική οικοδόµηση της Ευρώπης. 36

38 Σλοβενία Απεικονίζεται ο ποιητής France Presern και οι λέξεις ''Shive nai vsi naródi δηλαδή η Ευλογία του Θεού σε όλα τα έθνη. Σλοβακία λόφους. Απεικονίζεται ένας διπλός σταυρός επάνω σε τρεις Φιλανδία Απεικονίζονται άνθη βατοµουριάς. 50 λεπτά/σεντ Βέλγιο Απεικονίζεται ο Βασιλιάς Αλβέρτος Β'. Γερµανία Απεικονίζεται η Πύλη του Βανδεµβούργου. Εσθονία Απεικονίζεται ο γεωγραφικός χάρτης της Εσθονίας και αναγράφεται η λέξη Εσθονία στα εσθονικά. Ιρλανδία Απεικονίζεται η κελτική άρπα και αναγράφεται η λέξη Ιρλανδία στα ιρλανδικά. 37

39 Ισπανία Απεικονίζεται ο Μιγκέλ ντε Θερβάντες. Γαλλία αξίες της. Συµβολίζεται ως η Γαλλία που παραµένει πιστή στις Ιταλία έφιππος. Απεικονίζεται ο Αυτοκράτορας Μάρκος Αυρήλιος ως Κύπρος πλοίο. Απεικονίζεται το καράβι της Κερύνειας ως εµπορικό Λουξεµβούργο Απεικονίζεται ο ούκας Ερρίκος. Στα κέρµατα αναγράφεται η λέξη Λουξεµβούργο στα λουξεµβουργιανά. Μάλτα Απεικονίζεται µια ασπίδα που φέρει εραλδική παράσταση της εθνικής σηµαίας της Μάλτας και στηρίζει µια κορώνα. Ολλανδία Απεικονίζεται η Βασίλισσα Βεατρίκη µε προφίλ τη φράση Βασίλισσα της Ολλανδία στα ολλανδικά. 38

40 Αυστρία Απεικονίζεται το κτήριο Sezzesion στη Βιέννη. Πορτογαλία Απεικονίζεται η βασιλική σφραγίδα του έτους Σλοβενία Απεικονίζεται το όρος Τρίγκλαβ. Σλοβακία Απεικονίζεται το κάστρο της Μπρατισλάβας. Φιλανδία Απεικονίζεται ένας εραλδικός λέοντας. 20 λεπτά/σεντ Βέλγιο Απεικονίζεται ο Βασιλιάς Αλβέρτος Β'. Γερµανία Απεικονίζεται η Πύλη του Βανδεµβούργου. 39

41 Εσθονία Απεικονίζεται ο γεωγραφικός χάρτης της Εσθονίας και αναγράφεται η λέξη Εσθονία στα εσθονικά. Ιρλανδία Απεικονίζεται η κελτική άρπα και αναγράφεται η λέξη Ιρλανδία στα ιρλανδικά. Ισπανία Απεικονίζεται ο Μιγκέλ ντε Θερβάντες. Γαλλία αξίες της. Συµβολίζεται ως η Γαλλία που παραµένει πιστή στις Ιταλία Απεικονίζεται γλυπτού του Ουµπέρτο Μποτσόνι, κύριου εκπρόσωπου της Ιταλίας. Κύπρος πλοίο. Απεικονίζεται το καράβι της Κερύνειας ως εµπορικό Λουξεµβούργο Απεικονίζεται ο ούκας Ερρίκος. Στα κέρµατα αναγράφεται η λέξη Λουξεµβούργο στα λουξεµβουργιανά. 40

42 Μάλτα Απεικονίζεται µια ασπίδα που φέρει εραλδική παράσταση της εθνικής σηµαίας της Μάλτας και στηρίζει µια κορώνα. Ολλανδία Απεικονίζεται η Βασίλισσα Βεατρίκη µε προφίλ τη φράση Βασίλισσα της Ολλανδία στα ολλανδικά. Αυστρία Απεικονίζεται ανάκτορο Belvedere. Πορτογαλία Απεικονίζεται η βασιλική σφραγίδα του έτους Σλοβενία Απεικονίζεται άλογο ράτσας Lipizzan. Σλοβακία Απεικονίζεται το κάστρο της Μπρατισλάβας. Φινλανδία Απεικονίζεται ένας ερλανδικός λέοντας 10 λεπτά/σεντ Βέλγιο Απεικονίζεται ο Βασιλιάς Αλβέρτος Β'. 41

43 Γερµανία Απεικονίζεται η Πύλη του Βανδεµβούργου. Εσθονία Απεικονίζεται ο γεωγραφικός χάρτης της Εσθονίας και αναγράφεται η λέξη Εσθονία στα εσθονικά. Ιρλανδία Απεικονίζεται η κελτική άρπα και αναγράφεται η λέξη Ιρλανδία στα ιρλανδικά. Ισπανία Απεικονίζεται ο Μιγκέλ ντε Θερβάντες. Γαλλία της. Συµβολίζεται ως η Γαλλία που παραµένει πιστή στις αξίες Ιταλία Απεικονίζεται η γέννηση της Αφροδίτης. Κύπρος πλοίο. Απεικονίζεται το καράβι της Κερύνειας ως εµπορικό Λουξεµβούργο Απεικονίζεται ο ούκας Ερρίκος. Στα κέρµατα αναγράφεται η λέξη Λουξεµβούργο στα λουξεµβουργιανά. 42

44 Μάλτα Απεικονίζεται µια ασπίδα που φέρει εραλδική παράσταση της εθνικής σηµαίας της Μάλτας και στηρίζει µια κορώνα. Ολλανδία Απεικονίζεται η Βασίλισσα Βεατρίκη µε προφίλ τη φράση Βασίλισσα της Ολλανδία στα ολλανδικά. Αυστρία Απεικονίζεται ο καθεδρικός ναός του Αγίου Στεφάνου. Πορτογαλία Απεικονίζεται η βασιλική σφραγίδα του έτους Σλοβενία Απεικονίζεται το σχέδιο του σλοβενικού κοινοβουλίου. Σλοβακία Απεικονίζεται το κάστρο της Μπρατισλάβας. Φιλανδία Απεικονίζεται ένας ερλανδικός λέοντας 5 λεπτά/σεντ, 2 λεπτά/σεντ, 1 λεπτό/σεντ Βέλγιο Αλβέρτος Β'. Απεικονίζεται ο Βασιλιάς 43

45 Γερµανία Απεικονίζεται ένα κλαδί βελανιδιάς. Εσθονία Απεικονίζεται ο γεωγραφικός χάρτης της Εσθονίας και αναγράφεται η λέξη Εσθονία στα εσθονικά. Ιρλανδία Απεικονίζεται η κελτική άρπα και αναγράφεται η λέξη Ιρλανδία στα ιρλανδικά. Ισπανία Santiago de Compostela. Απεικονίζεται ο καθεδρικός ναός του Γαλλία Απεικονίζεται η νεαρή Μαριάννα, γεµάτη θηλυκότητα και αποφασιστικότητα, που ενσαρκώνει τον πόθο για µια ισχυρή και µακρόβια Ευρώπη. Ιταλία Απεικονίζονται αξιοθέατα της πόλης όπως το Κολοσσιαίο(5), ο πύργος Mole Antonelliana(2) και το Castel del Monte. Κύπρος Απεικονίζεται το ενδηµικό αγρινό, χαρακτηριστικό είδος της πανίδας της Κύπρου. Λουξεµβούργο Απεικονίζεται ο ούκας Ερρίκος. Στα κέρµατα αναγράφεται η λέξη Λουξεµβούργο στα λουξεµβουργιανά. 44

46 Μάλτα ναού της Mnajdra. Απεικονίζεται ο βωµός του προϊστορικού Ολλανδία Απεικονίζεται η Βασίλισσα Βεατρίκη µε προφίλ τη φράση Βασίλισσα της Ολλανδία στα ολλανδικά. Αυστρία Απεικονίζονται άνθη της χώρας όπως αλπικά ηράνθεµα στο(5), ένα εντελβάις στο(2) και ένα άνθος γεντιανής. Πορτογαλία σφραγίδα της Πορτογαλίας. Απεικονίζεται η πρώτη βασιλική Σλοβενία Απεικονίζονται ένας σπορέας(5), ένας λίθινος ενθρόνισης των ηγεµόνων(2) και ένας πελαργός(1). Σλοβακία Τάτρα. Απεικονίζεται η κορυφή της οροσειράς Φιλανδία λέοντας. Απεικονίζεται ένας ερλανδικός 45

47 Άγιος Μαρίνος Βατικανό Μονακό 46

48 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ ΑΝΑΜΝΗΣΤΙΚΑ ΚΕΡΜΑΤΑ 2 ΕΥΡΩ Πηγή: Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ecb.int Τράπεζα της Ελλάδος, bankofgreece.gr Ελλάδα Γαλλία Ιταλία Σλοβενία Λουξεµβούργο Σλοβακία Γερµανία Φινλανδία Πορτογαλία Ελλάδα Θέµα: 2.500ή επέτειος της Μάχης του Μαραθώνα Ελλάδα Θέµα: Παγκόσµιοι Αγώνες Special Olympics Αθήνα 47

49 Ιταλία Θέµα: 50ή επέτειος της εγκαινίασης του παγκόσµιου επισιτιστικού προγράµµατος. Άγιος Μαρίνος νοµισµατολόγος) Θέµα: Bartolomeo Borghesi (ιστορικός, Φιλανδία Θέµα: ιεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης µε την ένταξη δέκα νέων κρατών µελών. Λουξεµβούργο ούκα Henri. Θέµα: Οµοίωµα και µονόγραµµα του Μεγάλου 2005 Ιταλία Συντάγµατος. Θέµα: Πρώτη επέτειος της υπογραφής του Ευρωπαϊκού Φιλανδία Θέµα:60ή επέτειος ίδρυσης των Ηνωµένων Εθνών και 50ή επέτειος προσχώρησης της Φινλανδίας στον Οργανισµό Αυστρία Θέµα:50ή επέτειος της συνθήκης εγκαθίδρυσης του αυστριακού κράτους 48

50 Ισπανία Θέµα:400 χρόνια από την πρώτη έκδοση του βιβλίου του Μιγκέλ ντε Θερβάντες " ον Κιχώτης". Βέλγιο Θέµα: Οικονοµική Ένωση Βελγίου-Λουξεµβούργου Λουξεµβούργο Θέµα: Πεντηκοστά γενέθλια του Μεγάλου ούκα Ερρίκου, 5η επέτειος της ενθρόνισής του και 100ή επέτειος του θανάτου του Μεγάλου ούκα Αδόλφου Φιλανδία Θέµα: 100 χρόνια από την καθιέρωση της καθολικότητας και ισότητας της ψήφου. Βέλγιο Θέµα: Ατόµιουµ Γερµανία Θέµα: Σλέσβιχ-Χόλσταιν Ιταλία Θέµα: 20οί Χειµερινοί Ολυµπιακοί Αγώνες - Τορίνο 2006 Λουξεµβούργο Θέµα:25α γενέθλια του Μεγάλου ούκα Γουλιέλµου, διαδόχου του θρόνου 49