Red man syndrome μετά από χορήγηση βανκομυκίνης σε παιδί με σπονδυλοδισκίτιδα

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Red man syndrome μετά από χορήγηση βανκομυκίνης σε παιδί με σπονδυλοδισκίτιδα"

Φωκάς Δοξαράς
8 χρόνια πριν
Προβολές:

1 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΩΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ 15 Red man syndrome μετά από χορήγηση βανκομυκίνης σε παιδί με σπονδυλοδισκίτιδα Σιδηροπούλου Βασιλική Μαράτου Ελένη Εισαγωγή Η βανκομυκίνη είναι φάρμακο εκλογής για ανθεκτικούς σταφυλόκοκκους στη μεθικιλλίνη (MRSA) και ανθεκτικά στελέχη πνευμονιοκόκκου. Η χορήγησή της έχει συνδεθεί με εμφάνιση αλλεργικών αντιδράσεων, μία εκ των οποίων είναι το red man syndrome το οποίο και περιγράφουμε. Περιγραφή περίπτωσης Αγόρι 19 μηνών παραπέμπεται στην κλινική λόγω αδυναμίας βάδισης. Τα συμπτώματα ξεκίνησαν πριν 20 ημέρες με πυρετό μέχρι 38 C, διάρκειας 2 ημερών, και κοιλιακό άλγος. Επισκέφθηκαν παιδίατρο ο οποίος συνέστησε εργαστηριακό έλεγχο και Ro κοιλίας. Εκ του εργαστηριακού ελέγχου ευρέθη λευκοκυττάρωση (WBC: /mm 3, πολυμορφοπύρηνα: 85%) και ετέθη η υποψία σκωληκοειδίτιδος. Έγινε Ro κοιλίας που ανέδειξε κοπρανοπλήθεια, χωρις άλλα παθολογικά ευρήματα. Εδόθησαν οδηγίες για δυσκοιλιότητα και συνεστήθη παρακολούθηση. Τις επόμενες μέρες το παιδί εμφάνισε χωλότητα και σταδιακά αδυναμία βάδισης, και παρεπέφθη στην κλινική. Η εξέταση ήταν δυσχερής. Το αγόρι εμφάνιζε λορδωτική στάση κορμού, απέφευγε να τεντώσει τα κάτω άκρα και παρουσίαζε άρνηση βάδισης και ευαισθησία στη ψηλάφηση ΟΜΣΣ.Η νευρολογική εξέταση ήταν φυσιολογική ως προς τα τενόντια, δερματικά αντανακλαστικά, αισθητικότητα, μυική ισχύ και τόνο. Οι εργαστηριακές εξετάσεις έδειξαν: Τ.Κ.Ε. 35mm/h,CRP: 9,93mg/L, καλλιέργεια αίματος, ούρων: (-), ASTO: 13,8U/ml, Widal: (-), Wright:(-), Μantoux: (-). Διενερ-

Η χορήγησή της έχει συνδεθεί με εμφάνιση αλλεργικών αντιδράσεων, μία εκ των οποίων είναι το red man syndrome το οποίο και περιγράφουμε.

2 ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ, ΜΑΡΑΤΟΥ ΕΛΕΝΗ γήθηκε Μ.R.Ι. ΟΜΣΣ που αποκάλυψε φλεγμονώδη στοιχεία στην περιοχή Ο4-Ο5 ΟΜΣΣ και παθολογικό εμπλουτισμό της περιοχής (Εικόνα 1). Εικόνα 1 Με τη διάγνωση της σπονδυλοδισκίτιδος το παιδί ετέθη σε αντιμικροβιακή αγωγή με i.v. Βανκομυκίνη (40mg/kgΒΣ/Η), i.v. Κεφτριαξόνη (100mg/kgΒΣ/Η) και κλινοστατισμό. Δεκαεννέα ημέρες μετά την έναρξη της αντιμικροβιακής αγωγής, και ενώ οι αιματολογικοί δείκτες λοίμωξης είχαν αρνητικοποιηθεί, το παιδί εμφάνισε κνησμώδες, κηλιδοβλατιδώδες εξάνθημα στο πρόσωπο, που τις επόμενες ημέρες επεκτάθηκε στο κορμό και στα άκρα. Το εξάνθημα ήταν κατά τόπους συρρέον,έντονα ερυθρό,με σημεία αγγειίτιδος, με μικρότερη προσβολή άκρων χειρών και ποδιών, χωρίς προσβολή βλεννογόνων και της περιοχής των γεννητικών οργάνων. Την επομένη ημέρα εμφάνισε πυρετό μέχρι 38 C, πού διήρκησε 3 ημέρες. CRP: 62,8mg/L, καλλιέργεια αίματος: (-), καλλιέργεια ρι- 94

Δεκαεννέα ημέρες μετά την έναρξη της αντιμικροβιακής αγωγής, και ενώ οι αιματολογικοί δείκτες λοίμωξης είχαν αρνητικοποιηθεί, το παιδί εμφάνισε κνησμώδες, κηλιδοβλατιδώδες εξάνθημα στο πρόσωπο, που

3 RED MAN SYNDROME ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΒΑΝΚΟΜΥΚΙΝΗΣ ΣΕ ΠΑΙΔΙ ΜΕ ΣΠΟΝΔΥΛΟΔΙΣΚΙΤΙΔΑ νικού εκπλύματος: MRSA(-), ΤΚΕ: 33mm/h. Με βάση τη κλινική εικόνα και την υποψία του «red man syndrome» διεκόπη η χορήγηση βανκομυκίνης και κεφτριαξόνης και αντι αυτών χορηγήθηκε i.v. Τεικοπλανίνη (Targocid, 100mg/kgΒΣ/H). Επειδή και η τεικοπλανίνη ενοχοποιείται για την εμφάνιση του red man syndrome η αντιμικροβιακή αγωγή για τη σπονδυλοδισκίτιδα συνεχίστηκε με i.v. Κλινδαμυκίνη (300mg/kg/H). Η συνολική αντιμικροβιακή θεραπεία διήρκησε 5 εβδομάδες. Παράλληλα με την αλλαγή της αντιμικροβιακής αγωγής χορηγήθηκε i.v. Μεθυλπρεδνιζολόνη, per os διμεθινδένη (Fenistil) (1.5mg/kg/H), per os λεβοσετιριζίνη (Xozal) (0.25mg/ kg/h) και per os υδροχλωρική ραντιδίνη (Epadoren). Μετά τη 5η ημέρα από την εμφάνιση του εξανθήματος άρχισε σταθερή υποχώρηση αυτού, που συνοδεύτηκε από αποφολίδωση κατά τόπους και το εμπύρετο υποχώρησε σε 3 ημέρες. Το παιδί κατά την έξοδο του από τη κλινική εμφάνιζε τέλεια υποχώρηση του εξανθήματος και φυσιολογική βάδιση, χωρίς λορδωτική στάση και ευαισθησία στη ψηλάφηση της ΣΣ. Συζήτηση H βανκομυκίνη μπορεί να προκαλέσει 2 τύπους αλλεργικών αντιδράσεων υπερευαισθησίας, τύπου 1 και 2. Το Red man syndrome προκαλείται από την απελευθέρωση ισταμίνης πού εξαρτάται από την παρουσία της ΙgE ή του συμπληρώματος. Η βανκομυκίνη είναι γλυκοπεπτίδιο και αντιβιοτικό εκλογής για MRSA και ανθεκτικά στελέχη πνευμονιοκόκκου. Χρησιμοποιείται σε σοβαρές στρεπτοκοκκικές και σταφυλοκοκκικές λοιμώξεις, όταν υπάρχει αλλεργία στη πενικιλλίνη και στις κεφαλοσπορίνες. Το red man syndrome σχετίζεται με την έγχυση βανκομυκίνης. Εμφανίζεται κνησμός και ερυθηματώδες εξάνθημα στο πρόσωπο, λαιμό και άνω κορμό (Εικόνα 2, 3). Σπανιότερα παρατηρείται υπόταση και αγγειοοίδημα, αίσθημα καύσου, κνησμού και ανησυχία. Επίσης μπορεί να συνοδευτεί με ζάλη, κεφαλαλγία, εμπύρετο και παραισθησίες γύρω από το στόμα. Σε σοβαρές περιπτώσεις εκδηλώνεται με πόνο στο στήθος και δύσπνοια. Το red man syndrome συνήθως εμφανίζεται 4-10 min μετά την έγχυση. Σχετίζεται με γρήγορη έγχυση βανκομυκίνης (<1h). Μπορεί να εμφανιστεί και μετά από πολλές εγχύσεις.αναφέρεται το σύνδρομο και μετά από 7 ημέρες χορήγησης βανκομυκίνης. Παλαίοτερα, το red man syndrome σχετίζονταν με έκδοχα των αντιβιοτικών γι αυτό στις ΗΠΑ η βανκομυκίνη είχε χαρακτηριστεί ως 95

Επειδή και η τεικοπλανίνη ενοχοποιείται για την εμφάνιση του red man syndrome η αντιμικροβιακή αγωγή για τη σπονδυλοδισκίτιδα συνεχίστηκε με i.v. Κλινδαμυκίνη (300mg/kg/H).

4 ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ, ΜΑΡΑΤΟΥ ΕΛΕΝΗ «Μissisippi mud». Αλλα και μετα την απαλλαγή του αντιβιοτικού από τα έκδοχα, το red man syndrome συνέχισε να εμφανίζεται. Εικόνα 2 (δες έγχρωμη απεικόνιση, εικόνα 15, στη σελ.116 ) Εικόνα 3 (δες έγχρωμη απεικόνιση, εικόνα 16, στη σελ. 116) Σε ποντίκια βρέθηκε ότι η βανκομυκίνη προκαλεί αποκοκκίωση περιτοναϊκών μαστοκυττάρων. Εμφανίζεται συνήθως σε νεαρά άτομα και ιδίως σε παιδιά. Έγινε έγχυση βανκομυκίνης σε υγιή άτομα, που εμφάνισαν red man syndrome σε ποσοστό 30%-90%, ενώ σε άτομα με λοίμωξη το ποσοστό ανέρχονταν σε 47%. Το παραπάνω αποδίδεται στο ότι στη 96

Εικόνα 2 (δες έγχρωμη απεικόνιση, εικόνα 15, στη σελ.116 ) Εικόνα 3 (δες έγχρωμη απεικόνιση, εικόνα 16, στη σελ.

5 RED MAN SYNDROME ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΒΑΝΚΟΜΥΚΙΝΗΣ ΣΕ ΠΑΙΔΙ ΜΕ ΣΠΟΝΔΥΛΟΔΙΣΚΙΤΙΔΑ λοίμωξη μειώνεται η απελευθέρωση ισταμίνης λόγω της φυσικής ανοσιακής απάντησης στη λοίμωξη. Αντιβιοτικά όπως: σιπροφλοξασίνη, αμφοτερικίνη Β, ριφαμπικίνη και τεικοπλανίνη σχετίζονται με το red man syndrome. Από παρατηρήσεις διαπιστώθηκε ότι υπάρχει διασταυρούμενη αντίδραση μεταξύ τεικοπλανίνης και βανκομυκίνης, σε ασθενείς που εμφάνισαν red man syndrome από βανκομυκίνη (Εικόνα 4). Ίσως δεν θα πρέπει να χορηγείται τεικοπλανίνη στη θέση της βανκομυκίνης, σε όσους εμφανίζουν red man syndrome. Η θεραπεία συνίσταται σε χορήγηση αντιισταμινικών, προληπτική χορήγηση υδροξυζίνης και χορήγηση διφενυδραμίνης προ έναρξη αγωγής με βανκομυκίνη(;). Ο συνδυασμός αναστολέων Η1 και Η2 υποδοχέων, όπως η σιμετιδίνη, επίσης βοηθούν. Άμεσα πρέπει να διακόπτεται η βανκομυκίνη με την εμφάνιση του συνδρόμου. Η διάρκεια i.v. χορήγηση της βανκομυκίνης πρέπει να είναι > 1h. Σε ασθενείς που λαμβάνουν > 1gr, απαιτείται ακόμα μεγαλύτερος χρόνος έγχυσης. Επομένως, η βανκομυκίνη συνιστάται να χορηγείται σε μικρότερες και συχνότερες δόσεις. Εικόνα 4 97

Από παρατηρήσεις διαπιστώθηκε ότι υπάρχει διασταυρούμενη αντίδραση μεταξύ τεικοπλανίνης και βανκομυκίνης, σε ασθενείς που εμφάνισαν red man syndrome από βανκομυκίνη (Εικόνα 4).

6 ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ, ΜΑΡΑΤΟΥ ΕΛΕΝΗ Βιβλιογραφία 1. Renz CL, Thurn JD, Finn HA, Lynch JP, Moss J. Antihistamine prophylaxis permits rapid vancomycin infusion. Crit Care Med. 1999; 27: Sivagnanam S, Deleu D. Red man syndrome. Crit Care. 2003; 7: Vancomycin-induced release of histamine from rat peritoneal mast cells and a rat basophil cell line (RBL-1). Williams PD, Laska DA, Shetler TJ, McGrath JP, White SL, Hoover DM. Agents Actions. 1991; 32:

Red man syndrome. Crit Care. 2003; 7: 119-120. 3.

Σχετικά έγγραφα

Γνωριμία με τα αυτοάνοσα ρευματικά νοσήματα

Γνωριμία με τα αυτοάνοσα ρευματικά νοσήματα Αντώνης Φανουριάκης Μονάδα Ρευματολογίας και Κλινικής Ανοσολογίας Δ Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «Αττικόν» Αθήνα, 01/02/2016