ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ:

Transcript

1 3ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΤΑΞΗ: Α ΤΜΗΜΑ: ΤΕ5 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: Πάρκο Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης «Αντώνης Τρίτσης» ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΕΣ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: ΚΑΤΣΑΡΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ, ΝΤΟΥΣΑΚΗΣ ΝΙΚΟΣ ΟΝΟΜΑΤΑ ΜΑΘΗΤΩΝ/ΤΡΙΩΝ: ΣΤΕΡΓΙΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΣΑΚΜΑΚΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΣΩΝΟΥ ΔΗΜΗΤΡΑ ΦΥΤΡΟΥ ΓΕΩΡΓΙΑ ΦΩΛΙΑ ΠΑΡΘΕΝΙΑ ΧΡΙΣΤΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ ΠΕΤΡΟΥΛΑ

2 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Διαλέγοντας το συγκεκριμένο θέμα ερευνητικής εργασίας επιδιώκουμε να μάθουμε πολλά πράγματα για το περιβάλλον και ιδιαίτερα για το «Πάρκο Αντώνης Τρίτσης» που είναι πολύ κοντά μας γεωγραφικά αλλά και που παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην καθημερινότητά μας. Πρόκειται για ένα πάρκο με μεγάλη ιστορία που έχει σημειώσει αξιομνημόνευτες στιγμές στην πορεία του έως σήμερα. Επίσης θα αναζητήσουμε πληροφορίες για το εσωτερικό του πάρκου, είδη χλωρίδας, πανίδας, καθώς και για οργανισμούς, κέντρα ψυχαγωγίας, χαλάρωσης. Επιπλέον, θα δούμε τις συνέπειες από την καταστροφή του πάρκου σε περιβαλλοντικό, κοινωνικό, οικονομικό και άλλους τομείς. Θα παρουσιάσουμε αναλυτικά τα αποτελέσματα ενός σύντομου ερωτηματολογίου που συντάξαμε οι ίδιοι όπως επίσης θα διατυπώσουμε συμπεράσματα καθώς και στοιχεία της μεθοδολογίας μας. Θα παρουσιαστεί επίσης και κάποια κριτική και αυτοκριτικής αποτίμησης. Τέλος, υπάρχει και παράρτημα που περιέχει φωτογραφίες και το ερωτηματολόγιό μας. 2

3 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΛΗΨΗ..2 ΠΡΟΛΟΓΟΣ..4 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΠΑΡΚΟΥ..5 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ..11 ΦΟΡΕΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΣ.13 ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ..14 ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΣ..18 ΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΓΗΣ..19 ΤΙ ΘΑ ΓΙΝΕΙ ΑΝ ΤΟ ΠΑΡΚΟ ΚΑΤΑΣΤΡΑΦΕΙ..22 ΤΑ 8 ΠΙΟ ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚΑ ΕΘΝΙΚΑ ΠΑΡΚΑ.25 ΠΟΙΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΕΜΠΛΕΚΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΝΟΣ ΠΑΡΚΟΥ 29 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ-ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 31 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ-ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 32 ΚΡΙΤΙΚΗ & ΑΥΤΟΚΡΙΤΙΚΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ..33 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 34 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ..35 3

4 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το θέµα της ερευνητικής εργασίας που επιλέξαµε να ασχοληθούµε το σχολικό έτος είναι το πάρκο περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης «Αντώνης Τρίτσης», το οποίο ήταν ένα από τα πέντε προτεινόµενα θέµατα. Επιλέχθηκε λόγω της οικειότητας και του ενδιαφέροντος µας. Παρόλο που βρίσκεται στην περιοχή στην οποία ζούµε, συνειδητοποιήσαµε ότι οι γνώσεις µας ήταν περιορισµένες. Έτσι προσπαθήσαµε µε διάφορους τρόπους να ερευνήσουµε αυτό το ζητούµενο θέτοντας κάποιες αρχικές υποθέσεις. Μία αρχική υπόθεση ήταν ότι το πάρκο βοηθάει στην κοινωνικοποίηση του ατόµου, καθώς µέσω των δραστηριοτήτων που υπάρχουν µπορείς να έρθεις σε επαφή µε πολλούς και διαφορετικούς ανθρώπους. Θέσαµε και άλλες υποθέσεις όπως το πόσο µπορεί να βοηθήσει το πάρκο στην περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση των ανθρώπων, στην ανάπτυξη της οικολογικής συνείδησής τους, ώστε να οδηγηθούµε τελικά σε µια γενικότερη αφύπνιση της κοινωνίας γύρω από περιβαλλοντικά θέµατα. Έτσι µέσα από την έρευνα διαφόρων τοµέων, όπως για παράδειγµα του περιβαλλοντικού, του πολιτιστικού, του κοινωνικού και εκείνου της ιστορίας µε την βοήθεια διαφόρων πηγών (διαδίκτυο, εγκυκλοπαίδεια), αλλά και µε διάφορες επισκέψεις στο πάρκο, προσπαθήσαµε να δούµε αν οι αρχικές µας υποθέσεις επαληθεύονται. Παρ' όλα αυτά δεν περιοριστήκαµε µόνο γύρω από αυτό το πάρκο, αλλά παράλληλα συζητήσαµε και βρήκαµε πληροφορίες και για άλλα πάρκα του κόσµου. Σκοπός όλων των παραπάνω δεν είναι µόνο η δική µας πληροφόρηση, αλλά και όλων αυτών που θα τα διαβάσουν. Με λίγα λόγια, µολονότι µέσα από αυτήν την ερευνητική εργασία µας δόθηκε η ευκαιρία να ενηµερωθούµε καλύτερα για την ανεκτίµητη αξία αυτού του πνεύµονα οξυγόνου, προσπαθούµε παράλληλα να κάνουµε τον κάθε αναγνώστη να καταλάβει, πόσο σηµαντικό είναι το πράσινο στη ζωή µας. Εποµένως από όλα αυτά καταλαβαίνουµε ότι η συγκεκριµένη ερευνητική εργασία είναι πολύ σηµαντική και για τον κάθε ένα από εµάς ξεχωριστά, αλλά ταυτόχρονα και για την κοινωνία. 4

5 Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΠΑΡΚΟΥ Το κτήμα της Επταλόφου στην εύφορη κοιλάδα του ποταμού Κηφισού, με το εξαιρετικό κλίμα, η τοποθεσία του σημερινού πάρκου γοήτευσε κάποτε τόσο την βασίλισσα Αμαλία που θέλησε να το αποκτήσει. Έτσι, το πάρκο (1.000 στρ.) είναι μέρος του μεγάλου (2.500 στρ.) κτήματος που απέκτησε (μεταξύ των ετών ) η βασιλική οικογένεια της νεοαπελευθερωθείσας Ελλάδας προκειμένου να δημιουργήσει ένα πρότυπο Κέντρο Γεωργίας και Κτηνοτροφίας. Για να βελτιώσει και να εκσυγχρονίσει τις αγροτικές δραστηριότητες στην περιοχή έγιναν τότε εντατικές προσπάθειες τις οποίες επόπτευε η ίδια η Αμαλία. Στο αγρόκτημα φυτεύτηκαν χιλιάδες οπωροφόρα δέντρα, μουριές, πολλά στρέμματα φιστικιές, ~180 στρ. αμπέλια, χιλιάδες ελαιόδεντρα και σπάνιες ποικιλίες καλλωπιστικών φυτών από το εξωτερικό. Δούλεψαν οι ανακτορικοί κηπουροί. Καλλιεργήθηκε επίσης βαμβάκι, δημητριακά, πατάτες, ψυχανθή κ.ά. Το κτήμα γέμισε ζώα που έφεραν από διάφορα σημεία της Ευρώπης αλλά και από την Αφρική και τις Ινδίες. Αγελάδες, πρόβατα, αραβικά άλογα, μέχρι και Καμηλοπαρδάλεις! Τα προϊόντα του κτήματος απέσπασαν επαίνους και βραβεία σε εκθέσεις της εποχής. Με φανερή την επιρροή της "Μεγάλης Ιδέας" (για την απελευθέρωση του Γένους-όλου δηλαδή του Ελληνισμού-), στους έξι φυσικούς λοφίσκους που υπήρχαν στο αγρόκτημα προστέθηκε το 1857 με εντολή της Αμαλίας και ένας 7ος τεχνητός. Στους λόφους αυτούς η βασίλισσα έδωσε ονόματα Αργοναυτών: Ιάσων, Πολυδεύκης, Κάστωρ, Θησέας, Ηρακλής, Ορφεύς, Πηλεύς. Η ίδια έδωσε στο κτήμα την επωνυμία "Επτάλοφος", όπως ονομάζεται αλλιώς και η Κωνσταντινούπολη. Αν και το κτήμα πέρασε ήδη από το 1870 σε χέρια άλλων ιδιωτών, υπάρχουν αρκετά στοιχεία να θυμίζουν την περίοδο εκείνη. Μεταξύ αυτών βέβαια, ο "πύργος βασιλίσσης". Πρόκειται για την βασιλική έπαυλη που κατασκευάστηκε στη θέση ενός παλιού πύργου. Το κτίσμα είναι γοτθικού ρυθμού, κατ'απομίμηση του πύργου Hohen Schwangau όπου γεννήθηκε ο Όθωνας. 5

6 Σύντομη αναδρομή στη διαχείριση του κτήματος της Επταλόφου: Στην ευρύτερη περιοχή του σημερινού πάρκου υπήρχαν κατά την Τουρκοκρατία μεγάλα τσιφλίκια που, τα χρόνια της απελευθέρωσης, πέρασαν σε χέρια εύπορων οικογενειών. o αγοραστής κτήματος 300 στρ. που βρισκόταν στην περιοχή του σημερινού πάρκου είναι ο Ανδριώτης καραβοκύρης Ιωάννης Παπαθεοδώρου Λεφάκης 1838 το κτήμα αγοράζουν οι άγγλοι John Williams και George Miles για να το καλλιεργήσουν συστηματικά μοναδικός ιδιοκτήτης γίνεται ο John Williams αγοράζεται το κτήμα από τον Δημήτριο Κοντάκη τον ίδιο χρόνο, με προτροπή της Αμαλίας, αγοράζεται το κτήμα από την βασιλική οικογένεια με τη σύναψη άλλων 47 συμφωνητικών διαμορφώνεται ένα ενιαίο κτήμα στρ εγκαινιάζεται το κτίριο "πύργος βασιλίσσης" με την προσθήκη 7ου τεχνητού λοφίσκου η Αμαλία ονομάζει το κτήμα "Επτάλοφος" καταργείται δυναμικά η βασιλεία του Όθωνα και η αντιβασιλεία της Αμαλίας. Έντονο αντιοθωνικόαντιβασιλικό μένος σταματούν κάθε έργο στο κτήμα της Επταλόφου. o 1863 με το ψήφισμα της Β' Εθνικής Συνελεύσεως της 3ης Ιουλίου 1863, η διαχείριση του κτήματος της Επταλόφου ανατίθεται στο Υπουργείο των Οικονομικών 1864 το κτήμα ενοικιάστηκε στον Ηλία Παπαηλιόπουλο (σύζυγο της Κυρίας των Τιμών Πηνελόπης Λιδωρίκη-Παπαηλιοπούλου). g 1870 αγοράζει το κτήμα ο βαρώνος Σίμων Σίνας 1878 περιέρχεται στον Γεώργιο Παχύ. Μετά το θάνατό του το κτήμα περνά στην οικογένεια Σερπιέρη (αφού η κόρη του Γ. Παχύ, η Λαυρία, είχε παντρευτεί τον Φερνάρδο, γιο του Ιταλού διάσημου μεταλλωρύχου και επιχειρηματία 6

7 Giovani Baptista Serpieri) εκπονούνται οι πρώτες μελέτες από τον Οργανισμό Αθήνας και κατοχυρώνεται ο ενιαίος χαρακτήρας της έκτασης που κινδύνευε να διαμελιστεί από αντιφατικές χρήσεις ο Οργανισμός Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας σε συνεργασία με το ΥΠΕΧΩΔΕ προχωρούν στην δημοπράτηση της πρώτης φάσης του έργου για την δημιουργία ενός πρότυπου οικολογικού πάρκου και υπερτοπικού πόλου αναψυχής Τα χρόνια της απελευθέρωσης (1832) ο πρώτος αγρότης ιδιοκτήτης του κτήματος ήταν ο Ιωάννης Παπαθεοδώρου Λεφάκης. Το κτήμα κάπου 300 στρέμματα βρισκόταν στον συνοικισμό Δραγουμάνο (έναν από τους τρείς συνοικισμούς που υπήρχαν τότε στην πόλη) και πιο συγκεκριμένα εκεί που βρίσκεται σήμερα ο Πύργος Βασιλίσσης στο ομώνυμο κτήμα. Κατά το έτος 1836 το Δημόσιο κτήμα Πύργος Βασιλίσσης, εδόθη ως προίκα από το Δημόσιο εις το Βασιλικό στέμμα του Όθωνα που βρισκόταν μεταξύ Κηφισίας, Άνω και κάτω Λιοσίων, Αγίων Αναργύρων και Καματερού. Ο Λεφάκης, μόλις κατάφερε να επισημοποιήσει τους τίτλους ιδιοκτησίας, το πούλησε τον Μάιο του 1838 στους Άγγλους John Williams και George Miles, οι οποίοι ενδιαφέρονταν να κάνουν επενδύσεις στην χώρα που μόλις είχε απελευθερωθεί. Οι Άγγλοι φύτευσαν αμπέλια, οπωροφόρα δένδρα, έφτιαξαν εγκαταστάσεις, διαμόρφωσαν κήπους, καλλιέργησαν συστηματικά τα αρόσιμα τμήματα. Το 1840, διέλυσαν την κοινοπραξία και ο Miles πούλησε στον Williams το μεριδιό του. Ο Williams, που βεβαίως δεν μπορούσε να καλλιεργεί μόνος του το κτήμα, έφερε κηπουρούς από την Μάλτα και γεωργούς από το Μενίδι, μοιραζόμενος μαζί τους τα εισοδήματα. Το 1848 αποφάσισε να φύγει από την Ελλάδα και πούλησε το κτήμα στον Δημήτριο Κοντάκη, έναντι δραχμών. Φαίνεται πως οι προσπάθειες των Εγγλέζων να δημιουργήσουν ένα κτήμα προτύπων και συστηματικών καλλιεργειών που θα τους αποφέρει σημαντικά κέρδη, δεν απέδωσαν. Κατάφεραν όμως να φτιάξουν ένα θαυμάσιο αγρόκτημα Τον Σεπτέμβριο του 1848, το κτήμα Κοντάκη αγοράζεται από τους βασιλείς, οι οποίοι, πολύ σύντομα, θα προχωρήσουν και σε νέες αγορές, προκειμένου να το επεκτείνουν. Έτσι από το 1848 έως το 1861, (ένα χρόνο πριν την έξωση) η βασιλική Αυλή θα συνάψει 47 νέες συμφωνίες αγοράς ακινήτων στην περιοχή, δημιουργώντας ένα ενιαίο κτήμα στρεμμάτων. Η διαμόρφωση του κτήματος άρχισε αμέσως μετά την αγορά του πρώτου κομματιού από τον Κοντάκη και συνεχίστηκε τα επόμενα χρόνια. Στις εργασίες, τις οποίες επόπτευε προσωπικά η Αμαλία, χρησιμοποίησε τους ανακτορικούς κηπουρούς που είχαν φτιάξει και τον Βασιλικό Κήπο. Η βασίλισσα προσέλαβε εργάτες από τα γύρω χωριά, Βαυαρούς που είχαν παραμείνει στην χώρα και είχαν εγκατασταθεί στο Ηράκλειο Αττικής και έμπειρους αμπελουργούς από τα Μέγαρα. Επρόκειτο χωρίς αμφιβολία για μια πολύ σοβαρή προσπάθεια, τα επιτυχή αποτελέσματα της οποίας, φάνηκαν στα αμέσως επόμενα χρόνια. Στις παλιές εγκαταστάσεις προστέθηκαν και πολλές άλλες. Οικήματα εργατών, στάβλοι, υπόστεγα, αποθήκες. Για τις ανάγκες της άρδευσης, έγιναν γεωτρήσεις, ανοίχτηκαν νέα πηγάδια. Έγινε προμήθεια νέων αρότρων, καθώς και διαφόρων άλλων γεωργικών μηχανημάτων, αγνώστων στους Έλληνες γεωργούς. Έτσι, πολύ σύντομα, το κτήμα εξελίχθηκε σ ένα πρότυπο Κέντρο Γεωργίας και Κτηνοτροφίας. Τα προϊόντα του αγροκτήματος την 7

8 εποπτεία του οποίου η Αμαλία ανέθεσε στον Γραμματέα της Αυλής Φερδινάνδο Σίφερτ ήταν ποικίλα και εξαιρετικής ποιότητας. Πολλά απ αυτά επαινέθηκαν σε εκθέσεις, ενώ άλλα βραβεύτηκαν. Κατά τα τέλη του 1856 το κτήμα είχε σχεδόν διαμορφωθεί. Παράλληλα με τις εργασίες χάραξης και διαμόρφωσης, άρχισε και η κατασκευή της βασιλικής επαύλεως. Στη θέση ενός παλαιού Πύργου, που υπήρχε στην μέση περίπου του κτήματος, και χρησίμευε πιθανότατα ως κατοικία των πρώην άγγλων ιδιοκτητών, άρχισε να κατασκευάζεται ένας νέος, γοτθικού ρυθμού, κατ απομίμηση του Πύργου Hohen Schwangau όπου γεννήθηκε ο Όθωνας, από τον γάλλο αρχιτέκτονα Florimond Boulanger. Από την κατασκευή που υπήρχε εκεί, συνήθιζαν να ονομάζουν και το κτήμα Πύργο. Οι εργασίες ανέγερσης της νέας βασιλικής επαύλεως θα πρέπει να ολοκληρώθηκαν στις 13 Αυγούστου 1854, ημερομηνία κατά την οποία έγιναν τα εγκαίνια. Το μέρος αυτό, έγινε έκτοτε και το τέρμα των καθημερινών περιπάτων της Αμαλίας. Η απασχόληση εκατοντάδων εργατών του αγροκτήματος της Επταλόφου και η διαμονή τους, καθώς και διαμονή των αξιωματούχων και ειδικών, αλλά και το ενδιαφέρον ευπόρων αθηναϊκών οικογενειών για την οικοδόμηση εξοχικών τους επαύλεων κοντά στις βασιλικές εγκαταστάσεις δημιούργησαν την ανάγκη ενός νέου οικισμού δίπλα στην Επτάλοφο. Αυτός ήταν ο λόγος που τον Μάρτιο του 1858, ιδρύεται ο οικισμός Ιλίον Τρώας. Οι βαυαροί δεν πρόλαβαν να ολοκληρώσουν τα μεγάλα έργα που προγραμμάτιζαν. Η έξωση του Όθωνα και της Αμαλίας συνοδεύτηκε από αντιδράσεις που διατηρήθηκαν τα αμέσως επόμενα χρόνια. Κάθε έργο ανάπτυξης στο αγρόκτημα Επτάλοφος- του οποίου η ονομασία δεν στέριωσε κι έμεινε γνωστό σαν «Πύργος Βασιλίσσης»- σταμάτησε. Το ίδιο έγινε και με τον οικισμό Ιλίον Τρώας. Οι βασιλικές αυτές επωνυμίες προκαλούσαν απέχθεια στον λαό και πολύ σύντομα ξεχάστηκαν. Άλλωστε δεν μπόρεσαν ποτέ σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα να επιβληθούν, να υιοθετηθούν, να χρησιμοποιηθούν. Το αγρόκτημα ερήμωσε. Κάποιοι εργάτες περιόριζαν τις ασχολίες τους στους στάβλους και στους αχυρώνες, εργαζόμενοι χωρίς διάθεση, όπως αναφέρει κάποιος περιηγητής Ο εξόριστος στο Μόναχο Όθωνας, έκανε πληρεξούσιο τον γραμματέα του Shevert για την ενοικίαση ή πώληση του κτήματος. Στο μεταξύ η Ελληνική Κυβέρνηση, είχε εκποιήσει πολλά από τα περιουσιακά στοιχεία του. Μετά την εκθρόνιση του Όθωνα με το ψήφισμα της Β Εθνικής Συνελεύσεως της 3ης Ιουλίου 1863, τα ανάκτορα και οι Βασιλικοί Κήποι, κηρύσσονται Εθνική ιδιοκτησία και η διαχείριση του κτήματος της Επταλόφου, ανετέθη στο Υπουργείο των Οικονομικών, η δε επιστασία του σε πρώην ανακτορικό κηπουρό. Τα έργα στον οικισμό έμειναν ημιτελή. Διοικητικά ο οικισμός ανήκε στον Δήμο Αθηναίων, ο οποίος βεβαίως, βεβαρημένος με τα δικά του προβλήματα, σχεδόν καθόλου δεν ενδιαφέρθηκε για την ανάπτυξη και την τύχη της περιοχής. Το 1867, ο Όθωνας πεθαίνει. Από το έτος 1868 σύμφωνα με την διαθήκη του Όθωνα, οι κληρονόμοι α) Λουδοβίκος Βασιλεύς της Βαυαρίας και πατέρας του Όθωνα, β) τα αδέλφια του Όθωνα, Λουιζπόλδος και Αδαφέρτης της Βαυαρίας και γ) η σύζυγος του Αμαλία, επικαρπωτής της Βασιλικής περιουσίας, αξίωσαν αποζημίωση από την Ελληνική Κυβέρνηση για τις δαπάνες που είχε κάνει ο Όθωνας στον πύργο Βασιλίσσης για την δημιουργία των διαφόρων ακινήτων όπως ανάκτορα, Βασιλικοί κήποι, Βασιλικό φαρμακείο, Ιπποστάσια κλπ. Οι οικονομικές αυτές απαιτήσεις ανέρχονταν στο χρηματικό ποσό των δρχ. Μετά από επίμονες διαπραγματεύσεις μεταξύ των κληρονόμων του Όθωνα και της Ελληνικής Κυβέρνησης, συμφωνήθηκε να αποζημιωθούν από το Ελληνικό Δημόσιο με το χρηματικό ποσό των δρχ. το οποίο και καταβλήθηκε με δόσεις στους κληρονόμους χωρίς αυτοί να εγείρουν δικαιώματα κυριότητας για το κτήμα «Πύργος Βασιλίσσης». 8

9 Παρα ταύτα όπως προκύπτει από μια σειρά συμβολαιογραφικών πράξεων το κτήμα άλλαξε πολλούς ιδιοκτήτες από το Τότε η Λαυρία χήρα Φ. Σερπιέρη, η τελευταία ιδιοκτήτρια, μαζί με άλλους συνέστησαν ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία «ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΠΥΡΓΟΣ ΒΑΣΙΛΙΣΣΗΣ ΑΕ» το καταστατικό της οποίας δημοσιεύτηκε νόμιμα στο υπ αριθμόν 226 (Δελτίο ΑΕ) της της εφημερίδας της Κυβερνήσεως. Σύμφωνα με το καταστατικό της ως άνω ΑΕ η εκ των ιδρυτών Λαυρία χήρα Φ. Σερπιέρη μεταβίβασε λόγω συνεισφοράς της στο μετοχικό κεφάλαιο το άνω κτήμα αποτελούμενο στο άνω συμβόλαιο σχεδιάγραμμα του μηχανικού Πάνου Αιλιανού. Με τον τρόπο αυτό η κυριότητα του κτήματος περιήλθε στην προαναφερόμενη ανώνυμη εταιρεία. Στα χρόνια που ακολουθούν γίνονται διάφορες αλλαγές σε χρήσεις γης στην περιοχή πολλές από τις οποίες διατηρούνται μέχρι σήμερα. Στο νότιο μέρος χτίζονται κτίρια και μηχανουργεία του Υπουργείου Γεωργίας, οι δήμοι φτιάχνουν αμαξοστάσια για τα απορριμματοφόρα, ενώ μεγάλη έκταση καταλαμβάνει και το ίδρυμα Μητέρα. Λίγο πιο ψηλά, χτίζεται τη δεκαετία του 70 το δημοτικό γήπεδο Ιλίου, ενώ λειτουργεί φυτώριο για τις ανάγκες του Δήμου. Επίσης χρησιμοποιείται από τους προσκόπους έκταση πολλών στρεμμάτων, ενώ σε διαφορετικές περιόδους χτίζονται τα ιδρύματα Nεότητας, Θεοτόκος και Aποκατάστασης Aναπήρων έως σήμερα Το 1987 ο υπουργός ΥΠΕΧΩΔΕ Αντώνης Τρίτσης δείχνει έμπρακτο ενδιαφέρον και αποφασίζει την εκπόνηση για πρώτη φορά μελέτης ενιαίου χαρακτήρα του Πύργου Βασιλίσσης. Το 1992 ο χώρος παραχωρείται στον Οργανισμό Ρυθμιστικού Αθήνας και αρχίζει η προσπάθεια διάσωσης και ανάδειξης του χώρου σε υπερτοπικό Πάρκο. Τα βασικά έργα διαμόρφωσης περιλάμβαναν την δημιουργία τεχνικών λιμνών, χάραξη οδών περιπάτου, ενίσχυση του πρασίνου, ανάδειξη των ιστορικών βασιλικών κτιρίων, δημιουργία χώρων αναψυχής και αναψυκτηρίου. Οι εργασίες ολοκληρώθηκαν το 1996 και η έκταση του Επταλόφου ονομάστηκε Πάρκο Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης Αντώνης Τρίτσης, προς τιμήν του πολιτικού που διέσωσε τον χώρο από την εγκατάλειψη. Η αρχική φιλοδοξία ήταν να γίνει ένα ζωντανό παράδειγμα περιβαλλοντικής αγωγής, ωστόσο τα μόνα προγράμματα που πραγματοποιούνται εκεί σήμερα είναι της Ορνιθολογικής Εταιρείας και των Ελλήνων Προσκόπων. Ο κοινός φορέας διαχείρισης του Πάρκου που έχει συσταθεί (περιλαμβάνει την τοπική αυτοδιοίκηση και το Υπουργείο Περιβάλλοντος) προσπαθεί ακόμα να ξεφύγει από τις γραφειοκρατικές αγκυλώσεις και φυσικά να βρει πόρους για να συντηρηθεί το πάρκο. Διοικητικά η έκταση του πάρκου ανήκει στο Δήμο Ιλίου και συνορεύει με τους Δήμους Καματερού και Αγίων Αναργύρων. Η πρόσβαση πραγματοποιείται από την οδό Δημοκρατίας όπου υπάρχει και τακτική συγκοινωνία. O Αντώνης Τρίτσης ήταν Έλληνας πολιτικός, γεννήθηκε στο Αργοστόλι το Πέθανε στις 7 Απριλίου του 1992 Αθήνα την περίοδο που ήταν Δήμαρχος Αθηναίων. Διετέλεσε Βουλευτής και Υπουργός του ΠΑΣΟΚ. Φοίτησε στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και με υποτροφία του ιδρύματος Φουλμπράιτ σπούδασε Πολεοδομία και Χωροταξία στο τεχνολογικό ινστιτούτο του Ιλλινόι των Η.Π.Α., ενώ 6 χρόνια αργότερα ανακηρύχθηκε διδάκτωρ στο Μεταπτυχιακό Ινστιτούτο Περιφερειακής Ανάπτυξης του Παντείου Πανεπιστημίου. Ίδρυσε το Διεθνές Συμβουλευτικό Σύστημα Αυτοανάπτυξης (Auto Development Consulting System), στελεχωμένο με ειδικούς, με επίκεντρο την εθνική και τοπική αυτοανάπτυξη. Το 1963 επιστρέφει στην Ελλάδα, αγωνίζεται κατά της χούντας των συνταγματαρχών ως ιδρυτικό στέλεχος του Π.Α.Κ. Αργότερα γίνεται ιδρυτικό στέλεχος και του ΠΑΣΟΚ και εκλέγεται βουλευτής του νομού Κεφαλληνίας και Ιθάκης διαδοχικά το 1981 και το Μεταξύ 1981 και 1984 που διετέλεσε Υπουργός Χωροταξίας και Περιβάλλοντος και από το 1986 έως το 1988 ως Υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων. 9

10 Τελεί επίσης πρόεδρος του συμβουλίου υπουργών περιβάλλοντος της Ε.Ε., μέλος του Διεθνούς Δικαστηρίου για τα Δικαιώματα και την Απελευθέρωση των Λαών και μέλος του διεθνούς ιδρύματος Lelio Basso. Στις 19 Μαΐου το 1989 ιδρύει το Ελληνικό Ριζοσπαστικό Κίνημα και στις 14 Οκτωβρίου του 1990 εκλέγεται δήμαρχος Αθηναίων με την υποστήριξη της Ν.Δ.. Στις 7 Απριλίου του 1992 και σε ηλικία μόλις 55 χρονών, χάνει τη μάχη με το θάνατο που επί μέρες έδινε στο Ιατρικό Κέντρο (μετά από οξύτατο εγκεφαλικό επεισόδιο το οποίο υπέστη στο γραφείο του στο Δημαρχείο) Σήμερα, το Πάρκο "Αντώνης Τρίτσης" έχει έκταση στρέμ. (έξι φορές μεγαλύτερο από τον Εθνικό Κήπο) και αποτελεί σημαντικό πόλο έλξης για όλους τους κατοίκους της Αττικής, ιδιαίτερα κατά τα Σαββατοκύριακα. Oι 3 μεγάλοι χώροι στάθμευσης που λειτουργούν για το σκοπό αυτό, δεδομένου ότι υπάρχει σχετικά εύκολη πρόσβαση του Πάρκου από την Αττική Οδό, από την Εθνική Οδό και με τακτική αστική συγκοινωνία συνδέεται μέσω του ΜΕΤΡΟ, του ΗΣΑΠ και της ΕΘΕΛ. Στον Πάρκο επίσης δραστηριοποιείται η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρία με διάφορα εκπαιδευτικά προγράμματα σε σχολεία της Αττικής (νηπιαγωγεία, δημοτικά και γυμνάσια) και σε καθημερινή βάση καταφθάνουν στο πάρκο πούλμαν με σχολεία από όλη την Αττική για την περιβαλλοντική εκπαίδευση των παιδιών. 10

11 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Ένα πλούσιο φυσικό περιβάλλον! Το Πάρκο Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης «Αντώνης Τρίτσης», σήμερα είναι ένα από τα τελευταία καταφύγια άγριας ζωής στο αστικό περιβάλλον της Αττικής. Ο περιβαλλοντικός θησαυρός του Πάρκου, το οποίο εκτείνεται μεταξύ των δήμων Ιλίου, Αγίων Αναργύρων και Καματερού, περιλαμβάνει έξι ειδυλλιακές τεχνητές λίμνες, οι οποίες αγκαλιάζονται από καλαμώνες και αγροτικές καλλιέργιες που σφύζουν από ζωή, ιδιαίτερα κατά τη μετανάστευση των πουλιών, οπωροφόρα, φυλλοβόλα, κωνοφόρα δένδρα και θάμνους. Η καλλιέργεια των οπωροφόρων δέντρων γίνεται με βιολογική μέθοδο και δεν χρησιμοποιούνται φυτοφάρμακα και λιπάσματα. Σημαντική για την παρουσία των πουλιών είναι και η ποικιλομορφία στη βλάστηση. Στο οικοσύστημα αυτό φωλιάζουν 177 είδη πουλιών, πολλά από τα οποία είναι σπάνια για το αστικό περιβάλλον, καθώς και αμφίβια, ερπετά, νυχτερίδες, μικροθηλαστικά και σκαντζόχοιροι. Οι δεντροστοιχίες από κυπαρίσσια, οι συστάδες ευκαλύπτων, ακακιών και ψευδακακιών καθώς και οι ωραιότεροι κήποι από πλήθος φυτικών ειδών, τα οποία έχουν δημιουργηθεί και συντηρηθεί από τις δραστηριότητες του Εθνικού Ιδρύματος Νεότητας και της Αγροτικής Εταιρείας Πύργος Βασιλίσσης Α.Ε., του ονομαζόμενου κτήματος Σερπιέρη, επιβεβαιώνουν την άποψη ότι η Αττική είναι ο ευλογημένος τόπος για την ανάπτυξη μεγάλης ποικιλίας φυτών με σχετικά μικρή προσπάθεια και χαμηλό κόστος. Οι λίμνες του πάρκου: Οι έξι τεχνητές λίμνες που η μια υπερχειλίζει στην άλλη, αναδεικνύονται σε κυρίαρχο χαρακτηριστικό του τοπίου. Δημιουργήθηκαν σε μια θέση όπου προϋπήρχαν περιοδικοί νερόλακοι και σύντομα εποικίστηκαν από υδροχαρή φυτά, αλλά και αμφίβια (βατράχια και φρύνους), ενώ υδρόβια και παρυδάτια πουλιά γρήγορα ανακάλυψαν αυτή την όαση. Καθώς οι περισσότεροι υγρότοποι της Αττικής έχουν συρρικνωθεί ή εξαφανιστεί τα τελευταία χρόνια, οι λιμνούλες προσελκύουν τα πουλιά που έχουν ανάγκη το υγρό στοιχείο (υδρόβια, καλοβατικά, παρυδάτια, πουλιά των καλαμιώνων κ.ά.). Είναι μάλιστα οι πιο σημαντικές συγκεντρώσεις νερού στο λεκανοπέδιο Αττικής (ιδιαίτερα μετά τον πλήρη αφανισμό του Φαληρικού Δέλτα που σχημάτιζαν οι ποταμοί Ιλισός και Κηφισός). Σήμερα, τροφοδοτούνται με νερό κυρίως από γεωτρήσεις καθώς και επιφανειακή απορροή. Σύμφωνα με μαρτυρίες των γεροντότερων, στην περιοχή φώλιαζαν Πελαργοί μέχρι τα μέσα τουλάχιστον του 20ού αιώνα. Σήμερα, οι μικροί "υγρότοποι" του Πάρκου φιλοξενούν πλήθος από υδρόβιους οργανισμούς. Ψάρια, ήμερες πάπιες και χήνες προστέθηκαν από τους υπεύθυνους του Πάρκου. Όσο για τα νούφαρα μερίμνησε η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία. Επίσης, πλωτές σχεδίες τοποθετήθηκαν στις λίμνες για να αυξηθούν οι ασφαλείς χώροι ξεκούρασης και φωλιάσματος για τα πουλιά, δημιουργώντας μικρές νησίδες άγριας ζωής. Δεδομένης της προ της οικιστκής ανάπτυξης μορφολογίας της περιοχής (λίμνης Λιοσίων, ρέμματα, ρυάκια) δηλαδή των ιδιαίτερων σταθμικών συνθηκών διακρίνονται τύποι παροχθίων διαπλάσεων μεσογειακής βλάστησης, χαρακτηριζόμενοι από την παρουσία της Λυγαριάς (Vitex agnus- castus), της Πικροδάφνης (Nerium 11

12 oleander), του Πλάτανου (Platanus orientalis), του Σκλήθρου (Alnus glutinosa), της Φτελιάς (Ulmus campestris) κ.α. Τα φυτά των υγρότοπων: δεσμεύουν την ηλιακή ενέργεια και παράγουν βιομάζα αρκετή για να τραφούν τα φυτοφάγα είδη ζώων συγκρατούν τα πρανή και μειώνουν την διάβρωση παρέχουν κατάλληλες θέσεις σε πολλά είδη ζώων, για να τραφούν, να αναπαραχθούν, να αναπαυθούν ή να προστατευθούν Με βασικό συστατικό τους το "ζωογόνο" νερό, οι υγρότοποι είναι σημαντικοί βιότοποι για πολλά είδη ζώων και φυτών και προσελκύουν τα πουλιά που έχουν ανάγκη το υγρό στοιχείο. Δάσος: Το πιο κοινό δέντρο των αλσυλίων του Πάρκου μας είναι η Χαλέπιος Πεύκη. Οι βελόνες της είναι πολύ λεπτές και τα κουκουνάρια κρέμονται από τα κλαδιά με ένα μικρό "ποδίσκο". Είναι το δέντρο που κατάφερε να επιβιώσει χωρίς φροντίδα για πολλά χρόνια. Αυτό εξηγείται από το γεγονός ότι είναι "αυτόχθονο" φυτό που, ούτως ή άλλως, σχηματίζει δάση στην Αττική αλλά και σε πολλά ακόμη σημεία χαμηλού υψομέτρου της χώρας. Καλύπτει μεγάλο μέρος των λόφων του Πάρκου φιλοξενώντας στις συστάδες της πλήθος πουλιών, άλλα και άλλων ζώων όπως οι νυχτερίδες. Αλλα βελονοφόρα είδη καθώς και μικρά ξέφωτα με θάμνους συμπληρώνουν την εικόνα του δασικού οικοσυστήματος. Η υφιστάμενη φύτευση του πάρκου συγκεντρώνεται στο άλσος και στις δεντροστοιχίες. Συγκεκριμένα, η νότια και ανατολική περιοχή του πάρκου καλύπτεται από πυκνό δάσος Χαλεπίου Πεύκης που ενώνεται με Κυπαρίσσια. Στη δυτική πλευρά του πάρκου της οδού Φυλής υπάρχει αλσύλλιο Ευκαλύπτων ενώ στα ανατολικά είναι έντονη η παρουσία Ελαιόδεντρων, Καλαμιών και Βάτων. Ο τρόπος φυτεύσεων στο χώρο και η διάταξη τους οριοθετούν χώρους, ακολουθούν άξονες τονίζοντας πορείες (Δεντροστοιχίες) δημιουργόντας και κατευθύνοντας φυγές στο χώρο. Ορίζουν τα οπτικά όρια στο χώρο ανάλογα με την πυκνότητα τους, το μέγεθος και την διαπερατότητά τους. Η τυπική φυσική χλωρίδα της ευρύτερης περιοχής ανήκει στην παρουσία της Ελιάς, Κυπαρισσιού, Φιστικιάς, Κουκουναριάς, Χαρουπιάς, Κουτσουπιάς και Σχίνου. Αγροτικές καλλιέργειες: Εδώ και χιλιάδες χρόνια οι αγροτικές δραστηριότητες (γεωργία και κτηνοτροφία) διαμορφώνουν το φυσικό τοπίο στην ευρωπαϊκή ύπαιθρο και επηρεάζουν τη βιοποικιλότητα της. Στο Πάρκο, σήμερα, συναντούμε εκτεταμένα τμήματα με πολυετείς δενδρώδεις καλλιέργειες. Οι ελιές, τα αμπέλια, οι φιστικιές, οι συκιές, θυμίζουν ακόμα στον επισκέπτη το χαρακτήρα του πρότυπου Κέντρο Γεωργίας και Κτηνοτροφίας που είχε ο χώρος στα τέλη του 19ου αιώνα. Πλήθος πουλιών, μικροθηλαστικών και ερπετών βρίσκουν καταφύγιο και τροφή στις αγροτικές εκτάσεις που φροντίζονται από το προσωπικό του Πάρκου χωρίς τη χρήση ζιζανιοκτόνων, λιπασμάτων και άλλων χημικών. Χαρακτηριστική είναι η εικόνα πολλών εξωτικών παπαγάλων που έχουν βρει καταφύγιο στο Πάρκο έχοντας ξεφύγει από τα κλουβιά τους: τσιμπολογούν τα φιστίκια μόλις τα κλαδιά των δένδρων γεμίζουν από τους θρεπτικούς καρπούς! 12

13 Φορέας Διοίκησης και Διαχείρισης Το 2002 έγινε η σύσταση, οργάνωση και λειτουργία του Φορέα Διαχείρισης του Πάρκου. Το Πάρκο έχει πλήρη διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια. Με το άρθρο 59 του ΦΕΚ 180/Α/ ο οργανισμός Ανάπτυξης και Διαχείρισης του πάρκου Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης «Αντώνης Τρίτσης», ο οργανισμός Ανάπτυξης και Διαχείρισης Ελαιώνα Αττικής, ο Φορέας Διαχείρισης και Ανάπλασης του ποταμού Κηφισού Αττικής και των παραχειμάρων του, συγχωνεύονται σε νέο νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου με την επωνυμία «Μητροπολιτικός Φορέας Ανάπλασης και Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Αττικής», που λειτουργεί χάριν του δημόσιου συμφέροντος με πλήρη διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια, δεν έχει κερδοσκοπικό χαρακτήρα και τελεί υπό την εποπτεία του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής. Ειδικότερα σκοπός του φορέα είναι ιδίως η διοίκηση, διαχείριση, προστασία, βελτίωση και ανάδειξη των εκτάσεων του αστικού πράσινου αναψυχής και πολιτισμός και πάρκων και αλσών υπεροπτικής σημασίας της Μητροπολιτικής Περιφέρειας Αττικής. Σκοπός του Οργανισμού Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποιήση είναι η ενημέρωση και η εκπαίδευση των πολιτών με κάθε μέσο, με την ανάπτυξη δραστηριοτήτων εντός του πάρκου αλλά και εκτός αυτού εφόσον κρίνεται σκόπιμο και πρόσφορο. Για την επίτευξη του σκοπού αναλαμβάνονται οι εξής δραστηριότητες: Συντήρηση, λειτουργία, ανανέωση και περεταίρω ανάπτυξη του πάρκου Πληροφόρηση, εκπαίδευση, κατάρτιση πολιτών σε θέματα προστασίας κλπ Ανάπτυξη και εφαρμογή τεχνικών και τεχνολογικών φιλικών προς το περιβάλλον Διοργάνωση εκθέσεων Ανάπτυξη βοτανικού κήπου και Φυτωρίου Αττικής χλωρίδας Δημιουργία χώρων παιχνιδιού με θέμα το περιβάλλον Διοργάνωση εκδηλώσεων, συναυλιών κλπ Ανάπτυξη εμπορικών δραστηριοτήτων 13

14 ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ Το Πάρκο έχει πολλούς τρόπους ψυχαγωγίας, μπορεί κάποιος να περάσει καλά είτε πηγαίνοντας μία βόλτα μέσα στο παρκο να δει τα ζώα και το όμορφο περιβάλλον το οποίο διαθέτει είτε να παρευρεθεί σε διάφορες συναυλίες που γίνονται εκεί. Επιπλέον ο επισκέπτης έχει την δυνατότητα να περάσει από το μικρό λούνα πάρκ που υπάρχει, να επισκεφθεί το αθλητικό κέντρο καθώς και να καθίσει να χαλαρώσει σε μία καφετέρια. Εκτός αυτών όμως κάποιος μπορεί επίσης να παρευρεθεί σε διάφορες ψυχαγωγικές εκδηλώσεις που λαμβάνουν χώρα στο πάρκο παραδείγματος χάρη για τους μικρούς επισκέπτες του πάρκου υπάρχει το παιδικό θέατρο το οποίο διοργανώνει παραστάσεις σε μία υπαίθρια σκηνή του πάρκου αυτού. Ωστόσο και για τους μεγαλύτερους σε ηλικία επισκέπτες υπάρχουν εντός του πάρκου το κέντρο των ερπετών όπως επίσης και η ορνιθολογική εταιρεία που είναι κάποιοι από τους πιο περιζήτητους προορισμούς. Έτσι το πάρκο Αντώνης Τρίτσης είναι ένας πνεύμονας πολιτιστικού επιπέδου για την περιοχή και τους κατοίκους του με όλα αυτά τα ψυχαγωγικά και πολιτιστικά προγράμματα που διοργανώνονται εκεί όπως τις συναυλίες, τις εκδηλώσεις και τα προγράμματα που διοργανώνονται κατά καιρούς στο πάρκο. Κάποια από αυτά ειναι το εκπαιδευτικό σεμινάριο το όποιο διοργανώθηκε το καλοκαίρι του 2011 και ως σκοπό είχε την εθελοντική ευαισθητοποίηση των πολιτών για το πάρκο. Επιπλέον στο πάρκο υπήρξε και έκθεση ζωγραφικής χωρίς κανένα αντίτιμο για την είσοδο. Επιπλέον ένα βασικό πολιτιστικό στοιχείο του πάρκου είναι το κέντρο ιππασίας το οποίο υπάρχει εντός του πάρκου και μπορεί ο οποιοσδήποτε να το επισκεφθεί, αν όμως θέλει να κάνει ιππασία πρέπει να πληρώσει και το αντίστοιχο χρηματικό ποσό. Τέλος τα βασικότερα πολιτιστικά κέντρα εντός του πάρκου ειναι η δανειστική βιβλιοθήκη, τα υπαίθρια θέατρα τα οποία διαθέτει, οι εκκλησίες, το σώμα ελλήνων προσκόπων και το αθλητικό κέντρο Ιλίου. Πιο αναλυτικά: Πεζοπορία Το Πάρκο Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης Αντώνης Τρίτσης προσφέρεται για περπάτημα, τρέξιμο αλλά και γενικότερη άθληση, σε ένα φυσικό περιβάλλον που σπανίζει στη ζωή της πόλης. 14

15 Ποδηλασία Το ποδήλατο είναι ένα μέσο μετακίνησης, άθλησης και διασκέδασης ευπρόσδεκτο στο πάρκο καθώς διαθέτει ένα δίκτυο μονοπατιών και αξόνων που αποτελούν ιδανικές διαδρομές για τους οπαδούς του είδους (από απλή ποδηλατοβόλτα ως εξάσκηση για επαγγελματίες). Κυρίως για τα μικρά παιδιά είναι ευκαιρία να κάνουν ποδήλατο μακριά από τους κινδύνους που εγκυμονούν οι δρόμοι της πόλης. Αναμένεται εταιρεία ενοικίασης ποδηλάτων για τον χώρο εντός τα πάρκου. Θα υπάρξει σχετική ενημέρωση. Πικ νικ Στο πάρκο υπάρχουν πάγκοι για πικ νικ και αποτελούν μια ιδέα για όσους θέλουν να απολαύσουν ένα γεύμα κάτω από τα δέντρα. Παιδική Χαρά Οι μικροί φίλοι του πάρκου μπορούν να παίξουν ελεύθερα στην παιδική χαρά που βρίσκεται κοντά στην κεντρική καφετέρια με τα πανιά. Δημοτικό Γυμναστήριο Αγ. Αναργύρων Στο πάρκο λειτουργεί πλήρες οργανωμένο γυμναστήριο του οργανισμού Νεολαίας και Άθλησης του Δήμου Αγ. Αναργύρων. Είναι εγκατεστημένο στο επίμηκες κτίριο κοντά στο Natura Shop και διαθέτει όργανα ενδυνάμωσης, διαδρόμους και ποδήλατα. Η χρήση του απαιτεί μια συνδρομή (που ανέρχεται σε 12ε/μήνα για δημότες και 15ε/μήνα για τους υπόλοιπους). Το ωράριο λειτουργίας του είναι 9 π.μ.-9 μ.μ. και Σάββατο πμ. Κέντρο Ιππασίας Μια ευκαιρία για όσους θέλουν να έρθουν σε επαφή με το άθλημα της ιππασίας αποτελεί το ιππικό κέντρο που βρίσκεται σε ένα χώρο ειδικά διαμορφωμένο κοντά στις λίμνες του πάρκου. Διαθέτει άλογα, γαϊδουράκια και πόνυ με τα οποία μπορούν ενήλικες και παιδιά να κάνουν βόλτα στα μονοπάτια στους γύρω λόφους. Κέντρο Ερπετών Μια ασυνήθιστη έκθεση λειτουργεί στο πάρκο με συλλογές ερπετών από διάφορα μέρη του κόσμου, άγνωστα στο ευρύ κοινό. Η έκθεση είναι ανοικτή καθημερινά από 8 το πρωί έως 10 το βράδυ και είναι πλησίον της εισόδου από Σπύρου Μουστακλή 23. Natura Shop Μια αγορά βιολογικών και παραδοσιακών προϊόντων βρίσκεται μέσα στο πάρκο και αποσκοπεί να φέρει πιο κοντά στους κατοίκους του λεκανοπεδίου, τα βιολογικά και παραδοσιακά προϊόντα απ όλη την Ελλάδα. Το Natura Shop υπήρξε μια πιλοτική προσπάθεια νέων επιχειρηματιών, οι οποίοι ενώθηκαν σε μια κοινή αγορά, μέσα από το έργο Συν-επιχειρώντας της Equal. Ξεκίνησε με 17 νέες επιχειρήσεις αλλά έχουν παραμείνει μόλις 15

16 δυο στο χώρο μέσα στο πάρκο (ένα κατάστημα με βιολογικά βρεφικά είδη και βιολογικά καλλυντικά καθώς και μια βιολογική αγορά τροφίμων). Καφενείο Υπογλυκαιμίες - Ταβέρνα Γευσ Ίλιον Τα παλιά υποστατικά του Όθωνα και της Αμαλίας έχουν ανακαινιστεί και στεγάζουν την βιολογική αγορά, ένα καφενείο, μια ταβέρνα και το οικολογικό βιβλιοπωλείο του πάρκου. Υπάρχει ένας τετράγωνος προαύλιος χώρος που χρησιμοποιείται από κοινού από τις παραπάνω χρήσεις. Οικολογικό Βιβλιοπωλείο Το Βιβλιοπωλείο της Γης στεγάζεται σε κτίριο που ανήκει στο σύμπλεγμα των αναπαλαιωμένων βοηθητικών κτιρίων του Πύργου Βασιλίσσης. Αποτελεί μια πρωτοποριακή για τα ελληνικά δεδομένα πρωτοβουλία της Οργάνωσης Γη ( καθώς πρόκειται για το μοναδικό βιβλιοπωλείο με οικολογική θεματική στην Ελλάδα και ένα από τα ελάχιστα στην Ευρώπη. Ιδιαίτερη σημασία έχει δοθεί στο παιδικό αναγνωστικό κοινό, καθώς το Βιβλιοπωλείο της Γης έχει αφιερώσει τον μισό του χώρο στο παιδικό οικολογικό βιβλίο. Καφετέρια Delight Σε κεντρικό σημείο του πάρκου, δίπλα στις λίμνες, λειτουργεί μια καφετέρια ανοικτή στο κοινό καθημερινά 9 π.μ 1 μ.μ. Η καφετέρια προσφέρει την δυνατότητα διεξαγωγής παιδικών parties (διαθέτει υπαίθριο παιδότοπο) καθώς και συγκεντρώσεις για σχολεία κατόπιν συνεννόησης. Τέλος, θα κατασκευαστεί χώρος βιβλιοθήκης χώρου εργασίας στο εσωτερικό. Θεματική διαδρομή γλυπτικής Στα πλαίσια ενός συμποσίου ξυλογλυπτικής τον Ιούλιο του 2010, νέοι καλλιτέχνες από το εξωτερικό δημιούργησαν γλυπτά που μπορεί κανείς να δει σε συγκεκριμένα σημεία του πάρκου. Τα έργα τους έχουν ιδιαίτερη συμβολική αξία καθώς οι κορμοί που χρησιμοποιήθηκαν ανήκαν σε καμένα δέντρα της Πάρνηθας. Περιβαλλοντική Εκπαίδευση Η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία υλοποιεί πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στο Πάρκο «Α. Τρίτσης» σε συνεργασία με τον Οργανισμό Διοίκησης & Διαχείρισης του Πάρκου. Το πρόγραμμα στοχεύει στη γνωριμία των παιδιών με τα πουλιά που ζουν κοντά μας και την άμεση επαφή με την άγρια φύση και τη ζωή στα διάφορα οικοσυστήματα. Επιπλέον, αποτελεί μια μοναδική ευκαιρία για τους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς για δημιουργική δραστηριότητα και μάθηση γύρω από το φυσικό περιβάλλον στις αστικές περιοχές μέσα σε ένα πανέμορφο πάρκο, μοναδικό στη χώρα μας. Οι δραστηριότητες του προγράμματος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης περιλαμβάνουν επίσκεψη στο Κέντρο Προσανατολισμού & Ενημέρωσης, περιήγηση σε ειδικά διαμορφωμένα εκπαιδευτικά μονοπάτια και ολοκλήρωση της επίσκεψης με την παρουσίαση της εργασίας πεδίου κάθε ομάδας μαθητών και διανομή του ενημερωτικού υλικού. Το Πάρκο επίσης επισκέπτονται σχολεία Άβαθμιας και Ββάθμιας Εκπαίδευσης. Στα πλαίσια της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης γίνονται δεντροφυτεύσεις από τους μαθητές, καθώς και το μάζεμα της ελιάς. Περισσότερες πληροφορίες θα βρείτε στην ιστοσελίδα της οργάνωσης και στο τηλέφωνο:

17 Σώμα Ελλήνων Προσκόπων Σε ένα από τους λόφους του πάρκου εδράζεται το εκπαιδευτικό κέντρο Πύργου Βασιλίσσης ΠΥ.ΒΑ των Ελλήνων Προσκόπων. Περισσότερες πληροφορίες θα βρείτε στην ιστοσελίδα: ή στο τηλεφωνικό κέντρο Εκκλησίες Υπάρχουν δύο παρεκκλήσια εντός του πάρκου. Το ένα, ο προφήτης-ηλίας, βρίσκεται πάνω στον λόφο ανατολικά των λιμνών και στον οποίο και τελούνται κανονικά λειτουργίες, ενώ το άλλο, το παρεκκλήσι των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου βρίσκεται ανάμεσα στα πεύκα του λόφου, δυτικά των λιμνών και παραμένει κλειστό για το κοινό εκτός από τα μέρα εορτής ων Αποστόλων. Και τα δυο παρεκκλήσια προσφέρονται για μυστήρια γάμου ή/και βάπτισης μετά από σχετική συνεννόηση με τους υπευθύνους. Υπαίθρια Θέατρα Στο χώρο του πάρκου υπάρχουν τρεις διαφορετικοί χώροι συγκέντρωσης κόσμου και δυνατότητας εκδηλώσεων. Αρχικά το υπαίθριο θέατρο χωρητικότητας θέσεων φιλοξενεί εδώ και χρόνια τις εκδηλώσεις των γύρω δήμων με θεατρικές παραστάσεις, συναυλίες και άλλα δρώμενα. Ακόμα, ένα μικρό κυκλικό θεατράκι που προσφέρεται για συγκέντρωση και χρησιμοποιείται από τους προσκόπους βρίσκεται δυτικά του κυρίως θεάτρου. Τέλος, υπάρχει μια κυκλική εξέδρα η οποία προσφέρεται για το στήσιμο της σκηνής ενδεχομένως ενός θεάματος ή μια συναυλίας και ο οποίος έχει θέα προς τις λίμνες. Δανειστική Βιβλιοθήκη Το πάρκο διαθέτει βιβλιοθήκη σχετική με αντικείμενα περιβάλλοντος, πρασίνου και αρχιτεκτονικής τοπίου, μετά από ευγενική δωρεά της προσωπικής βιβλιοθήκης του Γεωπόνου Νίκου Θυμάκη. Παράλληλα, επιθυμητός είναι ο περαιτέρω εμπλουτισμός αυτής της βιβλιοθήκης με βιβλία που θα επιδιωχθεί να χορηγηθούν από εκδοτικούς οίκους που δραστηριοποιούνται σε αντικείμενα συναφή με τους σκοπούς του Πάρκου Αντώνης Τρίτσης, ή και από ιδιώτες Αθλητικό κέντρο Ιλίου Το αθλητικό κέντρο του δήμου Ιλίου που περιλαμβάνει ένα γήπεδο ποδοσφαίρου, με στίβο, κερκίδες, αποδυτήρια και γήπεδο προθέρμανσης. 17

18 ΤΙ ΕΙΔΟΥΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΥ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΣΤΟ ΠΑΡΚΟ; Το Πάρκο «Α. Τρίτσης», ο «αστικός» βιότοπος με τη μεγάλη κοινωνική αξία έχει ανάγκη από τη φροντίδα μας. Σκοπός του προγράμματος είναι να γίνουμε όλοι οι επισκέπτες ένα ζωντανό κύτταρο του Πάρκου! Πρωταρχικός στόχος είναι η δημιουργία Ομάδας Εθελοντών που θα προσφέρουν στο Πάρκο λίγο από το χρόνο τους δημιουργώντας ένα μόνιμο δίκτυο φίλων - εθελοντών. Το πρόγραμμα, δίνει την ευκαιρία στους συμμετέχοντες να εκπαιδευτούν, να αναλάβουν πρωτοβουλίες και να συμβάλουν σε δράσεις, όπως: Ενημέρωση των επισκεπτών και παροχή πληροφοριών για τα οικοσυστήματα του Πάρκου και την άγρια ζωή στο Πάρκο Υποστήριξη εκδηλώσεων ευαισθητοποίησης και περιβαλλοντικών εκπαιδευτικών δρώμενων Παρεμβάσεις για τη βελτίωση των υποδομών του Πάρκου Παροχή πρώτων βοηθειών Δασοπροστασία και πυροφύλαξη Ο εθελοντισμός για το περιβάλλον αποτελεί μοναδική ευκαιρία για επαφή με τη φύση, για απόκτηση νέων γνώσεων και εμπειριών, για συμμετοχή και προσφορά προσφορά στην αναγκαία συλλογική προσπάθεια για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής. 18

19 ΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΓΗΣ Μέσα στο πλαίσιο της ερευνητικής εργασίας μας πραγματοποιήσαμε μία επίσκεψη στο Κέντρο της Γης στο Πάρκο Αντώνης Τρίτσης. Εκεί ξεναγηθήκαμε στους χώρους του Κέντρου της Γης, θαυμάσαμε την ομορφιά της φύσης, μάθαμε ενδιαφέρουσες πληροφορίες για τα ζώα που φιλοξενούνται εκεί όπως επίσης και για τις καλλιέργειες και για την ανιδιοτελή συνεισφορά των εθελοντών του χώρου αυτού οι οποίοι με αγάπη και φροντίδα το συντηρούν. Ακόμη ενημερωθήκαμε για τον σκοπό ύπαρξης του και τις δράσεις του. Πιο αναλυτικά: Το Κέντρο της Γης επιδιώκει να αναδείξει την Περιβαλλοντική Κοινωνική Νοημοσύνη, έναν διαφορετικό τρόπο κοινωνικής αντίληψης και συμπεριφοράς που βασίζεται στην ενημέρωση, την εκπαίδευση και την ευαισθητοποίηση της κοινωνίας πάνω στα σύγχρονα περιβαλλοντικά, κοινωνικά και πολιτισμικά προβλήματα. Επιδίωξη μας είναι να διευρύνουμε τους ορίζοντες των επισκεπτών μας έτσι ώστε να είναι σε θέση, μέσα από την καθημερινή τους δράση, να εντοπίζουν και να υιοθετούν στάσεις και συμπεριφορές που συνεισφέρουν στη διαφύλαξη του περιβάλλοντος και συμβάλλουν στη συλλογική ευημερία και βελτίωση της ποιότητας ζωής. Το Κέντρο της Γης φιλοξενείται στο Κτήμα Βασιλίσσης, ένα ιστορικό μνημείο του πολιτισμού και της φύσης. Από το οδοιπορικό του στο χαρισματικό αυτό περιβάλλον, ο επισκέπτης έρχεται σε μια πρώτη επαφή με τη φιλοσοφία της Περιβαλλοντικής Κοινωνικής Νοημοσύνης μέσα από διαφορετικές διαστάσεις: το θαυμαστό κόσμο της φύσης, τις όμορφες στιγμές της ιστορίας, τη δύναμη της γης, τη φιλοσοφία και την εμπειρία της ζωής και την τέχνη στην πιο δημοφιλή της μορφή, τη μουσική. Στο Κέντρο της Γης οι επισκέπτες συναντούν χώρους και δραστηριότητες που αναδεικνύουν την αξία της γης, συμβάλλουν στην εξοικονόμηση των φυσικών πόρων, προτείνουν έναν πιο απλό καθημερινό τρόπο ζωής και αναδεικνύουν τη σημασία της συλλογικότητας: Κτήμα: Ένας μοναδικός ιστορικός χώρος, ένας πανέμορφος τόπος, ένα ιδανικό περιβάλλον για την εισαγωγή στην έννοια της Περιβαλλοντικής Κοινωνικής Νοημοσύνης. Mια καταπράσινη όαση στο κέντρο της Αθήνας και παράλληλα ένας ιστορικός τόπος όπου εγκαινιάστηκε, ως πρότυπο τότε, εκπαιδευτικό κέντρο γεωργίας και κτηνοτροφίας. 19

20 Άλογα: Από τα πιο μικρά όντα, τα έντομα, περνάμε σ ένα μεγάλο θηλαστικό: το άλογο. Από την εποχή της εξημέρωσής του και για πολλές χιλιάδες χρόνια το άλογο ήταν ο πιο καλός συνεργάτης του ανθρώπου στην καλλιέργεια της γης. O ξεναγός μας μας εξήγησε ότι το όνομα αυτό είναι μια σύνθετη λέξη, με πρώτο συνθετικό το α και δεύτερο το λόγος. Επίσης, μας ενημέρωσε ότι το άλογο είναι το μόνο ζώο που πλησιάζει τον άνθρωπο σε θέμα νοημοσύνης και εξυπνάδας. Έντομα: Τα έντομα όχι μόνο δεν είναι εχθροί του ανθρώπου και της φύσης, αλλά, αντίθετα, διαδραματίζουν κορυφαίο ρόλο στην καλή λειτουργία των οικοσυστημάτων. Εδώ παρατηρούμε μια ζωντανή αποικία μυρμηγκιών, μαθαίνουμε μερικά από τα μυστικά του τρόπου ζωής τους και διδασκόμαστε από τις αξίες της σοφής οργάνωσής τους. Ακόμα, μαθαίνουμε για τα ωφέλιμα έντομα στη γεωργία. Αγριο Οικοσύστημα: Προσομοίωση της ζωής που κρύβεται μέσα σε ένα άγριο οικοσύστημα της Αττικής. Εδώ μαθαίνουμε για τη σημασία και τη δύναμη της φύσης, αλλά και πώς αυτή μας προστατεύει. Περιβόλι: Παρουσίαση ενός βιολογικού περιβολιού. Εδώ βλέπουμε πώς θα έπρεπε να είναι αυτά που τρώμε αλλά ταυτόχρονα ενημερωνόμαστε για τον τρόπου που η παραγωγή τροφής επηρεάζει το περιβάλλον και την ποιότητα ζωής μας. Πύργος: Ο πύργος του κτήματος με τον όμορφο περίβολο, τα αγάλματα και τους εκατοντάδες παπαγάλους, χτίστηκε το 1854 με στόχο να γίνει ένα πρότυπο εκπαιδευτικό κέντρο για τη διάδοση νέων μεθόδων καλλιέργειας. Έκθεση Παλαιών Αγροτικών Εργαλείων: Η συλλογή από γεωργικά εργαλεία μιας άλλης εποχής μας θυμίζει την απλότητα που συνάδει με την καλλιέργεια της γης και την παραγωγή των καρπών της. Επιπλέον, κατά την διάρκεια της επίσκεψης μας στο Κέντρο της Γης πήραμε μέρος σε διάφορα ψυχαγωγικά και παράλληλα επιμορφωτικά παιχνίδια σχετικά με την φύση και τα ζώα. Το πρώτο παιχνίδι αφορούσε ένα βίντεο που λέγοταν «Πασχαλίτσα εναντίον Μελίγκρας». Στο παιχνίδι αυτό συμμετείχαν δύο συμμαθητές μας που έπρεπε να περιγράψουν το βίντεο κάνοντας το ακόμα πιο διασκεδαστικό και παραστατικό. Το δεύτερο παιχνίδι ήταν εξίσου διασκεδαστικό εφόσον διεξάχθηκε στον χώρο των καλλιεργειών και η κάθε ομάδα έπρεπε να περιγράψει ένα φυτό με δικά της λόγια βασισμένη στις πληροφορίες που αναγράφονταν σε ταμπέλες δίπλα στο κάθε φυτό και οι υπόλοιποι συμμαθητές έπρεπε να μαντέψουν ποιο φυτό περιγραφόταν. 20

21 Μια ακόμη δραστηριότητα που πραγματοποιείται στο Κέντρο της Γης όπως ενημερωθήκαμε είναι οι «Ημέρες τις Γης» που διεξάγονται κάθε Κυριακή. Ο καθένας φέρνει ότι προϊόντα διαθέτει και μαγειρεύουν συλλογικά πιάτα βασισμένα στη ελληνική παραδοσιακή κουζίνα με εποχιακά προϊόντα και φιλικά προς την φύση. Ύστερα δειπνούν όλοι μαζί σαν μια μεγάλη παρέα όπου τα παιδιά παίζουν και όλα αυτά σε ένα υπέροχα μέρος μέσα στην Αθήνα. Οι «Ημέρες της Γης» ξεκινούν κατά τις 10:00 και διαρκούν μέχρι την δύση του ήλιου. Η επίσκεψη μας στο Κέντρο της Γης ήταν μια πρωτόγνωρη, ψυχαγωγική και κυρίως ενημερωτική εμπειρία με σκοπό να μας ευαισθητοποιήσει και να μας κάνει να αναλογιστούμε την αξία και την απίστευτη προσφορά της φύσης στον άνθρωπο. Τέλος συνειδητοποιήσαμε την δύναμη του εθελοντισμού γνωρίζοντας νέους ανθρώπους εθελοντές που φροντίζουν με αγάπη τα φυτά και τα ζώα. 21

22 ΤΙ ΘΑ ΣΥΜΒΕΙ ΑΝ ΕΝΑ ΑΣΤΙΚΟ ΠΑΡΚΟ ΚΑΤΑΣΤΡΑΦΕΙ; Αν τα αστικά πάρκα καταστραφούν, η κοινωνικότητα των κατοίκων των κοντινών περιοχών θα επηρεαστεί πολύ καθώς: Τα αστικά πάρκα δίνουν μια αίσθηση της κοινωνικής θέσης, σου επιτρέπουν να κερδίσεις την κοινωνική αναγνώριση, ενισχύουν τα συναισθήματα της κοινωνικότητας και της αλληλεγγύης, επιτρέπουν την ανταλλαγή ιδεών μέσω των γνωριμιών, δίνουν την δυνατότητα να εμβαθύνουν τόσο στις προσωπικές όσο και στις κοινωνικές αξίες, προωθηθεί την πνευματική ανάπτυξη και γενικά κάνουν τους χρήστες τους να αισθάνονται ελεύθεροι, ανεξάρτητοι και πιο ήρεμοι σε σχέση με αυτό που νοιώθουν μέσα σε ένα δομημένο περιβάλλον σπιτιών και εργασίας. Σε όλα τα κοινωνικά στρώματα, τα αστικά πάρκα κάνουν τους ανθρώπους να βγουν έξω και ενθαρρύνουν την κοινωνική επαφή. Οι μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι οι κάτοικοι που ζουν κοντά σε αστικά πάρκα "ανάπτυξαν περισσότερες κοινωνικές δραστηριότητες και έχουν περισσότερους επισκέπτες, ήξεραν περισσότερα για τους γείτονές τους και αναφερόμενοι σε αυτούς είπαν ότι η αλληλοβοήθεια και η υποστήριξη μεταξύ τους είναι συνεχείς". Γύρω από τα αστικά πάρκα οι γειτονιές είναι ασφαλέστερες. Όταν οι κάτοικοι έχουν περισσότερα κεκτημένα δικαιώματα σε μια περιοχή, η συμμετοχή τους στη κοινωνική επαγρύπνηση είναι αυξημένη, και θα προσέχουν γύρω τους για να σιγουρευτούν ότι όλα είναι καλά και τίποτα δεν χρησιμοποιείται με άσχημο τρόπο, καταστρέφεται, κ.λπ. Όσο καλύτερα διατηρημένο είναι ένα κτήριο ή ένας δημόσιος χώρος, τόσο πιο ασφαλείς πρόκειται να είναι. Επιπλέον, τα αστικά πάρκα παίζουν σημαντικό ρόλο και στην ποιότητα ζωής. Έτσι, αν ένα πάρκο καταστραφεί θα υπάρξουν αρνητικές επιπτώσεις σε αυτόν τον τομέα διότι: Τα αστικά πάρκα παρέχουν μια αναζωογονητική αντίθεση στη μορφή, το χρώμα, και τη σύσταση των κτηρίων και υποκινούν τις αισθήσεις με τα απλά χρώματα τους, τους ήχους, τις μυρωδιές και τις κινήσεις τους. Παρέχει ένα χώρο για ψυχαγωγική χρήση: μέρος για παιχνίδι, συγκέντρωση με φίλους, για περισυλλογή, για ξεκούραση, για διάβασμα, κ.α. Οι κάτοικοι ωφελούνται από μια καλά οργανωμένη κοινωνία μέσω της απόλαυσης της άγριας φύσης και των φυσικών περιοχών. Πολύ χώροι πρασίνου δημιουργούν ευχάριστα τοπία σε ολόκληρη τη πόλη. Τα αστικά πάρκα ενθαρρύνουν μια σύνδεση μεταξύ των κατοίκων και του φυσικού 22

23 περιβάλλοντος που τους περιβάλλει, κάνοντας την πόλη πιο προσιτή, ευχάριστη και ανθρώπινη. Αυτό είναι ουσιαστικό για να είναι μια κοινωνία βιώσιμη. Τα αστικά πάρκα είναι δημόσιοι χώροι καλλιτεχνικών επιδείξεων. Ακόμη, η καταστροφή χώρων πρασίνου αποθαρρύνει το περπάτημα και το τρέξιμο, το οποίο είναι καλό για τη φυσική υγεία. Δεν θα υπάρχει επίσης χώρος για την αναψυχή και αποκατάσταση της ψυχικής υγείας από ένα συχνά ταραχώδη τρόπο ζωής. Αν καταστραφούν οι φυσικές περιοχές ο αέρας και το νερό δεν θα καθαρίζεται και δεν θα επιτρέπεται η επαναφόρτιση των υπόγειων νερών. Όσον αφορά το νερό και τον καθαρό αέρα: Τα αστικά πάρκα βελτιώνουν την ποιότητα του αέρα με τη μείωση του επιπέδου του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα και με την απορρόφηση των ατμοσφαιρικών ρύπων. Ένα ώριμο δέντρο, με τη δυνατότητα που έχει να προσφέρει 1,7 κιλά οξυγόνου την ώρα, να δεσμεύει αντίστοιχες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα και κατακρατά 50 κιλά σκόνης το χρόνο αποτελεί ένα βιολογικό απορρυπαντικό εργαστήριο που εργάζεται ασταμάτητα, χωρίς κόστος ενέργειας, για τη βελτίωση του μικροκλίματος. Ακόμα τα δέντρα έχει αποδειχθεί ότι μπορούν να απορροφούν τους ρύπους, 20 δέντρα μπορούν να αντισταθμίσουν τη ρύπανση από ένα αυτοκίνητο που οδηγείται 100 χιλιόμετρα ανά ημέρα. Το φύλλωμά τους βελτιώνει την ατμοσφαιρική ποιότητα με τη μείωση των αιωρούμενων σωματιδίων και των αερίων όπως το όζον. Οι υδροβιότοποι φιλτράρουν τους ρύπους που μεταφέρονται με τα όμβρια ύδατα πριν το νερό φθάσει στα ρυάκια και τα ποτάμια. Τα αστικά πάρκα ακόμη έχουν οικονομικά οφέλη καθώς: Τα κατάλληλα τοποθετημένα δέντρα μπορούν να μειώσουν τις δαπάνες ενός σπιτιού το χειμώνα για θέρμανση (λειτουργούν σαν ανεμοφράκτες) και να μειώσουν τις δαπάνες για κλιματισμό το καλοκαίρι (λόγω της σκίασης). Οι φυσικές περιοχές προωθούν το βιωσιμότητα και τη ζωτικότητα των κοινωνιών. Οι ψυχαγωγικές ευκαιρίες, η ποιότητα του νερού και του αέρα, η φυσική ομορφιά θα προσελκύσουν νέους κατοίκους, νέες οικογένειες και τουρισμό. Τα αστικά πάρκα προσελκύουν επιχειρήσεις, δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας εργασίες και αυξάνουν τις αξίες γης. Συνεπώς, με την καταστροφή των πάρκων θα επέλθει και η οικονομική αποδυνάμωση των περιοχών όπου εκτείνονται τα πάρκα αυτά. Επιπροσθέτως, η καταστροφή των πάρκων θα οδηγήσει στην καταστροφή της πανίδας και της χλωρίδας αφού τα αστικά πάρκα παρέχουν το βιότοπο για μια ποικίλα από πουλιά, ψάρια, ζώα, έντομα, και άλλους οργανισμούς, 23

24 επίσης παρέχουν τους διαδρόμους για να συνδεθούν ξεχωριστεί βιότοποι μεταξύ τους. Πρέπει να σημειωθεί ακόμη ότι από μελέτες έχει παρατηρηθεί ότι η βλάστηση συμβάλει στην πτώση της εξωτερικής θερμοκρασίας των τοίχων των κτηρίων κατά 170 C, το οποίο οδηγεί σε μείωση της χρήσης των κλιματιστικών κατά έναν μέσο όρο 50% καθώς και ότι το αστικό πράσινο μπορεί επίσης να μειώσει την ηχορύπανση, μέσω πυκνών συστάδων δέντρων και θάμνων και μπορεί ακόμη και να βοηθήσει μερικώς και στο καθαρισμό των όμβριων υδάτων. Με άλλα λόγια με την καταστροφή των αστικών πάρκων οι κάτοικοι θα ενοχλούνται από την ξαφνική αύξηση της ηχορύπανσης όπως επίσης οι άνθρωποι θα αναγκάζονται να βάζουν σε λειτουργία όλο και πιο συχνά τα κλιματιστικά. 24

25 ΤΑ 8 ΠΙΟ ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚΑ ΕΘΝΙΚΑ ΠΑΡΚΑ Επιλέξαμε 8 - από τα 7000 περίπου- Εθνικά Πάρκα του κόσμου που ξεχωρίζουν για τη φυσική ομορφιά τους, τα τοπία τους και την πλούσια χλωρίδα και πανίδα τους. Τα Εθνικά Πάρκα είναι -εξ ορισμού- περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, όπου δεν επιτρέπεται η ανθρώπινη παρέμβαση, είναι ανοικτά για το κοινό και προστατεύονται από τις κυβερνητικές αρχές. Σήμερα, υπάρχουν σχεδόν εθνικά πάρκα σε όλο τον κόσμο, σύμφωνα με τη Διεθνή Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης. Από αυτά επιλέξαμε 8, σε διάφορα μέρη του κόσμου και σας τα παρουσιάζουμε. Όσο εκπληκτικές κι αν είναι οι φωτογραφίες που ακολουθούν, δε μπορούν να αποδώσουν το μέγεθος της ομορφιάς των περιοχών που απεικονίζουν. Εθνικό Πάρκο Namib Naukluft, Ναμίμπια Οι απέραντες εκτάσεις άμμου του Εθνικού Πάρκου Namib Naukluft, που περικλείει μέρος της ομώνυμης ερήμου, είναι το πιο απομονωμένο μέρος της χώρας -ακόμη και οι φωτογραφίες από τις ανεμοδαρμένες κορυφές, προκαλούν δίψα. Οι αμμόλοφοι στο Sossusvlei, πιστεύεται ότι είναι οι παλαιότεροι στον κόσμο και οι ισχυροί άνεμοι που στροβιλίζονται στο έδαφος, δημιουργούν λόφους που φτάνουν ακόμη και τα 300 μέτρα. Οι ισχυροί θερμικοί άνεμοι, κάνουν την περιήγηση με αερόστατο έναν δημοφιλή τρόπο για να δείτε το πάρκο από μια διαφορετική οπτική γωνία. Από τον αέρα, η κυματοειδής μορφή του εδάφους, το κάνουν να μοιάζει σαν πορτοκαλί ωκεανός. Νοικιάστε ένα όχημα 4WD ώστε να μπορέσετε να εξερευνήσετε κάθε γωνιά του πάρκου. Κατασκηνώσεις υπάρχουν σε όλο το πάρκο εκτός από το σημείο Sandwich Harbour. διάρκεια της κατασκευής του καναδικού σιδηροδρόμου και γρήγορα κηρύχτηκε σε προστατευόμενη περιοχή. Το πάρκο εκτείνεται σε τετραγωνικά χιλιόμετρα και είναι ένα φυσικό σημείο άγριας ζωής στα φαινομενικά αδιαπέραστα Βραχώδη Όρη -συχνά οι επισκέπτες θαυμάζουν από κοντά τα άγρια ζώα του Καναδά. 25

26 Εθνικό Πάρκο Mungo, Αυστραλία Κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών, διάφορα μέρη της Αυστραλίας έχουν γίνει ιδιαίτερα δημοφιλή για τους τουρίστες -Alice Springs, Blue Mountains και φυσικά ο φημισμένος κατακόκκινος βράχος, Uluru. Το Εθνικό Πάρκο Mungo, προστατευμένο από αναχώματα που είναι γνωστά ως τείχη της Κίνας, περιλαμβάνει ξερές αρχαίες λίμνες και μεγάλα θηλαστικά. Σκελετικά ευρήματα αποδεικνύουν ότι άνθρωποι ζούσαν εντός των ορίων του πάρκου, πάνω από χρόνια πριν, αλλά σήμερα η περιοχή είναι εντυπωσιακά ερημική. Εθνικό Πάρκο Khao Sok, Ταϊλάνδη Καλώς ήρθατε στο Jurassic Park θα νομίσετε ότι ακούτε τη μουσική της ταινίας καθώς θα περιπλανιέστε στα ασβεστολιθικά τοπία και το τροπικό δάσος του πάρκου, ενός από τα παλαιότερα τροπικά δάση στον κόσμο, όπου ζουν φίδια, πίθηκοι, τίγρεις και άλλα άγρια ζώα. Στο πάρκο ευδοκιμεί επίσης το μεγαλύτερο λουλούδι του κόσμου, το Rafflesia kerrii, το οποίο μπορεί να φτάσει πάνω από 80 εκατοστά διάμετρο και ζει παρασιτικά. 26