ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΟΥ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ

Transcript

1 ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΟΥ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ Για την ερμηνεία της δημιουργίας του πετρελαίου, υπάρχουν πολλές και μάλιστα αλληλοσυγκρουόμενες θεωρίες. Παλαιότερα παραδέχονταν οι χημικοί και γεωλόγοι ερευνητές του αντικειμένου ότι το πετρέλαιο σχηματίσθηκε από ανθρακομεταλλικές ενώσεις, τα λεγόμενα καρβίδια, όπως ακριβώς από το ανθρακαργίλιο που σχηματίζεται το μεθάνιο, από το το ακετυλένιο, και από άλλα καρβίδια άλλοι κατώτεροι υδρογονάνθρακες όπως αυτοί που απαντώνται στο πετρέλαιο. Αν και η θεωρία αυτή ανάγει στη δημιουργία του πετρελαίου από ανόργανες πρώτες ύλες, είναι πράγματι ευφυής, παρά ταύτα σήμερα έχει τελείως εγκαταλειφθεί. Δύο από τους ισχυρότερους λόγους που αποτελούν τα επίμαχα και ισχυρά επιχειρήματα υπέρ της ακολουθούμενης σύγχρονης θεωρίας είναι η παρουσία αζωτούχων ενώσεων αφενός, και η εμφάνιση οπτικής στροφικής ικανότητας ορισμένων πετρελαίων αφετέρου. Η δεύτερη αυτή θεωρία, που είναι και γενικότερα παραδεκτή ανάγει την δημιουργία του πετρελαίου σε φυτικές και ζωικές πρώτες ύλες. Ο γεωλόγος Ποτονιέ ξεκίνησε να δέχεται πως το πετρέλαιο είναι προϊόν αποσύνθεσης ζωικών και φυτικών οργανισμών που εγκλείστηκαν μέσα στα πετρώματα σε μεγάλο βάθος στη Γη. Οπαδοί αυτού δέχονται επίσης πως οι εν λόγω οργανισμοί ήταν κυρίως θαλάσσιοι, ανάλογοι με εκείνους που αποτελούν το πλαγκτόν. Τα λείψανα αυτών των οργανισμών παρασύρθηκαν από θαλάσσια ρεύματα και ανέμους και συγκεντρώθηκαν κατά μεγάλες ποσότητες στους πυθμένες θαλασσίων λεκανών (κόλπων, λιμνοθαλασσών κ.τ.λ). Οι λεκάνες αυτές στη συνέχεια από διάφορες αναστατώσεις της επιφάνειας της Γης αποκλείσθηκαν και καταχώθηκαν. Έτσι, εκ του αποκλεισμένου αυτού οργανικού υλικού προέκυψε με αποσύνθεση, υπό την επίδραση αναεροβίων βακτηρίων, το πετρέλαιο. Η θεωρία αυτή βασίστηκε επίσης στο γεγονός ότι στα διάφορα πετρέλαια βρέθηκαν επίσης ίχνη χλωροφύλλης και αιμίνης. Η ύπαρξη των ενώσεων αυτών αποδεικνύει αφενός τη φυτική και ζωική προέλευση, αφετέρου ότι η δημιουργία αυτή έγινε κάτω από ήπια βιολογική δράση, δεδομένου ότι οι ενώσεις αυτές αποσυντίθενται σε θερμοκρασία μεγαλύτερη των 250 βαθμών. Η θεωρία αυτή ενισχύεται ακόμη περισσότερο και από το γεγονός ότι τα πετρέλαια σήμερα εντοπίζονται πάντα σε τυπικά ιζηματογενή πετρώματα, ενώ στη βάση των πετρελαϊκών κοιτασμάτων ανευρίσκεται, σχεδόν πάντα, αλμυρό νερό.

2 ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΓΕΝΙΚΟΤΕΡΑ ΤΟ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ Το πετρέλαιο είναι μια πηγή ενέργειας με περιορισμένο αριθμό αποθεμάτων. Λόγω της μεγάλης ενεργειακής του πυκνότητας, της εύκολης σχετικά μεταφοράς του και των πολλών χρήσεων του, αποτελεί τη σημαντικότερη πηγή ενέργειας από τη δεκαετία του 1950 μέχρι σήμερα. Η ζήτηση πετρελαίου αυξάνεται κυρίως στον τομέα των μεταφορών, καθώς οι μεταφορές εξαρτώνται σχεδόν αποκλειστικά από το πετρέλαιο και αποτελούν τον κυριότερο καταναλωτή του. Η Ευρώπη εισάγει περίπου το 80% του πετρελαίου που καταναλώνει με τη Νορβηγία να αποτελεί τη μεγαλύτερη παραγωγό χώρα στην Ευρώπη. ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΚΟΙΤΑΣΜΑΤΩΝ Η παρουσία πετρελαϊκού κοιτάσματος στο υπέδαφος δεν αποκαλύπτει πάντοτε και επιφανειακές ενδείξεις. Συνεπώς η ανακάλυψη τέτοιων κοιτασμάτων μπορεί να γίνει τελείως συμπτωματικά. Τέτοια περίπτωση ήταν στην Αργεντινή το 1908 όταν σε γεώτρηση για πόσιμο νερό ανακαλύφθηκε πετρέλαιο. Επιφανειακές ενδείξεις πάντως μπορεί να θεωρηθούν οι ακόλουθες: 1. Εκτεταμένη γυμνή όψη επιφάνειας όπου δεν παρατηρείται βλάστηση. 2. Ύπαρξη πηγών αλμυρών ή θειούχων θερμών υδάτων. 3. Παρατηρούμενα εξερχόμενα αέρια από το υπέδαφος, συχνά αποτελούν σοβαρή εξωτερική εκδήλωση πετρελαϊκού κοιτάσματος. 4. Επίσης τα ιλυώδη ή βορβορώδη ηφαίστεια βρίσκονται κοντά σε τέτοια κοιτάσματα, όπως στην περίπτωση του Καυκάσου. 5. Αναβλύσεις πετρελαίου ή πίσσας αποτελούν την κυριότερη επιφανειακή εκδήλωση ύπαρξης κοιτάσματος. Είναι, όμως, αδύνατον με μόνον αυτή την παρατήρηση να εξαχθούν συμπεράσματα επί της οικονομικής εκμετάλλευσης του τυχόν υπάρχοντος κοιτάσματος

3 ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΥ 1.Σεισμική μέθοδος. Αυτή η μέθοδος βασίζεται κυρίως στην ταχύτητα μετάδοσης των δονήσεων ενός τεχνητού σεισμού, ο οποίος προκαλείται, συνήθως, με χρήση κατάλληλων εκρηκτικών. Πραγματοποιείται με δύο τρόπους: Είτε της διάθλασης είτε της ανάκλασης των σεισμικών κυμάτων και, βεβαίως, με αντίστοιχα σεισμικά όργανα, δεδομένου ότι τα σεισμικά κύματα δεν διέρχονται εξ ολοκλήρου από υγρά. Η μέθοδος αυτή έχει το μειονέκτημα ότι αντί πετρελαϊκού κοιτάσματος μπορεί να εντοπίσει μεγάλες ποσότητες υπόγειων υδάτων. 1. Ηλεκτρική μέθοδος. Αυτή η μέθοδος βασίζεται κυρίως στο γεγονός ότι ο φλοιός της Γης έχει ορισμένες ηλεκτρικές σταθερές, μία εκ των οποίων είναι και η αντίσταση διέλευσης του ηλεκτρικού ρεύματος. Έτσι, με δεδομένο ότι το πετρέλαιο δεν είναι καλός αγωγός του ηλεκτρισμού, η ένδειξη μεγαλύτερης σχετικής αντίστασης μπορεί να θεωρηθεί ένδειξη παρουσίας πετρελαϊκού κοιτάσματος. 2. Ηλεκτρoμαγνητική μέθοδος. Αυτή βασίζεται σε ευαίσθητα όργανα, τα καλούμενα μαγνητόμετρα, που μπορούν να μετρήσουν με σχετικά μεγάλη ακρίβεια την ένταση του μαγνητικού πεδίου της Γης από τόπο σε τόπο. 3. Σταθμική ή βαρυτομετρική μέθοδος. Αυτή βασίζεται στην μέτρηση της έντασης του πεδίου βαρύτητας στα διάφορα σημεία της επιφάνειας της Γης. 4. Ραδιενεργή μέθοδος. Η μέθοδος αυτή κρίνεται πολύ αξιόπιστη και εφαρμόζεται με επιτυχία σε τοποθεσίες με ήπιο ανάγλυφο. Γενικά, όμως, θα πρέπει να σημειωθεί ότι, παρά την επικρατούσα άποψη, το πετρέλαιο δεν είναι και τόσο σπάνιο πέτρωμα, αφού δεν υφίσταται, σχεδόν, καμία χώρα που να μην έχει ίχνη πετρελαίου ή ασφάλτου ή φυσικά γήινα αέρια, πλην όμως η δυνατότητα εκμετάλλευσης αυτών είναι που το προσδιορίζει ως σπάνιο (υφιστάμενη ποσότητα και κόστος εξόρυξης).

4 ΑΝΤΛΗΣΗ ΤΟΥ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ Γενικά το πετρέλαιο από τις πετρελαιοπηγές φέρεται αναμεμιγμένο με αέρια, νερό καθώς και με μικρές ποσότητες άμμου. Τα μεν αέρια αποχωρίζονται μέσω ενός διαχωριστή και χρησιμοποιούνται είτε προς επανεισαγωγή εντός των πηγών (όπως αναφέρθηκε παραπάνω) είτε οδηγούνται προς το εμπόριο ως φυσικά αέρια, είτε, τέλος, διαβιβάζονται μέσα σε απορροφητικού έλαιο, το δε νερό αποχωρίζεται από το πετρέλαιο με παραμονή του σε δεξαμενές, οπότε και αποχωρίζεται και η άμμος (με καθίζηση). Αν, όμως, έχει αναμιχθεί το πετρέλαιο με το νερό ως γαλάκτωμα, τότε είναι απαραίτητο να ακολουθήσουν ιδιαίτερες διεργασίες θέρμανσης, καθώς και χημικές ή ηλεκτρικές μέθοδοι αποχωρισμού του νερού. Το καθαρό πλέον ακατέργαστο πετρέλαιο συλλέγεται σε δοχεία ορισμένης χωρητικότητας από τα οποία και οδηγείται σε μεγάλες δεξαμενές από τις οποίες και θ ακολουθήσει η περαιτέρω κατεργασία του, δηλαδή η διύλιση του (κλασματική απόσταξη). Η ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΟΥ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ ΣΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ ΤΗΣ ΔΥΣΗΣ Το «Μεγάλο παιγνίδι» της Κασπίας Έτσι θα μπορούσε να ονομαστεί το παιχνίδι, που παίζεται στην Κασπία Θάλασσα, αναφορικά με την μεταφορά του πετρελαίου στις αγορές της Δύσης. Εκτός από τις παράκτιες χώρες, άμεσα ενδιαφέρονται η Ρωσία, η Τουρκία και οι ΗΠΑ, που προσπαθούν να εξασφαλίσουν την κατασκευή αγωγών στο έδαφος τους για την μεταφορά του μαύρου χρυσού. Το Καζακστάν, που κατέχει και το μεγαλύτερο μέρος των κοιτασμάτων, αμφιταλαντεύεται ανάμεσα στη Ρωσία και την Τουρκία, για να διαθέσει τα αποθέματα της στην Δύση. Η εκμετάλλευση των τεράστιων κοιτασμάτων υδρογανανθράκων της Κασπίας και η μεταφορά τους στις αγορές της Δύσης εξελίσσεται πλέον σε μια μεγάλη αναμέτρηση μεταξύ των χωρών της περιοχής, αλλά και των υποστηρικτών τους. Αν και θάλασσα η Κασπία είναι αποκλεισμένη από ξηράς με αποτέλεσμα να έχει ανάψει η μάχη για τις οδούς μεταφοράς των κοιτασμάτων της ανάμεσα στη Ρωσία, το Ιράν και την Τουρκία-η οποία έχει και την υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών για γεωπολιτικούς κυρίως λόγους. Πριν αρχίσει όμως η μεταφορά των πετρελαίων θα πρέπει πρώτα να ξεκαθαρίσει το «ιδιοκτησιακό καθεστώς» της θάλασσας και κατ` επέκταση των πλουτοπαραγωγικών της πηγών από τις παράκτιες χώρες. Τις τελευταίες δύο εβδομάδες παρατηρήθηκε μια έντονη διπλωματική δραστηριότητα μεταξύ των σημαντικότερων «παικτών» στο «Μεγάλο παιγνίδι» της Κασπίας. Η αμερικανίδα απεσταλμένη για θέματα Ενεργείας Ελίζαμπεθ Τζόουνς επισκέφθηκε το τελευταίο διάστημα το Καζακστάν, τη Ρωσία και την Γεωργία.

5 Στο Καζακστάν, ένα από τα πέντε παράκτια κράτη της Κασπίας -η Τζόουνς συναντήθηκε με τον πρόεδρο Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγιεφ ο οποίος και τη διαβεβαίωσε-σύμφωνα με δήλωσή της-ότι τάσσεται υπέρ του υποστηριζόμενου από την Ουάσινγκτον δρόμου μεταφοράς των πετρελαίων από το Μπακού στο τουρκικό λιμάνι Τσεϊχάν, στην Μεσόγειο. Το Καζακστάν είναι εν δυνάμει η χώρα με τα μεγαλύτερα αποθέματα πετρελαίου στην Κασπία, γεγονός που ενισχύει τις αμερικανικές επιλογές στην περιοχή. Τον περασμένο Ιανουάριο πάντως ο πρωθυπουργός του Καζακστάν Καζιμσχομάρτ Τοκάγιεφ είχε ταχθεί υπέρ της μεταφοράς των πετρελαίων μέσω του ιρανικού εδάφους. Στο παιγνίδι μπήκαν ενεργά αυτή την εβδομάδα το Ιράν και η Ρωσία κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του ιρανού προέδρου Μοχαμάντ Χαταμί στην Μόσχα. Ο Χαταμί υπέγραψε σειρά συμφωνιών με τον ρώσο ομόλογό του Βλαντιμίρ Πούτιν -μεταξύ των οποίων και την επανάληψη πώλησης ρωσικών αμυντικών όπλων στην Τεχεράνη-παραβλέποντας τις κυρώσεις που έχει επιβάλει η Ουάσινγκτον. Οι δύο ηγέτες απέτυχαν πάντως να βρουν κοινή λύση στο θέμα του χωρισμού της Κασπίας ανάμεσα στις παράκτιες χώρες, αν και στη κοινή ανακοίνωσή τους σημείωσαν ότι αυτό αποτελεί αποκλειστικό θέμα των παράκτιων χωρών, θέλοντας να κρατήσουν τις Ηνωμένες Πολιτείες εκτός του «μεγάλου παιγνιδιού». Σύμφωνα με τον αμερικανό αναλυτή Τζέιμς Χέντερσον η Μόσχα και η Τεχεράνη, αφήνοντας για το απώτερο μέλλον τη λύση του χωρισμού της Κασπίας, εκτιμούν ότι αργότερα το πετρέλαιο θα μεταφερθεί είτε μέσω Ρωσίας είτε μέσω του ιρανικού εδάφους. Αμέσως μετά την επίσκεψή Χαταμί στην Μόσχα η Ρωσία έστειλε στο Καζακστάν τον πρώην υπουργό Ενεργείας Βίκτορ Καλιούζνι για συνομιλίες με την ηγεσία της χώρας στο θέμα της Κασπίας. Ο Καλιούζνι κατέστησε σαφές ότι η Μόσχα δεν αντιτίθεται στον αγωγό Μπακού- Τσεϊχάν, αλλά θα κάνει ότι είναι δυνατόν για να καταστήσει πιο ελκυστικό τον ρωσικό δρόμο μεταφοράς των πετρελαίων της Κασπίας. «Είναι δικαίωμα του Καζακστάν να επιλέξει από πού θα εξάγει το πετρέλαιό του. Η Ρωσία πρέπει να κάνει ότι είναι δυνατόν όμως για να μεταφερθεί το πετρέλαιο του Καζακστάν μέσω του ρωσικού εδάφους. Και για τον λόγο αυτό η Μόσχα πρέπει να προωθήσει όλες τις πολιτικές και οικονομικές συνθήκες και να δημιουργήσει ένα «πράσινο κανάλι» για το πετρέλαιο του Καζακστάν», πρόσθεσε. Εντός του χρόνου πρόκειται μάλιστα να ανοίξει ένας αγωγός από το Καζακστάν, μέσω του ρωσικού εδάφους προς την Μαύρη Θάλασσα, δίνοντας στη Μόσχα ένα επιπρόσθετο πλεονέκτημα. Ο Καλιούζνι θα επισκεφτεί εντός των επομένων ημερών όλες τις παράκτιες χώρες της Κασπίας ενόψει της συνοδου στις 10 απριλιου στο καζακσταν..

6 ΑΠΟΣΤΑΞΗ ΤΟΥ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ Απόσταξη. Είναι το πρώτο στάδιο του χωρισμού των συστατικών του αργού πετρελαίου σε ομάδες. Είναι η σημαντικότερη διαδικασία στη διύλιση η οποία στηρίζεται στην ικανότητα των συστατικών του πετρελαίου να εξατμίζονται. Αυτό συνδέεται με το μέγεθος των μορίων. Σε ενώσεις του ίδιου τύπου, όσο μεγαλύτερο είναι το μόριο, τόσο μικρότερη είναι η εξάτμισή τους. Προϊόντα όπως η άσφαλτος χρειάζονται σχετικά ψηλή θερμοκρασία για να υγροποιηθούν και ακόμη ψηλότερη για να εξατμιστούν. Αντίθετα η βενζίνη σε χαμηλή θερμοκρασία εξατμίζεται. Με κατάλληλες διαδικασίες μπορούμε να χωρίσουμε τους υδρογονάνθρακες του πετρελαίου με παρόμοιο σημείο βρασμού. Αυτό γίνεται δυνατό με την εισαγωγή του αργού πετρελαίου στην βάση κατακόρυφων στηλών (υψικάμινοι), όπου παρέχεται και η θέρμανση. Το μεγαλύτερο μέρος του εξατμίζεται και οι ατμοί ανεβαίνουν και ψύχονται. Οι πιο ελαφροί υδρογονάνθρακες παραμένουν ατμοί και συνεχίζουν το ανοδικό ταξίδι τους, ενώ οι βαρύτεροι υγροποιούνται. Κατά μήκος της υψικαμίνου υπάρχουν έξοδοι απ' όπου μπορούμε να παίρνουμε τους ατμούς. Όσο ψηλότερα είναι η έξοδος, τόσο ελαφρότερα κλάσματα πετρελαίου θα πάρουμε. Οι σύγχρονοι αποστακτήρες των διυλιστηρίων είναι συνεχούς ροής και τα προϊόντα που βγάζουν είναι αέρια, ελαφρά αποστάγματα, μεσαία και υπόλειμμα. Τα αέρια είναι μεθάνιο, αιθάνιο, προπάνιο και βουτάνιο. Από αυτά τα δύο πρώτα χρησιμεύουν ως καύσιμο για την διαδικασία της διύλισης. Τα ελαφρά αποστάγματα είναι κλάσματα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως καύσιμα αεροπλάνων με σημείο βρασμού οC. Τα επόμενα κλάσματα είναι η λιγροΐνη με σημείο βρασμού οC, η βαριά βενζίνη (το γνωστό καύσιμο αυτοκινήτων) με σημείο βρασμού οC. Στη συνέχεια παίρνουμε φωτιστικό πετρέλαιο με σημείο βρασμού οC και ορυκτέλαια με σημείο βρασμού οC. Ό,τι απομένει στον αποστακτήρα, αφού καθαριστεί, μας δίνει τη βαζελίνη και την παραφίνη. Το υπόλειμμα είναι η άσφαλτος, σώμα στερεό ή ημίρρευστο με υψηλό σημείο βρασμού. Κρυστάλλωση. Συνίσταται 1 ρ^ στο χωρισμό, ανάλογα με το μέγεθος και τον τύπο των υδρογονανθράκων, χρησιμοποιώντας τη διαφορά στο σημείο τήξης και τη διαλυτότητα, σε συνδυασμό με διήθηση ή φυγοκέντριση. Εκχύλιση με διαλύτη. Είναι ο διαχωρισμός ανάλογα με τον τύπο των υδρογονανθράκων. Με αυτή τη μέθοδο π.χ. χωρίζονται οι παραφίνες από τους αρωματικούς υδρογονάνθρακες.

7 . Έρευνα και εξόρυξη πετρελαίου Η έρευνα για την ανακάλυψη πετρελαίου περιλαμβάνει:. φωτογράφηση του χώρου, όπου φαίνονται καθαρά οι πιθανές τοποθεσίες για γεώτρηση,. γεωλογική έρευνα, οπότε γίνεται χαρτογράφηση των πετρωμάτων και συμπληρώνεται με παρατηρήσεις παλαιότερων γεωλόγων και με ό,τι άλλα στοιχεία ενδεχομένως υπάρχουν. γεωφυσική έρευνα, που γίνεται με κατάλληλα όργανα, με τα οποία μελετώνται ορισμένες ιδιότητες των πετρωμάτων. Οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται είναι η σεισμική, η σταθμική, η μαγνητική, η ηλεκτρική κ.ά. Πιο γνωστές είναι η σεισμική και η σταθμική. Η σεισμική μελέτη ενός πεδίου γίνεται με μια σειρά μικρών εκρήξεων, κοντά στην επιφάνεια του εδάφους. Σεισμόμετρα καταγράφουν τα κύματα που φτάνουν σ' αυτά με ανάκλαση, πάνω σε ορισμένα πετρώματα. Με βάση το χρόνο που έκαναν τα κύματα να διανύσουν τις αποστάσεις και τις διαφορετικές ταχύτητες με τις οποίες διαπερνούν στρώματα με διαφορετική πυκνότητα, γίνεται χαρτογράφηση του υπεδάφους. Όταν γίνεται σταθμική μελέτη μετράνε μικρές μεταβολές στην ένταση της βαρύτητας στην επιφάνεια της γης, η οποία επηρεάζεται από τα πετρώματα που βρίσκονται στο υπέδαφος. Γίνεται ανάλυση των αποτελεσμάτων και συνήθως βγαίνουν συμπεράσματα αρκετά ακριβή. Σύγχρονες μέθοδοι εξόρυξης πετρελαίου. Στις διανοίξεις ορυγμάτων για τη διαπίστωση της παρουσίας κοιτασμάτων πετρελαίου και στη συνέχεια για την άντλησή του, εφαρμόζεται κατά κανόνα η περιστροφική γεώτρηση. Βασική της αρχή είναι η διάρρηξη και ο θρυμματισμός των υπερκείμενων πετρωμάτων με τη βοήθεια ενός περιστρεφόμενου γεωτρύπανου που φέρει οδοντωτούς τροχούς ή αδαμάντινες προσμείξεις, ώστε να αυξάνεται η σκαπτική του ικανότητα. Εξέχουσα θέση στη σύγχρονη γεωτρητική τεχνική αποτελεί η διάνοιξη οριζόντιων φρεατίων σε μεγάλα σχετικά βάθη, που επιτεύχθηκε για πρώτη φορά το Σύμφωνα με την τεχνική αυτή, η γεώτρηση αρχικά προχωρεί κατακόρυφα έως το σημείο που έχει επιλεχθεί για να αρχίσει η εκτροπή. Εκεί τοποθετούνται ειδικές σφήνες που προκαλούν την πλαγιοδρόμηση του τρυπανιού με μικρές στην αρχή κλίσεις ως προς την κατακόρυφο, που γίνονται βαθμιαία μεγαλύτερες όσο προσεγγίζεται η νοητή γραμμή που συνδέει την κατακόρυφο με το κοίτασμα. Η πορεία του τρυπανιού ελέγχεται συνεχώς είτε με ειδικά καλωδιακά όργανα που προωθούνται μέσα στο όρυγμα είτε με Ασύρματες Συσκευές Καταγραφών. Μόλις ολοκληρωθεί η διάνοιξη της καμπύλης, το γεωτρητικό σύστημα ανασύρεται στην επιφάνεια και στο χαμηλότερό του τμήμα προσαρμόζεται

8 ένας σταθερός και ευθύς άξονας, ο οποίος φέρει το τρυπάνι, τους σωλήνες βάρους και τους δακτυλίους στήριξης. Η γεώτρηση συνεχίζεται σε οριζόντια πλέον διεύθυνση έως ότου το γεωτρύπανο έλθει σε επαφή με το κοίτασμα. Οι οριζόντιες γεωτρήσεις άνοιξαν νέες προοπτικές στην εξόρυξη του πετρελαίου, καθώς αξιοποιήθηκαν πολλά κοιτάσματα που θεωρούνταν μη εκμεταλλεύσιμα λόγω των ιδιόμορφων γεωλογικών και φυσικών χαρακτηριστικών τους. Το εξαγόμενο πετρέλαιο, ανάμεικτο με χώμα και άλλες ακαθαρσίες, συλλέγεται μαζί με το νερό σε μεγάλες δεξαμενές, λάκκους ή στέρνες, όπου γίνεται το πρώτο καθάρισμα από το νερό και τα αργιλώδη ιζήματα, με μετάγγιση. Από εκεί, το ακατέργαστο πετρέλαιο διοχετεύεται στα διυλιστήρια, με σωλήνες (pipe-lines) που περιέχουν ψήκτρες. Αν τα διυλιστήρια είναι πέρα από τη θάλασσα, η μεταφορά του ακατέργαστου πετρελαίου γίνεται συνήθως με πλωτές δεξαμενές και μόνο σε ειδικές περιπτώσεις με υποθαλάσσιους πετρελαιαγωγούς. ΚΟΙΤΑΣΜΑΤΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ ΣΤΗΝ ΒΟΡΕΙΑ ΕΥΡΩΠΗ Δεύτερη μεγάλη ανακάλυψη για πετρέλαιο έκανε η νορβηγική Statoil στη Θάλασσα του Μπάρεντς σε λιγότερο από ένα χρόνο, ενώ προέβλεψε ανακαλύψεις νέων κοιτασμάτων στην περιοχή. Το νέο πετρελαϊκό κοίτασμα, που λέγεται Havis, υπολογίζεται στα 200 με 300 εκ βαρέλια ισοδύναμου πετρελαίου. Σε συνδυασμό μάλιστα με την προηγούμενη πρόσφατη ανακάλυψη του κοιτάσματος Skrugard, η παροχή αυξάνεται στα 400 με 600 εκ βαρέλια ισοδύναμου πετρελαίου, δήλωσε χθες η Statoil (9 Ιανουαρίου). «Αυτό είναι εξαιρετικά θετικό», είπε ο John Olaisen, αναλυτής στην εταιρεία τραπεζικών επενδύσεων Carnegie με έδρα το Όσλο. «Πρόκειται για ένα σημαντικό στρατηγικό κεφάλαιο σε μια νέα πετρελαϊκή περιοχή, επομένως είναι καλό..θα μπορούσε κανείς τώρα να αναμένει περισσότερες ανακαλύψεις πετρελαίου στην περιοχή μετά από αυτό». Η κοινοπραξία Shell και ExxonMobil,Nam, επίσης ανακοίνωσε ότι πρόκειται για την ανακάλυψη του μεγαλύτερου κοιτάσματος σε ξηρά στην Ολλανδία από το 1995, κοντά στο Ee. Η παραγωγή στην περιοχή της Νότιας Metslawier, που εκτιμάται περίπου στα 4δις κυβικά μέτρα αποθεμάτων, αναμένεται να ξεκινήσει το καλοκαίρι, και να διαρκέσει μέχρι το Σύμφωνα με την Γεωλογική Υπηρεσία των ΗΠΑ, η περιοχή της Αρκτικής κατέχει το 25% των παγκόσμιων υδρογονανθράκων.

9 Η Νορβηγία είναι η 8 η μεγαλύτερη εξαγωγέας πετρελαίου παγκοσμίως και η δεύτερη μεγαλύτερη σε φυσικό αέριο. Η παραγωγή πετρελαίου έχει μειωθεί από το 2001, μετά από μια σειρά παράκτιων ανακαλύψεων το περασμένο έτος. Η ανακάλυψη πετρελαίου στο νορβηγικό τμήμα της Θάλασσας του Μπάρεντς μέχρι προσφάτως, θεωρείτο πολύ δύσκολη. Η Statoil θεωρεί ότι τώρα θα βρεθεί περισσότερο πετρέλαιο στην περιοχή γύρω από το Havis. «Θεωρούμε ότι τώρα καταλαβαίνουμε την γεωλογία της περιοχής και καταφέραμε να σπάσουμε τον κώδικα». Η παραγωγή στο Havis αναμένεται να ξεκινήσει πριν το τέλος της δεκαετίας. Οι εταίροι στην τελευταία ανακάλυψη πετρελαίου είναι οι Statoil (50%), η ιταλική Eni (30%) και η νορβηγική κρατική Petoro (20%).