ΤΕΛΕΤΗ ΑΝΑΓΟΡΕΥΣΗΣ ΤΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ Λ. ΝΙΚΙΑ ΣΕ ΕΠΙΤΙΜΟ ΔΙΔΑΚΤΟΡΑ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΘΕΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΥΠΡΟΥ

Transcript

1 ΤΕΛΕΤΗ ΑΝΑΓΟΡΕΥΣΗΣ ΤΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ Λ. ΝΙΚΙΑ ΣΕ ΕΠΙΤΙΜΟ ΔΙΔΑΚΤΟΡΑ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΘΕΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΥΠΡΟΥ Το έργο και την προσωπικότητα του Καθηγητή Νικία παρουσιάζει ο Καθηγητής του Τμήματος Πληροφορικής Χρίστος Ν. Σχίζας 22 Ιουνίου 2000 Ο πολυμήχανος Βασιλιάς της Ιθάκης έμαθε τα περισσότερα πράγματα και αναδείχθηκε σοφός κυρίως μέσα από τα ταξίδια και τις περιπλανήσεις του. «Πολλών δ ανθρώπων ίδεν άστεα και νόων έγνω, πολλά δ όγ εν πόντω πάθεν άλγεα ον κατά θυμόν» Είναι θαρρώ μέρος της μοίρας των Ελλήνων η συνεχής περιδιάβαση. Ο μικρός ελληνικός χώρος από τη μια, το ανήσυχο πνεύμα, αλλά πολλές φορές και η ανάγκη, δίνουν τα κατάλληλα ερεθίσματα για μεγάλα και καρποφόρα ταξίδια. Ταξίδια που γεμίζουν τη ζωή με περιπέτειες, γνώσεις και πείρα και καταξιώνουν τον ταξιδιώτη υπερχειλίζοντας την ψυχή του με νόημα και περιεχόμενο. Ο Έλληνας Οδυσσέας, ωστόσο ποτέ δεν ξεχνά την μικρή Ιθάκη, ποτέ δεν ξεχνά το τρυφερό χαμόγελο της Πηνελόπης που τον καρτερεί. Έτσι πάντοτε το νόστιμον ήμαρ τον καθοδηγεί. Σήμερα έχω την τιμή να σας παρουσιάσω έναν σύγχρονο Έλληνα Οδυσσέα ο οποίος ποτέ δεν ξεχνά τη δική του Ιθάκη, ο οποίος στην μακρινή Καλιφόρνια που ζει, ονειρεύεται τον καπνό που βγαίνει από εστία του σπιτιού του στην κατεχόμενη Αμμόχωστο, και κάνει κάθε τόσο- όλο και συχνότερα τελευταία- το ταξίδι της επιστροφής πραγματικότητα. Η Σχολή Θετικών και Εφαρμοσμένων Επιστημών μου περιποίησε σήμερα την τιμή να σας παρουσιάσω τον άνθρωπο, τον επιστήμονα και τον οραματιστή Χρυσόστομο Νικία. Από που να αρχίσω και κυρίως τί να αφήσω πίσω χωρίς να αποτύχω να ιστορήσω το βίο και την ακαδημαϊκή 1

2 πολιτεία του ανδρός στα λίγα λεπτά που έχω στη διάθεση μου; Γνώρισα το Χρυσόστομο, γνωστό στους φίλους του και ως Μάκη, πριν περίπου τριάντα χρόνια ενώ υπηρετούσαμε τη θητεία μας στο στρατό, η δε σχέση μας συνεχίστηκε και στα χρόνια των πανεπιστημιακών μας σπουδών. Στο χρονικό αυτό διάστημα οικοδομήθηκε μια φιλία η οποία παραμένει και σταθερή και γόνιμη θέλω να πιστεύω, παρά το ότι οι εργασιακές γεωγραφικές μας συντεταγμένες απέκλιναν δραματικά. Σε αυτό συνέτεινε το γεγονός ότι είχα την ευκαιρία να παρακολουθώ εξ αποστάσεως τα ακαδημαϊκά του επιτεύγματα, μέσω των δημοσιευμάτων του σε διάφορα επιστημονικά περιοδικά, αλλά και «εκ του συστάδην», μέσω παρουσιάσεων του σε διεθνή επιστημονικά συνέδρια. Το όνομα Μάξ Νικίας είναι πολύ γνωστό στους διεθνείς επιστημονικούς κύκλους, εμφανίζεται δε ακόμα και σε περιπτώσεις που δεν θα ανέμενε κανείς, κάτι που σαφώς καταδεικνύει την επίδραση που πολύπλευρα ασκεί η επιστημονική του εργασία. Πρόσφατα, αν θυμάμαι καλά τον περασμένο Γενάρη, ενώ παρακολουθούσα την τηλεόραση του CNN, αντιλήφθηκα ότι στο πρόγραμμα μανιλαϊν Moneyline θα γινόταν παρουσίαση του IMSC (του Κέντρου δηλαδή του οποίου προΐσταται ο Νικίας), με θέμα, το πώς οι υπό ανάπτυξη τεχνολογίες του Κέντρου αυτού θα επηρεάσουν το μέλλον του Ιντερνετ και κατ' επέκταση την ανάπτυξη της παγκόσμιας Οικονομίας. Η δεκαπεντάλεπτη παρουσίαση στον πρόγραμμα Moneyline ήταν όντως πολύ εντυπωσιακή με συνεπακόλουθη τη διαφήμιση του IMSC αλλά και του διευθυντή του Μαξ Νικία. Συμπέρασμα του προγράμματος ήταν με λίγα λόγια ότι οι ανακαλύψεις του IMSC's θα επηρεάσουν την εξέλιξη και την πρόοδο σε ολόκληρο τον πλανήτη. Σε σημείο που άρχισα να αναρωτιέμαι: Στα αλήθεια μπορεί ένας Κύπριος να διαδραματίσει κάποιο ρόλο σε εξελίξεις που επηρεάζουν ολόκληρο τον κόσμο; Στη συνέχεια έθεσα το ερώτημα λίγο πιο εγωιστικά: «είναι δυνατό ένας φίλος μου να έχει στα χέρια του τόση δύναμη;» Η απάντηση είναι θετική, καθότι η επιστήμη των Υπολογιστών, είναι σε θέση να προσφέρει στα άτομα και στα Έθνη που μπορούν να την αξιοποιήσουν, τη δύναμη να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στον κόσμο που ζούμε. Μέχρι πρόσφατα αυτός ο ρόλος εμονοπωλείτο από τις λεγόμενες «μεγάλες δυνάμεις» του κόσμου. Αυτή η διαπίστωση όμως σήμερα δεν ευσταθεί, αφού ο όρος μεγάλη δύναμη δεν εξυπακούει αναγκαστικά μεγάλη γεωγραφική έκταση ή ακόμα μεγάλα αποθέματα σε πρώτες ύλες. Η δύναμη των Εθνών σήμερα βασίζεται στη δύναμη του μυαλού των ανθρώπων που 2

3 διαθέτουν. Ο Χρυσόστομος είναι βέβαια αμερικανός πολίτης, αλλά αισθάνεται πολύ πιο Κύπριος από μερικούς από μας. Θα προσπαθήσω στη συνέχεια να σας πληροφορήσω για μερικά από τα σημαντικότερα επιτεύγματα των τελευταίων 20 ετών της καριέρας του καθηγητή Νικία. Επιτρέψτε μου όμως πρώτα να αναφέρω κάποια προσωπικά στοιχεία. Ο Χρυσόστομος γεννήθηκε στην Κώμη Κεπίρ της επαρχίας Αμμοχώστου. Αποφοίτησε από το πρώτο Γυμνάσιο Αμμοχώστου και αμέσως μετά υπηρέτησε τη θητεία του στην Εθνική Φρουρά. Το 1973 με υποτροφία του ΙΚΥ άρχισε τις σπουδές του στο Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο από όπου αποφοίτησε το 1977 με πτυχίο στην Ηλεκτρονική Μηχανική. Στη συνέχεια άρχισε μεταπτυχιακές σπουδές στο πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης στο Μπάφαλο από όπου αποφοίτησε το 1982 με διδακτορικό στον τομέα της διαδικασίας ψηφιοποίησης σημάτων με έμφαση στην υψηλής πιστότητας ανάλυση φάσματος Μετά από μια σύντομη ακαδημαϊκή περιδιάβαση στις ΗΠΑ καταστάλαξε στην Καλιφόρνια όπου εξακολουθεί να ζει έως σήμερα στο Ράντζιο Πάλος Βέρτες. Όλα αυτά τα χρόνια μακριά από την Κύπρο είχε μαζί του μια εξαιρετική συντροφιά ένα ιδανικό σύμμαχο και υποστηρικτή. Το όνομα της είναι Νίκη. Πρόκειται για τη σύζυγο του που επίσης κατάγεται από την Αμμόχωστο. Μαζί έχουν αποκτήσει δύο κόρες. Την Γεωργιάνα και τη Μαρία. Την ακαδημαϊκή του καριέρα την ξεκίνησε το 1982 ως επίκουρος καθηγητής στο πανεπιστήμιο Στορς του Κονέτικατ. Στη συνέχεια, το 1985 μετακόμισε στο πανεπιστήμιο Νορθήστερν της Βοστώνης, το 1987 προήχθη σε αναπληρωτή καθηγητή, και σε καθηγητή το Δέχθηκε πρόταση από το Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας το 1991 για τη θέση του καθηγητή Ηλεκτρονικών συστημάτων, θέση την οποία κατέχει έως σήμερα. Είναι επίσης Αναπληρωτής Κοσμήτορας στη Σχολή Μηχανολογίας του Πανεπιστημίου της Νότιας Καλιφόρνιας από το Πρωτοπόρος στο σχεδιασμό τέτοιου εργαστηρίου πολυμέσων, ο Καθ. Νικίας είχε τη φαεινή ιδέα να συνδυάσει βασική έρευνα στη ψηφιακή επεξεργασία σημάτων, που αποτελεί έναν από τους θεμελιώδεις κορμούς της τεχνολογίας πολυμέσων, με τις τεχνολογίες εφαρμογών για το διαδύκτιο. Η μέχρι τότε βασική του έρευνα σε υψηλού βαθμού ανάλυση φασμάτων ειχε οδηγηθεί απο τον ίδιο σ ένα νέο πλαίσιο που επέτρεπε την επεξεργασια ψηφιακών σηματων που προέρχοντο απο πολύ πιο γρήγορες μηχανές και δίκτυα μεταφοράς τους, επιτρέποντας έτσι την πρακτική αξιοποίηση των δυνατοτήτων των νέων υπολογιστών, τόσο σε ταχύτητα, όσο και σε υπολογιστική ισχύ. Παρομοίου μεγέθους επίδραση στα τεχνολογικά δρώμενα είχε η πολύ μεγάλου μεγέθους ολοκλήρωση που 3

4 επιτεύχθηκε την περασμένη δεκαετία με την κατασκευή των ολοκληρωμένων κυκλωμάτων γνωστών σαν 'τσιπς'. Στα γενικά ερευνητικά ενδιαφέροντα του Καθ. Νικία συμπεριλαμβάνονται και οι εφαρμογές της ψηφιακής ανάλυσης τηλεπικοινωνιακών και βιοϊατρικών σημάτων. Έχει δημοσιεύσει πέραν των 100 επιστημονικών άρθρων σε έγκυρα περιοδικά, 180 δημοσιεύσεις σε πρακτικά διεθνών συνεδρίων, τέσσερα βιβλία, και έχει κατοχυρωθεί με 8 πατέντες. Ως αποτέλεσμα των επιτευγμάτων του καθηγητή Νικία στην επεξεργασία ψηφιακού δείγματος, ανακηρύχθηκε σε Εταίρο του Ινστιτούτου Ηλεκτρικών και Ηλεκτρονικών μηχανικών (IEEE) το 1991 σε ηλικία 38 ετών. Λιγότερο από το 2% από τις τρακόσιες πενήντα χιλιάδες (350,000) μέλη του IEEE σε ολόκληρο τον κόσμο έχουν τιμηθεί με αυτό τον τίτλο. Μόνο το 5% από αυτούς, περίπου 260 άτομα, πήραν τον τίτλο αυτό σε ηλικία 38 ετών ή λιγότερο. Ο καθηγητής Νικίας πήρε επίσης δύο ανώτατα βραβεία για δύο ερευνητικές εργασίες του. Για την έρευνα του στην παραμετρική διπλοφασματική (parametric bispectrum) πήρε το πολύ τιμητικό βραβείο του IEEE για την καλύτερη έρευνα στην ψηφιοποίηση σήματος το Τιμήθηκε επίσης με το βραβείο Fred W. Ellersick με θέμα τη μελέτη του για τις Στρατιωτικές επικοινωνίες, με τον τίτλο: "blind equalization for mobile digital communications". Ο Καθ. Νικίας είναι ο σκαπανέας της πολυφασματικής θεωρίας (higher-order spectra and alpha-stable statistical distributions) η οποία έχει ευρεία εφαρμογή στην ανάλυση ψηφιακών σηματων. Η θεμελιώδης αυτή έρευνα έχει εγκαθιδρυθεί και τεκμηριωθεί με τις επιστημονικές του δημοσιεύσεις, και έτυχε αποδοχής στην ευρύτερη ακαδημαϊκή κοινότητα με τη δημοσίευση δυο πολύ γνωστών στο χώρο βιβλίων, το 1993 απο τον εκδοτικό οίκο Prentice-Hall, και το 1995 απο τον εκδοτικο οικο John Wiley. Μια απο τις πατέντες του είναι στο βιοϊατρικό χώρο και συγκεκριμένα στη διάγνωση ισχαιμίας του μυοκαρδίου, μετά από ψηφιακή επεξεργασία βιοσημάτων που συλλέγονται απο τον ασθενή. Άλλη πατέντα αφορά την ανίχνευση και εξουδετέρωση σημάτων παρεμβολής που εχει εφαρμοστεί ειδικά στις κινητές τηλεπικοινωνίες. 4

5 Τα τελευταία 16 χρόνια εργάστηκε με 22 υποψηφίους διδακτορικών διατριβών οι οποίοι ολοκλήρωσαν με επιτυχία τις έρευνες τους. Από αυτούς οι 7 ακολουθούν σήμερα ακαδημαϊκή καριέρα ως καθηγητές σε πανεπιστήμια των Ηνωμένων Πολιτειών, του Καναδά και της Ελλάδας. Ο καθηγητής Νικίας ως αυθεντία στο θέμα του εχει προσκληθεί για να επιμεληθεί ειδικές εκδόσεις επιστημονικών περιοδικών και έχει λάβει μέρος ως βασικός ομιλητής ή ως προεδρεύων σε δεκάδες διεθνή επιστημονικά συνεδρία. Είναι μέλος του Επιστημονικού και Τεχνολογικού Συμβουλίου για την Πολιτεία της Καλιφόρνιας που μαζί με άλλους 29 διακεκριμένους ακαδημαϊκούς και βιομηχάνους τους έχει ανατεθεί ο ρόλος του ανεξάρτητου συμβούλου για την Πολιτεία για όλα τα θέματα αιχμής στους τομείς της τεχνολογίας και επιστήμης. Ο Καθ. Νικίας ως ιδρυτής το 1996 και διευθυντής του κέντρου ολοκληρωμένων συστημάτων πολυμέσων (Τhe Integrated Media Systems Center - IMSC) του Πανεπιστημίου της Νοτιας Καλιφόρνιας ειναι πραγματικά ένας απο τους ανθρώπους που κατευθύνουν την πορεία της ραγδαία αναπτυσσόμενης βιομηχανίας που είναι σήμερα βασισμένη στις νέες τεχνολογίες της πληροφορικής. Η πορεία του Κέντρου έχει επισφραγισθεί με την ανάδειξη του σαν Κέντρο υπέροχης και Κέντρο αναφοράς στον τομέα των πολυμέσων, απο την Εθνική Επιτροπή Χρηματοδότησης Έρευνας (NSF) των Ηνωμένων Πολιτειών σαν το πρώτο ανάμεσα σε 117 άλλα γνωστά κέντρα των Ηνωμένων Πολιτειών. Η τοποθέτηση αυτή του διασφάλισε και πολυ υψηλούς οικονομικούς πόρους απο την Επιτροπή που είναι της τάξης των 11 εκατομμυρίων δολαρίων ετησίως. Με αυτή τη χρηματοδότηση το Κέντρο υποστηρίζει πέραν των 30 καθηγητών ερευνητών, 84 υποψήφιων διδακτόρων, 18 ερευνητων και μεταδιδακτορικών συνεργατών, 30 βοηθών ερευνητών, 4 συμβούλων, και 12 ατόμων στο γραμματειακό και βοηθητικό προσωπικό. Το Κέντρο λειτουργεί ως η ατμομηχανή για την ανάπτυξη των τεχνολογιών των Πολυμέσων με στόχο εφαρμογές στο Διαδίκτυο. συνδυασμό ψηφιακού βίντεο ήχου, haptics, κειμένου, κινουμένων σχεδίων και γραφικών. Μέσω της ανάπτυξης των συνδυαστικών συστημάτων το IMSC αγωνίζεται να αναβαθμίσει τη χρήση των Πολυμέσων σε συνάρτηση με την καθημερινή μας δουλειά, επικοινωνία, μάθηση, και διασκέδαση. 5

6 Τον Ιανουάριο του 2000, ο κυβερνήτης της Καλιφόρνια Gray Davis ευχαρίστησε δημόσια τον καθηγητή Νικία για τη βοήθεια που προσφέρει στην πολιτείας αυτή με στόχο η Καλιφόρνια να ανταποκριθεί στην πρόκληση της χιλιετίας με την χρήση τεχνολογίας αιχμής. Τον καθηγητή Νικία ευχαριστούμε και μεις εδώ στη Κύπρο, αφού στο μέτρο του περιορισμένου χρόνου που διαθέτει, αναδεικνύεται σταθερός σύμμαχος και φίλος όλων εκείνων που προσπαθούν να αναβαθμίσουν την Κύπρο, προσδίδοντας της ταυτόχρονα ενεργητικό και λειτουργικό ρόλο, στην αναδυόμενη Κοινωνία της Πληροφορίας. 6