ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΑΠΑΝΤΗΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΑΠΑΝΤΗΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ"

Ξανθίππη Μαρκόπουλος
8 χρόνια πριν
Προβολές:

1 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΑΠΑΝΤΗΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟ: ( 52) Ἀκούσας ταῦτα ὁ Θηραμένης, ἀνεπήδησεν ἐπὶ τὴν ἑστίαν καὶ εἶπεν «Ἐγὼ δ, ἔφη, ὦ ἄνδρες, ἱκετεύω τὰ πάντων ἐννομώτατα, μὴ ἐπὶ Κριτίᾳ εἶναι ἐξαλείφειν μήτε ἐμὲ μήτε ὑμῶν ὃν ἃν βούληται, ἀλλ ὅνπερ νόμον οὗτοι ἔγραψαν περὶ τῶν ἐν τῷ καταλόγῳ, κατὰ τοῦτον καὶ ὑμῖν καὶ ἐμοὶ τὴν κρίσιν εἶναι. ( 53) Καὶ τοῦτο μέν, ἔφη, μὰ τοὺς θεοὺς οὐκ ἀγνοῶ, ὅτι οὐδέν μοι ἀρκέσει ὅδε ὁ βωμός, ἀλλὰ βούλομαι καὶ τοῦτο ἐπιδεῖξαι, ὅτι οὗτοι, οὐ μόνον εἰσὶ περὶ ἀνθρώπους ἀδικώτατοι, ἀλλὰ καὶ περὶ θεοὺς ἀσεβέστατοι. Ὑμῶν μέντοι, ἔφη, ὦ ἄνδρες καλοὶ κἀγαθοί, θαυμάζω, εἰ μὴ βοηθήσετε ὑμῖν αὐτοῖς, καὶ ταῦτα γιγνώσκοντες ὅτι οὐδὲν τὸ ἐμὸν ὄνομα εὐεξαλειπτότερον ἢ τὸ ὑμῶν ἑκάστου». ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ: 1. Να μεταφράσετε τα παραπάνω κείμενα. [Μονάδες: /20] 2. Για ποιο λόγο ο Θηραμένης ἀνεπήδησεν ἐπὶ τὴν ἑστίαν; Τι ιδιότητα αποκτούσε με την κίνησή του αυτή και τι πίστευε ότι θα μπορούσε να κατορθώσει με τον τρόπο αυτό; [Μονάδες: /15] 3. Πώς χαρακτηρίζει ο Θηραμένης τους Τριάντα Τυράννους στην 53; Για ποιο λόγο αποδίδει αυτούς τους χαρακτηρισμούς και πώς προσπαθεί να κινητοποιήσει τους Αθηναίους πολίτες; [Μονάδες: /15] 4. τὴν ἑστίαν, ὦ ἄνδρες, οὗτοι, τῷ καταλόγῳ, ὁ βωμός: Να κλιθούν στον αντίθετο αριθμό. [Μονάδες: /10] 5. εἶπεν, βούληται, ἔγραψαν, γιγνώσκοντες: Να γίνει χρονική αντικατάσταση των παραπάνω ρηματικών τύπων. [Μονάδες: /8]

( 53) Καὶ τοῦτο μέν, ἔφη, μὰ τοὺς θεοὺς οὐκ ἀγνοῶ, ὅτι οὐδέν μοι ἀρκέσει ὅδε ὁ βωμός, ἀλλὰ βούλομαι καὶ τοῦτο ἐπιδεῖξαι, ὅτι οὗτοι, οὐ μόνον εἰσὶ περὶ ἀνθρώπους ἀδικώτατοι, ἀλλὰ καὶ περὶ θεοὺς

2 6. ἀνεπήδησεν, βούληται, ἀρκέσει, θαυμάζω: Να γίνει εγκλιτική αντικατάσταση. [Μονάδες: /8] 7. Να αναγνωριστούν συντακτικά οι παραπάνω λέξεις: Ἀκούσας, πάντων, ἐπιδεῖξαι, ἀδικώτατοι, περὶ θεοὺς, ταῦτα. [Μονάδες: /6] 8. Στην παράγραφο 53 να εντοπιστούν όλες οι δευτερεύουσες προτάσεις που εισάγονται με τον σύνδεσμο ὅτι και να αναγνωριστούν ως προς το είδος, την εξάρτηση, την εκφορά και το συντακτικό ρόλο. [Μονάδες: /8] 9. Να γράψετε δύο ομόρριζες λέξεις (απλές ή σύνθετες) για τις παρακάτω λέξεις του κειμένου: Ἀκούσας, ἔφη, νόμον, τὴν κρίσιν, ἀγνοῶ, θαυμάζω. [Μονάδες: /6] 10. Να βρείτε από το κείμενο λέξεις που είναι ετυμολογικά συγγενείς με τις παρακάτω: προφήτης, άγνοια, αλοιφή, ικεσία. [Μονάδες: /4] Καλή Επιτυχία!!!

Στην παράγραφο 53 να εντοπιστούν όλες οι δευτερεύουσες προτάσεις που εισάγονται με τον σύνδεσμο ὅτι και να αναγνωριστούν ως προς το είδος, την εξάρτηση, την εκφορά και το

3 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚO ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤA ΑΡΧΑΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ: 1. Όταν άκουσε αυτά ο Θηραμένης, πήδησε πάνω στην εστία και είπε: «Εγώ, είπε, άντρες, υποβάλλω την πιο νόμιμη από όλες τις παρακλήσεις, να μην είναι στην εξουσία του Κριτία να διαγράφει ούτε εμένα ούτε όποιον θέλει από εσάς, αλλά να κρινόμαστε και εσείς και εγώ σύμφωνα με αυτόν τον νόμο τον οποίον ακριβώς αυτοί συνέταξαν σχετικά με αυτούς που περιλαμβάνονται στον κατάλογο. Μα τους θεούς, είπε, δεν αγνοώ βέβαια και τούτο, ότι δηλαδή σε τίποτε δεν θα μου είναι χρήσιμος αυτός εδώ ο βωμός, αλλά θέλω να αποδείξω και τούτο, ότι δηλαδή αυτοί είναι όχι μόνο πολύ άδικοι προς τους ανθρώπους αλλά και πολύ ασεβείς προς τους θεούς. Α- πορώ όμως με εσάς, άντρες καλοί και ενάρετοι, είπε, εάν δε θα βοηθήσετε τους ίδιους σας τους εαυτούς, και μάλιστα ενώ γνωρίζετε πως το δικό μου όνομα δεν σβήνεται καθόλου πιο εύκολα από ό,τι το όνομα του καθενός από εσάς». 2. Ο Θηραμένης, μόλις άκουσε την απόφαση του Κριτία, σχετικά με την καταδίκη του σε θάνατο, συνειδητοποίησε τον κίνδυνο που διέτρεχε η ζωή του και κατέφυγε στο βωμό της βουλής, ζητώντας σωτηρία. Συγκεκριμένα για να το δηλώσει αυτό ἀνεπήδησεν ἐπὶ τὴν ἑστίαν. Ο βωμός ή εστία ήταν λίθινη ή μαρμάρινη, συνήθως, κυλινδρική κατασκευή, μέσα στο σπίτι ή σε δημόσιους χώρους, όπου λατρεύονταν αντίστοιχα, οι θεότητες της οικογένειας και της πόλης (κυρίως, η Εστία και ο Δίας). Πάνω σ αυτόν τελούνταν θυσίες. Ως λατρευτικός χώρος προηγήθηκε, χρονικά, του ναού αλλά και αργότερα παρέμεινε βασικό συστατικό στοιχείο, μέσα ή έξω απ αυτόν. Σε βωμό, ιερό ή ναό κατέφευγε κανείς, όταν κινδύνευε η ζωή του, ζητώντας βοήθεια και προστασία απ τους θεούς, καθότι η παραβίαση του ασύλου θεωρούνταν βαρύτατη ασέβεια, που μόλυνε όλη την πόλη. Ο σεβασμός προς τον ικέτη ήταν ύψιστο πολιτικό καθήκον. Και αυτή τη θρησκευτική και πολιτική σχέση επιβεβαιώνει και το γεγονός ότι, στην Αγορά της Αθήνας, που ήταν κατεξοχήν πολιτικό κέντρο, υπήρχαν πολλοί βωμοί και ιερά, τεμένη ή ναοί.

όποιον θέλει από εσάς, αλλά να κρινόμαστε και εσείς και εγώ σύμφωνα με αυτόν τον νόμο τον οποίον ακριβώς αυτοί συνέταξαν σχετικά με αυτούς που περιλαμβάνονται στον κατάλογο.

4 Έτσι και ο Θηραμένης, όταν κατάλαβε ότι κινδύνευε η ζωή του, αναπήδησε στο βωμό της βoυλής, πάνω στον οποίο ορκίζονταν οι βουλευτές ότι θα εκδικάσουν τις υποθέσεις, με γνώμονα το δίκαιο και την ηθική. Με τον τρόπο αυτό γινόταν ικέτης. Ωστόσο, γνώριζε ότι αυτό δεν ήταν αρκετό και παρόλη του την προσπάθειά θα καταδικαζόταν σε θάνατο. Το μόνο λοιπόν που ήθελε να πετύχει με την κίνησή του αυτή ήταν να κερδίσει λίγο χρόνο ώστε να μιλήσει στους Αθηναίους και να τους κινητοποιήσει σε αντίσταση προς την παράνομη και αυθαίρετη πολιτική των Τριάντα Τυράννων. Η προαίσθηση του, ότι τελικά δεν θα τον σώσει ο βωμός, θα αποδειχθεί αληθινή καθώς πράγματι οι Τριάντα θα παραβιάσουν και την ικεσία στην οποία καταφεύγει. 3. Ο Θηραμένης στην 53 χαρακτηρίζει τους Τριάντα Τυράννους πάρα πολύ άδικους προς τους ανθρώπους και πάρα πολύ ασεβείς προς τους θεούς. Οι χαρακτηρισμοί αυτοί χρησιμοποιούνται από το Θηραμένη για να δηλωθεί τόσο η αυθαιρεσία τους όσο και η παράνομη δράση τους καθώς οι Τριάντα Τύραννοι από τη μία παραβίασαν τους νόμους σχετικά με τον κατάλογο των τριών χιλιάδων, αποσπώντας το Θηραμένη βιαίως και παρανόμως από αυτόν και από την άλλη είναι έτοιμοι να παραβιάσουν και τους θεϊκούς νόμους αποσπώντας τον από το βωμό και δείχνοντας ασέβεια στην ικεσία του. Με τον τρόπο αυτό καταδεικνύει ότι η τυραννία είχε καταλύσει τα πάντα: τα ιερά και τα όσια της πόλης, τους πανάρχαιους θεσμούς της ευσέβειας, που αποτελούσαν τα θρησκευτικά και ηθικά θεμέλια, πάνω στα οποία εδραζόταν η κοινωνική και πολιτική ζωή της Αθήνας. Στη συνέχεια του λόγου του ο Θηραμένης προειδοποιεί τα μέλη της βουλής και τους τρισχιλίους, γενικά, ότι τους περιμένει και αυτούς ανάλογη με τη δική του τύχη, αν αδρανήσουν και δείξουν ανοχή στις αυθαιρεσίες των τριάκοντα. Ο Θηραμένης, με τη γεμάτη ειρωνεία και πικρόχολο σαρκασμό προσφώνηση προς τα μέλη της διορισμένης βουλής, προσπαθεί να προκαλέσει την αντίδραση τους, καθώς παραμένουν σιωπηλοί και αδρανείς. Ο Θηραμένης εκπλήσσεται που δεν παίρνουν το μέρος του οι βουλευτές για να προστατεύσουν, έτσι, το νόμο που ασύστολα παραβιάζεται και το άσυλο που ασύστολα καταπατιέται. Γι αυτό δηλώνει ότι την ίδια τύχη μπορεί να έχουν και αυτοί οι ίδιοι οι βουλευτές καθώς και οποιοσδήποτε άλλος απ τους προνομιούχους τρισχιλίους, γιατί εύκολα οι τριάκοντα, μ αυτόν τον τρόπο, έχουν τη δυνατότητα να διαγράψουν το όνομα καθενός που περιλαμβανόταν στον κατάλογο, και ύστερα να τον καταδικάσουν σε θάνατο, με παρωδία δίκης.

Το μόνο λοιπόν που ήθελε να πετύχει με την κίνησή του αυτή ήταν να κερδίσει λίγο χρόνο ώστε να μιλήσει στους Αθηναίους και να τους κινητοποιήσει σε αντίσταση προς την παράνομη και αυθαίρετη πολιτική

5 4. αἱ ἑστίαι, τῶν ἑστιῶν, ταῖς ἑστίαις, τὰς ἑστίας, (ὦ) ἑστίαι ὁ ἀνήρ, τοῦ ἀνδρός, τῷ ἀνδρί, τὸν ἄνδρα, (ὦ) ἄνερ οὗτος, τούτου, τούτῳ, τοῦτον, (οὗτος) οἱ κατάλογοι, τῶν καταλόγων, τοῖς καταλόγοις, τοὺς καταλόγους, (ὦ) κατάλογοι οἱ βωμοί, τῶν βωμῶν, τοῖς βωμοῖς, τοὺς βωμούς, (ὦ) βωμοὶ 5. λέγει, ἔλεγε(ν), λέξει/ἐρεῖ, ἔλεξε(ν)/εἶπε(ν), εἴρηκε(ν), εἰρήκει// βούληται, , , βουληθῇ, βεβουλημένος ᾖ, // γράφουσι(ν), ἔγραφον, γράψουσι(ν), ἔγραψαν, γεγράφασι(ν), ἐγεγράφεσαν// γιγνώσκοντες, -----, γνωσόμενοι, γνόντες, ἐγνωκότες, // 6. ἀνεπήδησεν, ἀναπηδήσῃ, ἀναπηδήσαι/ἀναπηδήσειε(ν), ἀναπηδησάτω// βούλεται, βούληται, βούλοιτο, βουλέσθω// ἀρκέσει, , ἀρκέσοι, // θαυμάζω, ἐθαύμαζον, θαυμάσομαι, ἐθαύμασα, τεθαύμακα, ἐτεθαυμάκειν 7. Ἀκούσας: επιρρηματική χρονική μετοχή, που δηλώνει το προτερόχρονο, συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος Θηραμένης, λειτουργεί ως επιρρηματικός του χρόνου στο ρήμα ἀνεπήδησεν πάντων: γενική διαιρετική ως ετερόπτωτος ονοματικός προσδιορισμός στο ἐννομώτατα ἐπιδεῖξαι: αντικείμενο στο ρήμα βούλομαι, τελικό απαρέμφατο, υποκείμενό του ἐγὼ (ταυτοπροσωπία) ἀδικώτατοι: κατηγορούμενο στο οὗτοι μέσω του συνδετικού ρήματος εἰσὶ περὶ θεοὺς: εμπρόθετος προσδιορισμός της αναφοράς στο ρήμα εἰσὶ ταῦτα: Αντικείμενο στη μετοχή γιγνώσκοντες 8. ὅτι οὐδέν μοι ἀρκέσει ὅδε ὁ βωμός: δευτερεύουσα ονοματική ειδική πρόταση που εξαρτάται από το ρήμα ἀγνοῶ, εκφέρεται με οριστική ἀρκέσει και δηλώνει κάτι το πραγματικό και λειτουργεί ως αντικείμενο στο ρήμα ἀγνοῶ. ὅτι οὗτοι, οὐ μόνον εἰσὶ περὶ ἀνθρώπους ἀδικώτατοι, ἀλλὰ καὶ περὶ θεοὺς ἀσεβέστατοι: δευτερεύουσα ονοματική ειδική πρόταση, που εξαρτάται από το απαρέμφατο ἐπιδεῖξαι, εκφέρεται με οριστική εἰσὶ και δηλώνει κάτι το πραγματικό και λειτουργεί ως επεξήγηση στο τοῦτο

λέγει, ἔλεγε(ν), λέξει/ἐρεῖ, ἔλεξε(ν)/εἶπε(ν), εἴρηκε(ν), εἰρήκει// βούληται, -------, -------, βουληθῇ, βεβουλημένος ᾖ, ------ // γράφουσι(ν), ἔγραφον, γράψουσι(ν), ἔγραψαν, γεγράφασι(ν),

6 ὅτι οὐδὲν τὸ ἐμὸν ὄνομα εὐεξαλειπτότερον ἢ τὸ ὑμῶν ἑκάστου: δευτερεύουσα ονοματική ειδική πρόταση που εξαρτάται από τη μετοχή γιγνώσκοντες και λειτουργεί ως αντικείμενο σε αυτή 9. Ἀκούσας: ακοή, ακουστικό ἔφη: προφήτης, φήμη νόμον: νόμισμα, νομοθεσία τὴν κρίσιν: κριτική, κριτής ἀγνοῶ: άγνοια, αγνοούμενος θαυμάζω: θαυμαστικό, θαύμα 10. προφήτης: ἔφη άγνοια: ἀγνοῶ αλοιφή: ἐξαλείφειν ικεσία: ἱκετεύω

Ἀκούσας: ακοή, ακουστικό ἔφη: προφήτης, φήμη νόμον: νόμισμα, νομοθεσία τὴν κρίσιν: κριτική, κριτής

Σχετικά έγγραφα

1 ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΤΗΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ

1 ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΤΗΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ Α Κείμενο Ἀκούσας ταῦτα ὁ Θηραμένης, ἀνεπήδησεν ἐπί τήν ἑστίαν καί εἶπεν: «Ἐγώ δ ἔφη, ὦ ἄνδρες, ἱκευεύω τά πάντων ἐννομώτατα, μή ἐπί Κριτίᾳ εἶναι ἐξαλείφειν