CORRIGENDUM: Annule et remplace le document COM(2010) 511 du final Concerne : toutes les versions

Transcript

1 EL EL EL

2 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, COM(2010) 511 τελικό/2 CORRIGENDUM: Annule et remplace le document COM(2010) 511 du final Concerne : toutes les versions ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΣΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ Έκτη έκθεση σχετικά µε τα στατιστικά στοιχεία για τον αριθµό των ζώων που χρησιµοποιήθηκαν για πειραµατικούς και άλλους επιστηµονικούς σκοπούς στα κράτη µέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης SEC(2010) 1107 EN EN

3 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ I. ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 2 IΙ. ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΥΠΟΒΛΗΘΗΚΑΝ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ... 3 II.1. Στοιχεία που υποβλήθηκαν από τα κράτη µέλη... 3 II.2. Γενική εκτίµηση... 3 III. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ... 4 ΙII.1. Αποτελέσµατα του πίνακα EΕ 1: Είδη και αριθµός των χρησιµοποιηθέντων ζώων... 4 ΙII.1.1. Αποτελέσµατα όσον αφορά τα χρησιµοποιηθέντα είδη... 4 ΙII.1.2 Σύγκριση µε τα στοιχεία των προηγουµένων εκθέσεων... 5 ΙII.2. Αποτελέσµατα του πίνακα EΕ 1: Προέλευση των χρησιµοποιηθέντων ζώων... 7 ΙII.3. Αποτελέσµατα του πίνακα EΕ 2: Σκοποί των πειραµάτων... 8 ΙII.4. IIΙ.5. ΙII.6. ΙII.7. ΙII.8. ΙII.9. Αποτελέσµατα του πίνακα EΕ 3: Τοξικολογικές δοκιµές και άλλες αξιολογήσεις ασφαλείας ανάλογα µε το είδος των προϊόντων/σηµείων τελικής διάθεσης... 9 Αποτελέσµατα του πίνακα EΕ 4: Ζώα που χρησιµοποήθηκαν για τη µελέτη ασθενειών Αποτελέσµατα του πίνακα EΕ 5: Ζώα που χρησιµοποιήθηκαν για την παραγωγή και τον έλεγχο ποιότητας προϊόντων ιατρικής, οδοντιατρικής και κτηνιατρικής Αποτελέσµατα του εναρµονισµένου πίνακα ΕΕ 6: Προέλευση των κανονιστικών απαιτήσεων για ζώα που χρησιµοποιούνται σε τοξικολογικές και άλλες αξιολογήσεις ασφαλείας Αποτελέσµατα του πίνακα EΕ 7: Ζώα που χρησιµοποιήθηκαν σε δοκιµές τοξικότητας για τοξικολογικές δοκιµές ή άλλες αξιολογήσεις ασφαλείας Αποτελέσµατα του πίνακα EΕ 8: Είδος των δοκιµών τοξικότητας που εκτελέστηκαν για τοξικολογικές δοκιµές ή άλλες αξιολογήσεις ασφάλειας προϊόντων I. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στόχος της παρούσας έκθεσης είναι η υποβολή, στο Συµβούλιο και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, σύµφωνα µε το άρθρο 26 της οδηγίας 86/609/ΕΟΚ της 24ης Νοεµβρίου 1986 για την προσέγγιση των νοµοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών µελών σχετικά µε την προστασία των ζώων που χρησιµοποιούνται για πειραµατικούς και άλλους επιστηµονικούς σκοπούς 1, των στατιστικών δεδοµένων σχετικά µε τον αριθµό των ζώων που χρησιµοποιούνται για πειραµατικούς και άλλους επιστηµονικούς σκοπούς στα κράτη µέλη της ΕΕ. 1 ΕΕ L 358 της , σ. 1. EL 2 EL

4 Οι πρώτες δύο στατιστικές εκθέσεις που καταρτίστηκαν σύµφωνα µε τις διατάξεις της ανωτέρω οδηγίας, οι οποίες δηµοσιεύθηκαν το και το , µε στοιχεία για τα ζώα που χρησιµοποιήθηκαν σε πειράµατα (πειραµατόζωα) τα οποία συνελέγησαν το 1991 και το 1996 αντιστοίχως στα κράτη µέλη, επέτρεψαν περιορισµένου µόνο βαθµού στατιστικές αναλύσεις, λόγω της απουσίας ενός συνεκτικού συστήµατος αναφοράς των δεδοµένων. Το 1997 επετεύχθη συµφωνία µεταξύ της Επιτροπής και των αρµοδίων αρχών των κρατών µελών σχετικά µε την υποβολή δεδοµένων για τις µελλοντικές εκθέσεις υπό µορφήν οκτώ εναρµονισµένων πινάκων. Η τρίτη και η τέταρτη στατιστική έκθεση που δηµοσιεύθηκαν αντίστοιχα το και , µε δεδοµένα που συγκεντρώθηκαν αντιστοίχως το 1999 και το 2002, βασίζονταν στους εν λόγω συµφωνηθέντες εναρµονισµένους πίνακες. Έτσι υιοθετήθηκε µία πολύ ευρύτερη ερµηνεία των αποτελεσµάτων της χρήσης πειραµατόζωων στην ΕΕ. Η πέµπτη στατιστική έκθεση, η οποία δηµοσιεύθηκε το , περιείχε για πρώτη φορά δεδοµένα που συγκεντρώθηκαν στα 10 κράτη µέλη τα οποία προσχώρησαν στην ΕΕ το Στην έκτη στατιστική έκθεση αξιολογήθηκε µε επιτυχία η πλήρης σειρά τυποποιηµένων πινάκων τους οποίους υπέβαλαν και τα 27 κράτη µέλη, µολονότι η σύγκριση των αποτελεσµάτων µε τις προηγούµενες εκθέσεις ήταν κυρίως ποιοτική, λόγω της προσθήκης δεδοµένων από τα νέα κράτη µέλη. Η έκτη αυτή στατιστική έκθεση περιλαµβάνει δεδοµένα που υπέβαλαν η Ρουµανία και η Βουλγαρία, οι οποίες προσχώρησαν στην ΕΕ το Φιλοτεχνείται µια συνοπτική εικόνα του αριθµού των ζώων που χρησιµοποιήθηκαν στα κράτη µέλη για πειραµατικούς σκοπούς το έτος 2008, µε την εξαίρεση ενός κράτους µέλους, το οποίο υπέβαλε δεδοµένα από το 2007, και συνοψίζονται τα δεδοµένα και τα συµπεράσµατα που περιέχονται στο έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής Έκτη έκθεση σχετικά µε τα στατιστικά στοιχεία για τον αριθµό των ζώων που χρησιµοποιήθηκαν για πειραµατικούς και άλλους επιστηµονικούς σκοπούς στα κράτη µέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης IΙ. II.1. ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΥΠΟΒΛΗΘΗΚΑΝ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ Στοιχεία που υποβλήθηκαν από τα κράτη µέλη Και τα 27 κράτη µέλη υπέβαλαν τα στοιχεία στον συµφωνηθέντα µορφότυπο ΕΕ. Σύµφωνα µε τον έλεγχο ποιότητας των στοιχείων, η ποιότητα των στοιχείων που υποβλήθηκαν για το 2008 ήταν αποδεκτή. Αυτό ισχύει και για τα νέα κράτη µέλη Βουλγαρία και Ρουµανία, τα οποία υπέβαλαν έκθεση για πρώτη φορά. Τα επιµέρους στοιχεία που υπέβαλαν τα κράτη µέλη, καθώς και τα αντίστοιχα σχόλια και ερµηνείες υπάρχουν στο έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής. II.2. Γενική εκτίµηση εδοµένου ότι τα δύο νεώτερα κράτη µέλη Βουλγαρία και Ρουµανία υπέβαλαν για πρώτη φορά στοιχεία (αντιπροσωπεύοντας ποσοστό κάτω του 1,0% του συνολικού αριθµού ζώων που χρησιµοποιήθηκαν στην ΕΕ 27), δεν είναι καταρχήν δυνατό να συναχθούν ακριβή ποσοτικά συµπεράσµατα για την εξέλιξη της χρήσης ζώων για πειραµατικούς σκοπούς στην COM(94) 195 τελικό COM (1999) 191 τελικό COM(2003) 19 τελικό COM(2005) 7 τελικό COM(2007) 675 τελικό EL 3 EL

5 ΕΕ, συγκρίνοντας τα εν λόγω στοιχεία µε αυτά προηγούµενων εκθέσεων. Ωστόσο, στην έκθεση επιχειρήθηκαν κάποιες συγκρίσεις τάσεων και επισηµάνσεις σηµαντικών αλλαγών χρήσεως. Ο συνολικός αριθµός ζώων που χρησιµοποιήθηκαν το 2008 για πειραµατικούς και άλλους σκοπούς στα 27 κράτη µέλη της ΕΕ (27) ξεπέρασε κατά τι τα 12 εκατοµµύρια. Όπως και στις προηγούµενες εκθέσεις, τα τρωκτικά, από κοινού µε τα κουνέλια, αντιπροσωπεύουν ποσοστό άνω του 80% του συνολικού αριθµού των ζώων που χρησιµοποιήθηκαν στην ΕΕ. Τα ποντίκια είναι, µακράν, το συνηθέστερα χρησιµοποιούµενο είδος, αντιπροσωπεύοντας το 59% της συνολικής χρήσης, ακολουθούµενο από τους επίµυες, µε 17%. Η δεύτερη πλέον χρησιµοποιηθείσα οµάδα ζώων ήταν, όπως και τα προηγούµενα έτη, τα ψυχρόαιµα ζώα, µε ποσοστό περίπου 10%. Η τρίτη κατά σειράν πολυπληθέστερη οµάδα ζώων ήταν τα πτηνά, µε ποσοστό κατά τι µεγαλύτερο του 6% της συνολικής χρήσης. Όπως αναφέρεται στις δύο προηγούµενες στατιστικές εκθέσεις, δεν χρησιµοποιήθηκαν Μεγάλοι Πίθηκοι σε πειράµατα στην ΕΕ το III. ΙII.1. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Αποτελέσµατα του πίνακα EΕ 1: Είδη και αριθµός των χρησιµοποιηθέντων ζώων ΙII.1.1. Αποτελέσµατα όσον αφορά τα χρησιµοποιηθέντα είδη Μέχρι στιγµής η Μάλτα δηλώνει ότι δεν χρησιµοποιήθηκαν ζώα για επιστηµονικούς σκοπούς, πλην όµως ανέφερε τη χρήση 690 ζώων για το Οι ποντικοί (59%) και οι επίµυες (17%) ήταν τα είδη που χρησιµοποιήθηκαν περισσότερο και µάλιστα µε µεγάλη διαφορά ( ιάγραµµα 1,1). EL 4 EL

6 ιάγραµµα 1.1 Ποσοστά χρησιµοποιηθέντων ζώων ανά κλάση στα κράτη µέλη Πτηνά 6,38% Ψυχρόαιµα ζώα 9,62% Αρτιο+και Περιττοδάκτυλα 1,39% Σαρκοβόρα 0,26% Προπίθηκοι+πίθηκοι+αν θρωποειδείς πίθηκοι 0,08% Άλλα θηλαστικά 0,05% Κουνέλια 2,78% Άλλα τρωκτικά 0,60% Ινδικά χοιρίδια1,84% Ποντίκια 59,30% Επίµυες 17,70% Τα τρωκτικά, από κοινού µε τα κουνέλια, αντιπροσωπεύουν το 80% του συνολικού αριθµού των χρησιµοποιηθέντων ζώων. Η δεύτερη κατά σειράν οµάδα ζώων που χρησιµοποιήθηκε περισσότερο ήταν, όπως και τα προηγούµενα έτη, τα ψυχρόαιµα ζώα και ειδικότερα τα ερπετά, τα αµφίβια και τα ψάρια, µε ποσοστό 9,6%, ακολουθούµενη από τα πτηνά, µε ποσοστό 6,3%. Η οµάδα των αρτιο- και περιττοδακτύλων που περιλαµβάνει τα άλογα, τους όνους και τις διασταυρώσεις τους (περιττοδάκτυλα), καθώς και τους χοίρους, τα αιγοπρόβατα και τα βοοειδή (αρτιοδάκτυλα), αντιπροσωπεύει το 1,4% του συνολικού αριθµού ζώων που χρησιµοποιήθηκαν στα κράτη µέλη.. Τα σαρκοβόρα αντιπροσωπεύουν ποσοστό 0,3% του συνολικού αριθµού των ζώων που χρησιµοποιήθηκαν, ενώ τα πρωτεύοντα θηλαστικά, πλην του ανθρώπου, το 0,08% των ζώων που χρησιµοποιήθηκαν το ΙII.1.2 Σύγκριση µε τα στοιχεία των προηγουµένων εκθέσεων Στόχος της παρούσας έκθεσης είναι η επισήµανση τυχόν σηµαντικών αλλαγών σε σχέση µε τη χρήση διαφόρων ειδών, αν και δεν είναι δυνατή η σχολαστική σύγκρισή της µε προηγούµενες εκθέσεις. Σύγκριση µεταξύ των αναλογιών κατηγοριών ζώων που χρησιµοποιήθηκαν το 1996, το 1999, το 2002, το 2005 και το 2008 Κατηγορία ειδών 1996(*) (**) 2005(***) 2008(****) Τρωκτικά κουνέλια (%) 81,3 86,9 78,0 77,5 82,2 Ψυχρόαιµα ζώα (%) 12,9 6,6 15,4 15, 9,6 Πτηνά (%) 4,7 5 5,4 6,4 Άρτιο Περιττοδάκτυλα (%) 1,2 1,2 1,1 1,4 (*) 14 κράτη µέλη υπέβαλαν στοιχεία του 1996 και ένα του 1997 (**) 14 κράτη µέλη υπέβαλαν στοιχεία του 2002 και ένα του 2001 EL 5 EL

7 (***) 24 κράτη µέλη υπέβαλαν έκθεση για το 2005, ένα για το 2004 (****) 27 κράτη µέλη υπέβαλαν έκθεση για το 2008, ένα για το 2007 Συνολικά, τα ποσοστά των τρωκτικών και των κουνελιών παρουσιάζουν κάποιες διακυµάνσεις, αλλά παραµένουν κοντά στο 80%. Σε ό,τι αφορά τα ψυχρόαιµα ζώα, τα ποσοστά τους που χρησιµοποιήθηκαν το 1996, το 2002 και το 2005 κυµάνθηκαν µεταξύ 12 και 15%. Το 2008, η χρήση ψυχρόαιµων ζώων µειώθηκε σηµαντικά και έπεσε σε ποσοστά κάτω του 10%. Ωστόσο, το 1999 παρατηρήθηκε πολύ χαµηλότερο ποσοστό, της τάξης του 6,6%. Τα πτηνά, τα οποία αντιπροσωπεύουν το τρίτο µεγαλύτερο ποσοστό χρησιµοποιηθέντων ζώων, σηµειώνουν, κατά τα φαινόµενα, συνεχή αύξηση µε την πάροδο των ετών, από 4 σε 6,4%. Η οµάδα των αλόγων, των όνων και των διασταυρώσεών τους (περιττοδάκτυλα) καθώς και οι χοίροι, τα αιγοπρόβατα και τα βοοειδή (αρτιοδάκτυλα), κυµαίνεται γύρω στο 1%. Ο συνυπολογισµός των στοιχείων από τη Βουλγαρία και τη Ρουµανία δεν είχε ως αποτέλεσµα την αύξηση του αριθµού των ζώων αντίθετα, σηµειώθηκε µείωση των ζώων κατά και πλέον. Ωστόσο, σηµειώθηκαν σηµαντικές αλλαγές στη χρήση συγκεκριµένων ειδών, σε σύγκριση µε τα στοιχεία της έκθεσης του Το 2008 σηµειώθηκαν σηµαντικές αυξήσεις σε ό,τι αφορά τα ποντίκια, τα κουνέλια, τους χοίρους και τα «άλλα πτηνά», µε ποσοστιαίες µεταβολές µεταξύ 6,6% και 40%. Σε σύγκριση µε το 2005, η αύξηση του αριθµού των ποντικιών ήταν άτοµα, δηλαδή ποσοστό 10,7% του συνολικού αριθµού των ποντικιών που χρησιµοποιήθηκαν το Ο συνολικός αριθµός χοίρων, αιγών, προπιθήκων και ερπετών αυξήθηκε σε ποσοστά µεταξύ 40 και 48,3%. Από την άλλη πλευρά, ο συνολικός αριθµός των χρησιµοποιηθέντων επίµυων, ινδικών χοιριδίων, άλλων τρωκτικών, σκύλων, βοοειδών και άλλων θηλαστικών, καθώς και αµφίβιων και ψαριών µειώθηκε σηµαντικά στο χρονικό διάστηµα που µεσολάβησε από την τελευταία έκθεση. Εκφραζόµενες σε επί τοις εκατό ποσοστά, οι µειώσεις αυτές κυµαίνονται από πλέον του 40% σε περίπου 9%. Η µεγαλύτερη επί τοις εκατό αλλαγή διαπιστώθηκε στη µείωση της χρησιµοποίησης άλλων σαρκοβόρων. Ωστόσο, τα είδη αυτά δεν χρησιµοποιούνται σε µεγάλους αριθµούς (από έως 2 853). ιαπιστώνεται επίσης µια µεγάλη µείωση, κατά 42,7%, του συνολικού αριθµού «άλλων θηλαστικών». Τα ακόλουθα ζώα, των οποίων συνήθως χρησιµοποιούνται µικρότεροι αριθµοί, παρουσιάζουν αύξηση ως προς την χρήση τους: κουνάβια (19,3%), άλογα, όνοι και διασταυρώσεις τους (12,5%), αίγες (78,9%) και ερπετά (65,5%). Ας σηµειωθεί επίσης η µεγάλη αύξηση (42,2%) της χρησιµοποίησης Πιθήκων του Νέου Κόσµου, καθώς και η κατά 9,8% µείωση των Πιθήκων του Παλαιού Κόσµου. Όπως και το 2002 και το 2005, δεν χρησιµοποιήθηκαν το 2008 Μεγάλοι Πίθηκοι για πειραµατικούς ή άλλους επιστηµονικούς σκοπούς. Τα κράτη µέλη παρέθεσαν τα ακόλουθα παραδείγµατα του τύπου των ειδών τα οποία καλύπτονται από την κατηγορία «άλλα»: Άλλα τρωκτικά: ζερβίλλος, ιάκουλος ((Jaculus jaculus) τσιντσιλά, κάστορας, ευρωπαϊκός σπερµόφιλος, κρικητός (χάµστερ), γκρίζος κρικητός νάνος (Cricetulus migratorius) και διάφορα είδη ποντικιών. EL 6 EL

8 Άλλα σαρκοβόρα: είδη της άγριας πανίδας που χρησιµοποιούνται για ζωολογικές και οικολογικές µελέτες π.χ. αλεπούδες, ασβοί, φώκιες, βίδρες, ικτίδες και αγριόγατοι. Άλλα θηλαστικά: αγριόχοιροι, νυχτερίδες και µυγαλές, λάµα, τυφλοπόντικες, ευρωπαϊκοί βίσωνες και ευρωπαϊκά ελάφια. Άλλα πτηνά: κυρίως το ιαπωνικό ορτύκι (coturnix japonica) και το ορτύκι «bob-white», είδη πουλερικών και σπίνοι (zebra finch), καναρίνια, παπαγαλάκια (parakeet), παπαγάλοι (parrot) και εκτρεφόµενα είδη πουλερικών, όπως οι κότες. ΙII.2. Αποτελέσµατα του πίνακα EΕ 1: Προέλευση των χρησιµοποιηθέντων ζώων Σύµφωνα µε τους τυποποιηµένους πίνακες της ΕΕ, η καταγωγή δηλώνεται µόνο για ορισµένα ζωϊκά είδη. ιάγραµµα 1.2 Καταγωγή ειδών 100% 80% 60% 40% 20% 0% Ποντίκια Επίµυες Ινδικά χοιρίδια Κρικητοί Κουνέλια Γάτες Σκύλοι Κουνάβια Προπίθηκοι Πιθηκοι του Νέου Κόσµου Πίθηκοι του Παλαιού Κόσµου Ανθρωποειδείς πίθηκοι Ορτύκια Άλλες Χώρες 123 χώρες του ETS Χώρες της ΕΕ Ο χάρτης καταδεικνύει µε σαφήνεια ότι η πλειονότητα των ειδών κατάγεται από χώρες της ΕΕ. Ωστόσο, ορισµένα είδη όπως οι γάτες, οι σκύλοι, τα κουνάβια και οι Πίθηκοι του Παλαιού Κόσµου, είναι µη ευρωπαϊκής καταγωγής. Η καταγωγή των ειδών ήταν σε µεγάλο βαθµό παρόµοια µε αυτή που διαπιστώθηκε σε προηγούµενες εκθέσεις. Ωστόσο, για πρώτη φορά το 2005, όλοι οι χρησιµοποιηθέντες προπίθηκοι ήταν καταγωγής ΕΕ, όπως και παρέµειναν. Ανάλογη τάση παρατηρείται µε τους Πιθήκους του Νέου Κόσµου, το σύνολο σχεδόν των οποίων κατάγεται είτε από κράτη µέλη της ΕΕ ή από χώρες µέρη της σύµβασης ETS 123 του Συµβουλίου της Ευρώπης. Τέλος, και οι Πίθηκοι του Παλαιού Κόσµου που κατάγονται από την ΕΕ αυξήθηκαν από 26% το 2005 σε περισσότερο από 50% το Αυξήθηκε επίσης ο αριθµός γατών καταγωγής ΕΕ, ενώ ο αριθµός των σκύλων και κουναβιών µη ευρωπαϊκής καταγωγής παρέµεινε αµετάβλητος από το EL 7 EL

9 ΙII.3. Αποτελέσµατα του πίνακα EΕ 2: Σκοποί των πειραµάτων Ποσοστό µεγαλύτερο του 60% των ζώων χρησιµοποιήθηκε για σκοπούς έρευνας και ανάπτυξης στους τοµείς της ιατρικής, της κτηνιατρικής, της οδοντιατρικής, καθώς και των βασικών βιολογικών µελετών (διάγραµµα 2). Η παραγωγή και ο ποιοτικός έλεγχος προϊόντων και συσκευών ιατρικής, κτηνιατρικής και οδοντιατρικής απαίτησε τη χρησιµοποίηση του 14,9% του συνολικού αριθµού των ζώων. Οι τοξικολογικές δοκιµές και άλλες αξιολογήσεις ασφαλείας αντιπροσωπεύουν το 8,7% του συνολικού αριθµού των ζώων που χρησιµοποιήθηκαν για πειραµατικούς σκοπούς. ιάγραµµα 2 Σκοπός των πειραµάτων Κατάρτιση και εκπαίδευση 1,7% Άλλοι 12,2% ιάγνωση ασθένειας 1,6% Βασικές µελέτες στον τοµέα της βιολογίας 38,1% Τοξικολογικές δοκιµές και άλλες αξιολογήσεις ασφάλειας 8,7% Παραγωγή και έλεγχος ποιότητας κτηνιατρικών φαρµάκων 4% Παραγωγή και έλεγχος ποιότητας φαρµάκων και οδοντιατρικών φαρµάκων 10,9% Έρευνα και ανάπτυξη - φάρµακα+κτηνιατρικά φαρµακευτικά προϊόντα+προϊόντα οδοντιατρικής 22,8% Έχοντας κατά νου ότι η σύγκριση αποβλέπει περισσότερο στον εντοπισµό µεταβολών στις τάσεις, παρά στη συναγωγή επίσηµων συµπερασµάτων, η σηµαντικότερη µεταβολή από το 2005 έγκειται στο γεγονός ότι ο αριθµός των ζώων που χρησιµοποιούνται για έρευνα και ανάπτυξη στο πλαίσιο της ιατρικής, της οδοντιατρικής και της κτηνιατρικής µειώθηκε εντυπωσιακά από 31% σε 22,8% (σε ό,τι αφορά τον αριθµό των ζώων η µείωση ήταν από σε ). Αξιοσηµείωτη ήταν η δραµατική µείωση κατά και άνω ψυχρόαιµα ζώα σε σύγκριση µε την τελευταία έκθεση του Από την άλλη πλευρά, το ποσοστό ζώων που χρησιµοποιήθηκαν σε βασική βιολογική έρευνα αυξήθηκε από 33% σε 38% (δηλαδή από σε ), καθώς και για «άλλους σκοπούς», από 8% σε 12%. Σηµειωτέον ότι τόσο η βασική βιολογία, όσο και η έρευνα και ανάπτυξη στην ιατρική και την κτηνιατρική είναι οι τοµείς στους οποίους χρησιµοποιείται ο µεγαλύτερος - µε µεγάλη µάλιστα διαφορά - αριθµός ζώων για πειραµατικούς σκοπούς στην ΕΕ. Για περισσότερες πληροφορίες, βλ. το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής. Ο αριθµός των ζώων που χρησιµοποιήθηκαν για τοξικολογικές και άλλες αξιολογήσεις ασφάλειας παρέµεινε πρακτικά ο ίδιος αφότου υποβλήθηκε η τελευταία έκθεση και αντιστοιχεί στο 8,7% του συνολικού αριθµού ζώων που χρησιµοποιήθηκαν για πειραµατικούς σκοπούς στην ΕΕ. Αντιστοιχεί δε σε ζώα. EL 8 EL

10 Σηµειώθηκε σηµαντική αύξηση της χρησιµοποίησης ποντικιών και κουνελιών για την παραγωγή και τον έλεγχο ποιότητας προϊόντων και συσκευών ιατρικής και οδοντιατρικής, αλλά και αύξηση της χρησιµοποίησης ποντικιών, χοιροειδών και πτηνών για «βασική βιολογική έρευνα» και «άλλα πειράµατα». Πολλά κράτη µέλη επιβεβαίωσαν την άποψη σύµφωνα µε την οποία η εν λόγω αύξηση της χρησιµοποίησης ποντικιών αποδίδεται στις νέες ερευνητικές δυνατότητες που προσφέρονται από τα διαγονιδιακά είδη. Τα εν λόγω ζωικά µοντέλα χρησιµοποιούνται σε µελέτες υγείας που έχουν ως αντικείµενο τόσο τον άνθρωπο, όσο και τα ζώα. Παρατηρήθηκε επίσης αύξηση για πειραµατικούς σκοπούς στους τοµείς της ανατοµίας και της αυξητικής βιολογίας, της έρευνας στη γενετική και τον καρκίνο, καθώς και στην ανοσολογία και τη µικροβιολογία. ΙII.4. Αποτελέσµατα του πίνακα EΕ 3: Τοξικολογικές δοκιµές και άλλες αξιολογήσεις ασφαλείας ανάλογα µε το είδος των προϊόντων/σηµείων τελικής διάθεσης Ο αριθµός των ζώων που χρησιµοποιήθηκαν για τοξικολογικές δοκιµές και άλλες αξιολογήσεις ασφάλειας για διάφορα προϊόντα ή περιβαλλοντικές δοκιµές ανήλθε σε , δηλαδή στο 8,7% του συνολικού αριθµού ζώων που χρησιµοποιήθηκαν για πειραµατικούς σκοπούς στην ΕΕ. Από το σύνολο αυτό, τα ζώα που χρησιµοποιήθηκαν για τοξικολογικές δοκιµές και άλλες αξιολογήσεις ασφάλειας για διάφορα προϊόντα ή συσκευές που χρησιµοποιούνται στην ιατρική, την κτηνιατρική και την οδοντιατρική, αντιπροσωπεύουν ποσοστό 50,8% και, ως εκ τούτου, ήταν ο σκοπός για τον οποίο χρησιµοποιήθηκε ο µεγαλύτερος αριθµός ζώων. Το ποσοστό των ζώων που χρησιµοποιήθηκε για τοξικολογικές δοκιµές τριών οµάδων προϊόντων/ουσιών, δηλαδή προσθέτων στα τρόφιµα, καλλυντικών και ειδών νοικοκυριού, είναι εξαιρετικά µικρό (1,18%) σε σύγκριση µε τις άλλες οµάδες προϊόντων. Τα ποσοστά ζώων που χρησιµοποιήθηκαν για τοξικολογικές δοκιµές ή άλλες αξιολογήσεις ασφάλειας βιοµηχανικών και γεωργικών προϊόντων αντιπροσωπεύουν αντιστοίχως 7,1% και 7,9% του αριθµού των ζώων που χρησιµοποιήθηκαν στο πλαίσιο αυτό (βλ. διάγραµµα 3). Άλλες τοξικολογικές δοκιµές και αξιολογήσεις ασφάλειας αντιστοιχούν σε ποσοστό άνω του 21%. EL 9 EL

11 ιάγραµµα 3 Αριθµός ζώων που χρησιµοποιήθηκαν για τοξικολογικές δοκιµές και άλλες αξιολογήσεις ασφάλειας 3.8 Προϊόντα/ουσίες που χρησιµοποιήθηκαν ή που προορίζονταν κυρίως ως πρόσθετα ζωοτροφών 5,20% 3.7 Προϊόντα/ουσίες που χρησιµοποιήθηκαν ή που προορίζονταν κυρίως ως πρόσθετα τροφίµων 0,60% 3.6 Προϊόντα/ουσίες που χρησιµοποιήθηκαν ή που προορίζονταν κυρίως ως καλλυντικά ή είδη τουαλέτας 0,19% 3.9 υνητικοί ή πραγµατικοί ρύποι στο γενικό περιβάλλον οι οποίες δεν εµφανίζονται σε άλλες στήλες 6, Άλλες τοξικολογικές δοκιµές ή αξιολογήσεις ασφάλειας 21,45% 3.2 Προϊόντα/ουσίες ή συσκευές ιατρικής, οδοντιατρικής και κτηνιατρικής 50,81% 3.5 Προϊόντα/ουσίες που χρησιµοποιήθηκαν ή που προορίζονταν κυρίως για τα νοικοκυριά 0,41% 3.4 Προϊόντα/ουσίες που χρησιµοποιήθηκαν ή που προορίζονταν κυρίως για τη βιοµηχανία 7, Προϊόντα/ουσίες που χρησιµοποιήθηκαν ή που προορίζονταν κυρίως για τη γεωργία 7,11% ιαπιστώνεται µια σαφής µείωση του αριθµού των ζώων που χρησιµοποιήθηκαν για τοξικολογικές δοκιµές προϊόντων που προορίζονται για τη βιοµηχανία, τη γεωργία, καθώς και δυνητικών περιβαλλοντικών ρύπων. Η µείωση κυµαίνεται από πλέον των έως περίπου από κάτω των έως περίπου και από πλέον των έως περίπου, σε σύγκριση µε τα στοιχεία που υποβλήθηκαν στη στατιστική έκθεση του Παρουσιάζεται επίσης σηµαντική µείωση του αριθµού των ζώων που χρησιµοποιήθηκαν για δοκιµές καλλυντικών ή ειδών τουαλέτας, κυµαινόµενου από έως µόλις κάτω των (µείωση κατά 65%). Η δραµατική αυτή µείωση πρέπει να αξιολογηθεί υπό το πρίσµα της νοµικής απαίτησης για εξάλειψη της διεξαγωγής, στην ΕΕ, δοκιµών σε ζώα για καλλυντικά. Παρατηρείται ωστόσο από το 2005 σηµαντική αύξηση του αριθµού των ζώων που χρησιµοποιούνται για δοκιµές προσθέτων στις ζωοτροφές (από σε ). Σηµαντική είναι επίσης και η αύξηση του αριθµού των ζώων που χρησιµοποιήθηκαν για «άλλες» τοξικολογικές δοκιµές ή αξιολογήσεις ασφάλειας (από έως περίπου ). Κράτη µέλη δήλωσαν ότι η συγκεκριµένη χρησιµοποίηση ζώων αφορούσε νέες µεθόδους και δοκιµές, όπως δοκιµές διαβίβασης µικροκυστινών σε εµβρυωνικές µεµβράνες, βιοδοκιµές, τοξικολογική αξιολόγηση για τον άνθρωπο µέσω του περιβάλλοντος και έλεγχο της ασφάλειας παιχνιδιών. EL 10 EL

12 IIΙ.5. Αποτελέσµατα του πίνακα EΕ 4: Ζώα που χρησιµοποήθηκαν για τη µελέτη ασθενειών Ο αριθµός των ζώων που χρησιµοποιήθηκαν το 2008 για µελέτες ζωονόσων και ανθρώπινων ασθενειών, αντιστοιχεί περίπου στο 52% του συνολικού αριθµού των χρησιµοποιηθέντων πειραµατοζώων. Το ποσοστό των ζώων που χρησιµοποιήθηκαν σε µελέτες µε αντικείµενο ασθένειες του ανθρώπου είναι µεγαλύτερο του 90% του συνολικού αριθµού των ζώων που χρησιµοποιήθηκαν σε όλες τις µελέτες ασθενειών. ( ιάγραµµα 4.1) ιάγραµµα 4.1 Ποσοστά ζώων που χρησιµοποιήθηκαν για τη µελέτη ασθενειών Ειδικά για ζωονόσους 9,7% Καρδιαγγειακές νόσοι του ανθρώπου 6,4% Νευρικές και ψυχικές διαταραχές στον άνθρωπο 22,6% Άλλες ασθένειες στον άνθρωπο 47,8% Καρκίνος στον άνθρωπο (εξαιρουµένων των εκτιµήσεων του κινδύνου καρκινογένεσης) 13,5% Σηµειώθηκε µείωση κατά 50% του αριθµού των ζώων που χρησιµοποιήθηκαν για µελέτες σχετικά µε ζωονόσους -από σε Η χρησιµοποίηση ψυχρόαιµων ζώων µειώθηκε από ζώα το 2005 σε το Ωστόσο, η χρησιµοποίηση ποντικιών αυξήθηκε σηµαντικά. Το 30% περίπου της αύξησης ( περίπου) µπορεί να αποδοθεί σε µελέτες ασθενειών. Σηµειώθηκε επίσης αύξηση του αριθµού των πτηνών που χρησιµοποιήθηκαν για µελέτες σχετικές µε ζωονόσους. Κράτη µέλη δήλωσαν µελέτες για τη γρίπη των πτηνών, τη λοιµώδη νόσο του θυλάκου και τη βρογχίτιδα, καθώς και µελέτες για την ποιότητα και την ασφάλεια των εµβολίων. EL 11 EL

13 ιάγραµµα 4.2 Ποσοστά ζώων που χρησιµοποιήθηκαν ανά κλάσεις και ανά τύπο µελέτης ασθενειών 100% 80% 60% 40% 20% 0% Ψυχρόαιµα ζώα Πτηνά Άλλα θηλαστικά Προπίθηκοι+πίθηκοι+ανθρωποειδεί Άρτιο-και Περιττοδάκτυλα Σαρκοβόρα Κουνέλια Άλλα τρωκτικά Ινδικά χοιρίδια Επίµυες Ποντίκια Ειδικά για ζωονόσους % Άλλες ασθένειες στον άνθρωπο % Καρκίνος στον άνθρωπο (εξαιρουµένων των εκτιµήσεων του κινδύνου καρκινογένεσης) % Νευρικές και ψυχικές διαταραχές στον άνθρωπο % Καρδιαγγειακές νόσοι του ανθρώπου % Στο διάγραµµα 4.2 η κορυφή κάθε στήλης δείχνει το ποσοστό των ζώων που χρησιµοποιήθηκαν για µελέτες συγκεκριµένων ζωονόσων. Σηµαντικοί αριθµοί αρτιοδάκτυλων, περιττοδάκτυλων και πτηνών χρησιµοποιούνται προς τον σκοπό αυτό. Κράτη µέλη δήλωσαν ότι η δοκιµή εµβολίων στα εν λόγω είδη αποτελεί ακόµη κοινή πρακτική. Ωστόσο, σε ορισµένα κράτη µέλη τα πτηνά χρησιµοποιούνται µόνο εφόσον η λοίµωξη αφορά είδη πτηνών. ΙII.6. Αποτελέσµατα του πίνακα EΕ 5: Ζώα που χρησιµοποιήθηκαν για την παραγωγή και τον έλεγχο ποιότητας προϊόντων ιατρικής, οδοντιατρικής και κτηνιατρικής Ο αριθµός των ζώων που χρησιµοποιήθηκαν σε δοκιµές για την παραγωγή και τον έλεγχο ποιότητας προϊόντων ιατρικής, και κτηνιατρικής αντιπροσωπεύει το 14,9% του συνολικού αριθµού των ζώων που χρησιµοποιήθηκαν για πειραµατικούς σκοπούς. Το µεγαλύτερο ποσοστό ζώων στον συγκεκριµένο τοµέα (47%) χρησιµοποιήθηκε για τη συµµόρφωση σε σειρά νοµοθετικών πράξεων (εθνικών, ενωσιακών, της νοµοθεσίας των χωρών µελών του Συµβουλίου της Ευρώπης και νοµοθεσίας εκτός ΕΕ ( ιάγρ. 5)). Το 41,1% των ζώων χρησιµοποιήθηκαν για τη συµµόρφωση σε σειρά ενωσιακών νοµοθετικών απαιτήσεων, συµπεριλαµβανοµένης της Ευρωπαϊκής Φαρµακοποιίας. EL 12 EL

14 ιάγραµµα 5 Ποσοστά ζώων που χρησιµοποιήθηκαν για ρυθµιστικές/κανονιστικές απαιτήσεις σχετικά µε την παραγωγή και τον έλεγχο ποιότητας προϊόντων και συσκευών ιατρικής, οδοντιατρικής και κτηνιατρικής 0,00 10,00 20,00 30,00 40,00 50, Εθνική νοµοθεσία ενός και µόνο κράτους µέλους της ΕΚ 2,6 5.3 Νοµοθεσία ΕΚ, συµπεριλαµβανοµένης της Ευρωπ αϊκής Φαρµακοπ οιίας (απ αιτήσεις) 41,1 5.4 Νοµοθεσία χώρας µέλους του Συµβουλίου της Ευρώπ ης (αλλά όχι της ΕΚ) 0, Άλλη νοµοθεσία 2,6 5.6 Οπ οιοσδήπ οτε συνδυασµός των 5.2/ 5.3/ 5.4/ ,0 5.7 Απουσία ρυθµιστικών/κανονιστικών απ αιτήσεων 6,4 Σε σύγκριση µε την τελευταία έκθεση σηµειώνεται σαφής αύξηση του αριθµού των ζώων που χρησιµοποιήθηκαν για την ταυτόχρονη συµµόρφωση σε σειρά νοµοθετικών πράξεων. Από την άλλη πλευρά διαπιστώνεται σαφής αύξηση των δοκιµών που διεξήχθησαν για λόγους συµµόρφωσης σε σειρά ενωσιακών νοµοθετικών πράξεων, συµπεριλαµβανοµένης της Ευρωπαϊκής Φαρµακοποιίας. Κατά συνέπεια, παρατηρείται σαφής µείωση του αριθµού των ζώων που χρησιµοποιήθηκαν για τη συµµόρφωση σε εθνικές νοµοθετικές πράξεις, γεγονός θετικό που υποδηλώνει τάση εναρµόνισης των ενωσιακών ρυθµιστικών/κανονιστικών απαιτήσεων. ΙII.7. Αποτελέσµατα του εναρµονισµένου πίνακα ΕΕ 6: Προέλευση των κανονιστικών απαιτήσεων για ζώα που χρησιµοποιούνται σε τοξικολογικές και άλλες αξιολογήσεις ασφαλείας Όπως επισηµάνθηκε ανωτέρω, ο αριθµός των ζώων που χρησιµοποιήθηκαν σε τοξικολογικές δοκιµές ή άλλες αξιολογήσεις ασφαλείας αντιπροσωπεύει το 8,7% του συνολικού αριθµού των ζώων που χρησιµοποιήθηκαν για πειραµατικούς σκοπούς στην ΕΕ. Από το σύνολο αυτό, τα ζώα που χρησιµοποιήθηκαν για την ταυτόχρονη συµµόρφωση σε ρυθµιστικές/κανονιστικές απαιτήσεις σειράς νοµοθετικών πράξεων αντιστοιχούν περίπου στο µισό (50%) των ζώων που χρησιµοποιήθηκαν στον εν λόγω τοµέα. Οι δοκιµές που απαιτούνται βάσει της νοµοθεσίας ΕΕ, συµπεριλαµβανοµένης της Ευρωπαϊκής Φαρµακοποιίας, αντιπροσωπεύουν το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό στον τοµέα αυτό, δηλαδή 24%. EL 13 EL

15 ιάγραµµα 6 Ποσοστά ζώων που χρησιµοποιήθηκαν για ρυθµιστικές/κανονιστικές απαιτήσεις για τοξικολογικές δοκιµές και άλλες αξιολογήσεις ασφάλειας 0,00 10,00 20,00 30,00 40,00 50,00 60, Εθνική νοµοθεσία ενός και µόνο κράτους µέλους της ΕΚ 8, Νοµοθεσία ΕΚ, συµπεριλαµβανοµένης της Ευρωπαϊκής Φαρµακοποιίας (απαιτήσεις) 23, Νοµοθεσία χώρας µέλους του Συµβουλίου της Ευρώπης (αλλά όχι της ΕΚ) 0, Άλλη νοµοθεσία 2, Οποιοσδήποτε συνδυασµός των 6.2/ 6.3/ 6.4/ , Απουσία ρυθµιστικών/κ ανονιστικ ών απαιτήσεων 15,15 Σε σύγκριση µε την τελευταία έκθεση σηµειώνεται ελαφρά µείωση του ποσοστού των ζώων που χρησιµοποιήθηκαν για την ταυτόχρονη συµµόρφωση σε σειρά νοµοθετικών πράξεων (από 54% σε 50%). Από την άλλη πλευρά, διαπιστώνεται σηµαντική αύξηση του ποσοστού των ζώων που χρησιµοποιήθηκαν για µη ρυθµιστικούς/κανονιστικούς σκοπούς, από 5 έως 15,0% και άνω. Προκειµένου να αποσαφηνιστεί η έκφραση «µη ρυθµιστικοί/κανονιστικοί σκοποί», ορισµένα κράτη µέλη προέβαλαν ως παράδειγµα έργα όπου υιοθετούνται εσωτερικές µέθοδοι εξακρίβωσης της ασφάλειας και αποτελεσµατικότητας των κτηνιατρικών, βιολογικών και ιατρικών προϊόντων, στις οποίες χρησιµοποιήθηκαν ζώα και οι οποίες εφαρµόστηκαν βάσει των προτύπων της εκάστοτε εταιρίας. Τα αποτελέσµατα µπορούν να γίνουν δεκτά από την εθνική αρχή του συγκεκριµένου κράτους µέλους, µολονότι κάτι τέτοιο δεν απαιτείται νοµοθετικά. Οι δοκιµές οι οποίες διενεργήθηκαν το 2008 για την συµµόρφωση στις εθνικές νοµοθετικές πράξεις συγκεκριµένου κράτους µέλους κατέδειξαν µείωση κατά περίπου ζώα, δηλαδή µείωση κατά 1% περίπου σε σύγκριση µε την τελευταία έκθεση. ΙII.8. Αποτελέσµατα του πίνακα EΕ 7: Ζώα που χρησιµοποιήθηκαν σε δοκιµές τοξικότητας για τοξικολογικές δοκιµές ή άλλες αξιολογήσεις ασφαλείας Το µεγαλύτερο ποσοστό (σχεδόν 45%) χρησιµοποίησης ζώων σε τοξικολογικές δοκιµές και άλλες αξιολογήσεις ασφάλειας οφείλεται σε δοκιµές οξείας και υποξείας τοξικότητας. Συνεκτιµώντας επίσης την υποχρόνια και χρόνια τοξικότητα, το ποσοστό των ζώων που χρησιµοποιήθηκαν σε δοκιµές βραχυ - και µακρο-πρόθεσµης συστηµικής τοξικότητας αντιπροσωπεύει το 55% των πειραµατοζώων που χρησιµοποιήθηκαν στον τοµέα αυτόν (διάγρ.7). Το 13,7% περίπου των ζώων χρησιµοποιήθηκαν για δοκιµές καρκινογένεσης, µεταλλαξιογένεσης και τοξικότητας στην αναπαραγωγή. Μία άλλη σηµαντική κατηγορία EL 14 EL

16 χρήσης ζώων το 2008 είναι η κατηγορία «λοιπές δοκιµές», µε ποσοστό 24%. Στην περαιτέρω υποδιαίρεση της κατηγορίας «άλλα», τα κράτη µέλη δήλωσαν τη διενέργεια δοκιµών σε τοµείς όπως είναι ο βιολογικός µαζικός έλεγχος για φαρµακευτικά, υγειονοµικά και κτηνιατρικά προϊόντα. Μεταξύ αυτών περιλαµβάνονται η νευροτοξικότητα, η τοξικοκινητική, η βιολογική αξιολόγηση ιατροτεχνολογικών προϊόντων. Ενδοδερµικές δοκιµές αντιδραστικότητας σε κουνέλια, µελέτες για τη διείσδυση νανοσωµατιδίων διαµέσου των ιστών και για τη βιοσυµβατότητά τους, µελέτες για την αξιολόγηση του δυναµικού ευαισθητοποίησης χρωστικών που χρησιµοποιούνται στην κλωστοϋφαντουργία και φαρµακολογικές µελέτες που περιλαµβάνονται σε δοκιµές ασφάλειας. ιάγραµµα 7 Ποσοστά ζώων που χρησιµοποιήθηκαν για δοκιµές τοξικότητας και άλλες αξιολογήσεις ασφάλειας 0,00 10,00 20,00 30,00 40,00 50,00 Μέθοδοι δοκιµών οξείας και υποξείας τοξικότητας (συµπεριλαµβανοµένων των οριακών δοκιµασιών) 44,99 οκιµές ερεθισµού/ευαισθητοποίησης 4,61 Υποχρόνια και χρόνια τοξικότητα 9,88 Μεταλλαξιογένεση και καρκινογένεση 4,58 Αναπαραγωγική και αυξητική τοξικότητα 9,13 Τοξικότητα στα υδρόβια σπονδυλωτά που δεν περιλαµβάνονται σε άλλες στήλες 2,41 άλλα 24,40 Στις τρείς τελευταίες εκθέσεις παρατηρείται συνεχής αύξηση των ποσοστών των ζώων που χρησιµοποιήθηκαν για δοκιµές οξείας και υποξείας τοξικότητας, κυµαινόµενη από 36% - 42% έως περίπου 45% αντιστοίχως. Από την τελευταία έκθεση, τα ποσοστά αυτά αντιπροσωπεύουν αύξηση ζώων και άνω. Τα κράτη µέλη απέδωσαν εν µέρει την αύξηση σε πολλές φάσεις της ανάπτυξης νέων προϊόντων και τη θέσπιση νέων νοµοθετικών πράξεων που απαιτούν, παραδείγµατος χάριν, τη δοκιµή όλων των γενόσηµων ουσιών (αντιγράφων). Από την άλλη πλευρά, διαπιστώνεται κατά τη διάρκεια των τριών τελευταίων εκθέσεων, µια σταθερή µείωση των ζώων που χρησιµοποιήθηκαν για δοκιµές αναπαραγωγικής τοξικότητας από: 12% έως 10% και έως 9% αντιστοίχως. Από πλευράς ζώων αυτό σηµαίνει εξοικονόµηση ζώων από την έκθεση του ΙII.9. Αποτελέσµατα του πίνακα EΕ 8: Είδος των δοκιµών τοξικότητας που εκτελέστηκαν για τοξικολογικές δοκιµές ή άλλες αξιολογήσεις ασφάλειας προϊόντων Στο διάγραµµα 8 εµφαίνεται ότι η πλειονότητα των ζώων που χρησιµοποιήθηκαν σε δοκιµές οξείας/υποξείας τοξικότητας χρησιµοποιήθηκαν στους τοµείς της ιατρικής, της οδοντιατρικής και της κτηνιατρικής. Ακολουθούν δοκιµές εντασσόµενες σε άλλες τοξικολογικές δοκιµές ή EL 15 EL

17 αξιολογήσεις ασφάλειας και, στη συνέχεια, για τον έλεγχο γεωργικών και βιοµηχανικών προϊόντων. Η επεξεργασία και ερµηνεία των στοιχείων των σχετικών µε ζώα που χρησιµοποιήθηκαν σε δοκιµές τοξικότητας, σε σχέση µε τον τύπο προϊόντων έγινε για πρώτη φορά στην πέµπτη στατιστική έκθεση. Ωστόσο, επειδή το διάγραµµα στην εν λόγω έκθεση προέβαλλε περισσότερο τη σχετική σηµασία των δοκιµών για έναν τύπο προϊόντων και όχι το ποσοστό των ζώων που χρησιµοποιήθηκαν ανά τύπο δοκιµής για τα διάφορα προϊόντα, το διάγραµµα τροποποιήθηκε ανάλογα στην παρούσα έκθεση. ιάγραµµα 8 Ποσοστά ζώων που χρησιµοποιήθηκαν σε δοκιµές τοξικότητας και άλλες αξιολογήσεις ασφάλειας ανά τύπο προϊόντος Μέθοδοι δοκιµών οξείας/υποξείας τοξικότητας (και των οριακών δοκιµασιών) οκιµές ερεθισµού/ευαισθητοποίησης Υποχρόνια και χρόνια τοξικότητα Καρκινογένεση, µεταλλαξιογένεση και αναπαραγωγική τοξικότητα Τοξικότητα στα απόντα σε άλλες στήλες υδρόβια σπονδυλωτά Άλλα A) για την ιατρική, την οδοντιατρική και την κτηνιατρική B) χρησιµοποιήθηκαν στη γεωργία Γ) χρησιµοποιήθηκαν στη βιοµηχανία ) χρησιµοποιήθηκαν στα νοικοκυριά E) χρησιµοποιήθηκαν ως καλλυντικά ή είδη τουαλέτας ΣΤ) πρόσθετα τροφίµων Ζ) πρόσθετα ζωοτροφών H) δυνητικοί ή πραγµατικοί ρύποι στο γενικό περιβάλλον Ι) άλλες τοξικολογικές δοκιµές ή αξιολογήσεις ασφάλειας 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Προϊόντα που προορίζονται για χρήση στην ιατρική, την οδοντιατρική και την κτηνιατρική απαιτούν το µέγιστο ποσοστό ζώων για τους διάφορους τύπους δοκιµών, δηλαδή περίπου 50%. Το επόµενο κατά τάξη µεγέθους µεγαλύτερο ποσοστό είναι αυτό που αναφέρεται στις «άλλες» τοξικολογικές αξιολογήσεις (άνω του 20%), ακολουθούµενο από το ποσοστό των ζώων που χρησιµοποιούνται σε δοκιµές προϊόντων για τη γεωργία και τη βιοµηχανία (άνω του 7% για κάθε τοµέα). EL 16 EL