Πιλοτική έκθεση για τους EΟΦ

Transcript

1 Πιλοτική έκθεση για τους EΟΦ 24 Aυγούστου 2006

2 0 Προοίµιο Στην έκθεση αυτή περιλαµβάνονται τα πορίσµατα των εργασιών που πραγµατοποιήθηκαν στο πλαίσιο της πιλοτικής δράσης Τελωνεία 2007 σχετικά µε τους εξουσιοδοτηµένους οικονοµικούς φορείς (EΟΦ). Η πιλοτική ενέργεια άρχισε να εφαρµόζεται τον Ιανουάριο του 2006 και ολοκληρώθηκε τον Ιούλιο του ίδιου έτους. Πραγµατοποιήθηκε µια πρώτη συνεδρίαση της ολοµέλειας µε όλους τους συµµετέχοντες οικονοµικούς φορείς και τις τελωνειακές αρχές των χωρών τους. Στην ολοµέλεια αυτή παρουσιάστηκαν λεπτοµερώς οι στόχοι της πιλοτικής δράσης και προετοιµάστηκε ο προέλεγχος των οικονοµικών φορέων. Οι τελωνειακές αρχές διενήργησαν τον προέλεγχο από τον Ιανουάριο έως τον Μάρτιο και οι εκθέσεις τους συζητήθηκαν κατά τη δεύτερη συνεδρίαση, τον Απρίλιο. Στη συνεδρίαση αυτή, οι τελωνειακές αρχές προετοιµάστηκαν επίσης για τις επόµενες εργασίες που έπρεπε να αναλάβουν, δηλ. τους υπόλοιπους στόχους της πιλοτικής δράσης. Κατά τους επόµενους µήνες, από τον Απρίλιο έως τον Ιούνιο, οι τελωνειακές αρχές αξιολόγησαν τους τρόπους πραγµατοποίησης της διαχείρισης κινδύνου από τους συµµετέχοντες οικονοµικούς φορείς και πώς αυτοί µπορούν να εντοπίζονται στην αλυσίδα του εφοδιασµού. Οι τελωνειακές αρχές υπέβαλαν τα πορίσµατά τους στην Επιτροπή και ένα σχέδιο έκθεσης της πιλοτικής δράσης συζητήθηκε κατά τη συνεδρίαση της ολοµέλειας που πραγµατοποιήθηκε τον Ιούνιο. Τα πορίσµατα της πιλοτικής δράσης παρουσιάστηκαν στους οικονοµικούς φορείς τον Ιούλιο, οπότε συζητήθηκαν, από κοινού µε τις τελωνειακές αρχές και την Επιτροπή, οι λυσιτελέστερες µέθοδοι για την επίτευξη προόδου. Συγκροτήθηκε υποοµάδα για να εξετάσει τους τρόπους µε τους οποίους τα πορίσµατα της εξέτασης ενός οικονοµικού φορέα θα µπορούν να χρησιµοποιηθούν σε άλλο κράτος µέλος όταν υπέβαλλε αίτηση ένας συγκρίσιµος οικονοµικός φορέας. Την υποοµάδα απάρτιζαν το ΗΒ και η Σουηδία. Το πόρισµα του προελέγχου για τον οικονοµικό φορέα στη Σουηδία συζητήθηκε σε συνεδριάσεις που έλαβαν χώρα τον Απρίλιο και τον Μάιο στο ΗΒ, στις οποίες συµµετείχαν και οι οικονοµικοί φορείς της Σουηδίας και του ΗΒ. Η υποοµάδα υπέβαλε έκθεση τον Ιούνιο και τα πορίσµατά της έχουν περιληφθεί στην έκθεση της πιλοτικής δράσης. Η κυριότερη συµβολή της πιλοτικής δράσης είναι ότι παρέχει µια σαφέστερη εικόνα για το πώς πρέπει να διενεργούνται οι έλεγχοι και να υποβάλλονται οι αιτήσεις των EΟΦ. Η πιλοτική δράση επικουρεί συγχρόνως την επιτροπή του τελωνειακού κώδικα κατά τις συζητήσεις για τις εφαρµοστικές διατάξεις του κανονισµού (EΚ) αριθ. 648/2005, παρόλο που αυτό δεν προβλεπόταν αρχικά. 0.1 Στόχοι της πιλοτικής δράσης Η οµάδα έργου για τους ΕΟΦ είχε εκπονήσει κατευθυντήριες γραµµές για τη διενέργεια των προελέγχων. Στόχος ήταν να διαπιστωθεί εάν τα ερωτήµατα που περιλαµβάνονταν στις κατευθυντήριες γραµµές ήταν τα κατάλληλα και, εάν όχι, να υποβληθούν προτάσεις για την τροποποίησή τους ή για την ένταξή τους σε διαφορετικές κατηγορίες, ανάλογα µε τη θέση των οικονοµικών φορέων στην αλυσίδα του εφοδιασµού και ανάλογα µε το αν πρόκειται για ΜΜΕ ή για πολυεθνικές εταιρείες Συγκέντρωση παραδειγµάτων σχετικά µε τη θέσπιση και µε τη διατήρηση της διαχείρισης κινδύνου για τους ΕΟΦ. Εξέταση των τρόπων διαχείρισης του κινδύνου 2

3 στα συµµετέχοντα κράτη µέλη έναντι των υφισταµένων αξιόπιστων οικονοµικών φορέων Παρουσίαση των δυνατοτήτων για τον εντοπισµό των ΕΟΦ στην αλυσίδα του εφοδιασµού και για τη διάθεση αυτών των πληροφοριών σε όλα τα συµµετέχοντα µέρη Εξέταση των δυνατοτήτων περαιτέρω απλουστεύσεων και διευκολύνσεων για την περαιτέρω βελτίωση του καθεστώτος των ΕΟΦ Εντοπισµός περαιτέρω αναγκών στο πλαίσιο της διαδικασίας εφαρµογής (συµπεριλαµβανοµένων των επικοινωνιών / των διαβουλεύσεων / των ανταλλαγών πληροφοριών). 1 Ιστορικό 1.1 Νοµική βάση Tο καθεστώς του εξουσιοδοτηµένου οικονοµικού φορέα θεσπίστηκε µε το άρθρο 5α του κανονισµού (EΚ) αριθ. 648/2005. Το σχέδιο των διατάξεων εφαρµογής, κείµενο εργασίας TAXUD 1250/2005 αναθ. 6 (εφεξής καλούµενο «το σχέδιο των διατάξεων εφαρµογής»), περιλαµβάνει τα άρθρα 14α κδ, τα οποία περιέχουν διατάξεις που αφορούν τους EΟΦ (κριτήρια, όροι και τρόποι υποβολής αίτησης για την απόκτηση καθεστώτος ΕΟΦ). 1.2 Συµµετέχοντες και τρόποι επιλογής τους Στην πιλοτική δράση για τους ΕΟΦ επελέγησαν να συµµετάσχουν ένδεκα οικονοµικοί φορείς και οι αντίστοιχες τελωνειακές αρχές. Όλες οι τελωνειακές αρχές οι οποίες πρότειναν οικονοµικούς φορείς για συµµετοχή στη δράση, είχαν τη δυνατότητα να διενεργήσουν προέλεγχο και να παραµείνουν συνδεδεµένες µε την πιλοτική δράση. Μόνον οι δανικές τελωνειακές αρχές έκαναν χρήση αυτής της δυνατότητας, και συνδέθηκαν, ως εκ τούτου, µε την πιλοτική δράση µε τον οικονοµικό τους φορέα. Οι φορείς που υπέβαλαν αίτηση συµµετοχής στην πιλοτική δράση επελέγησαν µε σκοπό να αντιπροσωπεύουν, από κοινού, όλα τα τµήµατα της αλυσίδας του εφοδιασµού (παραγωγούς, εξαγωγείς, µεταφορείς, διαχειριστές αποθηκών, τελωνειακούς πράκτορες, εταιρείες διαµετακόµισης και εισαγωγείς). (Παραγωγός - Εξαγωγέας - Εταιρεία διαµετακόµισης - ιαχειριστής αποθήκης - Τελωνειακός πράκτορας - Μεταφορέας - Εισαγωγέας) εδοµένων των πολύ θετικών απαντήσεων που έδωσαν τα κράτη µέλη και οι οικονοµικοί φορείς, και προκειµένου να διατηρηθεί ο πρακτικός χαρακτήρας του πιλοτικού σχεδίου και να υπάρχει µια οµάδα µε λογικό µέγεθος, οι υπηρεσίες της Επιτροπής χρειάστηκε να επιλέξουν µεταξύ των φορέων που είχαν προταθεί για να συµµετάσχουν. Η επιλογή βασίστηκε σε συνδυασµό των ακόλουθων κριτηρίων: 3

4 1 Πείρα στον τοµέα των προγραµµάτων που αφορούν εξουσιοδοτηµένους φορείς 2 Εκπροσώπηση των διαφόρων περιοχών της Κοινότητας 3 Συµµετοχή τόσο νέων όσο και παλαιών κρατών µελών 4 Συµµετοχή µικρών και µεγάλων κρατών µελών 5 Εκπροσώπηση µικρών και µεσαίων οικονοµικών φορέων 6 Συµµετοχή πολυεθνικών οικονοµικών φορέων 7 Εκπροσώπηση διαφόρων µέσων µεταφοράς 8 Ίση εκπροσώπηση των οικονοµικών φορέων διαφόρων κλάδων και από όλα τα µέρη της αλυσίδας του εφοδιασµού. Προκειµένου να εξασφαλίσουν ένα αντιπροσωπευτικό δείγµα οικονοµικών φορέων βάσει των προαναφερόµενων κριτηρίων, οι υπηρεσίες της Επιτροπής αύξησαν των αριθµό των συµµετεχόντων οικονοµικών φορέων σε 11 και δέχτηκαν να συνδέεται καθένας από αυτούς µε ένα διαφορετικό κράτος µέλος. Ως συµµετέχοντες στην πιλοτική δράση επελέγησαν τα ακόλουθα 11 κράτη µέλη και οικονοµικοί φορείς: Αυστρία Βέλγιο Γαλλία Γερµανία Ουγγαρία Ιταλία Λιθουανία Κάτω Χώρες Σλοβενία Σουηδία Ηνωµένο Βασίλειο Magna Steyr Fahrzeugtechnik Nike Europe Holding BV Renault, sas Hapag-Lloyd Container Line GmbH MASPED Co Ltd Uno a Erre Italia Spa AB Lietuvos gelezinkeliai Kuper Douaneservice BV Gorenje, gosodinjski aparati d.d. DHL Express (Sweden) AB Cardinal Health Με την επιλογή αυτή εξασφαλίστηκε ισορροπία µεταξύ των διαφόρων φορέων που δραστηριοποιούνται στην αλυσίδα εφοδιασµού. Όσον αφορά τους οικονοµικούς φορείς, εκπροσωπούνται οι εισαγωγείς, οι παραγωγοί, οι εξαγωγείς, οι µεταφορείς (θαλάσσιοι, εναέριοι, οδικοί, σιδηροδροµικοί, καθώς και οι εταιρείες ταχυµεταφορών), οι διαχειριστές αποθηκών και οι εκτελωνιστές, καθώς και τόσο οι µικρές και µεσαίες επιχειρήσεις όσο και οι πολυεθνικές εταιρείες. Όσον αφορά την εκπροσώπηση των κρατών µελών, συµµετέχουν τόσο νέα όσο και παλαιά κράτη µέλη µεγάλες και µικρές χώρες βόρειες, κεντρικές και νότιες χώρες κράτη µέλη µε χερσαία και θαλάσσια σύνορα, καθώς και χώρες που βρίσκονται στο κέντρο της Ευρώπης. 2. Μεθοδολογία 2.1 Υποβολή αιτήσεων Πορίσµατα και λύσεις Τόπος υποβολής της αίτησης 4

5 Στις περισσότερες περιπτώσεις η αίτηση εξετάζεται από ένα µόνο κράτος µέλος, όµως σε περιπτώσεις κατά τις οποίες οι κύριες λογιστικές καταχωρήσεις του αιτούντος τηρούνται ή είναι προσπελάσιµες σε ένα κράτος µέλος και οι τελωνειακές δραστηριότητες λαµβάνουν χώρα σε άλλο κράτος µέλος, η αίτηση πρέπει να υποβάλλεται εκεί όπου τηρούνται οι κύριες λογιστικές καταχωρήσεις. Στην περίπτωση αυτή, ο προέλεγχος πρέπει να διενεργείται από κοινού µεταξύ των κρατών µελών. Το άρθρο 14δ παράγραφοι 1-2 του σχεδίου των διατάξεων εφαρµογής προβλέπει τα ακόλουθα: «1. Η αίτηση υποβάλλεται σε µία από τις ακόλουθες τελωνειακές αρχές: (α) στην τελωνειακή αρχή του κράτους µέλους στο οποίο τηρούνται οι κύριες λογιστικές καταχωρίσεις του αιτούντος που σχετίζονται µε τις εφαρµοζόµενες τελωνειακές ρυθµίσεις, και στο οποίο εκτελείται τουλάχιστον ένα µέρος των πράξεων που καλύπτονται από το πιστοποιητικό ΕΟΦ (β) στην τελωνειακή αρχή του κράτους µέλους στο οποίο οι κύριες λογιστικές καταχωρίσεις του αιτούντος που σχετίζονται µε τις εφαρµοζόµενες τελωνειακές ρυθµίσεις είναι προσπελάσιµες στο µηχανογραφικό σύστηµα του αιτούντος από την αρµόδια τελωνειακή αρχή χρησιµοποιώντας την πληροφορική και δίκτυα ηλεκτρονικών υπολογιστών, και στο οποίο λαµβάνουν χώρα οι εν γένει δραστηριότητες εφοδιαστικής διαχείρισης του αιτούντος, καθώς και στο οποίο εκτελείται τουλάχιστον ένα µέρος των πράξεων που καλύπτονται από το πιστοποιητικό ΕΟΦ. Οι κύριες λογιστικές καταχωρίσεις που αναφέρονται στα στοιχεία (α) και (β) πρέπει να περιλαµβάνουν στοιχεία και έγγραφα που επιτρέπουν στην τελωνειακή αρχή να ελέγχει και να παρακολουθεί τις προϋποθέσεις και τα κριτήρια που απαιτούνται για τη χορήγηση πιστοποιητικού ΕΟΦ. 2. Εάν δεν είναι δυνατός ο προσδιορισµός της αρµόδιας τελωνειακής αρχής βάσει της παραγράφου 1, η αίτηση υποβάλλεται στην τελωνειακή αρχή του κράτους µέλους στο οποίο τηρούνται οι κύριες λογιστικές καταχωρίσεις που σχετίζονται µε τις εφαρµοζόµενες τελωνειακές ρυθµίσεις ή στην τελωνειακή αρχή του κράτους µέλους στο οποίο είναι προσπελάσιµες οι κύριες λογιστικές καταχωρίσεις που σχετίζονται µε τις εφαρµοζόµενες τελωνειακές ρυθµίσεις, όπως προβλέπεται στην παράγραφο 1 στοιχείο (β), και στο οποίο λαµβάνουν χώρα οι εν γένει δραστηριότητες εφοδιαστικής διαχείρισης του αιτούντος». Η οµάδα κατέληξε στο συµπέρασµα ότι το προηγούµενο κείµενο στο σχέδιο των διατάξεων εφαρµογής δεν θα ανταποκρινόταν σε όλες τις ανάγκες, δεδοµένου ότι οι πολυεθνικές εταιρείες, ιδίως, διαθέτουν πολύ συγκεκριµένες αλλά και διαφορετικές δοµές. Για τον λόγο αυτό, θα ήταν αναγκαίο να επιδεικνύεται ευελιξία ώστε οι οικονοµικοί φορείς να εξουσιοδοτούνται µε τρόπο που να λαµβάνει υπόψη την ιδιαίτερη κατάστασή τους, χωρίς όµως να τους δίνεται η δυνατότητα να υποβάλουν αίτηση στο κράτος µέλος της προτίµησής τους (δηλ. να προβαίνουν σε άγρα πιστοποιητικών). Στην πιλοτική δράση διαπιστώθηκε ότι ένας µόνον οικονοµικός φορέας διέθετε υποκατάστηµα (όχι νοµικό πρόσωπο) στο κράτος µέλος όπου είχε επιλεγεί για να συµµετάσχει στο πιλοτικό σχέδιο. Όλες οι δραστηριότητες που σχετίζονται µε τα τελωνεία διενεργούνται από το εν λόγω υποκατάστηµα και όλα τα στοιχεία και τα έγγραφα που αφορούν τελωνειακές δραστηριότητες τηρούνται και είναι προσπελάσιµα στο ίδιο κράτος µέλος. Ωστόσο, οι κύριες λογιστικές καταχωρίσεις του οικονοµικού φορέα τηρούνται σε άλλο κράτος µέλος, στο οποίο δεν πραγµατοποιούνται δραστηριότητες που σχετίζονται µε τα 5

6 τελωνεία. Από το άρθρο 14γ του προηγούµενου σχεδίου των διατάξεων εφαρµογής έπεται ότι ο οικονοµικός φορέας στην περίπτωση αυτή έπρεπε να υποβάλει αίτηση εκεί όπου τηρεί τις κύριες λογιστικές καταχωρίσεις του. Ένας άλλος αντιπρόσωπος πρότεινε επίσης να τροποποιηθεί ανάλογα το άρθρο 14γ. Το κείµενο τροποποιήθηκε ανάλογα στην αναθ. 6 του σχεδίου των διατάξεων εφαρµογής και επ αυτού πρέπει πλέον να αποφασίσει η επιτροπή του τελωνειακού κώδικα. Το πρώην άρθρο 14γ είναι τώρα το άρθρο 14δ. Ένας αντιπρόσωπος θεωρεί ότι το κείµενο εξακολουθεί να µην είναι αρκετά σαφές λόγω εκείνων των πολυεθνικών οικονοµικών φορέων στους οποίους η διαχείριση της ασφάλειας γίνεται στα ανώτατα διοικητικά κλιµάκια, ενώ οι δραστηριότητες εφοδιαστικής διαχείρισης λαµβάνουν χώρα σε χαµηλότερο διοικητικό επίπεδο. Σε ορισµένες περιπτώσεις oι δραστηριότητες εφοδιαστικής διαχείρισης και η διαχείριση της ασφάλειας λαµβάνουν χώρα σε διαφορετικά κράτη µέλη Μέθοδοι εργασίας των τελωνειακών αρχών Όλες ή σχεδόν όλες οι τελωνειακές αρχές που συµµετείχαν στην πιλοτική δράση επικοινώνησαν µε άλλα τµήµατα της τελωνειακής τους διοίκησης ώστε να συλλέξουν πληροφορίες για τους αιτούντες πριν διενεργήσουν τον προέλεγχο. Ορισµένες τελωνειακές αρχές στη συνέχεια οργάνωσαν τις µετέπειτα εργασίες από κοινού µε τον προέλεγχο σε συνεργασία µε τους αντιπροσώπους των άλλων τµηµάτων και σε ορισµένες περιπτώσεις συνεννοήθηκαν µε τους τελευταίους πριν, κατά τη διάρκεια και µετά από τον προέλεγχο. 2.2 Eπικύρωση των κριτηρίων Πορίσµατα και λύσεις Ανάγκη για µια µεταβατική περίοδο µε µεταβατικούς κανόνες Το άρθρο 14ιε παράγραφος 2 του σχεδίου των διατάξεων εφαρµογής προβλέπει ότι το πιστοποιητικό ΕΟΦ εκδίδεται εντός 90 ηµερολογιακών ηµερών από την παραλαβή της αίτησης. Όταν η τελωνειακή αρχή αδυνατεί να τηρήσει την εν λόγω προθεσµία, η περίοδος αυτή µπορεί να παραταθεί για 30 ακόµη ηµερολογιακές ηµέρες. Είναι αναγκαίο να προβλέπεται µεταβατική προθεσµία, ώστε να ικανοποιείται η ζήτηση όταν πολλοί φορείς υποβάλλουν αίτηση συγχρόνως, αλλά και δεδοµένης της έλλειψης πείρας στον τοµέα αυτόν, καθώς και του αριθµού των ελεγκτών που είναι διαθέσιµοι στα κράτη µέλη. Ακόµη και µία παράταση της προθεσµίας κατά 30 ηµέρες δεν θα είναι ενδεχοµένως αρκετή. Ίσως χρειαστεί να επιτραπεί στους οικονοµικούς φορείς να υποβάλουν αιτήσεις για πιστοποιητικό EΟΦ πριν καν εφαρµοστεί το σύστηµα EΟΦ, ώστε να είναι σε θέση οι τελωνειακές αρχές να αρχίσουν την εξέταση της αίτησης βέβαια, η δυνατότητα αυτή µπορεί να θεσπιστεί εφόσον ψηφιστούν οι διατάξεις εφαρµoγής του τελωνειακού κώδικα ( ΕΚ). Ως λύση για το πρόβληµα των προθεσµιών θα µπορούσε να προταθεί ο καθορισµός προθεσµίας 300 ηµερολογιακών ηµερών κατά τη διάρκεια µεταβατικής περιόδου δύο ετών, κατά την οποία δεν θα εφαρµόζεται η προθεσµία των ηµερών που προβλέπεται τώρα στο νοµικό κείµενο. Κατά τη διάρκεια αυτών των δύο ετών θα µπορούσαν να αξιολογηθούν τα χρονοδιαγράµµατα ώστε να καθοριστεί µια αποδεκτή προθεσµία. Τα χρονοδιαγράµµατα θα µπορούσαν επίσης να καθοριστούν σε συνεννόηση µε τον οικονοµικό φορέα, ώστε να µην καθυστερήσει η εξουσιοδότησή του. Η δυνατότητα αυτή θα πρέπει να προβλέπεται στη νοµοθετική πράξη. Ορισµένα µέλη θεώρησαν ότι οι προθεσµίες θα πρέπει να επανεξεταστούν µετά από το πέρας της µεταβατικής περιόδου, καθώς τότε οι αρχές θα διαθέτουν περισσότερη πείρα και θα είναι σε θέση να εκτιµήσουν το διάστηµα που θα χρειαστεί για την εξουσιοδότηση ενός EΟΦ. 6

7 Ένα µέλος υπογράµµισε ότι, δεδοµένων των περιορισµένων πόρων και του σηµαντικού έργου που πρέπει να πραγµατοποιηθεί, θα είναι πολύ δύσκολη η διενέργεια των εσωτερικών ελέγχων που προβλέπονται κάθε τρία τουλάχιστον χρόνια. Ο εκπρόσωπος µιας τελωνειακής αρχής ανέφερε ότι περιµένει ότι θα υποβληθούν περίπου αιτήσεις στο κράτος του όταν τεθεί σε εφαρµογή το πρόγραµµα EΟΦ και επιπλέον αιτήσεις µέσα σε λίγα χρόνια. εδοµένου του προβλεπόµενου υψηλού αριθµού αιτούντων EΟΦ, οι τελωνειακές αρχές δύσκολα θα µπορούν να εξετάζουν εκ νέου επιχειρήσεις οι οποίες ήδη διαθέτουν το καθεστώς EΟΦ. Για τον λόγο αυτό, προτείνεται να υπολογίζεται η περίοδος των τριών ετών όπως προβλέπεται στο άρθρο 14ιζ παράγραφος 4, στο τέλος της µεταβατικής περιόδου. Για παράδειγµα,. ένας οικονοµικός φορέας που αξιολογήθηκε και έλαβε το καθεστώς EΟΦ το 2007, θα αξιολογηθεί εκ νέου το 2012 (µεταβατική διετής περίοδος + τριετής περίοδος έως την επόµενη αξιολόγηση). Οι τελωνειακές αρχές θα παρακολουθούν τη συµµόρφωση προς τις προϋποθέσεις και τα κριτήρια που πρέπει να πληρούνται από τον εξουσιοδοτηµένο οικονοµικό φορέα και, εφόσον χρειάζεται, θα διενεργούν επανεξέταση. Η οµάδα θεώρησε ότι το άρθρο για την επανεξέταση έπρεπε να τροποποιηθεί ώστε να διευκρινίζεται ότι η πλήρης επανεξέταση του οικονοµικού φορέα είναι αναγκαία µόνον εάν αλλάξει κάτι στην επιχείρησή του ή στην κοινοτική νοµοθεσία. Πρόθεση του νοµοθέτη δεν ήταν να επανεξετάζεται πλήρως κάθε ΕΟΦ βάσει των προϋποθέσεων που προβλέπονται στη νοµοθεσία και σύµφωνα µε τις κατευθυντήριες γραµµές, αλλά να εξασφαλιστεί µια σχετικά σταθερή ή τουλάχιστον τακτική παρακολούθηση του EΟΦ. Στόχος της πρότασης ήταν να εξασφαλίζεται ότι οι τελωνειακές αρχές δεν θα εξουσιοδοτούν απλώς έναν ΕΟΦ χωρίς στη συνέχεια να εξετάζουν εκ νέου το φάκελό του. Η οµάδα υπέβαλε σχετική πρόταση στην επιτροπή του τελωνειακού κώδικα (πρβλ. και στη συνέχεια). Κατά την άποψη των εκπροσώπων του εµπορικού κλάδου που συµµετείχαν στην πιλοτική δράση, η διαδικασία εσωτερικού ελέγχου και εξουσιοδότησης χαρακτηρίζεται από δυσκαµψία. Θεωρούν ότι είναι προς το συµφέρον µιας επιχείρησης να διαθέτει συστηµατικά οργανωµένες διαδικασίες και είναι σηµαντικό να κατανοήσει η διοίκηση µιας επιχείρησης ότι η διαδικασία εσωτερικού ελέγχου αποτελεί κανονικό τµήµα της εργασίας των υπαλλήλων της και ότι πρέπει να αναγνωρίζεται και να λαµβάνεται υπόψη ως τέτοιο. Οι εκπρόσωποι του εµπορικού κλάδου που συµµετείχαν στην πιλοτική ενέργεια έκαναν λόγο για το εχθρικό περιβάλλον και για τη διαρκή πίεση να επιτυγχάνουν θετική σχέση κόστουςαποτελεσµατικότητας, στοιχεία τα οποία συχνά αποτέλεσαν εµπόδια που χρειάστηκε να υπερβληθούν πριν δεχτεί η διοίκηση των επιχειρήσεών τους να αναλάβει το επιπρόσθετο έργο που απαιτείται για τη προετοιµασία της διαδικασίας εσωτερικού ελέγχου και εξουσιοδότησης ιαχείριση κινδύνου σύµφωνα µε το µοντέλο COMPACT Το µοντέλο COMPACT περιλαµβάνει γενικά τα ίδια ερωτήµατα που θα µπορούσαν να χρησιµοποιηθούν κατά τον προέλεγχο σύµφωνα µε το σχέδιο των διατάξεων εφαρµογής και τις κατευθυντήριες γραµµές, όµως τα κεφάλαια για τα τελωνειακά καθεστώτα είχαν µείνει αρχικά εκτός των κατευθυντήριων γραµµών, καθώς η πιστοποίηση EΟΦ και τα κριτήρια δεν συνδέονταν άµεσα µε τη χρήση των τελωνειακών καθεστώτων. Ωστόσο, κατά την πραγµατοποίηση της διαχείρισης κινδύνου για τους ΕΟΦ είναι αναγκαίο να λαµβάνεται επίσης υπόψη η καθηµερινή χρήση των τελωνειακών καθεστώτων από τους οικονοµικούς φορείς. Για τον λόγο αυτό, οι κατευθυντήριες γραµµές τροποποιήθηκαν µε την προσθήκη των 7

8 κεφαλαίων του µοντέλου COMPACT για τα τελωνειακά καθεστώτα, ώστε η διαχείριση κινδύνου όσον αφορά τη συµµόρφωση προς του κανόνες ασφαλείας να διενεργείται σύµφωνα µε το νέο µοντέλο COMPACT για τους EΟΦ. Οι κατευθυντήριες γραµµές περιλαµβάνουν τα σηµεία στα οποία πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή όσον αφορά την αξιολόγηση των σχετικών κινδύνων. Η προσθήκη πληροφοριών για το πώς χρησιµοποιούν οι οικονοµικοί φορείς τα τελωνειακά καθεστώτα θα δώσει στις τελωνειακές αρχές την ευκαιρία να εκπονήσουν ένα συνολικό σχέδιο ελέγχου του οικονοµικού φορέα, το οποίο θα µπορούσε να χρησιµοποιηθεί ως βάση για συνεχή επιτήρηση. Στο πλαίσιο των συµπερασµάτων αυτών, το µοντέλο COMPACT για τους ΕΟΦ και οι κατευθυντήριες γραµµές για τους ΕΟΦ αναδιατυπώθηκαν ώστε να παρουσιάζουν καλύτερα τα αποτελέσµατα της πιλοτικής δράσης για τους ΕΟΦ. Οι σχετικές λεπτοµέρειες περιλαµβάνονται στα κείµενα εργασίας, παραρτήµατα 2 και 3. Θα ενηµερωθούν περαιτέρω και θα συµπληρωθούν µε πρακτικά παραδείγµατα για τους διάφορους τοµείς αφού τα κράτη µέλη συγκεντρώσουν περισσότερη πείρα για τον τρόπο αξιολόγησης των κριτηρίων. Η χρήση του µοντέλου COMPACT για τους ΕΟΦ συνιστάται, δεν είναι όµως υποχρεωτική, καθώς η πιλοτική δράση έδειξε ότι οι µέθοδοι που χρησιµοποιούν οι τελωνειακές διοικήσεις καταλήγουν σε ισοδύναµα αποτελέσµατα Επιχειρηµατικοί εταίροι Για να εξασφαλιστεί η ασφάλεια σε ολόκληρη την αλυσίδα του εφοδιασµού από τον παραγωγό ως τον τελικό χρήστη («end-to-end-supply chain»), οι oικονοµικοί φορείς πρέπει να µεριµνούν ώστε να είναι ασφαλές τόσο το µέρος που καλύπτουν οι ίδιοι στην αλυσίδα του εφοδιασµού όσο και το µέρος της αλυσίδας που καλύπτουν οι επιχειρηµατικοί τους εταίροι. Συµβουλές για το πώς µπορούν να ανταποκριθούν σε αυτή την απαίτηση µπορούν να βρουν, για παράδειγµα, στο πρότυπο ISO/PAS 28001, όπου αναφέρεται ότι οι επιχειρηµατικοί εταίροι πρέπει να υποβάλλουν δηλώσεις ασφαλείας προς τον οικονοµικό φορέα (ο οποίος αναφέρεται ως «οργανισµός» στο πρότυπο ISO). Οι δηλώσεις ασφαλείας περιλαµβάνουν στοιχεία σχετικά µε τους τρόπους εξασφάλισης των αγαθών και των σχετικών πληροφοριών από τους επιχειρηµατικούς εταίρους. Η χρήση των δηλώσεων ασφαλείας αποτελεί µεν µία δυνατότητα, όµως οι ΕΟΦ θα πρέπει να είναι σε θέση να συνάπτουν συµβατικές σχέσεις µε τους επιχειρηµατικούς τους εταίρους όπως περιγράφεται κατωτέρω στο σηµείο. Η ασφάλεια στο σύνολο της αλυσίδας εφοδιασµού προϋποθέτει την εφαρµογή µέτρων ασφαλείας από τον πρώτο ως τον τελευταίο κρίκο της αλυσίδας. Ο EΟΦ θα πρέπει, εποµένως, να καθιστά ασφαλή, όπου µπορεί, την αλυσίδα του εφοδιασµού. Πρέπει να είναι σε θέση να ελέγχει εάν ισχύει η πιστοποίηση EΟΦ ενός άλλου εξουσιοδοτηµένου οικονοµικού φορέα. Το άρθρο 14κδ παράγραφος 4 του σχεδίου των διατάξεων εφαρµογής προβλέπει ότι ο κατάλογος των εξουσιοδοτηµένων οικονοµικών φορέων µπορεί να δηµοσιευτεί εφόσον συναινούν οι εξουσιοδοτηµένοι οικονοµικοί φορείς που περιλαµβάνονται σε αυτόν. Με τη δηµοσίευση ορισµένων πληροφοριών για τους ΕΟΦ, οι ΕΟΦ θα µπορούν να εξακριβώνουν εάν ένας άλλος οικονοµικός φορέας αποτελεί ΕΟΦ ή όχι, καθώς και τι πιστοποιητικά EΟΦ διαθέτει αυτός. Μία λύση θα ήταν ενδεχοµένως να απαιτείται η υποβολή δηλώσεων από όλους τους οικονοµικούς φορείς που αιτούνται την έκδοση πιστοποιητικού ΕΟΦ «Ασφάλεια και προστασία», στην οποία να εκφράζουν τη συναίνεσή τους για τη δηµοσίευση των πληροφοριών που αφορούν την ισχύ του πιστοποιητικού ΕΟΦ που θα λάβουν, ώστε να εξασφαλίζεται η ασφάλεια της αλυσίδας του εφοδιασµού. Η δήλωση αυτή θα µπορούσε να αποτελεί µέρος του έντυπου αίτησης. Η 8

9 υπογραφή αυτής της δήλωσης πρέπει να αποτελεί προϋπόθεση για την έκδοση πιστοποιητικού ΕΟΦ «Ασφάλεια και προστασία». Η αλυσίδα του εφοδιασµού µπορεί να καταστεί ασφαλής µε τους ακόλουθους τρόπους: A) Ο EΟΦ αναλαµβάνει την ευθύνη για το σύνολο της αλυσίδας του εφοδιασµού Η αλυσίδα του εφοδιασµού µπορεί να θεωρηθεί απολύτως ασφαλής µόνον εφόσον ο ΕΟΦ αναλάβει την ευθύνη για το σύνολο αυτής. Παράδειγµα: ένας εξαγωγέας ο οποίος συγχρόνως πραγµατοποιεί την αποστολή των εµπορευµάτων στον τελικό τους προορισµό. B )Ο EΟΦ συνεργάζεται µόνο µε άλλους εξουσιοδοτηµένους ή οµοειδείς φορείς Μια άλλη δυνατότητα για την εξασφάλιση του συνόλου της αλυσίδας του εφοδιασµού είναι η περίπτωση κατά την οποία ο ΕΟΦ συνεργάζεται µε άλλους εξουσιοδοτηµένους ή ισοδύναµους φορείς στην αλυσίδα του εφοδιασµού. Παράδειγµα: ένας εισαγωγέας ο οποίος αποτελεί EΟΦ, λαµβάνει εµπορεύµατα από προµηθευτή που βρίσκεται σε τρίτη χώρα. Ο προµηθευτής ανήκει σε όµοια επιχείρηση ΕΟΦ, η οποία αναγνωρίζεται ως τέτοια από τις τελωνειακές αρχές της τρίτης χώρας, και το ίδιο ισχύει για όλους τους άλλους φορείς στην αλυσίδα του εφοδιασµού. Η διεθνής τελωνειακή συνεργασία και η αµοιβαία αναγνώριση των προγραµµάτων εµπορικών εταιρικών σχέσεων αποτελούν, ως εκ τούτου, πολύ σηµαντικούς παράγοντες. Γ) Ο EΟΦ ζητά δηλώσεις ασφαλείας από τους επιχειρηµατικούς του εταίρους Μία άλλη δυνατότητα είναι η χρήση δηλώσεων ασφαλείας. Παράδειγµα: ένας εισαγωγέας ο οποίος αποτελεί ΕΟΦ δέχεται εµπορεύµατα από τρίτη χώρα. Ούτε ο προµηθευτής ούτε άλλος φορέας στην αλυσίδα του εφοδιασµού, εκτός από τον εισαγωγέα, αποτελεί ΕΟΦ. Ο εισαγωγέας ζητά δηλώσεις ασφαλείας (όπως περιγράφονται στο πρότυπο ISO PAS 28001) από τους επιχειρηµατικούς του εταίρους, και µάλιστα ζητά από όλους τους φορείς στην αλυσίδα του εφοδιασµού να εξασφαλίσουν την ασφάλεια εκείνου του µέρους της αλυσίδας του εφοδιασµού για το οποίο είναι υπεύθυνοι. ) Ο EΟΦ συνάπτει συµβατικούς διακανονισµούς µε τους επιχειρηµατικούς του εταίρους Μία άλλη δυνατότητα θα ήταν οι συµβατικοί διακανονισµοί. Παράδειγµα: εισαγωγέας ο οποίος αποτελεί EΟΦ δέχεται εµπορεύµατα από τρίτη χώρα. Ούτε ο προµηθευτής του ούτε άλλος φορέας στην αλυσίδα του εφοδιασµού, εκτός από τον εισαγωγέα, δεν αποτελεί EΟΦ. Ο εισαγωγέας έχει συνάψει µε τους επιχειρηµατικούς του εταίρους συµβατικούς διακανονισµούς στους οποίους περιλαµβάνεται η απαίτηση να εξασφαλίζουν όλοι οι φορείς στην αλυσίδα του εφοδιασµού την ασφάλεια εκείνου του µέρους της αλυσίδας που εµπίπτει στην αρµοδιότητά τους. Άλλα πρότυπα ασφαλείας επίσης προβλέπουν ότι οι επιχειρηµατικοί εταίροι πρέπει να εξασφαλίζουν την ασφάλεια της αλυσίδας του εφοδιασµού, όπως για παράδειγµα ο κανονισµός (ΕΚ) αριθ. 2320/2002 για τη θέσπιση κοινών κανόνων στο πεδίο της ασφάλειας της πολιτικής αεροπορίας σχετικά µε τα εγκεκριµένα µεταφορικά γραφεία και τους γνωστούς αποστολείς. Ωστόσο, οι κοινοτικές τελωνειακές αρχές δεν µπορούν να διενεργούν εσωτερικούς ελέγχους σε επιχειρηµατικούς εταίρους τρίτων χωρών, καθώς δεν διαθέτουν σχετική αρµοδιότητα. Όπως αναφέρεται ανωτέρω, τα διεθνή πρότυπα για τα προγράµµατα εµπορικών εταιρικών σχέσεων, όπως το SAFE Framework της Παγκόσµιας Οργάνωσης Τελωνείων (ΠΟΤ), παρέχουν µια καλή βάση εργασίας µέσω της διεθνούς τελωνειακής 9

10 συνεργασίας για την αµοιβαία αναγνώριση των προγραµµάτων εµπορικών εταιρικών σχέσεων Κάθε αλυσίδα εφοδιασµού; Οι οικονοµικοί φορείς µπορεί να έχουν πολλούς προµηθευτές και, ως εκ τούτου, πολλές αλυσίδες εφοδιασµού. Τα µέτρα ασφαλείας πρέπει να καλύπτουν κάθε αλυσίδα εφοδιασµού. Ο ΕΟΦ πρέπει να είναι σε θέση να λαµβάνει µέτρα για την ασφάλεια των αλυσίδων εφοδιασµού. Οι οικονοµικοί φορείς µπορεί να θεωρήσουν χρήσιµο να περιλάβουν τις απαιτήσεις για την ασφάλεια των αλυσίδων εφοδιασµού στο πλαίσιο συµβατικών συµφωνιών µε τους επιχειρηµατικούς τους εταίρους. Ορισµένοι από τους εκπρόσωπους του εµπορικού κλάδου που συµµετείχαν στην πιλοτική δράση ζητούν δηλώσεις ασφαλείας από τους επιχειρηµατικούς τους εταίρους ενώ άλλοι χρησιµοποιούν διαφορετικά µέσα. Οι εµπορευόµενοι που συµµετείχαν στην πιλοτική δράση ανέφεραν ότι κατά κανόνα µεριµνούν ήδη για την ασφάλεια των αλυσίδων εφοδιασµού τους µε µέτρα που αφορούν άλλους σκοπούς (για την αποφυγή ζηµιών και κλοπών, για ασφαλιστικούς σκοπούς ή για τη συµµόρφωση µε άλλα προγράµµατα ασφαλείας). Οι περισσότεροι οικονοµικοί φορείς που συµµετείχαν στην πιλοτική δράση σφραγίζουν τα αποστελλόµενα εµπορεύµατα. Ωστόσο, οι σφραγίδες πρέπει να τοποθετούνται στην αρχή της αλυσίδας εφοδιασµού, υπό την εποπτεία ενός EΟΦ ή άλλου φορέα ο οποίος έχει συνάψει συµβατικό διακανονισµό µε έναν EΟΦ. Η σφράγιση σε µεταγενέστερη φάση της διαδικασίας απλώς δυσχεραίνει ενδεχόµενες απόπειρες επεµβάσεων στο εξής, ενώ δεν σηµαίνει τη διασφάλιση των εµπορευµάτων, καθώς δεν παρέχει εγγύηση ότι δεν υπήρξε παραποίηση πριν από τη σφράγιση. Ορισµένες τελωνειακές αρχές επισκέπτονται και ελέγχουν τις εγκαταστάσεις των αιτούντων, ενώ άλλες επιθεωρούν ορισµένες µόνον εγκαταστάσεις. Όπως αναφέρεται στην παράγραφο ανωτέρω, η αλυσίδα του εφοδιασµού µπορεί να αποτελείται από έναν ή περισσότερους οικονοµικούς φορείς. Εάν ο EΟΦ δεν φέρει ο ίδιος την ευθύνη για το σύνολο της αλυσίδας του εφοδιασµού, στην παράγραφο περιγράφεται πώς µπορεί να διασφαλιστεί η ασφάλεια της αλυσίδας. Αποτελεί αρµοδιότητα των κρατών µελών να ελέγχουν εάν ο EΟΦ πληροί τα κριτήρια και να διαπιστώνουν εάν παραµένουν κίνδυνοι και σε ποιο επίπεδο πρέπει να αξιολογούνται αυτοί. Ένας EΟΦ θεωρείται χαµηλού κινδύνου εφόσον κρίνεται ότι πληροί τα κριτήρια που απαιτούνται για την εξουσιοδότησή του. Ωστόσο, η καθηµερινή χρήση των τελωνειακών καθεστώτων και της αλυσίδας εφοδιασµού πρέπει να λαµβάνεται υπόψη κατά την αξιολόγηση του κινδύνου, όπως περιγράφεται στα κείµενα εργασίας «Μοντέλο COMPACT για τους ΕΟΦ» (TAXUD 2006/1452) και «Κατευθυντήριες γραµµές για τους ΕΟΦ σχετικά µε τα πρότυπα και τα κριτήρια» (TAXUD 2006/1450). Η αξιολόγηση µπορεί να καταλήξει στο συµπέρασµα ότι παραµένουν ορισµένοι κίνδυνοι οι οποίοι πρέπει επίσης να ληφθούν υπόψη. Ορισµένα κράτη µέλη που συµµετείχαν στην πιλοτική δράση πρότειναν να χαρακτηρίζονται οι κίνδυνοι ως υψηλοί, µέσοι και χαµηλοί και να ενηµερώνονται σχετικά όλα τα κράτη µέλη αφού εξουσιοδοτηθεί ο ΕΟΦ. Ορισµένα κράτη µέλη εξέφρασαν επίσης το ενδιαφέρον τους για τη δηµιουργία µιας οµάδας η οποία θα αξιολογήσει τους τρόπους για την αντιµετώπιση των κινδύνων για τους ΕΟΦ. Ωστόσο, αποφασίστηκε ότι οι κίνδυνοι για τους ΕΟΦ θα 10

11 εξεταστούν περισσότερο εµπεριστατωµένα στις υφιστάµενες οµάδες εργασίας για τη διαχείριση των κινδύνων στο πλαίσιο του προγράµµατος ΤΕΛΩΝΕΙΑ Για τον ταυτοποίηση ενός EΟΦ στη συνοπτική διασάφηση, προτάθηκε να χρησιµοποιείται ο αριθµός του πιστοποιητικού EΟΦ. ιεξάγονται συζητήσεις για τους τρόπους ταυτοποίησης οικονοµικών φορέων άλλων από αυτών που υπέβαλαν τη συνοπτική διασάφηση Τρόποι διενέργειας του εσωτερικού ελέγχου και χρήσης των κατευθυντήριων γραµµών Ορισµένοι τοµείς των κατευθυντήριων γραµµών πρέπει να επεξηγηθούν και να διευκρινιστούν περαιτέρω µε την αναφορά βέλτιστων πρακτικών που εφαρµόστηκαν αφότου θεσπίστηκε η έννοια του ΕΟΦ. Με τον τρόπο αυτό, θα εξασφαλιστεί ένα ενιαίο επίπεδο στη χρήση των κατευθυντήριων γραµµών για τους ΕΟΦ, καθώς και στις απαντήσεις που παρέχονται στους τοµείς αυτούς. Χωρίς περαιτέρω πρακτικές εµπειρίες και δεδοµένης της όλως ιδιαίτερης κατάστασης (και ιδίως των διαφορών µεταξύ) των πολυεθνικών εταιρειών και των ΜΜΕ, δεν κατέστη δυνατόν µέχρι τώρα να δοθεί περισσότερη καθοδήγηση στο πλαίσιο των κατευθυντήριων γραµµών. Πρόκειται για ένα τοµέα ο οποίος θα πρέπει ενδεχοµένως να παρακολουθείται στο εξής, και στον οποίο µπορούν να θεσπιστούν βέλτιστες πρακτικές αφού εφαρµοστούν οι κατευθυντήριες γραµµές για κάποιο διάστηµα. Είναι πολύ σηµαντικό οι πληροφορίες και οι εµπειρίες που θα συγκεντρωθούν να αποτελέσουν αντικείµενα αλληλοενηµέρωσης και συζήτησης µεταξύ των κρατών µελών ώστε να θεσπιστούν κοινές πρακτικές για το σύνολο της Κοινότητας. Καθώς η αξιολόγηση των κριτηρίων ασφάλειας αποτελεί νέο καθήκον για τις τελωνειακές αρχές, χρειάζεται να δοθούν περισσότερες εξηγήσεις για τα ερωτήµατα που τέθηκαν και για τις παραποµπές που γίνονται σε άλλα πρότυπα ασφαλείας. Τα κράτη µέλη που συµµετείχαν στην πιλοτική δράση χρησιµοποίησαν τις κατευθυντήριες γραµµές, ζήτησαν τη γνώµη των εµπειρογνωµόνων τους και υπέβαλαν πολλά σχόλια και προτάσεις για τη βελτίωση των κατευθυντηρίων γραµµών. A) Ικανοποιητικό ιστορικό σε ό,τι αφορά τη συµµόρφωση προς τις τελωνειακές απαιτήσεις Σε µία περίπτωση είναι αναγκαίο να υπάρξουν βελτιώσεις. Οι τρόποι αξιολόγηση της συµµόρφωσης εκ µέρους των αιτούντων διαφέρουν ανά περίπτωση. Οι τελωνειακές αρχές ελέγχουν, µεταξύ άλλων, εάν οι αιτούντες συµµορφώθηκαν µε τους κανόνες για τα τελωνειακά καθεστώτα, εάν εντοπίστηκαν προηγούµενες φορολογικές ή τελωνειακές παρατυπίες, εάν ανακλήθηκαν ή αφαιρέθηκαν οι άδειές τους. Μία τελωνειακή αρχή πραγµατοποίησε ελέγχους βάσει όλων των δηλώσεων διαµετακόµισης. Ορισµένες αρχές ζητούσαν ακόµα και µυστικές πληροφορίες, εφόσον ήταν διαθέσιµες. Μερικά κράτη µέλη δεν έχουν πρόσβαση σε ορισµένες µυστικές πληροφορίες, ούτε επιτρέπεται να τις ζητούν. Για τον λόγο αυτό, οι αναφορές στην Interpol, την Europol και την OLAF διαγράφηκαν από τις κατευθυντήριες γραµµές. B) Ικανοποιητικό σύστηµα διαχείρισης εµπορικών και, κατά περίπτωση, µεταφορικών καταχωρίσεων, ώστε να καθίσταται δυνατή η διενέργεια των κατάλληλων τελωνειακών ελέγχων Σε µία περίπτωση χρειάζονται ορισµένες βελτιώσεις. Οι αιτούντες διαθέτουν συστήµατα τα οποία επιτρέπουν τη διενέργεια των κατάλληλων τελωνειακών ελέγχων. Η διακίνηση των εµπορευµάτων µπορεί να παρακολουθείται στα συστήµατα των αιτούντων. Σε µία περίπτωση ένας αιτών παραχώρησε ηλεκτρονική πρόσβαση στους τελωνειακούς υπαλλήλους για να τον ελέγξουν. Ορισµένοι αιτούντες εφαρµόζουν δεοντολογικό κώδικα για τους υπαλλήλους τους. Ορισµένοι προσφέρουν πρόγραµµα κατάρτισης στους νέους υπαλλήλους, στο οποίο γίνεται 11

12 αναφορά σε ζητήµατα ασφάλειας. Το προσωπικό που είναι υπεύθυνο για την ασφάλεια καταρτίζεται σχετικά µε συγκεκριµένα σχέδια στον τοµέα της ασφάλειας. Τα κράτη µέλη διαπίστωσαν ότι οι οικονοµικοί φορείς εφαρµόζουν χρήσιµα πρότυπα και συστήµατα διοίκησης για την τήρηση των βιβλίων τους. Με τη βοήθεια αυτών των προτύπων και των συστηµάτων µπορεί να προσδιορίζεται εάν πληρούνται ή όχι τα κριτήρια. Γ) Απόδειξη της οικονοµικής φερεγγυότητας Σε δύο ή τρεις περιπτώσεις χρειάζονται ορισµένες βελτιώσεις. Οι τελωνειακές αρχές συµβουλεύθηκαν διάφορες πηγές, όπως ενώσεις ασφάλισης πιστώσεων, και ήλεγξαν συγχρόνως τα δηµοσιευµένα στοιχεία των επιχειρήσεων. Μια τελωνειακή αρχή έλαβε επίσης υπόψη το λογιστικό έλεγχο της οικονοµικής έκθεσης. Ορισµένες τελωνειακές αρχές υπολόγισαν οι ίδιες τον χρηµατοοικονοµικό δείκτη, ενώ άλλες ζήτησαν από πιστωτικά ιδρύµατα να πραγµατοποιήσουν τον υπολογισµό αυτόν. Αποδείξεις για την οικονοµική φερεγγυότητα µπορούσε επίσης να υποβάλει η ίδια η επιχείρηση κατά τη διαδικασία υποβολής της αίτησης. Για παράδειγµα, η επιχείρηση µπορούσε να παραπέµψει σε έκθεση λογιστικού ελέγχου, στην κατάταξή της από µια συγκεκριµένη τράπεζα ή σε πληροφορίες από µια τράπεζα. Η τεκµηρίωση αυτή µπορεί στη συνέχεια να ελέγχεται κατά τον προέλεγχο. Όλες αυτές οι µέθοδοι είναι αποδεκτές και δεν υπάρχει πρόθεση καθορισµού περαιτέρω κριτηρίων για τον ορισµό της οικονοµικής φερεγγυότητας. Όχι σπάνια, µια µικρή επιχείρηση υποβάλλει αίτηση αναβολής µιας πληρωµής. Τέτοιου είδους αιτήσεις δεν πρέπει να αποτελούν αιτία για να θεωρούνται οι επιχειρήσεις αφερέγγυες και να µην τους παρέχεται, ως εκ τούτου, το καθεστώς ΕΟΦ. Τα κριτήρια συµµόρφωσης και φερεγγυότητας µπορούν να εφαρµόζονται σε τµήµατα ή µονάδες της επιχείρησης εφόσον επιτρέπεται σε µέρος νοµικού προσώπου να υποβάλει αίτηση εξουσιοδότησης. ) Κατάλληλα πρότυπα ασφάλειας και προστασίας Σε τρεις ή τέσσερις περιπτώσεις χρειάζονται ορισµένες βελτιώσεις. Ελέγχθηκε η πρόσβαση των αιτούντων σε εγκαταστάσεις και σε µονάδες φόρτωσης. Μόνοn εξουσιοδοτηµένο προσωπικό και οχήµατα έχουν πρόσβαση σε αυτές τις εγκαταστάσεις, στις µονάδες φόρτωσης και στα εµπορεύµατα. Χρησιµοποιούνται διάφορα συστήµατα για τη συµµόρφωση µε τους κανόνες υλικής ασφάλειας, όπως η χρήση τηλεοράσεων κλειστού κυκλώµατος, κιγκλιδωµάτων, συστηµάτων συναγερµού, ελέγχων στις πύλες εισόδου, κλειδαριών, αναγνωριστικών σηµάτων, περιπόλων για την επιθεώρηση των εγκαταστάσεων, συστηµάτων ανίχνευσης σε περιπτώσεις θραύσης των παραθύρων κ.λ.π. Σε µία περίπτωση, ο αιτών δεν προβαίνει στη φόρτωση εµπορευµατοκιβωτίων εάν αυτά δεν φέρουν τη σφραγίδα υψηλής ασφάλειας σύµφωνα µε το πρότυπο ISO-PAS Σε έναν αιτούντα δεν έγινε δυνατό να διενεργηθεί ο εσωτερικός έλεγχος. Ένας άλλος οικονοµικός φορέας συνεργάζεται αποκλειστικά µε εξειδικευµένους µεταφορείς εγνωσµένης φήµης όσον αφορά την τήρηση των προτύπων ασφάλειας. 1 Το πρότυπο ISO PAS προβλέπει ενιαίες διαδικασίες για την κατάταξη, την έγκριση και την ανάκληση της έγκρισης των µηχανικών στεγανοποιητικών συναρµογών σε εµπορευµατοκιβώτια. Το πρότυπο αυτό αποτελεί µια πλούσια πηγή πληροφοριών σχετικά µε τις µηχανικές στεγανοποιητικές συναρµογές για την ασφάλιση των εµπορευµατοκιβωτίων στο διεθνές εµπόριο. εν αφορά ειδικές σφραγίδες, όπως σφραγίδες οπτικών ινών και ηλεκτρονικές σφραγίδες εξελιγµένης τεχνολογίας. 12

13 Οι τελωνειακές αρχές πρέπει να αποκτήσουν περισσότερη πείρα όσον αφορά τους τρόπους ελέγχου των κριτηρίων ασφάλειας. Για τον λόγο αυτό είναι σηµαντικό να λαµβάνουν υπόψη τα υφιστάµενα κριτήρια ασφάλειας που εφαρµόζονται εξαιτίας άλλων νοµικών ή επιχειρηµατικών απαιτήσεων. Συνιστάται ιδίως να διενεργούν την αξιολόγηση των κριτηρίων ασφάλειας σε συνεργασία µε άλλες αρχές όταν αυτές αξιολογούν για δικούς τους λόγους τους οικονοµικούς φορείς. Θα πρέπει να εντοπισθούν οι βέλτιστες πρακτικές στον τοµέα αυτό Επανεξέταση των κριτηρίων και των προϋποθέσεων Μια επανεξέταση δεν πρέπει να συνεπάγεται τον εκ νέου έλεγχο όλων των κριτηρίων από τις τελωνειακές αρχές. Απλώς οι τελωνειακές αρχές πρέπει να βεβαιώνονται ότι εξακολουθούν να πληρούνται τα κριτήρια και οι προϋποθέσεις που προβλέπονται για την έκδοση πιστοποιητικού EΟΦ. Οι τελωνειακές αρχές θα µπορούν να ελέγχουν εµπεριστατωµένα τους ΕΟΦ, καθώς θα έχουν εκπονήσει σχέδια ελέγχου για κάθε EΟΦ, γεγονός που θα τους επιτρέπει να διαπιστώνουν ευκολότερα εάν εξακολουθούν να πληρούνται τα κριτήρια και οι προϋποθέσεις Πληροφορίες για το έντυπο της αίτησης και τις κατευθυντήριες γραµµές Το έντυπο της αίτησης έχει ενηµερωθεί, ώστε να λαµβάνει υπόψη τα πορίσµατα του προελέγχου, σύµφωνα µε τα οποία θα ήταν χρήσιµο να περιλαµβάνονται περισσότερες πληροφορίες από τις κατευθυντήριες γραµµές στην ίδια την αίτηση. Ο αιτών µπορεί να συνάπτει πρόσθετα έγγραφα στην αίτησή του, όπως για παράδειγµα ισχύοντα πιστοποιητικά ασφαλείας ή αποδείξεις οικονοµικής φερεγγυότητας (π.χ. έγγραφα από την τράπεζά του) Υφιστάµενες εξουσιοδοτήσεις (Τελωνειακές διοικήσεις) Οι υφιστάµενες εξουσιοδοτήσεις του οικονοµικού φορέα πρέπει να λαµβάνονται υπόψη εφόσον τα κριτήρια που χρησιµοποιούνται είναι ταυτόσηµα ή όµοια µε αυτά που θεσπίζονται στον τελωνειακό κώδικα και στις διατάξεις εφαρµογής του Υφιστάµενα πιστοποιητικά (εκτός από αυτά των κοινοτικών τελωνείων, όπως ISO, ISPS, FoS, C-TPAT) Τα πιστοποιητικά που βεβαιώνουν ότι ο οικονοµικός φορέας ήδη συµµορφούται πρέπει να λαµβάνονται υπόψη εφόσον τα κριτήρια που χρησιµοποιούνται είναι ταυτόσηµα ή όµοια µε αυτά που θεσπίζονται στον τελωνειακό κώδικα και στις διατάξεις εφαρµογής του Υφιστάµενα µέτρα ασφαλείας που εφαρµόζουν οι οικονοµικοί φορείς Κατά τον προέλεγχο πρέπει να λαµβάνονται υπόψη τα υφιστάµενα µέτρα ασφαλείας που εφαρµόζουν οι οικονοµικοί φορείς Χρονικό διάστηµα που απαιτείται για τον έλεγχο των κριτηρίων και των προϋποθέσεων Οι τελωνειακές αρχές διέθεσαν έως και ώρες για τον έλεγχο των οικονοµικών φορέων και του κατά πόσον τηρούν τα κριτήρια. Μια τελωνειακή αρχή διέθεσε µάλιστα 600 ώρες εργασίας προς το σκοπό αυτό. Σε µια άλλη περίπτωση, όµως, ο έλεγχος ολοκληρώθηκε µέσα σε λίγες ηµέρες. Ωστόσο, στην περίπτωση εκείνη η τελωνειακή αρχή επισκέφθηκε µόνο µία εγκατάσταση και συµφωνεί ότι για την ολοκλήρωση του ελέγχου απαιτείται µεγάλο χρονικό διάστηµα (ανέφερε µάλιστα προηγούµενο εσωτερικό έλεγχο για την έγκριση της διαδικασίας εκτελωνισµού στον προσδιοριζόµενο από τον εισαγωγέα τόπο, για τη διενέργεια 13

14 του οποίου χρειάστηκαν τρεις µήνες). Σε µια άλλη περίπτωση, υπολογίστηκε ότι χρειάστηκαν 40 ώρες. Είναι δύσκολο να υπολογισθεί επακριβώς ο χρόνος που απαιτείται για την ολοκλήρωση των ελέγχων, λόγω του γεγονότος ότι ο αριθµός των τελωνειακών υπαλλήλων που συµµετέχουν στους προελέγχους είναι διαφορετικός σε κάθε περίπτωση. Ο αριθµός των ωρών εργασίας που διατέθηκαν για τον έλεγχο θα µειωθεί πιθανώς εφόσον οι τελωνειακές αρχές αποκτήσουν πείρα στον έλεγχο των αιτούντων. Στην πιλοτική δράση, διατέθηκε χρόνος για να αποφασιστούν τα επόµενα βήµατα στη διαδικασία, περιµένοντας την επόµενη συνεδρίαση της ολοµέλειας και στη συνέχεια για να συµπεριληφθεί η διαχείριση κινδύνου στην ηµερήσια διάταξη µιας επόµενης συνάντησης µε τους οικονοµικούς φορείς. Οι ώρες εργασίας πρέπει να υπολογισθούν κατά την πρώτη διετία, ώστε να θεσπισθεί µια βέλτιστη πρακτική στον τοµέα αυτό. Σε πολλές περιπτώσεις οι τελωνειακές αρχές διαθέτουν ήδη πρόσβαση σε σωρεία πληροφοριών για τους οικονοµικού φορείς οι οποίοι υποβάλλουν αίτηση για την έκδοση πιστοποιητικού ΕΟΦ. Οι πληροφορίες αυτές συλλέγονται όταν οι οικονοµικοί φορείς υποβάλλουν αίτηση για τελωνειακές εξουσιοδοτήσεις ή προέρχονται από τελωνειακούς ελέγχους ή περιλαµβάνονται στα τελωνειακά µηχανογραφικά συστήµατα σχετικά µε την καθηµερινή χρήση των τελωνειακών καθεστώτων από τον οικονοµικό φορέα. Τα τελωνεία πρέπει να κάνουν όσο το δυνατόν συχνότερη χρήση αυτών των πληροφοριών κατά την διαδικασία εξουσιοδότησης, ώστε να µπορούν να επαναχρησιµοποιούν τις πληροφορίες που διαθέτουν ήδη οι τελωνειακές αρχές. Με τον τρόπο αυτό θα εξασφαλισθεί η αποτελεσµατικότητα της διαδικασίας εξουσιοδότησης. Προκειµένου να µειωθούν στο ελάχιστο οι ώρες εργασίας που δαπανώνται για τον έλεγχο των κριτηρίων και των προϋποθέσεων, η οµάδα τις πιλοτικής δράσης πρότεινε να συµπεριλαµβάνονται στο έντυπο αίτησης ΕΟΦ περισσότερες πληροφορίες που περιλαµβάνονταν προηγουµένως στις κατευθυντήριες γραµµές. Με τον τρόπο αυτό οι τελωνειακές αρχές θα διαθέτουν ήδη αρκετές πληροφορίες για τον οικονοµικό φορέα όταν λάβουν την αίτησή του και θα είναι εποµένως σε καλύτερη θέση να προετοιµάσουν τη διενέργεια του ελέγχου. Οι οικονοµικοί φορείς πρέπει να προετοιµάζονται όσο το δυνατόν καλύτερα για τον έλεγχο. Κατά την άποψη της οµάδας που συµµετείχε στην πιλοτική δράση, οι επικοινωνίες µεταξύ των διαφόρων τµηµάτων των επιχειρήσεων που υποβάλλονται στον έλεγχο πρέπει να συντονίζονται ώστε να εξασφαλίζεται η αποτελεσµατικότητα του ελέγχου Νοµικές οντότητες Θα πρέπει να είναι δυνατόν να παρέχεται το πιστοποιητικό ΕΟΦ σε ορισµένες µόνον εγκαταστάσεις ενός νοµικού προσώπου; Η απάντηση είναι ότι το πιστοποιητικό ΕΟΦ πρέπει να ισχύει για ολόκληρη την οντότητα. Παρόλο που ορισµένες από τις συµµετέχουσες τελωνειακές αρχές ήταν της άποψης ότι εάν είναι δυνατή η ταυτοποίηση των εγκαταστάσεων της νοµικής οντότητας, τότε τα κριτήρια σχετικά µε τη συµµόρφωση και την οικονοµική φερεγγυότητα πρέπει να ελέγχονται για το σύνολο του νοµικού προσώπου και τα κριτήρια σχετικά µε τις λογιστικές καταχωρήσεις και τα πρότυπα ασφαλείας θα µπορούσαν να ελέγχονται µόνον όσον αφορά το σχετικό µέρος του νοµικού προσώπου. Ωστόσο, οι συζητήσεις στην επιτροπή του τελωνειακού κώδικα έδειξαν ότι η πλειονότητα των κρατών µελών αντιµετωπίζει σοβαρά προβλήµατα µε αυτή τη δυνατότητα (για παράδειγµα, δυσκολίες στη διαχείριση του συστήµατος εγγυήσεων ανάγκη σηµαντικών επενδύσεων για την αναβάθµιση του συστήµατος κ.λ.π.). Επίσης, δεν θα ήταν δυνατή η έκδοση πιστοποιητικού για ένα µόνο µέρος της ροής των εµπορευµάτων (για παράδειγµα, για το 14

15 εµπόριο ενός συγκεκριµένου τύπου αγαθών µε µια συγκεκριµένη τρίτη χώρα), καθώς οι επιχειρήσεις δεν χωρίζονται, κατά κανόνα, σε επιχειρηµατικούς τοµείς Μητρικές εταιρείες/εταιρείες χαρτοφυλακίου Όσον αφορά τις οµάδες εταιριών, ο ορισµός ισχύει µόνον εφόσον αυτές πληρούν κάθε ιδιαίτερο κριτήριο που προβλέπεται στο εταιρικό δίκαιο. Οι θυγατρικές εταιρίες αποτελούν νοµικά πρόσωπα διαφορετικά από τις µητρικές εταιρίες/τις εταιρίες χαρτοφυλακίου, και τα υποκαταστήµατα αποτελούν το ίδιο νοµικό πρόσωπο µε το νοµικό πρόσωπο στο οποίο ανήκουν απλώς ενδέχεται να βρίσκονται σε διαφορετικό µέρος. Η πιστοποίηση πρέπει να αφορά τον οικονοµικό φορέα που προτίθεται να κάνει χρήση του πιστοποιητικού. Εάν µια εταιρία χαρτοφυλακίου ή µητρική εταιρία υποβάλει αίτηση αλλά δεν πραγµατοποιεί δραστηριότητες σχετιζόµενες µε τα τελωνεία, η αίτηση αυτή δεν θα γινόταν δεκτή. Στο άρθρο 14δ του σχεδίου των διατάξεων εφαρµογής προβλέπεται ότι η αίτηση υποβάλλεται «στην τελωνειακή αρχή του κράτους µέλους στο οποίο τηρούνται οι κύριες λογιστικές καταχωρίσεις του αιτούντος που σχετίζονται µε τις εφαρµοζόµενες τελωνειακές ρυθµίσεις». Υπογραµµίζεται ότι µια πολυεθνική εταιρία µπορεί να χρησιµοποιεί µε τη σειρά της τα αποτελέσµατα του προελέγχου, ακόµα και να τα µεταφέρει σε συνδεδεµένες µε αυτή εταιρίες. Ο προέλεγχος που διενεργήθηκε ήδη θα λαµβάνεται ενδεχοµένως υπόψη κατά τη διενέργεια του προελέγχου της συνδεδεµένης εταιρίας. Η πιλοτική ενέργεια έδειξε ότι η προσέγγιση αυτή δεν θα κάλυπτε όλες τις ανάγκες, καθώς οι διάφορες πολυεθνικές εταιρίες έχουν διαφορετική διάρθρωση. Θα µπορούσε ενδεχοµένως να υπάρχει η ανάγκη ευελιξίας, ώστε να εξουσιοδοτούνται οι οικονοµικοί φορείς µε τον κατάλληλο τρόπο για κάθε συγκεκριµένη περίπτωση, χωρίς όµως να τους παρέχεται η δυνατότητα να επιλέγουν οι ίδιοι το κράτος µέλος της προτίµησής τους («άγρα πιστοποιητικών», πρβλ. και σηµείο «Τόπος υποβολής της αίτησης») Υποκαταστήµατα Το υποκατάστηµα αποτελεί µέρος του νοµικού προσώπου που υπέβαλε αίτηση για να καταστεί ΕΟΦ. Επί του παρόντος, µόνο σε ορισµένα κράτη µέλη είναι δυνατόν να προσδιορίζεται µόνον ένα µέρος ενός νοµικού προσώπου. Η οµάδα έργου «EORI» (Σύστηµα Καταχώρησης και Ταυτοποίησης των Οικονοµικών Φορέων), η οποία δηµιουργήθηκε στο πλαίσιο του προγράµµατος ΤΕΛΩΝΕΙΑ 2007, θα µπορούσε ενδεχοµένως να προτείνει να επιτρέπεται η καταχώρηση µερών των νοµικών προσώπων, ώστε στο µέλλον θα µπορούσε να ήταν δυνατόν να υποβάλει αίτηση για να καταστεί EΟΦ ένα µέρος µόνο ενός νοµικού προσώπου Εγκαταστάσεις Η πιλοτική δράση έδειξε ότι ορισµένοι οικονοµικοί φορείς διαθέτουν εγκαταστάσεις σε πολλά διαφορετικά µέρη. Ο έλεγχος του κατά πόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις σε όλες τις εγκαταστάσεις θα αποτελούσε εξαιρετικά χρονοβόρο διαδικασία. Για τον λόγο αυτό, προτάθηκε η ακόλουθη λύση: όταν, λόγω µεγάλου αριθµού εγκαταστάσεων, η προθεσµία για την έκδοση του πιστοποιητικού δεν επαρκεί για να εξεταστούν όλες οι σχετικές εγκαταστάσεις, η τελωνειακή αρχή όµως είναι βέβαιη ότι ο αιτών τηρεί κοινά εταιρικά πρότυπα ασφάλειας τα οποία εφαρµόζονται σε όλες τις εγκαταστάσεις, τότε µπορεί να αποφασίσει να εξετάσει µόνο ένα αντιπροσωπευτικό δείγµα των εν λόγω εγκαταστάσεων Πολυεθνικές εταιρίες Όταν χορηγείται πιστοποιητικό ΕΟΦ σε πολυεθνική εταιρία, τα αποτελέσµατα του ελέγχου µπορούν να χρησιµοποιηθούν εκ νέου εφόσον υποβάλει στο ίδιο ή σε άλλο κράτος µέλος 15

16 αίτηση ένα συγκρίσιµο νοµικό πρόσωπο. Κατά την πιλοτική δράση, τα αποτελέσµατα της διαδικασίας εξουσιοδότησης της εταιρίας DHL (Σουηδία) χρησιµοποιήθηκαν κατά την αξιολόγηση της DHL (Ηνωµένο Βασίλειο). Ο προέλεγχος διήρκησε περίπου 410 ώρες εργασίας, από τις οποίες οι 100 διατέθηκαν για τα σουηδικά τελωνεία, οι 200 για τα τελωνεία του ΗΒ και περίπου 110 ώρες για τον έλεγχο της DHL στο ΗΒ. Υπάρχει η ανάγκη ευελιξίας, ώστε να εξουσιοδοτούνται οι οικονοµικοί φορείς µε τον κατάλληλο τρόπο για κάθε συγκεκριµένη περίπτωση, χωρίς όµως να τους παρέχεται η δυνατότητα να επιλέγουν οι ίδιοι το κράτος µέλος της προτίµησής τους («άγρα πιστοποιητικών», πρβλ. και σηµείο «Τόπος υποβολής της αίτησης») Μικρές και µεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) Η κατάσταση των ΜΜΕ πρέπει να λαµβάνεται υπόψη κατά τον προέλεγχο ώστε να µην αγνοούνται οι ιδιαιτερότητές τους. εν υπάρχει συγκεκριµένο ελάχιστο όριο, όπως για παράδειγµα πόσες τελωνειακές διασαφήσεις χρειάζονται για να έχει δικαίωµα µια ΜΜΕ να υποβάλει αίτηση για να καταστεί ΕΟΦ, όµως για τη διαδικασία αυτή απαιτείται χρόνος και, για τον λόγο αυτό, συνιστάται σε όλους τους οικονοµικούς φορείς να πραγµατοποιούν ανάλυση κόστους οφέλους πριν υποβάλουν σχετική αίτηση. Εξάλλου, το καθεστώς ΕΟΦ θεωρείται ποιοτικό κριτήριο και, ως εκ τούτου, η απόκτηση του καθεστώτος θα ήταν προς όφελος ακόµη και µιας πολύ µικρής εταιρίας η οποία πραγµατοποιεί πολύ λίγες εισαγωγικές ή εξαγωγικές δραστηριότητες. 2.3 Πληροφόρηση και επικοινωνία Πληροφόρηση και επικοινωνία µεσοπρόθεσµα και µακροπρόθεσµα - ηλεκτρονικό σύστηµα πληροφόρησης και επικοινωνίας για τους ΕΟΦ, βραχυπρόθεσµα - CIRCA Μια οµάδα έργου στο πλαίσιο του προγράµµατος ΤΕΛΩΝΕΙΑ 2007 καταρτίζει τη στιγµή αυτή µια βάση δεδοµένων η οποία θα περιέχει πληροφορίες σχετικά µε όλους τους οικονοµικούς φορείς οι οποίοι βρίσκονται σε επαφή µε τις τελωνειακές αρχές. Η οµάδα EORI (Σύστηµα Καταχώρησης και Ταυτοποίησης των Οικονοµικών Φορέων) εξετάζει την καταχώρηση και την αναγνώριση των οικονοµικών φορέων. Οι πληροφορίες αυτές θα είναι οι ίδιες για όλους τους οικονοµικούς φορείς. Οι συγκεκριµένες πληροφορίες που απαιτούνται για άλλους σκοπούς που αφορούν τα τελωνεία, εκτός από την καταχώρηση και την αναγνώριση των φορέων, θα πρέπει να αποθηκεύονται αλλού. Η οµάδα εργασίας χαρακτήρισε αυτές τις πληροφορίες ως επιχειρηµατικές πτυχές του συστήµατος EORI. Για τον λόγο αυτό, είναι θεµελιώδους σηµασίας ο προσδιορισµός των αναγκών που υπάρχουν για τη διαδικασία πληροφόρησης και επικοινωνίας για τους ΕΟΦ. Είναι επίσης σηµαντική η δηµιουργία ενός ηλεκτρονικού συστήµατος πληροφόρησης και επικοινωνίας για τους ΕΟΦ για τον σκοπό αυτό. Το σύστηµα πρέπει να χρησιµοποιεί τα βασικά δεδοµένα αναγνώρισης που θα προτείνει η οµάδα έργου EORI. Ανάλογα µε το προβλεπόµενο χρονοδιάγραµµα, όταν είναι διαθέσιµα τα βασικά δεδοµένα αναγνώρισης που πρότεινε η οµάδα, ίσως χρειαστεί για µια µεταβατική περίοδο να αποθηκεύονται τα δεδοµένα αυτά στο σύστηµα EΟΦ. Στο µέλλον, η αναγνώριση ενός ΕΟΦ µέσω του αριθµού του πιστοποιητικού ΕΟΦ ίσως αντικατασταθεί µε ένα κωδικό αναγνώρισης που θα προτείνει ενδεχοµένως η οµάδα EORI. Οι οικονοµικοί φορείς θα έχουν περιορισµένη πρόσβαση στο σύστηµα ΕΟΦ, το οποίο προβλέπεται να τεθεί σε λειτουργία το Θα έχουν όµως τη δυνατότητα πρόσβασης στο σύστηµα ΕΟΦ για να διαπιστώνουν εάν άλλος οικονοµικός φορέας αποτελεί ή όχι ΕΟΦ. 16

17 Οι οικονοµικοί φορείς δεν θα έχουν πρόσβαση στο σύστηµα CIRCA, όµως οι πληροφορίες σχετικά µε το ποιοι φορείς αποτελούν ΕΟΦ θα δηµοσιεύονται, ώστε οι οικονοµικοί φορείς να µπορούν να γνωρίζουν εάν άλλος οικονοµικός φορέας αποτελεί ή όχι ΕΟΦ. Θα δηµοσιευθεί στο CIRCA ένα φύλλο Εxcel που θα περιλαµβάνει ελάχιστες πληροφορίες (αριθµός πιστοποιητικού, ονοµασία και διεύθυνση του ΕΟΦ) σχετικά µε τους ΕΟΦ. Τα κράτη µέλη θα µπορούν να τηλεφορτώνουν το φύλλο Εxcel ώστε να εισάγουν τις πληροφορίες που περιέχει στα δικά τους συστήµατα και να παρέχουν πρόσβαση σε αυτές τις πληροφορίες στους οικονοµικούς φορείς. Τα κράτη µέλη πρέπει να διαθέτουν εφεδρικό αρχείο για τις πληροφορίες που υποβάλλουν στο σύστηµα CIRCA. Οι πληροφορίες αυτές µπορούν να αποκατασταθούν εάν χαθούν, όµως πληροφορίες που τηλεφορτώθηκαν κατά τις προηγούµενες µέρες είναι δυνατόν να χαθούν. Το σύστηµα είναι κανονικά διαθέσιµο, όµως µπορεί να προκύψουν προβλήµατα και για αυτό τον λόγο χρειάζεται ένα εφεδρικό σύστηµα. Πρέπει να εκπονηθεί σχέδιο για τη µεταφορά των δεδοµένων που έχουν περιληφθεί στο CIRCA προς το ηλεκτρονικό σύστηµα EΟΦ. Είναι σηµαντικό να αντικατασταθεί η χρήση του CIRCA το ταχύτερο δυνατό µε το ηλεκτρονικό σύστηµα ΕΟΦ, καθώς θα είναι δύσκολη η διαχείριση µεγάλου αριθµού αιτήσεων και πιστοποιητικών ΕΟΦ στο CIRCA Ηλεκτρονικό σύστηµα πληροφόρησης και επικοινωνίας για τους ΕΟΦ Tο ηλεκτρονικό σύστηµα πληροφόρησης και επικοινωνίας για τους ΕΟΦ είναι αναγκαίο για τους ακόλουθους λόγους: - Οι τελωνειακές αρχές αλληλοενηµερώνονται σχετικά µε τις αιτήσεις ΕΟΦ (πρβλ. άρθρο 14ιβ παράγραφος 1 των διατάξεων εφαρµογής του κανονισµού (EΚ) αριθ. 648/2005). - Οι τελωνειακές αρχές έχουν τη δυνατότητα να απαντούν σε αίτηση ΕΟΦ που τηλεφορτώθηκε από άλλο κράτος µέλος (πρβλ. άρθρο 14ιβ παράγραφος 2 των διατάξεων εφαρµογής του κανονισµού (EΚ) αριθ. 648/2005). - H εκδούσα τελωνειακή αρχή πραγµατοποιεί διαβούλευση µε τις τελωνειακές αρχές άλλων κρατών µελών εφόσον ένα ή περισσότερα από τα κριτήρια πρέπει να ελεγχθούν σε άλλο κράτος µέλος (πρβλ. άρθρο 14ιγ παράγραφος 1 των διατάξεων εφαρµογής του κανονισµού (EΚ) αριθ. 648/2005). - H τελωνειακή αρχή της οποίας ζητήθηκε η γνώµη διαβιβάζει στην εκδούσα τελωνειακή αρχή τα αποτελέσµατα της έρευνας των κριτηρίων (πρβλ. άρθρο 14ιγ παράγραφος 2 των διατάξεων εφαρµογής του κανονισµού (EΚ) αριθ. 648/2005). - Οι τελωνειακές αρχές απορρίπτουν την αίτηση εάν ο αιτών δεν πληροί τα κριτήρια. Ενηµερώνονται όλα τα κράτη µέλη για όλους τους οικονοµικούς φορείς που υπέβαλαν αίτηση ΕΟΦ και των οποίων οι ετήσιες απορρίφθηκαν. Με τον τρόπο αυτό θα καταστεί αδύνατο σε ένα οικονοµικό φορέα να προσπαθήσει να υποβάλει αίτηση σε άλλο κράτος µέλος. - Οι τελωνειακές αρχές εκδίδουν το πιστοποιητικό ΕΟΦ εφόσον πληρούνται τα κριτήρια. - Οι τελωνειακές αρχές αλληλοενηµερώνονται σε περίπτωση ανάκλησης/αναστολής πιστοποιητικών ΕΟΦ. Όλα τα κράτη µέλη πρέπει να ενηµερώνονται για όλους τους οικονοµικούς φορείς που έχουν λάβει το καθεστώς ΕΟΦ. Πρέπει να έχουν τη δυνατότητα πρόσβασης στο σύστηµα ΕΟΦ ώστε να λαµβάνουν τις κατάλληλες αποφάσεις σχετικά µε τα πλεονεκτήµατα που επιφέρει το καθεστώς ΕΟΦ (όπως για παράδειγµα χαµηλότερη κατάταξη κινδύνου και, ως εκ τούτου, κανονικά λιγότερες επιθεωρήσεις των εµπορευµάτων). 17

18 Το Σύστηµα πληροφόρησης και επικοινωνίας ΕΟΦ πρέπει να συνδεθεί µε τη βάση δεδοµένων του συστήµατος καταχώρησης και αναγνώρισης των οικονοµικών φορέων, που εξετάζει επί του παρόντος η οµάδα έργου EORI του προγράµµατος ΤΕΛΩΝΕΙΑ Η οµάδα αυτή θα προσδιορίσει τις πληροφορίες που πρέπει να περιλαµβάνει η βάση δεδοµένων EORI και θα υποβάλει τις σχετικές συστάσεις της τον Οκτώβριο του Οι πληροφορίες που αναφέρονται στο παράρτηµα Ι του σχεδίου των διατάξεων εφαρµογής και οι οποίες απαιτούνται για την έκδοση πιστοποιητικού ΕΟΦ, δεν πρέπει να περιλαµβάνονται στο Σύστηµα πληροφόρησης και επικοινωνίας ΕΟΦ εάν έχουν ήδη προσδιοριστεί από την οµάδα έργου EORI, αλλά πρέπει να αποθηκεύονται στη βάση δεδοµένων EORI. Εάν οι πληροφορίες αυτές δεν περιλαµβάνονται στη βάση δεδοµένων EORI, πρέπει να καταχωρούνται και να αποθηκεύονται στο Σύστηµα πληροφόρησης και επικοινωνίας ΕΟΦ. Τα χαρακτηριστικά του συστήµατος ΕΟΦ περιλαµβάνονται στις απαιτήσεις για τους χρήστες EΟΦ, κείµενο εργασίας TAXUD 2006/1453. Ο ρόλος της Επιτροπής αναφέρεται στο σηµείο και ο ρόλος των κρατών µελών στο σηµείο του εν λόγω εγγράφου Βραχυπρόθεσµη λύση για το CIRCA Η ανάγκη επικοινωνίας γεννάται αφ ης στιγµής ένας οικονοµικός φορέας υποβάλει αίτηση για να καταστεί ΕΟΦ. Στο άρθρο 14ιβ του σχεδίου των διατάξεων εφαρµογής του κανονισµού 648/2005 προβλέπεται η υποχρέωση της τελωνειακής αρχής έκδοσης των πιστοποιητικών να κοινοποιήσει την αίτηση στις τελωνειακές αρχές όλων των άλλων κρατών µελών εντός 5 εργάσιµων ηµερών από την ηµεροµηνία παραλαβής της αίτησης. Η αρµόδια τελωνειακή αρχή τηλεφορτώνει την αίτηση στο σύστηµα CIRCA 2 στον υποκατάλογο της αίτησης για το συγκεκριµένο κράτος µέλος. Όταν η αίτηση τηλεφορτωθεί στο CIRCA, η αρµόδια τελωνειακή αρχή κάνει κλικ στην ένδειξη «Start a newsgroup discussion on the document (Αρχίστε οµάδα συζήτησης για το έγγραφο)». Με τον τρόπο αυτό όλοι οι χρήστες µπορούν να υποβάλλουν σχόλια για την αίτηση. Μπορούν επίσης να εισαγάγουν στο σχετικό τετραγωνίδιο της οµάδας συζήτησης το εξής κείµενο «Please give comments, if any, on the application. Your comments will be taken into consideration in the pre-audit of the applicant (Παρακαλούµε προσθέστε σχόλια για την αίτηση. Τα σχόλιά σας θα ληφθούν υπόψη κατά τον προέλεγχο του αιτούντος)» Tα στοιχεία που χρειάζονται για την πληροφόρηση από τα άλλα κράτη µέλη έχουν ήδη καθορισθεί. Τα στοιχεία αυτά περιλαµβάνονται στο έντυπο της αίτησης ΕΟΦ, το οποίο παρουσιάζεται ως παράρτηµα του σχεδίου των διατάξεων εφαρµογής. Οι τελωνειακές αρχές στα άλλα κράτη µέλη έχουν τη δυνατότητα να υποβάλουν τα σχόλιά τους στην αρµόδια τελωνειακή αρχή εάν θεωρήσουν ότι οι οικονοµικός φορέας φέρει την ευθύνη για κάτι, εξ αιτίας του οποίου δεν πρέπει να καταστεί ΕΟΦ. Στην περίπτωση αυτή, απλώς πηγαίνουν στο τετραγωνίδιο που βρίσκεται δίπλα στην αίτηση και προσθέτουν τα σχόλιά τους. Τα σχόλια αυτά θα σταλούν στη συνέχεια αυτοµάτως στον υπάλληλο που τηλεφόρτωσε την αίτηση. Η διαδικασία πληροφόρησης και επικοινωνίας παρουσιάζεται αναλυτικά στο παράρτηµα 2, οι δε λεπτοµέρειες επεξηγούνται στο παράρτηµα 4 του κειµένου εργασίας TAXUD 2006/1454. Εφόσον µια αίτηση από οικονοµικό φορέα γίνει δεκτή από την αρµόδια τελωνειακή αρχή, η αρχή µπορεί να διενεργήσει έλεγχο για να διαπιστώσει εάν ο οικονοµικός φορέας πληροί τα 2 Το CIRCA αποτελεί εργαλείο του Εξωδικτύου (Extranet) και έχει δηµιουργηθεί στο πλαίσιο του προγράµµατος IDA της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, για τους σκοπούς των δηµοσίων διοικήσεων. Επιτρέπει σε συγκεκριµένες οµάδες (π.χ. σε µια επιτροπή, σε µια οµάδα εργασίας, σε µια οµάδα έργου κ.λ.π.), οι οποίες βρίσκονται γεωγραφικά κατανεµηµένες σε όλη την Ευρώπη (και εκτός αυτής) να διατηρούν ένα ιδιωτικό χώρο στο ιαδίκτυο, στον οποίον να ανταλλάσσουν πληροφορίες και έγγραφα, να συµµετέχουν σε φόρουµ συζητήσεων και να χρησιµοποιούν άλλες δυνατότητες που χρειάζεται η οµάδα τους. Στο ιαδίκτυο το CIRCA βρίσκεται στην ακόλουθη διεύθυνση: 18

19 κριτήρια ώστε να καταστεί ΕΟΦ. Στην περίπτωση αυτή η τελωνειακή αρχή προβαίνει στη διενέργεια του προελέγχου. Εάν η αρµόδια τελωνειακή αρχή δεν είναι σε θέση να αποφασίσει εάν ο οικονοµικός φορέας πληροί τα κριτήρια διότι ένα ή περισσότερα από τα κριτήρια αυτά µπορούν να ελεγχθούν µόνο σε άλλο κράτος µέλος, η εν λόγω αρχή πρέπει να έρθει σε επαφή µε την τελωνειακή αρχή του κράτους στο οποίο µπορούν να ελεγχθούν τα κριτήρια, όπως προβλέπεται στο άρθρο 14ιγ των διατάξεων εφαρµογής του κανονισµού EΚ 648/2005. Σε αυτή την περίπτωση, προβλέπεται υποχρεωτική διαδικασία διαβούλευσης και τα κριτήρια πρέπει να ελεγχθούν στο άλλο κράτος µέλος. Η αρµόδια τελωνειακή αρχή που τηλεφόρτωσε την αίτηση στο CIRCA οφείλει να επικοινωνήσει µε το σχετικό σηµείο επαφής στο άλλο κράτος µέλος, να το ενηµερώσει σχετικά µε την συγκεκριµένη αίτηση και να εξηγήσει ποια κριτήρια πρέπει να ελεγχθούν. Η σχετική τελωνειακή αρχή απαντά στην αρµόδια τελωνειακή αρχή αφού ελέγξει τα κριτήρια έχοντας εξετάσει το τετραγωνίδιο που βρίσκεται δίπλα στην αίτηση, και κοινοποιεί το πόρισµα της εξέτασής της. Το πόρισµα αυτό θα σταλεί αυτοµάτως στον υπάλληλο που τηλεφόρτωσε την αίτηση. Εάν το πόρισµα είναι θετικό, η διαδικασία εξουσιοδότησης συνεχίζεται εάν το πόρισµα είναι αρνητικό, η διαδικασία εξουσιοδότησης σταµατά και ο αιτών πρέπει να ενηµερωθεί για το αρνητικό αποτέλεσµα. Όταν ολοκληρωθεί ο προέλεγχος, η τελωνειακή αρχή θα έχει αποφασίσει εάν ο οικονοµικός φορέας πληροί ή όχι τα κριτήρια. Το αποτέλεσµα αυτό πρέπει να κοινοποιηθεί σε όλες τις τελωνειακές αρχές. Εάν το αποτέλεσµα είναι θετικό, οι πληροφορίες που πρέπει να κοινοποιούνται προσδιορίζονται στο παράρτηµα ΙΙ του σχεδίου των διατάξεων εφαρµογής. Ένα από τα µέλη της οµάδας υπογράµµισε ότι χρειάζεται να ληφθούν µέτρα ώστε να εξασφαλισθεί ότι τα στοιχεία που θα εισάγονται στο σύστηµα CIRCA θα καλύπτονται από τους κανόνες περί προστασίας των δεδοµένων. 3 Ταυτοποίησης ενός EΟΦ Όπως αναφέρεται στην παράγραφο 2.3.1, ο τρόπος ταυτοποίησης ενός ΕΟΦ θα εξαρτηθεί από την αποδοχή της πρότασης που υπέβαλε η οµάδα έργου EORI. Η EORI προτείνει να θεσπισθεί ένας κωδικός αναγνώρισης ως µοναδικός τρόπος ταυτοποίησης όλων των οικονοµικών φορέων. Πριν θεσπισθεί αυτός ο κωδικός αναγνώρισης, χρειάζεται να βρεθεί ενδιάµεση λύση για την ταυτοποίηση των ΕΟΦ. Η λύση αυτή περιγράφεται κατωτέρω εάν γίνει δεκτή η πρόταση της EORI, είναι πιθανή η χρήση κωδικών αναγνώρισης. 3.1 Αναγνώριση του πιστοποιητικού ΕΟΦ Τα πιστοποιητικά EΟΦ θα αναγνωρίζονται σε όλα τα κράτη µέλη. Κατά συνέπεια, ο αριθµός του πιστοποιητικού θα επιτρέπει τον εντοπισµό µιας αποστολής εµπορευµάτων από έναν ΕΟΦ ευθύς µόλις οι τελωνειακές αρχές χρειαστούν τις σχετικές πληροφορίες. Αυτό θα µπορούσε να συµβεί, για παράδειγµα, κατά την υποβολή των συνοπτικών διασαφήσεων, προκειµένου να διαπιστωθεί στο πλαίσιο της διαχείρισης κινδύνου εάν η συγκεκριµένη αποστολή πρέπει να υποβληθεί σε υλικό έλεγχο. Στην περίπτωση αυτή θα δοθεί στον ΕΟΦ χαµηλότερη βαθµολόγηση κινδύνου, και, εάν αποφασισθεί ότι η αποστολή πρέπει να υποβληθεί σε έλεγχο, η διενέργεια του ελέγχου θα πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα και, στο µέτρο του δυνατού, ο έλεγχος θα πρέπει να διενεργηθεί µε τρόπο που να προκαλεί όσο το δυνατόν λιγότερα προβλήµατα διοικητικής οργάνωσης σε όλα τα εµπλεκόµενα µέρη. 19

20 3.1.1 Λόγοι για τους οποίους θα πρέπει να χρησιµοποιείται ο αριθµός πιστοποιητικού ΕΟΦ: 1. Για τον εντοπισµό των αποστολών εµπορευµάτων ενός ΕΟΦ µόλις αυτές αφιχθούν στο τελωνείο, ώστε να µπορεί να παρέχεται χαµηλότερη βαθµολόγηση κινδύνου, ανάλογα µε τον τύπο του πιστοποιητικού - ακόµα και αν η αποστολή αφιχθεί σε κράτος µέλος διαφορετικό από αυτό που εξέδωσε το πιστοποιητικό ΕΟΦ. 2. Για τον εντοπισµό των υπόλοιπων συµµετεχόντων στη συγκεκριµένη αλυσίδα του εφοδιασµού (π.χ. του παραλήπτη ή του µεταφορέα) που αφορά τη συγκεκριµένη παρτίδα: εάν στη συγκεκριµένη αλυσίδα εφοδιασµού συµµετέχουν και άλλοι ΕΟΦ, λ.χ. σε περίπτωση που µια παρτίδα αφιχθεί στο τελωνείο εισαγωγής, ο διασαφιστής και ο µεταφορέας διαθέτουν καθεστώς ΕΟΦ «ασφάλεια και προστασία», και η συνοπτική διασάφηση περιλαµβάνει ένα στοιχείο δεδοµένων στο όνοµα του παραλήπτη. 3. Για να εξακριβώνεται εάν ο ενδιαφερόµενος αποτελεί ΕΟΦ και για να εξακριβώνεται ο τύπος του πιστοποιητικού ΕΟΦ, ώστε να είναι δυνατόν να διαπιστώνεται γρήγορα: - ποιο κράτος µέλος εξέδωσε το πιστοποιητικό - τι είδους πλεονεκτήµατα παρέχει το συγκεκριµένο πιστοποιητικό. Αυτό συµβαίνει, για παράδειγµα, όταν η τελωνειακή αρχή κράτους µέλους δεχθεί αίτηση από έναν οικονοµικό φορέα για την εφαρµογή απλουστευµένης τελωνειακής διαδικασίας Η δοµή του αριθµού του πιστοποιητικού ΕΟΦ Η δοµή του αριθµού του πιστοποιητικού ΕΟΦ πρέπει να ανταποκρίνεται στους προαναφερόµενους στόχους. Η πρώην οµάδα έργου ΕΟΦ, αναλύοντας το ζήτηµα πρότεινε ο αριθµός πιστοποιητικού ΕΟΦ να αρχίζει πάντοτε µε τον κωδικό χώρας ISO α-2. Η πρόταση αυτή έχει ήδη περιληφθεί στο παράρτηµα των προηγούµενων εκδόσεων του σχεδίου των διατάξεων εφαρµογής. Για να επιτευχθεί ο στόχος της ταχείας και συνολικής πληροφόρησης, προτείνεται η ακόλουθη δοµή: -Κωδικός χώρας ISO α-2 - στη συνέχεια η λέξη «EΟΦ» - στη συνέχεια ένα γράµµα που δηλώνει τον τύπο του πιστοποιητικού (C=τελωνειακές απλουστεύσεις S=ασφάλεια και προστασία F=πλήρες) - στη συνέχεια οποιοσδήποτε άλλος αριθµός για εθνικούς σκοπούς (π.χ. σύντοµος αριθµός εξουσιοδότησης που χορηγεί το τελωνείο το οποίο εκδίδει το πιστοποιητικό). 4 Πλεονεκτήµατα 4.1 Πορίσµατα και λύσεις Εξουσιοδοτήσεις Σε περίπτωση που ο οικονοµικός φορέας υποβάλει αίτηση για πιστοποιητικό ΕΟΦ, πρέπει να λαµβάνεται υπόψη η αξιολόγηση των κριτηρίων που έχουν ήδη εξετασθεί για άλλες τελωνειακές εξουσιοδοτήσεις. Με τον τρόπο αυτό θα µειωθεί ο χρόνος που απαιτείται για τον προέλεγχο. Ωστόσο, τα κριτήρια που πληρούνται ήδη θα πρέπει να ελέγχονται ώστε να εξακριβώνεται ότι εξακολουθούν να ισχύουν. 20