ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2012/0000(INI)

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ Επιτροπή Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων /0000(INI) ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ σχετικά με την εκπαιδευτική και εργασιακή κινητικότητα των γυναικών στην ΕΕ (2012/0000(INI)) Επιτροπή Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων Εισηγήτρια: Licia Ronzulli PR\ doc PE v01-00 Eνωμένη στην πολυμορφία

2 PR_INI ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελίδα ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ...3 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ...7 PE v /8 PR\ doc

3 ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με την εκπαιδευτική και εργασιακή κινητικότητα των γυναικών στην ΕΕ (2012/0000(INI)) Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση, και ιδίως τα άρθρα 2 και 3, έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ιδίως τα άρθρα 8, 45, 165 και 166, έχοντας υπόψη τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως τα άρθρα 21, 23 και 25 αυτού, έχοντας υπόψη τη σύμβαση του ΟΗΕ του 1979 για την εξάλειψη όλων των μορφών διακρίσεων κατά των γυναικών (CEDAW), έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 21ης Σεπτεμβρίου 2010 με τίτλο «Στρατηγική για την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών » (COM(2010)0491), έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 23ης Νοεμβρίου 2012 με θέμα "Ατζέντα για νέες δεξιότητες και θέσεις εργασίας: Ευρωπαϊκή συμβολή για την πλήρη απασχόληση (COM(2010)0682), έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 9ης Ιουνίου 2010 με τίτλο «Μια νέα ώθηση για ευρωπαϊκή συνεργασία στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση για την υποστήριξη της στρατηγικής Ευρώπη 2020» (COM(2010)0296), έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 25ης Οκτωβρίου 2011 σχετικά με την προώθηση της κινητικότητας των εργαζομένων στην Ευρωπαϊκή Ένωση 1, έχοντας υπόψη το άρθρο 48 του κανονισμού του, έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων (A7-0000/2012), A. λαμβάνοντας υπόψη ότι το δικαίωμα του να ζεις και να εργάζεσαι σε άλλη χώρα της ΕΕ συνιστά μια από τις θεμελιώδεις ελευθερίες της Ένωσης Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι η κινητικότητα των εργαζομένων και η εκπαιδευτική κινητικότητα συμβάλλουν σε μια αίσθηση ευρωπαίου πολίτη και συμμετοχής στις δημοκρατικές διεργασίες Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση επηρέασαν αρνητικά την αγορά εργασίας της ΕΕ, ιδίως ως προς τους συντελεστές απασχόλησης και τη δυνατότητα ελεύθερης μετακίνησης και επιλογής εργασίας αναλόγως εκπαιδευτικών και επαγγελματικών προσόντων, με τις γυναίκες να αποτελούν μια από τις πλέον πληττόμενες πληθυσμιακές ομάδες PR\ doc 3/8 PE v01-00

4 Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ φύλων ως προς την κινητικότητα των εργαζομένων εντός της ΕΕ, με τους άνδρες να μετακομίζουν λόγω εργασίας ή επαγγελματικής μετάθεσης εκτός έδρας συχνότερα από τις γυναίκες (44% έναντι 27%), ενώ οι γυναίκες πραγματοποιούν συχνότερα μετακόμιση σε μεγάλη απόσταση για να ακολουθήσουν το σύζυγό τους Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο διαχωρισμός των φύλων στην αγορά εργασίας, η απουσία κατάλληλων συνθηκών εργασίας, τα επίμονα στερεότυπα και ο κίνδυνος διακρίσεων λόγω φύλου αποτελούν μείζονα εμπόδια για την επαγγελματική κινητικότητα των γυναικών ότι οι παράγοντες που σχετίζονται με την οικογένεια, τα κοινωνικά δίκτυα, τις παροχές παιδικής μέριμνας, το στεγαστικό και τις τοπικές συνθήκες, επίσης αποτελούν εμπόδια για να ασκήσουν οι γυναίκες το δικαίωμα της ελεύθερης μετακίνησης ΣΤ.λαμβάνοντας υπόψη ότι απαιτούνται πολυδιάστατες λύσεις που θα καλύπτουν τη δια βίου μάθηση, τους χρόνους εργασίας και την ισορροπία επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, την υγεία και την ασφάλεια και τους τρόπους οργάνωσης της εργασίας, ώστε να βελτιωθεί ο βαθμός ένταξης των γυναικών στην αγορά εργασίας Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η εκπαιδευτική κινητικότητα βοηθάει στην προαγωγή της επαγγελματικής κινητικότητας και αυξάνει τις ευκαιρίες στην αγορά εργασίας και πρέπει να προσφέρεται σε όλους, συμπεριλαμβανομένων των γυναικών με χαμηλό επίπεδο προσόντων 1. τονίζει την ανάγκη του να λαμβάνουν υπόψη την κατάσταση των γυναικών οι ευρωπαϊκές πολιτικές που αφορούν την εκπαίδευση, την ένταξη, τη μετανάστευση και την απασχόληση, όπως και οι κοινωνικές πολιτικές, ώστε τα δικαιώματα των γυναικών να τυγχάνουν προστασίας, να προάγονται η ισότητα και οι ίσες ευκαιρίες και να καταπολεμηθεί κάθε μορφή εκμετάλλευσης στην αγορά εργασίας 2. καλεί τα κράτη μέλη, κατά το σχεδιασμό των εθνικών στρατηγικών τους και των μεταρρυθμιστικών προγραμμάτων τους, να συμπεριλαμβάνουν διατάξεις για την προστασία των δικαιωμάτων των γυναικών στο θέμα της επαγγελματικής κινητικότητας 3. επισημαίνει ότι οι γυναίκες που μετακομίζουν στο εξωτερικό για εργασία σχετιζόμενη με την περιποίηση παιδιών ή ηλικιωμένων εργάζονται συχνά χωρίς συμβόλαιο ή και παράνομα, και συνεπώς δεν έχουν δικαιώματα ή δεν δικαιούνται κοινωνική ασφάλιση, ιατρική περίθαλψη και άλλες παροχές 4. επισημαίνει ότι οι γυναίκες που μετακομίζουν στο εξωτερικό για εργασία βρίσκουν συχνά απασχόληση στα κατώτερα κλιμάκια της αγοράς εργασίας από άποψη προσόντων, αμοιβής και κύρους, κι ότι η γυναικεία επαγγελματική μετανάστευση εστιάζεται συχνά σε λίγα "γυναικεία" επαγγέλματα σχετιζόμενα με τους παραδοσιακούς ρόλους της γυναίκας 5. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εποπτεύουν τις παραβιάσεις των δικαιωμάτων των γυναικών στην αγορά εργασίας, να παρέχουν στις γυναίκες που ζουν στο εξωτερικό για λόγους εργασίας κάθε αναγκαία ενημέρωση, μεταξύ άλλων σε ό,τι αφορά την πρόσβαση στα επαγγέλματα και τη σχετική κατάρτιση καθώς και σε ό,τι αφορά τα κοινωνικά δικαιώματα και την ιατρική περίθαλψη, και να παρέχουν χωρίς πρόσθετη δαπάνη συμβουλές για ευκαιρίες εργασίας PE v /8 PR\ doc

5 6. καλεί τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να καταστήσουν αυστηρότερη την ευρωπαϊκή πολιτική στο θέμα της καταπολέμησης των άμεσων και έμμεσων διακρίσεων κατά των ευρωπαίων διακινούμενων εργαζομένων που φιλοξενούνται σε άλλο κράτος μέλος και της καταπάτησης των δικαιωμάτων τους λόγω ανεπαρκούς εκ μέρους τους γνώσης της γλώσσας και της ισχύουσας εργατικής νομοθεσίας του κράτους μέλους υποδοχής 7. καλεί τα κράτη μέλη να καθιερώσουν γραμμές επικοινωνίας για τους διακινούμενους εργαζομένους που παρέχουν οικιακές εργασίες και υπηρεσίες φροντίδας υπό καθεστώς ατομικών σχέσεων εργασίας, ώστε να δημιουργηθεί ένα δίκτυο που θα τους επιτρέπει να ενημερώνονται για τα δικαιώματά τους 8. καλεί τα κράτη μέλη να καταστήσουν τις μισθολογικές τάσεις πιο διαφανείς ώστε να αποτραπεί η συνέχιση ή και διεύρυνση των μισθολογικών ανισοτήτων 9. καλεί τα κράτη μέλη να παρέχουν στους εργαζόμενους που μετακομίζουν ακολουθούμενοι από σύζυγο και/ή τέκνα, υπηρεσίες όπως παιδική μέριμνα, προσχολική και σχολική μέριμνα, ιατρική περίθαλψη, καθώς και δωρεάν πρόσβαση σε δημόσιες υπηρεσίες εύρεσης εργασίας για να βοηθήσουν να βρουν δουλειά οι σύζυγοι που μετακομίζουν σε άλλο κράτος μέλος 10. καλεί τα κράτη μέλη να εξαλείψουν τα εμπόδια στην κινητικότητα των εργαζομένων προσφέροντας κατάλληλες υπηρεσίες στις γυναίκες που ακολουθούν τους συζύγους ή συντρόφους τους σε άλλο κράτος μέλος, όπως μαθήματα για να διευκολυνθεί η ενσωμάτωσή τους στο νέο κοινωνικό και πολιτισμικό περιβάλλον, π.χ. δωρεάν μαθήματα γλωσσών και επαγγελματική επιμόρφωση 11. επαναλαμβάνει την έκκλησή του στα κράτη μέλη να προωθήσουν την εκπαιδευτική και επαγγελματική κινητικότητα με τους εξής τρόπους: α) μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση και ευκολότερη πρόσβαση στις πληροφορίες για όλους β) προβολή της προστιθέμενης αξίας της κινητικότητας στα πρώτα στάδια της εκπαίδευσης γ) επικύρωση των εκπαιδευτικών εμπειριών από προγράμματα κινητικότητας μεταξύ κρατών μελών και δ) μείωση του διοικητικού φόρτου και κίνητρα για τη συνεργασία μεταξύ των αρμοδίων αρχών των κρατών μελών 12. καλεί την Επιτροπή να στηρίξει το Πρόγραμμα Erasmus επισημαίνει ότι από το 1987 που ξεκίνησε το Πρόγραμμα Erasmus έδωσε τη δυνατότητα σε περισσότερους από 2,2 εκατομμύρια φοιτητές να ταξιδέψουν εντός της ΕΕ και συνέβαλε σημαντικά στην κινητικότητα της ευρωπαϊκής ανώτατης εκπαίδευσης 13. τονίζει ότι οι γυναίκες με αναπηρία και οι άγαμες μητέρες πρέπει να τυγχάνουν πρόσθετης υποστήριξης προκειμένου να έχουν πρόσβαση σε υφιστάμενα προγράμματα επαγγελματικής κινητικότητας 14. τονίζει ότι πρέπει να αυξηθεί ο βαθμός συμμετοχής των γυναικών που μετακομίζουν στο εξωτερικό σε προγράμματα δια βίου μάθησης, συμπεριλαμβανομένων των προγραμμάτων που αφορούν την ανάπτυξη δεξιοτήτων 15. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και την Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις των κρατών μελών. PR\ doc 5/8 PE v01-00

6 PE v /8 PR\ doc

7 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Τα επόμενα χρόνια, η Ευρώπη έχει να λύσει σημαντικά προβλήματα προκειμένου να καταστήσει την αγορά εργασίας όλο και πιο ανοικτή και προσιτή. Πρώτα, έχουμε το θέμα της επαγγελματικής κινητικότητας, που κάνει φανερή την ανάγκη καλύτερης προσαρμογής των εκπαιδευτικών και επιμορφωτικών συστημάτων στις νέες ανάγκες της αγοράς εργασίας, ενίσχυσης της δια βίου μάθησης και της ανάπτυξης δεξιοτήτων, και βελτίωσης των συστημάτων αναγνώρισης των επαγγελματικών προσόντων. Δεύτερο, το πολύ χαμηλό ακόμη επίπεδο κινητικότητας εργαζομένων μεταξύ κρατών μελών δείχνει ότι τα πλεονεκτήματα της εσωτερικής αγοράς ακόμη δεν αξιοποιούνται πλήρως. Παραμένουν ακόμη πολλά εμπόδια στην κινητικότητα, μεταξύ των οποίων η ανεπαρκής γνώση ξένων γλωσσών, η απουσία ευνοϊκών συνθηκών για τη συμφιλίωση οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής, και η μη ευθυγράμμιση των εθνικών νομοθεσιών σε θέματα κοινωνικής ασφάλισης Η δυνατότητα ενημέρωσης για τη διασυνοριακή κινητικότητα είναι ακόμη περιορισμένη και σε πάρα πολλές περιπτώσεις η χαμηλή ποιότητα αποθαρρύνει πολλούς ενδιαφερόμενους. Σε πολλές περιπτώσεις η αλλαγή δουλειάς μπορεί να σημαίνει πολύ περισσότερα από την απλή μετακίνηση από τη μια επιχείρηση στην άλλη ή από τον ένα τομέα σε άλλο, και μπορεί να σημαίνει ακόμη και την αρχή μιας διαφορετικής σταδιοδρομίας κι ένα νέο επάγγελμα. Πρέπει λοιπόν το φάσμα των ευκαιριών μάθησης να διασφαλίζει και την απασχολησιμότητα και την προσαρμοστικότητα των εργαζομένων καθ όλο τον επαγγελματικό τους βίο, αυξάνοντας έτσι τις δυνατότητές τους από άποψη επαγγελματικής κινητικότητας. Όλοι οι πολίτες δικαιούνται να αποκτήσουν ένα κατάλληλο επίπεδο εκπαίδευσης, να έχουν ευκαιρίες επικαιροποίησης των γνώσεών τους και να αποκτούν νέες δεξιότητες στη διάρκεια του επαγγελματικού τους βίου. Οι στόχοι αυτοί απαιτούν μια ευθύνη που θα τη μοιράζονται οι κυβερνήσεις, οι δημόσιες αρχές, οι εργοδότες, οι κοινωνικοί εταίροι και οι μεμονωμένοι πολίτες. Τα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης πρέπει να προσαρμοστούν καλύτερα στις ανάγκες της αγοράς εργασίας και σε μια οικονομία και μια κοινωνία που στηρίζονται όλο και περισσότερο στις γνώσεις. Σε μια εποχή όπου όλο και λιγότεροι νέοι καταφέρνουν να μπουν στην αγορά εργασίας, πρέπει να ανταποκριθούμε στις νέες ανάγκες και να αξιοποιήσουμε τις ευκαιρίες που προσφέρει η κοινωνία. Πρέπει όλο και περισσότεροι άνθρωποι να αποκτούν ένα όσο το δυνατόν υψηλότερο επίπεδο εκπαίδευσης, και τούτο είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τις γυναίκες που αποχωρούν προσωρινά από το εργατικό δυναμικό λόγω μητρότητας ή για να ασχοληθούν με την οικογένεια, και οι οποίες είναι απαραίτητο να έχουν ένα καλό επίπεδο εκπαίδευσης, ώστε να επανενταχθούν αμέσως στην αγορά εργασίας. PR\ doc 7/8 PE v01-00

8 Πρώτος στόχος της Στρατηγικής "Ευρώπη 2020" είναι να αυξηθεί στο 75% το ποσοστό απασχόλησης των γυναικών και ανδρών ηλικίας από 20 έως 64 ετών, μεταξύ άλλων και μέσω μιας μεγαλύτερης συμμετοχής των νέων, των γηραιότερων και των χαμηλής ειδίκευσης εργαζομένων. Η ευρύτερη και καλύτερη εκπαίδευση σημαίνει υψηλότερα ποσοστά απασχόλησης, η δε αύξηση του επιπέδου εκπαίδευσης μέσα στο χρόνο συμβάλλει σε μια μεγαλύτερη γυναικεία απασχόληση, με άμεση θετική επίπτωση στο ΑΕγχΠ. Μεγαλύτερα και θετικότερα αποτελέσματα για την οικονομική μεγέθυνση μπορούμε να έχουμε μόνο παρέχοντας κίνητρα και προωθώντας τις επενδύσεις σε ανθρώπινους πόρους και σε γυναικεία παραγωγικότητα. PE v /8 PR\ doc