ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ. Βρυξέλλες, 17 Δεκεμβρίου 2010 (21.12) (OR. en) 18121/10 SOC 862

Transcript

1 ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Βρυξέλλες, 17 Δεκεμβρίου 2010 (21.12) (OR. en) 18121/10 SOC 862 ΣΗΜΕΙΩΜΑ της : Γενικής Γραμματείας του Συμβουλίου προς : τις αντιπροσωπίες αριθ. προηγ. εγγρ. : 16881/10 SOC COR 1 Θέμα : Ενίσχυση της δέσμευσης και κλιμάκωση της δράσης για τη μείωση του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των φύλων και επανεξέταση της εφαρμογής του Προγράμματος δράσης του - Συμπεράσματα του Συμβουλίου Επισυνάπτεται, για τις αντιπροσωπίες, το τελικό κείμενο των συμπερασμάτων του Συμβουλίου όπως εγκρίθηκε από το Συμβούλιο «Απασχόληση, Κοινωνική Πολιτική, Υγεία και Καταναλωτές» κατά τη σύνοδο της 6ης και 7ης Δεκεμβρίου /10 ΛΜ/γπ 1

2 Συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με την ενίσχυση της δέσμευσης και κλιμάκωση της δράσης για τη μείωση του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των φύλων, και την επανεξέταση της εφαρμογής του Προγράμματος δράσης του Πεκίνου ΕΚΤΙΜΩΝΤΑΣ ΤΑ ΑΚΟΛΟΥΘΑ: 1. Η ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών συνιστά θεμελιώδη αρχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης η οποία κατοχυρώνεται από τις Συνθήκες και συγκαταλέγεται μεταξύ των στόχων και των καθηκόντων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η δε ενσωμάτωση της αρχής της ισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών στο σύνολο των δραστηριοτήτων της αποτελεί ειδική αποστολή που έχει ανατεθεί στην Ένωση Ο σεβασμός του δικαιώματος ίσης αμοιβής μεταξύ εργαζόμενων ανδρών και γυναικών διασφαλίζεται δυνάμει της Συνθήκης από ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Η απορρέουσα από την ευρωπαϊκή νομοθεσία 3 κατοχύρωση του σεβασμού της αρχής της ίσης μεταχείρισης μεταξύ γυναικών και ανδρών στους τομείς της απασχόλησης και της εργασίας αποσκοπεί στην προστασία των εργαζομένων από τις διακρίσεις λόγω φύλου στο εργασιακό τους περιβάλλον, συμπεριλαμβανομένης της μισθοδοσίας Βλέπε τα άρθρα 2 και 3 παράγραφος 3 ΣΕΕ καθώς και το άρθρο 8 ΣΛΕΕ. Βλέπε το άρθρο 157 ΣΛΕΕ. Εν προκειμένω, η οδηγία 2006/54/EΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Ιουλίου 2006, για την εφαρμογή της αρχής των ίσων ευκαιριών και της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών σε θέματα εργασίας και απασχόλησης (ΕΕ L 204, ), σ. 23, και η οδηγία 2010/18/ΕΕ, της 8ης Μαρτίου 2010, σχετικά με την εφαρμογή της αναθεωρημένης συμφωνίας-πλαισίου για τη γονική άδεια που συνήφθη από τις οργανώσεις BUSINESSEUROPE, UEAPME, CEEP και ETUC και την κατάργηση της οδηγίας 96/34/ΕΚ (ΕΕ L 68, ), σ /10 ΛΜ/γπ 2

3 4. Στο πλαίσιο της ετήσιας επανεξέτασης της εφαρμογής του Προγράμματος δράσης του Πεκίνου, το Συμβούλιο ενέκρινε το 2001 συμπεράσματα σχετικά με την εξάλειψη των μισθολογικών ανισοτήτων μεταξύ γυναικών και ανδρών και σημείωσε την έκθεση της βελγικής Προεδρίας η οποία περιλάμβανε στοιχεία για τις μισθολογικές ανισότητες και καθόριζε έξι ποσοτικούς δείκτες και τρεις ποιοτικούς δείκτες Η μείωση του μισθολογικού χάσματος παραμένει πολιτική προτεραιότητα την οποία υποστηρίζουν όλα τα κράτη μέλη καθώς και άλλοι βασικοί παράγοντες του ευρωπαϊκού γίγνεσθαι Οι κοινωνικοί εταίροι οφείλουν ειδικότερα να διαδραματίσουν κεντρικό ρόλο τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο, ιδίως στο πλαίσιο των συλλογικών διαπραγματεύσεων, καταβάλλοντας προσπάθειες για την προώθηση και τη στήριξη της ισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών στο χώρο εργασίας, συμπεριλαμβανομένης της μισθοδοσίας Στις 23 και 24 Μαρτίου 2006, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε το Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για την Ισότητα των Φύλων, στο πλαίσιο του οποίου τα κράτη μέλη ενθαρρύνονται να αναλάβουν δράση, και δη να λάβουν μέτρα για τη μείωση των ανισοτήτων μεταξύ των φύλων και την εξάλειψη των στερεοτύπων των φύλων στην αγορά εργασίας. 8. Το Νοέμβριο του 2009, το Συμβούλιο ενέκρινε συμπεράσματα με θέμα «Ισότητα των φύλων: ενίσχυση της ανάπτυξης και της απασχόλησης - συμβολή προς τη Στρατηγική της Λισσαβώνας για την περίοδο μετά το 2010», όπου τα κράτη μέλη και η Επιτροπή καλούνται να συνεχίσουν τις προσπάθειες για τη μείωση των διατηρούμενων διαφορών μεταξύ των φύλων σε θέματα μισθοδοσίας ούτως ώστε να παρέχουν ευκαιρίες τόσο στις γυναίκες όσο και στους άνδρες για την ευόδωση των προσδοκιών τους και την πλήρη αξιοποίηση των δυνατοτήτων τους καθώς και την αποτροπή της φτώχειας παρά τη συμμετοχή στην απασχόληση /01 + ADD 1 + ADD 2 + ADD 3. Όπως επιβεβαιώνεται ειδικότερα στα ακόλουθα κείμενα: Χάρτης πορείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών (7034/06), ανακοίνωση της Επιτροπής της 18ης Ιουλίου 2007 με θέμα: «Καταπολέμηση των διαφορών στις αμοιβές των δύο φύλων» (12169/07) και Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της 18ης Νοεμβρίου 2008, με συστάσεις προς την Επιτροπή για την εφαρμογή της αρχής της ίσης αμοιβής μεταξύ ανδρών και γυναικών. Βλέπε το Πλαίσιο δράσεων για την ισότητα των φύλων που ενέκριναν οι Ευρωπαίοι κοινωνικοί εταίροι το 2005 και τις επακόλουθες εκθέσεις τους / /10 ΛΜ/γπ 3

4 9. Το Νοέμβριο του 2009, το Συμβούλιο και οι αντιπρόσωποι των κυβερνήσεων των κρατών μελών, συνελθόντων στο πλαίσιο του Συμβουλίου, ενέκριναν εξάλλου δέσμη συμπερασμάτων σχετικών με την «Επισκόπηση της εφαρμογής του Προγράμματος δράσης του Πεκίνου από τα κράτη μέλη και τα θεσμικά όργανα τους ΕΕ «Πεκίνο + 15» Επισκόπηση της προόδου» 8, όπου ανέλαβαν να επανεξετάζουν τακτικά την επιτευχθείσα πρόοδο στους ως άνω κρίσιμους τομείς προβληματισμού του Προγράμματος δράσης του Πεκίνου για τους οποίους έχουν ήδη εκπονηθεί δείκτες. 10. Στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Βαρκελώνης της 15ης και 16ης Μαρτίου 2002, τα κράτη μέλη ανέλαβαν να επιδιώξουν, λαμβάνοντας υπόψη τη ζήτηση παιδικών σταθμών και τα εθνικά συστήματα κοινωνικής μέριμνας, έως το 2010 την παροχή βρεφονηπιακής μέριμνας για το 90% τουλάχιστον των παιδιών ηλικίας από τριών ετών έως την ηλικία υποχρεωτικής σχολικής φοίτησης, και για το 33% τουλάχιστον των παιδιών ηλικίας κάτω των τριών ετών, δέσμευση την οποία έχουν έκτοτε επιβεβαιώσει επανειλημμένως Στην ανακοίνωση της Επιτροπής με θέμα την «Καταπολέμηση των διαφορών στις αμοιβές των δύο φύλων» (2007) 10, υπογραμμίζεται η ανάγκη να βελτιωθεί η ικανότητα ανάλυσης αυτού του φαινομένου, ενώ στην έκθεση της Επιτροπής για την Ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών (2010) 11 τονίζεται ότι τα κράτη μέλη οφείλουν να ανταποκριθούν χωρίς καθυστέρηση στην πρόκληση της μείωσης των μισθολογικών διαφορών μεταξύ των φύλων «μέσω ειδικών στρατηγικών που να συνδυάζουν όλα τα διαθέσιμα μέσα, συμπεριλαμβανομένων των στόχων, κατά περίπτωση» /09. Ιδίως τα συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με την «Ισορροπία ρόλων ανδρών και γυναικών όσον αφορά την απασχόληση, την οικονομική μεγέθυνση και την κοινωνική συνοχή» (2007), το ψήφισμα του Συμβουλίου σχετικά με «Ευκαιρίες και προκλήσεις της δημογραφικής αλλαγής στην Ευρώπη, τα συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με την «Εξάλειψη των στερεοτύπων των φύλων στην κοινωνία» (2008), τα συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με το «Συμβιβασμό της εργασίας με την οικογενειακή ζωή (2008) και τα συμπεράσματα του Συμβουλίου για την ισότητα των φύλων: τόνωση της ανάπτυξης και της απασχόλησης - συμβολή στη στρατηγική της Λισσαβώνας μετά το 2010 (2009) / / /10 ΛΜ/γπ 4

5 12. Στη δήλωση της Προεδρικής Τρόικας που υιοθετήθηκε στις 26 Μαρτίου 2010 στη Βαλένθια, ζητείται η επιτάχυνση των προσπαθειών για τη μείωση των διατηρούμενων μισθολογικών διαφορών μεταξύ των φύλων, μέσω του καθορισμού συντονισμένης προσέγγισης και στόχων. 13. Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 17ης Ιουνίου 2010, τα κράτη μέλη οριστικοποίησαν τη στρατηγική «Ευρώπη 2020» για την απασχόληση και την έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, μεταξύ των πέντε πρωταρχικών στόχων της οποίας συγκαταλέγεται η επιδίωξη να ανέλθει στο 75% το ποσοστό απασχόλησης των γυναικών και των ανδρών ηλικίας από 20 έως 64 ετών Στις 21 Οκτωβρίου 2010, το Συμβούλιο θέσπισε τις κατευθυντήριες γραμμές για τις πολιτικές απασχόλησης των κρατών μελών 13. Ειδικότερα στην κατευθυντήρια γραμμή 7, τα κράτη μέλη καλούνται να προωθήσουν την ισότητα των φύλων και των αποδοχών καθώς και τις πολιτικές για την εξισορρόπηση της εργασίας και της ιδιωτικής ζωής με την παροχή προσιτών φροντίδων και καινοτόμων λύσεων στην οργάνωση της εργασίας, ενώ στην κατευθυντήρια γραμμή 10 αναφέρεται ότι το σύνολο των μέτρων θα πρέπει να αποσκοπεί στην προαγωγή της ισότητας των φύλων. 15. Στα συμπεράσματα που ενέκρινε το Συμβούλιο (Απασχόληση, Κοινωνική Πολιτική, Υγεία και Καταναλωτές) στις 21 Οκτωβρίου 2010 σχετικά με τη διακυβέρνηση της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την απασχόληση στο πλαίσιο της «Ευρώπης 2020» και του ευρωπαϊκού εξαμήνου 14, υπογραμμίζεται ότι είναι σημαντικό πριν από κάθε ευρωπαϊκό εξάμηνο, βάσει της σημειωθείσας προόδου για την επίτευξη του πρωταρχικού στόχου της «Ευρώπης 2020» και των εθνικών στόχων που συνδέονται με την απασχόληση ως συμβολή στο εαρινό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, μέσω του προσδιορισμού στην κοινή έκθεση για την απασχόληση των κυριότερων προσανατολισμών στον τομέα της απασχόλησης οι οποίοι απαιτούν στρατηγική καθοδήγηση από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, καθώς και στο τέλος του ευρωπαϊκού εξαμήνου, να εξετάζονται και να εκδίδονται ειδικές κατά χώρα συστάσεις προς τα κράτη μέλη στον τομέα της απασχόλησης EUCO 13/1/10 REV /10 + COR / /10 ΛΜ/γπ 5

6 16. Η Διάσκεψη της 25ης και 26ης Οκτωβρίου 2010 για την αντιμετώπιση του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των φύλων, παρείχε την ευκαιρία για εις βάθος εξέταση του θέματος, παρουσία όλων των ενδιαφερόμενων πλευρών. 17. Το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων έχει αναλάβει, στο πλαίσιο του κανονισμού 1922/2006/ΕΚ 15 με τον οποίο ιδρύεται, και των οικείων προγραμμάτων εργασίας για το 2010 και 2011, να παρέχει τεχνική υποστήριξη στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, και ειδικότερα στην Επιτροπή, καθώς και στις αρχές των κρατών μελών. Στο πλαίσιο αυτής της υποστήριξης περιλαμβάνεται ειδικότερα η ανάπτυξη και αναθεώρηση των δεικτών ως μέρος της παρακολούθησης του Προγράμματος δράσης του Πεκίνου. 18. Η επίτευξη ίσης αμοιβής μεταξύ γυναικών και ανδρών, η ισότιμη οικονομική ανεξαρτησία και η ισότητα των φύλων στη διαδικασία λήψης αποφάσεων αποτελούν αντίστοιχους τομείς προτεραιότητας του Χάρτη των γυναικών 16 που ενέκρινε η Επιτροπή το Μάρτιο του 2010 και της στρατηγικής της Επιτροπής για την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών ( ) 17. ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΟΝΤΑΣ ΤΑ ΑΚΟΛΟΥΘΑ: 19. Η ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών είναι ουσιαστικής σημασίας για την επίτευξη των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» όσον αφορά την υψηλού επιπέδου απασχόληση και την επίτευξη έξυπνης, βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης, καθώς και την εξασφάλιση οικονομικής και κοινωνικής συνοχής 18 και ανταγωνιστικότητας και την αντιμετώπιση των δημογραφικών προκλήσεων ΕΕ L 403, , σ / /10. Άρθρο 147 και 174 ΣΛΕΕ /10 ΛΜ/γπ 6

7 20. Εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των φύλων εξακολουθεί να ανέρχεται σε ποσοστό 18 % 19. Το μισθολογικό χάσμα ποικίλλει σημαντικά μεταξύ των κρατών μελών και παρουσιάζει διαφορές μεταξύ του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα. 21. Το μισθολογικό χάσμα αντανακλάται καθ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής των γυναικών, συμπεριλαμβανομένων των μορφών χαμηλότερης σύνταξης και της μεγαλύτερης απειλής της φτώχειας έναντι των γυναικών. 22. Τα αίτια που συντελούν στην ύπαρξη μισθολογικών διαφορών μεταξύ των φύλων παραμένουν πολυάριθμα και σύνθετα και αντικατοπτρίζουν κατά κύριο λόγο τη διάκριση λόγω φύλου καθώς και τις ανισότητες που συνδέονται με την εκπαίδευση και την αγορά εργασίας, όπως μεταξύ άλλων: α) ο οριζόντιος διαχωρισμός της αγοράς εργασίας: οι γυναίκες συνωστίζονται σε πολύ μικρότερο αριθμό τομέων και επαγγελμάτων που κατά κανόνα αμείβονται και αναγνωρίζονται λιγότερο 20, β) ο κάθετος διαχωρισμός της αγοράς εργασίας: οι γυναίκες κατά κανόνα διατηρούν θέσεις εργασίας που αμείβονται λιγότερο, είναι πιο επισφαλείς και αντιμετωπίζουν περισσότερα εμπόδια στη σταδιοδρομία τους, γ) η δυσκολία συμφιλίωσης της εργασίας με την οικογενειακή και την ιδιωτική ζωή και η άνιση κατανομή των οικογενειακών και οικιακών ευθυνών που οδηγεί μεγαλύτερο ποσοστό γυναικών στην πλήρωση θέσεων μερικής απασχόλησης και στην επιλογή διακεκομμένης σταδιοδρομίας, δ) η έλλειψη διαφάνειας στη μισθοδοσία, και Το 2008, υπολογίζεται με βάση την ακαθάριστη ωριαία αμοιβή για εργασία πλήρους και μερικής απασχόλησης Στατιστικές για τη διάρθρωση και την κατανομή των αποδοχών (Structure of Earnings Survey). Για την τάση να αποδίδεται λιγότερη αξία στις «γυναικείες» θέσης εργασίας, βλ. έγγραφα 5056/10, σ. 9, 9671/07, σ. 6 και 13767/10, σ. 6. Όσον αφορά το θέμα του διαχωρισμού των φύλων στην αγορά εργασίας, βλ. επίσης: /10 ΛΜ/γπ 7

8 ε) ο αντίκτυπος των στερεοτύπων των φύλων που επηρεάζει την επιλογή της εκπαίδευσης και των μαθημάτων επαγγελματικής κατάρτισης καθώς και τον τρόπο που αξιολογούνται τα προσόντα και ταξινομούνται τα επαγγέλματα. 23. Επιπλέον, η ατομική κατάσταση κάθε εργαζομένου, όπως η προσωπική και οικογενειακή του κατάσταση, έχουν επίσης επίπτωση στο μισθολογικό χάσμα μεταξύ των φύλων. 24. Αν και έχει σημειωθεί πραγματική πρόοδος στην οριοθέτηση και την κατανόηση ορισμένων από τις πολλαπλές αιτίες του μισθολογικού χάσματος, ορισμένες άλλες πτυχές του φαινομένου παραμένουν ανεξήγητες και χρήζουν περαιτέρω εξέτασης, ιδίως σε ό,τι αφορά τον αντίκτυπο της ταξινόμησης των επαγγελμάτων και της παροχής οφέλους, είτε σε χρήμα είτε σε είδος, πέραν του συνήθους βασικού ή κατώτατου μισθού ή αποδοχών 21, για τα οποία δεν διατίθενται όλα τα απαιτούμενα στοιχεία. 25. Το υψηλό ποσοστό γυναικείας απασχόλησης συνδυάζεται ενίοτε με ευρεία μισθολογική διαφορά μεταξύ των φύλων. Ωστόσο, τόσο η αύξηση του ποσοστού γυναικείας απασχόλησης όσο και η μείωση του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των φύλων αποτελούν εξίσου σημαντικούς στόχους που θα πρέπει να επιδιωχθούν εκ παραλλήλου. 26. Οι προσεγγίσεις που συνίστανται σε μέτρα μεμονωμένης αντιμετώπισης της μιας ή της άλλης αιτίας δεν έχουν αποδειχθεί κατάλληλες για την αποτελεσματική μείωση του μισθολογικού χάσματος μεταξύ ανδρών και γυναικών. 27. Ως εκ τούτου, η μείωση του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των φύλων απαιτεί μεγαλύτερη κινητοποίηση όλων των βασικών φορέων, ούτως ώστε να αναληφθεί συντονισμένη δράση, στο πλαίσιο στοχοθετημένων, ολοκληρωμένων, πολύπλευρων και συνεκτικών προσεγγίσεων που θα αποβλέπουν στην αντιμετώπιση των πολλαπλών αιτιών του φαινομένου, σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, συμπεριλαμβανομένου του πλαισίου εφαρμογής της στρατηγικής «Ευρώπη 2020». 21 Βλέπε τον ορισμό της έννοιας «αμοιβή» (άρθρο 157 παράγραφος 2 ΣΛΕΕ) /10 ΛΜ/γπ 8

9 28. Η στρατηγική της Επιτροπής για την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών ( ) και πολλές από τις δράσεις που προβλέπονται σε αυτή αναμένεται ότι θα συμβάλουν σημαντικά στην επίτευξη της ίσης αμοιβής μεταξύ γυναικών και ανδρών. 29. Η ενσωμάτωση της αρχής της ισότητας των φύλων στο πλαίσιο των τομέων πολιτικής των Εθνικών Μεταρρυθμιστικών Προγραμμάτων δεν εφαρμόστηκε στο παρελθόν επαρκώς, και θα μπορούσε να προωθηθεί περαιτέρω εντός του πλαισίου στρατηγικής «Ευρώπη 2020» Ο πρωταρχικός στόχος που καθορίζεται στη στρατηγική «Ευρώπη 2020» και αποσκοπεί στο να ανέλθει στο 75% το ποσοστό απασχόλησης των γυναικών και των ανδρών ηλικίας από 20 έως 64 ετών, συνεπάγεται σημαντική αύξηση της συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας, η προώθηση της οποίας μπορεί να επιτευχθεί μέσω μέτρων για τη μείωση του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των φύλων, την ενίσχυση της εκπαίδευσης των γυναικών ιδίως σε τομείς όπου υποεκπροσωπούνται, τη βελτίωση της ποιότητας των γυναικείων θέσεων εργασίας και την προαγωγή πολιτικών συμφιλίωσης της εργασίας με την οικογενειακή και την ιδιωτική ζωή, καθώς και μέσω της καταπολέμησης της γυναικείας φτώχειας και της βελτίωσης της κοινωνικής ένταξης γυναικών που ζουν υπό συνθήκες φτώχειας, λαμβανομένων υπόψη των αντίστοιχων σημείων εκκίνησης και των ιδιαίτερων συνθηκών κάθε κράτους μέλους. ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ, 31. ΣΗΜΕΙΩΝΕΙ την έκθεση 23 για την αξιολόγηση των δεικτών των μισθολογικών ανισοτήτων λόγω φύλου, όπου προσδιορίζονται οι εργασίες συλλογής δεδομένων στον τομέα αυτόν, ορισμένες εναπομένουσες εγγενείς δυσκολίες και η ανάγκη επανεξέτασης και συμπλήρωσης της δέσμης δεικτών ούτως ώστε να αντικατοπτρίζουν τον πολυδιάστατο χαρακτήρα των μισθολογικών διαφορών μεταξύ των φύλων. 32. ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΝΕΙ την ανάγκη να επιλεγεί περιορισμένος αριθμός δεικτών για τακτική τους χρήση, ενώ παράλληλα θα τεθούν στη διάθεση των εμπειρογνωμόνων συμπληρωματικοί δείκτες /09, σ. 8. Περίληψη της έκθεσης περιλαμβάνεται στο 16881/10 ADD 1 (Για το πλήρες κείμενο βλέπε το 16516/10 ADD 2) /10 ΛΜ/γπ 9

10 ΚΑΛΕΙ ΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ: 33. Να θεσπίσουν ή να υλοποιήσουν ολοκληρωμένη δέσμη μέτρων για την αντιμετώπιση του συνολικού φάσματος των αιτιών που προκαλούν το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των φύλων που συνδέεται με τις ανισότητες μεταξύ γυναικών και ανδρών στην αγορά εργασίας, λαμβανομένων υπόψη των εθνικών συνθηκών και συντονίζοντας τη δράση όλων των ενδιαφερόμενων βασικών φορέων, ιδίως των κοινωνικών εταίρων, σε όλα τα επίπεδα. Η δέσμη αυτή θα μπορούσε να περιλαμβάνει τα ακόλουθα μέτρα: α) προώθηση της μισθολογικής διαφάνειας, ιδίως όσον αφορά τη σύνθεση και τη δομή των απολαβών, καθώς και μέσω της ενημέρωσης των νεοεισερχόμενων γυναικών και ανδρών στην αγορά εργασίας, β) προώθηση της ουδέτερης αξιολόγησης και ταξινόμησης των επαγγελμάτων, λόγου χάρη όταν η ταξινόμηση επαγγέλματος χρησιμοποιείται για τον καθορισμό της αμοιβής, ούτως ώστε να αποφευχθούν στα συστήματα ταξινόμησης επαγγελμάτων οι ανισότητες και διακρίσεις λόγω φύλου που απορρέουν από την υποτίμηση των προσόντων, των θέσεων εργασίας και των επαγγελμάτων που κατέχουν γυναίκες, γ) βελτίωση της ποιότητας της απασχόλησης, ιδίως στον τομέα της επισφαλούς απασχόλησης και της ακούσιας ημιαπασχόλησης, δ) εξάλειψη του κάθετου διαχωρισμού μέσω των κατάλληλων τρόπων όπως η ανάληψη θετικών δράσεων ή, εφόσον χρειαστεί, προσδιορισμός ποσοτικών στόχων ή αποτρεπτικών μέτρων που αποσκοπούν στην προαγωγή της ισότητας των φύλων σε θέσεις λήψης αποφάσεων τόσο στο δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα, 18121/10 ΛΜ/γπ 10

11 ε) εξάλειψη του οριζόντιου διαχωρισμού ιδίως μέσω της καταπολέμησης των στερεοτύπων των φύλων στην εκπαίδευση, τον επαγγελματικό βίο και τα μέσα ενημέρωσης, χωρίς ωστόσο να θίγεται η ελευθερία της έκφρασης, μέσω της παροχής εκπαιδευτικού περιβάλλοντος ευαισθητοποιημένου σε θέματα φύλου και περιεχομένου σπουδών χωρίς προκαταλήψεις, μέσω της προώθησης της εκπαίδευσης και κατάρτισης στα μέλη του υποεκπροσωπούμενου φύλου σε όλους τους τομείς όπου υφίσταται σήμερα ανισορροπία στην εκπροσώπηση των φύλων, μέσω της ενθάρρυνσης γυναικών και ανδρών να συμμετάσχουν στη δια βίου εκπαίδευση για την απόκτηση επαγγελματικών προσόντων που αρμόζουν στη νέα εργασιακή διάρθρωση και, όπου χρειάζεται, μέσω της θεσμοθέτησης θετικών μέτρων ώστε να διευκολυνθεί η εμπλοκή τους σε συγκεκριμένο εργασιακό τομέα, στ) εισαγωγή βελτιώσεων για τη συμφιλίωση της εργασίας με την οικογενειακή και ιδιωτική ζωή τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες μέσω της παροχής κατάλληλης, οικονομικά προσιτής και υψηλής ποιότητας υπηρεσιών παιδικής φροντίδας και μέριμνας για άλλα εξαρτώμενα πρόσωπα, λαμβανομένης υπόψη της ζήτησης, μέσω της ευελιξίας στο ωράριο εργασίας των εταιριών και, κατά περίπτωση, μέσω της γονικής και οικογενειακής άδειας για τη φροντίδα εξαρτώμενου μέλους της οικογένειας ή/και άδειας πατρότητας που θα συνοδεύεται από μέτρα ενθάρρυνσης των ανδρών για ανάλογη χρήση, ζ) προαγωγή των κατάλληλων πολιτικών για τη χαμηλή αμοιβή, χωρίς ωστόσο να θίγεται η αυτονομία των κοινωνικών εταίρων, η) ενίσχυση της αποτελεσματικής εφαρμογής της ισχύουσας νομοθεσίας για την ίση αμοιβή και την ισότητα στο χώρο εργασίας, θ) προβολή του ζητήματος της ίσης αμοιβής και της ισότητας στο χώρο εργασίας μεταξύ γυναικών και ανδρών στο πλαίσιο της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, και ι) προώθηση της πρόβλεψης για ίση αμοιβή μεταξύ ανδρών και γυναικών ως προϋπόθεσης που θα πρέπει να τηρούν οι προσφέροντες στο πλαίσιο της σύναψης δημόσιων συμβάσεων /10 ΛΜ/γπ 11

12 34. Να καθορίσουν, εφόσον κρίνεται σκόπιμο, εθνικούς στόχους στο πλαίσιο των Εθνικών Μεταρρυθμιστικών Προγραμμάτων που θα καταρτιστούν σύμφωνα με τη στρατηγική «Ευρώπη 2020» σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, και λαμβανομένων υπόψη των αντίστοιχων θέσεων εκκίνησης και των ιδιαίτερων συνθηκών κάθε κράτους μέλους, και να υποβάλουν ολοκληρωμένη δέσμη μέτρων που θα αποβλέπουν ειδικότερα στα εξής: α) αύξηση του ποσοστού της γυναικείας απασχόλησης, β) βελτίωση της παροχής κατάλληλων, οικονομικά προσιτών και υψηλής ποιότητας υπηρεσιών παιδικής φροντίδας για παιδιά προσχολικής ηλικίας, λαμβανομένης υπόψη της ζήτησης, ώστε να είναι τουλάχιστον εφάμιλλες των στόχων που καθόρισε το Συμβούλιο στη Βαρκελώνη, καθώς και της παροχής υπηρεσιών και εξοπλισμού για άλλα εξαρτώμενα πρόσωπα, γ) μείωση του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των φύλων με βάση πολυετές πρόγραμμα, και δ) ενίσχυση της συμφιλίωσης μεταξύ εργασίας και οικογενειακής και ιδιωτικής ζωής. 35. Να χρησιμοποιήσουν πόρους των Διαρθρωτικών Ταμείων και άλλων Ευρωπαϊκών Ταμείων για την ανάπτυξη μέτρων εξάλειψης των ανισοτήτων μεταξύ γυναικών και ανδρών, όπου χρειάζεται. 36. Να εφαρμόσουν πλήρως το άρθρο 20 της οδηγίας 2006/54/ΕΚ ώστε να είναι σε θέση οι φορείς για την ισότητα να συμβάλουν αποτελεσματικά στις προσπάθειες των κρατών μελών για την κλιμάκωση των δράσεων με στόχο τη μείωση του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των φύλων. 37. Να ενημερώσουν τους φορείς της κοινωνίας των πολιτών που έχουν έννομο συμφέρον, σύμφωνα με τα κριτήρια που ορίζει το εθνικό δίκαιο, ως προς τη δυνατότητα που παρέχει το άρθρο 17 παράγραφος 2 της οδηγίας 2006/54/ΕΚ να κινούν, είτε εξ ονόματος του ενάγοντος είτε προς υπεράσπισή του, και με την έγκρισή του, κάθε δικαστική ή/και διοικητική διαδικασία που προβλέπεται για την επιβολή της τήρησης των υποχρεώσεων που απορρέουν από την εν λόγω οδηγία. ΚΑΛΕΙ ΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ, ανάλογα με τις αντίστοιχες αρμοδιότητές τους: 18121/10 ΛΜ/γπ 12

13 38. Να ενσωματώσουν κατά ορατό τρόπο την αρχή της συνεκτίμησης της διάστασης της ισότητας των φύλων στην υλοποίηση της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», εξασφαλίζοντας ότι η ισότητα των φύλων λαμβάνεται υπόψη και ότι τα μέτρα για την ισότητα των φύλων προωθούνται κατά συνεπή τρόπο: α) κατά την υλοποίηση και τη μετέπειτα αξιολόγηση των πέντε πρωταρχικών στόχων και των ολοκληρωμένων κατευθυντήριων γραμμών της ΕΕ, καθώς και στα μέτρα που λαμβάνονται βάσει των επτά εμβληματικών πρωτοβουλιών, β) στο πλαίσιο των μακροοικονομικών και θεματικών εποπτικών μηχανισμών, μέσω της Ετήσιας Επισκόπησης για την Ανάπτυξη στις συζητήσεις και τις κατευθυντήριες γραμμές του Συμβουλίου «Απασχόληση, Κοινωνική Πολιτική, Υγεία και Καταναλωτές» στο πλαίσιο των Εθνικών Μεταρρυθμιστικών Προγραμμάτων στο πλαίσιο των ειδικών ανά χώρα συστάσεων του Συμβουλίου «Απασχόληση, Κοινωνική Πολιτική, Υγεία και Καταναλωτές» κατά την εκπόνηση δεικτών, στατιστικών και εκθέσεων και κατά τις εξετάσεις από ομοτίμους. ΚΑΛΕΙ ΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ, με πλήρη αξιοποίηση των εργασιών του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Ισότητας των Φύλων, να λάβουν τα απαιτούμενα μέτρα για την παρακολούθηση του μισθολογικού χάσματος των φύλων, λαμβάνοντας υπόψη τον πολυδιάστατο χαρακτήρα του: 39. μετρώντας το μισθολογικό χάσμα των φύλων και παρακολουθώντας τακτικά τη σχετική πρόοδο μέσω των κύριων δεικτών 24 που καθορίζονται στο Παράρτημα, ανάλογα με τα διαθέσιμα δεδομένα, και λαμβάνοντας υπόψη, ανάλογα με την περίπτωση, τις στατιστικές για τη διάρθρωση και την κατανομή των αποδοχών (SES), 40. συνυπολογίζοντας τους συμπληρωματικούς δείκτες 25 που καθορίζονται στο Παράρτημα, ως ενδεχόμενα μέσα για περαιτέρω διεξοδική έρευνα σχετικά με το μισθολογικό χάσμα των φύλων, και 41. προωθώντας έρευνα όσον αφορά τη σχέση μεταξύ ποσοστού απασχόλησης των γυναικών και μισθολογικού χάσματος των φύλων Δείκτες 1, 2, 3, 4, 5 και 8. Δείκτες 6, 7, 9 και /10 ΛΜ/γπ 13

14 ΚΑΛΕΙ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ, με πλήρη αξιοποίηση των εργασιών του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Ισότητας των Φύλων: 42. Να οργανώνει τακτικές ανταλλαγές βέλτιστων πρακτικών όσον αφορά τα μέτρα για την κάλυψη του μισθολογικού χάσματος των φύλων, εξασφαλίζοντας τη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων. 43. Να εξετάσει εάν θα ήταν χρήσιμο να διεξαχθεί μελέτη προκειμένου να εντοπιστούν πτυχές της αμοιβής που δεν περιλαμβάνονται στις υπάρχουσες στατιστικές των κρατών μελών, ώστε να είναι σε θέση να αξιολογήσει τον αντίκτυπο, για το μισθολογικό χάσμα, των διαφορετικών τρόπων με τους οποίους χορηγούνται οι σχετικές παροχές στους άνδρες και τις γυναίκες. 44. Να διεξάγει τακτικές εκστρατείες ευαισθητοποίησης στον τομέα αυτόν. ΚΑΛΕΙ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ: 45. Να προβάλει περισσότερο τη στενή σχέση μεταξύ, αφενός μεν, της επίτευξης της ισότητας αμοιβής, της οικονομικής ανεξαρτησίας, της προαγωγής της συμφιλίωσης, και της ισότητας κατά τη λήψη αποφάσεων, αφετέρου δε, της καταπολέμησης των στερεοτύπων φύλου στο πλαίσιο της στρατηγικής της για την ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών ( ) και να αναλάβει την τακτική εξέταση της προόδου που επιτυγχάνεται στον ευαίσθητο αυτόν τομέα στην Ετήσια Έκθεση για την Ισότητα των Φύλων, την οποία θα υποβάλει στο εαρινό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. 46. Με την επιφύλαξη του μελλοντικού χρηματοδοτικού πλαισίου, να εκπονήσει και να αξιολογήσει μέτρα στο πλαίσιο της πολιτικής για την κοινωνική συνοχή, συμπεριλαμβανομένων των Διαρθρωτικών Ταμείων, για την κάλυψη του μισθολογικού χάσματος των φύλων. 47. Να παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς την πλήρη υλοποίηση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για την εξασφάλιση της ισότητας στο χώρο εργασίας και της ίσης αμοιβής γυναικών και ανδρών, και να προωθήσει, με διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους και σεβόμενη την αυτονομία τους, ενεργά μέτρα για την επίτευξη πραγματικής ισότητας /10 ΛΜ/γπ 14

15 48. Να εξετάσει το ενδεχόμενο πρωτοβουλιών για να παροτρυνθούν τα κράτη μέλη να λάβουν κατάλληλα μέτρα, με συγκεκριμένους στόχους, ώστε να βελτιωθεί η ισορροπία μεταξύ φύλων σε θέσεις λήψης αποφάσεων τόσο στον ιδιωτικό όσο και στο δημόσιο τομέα. 49. Να εξετάσει εάν πρέπει να καθιερωθεί «Ευρωπαϊκή ημέρα ίσης αμοιβής» προκειμένου να ευαισθητοποιηθούν το κοινό και οι βασικοί ενδιαφερόμενοι και, κατ αυτόν τον τρόπο, να ενθαρρυνθεί η λήψη και παρακολούθηση μέτρων. ΠΑΡΟΤΡΥΝΕΙ τους ευρωπαίους κοινωνικούς εταίρους να συμφωνήσουν για ένα νέο πλαίσιο πολυετούς δράσης με ενεργές και συντονισμένες στρατηγικές, και να εξετάσουν ποσοτικούς στόχους για την επίτευξη ισότητας στο χώρο εργασίας και ισότητας αμοιβής μεταξύ ανδρών και γυναικών και για τη βελτίωση της ποιότητας της απασχόλησης των γυναικών. ΚΑΛΕΙ την Επιτροπή Απασχόλησης και την Επιτροπή Κοινωνικής Προστασίας να λάβουν υπόψη, όπου κρίνεται αναγκαίο, τους δείκτες για την ισότητα ανδρών και γυναικών στο θεματολόγιό τους, ιδίως τους δείκτες που αφορούν την ανισότητα αμοιβής μεταξύ ανδρών και γυναικών, και να συνεργαστούν στενά για να εξασφαλίσουν τακτική παρακολούθηση του ζητήματος αυτού στο πλαίσιο της υλοποίησης της στρατηγικής «Ευρώπη 2020». ΚΑΛΕΙ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ να προσαρμόσει και να βελτιώσει το Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για την Ισότητα των Φύλων την άνοιξη του 2011, υπό το πρίσμα της νέας στρατηγικής για την ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών ( ) της Επιτροπής, της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» και των παρόντων συμπερασμάτων. ΘΑ ΕΞΕΤΑΣΕΙ το θέμα «Γυναίκες και Οικονομία: συνδυασμός επαγγελματικού και οικογενειακού βίου για άνδρες και γυναίκες» για την επόμενη επισκόπηση της υλοποίησης του Προγράμματος δράσης του Πεκίνου. ===================== 18121/10 ΛΜ/γπ 15

16 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Κατάλογος δεικτών Η κάλυψη του μισθολογικού χάσματος των φύλων είναι βασική προτεραιότητα της πολιτικής της ΕΕ για την ισότητα των φύλων. Χρειάζεται σύνολο δεικτών που να αντικατοπτρίζει τον πολυδιάστατο χαρακτήρα του φαινομένου, αλλά και να επιτρέπει την τακτική παρακολούθηση ώστε να μεταδίδεται σαφές πολιτικό μήνυμα. Για να επιτευχθούν οι δύο αυτοί στόχοι, γίνεται διάκριση μεταξύ «βασικών δεικτών» και «συμπληρωματικών δεικτών» όπως διευκρινίζεται στη συνέχεια. Ένα σημαντικό στοιχείο της διάκρισης μεταξύ των δύο τύπων δεικτών είναι η εφικτότητα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι σχετικές πληροφορίες είναι εύκολα διαθέσιμες. Για παράδειγμα, ο δείκτης 1α αντιστοιχεί στο διαρθρωτικό δείκτη για το μισθολογικό χάσμα των φύλων που δημοσιεύει ετησίως η Eurostat. Ένα δεύτερο στοιχείο είναι η σχετική σημασία κάθε δείκτη για την ερμηνεία και την παρακολούθηση του μισθολογικού χάσματος των φύλων. Οι δείκτες 1, 2, 3, 4, 5 και 8 θεωρούνται «κύριοι δείκτες», ενώ οι δείκτες 6, 7, 9 και 10 θεωρούνται «συμπληρωματικοί δείκτες». Οι δείκτες θα έχουν μεγαλύτερο αντίκτυπο εάν συλλέγονται ή/και υπολογίζονται τακτικά. Ωστόσο, «τακτικά» δεν σημαίνει αναγκαστικά «ετησίως». Οι περισσότεροι από τους ποσοτικούς δείκτες βασίζονται στα αποτελέσματα της Έρευνας για τη διάρθρωση και την κατανομή των αποδοχών» (SES - κανονισμός 530/1999/ΕΚ), τα οποία είναι διαθέσιμα μόνον ανά τετραετία, και καλύπτουν επιχειρήσεις με 10 τουλάχιστον υπαλλήλους που εμπίπτουν στους τομείς οικονομικής δραστηριότητας Β έως S (πλην του Ο) της στατιστικής ταξινόμησης των οικονομικών δραστηριοτήτων της Ευρωπαϊκής Κοινότητας NACE αναθ. 2. Μερικοί δείκτες είναι διαθέσιμοι ετησίως. Ωστόσο, οι λεπτομερείς πληροφορίες που απαιτούνται για ορισμένους υπολογισμούς, και ορισμένοι άλλοι δείκτες, είναι διαθέσιμοι μόνον ανά διετία. Για κάθε ποσοτικό δείκτη, η διαθεσιμότητα δεδομένων εμφαίνεται ως εξής: Aa = διαθέσιμο ετησίως, Α4 = διαθέσιμο ανά τετραετία, Ν = απαιτείται συλλογή δεδομένων /10 ΛΜ/γπ 16 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

17 Ι. Κύριοι δείκτες των διαφόρων πτυχών του μισθολογικού χάσματος των φύλων Α. Γενικοί δείκτες του μισθολογικού χάσματος των φύλων Δείκτης 1: Αναλογία για όλους τους υπαλλήλους Μισθολογικό χάσμα φύλων = (μέση ακαθάριστη αμοιβή ανδρών - μέση ακαθάριστη αμοιβή γυναικών)x100 μέση ακαθάριστη αμοιβή ανδρών α) Μισθολογικό χάσμα φύλων βάσει των ακαθάριστων ωριαίων αποδοχών ανδρών και γυναικών, υπάλληλοι όλων των τομέων με πλήρη και μερική απασχόληση Πηγή: SES + άλλες πηγές Aα β) Ποσοστό απασχόλησης ανδρών και γυναικών Πηγή: Έρευνα για το εργατικό δυναμικό, Aα γ) Μισθολογικό χάσμα φύλων βάσει των ακαθάριστων ωριαίων αποδοχών ανδρών και γυναικών, υπάλληλοι όλων των τομέων με πλήρη και μερική απασχόληση και με διάκριση μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου τομέα Πηγή: SES + άλλες πηγές Aα για ορισμένες χώρες, Α4 δ) Μισθολογικό χάσμα φύλων βάσει των ακαθάριστων ωριαίων αποδοχών ανδρών και γυναικών, υπάλληλοι όλων των τομέων με πλήρη και μερική απασχόληση και με διάκριση μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου τομέα Πηγή: SES + άλλες πηγές A4 ε) Μισθολογικό χάσμα φύλων βάσει των ακαθάριστων μηνιαίων αποδοχών ανδρών και γυναικών, πλήρης απασχόληση Πηγή: SES A4 στ) Μισθολογικό χάσμα φύλων βάσει των ακαθάριστων μηνιαίων αποδοχών ανδρών και γυναικών, πλήρης και μερική απασχόληση Πηγή: SES A4 Δείκτης 2: Αναλογία για το σύνολο των αποδοχών α) Μερίδιο όλων των αποδοχών ανά φύλο Πηγή: διοικητικά δεδομένα ή άλλες πηγές, Aα για ορισμένες χώρες, Ν β) Κατανομή του συνολικού αριθμού μισθωτών ανά φύλο Πηγή: διοικητικά δεδομένα, Έρευνα Εργατικού Δυναμικού, ή άλλες πηγές, Aα γ) Κατανομή του συνολικού αριθμού πραγματικών ημερών εργασίας ανά φύλο Πηγή: διοικητικά δεδομένα, Έρευνα Εργατικού Δυναμικού, ή άλλες πηγές, Aα 18121/10 ΛΜ/γπ 17 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

18 Β. Παράγοντες ανισότητας Δείκτης 3: Αναλογία για την εργασία μερικής απασχόλησης α) Ακαθάριστες ωριαίες αποδοχές και μισθολογικό χάσμα: γυναίκες (μερική απασχόληση) - άνδρες (μερική απασχόληση) γυναίκες (μερική απασχόληση) - άνδρες (πλήρης απασχόληση) άνδρες (μερική απασχόληση) - άνδρες (πλήρης απασχόληση) γυναίκες (μερική απασχόληση) - άνδρες (πλήρης απασχόληση) Πηγή: SES A4 β) Ποσοστό μερικής απασχόλησης ανά φύλο Πηγή: Έρευνα για το εργατικό δυναμικό, Aα Δείκτης 4: Αναλογία ανά ηλικία και εκπαίδευση α) Ποσοστό απασχόλησης ανά ηλικία και φύλο Πηγή: Έρευνα για το εργατικό δυναμικό, Aα β) Μισθολογικό χάσμα ανάλογα με την ηλικιακή ομάδα (<24, 25-34, 35-44, 45-54, 55-64, και 65+) βάσει των ωριαίων αποδοχών ανδρών και γυναικών πλήρους και μερικής απασχόλησης Πηγή: SES Α4, Aα για ορισμένες χώρες αλλά με τις ηλικιακές ομάδες: -25, 25-34, 35-44, 45-54, 55-64, 65+. γ) Ποσοστό απασχόλησης ανά μορφωτικό επίπεδο (ISCED, 3 επίπεδα) Πηγή: Έρευνα για το εργατικό δυναμικό, Aα δ) Μισθολογικό χάσμα ανά μορφωτικό επίπεδο (ISCED, 3 επίπεδα), εργαζόμενοι με πλήρη και μερική απασχόληση Πηγή: SES A4 Δείκτης 5: Διακρίσεις στην αγορά εργασίας α) Μέσες ακαθάριστες ωριαίες αποδοχές ανδρών και γυναικών που εργάζονται στους 5 βιομηχανικούς κλάδους (NACE, 2 ψηφία) με τους υψηλότερους αριθμούς γυναικών εργαζομένων και τους υψηλότερους αριθμούς ανδρών εργαζομένων. Πηγή: SES A /10 ΛΜ/γπ 18 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

19 β) Μέσες ακαθάριστες ωριαίες αποδοχές ανδρών και γυναικών που εργάζονται στις 5 επαγγελματικές κατηγορίες (κατηγορίες ISCO, 2 ψηφία) με τους υψηλότερους αριθμούς γυναικών εργαζομένων και τους υψηλότερους αριθμούς ανδρών εργαζομένων. Πηγή: SES A4 γ) Μισθολογικό χάσμα στις διοικητικές θέσεις (ISCO 12 και 13) Πηγή: SES A4 Δ. Πολιτικές για την καταπολέμηση του μισθολογικού χάσματος των φύλων Δείκτης 8: Μέτρα για την προαγωγή της ισότητας αμοιβής και την καταπολέμηση του μισθολογικού χάσματος των φύλων (αξιολόγηση ανά τετραετία) ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ: α) Μέρη/φορείς εμπλεκόμενοι στο θέμα του μισθολογικού χάσματος των φύλων Σχετικό μέρος/φορέας Κύριος ρόλος εν προκειμένω β) Κρατικά μέτρα για την εξάλειψη του μισθολογικού χάσματος των φύλων Έτος Ονομασία μέτρου Είδος του μέτρου Σχέδιο δράσης ή μεμονωμένη δράση Μέρος (φορέας) γ) Ορθές πρακτικές για την εξάλειψη του μισθολογικού χάσματος των φύλων Έτος Τίτλος του μέτρου Περιγραφή 18121/10 ΛΜ/γπ 19 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

20 ΕΞΕΛΙΞΗ: α) Αξιολόγηση της νομοθεσίας για την καταπολέμηση του μισθολογικού χάσματος των φύλων Ναι Νομοθεσία Όχι Κυριότερα συμπεράσματα β) Αξιολόγηση άλλων μέτρων για την καταπολέμηση του μισθολογικού χάσματος των φύλων Ναι Ονομασία του μέτρου Όχι Κυριότερα συμπεράσματα γ) Σύστημα συλλογής δεδομένων για καταγγελίες μισθολογικών διακρίσεων μεταξύ ανδρών και γυναικών δ) Φορέας ή φορείς αρμόδιοι για τη συλλογή των δεδομένων ε) Αριθμός καταγγελιών για μισθολογικές διακρίσεις μεταξύ ανδρών και γυναικών ανά έτος δραστηριότητας Έτος Αριθμός καταγγελιών στ) Συνολική αναλογία: αριθμός καταγγελιών για μισθολογικές διακρίσεις μεταξύ ανδρών και γυναικών, σε σύγκριση με το σύνολο καταγγελιών για διακρίσεις μεταξύ ανδρών και γυναικών στον τομέα της απασχόλησης ΙΙ. Συμπληρωματικοί δείκτες που επιτρέπουν τη διεξοδική εκτίμηση του μισθολογικού χάσματος των φύλων Β. Παράγοντες ανισότητας Δείκτης 6: Αναλογία με βάση τα προσωπικά χαρακτηριστικά (νέος δείκτης 2010) α) Ποσοστό απασχόλησης ανά οικογενειακή και προσωπική κατάσταση (διασταυρωνόμενο) Πηγή: Έρευνα για το εργατικό δυναμικό, Aα β) Μισθολογικό χάσμα φύλων ανά οικογενειακή και προσωπική κατάσταση Πηγή: SES (επιθυμητό μελλοντικά), Ν 18121/10 ΛΜ/γπ 20 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

21 γ) Μισθολογικό χάσμα φύλων ανά χώρα γέννησης Πηγή: SES [επιθυμητό μελλοντικά], Ν Γ. Σχετική στάθμιση των παραγόντων αυτών Δείκτης 7: Ανάλυση της διαφοράς ωρομισθίου μεταξύ ανδρών και γυναικών με τη μέθοδο Oaxaca α) Σχετική συμβολή του παράγοντα «μερική απασχόληση» στο συνολικό μισθολογικό χάσμα των φύλων β) Σχετική συμβολή του παράγοντα «εκπαίδευση» στο συνολικό μισθολογικό χάσμα των φύλων γ) Σχετική συμβολή του παράγοντα «ηλικία» στο συνολικό μισθολογικό χάσμα των φύλων δ) Σχετική συμβολή του παράγοντα «χρόνος προϋπηρεσίας στην επιχείρηση» στο συνολικό μισθολογικό χάσμα των φύλων ε) Σχετική συμβολή του παράγοντα «τομέας» στο συνολικό μισθολογικό χάσμα των φύλων στ) Σχετική συμβολή του παράγοντα «επάγγελμα» στο συνολικό μισθολογικό χάσμα των φύλων ζ) Σχετική συμβολή του παράγοντα «μέγεθος επιχείρησης» στο συνολικό μισθολογικό χάσμα των φύλων η) Σχετική συμβολή του παράγοντα «οικογενειακή κατάσταση» στο συνολικό μισθολογικό χάσμα των φύλων (επιθυμητό μελλοντικά), Ν θ) Σχετική συμβολή του παράγοντα «προσωπική κατάσταση» στο συνολικό μισθολογικό χάσμα των φύλων (επιθυμητό μελλοντικά), Ν ι) Σχετική συμβολή του παράγοντα «χώρα γέννησης» στο συνολικό μισθολογικό χάσμα των φύλων (επιθυμητό μελλοντικά), Ν ια) Μέρος του μισθολογικού χάσματος που δεν εξηγείται από εντοπιζόμενους παράγοντες Πηγή: SES A4 Δ. ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΟΥ ΜΙΣΘΟΛΟΓΙΚΟΥ ΧΑΣΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΦΥΛΩΝ Δείκτης 9: Αντίκτυπος των συλλογικών διαπραγματεύσεων στην προαγωγή της ισότητας αμοιβής και την εξάλειψη του μισθολογικού χάσματος των φύλων ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ α) Μέτρα για το μισθολογικό χάσμα των φύλων τα οποία εφαρμόζονται στο πλαίσιο των συλλογικών διαπραγματεύσεων Έτος Τίτλος του μέτρου Είδος του μέτρου Μέρη/Φορείς Φύση του μέτρου Επίπεδο εφαρμογής β) Βέλτιστες πρακτικές για την κάλυψη του μισθολογικού χάσματος των φύλων κατά τις συλλογικές διαπραγματεύσεις Έτος Τίτλος του μέτρου Περιγραφή 18121/10 ΛΜ/γπ 21 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

22 ΕΞΕΛΙΞΗ α) Σύστημα συλλογής δεδομένων των συλλογικών συμφωνιών σχετικά με το ζήτημα του μισθολογικού χάσματος των φύλων Ναι Όχι Αρμόδιος φορέας Δημόσιος ή ιδιωτικός β) Σύστημα συλλογής δεδομένων όσον αφορά τις συλλογικές συμφωνίες που αφορούν το θέμα του μισθολογικού χάσματος των φύλων Έτος Αριθμός συλλογικών συμφωνιών γ) Αξιολόγηση των μέτρων για την κάλυψη του μισθολογικού χάσματος των φύλων κατά τις συλλογικές διαπραγματεύσεις Ναι Μέτρα Όχι Κυριότερα συμπεράσματα Δείκτης 10: Αξιολόγηση ή έρευνα σχετικά με τον αντίκτυπο των ευέλικτων μορφών απασχόλησης στο μισθολογικό χάσμα των φύλων ΕΞΕΛΙΞΗ α) Αξιολόγηση ή έρευνα σχετικά με τον αντίκτυπο των ευέλικτων μορφών απασχόλησης στο μισθολογικό χάσμα των φύλων Ευέλικτες μορφές απασχόλησης Μερική απασχόληση Διακοπή σταδιοδρομίας Σύστημα πίστωσης χρόνου Γονική άδεια Ναι Όχι 18121/10 ΛΜ/γπ 22 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

23 Ευέλικτες μορφές απασχόλησης Μερική απασχόληση Διακοπή σταδιοδρομίας Σύστημα πίστωσης χρόνου Γονική άδεια Αξιολόγηση του βραχυπρόθεσμου αντικτύπου Αξιολόγηση του μακροπρόθεσμου αντικτύπου β) Κύρια συμπεράσματα της αξιολόγησης Αξιολόγηση: Μερική απασχόληση Διακοπή σταδιοδρομίας Σύστημα πίστωσης χρόνου Γονική άδεια γ) Πληροφορίες που παρέχουν οι δημόσιες αρχές για την ευαισθητοποίηση σχετικά με τον αντίκτυπο των ευέλικτων μορφών απασχόλησης στο μισθολογικό χάσμα των φύλων Ναι Όχι 18121/10 ΛΜ/γπ 23 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ