Συστήµατα των Νησιών

Transcript

1 ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ υνατότητες και Προοπτικές Ανάπτυξης ΑΠΕ στα Αυτόνοµα Ηλεκτρικά Συστήµατα των Νησιών Νίκος Μπουλαξής, ρ. Ηλεκτρολόγος Μηχανικός Ε.Μ.Π Ειδικός Επιστήµων ΡΑΕ 1

2 Αυτόνοµα ηλεκτρικά συστήµατα νησιών του Αιγαίου Αυτόνοµα συστήµατα µε Πετρελαϊκούς Σταθµούς (ΑΣΠ ανά νησί ή οµάδα νησιών) 2 Μεγάλα : > 100 MW (Κρήτη, Ρόδος) 20 Μέσου µεγέθους : MW 8 Μικρά : < 2 MW Αυτόνοµος σταθµός Υποβρύχια διασύνδεση Μη ολοκληρωµένη υποβρύχια διασύνδεση 2

3 Συµβατική παραγωγή νησιών (πετρελαϊκοί σταθµοί) ΝΗΣΙΑ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΟ ΥΝΑΜΙΚΟ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΙΣΧΥΣ (KW) ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΕΝΟ ΥΝΑΜΙΚΟ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΙΣΧΥΣ (KW) ΗΜ/ΝΙΑ ΕΝΤΑΞΗΣ ΑΙΤΟΥΜΕΝΟ ΑΠΌ ΕΗ ΥΝΑΜΙΚΟ ΙΣΧΥΣ (KW) ΑΙΧΜΗ (KW) ΦΟΡΤΙΟ 2006 PLMEAN (KW) ΑΓΑΘΟΝΗΣΙ ΑΓ_ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ ΑΜΟΡΓΟΣ ΑΝΑΦΗ ΑΝΤΙΚΥΘΗΡΑ ΑΣΤΥΠΑΛΑΙΑ ΟΝΟΥΣΑ ΕΡΕΙΚΟΥΣΑ ΘΗΡΑ ΙΚΑΡΙΑ ΚΑΡΠΑΘΟΣ ΚΥΘΝΟΣ ΚΩΣ-ΚΑΛΥΜΝΟΣ ΛΕΣΒΟΣ ΛΗΜΝΟΣ ΜΕΓΙΣΤΗ ΜΗΛΟΣ / ΜΥΚΟΝΟΣ / ΟΘΩΝΟΙ ΠΑΡΟΣ ΠΑΤΜΟΣ ΣΑΜΟΣ ΣΕΡΙΦΟΣ ΣΙΦΝΟΣ ΣΚΥΡΟΣ ΣΥΜΗ ΣΥΡΟΣ /2008 (13,5 MW), ΧΙΟΣ 2009 (14 MW) (25 MW), ΡΟ ΟΣ 2011 (120 MW) (92 MW), (100 MW), ΚΡΗΤΗ 250 MW ΣΥΝΟΛΟ ΣΗΜ: Η ΕΗ κατέχει "τράπεζα" 21 Η/Ζ ισχύος 1,275 MW έκαστο, τα οποία µεταφέρει σε όποιο σταθµό παρουσιάζεται ανάγκη Έχει προγραµµατιστεί η εισαγωγή Φυσικού Αερίου στην Κρήτη το 2012 και η κατασκευή νέου σταθµού Συνδυασµένου Κύκλου αρχικά µε 250 MW 3

4 υναµικό ΑΠΕ στα Νησιά ΑΠΕ (ιδίως αιολική): Ανταγωνιστικό πλεονέκτηµα νησιών έναντι των περισσότερων περιοχών της ηπειρωτικής χώρας Κυριότερες Πηγές ΑΠΕ που ήδη αξιοποιούνται στα νησιά (έστω µερικώς) Αιολική ενέργεια Ηλιακή ενέργεια Άλλες πηγές ΑΠΕ που είναι αξιοποιήσιµες Γεωθερµία (σε ορισµένα νησιά) Βιοµάζα/βιοκαύσιµα Υδάτινο δυναµικό (περιορισµένο και σε ορισµένα νησιά) 4

5 Σταθµοί ΑΠΕ µε άδεια παραγωγής στα νησιά (αδειοδοτήσεις έως και ) ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΗ ΙΑΣΥΝ Ε ΕΜΕΝΩΝ ΝΗΣΙΩΝ ΙΚΑΡΙΑ 1,83 3 Α ΕΙΟ ΟΤΗΜΕΝΑ ΕΡΓΑ ΑΠΕ ΑΙΟΛΙΚΑ Φ/Β ΒΙΟΜΑΖΑ/ΒΙΟΑΕΡΙΟ ΓΕΩΘΕΡΜΙΑ Υ ΡΟΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΥΒΡΙ ΙΚΑ ΙΣΧΥΣ (MW) ΑΡ.ΑΙΤ. ΙΣΧΥΣ (MW) ΑΡ.ΑΙΤ. ΑΓΑΘΟΝΗΣΙ ΑΓ.ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ 0, ΑΜΟΡΓΟΣ 0,50 1 0, ΑΝΑΦΗ ΑΝΤΙΚΥΘΗΡΑ 0, ΑΡΚΟΙ 0,04 1 ΑΣΤΥΠΑΛΑΙΑ ΓΑΥ ΟΣ ΟΝΟΥΣΑ 0, ΕΡΕΙΚΟΥΣΑ ΘΗΡΑ 1,32 1 ΘΗΡΑΣΙΑ ΙΣΧΥΣ (MW) ΑΡ.ΑΙΤ. ΙΣΧΥΣ (MW) ΑΡ.ΑΙΤ. ΙΣΧΥΣ (MW) ΚΑΡΠΑΘΟΣ 1,40 3 ΚΑΣΟΣ 1,32 1 ΚΥΘΝΟΣ 0,67 2 0,10 1 ΚΩΣ 13,40 4 ΚΑΛΥΜΝΟΣ 1,80 1 ΛΕΡΟΣ 4,20 1 0, ΤΕΛΕΝ ΟΣ ΨΕΡΙΜΟΣ ΓΥΑΛΙ ΝΙΣΥΡΟΣ ΤΗΛΟΣ ΛΕΙΨΟΙ 2,30 2 ΛΕΣΒΟΣ 17,05 6 8,00 1 ΛΗΜΝΟΣ 3,04 3 0, ΜΑΡΑΘΙ 0, ΜΕΓΙΣΤΗ 0, ΜΗΛΟΣ 2,65 3 ΚΙΜΩΛΟΣ ΜΥΚΟΝΟΣ 6,00 5 ΗΛΟΣ ΣΥΡΟΣ 7,04 5 ΟΘΩΝΟΙ ΠΑΡΟΣ 3,00 1 ΝΑΞΟΣ 8,76 2 ΑΝΤΙΠΑΡΟΣ ΚΟΥΦΟΝΗΣΙ 0, ΣΧΟΙΝΟΥΣΑ ΗΡΑΚΛΕΙΑ ΣΙΚΙΝΟΣ ΙΟΣ 1,16 2 ΦΟΛΕΓΑΝ ΡΟΣ ΣΑΜΟΣ 8,98 7 0, ΦΟΥΡΝΟΙ ΘΥΜΑΙΝΑ ΠΑΤΜΟΣ 1,20 1 ΣΕΡΙΦΟΣ ΣΙΦΝΟΣ 1,20 1 0,06 1 ΣΚΥΡΟΣ 0,14 1 ΣΥΜΗ 0,33 1 0, ΧΙΟΣ 9, , ΟΙΝΟΥΣΕΣ 0, ΨΑΡΑ 2,03 1 ΡΟ ΟΣ 49,53 6 ΧΑΛΚΗ 0, ΚΡΗΤΗ 221, ,02 7 0,36 2 0,60 2 ΣΥΝΟΛΟ: ΑΡ.ΑΙΤ. ΙΣΧΥΣ (MW) 3,8 (Y/H), 2,4 (Α/Γ) 371, , ,36 2 8,00 1 0,60 2 3,8+2,4 1 ΑΡ.ΑΙΤ. 1 Σε όλα τα νησιά: Αιολικά: 371,72 MW ΦΒ: 1,3 MW Υβριδικά: (3,8+1,4) MW Γεωθερµία: 8 MW Λοιπά: ~1 MW Στην Κρήτη: Αιολικά: 221,57 MW ΦΒ: 1,02 MW Λοιπά: ~1 MW 5

6 Σταθµοί ΑΠΕ σε λειτουργία στα νησιά ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΗ ΙΑΣΥΝ Ε ΕΜΕΝΩΝ ΝΗΣΙΩΝ ΙΣΧΥΣ ΑΠΕ ΣΕ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2006 (KW) ΑΙΟΛΙΚΑ Φ/Β ΙΣΧΥΣ ΑΠΕ ΣΕ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΣΗΜΕΡΑ (ΝΟΕΜΒΡ. 2007) (KW) ΒΙΟΜΑΖΑ/ ΒΙΟΑΕΡΙΟ ΑΙΟΛΙΚΑ Φ/Β ΒΙΟΜΑΖΑ/Β ΙΟΑΕΡΙΟ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΑΠΕ 2006 ΑΝΑ ΝΗΣΙ (KWH) ANA ΝΗΣΙ Ή (KWH) ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ (%) ΑΠΕ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΑΓΑΘΟΝΗΣΙ 0,00 ΑΓ.ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ ,00 ΑΜΟΡΓΟΣ 0,00 ΑΝΑΦΗ 0,00 ΑΝΤΙΚΥΘΗΡΑ 0,00 ΑΡΚΟΙ ΑΣΤΥΠΑΛΑΙΑ 0,00 ΓΑΥ ΟΣ ΟΝΟΥΣΑ 0,00 ΕΡΕΙΚΟΥΣΑ 0,00 ΘΗΡΑ 0,00 ΘΗΡΑΣΙΑ ΙΚΑΡΙΑ ,07 ΚΑΡΠΑΘΟΣ ΚΑΣΟΣ ,70 ΚΥΘΝΟΣ ,28 ΚΩΣ ΚΑΛΥΜΝΟΣ ΛΕΡΟΣ ΤΕΛΕΝ ΟΣ ΨΕΡΙΜΟΣ ,23 ΓΥΑΛΙ ΝΙΣΥΡΟΣ ΤΗΛΟΣ ΛΕΙΨΟΙ ΛΕΣΒΟΣ ,72 ΛΗΜΝΟΣ ,57 ΜΑΡΑΘΙ ΜΕΓΙΣΤΗ 0,00 ΜΗΛΟΣ ΚΙΜΩΛΟΣ ,45 ΜΥΚΟΝΟΣ ΗΛΟΣ ,17 ΣΥΡΟΣ ,61 ΟΘΩΝΟΙ ΠΑΡΟΣ ΝΑΞΟΣ ΑΝΤΙΠΑΡΟΣ ΚΟΥΦΟΝΗΣΙ ΣΧΟΙΝΟΥΣΑ ,27 ΗΡΑΚΛΕΙΑ ΣΙΚΙΝΟΣ ΙΟΣ ΦΟΛΕΓΑΝ ΡΟΣ ΣΑΜΟΣ ΦΟΥΡΝΟΙ ,40 ΘΥΜΑΙΝΑ ΠΑΤΜΟΣ ,00 ΣΕΡΙΦΟΣ 0,00 ΣΙΦΝΟΣ ,00 ΣΚΥΡΟΣ 0,00 ΣΥΜΗ 0,00 ΧΙΟΣ ΟΙΝΟΥΣΕΣ ,95 ΨΑΡΑ ΡΟ ΟΣ ΧΑΛΚΗ ,46 ΚΡΗΤΗ ,63 ΣΥΝΟΛΟ Σήµερα λειτουργούν σε όλα τα νησιά: 217 MW Αιολικών 0,7 MW ΦΒ 0,2 MW (?) Βιοαέριου Η µέση συµµετοχή στην καταναλισκόµενη ηλεκτρική ενέργεια το 2006 σε όλα τα νησιά ανήλθε σε ~9,5%, ενώ στη Μήλο έφτασε το 15,5% 6

7 Η συµµετοχή των αιολικών στην Κρήτη άγγιξε το 13% της συνολικής κατανάλωσης ηλ. ενέργειας το 2006 ΚΡΗΤΗ 2006 Ισχύς (MW) Ώρα ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΘΕΡΜΙΚΩΝ ΜΟΝΑ ΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΑΙΟΛΙΚΩΝ 7

8 Η αιολική διείσδυση ξεπερνάει και το 30% κάποιες ώρες, ενώ η συνολική αιολική ισχύς, ελάχιστες ώρες υπερβαίνει το 85% της εγκατεστηµένης ιείσδυση Αιολικών Κρήτης 2006 (απολογιστικά στοιχεία) ,0% 0,6% 1,2% 1,8% 2,4% 3,0% 3,6% 4,2% 4,8% 5,4% 6,0% 6,6% 7,2% 7,8% 8,4% 9,0% 9,6% 10,2% 10,8% 11,4% 12,0% 12,6% 13,2% 13,8% 14,4% 15,0% 15,6% 16,2% 16,8% 17,4% 18,0% 18,6% 19,2% 19,8% 20,4% 21,0% 21,6% 22,2% 22,8% 23,4% 24,0% 24,6% 25,2% 25,8% 26,4% 27,0% 27,6% 28,2% 28,8% 29,4% 30,0% 30,6% 31,2% 31,8% 32,4% 33,0% 33,6% 34,2% 34,8% 35,4% 36,0% Συχνότητα Εµφάνισης (Ώρες) ιείσδυση (%) ιείσδυση ως προς το συνολικό φορτίο ιείσδυση ως προς την ικανότητα των στρεφόµενων µονάδων Αιολικά Κρήτης 2006 (απολογιστικά στοιχεία) Συχνότητα Εµφάνισης (Ώρες) Ισχύς (MW) 8

9 Νέο νοµικό πλαίσιο αδειοδότησης ΑΠΕ στα νησιά (νόµος 3468/2006 και Κανονισµός Αδειών Υ.Α. ΥΠΑΝ) Όλα τα µη διασυνδεδεµένα νησιά έχουν χαρακτηριστεί ως περιοχές µε κορεσµένα δίκτυα για τις τεχνολογίες αιολικών και φωτοβολταϊκών σταθµών Τα περιθώρια για αιολικούς και φωτοβολταϊκούς σταθµούς υπολογίζονται µε βάση τα καθοριζόµενα στην υπ αρ. 85/2007 απόφαση της ΡΑΕ Για την αδειοδότηση αιολικών και φωτοβολταϊκών σταθµών (κάθε ισχύος) υποβάλλονται αιτήσεις µόνο κατόπιν πρόσκλησης Λοιπές τεχνολογίες ΑΠΕ και υβριδικοί σταθµοί εν υπάρχει µέχρι σήµερα κορεσµός. Υποβάλλονται αιτήσεις όπως και στην ηπειρωτική χώρα Ειδικά για την αξιοποίηση των γεωθερµικών πεδίων σε Μήλο και Νίσυρο απαιτούνται σηµαντικά έργα διασυνδέσεων 9

10 Υπολογισµός περιθωρίων στα νησιά για Αιολικούς και Φωτοβολταϊκούς σταθµούς (απόφ. ΡΑΕ 85/2007) Αιολικά Άδειες παραγωγής: Εξέταση ανά νησί, µε βάση µεθοδολογία προσοµοίωσης της λειτουργίας του κάθε συστήµατος, λαµβάνοντας υπόψη τις συµβατικές µονάδες, τη ζήτηση, τα ανεµολογικά δεδοµένα κλπ). Προσδιορισµός αιολικής ισχύος ώστε να επιτυγχάνεται CF 27,5% (οριακά CF=~27,5% ) Εξαιρέσεις (µικρές Α/Γ έως 20/40 kw): πρόσθετο περιθώριο έως 0,5% της µέσης ετήσιας ισχύος της ζήτησης Φωτοβολταϊκά Για όλους τους σταθµούς (κατόπιν µελέτης): Έως 15% της µέσης ετήσιας ισχύος της ζήτησης για νησιά που έχουν αδειοδοτηθεί αιολικοί σταθµοί αξιόλογης ισχύος Έως 35% στα υπόλοιπα (κυρίως µικρά) νησιά Με βάση τα περιθώρια πραγµατοποιούνται προσκλήσεις υποβολής σχετικών αιτήσεων, κατά µέγιστο κάθε τρία έτη 10

11 Μάιος 2007: Εφαρµογή της µεθοδολογίας για ΦΒ και µικρές Α/Γ ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΗ ΙΑΣΥΝ Ε ΕΜΕΝΩΝ ΝΗΣΙΩΝ ΠΕΡΙΘΩΡΙΑ ΣΤΑΘΜΩΝ Φ/Β (KW) ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΜΙΚΡΩΝ Α/Γ (KW) ΑΓΑΘΟΝΗΣΙ 20,61 0,29 ΑΓ.ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ 42,31 0,6 ΑΜΟΡΓΟΣ 175,41 5,85 ΑΝΑΦΗ 43,76 0,63 ΑΝΤΙΚΥΘΗΡΑ 9,12 0,13 ΑΡΚΟΙ 0,00 ΑΣΤΥΠΑΛΑΙΑ 277,00 3,96 ΓΑΥ ΟΣ 0,00 ΟΝΟΥΣΑ 22,56 0,32 ΕΡΕΙΚΟΥΣΑ 26,64 0,38 ΘΗΡΑ 2.072,01 ΘΗΡΑΣΙΑ 14,61 69,55 ΙΚΑΡΙΑ 547,19 18,24 ΚΑΡΠΑΘΟΣ 605,19 ΚΑΣΟΣ 64,27 22,32 ΚΥΘΝΟΣ 156,57 5,22 ΚΩΣ 4.442,58 ΚΑΛΥΜΝΟΣ 1.139,45 ΛΕΡΟΣ 608,13 ΤΕΛΕΝ ΟΣ 6,40 ΨΕΡΙΜΟΣ 6,40 213,38 ΓΥΑΛΙ 6,40 ΝΙΣΥΡΟΣ 83,22 ΤΗΛΟΣ 57,61 ΛΕΙΨΟΙ 51,21 ΛΕΣΒΟΣ 5.516,86 183,9 ΛΗΜΝΟΣ 1.187,51 39,58 ΜΑΡΑΘΙ 0,00 ΜΕΓΙΣΤΗ 105,12 1,5 ΜΗΛΟΣ 681,18 ΚΙΜΩΛΟΣ 48,13 24,31 ΜΥΚΟΝΟΣ 2.174,98 ΗΛΟΣ 0,00 72,5 ΣΥΡΟΣ 1.938,98 64,63 ΟΘΩΝΟΙ 30,75 0,44 ΠΑΡΟΣ 1.600,80 ΝΑΞΟΣ 1.582,10 ΑΝΤΙΠΑΡΟΣ 127,17 ΚΟΥΦΟΝΗΣΙ 41,14 ΣΧΟΙΝΟΥΣΑ 26,18 124,67 ΗΡΑΚΛΕΙΑ 11,22 ΣΙΚΙΝΟΣ 22,44 ΙΟΣ 265,55 ΦΟΛΕΓΑΝ ΡΟΣ 63,58 ΣΑΜΟΣ 2.737,34 ΦΟΥΡΝΟΙ 58,84 93,39 ΘΥΜΑΙΝΑ 5,60 ΠΑΤΜΟΣ 287,80 9,59 ΣΕΡΙΦΟΣ 343,72 4,91 ΣΙΦΝΟΣ 306,10 10,2 ΣΚΥΡΟΣ 275,67 9,19 ΣΥΜΗ 567,66 8,11 ΧΙΟΣ 3.841,76 ΟΙΝΟΥΣΕΣ 54,99 130,94 ΨΑΡΑ 31,43 ΡΟ ΟΣ ,89 ΧΑΛΚΗ 25,67 427,82 ΚΡΗΤΗ , ,21 ΣΥΝΟΛΟ: , ,76 Για ΦΒ σταθµούς, διαπιστώθηκαν περιθώρια συνολικής ισχύος 101 MW, για όλα τα νησιά Για µικρές Α/Γ υπολογίστηκαν 3,3 MW για όλα τα νησιά Ακολούθησε πρόσκληση και οι αιτήσεις που υποβλήθηκαν (περίπου 3000) εξετάζονται ζητήµατα επιµερισµού Αναµένεται να εγκριθούν περίπου 100 MW ΦΒ (εξαιρέσεις), καθώς και περίπου 1 MW µικρές Α/Γ 11

12 Περιθώρια αιολικών σταθµών στην Κρήτη Βασικά χαρακτηριστικά αυτόνοµου συστήµατος (2006) Μέγιστη ζήτηση: 605 MW Εγκατεστηµένη ισχύς συµβατικών µονάδων: 688 MW (+92 MW (2007-8) MW (2010) MW (2012) MW (2014?) Κατανάλωση: GWh Αιολικά σε λειτουργία: 148,5 MW Λοιπές ΑΠΕ σε λειτουργία: ~1 MW Αδειοδοτηµένα αιολικά: 222 MW (56 MW µε ειδικό περιοριστικό όρο) 12

13 Επανεκτίµηση περιθωρίων αιολικών στην Κρήτη (εφαρµογή απόφασης ΡΑΕ 85/2007) Βασικές παραδοχές Μέγιστη ωριαία διείσδυση περίπου 30% του φορτίου (διερεύνηση για 25%) Σηµαντική στρεφόµενη εφεδρεία για απώλεια αιολικής παραγωγής Προσοµοίωση αιολικών σε 3 µπλοκ (περίπου ισοκατανοµή ισχύος) µε 3 χρονοσειρές ανέµου µε µέση τιµή ταχύτητας 8-8,5 m/sec Τεχνικά ελάχιστα µονάδων έως 40% της µέγιστης ικανότητας (µε κάποιες εξαιρέσεις) Βιωσιµότητα αιολικών για CF 27,5% Εκτιµήσεις περιθωρίων αιολικών 2008: MW (ανάλογα µε την ωριαία διείσδυση αιολικών, την ένταξη των µονάδων, την εγκατάσταση ΦΒ σταθµών κλπ) : φτάνει ακόµα και σε επίπεδα της τάξης των MW Προϋποθέσεις Μέτρα για αποτροπή απότοµης απώλειας αιολικής ισχύος σε σφάλµατα (Fault Ride Through Capability, SVCs κλπ). Προώθηση σχετικών ρυθµίσεων Παρακολούθηση και έλεγχος του συστήµατος (monitoring, control) ιασπορά αιολικών στο νησί Πριν την τελική εισήγηση της ΡΑΕ προς τον Υπουργό Ανάπτυξης: Επεξεργασία αποτελεσµάτων µε τον ιαχειριστή των Νησιών ΕΗ ηµόσια διαβούλευση για υποβολή προτάσεων και σχολίων από κάθε ενδιαφερόµενο (µέχρι ) 13

14 παρόλα αυτά συµµετοχή των ΑΠΕ είναι σχετικά περιορισµένη Η συµµετοχή της αιολικής ενέργειας φτάνει σε ορισµένα νησιά έως και το 15% της συνολικής κατανάλωσης ηλεκτρισµού, ενώ µπορεί να ανέλθει σε ποσοστά κατά µέγιστο 20% µε τα σηµερινά δεδοµένα Η συµµετοχή της ηλιακής ενέργειας µπορεί να φτάσει κατά µέγιστο στο 2-3% της συνολικής κατανάλωσης ηλεκτρισµού εν εντοπίζεται αξιόλογο υδάτινο δυναµικό στα νησιά πλην ελαχίστων εξαιρέσεων Η γεωθερµική ενέργεια είναι αξιοποιήσιµη µέσω σταθµών σηµαντικής ισχύος, οι οποίοι απαιτούν σηµαντικά έργα διασυνδέσεων Μήλος: εκτιµάται βιώσιµη η κατασκευή σταθµού µερικών δεκάδων MW και έως MW, πράγµα που απαιτεί διασύνδεση µε το διασυνδεδεµένο Σύστηµα (επέκταση διασύνδεσης Κυκλάδων) Νίσυρος: εκτιµάται εφικτή η κατασκευή σταθµού της τάξεως των 30 MW, µε διασύνδεση των συστηµάτων Κω-Καλύµνου και Ρόδου, µέσω ισχυρής διασύνδεσης Νισύρου Λέσβος: Η ΕΗ κατέχει άδεια παραγωγής για κατασκευή γεωθερµικού σταθµού 8 MW, ωστόσο δεν φαίνεται να προχωρεί η υλοποίησή του, ενδεχοµένως λόγω του σχετικά υψηλού κόστους που συνοδεύει το εγχείρηµα εν έχουν αδειοδοτηθεί και εν γένει προχωρήσει σταθµοί βιοµάζας/βιοαερίου. ειλά βήµατα σε ορισµένα νησιά µε ελαιοπυρήνα 14

15 Υπάρχουν καλές προοπτικές περαιτέρω διείσδυσης ΑΠΕ στα νησιά, είτε µε διασύνδεσή τους ιασυνδέσεις νησιών µε το Σύστηµα: Πολλά θετικά όπως Υπερκάλυψη των αναγκών των διασυνδεόµενων νησιών από ΑΠΕ (κυρίως µε αιολική ενέργεια και ειδικά η Μήλος και µε γεωθερµική) Αναβάθµιση παρεχόµενης ποιότητας τάσης στους καταναλωτές Μείωση εκπεµπόµενων ρύπων από ηλεκτροπαραγωγή σε τοπικό και εθνικό επίπεδο Αλλά απαιτείται Συνεκτίµηση δυνατοτήτων Συστήµατος και λήψη πρόσθετων µέτρων Ανάλογα µε τις δυνατότητες του Συστήµατος, σχεδιασµός διασυνδέσεων µε επίτευξη διπλού στόχου: διασύνδεση και αξιοποίηση ΑΠΕ. Άρα, ανάπτυξη ΑΠΕ (π.χ. αιολικών) σε κάθε νησί λαµβάνοντας υπόψη και την ζήτηση ηλεκτρισµού ιασυνδέσεις νησιών µεταξύ τους: Μεγέθυνση και ισχυροποίηση ηλεκτρικών συστηµάτων Μεγαλύτερη αξιοποίηση τοπικού πόρου ΑΠΕ µε ελεγχόµενες µονάδες (π.χ. Γεωθερµία Νισύρου µε διασύνδεση συστηµάτων Κω-Καλύµνου και Ρόδου) 15

16 είτε ακόµα και ως αυτόνοµα συστήµατα Ηλιοθερµικοί σταθµοί: Θεσπίστηκαν ελκυστικές τιµές µε το νόµο 3468/2006 εν έχουν ακόµα υποβληθεί αιτήσεις αδειοδότησης Απαιτούνται µελέτες βάσει και της διεθνούς εµπειρίας ιαφαίνονται ελκυστικότερες επενδύσεις σε µεγάλους σταθµούς, οι οποίοι όµως απαιτούν σηµαντικές επιφάνειες Αρχίζει και εκδηλώνεται ενδιαφέρον, διερευνητικά, για την Κρήτη Συνδυασµός παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ΑΠΕ µε αφαλάτωση, µε αξιοποίηση κυρίως αιολικής ενέργειας Υβριδικοί σταθµοί: είναι δυνατή η αύξηση της συµµετοχής των ΑΠΕ στη ζήτηση ηλεκτρισµού (ή καλύτερα µείωση συµβατικού καυσίµου) σε πολύ υψηλότερα ποσοστά, από το 20%, ακόµα και µε βάση τα σηµερινά δεδοµένα Για την ώρα, για έργα µεγάλης κλίµακας, φαίνονται περισσότερο ελκυστικοί σταθµοί που αξιοποιούν αιολική ενέργεια και αποθηκεύουν σε αντλησιοταµιευτικά συστήµατα Με τις υφιστάµενες συνθήκες, δεν φαίνεται συµφέρουσα η αποθήκευση ενέργειας από φωτοβολταϊκά Μελλοντικά, αξιοποίηση ΑΠΕ, κυρίως αιολικής, για παραγωγή υδρογόνου 16

17 σε κάθε περίπτωση είναι αναγκαία Ολοκλήρωση ειδικού χωροταξικού πλαισίου για ΑΠΕ Επιτάχυνση διαδικασιών κατασκευής διασυνδέσεων νησιών Ισχυρές επιχορηγήσεις από εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους επιµερισµός του κόστους και σε ΑΠΕ σηµαντικής κλίµακας Ενίσχυση της ευελιξίας των αυτόνοµων ηλεκτρικών συστηµάτων των νησιών και της δυνατότητας υποδοχής ΑΠΕ Ανάπτυξη σύγχρονης υποδοµής για πρόβλεψη της παραγωγής ΑΠΕ, ιδίως της αιολικής, και απόκτηση εµπιστοσύνης σε σηµαντικό µέρος της παραγωγής, τουλάχιστον σε βραχυπρόθεσµο ορίζοντα Περαιτέρω κινητροδότηση για εγκαταστάσεις µικρών ΑΠΕ (κυρίως ΦΒ) στον οικιακό τοµέα και τα κτήρια (κοντά στην κατανάλωση). Εξεταστέα π.χ.: έκπτωση από εισόδηµα απαλλαγή από τήρηση βιβλίων και έκδοση τιµολογίων επίλυση ζητηµάτων πολεοδοµίας, κλπ 17

18 Βασικά σηµεία θεσµικού πλαισίου για υβριδικούς σταθµούς Υβριδικός σταθµός Αξιοποιεί µία τουλάχιστον πηγή ΑΠΕ εν περιλαµβάνει συµβατική παραγωγή, εκτός αν αξιοποιείται ηλιακή ενέργεια, µε άλλη από τα ΦΒ τεχνολογία Έχει δυνατότητα αποθήκευσης ενέργειας και επαναξιοποίησής της (εκ νέου παραγωγή ηλεκτρικής) Η µέγιστη παραγωγή των µονάδων ΑΠΕ δεν υπερβαίνει το 120% της εγκατεστηµένης ισχύος των αποθηκευτικών µονάδων Σε ετήσια βάση, η απορροφώµενη ενέργεια από το δίκτυο δεν υπερβαίνει το 30% της συνολικά αποθηκευόµενης ηλεκτρικής ενέργειας Έχει υποχρέωση παροχής «Εγγυηµένης Ισχύος» κατά τις ώρες αιχµής του συστήµατος τις οποίες καθορίζει ο ιαχειριστής Μ Ν υνατότητα συµψηφισµού ηλεκτρικής ενέργειας, σε ωριαία βάση, σε περίπτωση σύνδεσης των σταθµών ΑΠΕ σε σηµείο του δικτύου διαφορετικό από αυτό στο οποίο συνδέονται οι αποθηκευτικές µονάδες, Προτεραιότητα στην παραγωγή από µονάδες ΑΠΕ κατά την αποθήκευση Αδειοδότηση υβριδικών ανεξάρτητα από αδειοδότηση άλλων ΑΠΕ Χωρίς πρόσκληση. Υποβολή αιτήσεων στους κύκλους υποβολής Απαιτείται υποβολή πλήρους µελέτης µε στοιχεία του συστήµατος που παρέχει η ΕΗ, ως ιαχειριστής, όπως έχουν καθοριστεί από τη ΡΑΕ 18

19 ένας τύπος υβριδικού σταθµού 19

20 αµοιβές και χρεώσεις υβριδικών σταθµών Αµοιβή υβριδικού σταθµού Τίµηµα διαθεσιµότητας «εγγυηµένης ισχύος»: /MW-µήνα, τουλάχιστον όσο το κόστος διαθεσιµότητας «νεοεισερχόµενου» συµβατικού σταθµού παραγωγής στο νησί Τίµηµα ηλεκτρικής ενέργειας που εγχέει από τις µονάδες ΑΠΕ στο δίκτυο (λαµβανοµένου υπόψη τυχόν συµψηφισµού): /MWh, σύµφωνα µε το ισχύον τιµολόγιο για την συγκεκριµένη τεχνολογία ΑΠΕ στα νησιά Τίµηµα ηλεκτρικής ενέργειας που εγχέει από τις (πλήρως ελεγχόµενες) µονάδες αξιοποίησης της αποθηκευµένης ενέργειας: /MWh, βάσει του µέσου µεταβλητού κόστους παραγωγής των αιχµιακών µονάδων (αιχµιακές µονάδες: χρόνος λειτουργίας κατά µέγιστο 30% του έτους) Χρεώσεις υβριδικού σταθµού Κόστος ηλεκτρικής ενέργειας που απορροφά από το δίκτυο για αποθήκευση: βάσει του µέσου µεταβλητού κόστους παραγωγής των µονάδων βάσης /MWh, (µονάδες βάσης: χρόνος λειτουργίας κατ ελάχιστον 70% του έτους) Μένει να εξετασθεί αν θα υπάρξουν λοιπές χρεώσεις (π.χ. χρήση δικτύου) ή θα απαλλαγούν 20

21 υβριδικοί σταθµοί στην Κρήτη Έχει εκδηλωθεί σηµαντικό ενδιαφέρον µε την υποβολή αιτήσεων, εκ των οποίων µία έχει επικαιροποιηθεί µε βάση το ισχύον θεσµικό πλαίσιο και εξετάζεται η αίτηση αφορά υβριδικό µε Εγγυηµένη Ισχύ 75 MW µε υδροστροβίλους, αιολικά 90 MW µε 4 ΑΠ, δυνατότητα άντλησης 100 MW, αποθήκευση ενέργειας περίπου δύο ηµερών Μέσο κόστος καυσίµου 2006 (προκαταρκτικές εκτιµήσεις ΡΑΕ) Μονάδες βάσης ( ~95 /MWh, χωρίς κόστος ρύπων) Μονάδες αιχµής ( ~185 /MWh, χωρίς κόστος ρύπων) Επειδή η τρέχουσα τιµή πώλησης αιολικής παραγωγής είναι 87,42 MWh, συµφέρει ο συµψηφισµός, άρα αποθήκευση την ώρα παραγωγής αιολικής ενέργειας από τις ΑΠΕ του υβριδικού Το κόστος παραγωγής συµβατικών µονάδων στην Κρήτη αναµένεται να µειωθεί µε την εγκατάσταση των αδειοδοτηµένων νέων µονάδων και την εισαγωγή ΦΑ. ιερεύνηση από ΡΑΕ, µέσω ανάθεσης µελέτης στο ΕΜΠ Τρόπος λειτουργίας υβριδικών για τη µέγιστη δυνατή αξιοποίηση ΑΠΕ Μέγιστη ικανότητα συστήµατος νησιού Μέτρα και περιορισµοί για την βέλτιστη και ασφαλή λειτουργία συστήµατος 21

22 Το σύστηµα της Κρήτης έχει ανάγκη από αιχµιακές και από ευέλικτες µονάδες σηµαντικό µέρος των οποίων µπορούν να καλύψουν µονάδες υβριδικού σταθµού Συχνότητα εµφάνισης (ώρες) Κρήτη Συχνότητα εµφάνισης τιµών ζήτησης (διαστήµατα τιµών ισχύος 6 MW) Παρατηρείται έντονη διακύµανση της ζήτησης εντός της ηµέρας, για όλες τις εποχές Εποχιακά, κατά τις ώρες αιχµής, το φορτίο είναι αυξηµένο τουλάχιστον κατά MW, σε σχέση µε τις ώρες µέσου φορτίου Όσο αυξάνεται η «εγγυηµένη ισχύς» υβριδικών σταθµών τόσο περισσότερο θα καλύπτεται και µέσο φορτίο από αυτούς Ισχύς (MW)

23 Πανεπιστηµίου 69 & Αιόλου Αθήνα Τηλ.: , FAX: