Δ19. Γνωστική Ψυχολογία- Ψυχολογία Μάθησης. επ. Κωνσταντίνος Π. Χρήστου

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Δ19. Γνωστική Ψυχολογία- Ψυχολογία Μάθησης. επ. Κωνσταντίνος Π. Χρήστου"

Πύῤῥος Ρέντης
5 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Δ19. Γνωστική Ψυχολογία- Ψυχολογία Μάθησης Κωνσταντίνος Π. Χρήστου

2 Ένα αρχέγονο ερώτημα Τι είναι η (μαθηματική) γνώση; Ποια η διαδικασία του γνωρίζειν; θεωρίες, επιστημολογίες, μεταφορές και πρακτικές στην τάξη των μαθηματικών

3 Ένα αρχέγονο ερώτημα Το παράδοξο τηςμάθησης: Πώς γίνεται να θέλουμε να αποκτήσουμε μια γνώση πουδεγνωρίζουμε; (Πλάτων, Μένων) Αν δε γνωρίζουμε ότι υπάρχει κάτι εκεί, πώςτo αναζητούμε; Αν γνωρίζουμε ήδη ότι υπάρχει κάτι εκεί, τότε δεν μπορούμε να γνωρίσουμε τίποτα νέο

4 Μάθηση σχετικά μόνιμη αλλαγή στη συμπεριφορά και τη νόηση ενός ατόμου (ή στη δυνατότητά του) ως αποτέλεσμα εμπειρίας, πρακτικής, ή στοχασμού απόκτηση γνώσης ή η αλλαγή της προϋπάρχουσας «Η μάθηση ως ενέργεια δημιουργίας καινούριων δομών και τεκμηρίωσης των παλιών» (Vygotsky, 1988) Συμμετοχή...

5 Ο ρόλος της ψυχολογίας στη μελέτη της μάθησης Η ψυχολογία είναι η επιστήμη που σκοπό έχει να περιγράψει και να εξηγήσει τη συμπεριφορά και τις νοητικές διεργασίες κυρίως του ανθρώπου αλλά και των άλλων έμβιων όντων. Συμπεριφορά θεωρείται η δραστηριότητα ενός οργανισμού, που μπορεί να παρατηρηθεί από κάποιον άλλο οργανισμό ή από τα μηχανήματα ενός πειραματιστή (π.χ. οι κινήσεις των οφθαλμών κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης δεν είναι δυνατόν να παρατηρηθούν συστηματικά από ένα άλλο άτομο, μπορούν όμως να μετρηθούν με τα κατάλληλα μηχανήματα). βλ. Βοσνιάδου (2001)

6 Οι τρεις μεγάλες αφηγήσεις Για τη μάθηση στη δύση: Εμπειρισμός: Lock, Thorndike, βλ. Συμπεριφορισμός Ρασιοναλισμός-ορθολογισμός: Descartes, Piaget, βλ. Γνωστική προσέγγιση/κονστρουκτιβισμός Πραγματισμός: Vygotsky, βλ. Κοινωνικοιστορική προσέγγιση & εμπλαισιωμένη μάθηση (situated) βλ. Greeno, Collins, & Resnick (1996)

7 Συμπεριφοριστικές, Γνωστικές, και Κοινωνικοπολιτιστικές Θεωρίες Μάθησης Συμπεριφορισμός: εστίαση στη σχέση περιβάλλοντος / συμπεριφοράς Το περιβάλλον ευθύνεται για τη συμπεριφορά Γνωστική Ψυχολογία: εστίαση στο υποκείμενο που μαθαίνει Η ερμηνεία των ερεθισμάτων από το περιβάλλον μπορεί να ποικίλλει σε κάθε άτομο Κοινωνικοπολιτισμικές προσεγγίσεις: περιβάλλον / συμπεριφορά Επίδραση του περιβάλλοντος στη συμπεριφορά του ατόμου (λαμβάνει υπόψιν την εμπειρία/ιστορία της χρήσης των πρακτικών κοινότητας)

8 συμπεριφορισμός/εμπειρισμός Μάθηση: η συσσώρευση συνδέσεων και δεξιοτήτων Γνώση: η δημιουργία σύνδεσης, η απόκτηση μιας δεξιότητας Κίνητρο: η διάθεση για απόκτηση νέων συνδέσεων Θεωρητικές συγγένειες/παραδόσεις: Συσχετισμός / συνειρμός (associations), βλ. Lock & Hume: όπου γνώση= οι συνειρμικές συνδέσεις των ιδεών, μάθηση: η δημιουργία τέτοιων συνδέσεων Συνδετισμός/νευρωνικά δίκτυα: γνώση= η πολλαπλή ενεργοποίηση - οι συνδέσεις με αναλογία στις νευρωνικές συνάψεις, μάθηση: η ισχυροποίηση ή εξασθένιση αυτών των συνδέσεων Συμπεριφορισμός: γνώση= οι διακριτές (παρατηρήσιμες) συνδέσεις ανάμεσα σε ερέθισμα και αντίδραση και μάθηση= η ισχυροποίηση ή εξασθένιση αυτών των συνδέσεων βλ. Greeno, Collins, & Resnick (1996)

9 γνωστική/ορθολογική προσέγγιση Εστίαση στη δημιουργία - κατανόηση- ανάπτυξη εννοιών, θεωριών, γενικών και ειδικών γνωστικών ικανοτήτων όπως: λογική σκέψη, λύση προβλήματος, κατανόηση γλώσσας, μαθηματικών, κτλ. Μελέτη διαδικασιών αναπαράστασης, επεξεργασίας και ερμηνείας της γνώσης Κίνητρα: εσωτερικά από κατανόηση/λύση προβλήματος Θεωρητικές συγγένειες/παραδόσεις: Gestalt psychology: δομική φύση της γνώσης, ενόραση Κονστρουκτιβισμός: (Piaget, Bruner, Ausubel) εστίαση στην εννοιολογική / γνωστική ανάπτυξη Θεωρία Επεξεργασίας Πληροφοριών: (Chοmsky, Simon, Newell): εστίαση στη διαδικασία λύσης προβλήματος, κατανόησης γλώσσας κτλ. βλ. Greeno, Collins, & Resnick (1996)

10 εμπλαισιωμένη/πραγματιστική/κοινω νικο-ιστορική προσέγγιση Η γνώση διανέμεται ανάμεσα στους ανθρώπους και το περιβάλλον τους (τα εργαλεία τους, βιβλία, αντικείμενα, κτλ.). Η μάθηση έρχεται μέσα από τη συμμετοχή στις κοινότητες. Μεταφορά γνώσης: δεν συμβαίνει αφού γνώση δεν είναι κάτι αφηρημένο Θεωρητικές συγγένειες/παραδόσεις: Εθνογραφία: η μελέτη των πρακτικών και της γλώσσας που αναπτύσσονται κατά την αλληλεπίδρασητων μελών τηςκοινότητας Ecological Psychology: μελέτη συμπεριφοράς ως φυσική αλληλεπίδραση ανάμεσα στα ζώα ή/& ανθρώπους Εμπλαισιωμένη νόηση (situated): Γνώση: βρίσκεται στην αντιμετώπιση των προβληματικών καταστάσεων, βρίσκεται πάντοτε σε πλαίσιο. Μάθηση: το αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης μέσα στην ομάδα/κοινότητα και η δράση του υποκειμένου στην ομάδα, οι δεσμεύσεις, η υιοθέτηση των κανόνων, των εργαλείων και των πρακτικών της κοινότητας, η ανάπτυξητου κοινού λεξιλογίου βλ. Greeno, Collins, & Resnick (1996)

11 ψυχαναλυτική σχολή Άλλη μεγάλη αφήγηση του 20 ου αιώνα: ψυχανάλυση Το ασυνείδητο δομείται ως γλώσσα - Jacque lacan Στη συνέχεια της σχολής της ψυχανάλυσης του Freud της Αναλυτικής φιλοσοφίας για τη μελέτη της γλώσσας ως εργαλείο της φιλοσοφίας της ανάπτυξης της γλωσσολογίας και της σημειολογίας Εφαρμογές στην εκπαίδευση: Discourse analysis στα μαθηματικά βλ. Α. Sfard η γνώση βρίσκεται στο λόγο, στο λεξιλόγιο αρχάριος διαφοροποιείται από τον ειδικό στην ευφράδεια του λόγου και στην γνώση του λεξιλογίου στο συγκεκριμένο πεδίο άρα: μαθηματική γνώση = ανάπτυξη και χρήση του απαραίτητου μαθηματικού λεξολογίου βλ. Greeno, Collins, & Resnick (1996)

Σχετικά έγγραφα

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ Κωνσταντίνος Π. Χρήστου Ένα αρχέγονο ερώτηµα Τι είναι η γνώση; Ποια η διαδικασία του γνωρίζειν; θεωρίες, επιστημολογίες, μεταφορές και πρακτικές στην τάξη των μαθηματικών Μάθηση