IP/03/1471. Βρυξέλλες, 29 Οκτωβρίου 2003

Transcript

1 IP/03/1471 Βρυξέλλες, 29 Οκτωβρίου 2003 Φθινοπωρινές οικονοµικές προβλέψεις της Επιτροπής για την περίοδο για τη ζώνη του ευρώ, την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις προσχωρούσες και υποψήφιες χώρες Οι χαµηλές οικονοµικές επιδόσεις που παρατηρήθηκαν στις οικονοµίες των χωρών της ζώνης του ευρώ και της ΕΕ στα τέλη του 2002 συνεχίστηκαν και κατά το πρώτο εξάµηνο του τρέχοντος έτους. Συνεπώς, για τρίτο συνεχόµενο έτος η ανάπτυξη είναι πιθανό να είναι απογοητευτική: το µέσο ποσοστό ανάπτυξης αναµένεται να φθάσει σε µόλις 0,4% το 2003 στη ζώνη του ευρώ (0,8% στην ΕΕ). Εντούτοις, µε τις πρόσφορες συνθήκες µακροοικονοµικής πολιτικής, τις υποβοηθητικές χρηµατοπιστωτικές συνθήκες, την πρόοδο στον τοµέα των διαρθρωτικών µεταρρυθµίσεων και τη µείωση της γεωπολιτικής αβεβαιότητας, αρχίζει να αποκαθίσταται η εµπιστοσύνη των οικονοµικών φορέων και το διεθνές περιβάλλον βελτιώνεται. Σε αυτό το πλαίσιο, κατά το δεύτερο εξάµηνο του 2003 θα εκδηλωθούν οι πρώτες ενδείξεις της ανάκαµψης η οποία θα επιταχυνθεί καθ όλη τη διάρκεια του Κατά το επόµενο έτος προβλέπεται επιστροφή σε µέσους αναπτυξιακούς ρυθµούς 1,8% για τη ζώνη του ευρώ και 2% για την ΕΕ, που θα προσεγγίσουν το 2,5% το Οι τάσεις αυτές ενισχύονται από την αναθέρµανση της καταναλωτικής δαπάνης, την αυξανόµενη εξωτερική ζήτηση και επακόλουθη ανάκαµψη των επενδύσεων. Παρά την προβλεπόµενη ανάκαµψη της οικονοµίας, η παρατεταµένη περίοδος υποτονικής ανάπτυξης που προηγήθηκε έχει αφήσει τα ίχνη της στις επιδόσεις της αγοράς εργασίας και η αύξηση της απασχόλησης αναµένεται να κινηθεί σε χαµηλά επίπεδα φθάνοντας σε µόλις 0,3% το 2004, πριν σηµειώσει µια µικρή µόνο βελτίωση το 2005 της τάξης του 0,8%. 1. Η πρώτες ενδείξεις µιας παγκόσµιας ανάκαµψης Μετά τη συρρίκνωση του παγκοσµίου εµπορίου το 2001 και την υποτονική ανάπτυξη της οικονοµίας το 2002, οι µελλοντικές εξελίξεις φαίνονται τώρα ευνοϊκότερες. Η περιορισµένη αύξηση του εξωτερικού εµπορίου που προβλέπεται για το τρέχον έτος δεν είναι ενδεικτική της κατάστασης που διαµορφώνεται, δεδοµένου ότι επηρεάζεται αρνητικά από τις χαµηλές επιδόσεις του πρώτου εξαµήνου. Αναµένεται να επιταχυνθεί από περίπου 4,4% το 2003 σε ποσοστό µεταξύ 7 και 8% για το Η παγκόσµια αύξηση του ΑΕΠ προβλέπεται να διαµορφωθεί σε 3,3% το 2003, έναντι ποσοστού 2,8% κατά το προηγούµενο έτος. Το 2004 και 2005, ο αναπτυξιακός ρυθµός θα είναι ακόµη δυναµικότερος φθάνοντας σε 4,1%.

2 Η επιτάχυνση αυτή ενισχύεται από διάφορους παράγοντες, όπως είναι οι πρόσφορες µακροοικονοµικές πολιτικές και οι υποβοηθητικές χρηµατοπιστωτικές συνθήκες που συνδέονται εν µέρει µε τον περαιτέρω περιορισµό του πληθωρισµού και η αποκατάσταση της εµπιστοσύνης, χάρη στη µείωση των γεω εντάσεων για την ενίσχυση των αγορών ενεργητικού. Όσον αφορά τις προοπτικές για το 2004, η βάση για την παγκόσµια ανάπτυξη διευρύνεται, µε έντονους και αυξανόµενους αναπτυξιακούς ρυθµούς από την Ασία (ιδίως την Κίνα), τις ΗΠΑ, την Αυστραλία και τις προσχωρούσες χώρες. Στις ΗΠΑ, χάρη στα κίνητρα της νοµισµατικής και της φορολογικής πολιτικής και τη σθεναρή αύξηση της παραγωγικότητας, η ανάκαµψη αναµένεται να συνεχιστεί µε ρυθµό περίπου 2,8% το 2003, που θα αυξηθεί σε 3,8% το Κατ αυτό τον τρόπο, η αύξηση του ΑΕΠ θα είναι µεγαλύτερη από το δυνητικό ρυθµό ανάπτυξης. Ωστόσο, το 2004, αναµένεται διεύρυνση τόσο του ελλείµµατος της γενικής κυβέρνησης όσο και του ελλείµµατος του λογαριασµού τρεχουσών συναλλαγών σε 5,5% και 5,6% του ΑΕΠ αντίστοιχα. Οι αναπτυξιακές προοπτικές στην Ασία εξακολουθούν να είναι ιδιαίτερα ζωηρές µε αναπτυξιακό ρυθµό 6,7% το Βελτίωση παρουσιάζουν επίσης και οι προοπτικές της Ιαπωνίας µε έντονη αύξηση του ρυθµού ανάπτυξης σε 2,6% το 2003, παρά το γεγονός ότι ο αποπληθωρισµός αναµένεται να συνεχιστεί, αν και µε χαµηλότερο ρυθµό, και το έλλειµµα της γενικής κυβέρνησης προβλέπεται να υπερβεί το 7% του ΑΕΠ καθ όλη τη διάρκεια της περιόδου πρόβλεψης. Μετά τη στασιµότητα που επικράτησε το 2002, αναµένεται κάποια µικρή βελτίωση της οικονοµίας της Λατινικής Αµερικής, χάρη στην υποτίµηση του νοµίσµατος, την ανάκαµψη της παγκόσµιας οικονοµίας και τη βαθµιαία επίλυση των χρηµατοοικονοµικών κρίσεων που έπληξαν αρκετές χώρες της περιοχής αυτής. Στον Καναδά, ο ρυθµός ανάπτυξης αναµένεται να ανακτήσει το δυναµισµό του κατά τα τέλη του Επίσης, στις χώρες που προετοιµάζονται για ένταξη την 1η Μαΐου 2004, ο ρυθµός ανάπτυξης αναµένεται να διατηρηθεί έντονος καθ όλη τη διάρκεια της περιόδου πρόβλεψης, ενισχυόµενος από την εγχώρια ζήτηση και τις διαρθρωτικές µεταβολές. 2. Μείωση των τιµών του πετρελαίου και ανάκαµψη των χρηµατιστηρίων Σύµφωνα µε τις εκτιµήσεις για την τιµή του πετρελαίου αναµένεται σταδιακή υποχώρηση από τα 31 δολάρια ΗΠΑ το βαρέλι (αργό Brent) στα µέσα Οκτωβρίου σε ένα µέσο όρο 28,3 δολαρίων ΗΠΑ το βαρέλι για το έτος συνολικά. Περαιτέρω µείωση αναµένεται και κατά την επόµενη διετία, µε τιµές που αναµένεται να διαµορφωθούν σε 25,6 δολάρια ΗΠΑ το βαρέλι το 2004 και 24,1 δολάρια ΗΠΑ το βαρέλι το Από τα µέσα Ιουνίου, οι τιµές των µετοχών έχουν σταθεροποιηθεί και οι αποδόσεις των κρατικών οµολόγων παρουσίασαν αρκετά σηµαντική αύξηση, παρόλο που εξακολουθούν να είναι χαµηλές σε διαχρονική βάση σύγκρισης. Με χαµηλά ασφάλιστρα κινδύνου και πρόσφορα επιτόκια, οι συνθήκες χρηµατοδότησης της παγκόσµιας οικονοµίας σηµείωσαν βελτίωση σε σύγκριση µε το προηγούµενο έτος. Αυτό αναµένεται να συµβάλει στην προώθηση της ανάκαµψης, και ιδίως µε τη µείωση της δανειακής εξάρτησης των επιχειρήσεων τόσο στις Ηνωµένες Πολιτείες όσο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. 2

3 3. Οι οικονοµίες της ζώνης του ευρώ και της ΕΕ δεν κατόρθωσαν να αποκτήσουν την απαιτούµενη ώθηση κατά το πρώτο εξάµηνο του 2003 Μετά τις χαµηλές επιδόσεις της το 2002, η οικονοµία των χωρών της ζώνης του ευρώ παρέµεινε στάσιµη κατά το πρώτο εξάµηνο του 2003, ενώ εκείνη των χωρών της ΕΕ σηµείωσε µικρή βελτίωση. Μετά από ένα ελπιδοφόρο ξεκίνηµα το πρώτο τρίµηνο του τρέχοντος έτους, η αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης και της δαπάνης υποχώρησε και πάλι το δεύτερο τρίµηνο. Κατά το πρώτο εξάµηνο του έτους συνεχίστηκε η µείωση των επενδύσεων, ενώ επιβραδύνθηκε βαθµιαία ο ρυθµός µείωσης των αποθεµάτων. Οι καθαρές εξαγωγές αποτέλεσαν τροχοπέδη για την ανάπτυξη κατά τα τρία τρίµηνα µέχρι τα µέσα του Η κατανάλωση του δηµοσίου ήταν η βασική συνιστώσα της ανάπτυξης κατά το δεύτερο τρίµηνο του έτους αυτού. Αρκετοί λόγοι εξηγούν τις απογοητευτικές αυτές οικονοµικές επιδόσεις και την καθυστέρηση της ανάκαµψης που αναµενόταν νωρίτερα το έτος αυτό. Η εµπιστοσύνη τόσο σε επίπεδο καταναλωτών όσο και επιχειρήσεων υπονοµεύθηκε σε παγκόσµιο επίπεδο από τις γεωπολιτικές πιέσεις που συνδέονταν µε τον πόλεµο στο Ιράκ, ο οποίος δηµιούργησε αβεβαιότητες για την τιµή του πετρελαίου. Για τον καταναλωτή της ζώνης του ευρώ, η κατάσταση αυτή επιδεινώθηκε λόγω των αβεβαιοτήτων που συνδέονταν µε τη µελλοντική εξέλιξη των µισθών και των συντάξεων και τις δυσµενείς συνέπειες της παρατεταµένης καθόδου του χρηµατιστηρίου στην αύξηση του πλούτου. Οι πολύ υψηλές επενδύσεις των επιχειρήσεων στα τέλη της δεκαετίας του 1990, η µεγάλη διάρκεια της οικονοµικής επιβράδυνσης, οι λογιστικές προσαρµογές των ισολογισµών και η αύξηση του κόστους των εξωτερικών κεφαλαίων λόγω της καθόδου του χρηµατιστηρίου, δεν άφησαν ανεπηρέαστη την αποδοτικότητα των επιχειρήσεων, και είναι πιθανό να έχουν οδηγήσει στην αναβολή των επενδυτικών σχεδίων του επιχειρηµατικού τοµέα. 4. Προοπτικές ανάκαµψης κατά το δεύτερο εξάµηνο του 2003 και προσέγγιση του ρυθµού δυνητικής ανάπτυξης το 2004 Από τον Απρίλιο του τρέχοντος έτους, οι δείκτες που χρησιµοποιούνται στις έρευνες άρχισαν να στέλνουν ενθαρρυντικά µηνύµατα για προοπτικές ανάκαµψης. Σύµφωνα µε τους δείκτες αυτούς, η ανάκαµψη ξεκινά από τον τοµέα των υπηρεσιών, παρόλο που στο εσωτερικό του τοµέα αυτού η αποκατάσταση της εµπιστοσύνης είναι πιο σταδιακή από ό,τι στο λιανικό εµπόριο. Ο δείκτης των διευθυντών αγορών παρουσιάζει αύξηση από τον Ιούλιο και έχει τώρα επανέλθει στα επίπεδα που είχαν παρατηρηθεί στις αρχές του Η εµπιστοσύνη των καταναλωτών παρουσιάζει αργή αλλά σταθερή βελτίωση, παρόλο που τα νοικοκυριά εξακολουθούν να τηρούν επιφυλακτική στάση όσον αφορά σηµαντικές αγορές. Οι δείκτες στον τοµέα της µεταποίησης δείχνουν ότι η ανάκαµψη δεν έχει ακόµη παγιωθεί στον τοµέα αυτό. Ωστόσο, βασικοί δείκτες, όπως ο δείκτης για το επιχειρηµατικό κλίµα και ο δείκτης των διευθυντών αγορών στον τοµέα της µεταποίησης έχουν βελτιωθεί. Αν ληφθούν από κοινού, οι δείκτες αυτοί δείχνουν ότι η ύφεση έχει αποφευχθεί και ότι η οικονοµία βρίσκεται σε πορεία ανάκαµψης. Λαµβάνοντας υπόψη τα χαµηλά επιτόκια και την ισχυρότερη συναλλαγµατική ισοτιµία, η ανάπτυξη πρέπει µάλλον να προέλθει από τον εσωτερικό παρά από τον εξωτερικό τοµέα. Η προβλεπόµενη αύξηση της δαπάνης των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων τους προσεχείς µήνες θα προέλθει εν µέρει από το πρωτοφανές επίπεδο των επιτοκίων, τόσο βραχυπρόθεσµων όσο και µακροπρόθεσµων. 3

4 Η µείωση αυτή των επιτοκίων συνέβαλε στη χαλάρωση των περιορισµών που δέχονταν οι προϋπολογισµοί των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων µε τη µείωση των δαπανών εξυπηρέτησης του χρέους. Η ανάκαµψη που παρουσίασαν τα χρηµατιστήρια από τον Μάρτιο του τρέχοντος έτους και ο δυναµισµός των στεγαστικών αγορών πολλών κρατών µελών συνέβαλαν επίσης στη µερική αποκατάσταση του απολεσθέντος πλούτου µετά το σπάσιµο της φούσκας του χρηµατιστηρίου. Το πραγµατικό διαθέσιµο εισόδηµα των νοικοκυριών τονώθηκε χάρη στην επιβράδυνση του ρυθµού του πληθωρισµού, τάση η οποία αναµένεται να εντατικοποιηθεί. Το θετικό αυτό αποτέλεσµα στο πραγµατικό εισόδηµα ενισχύεται από τα αποτελέσµατα της ανατίµησης του ευρώ και της επακόλουθης βελτίωσης των όρων του εµπορίου, που θα γίνουν πιο ορατά σε µεσοπρόθεσµη βάση. Ενώ το µέσο ποσοστό ανάπτυξης στη ζώνη του ευρώ θα περιοριστεί σε 0,4% το 2003, αναµένεται να αυξηθεί σε 1,8% το 2004 και σε 2,3% το 2005 (0,8%, 2% και 2,4% στην ΕΕ, αντίστοιχα). Η ανοδική αυτή τάση οφείλεται στην ανάκαµψη της εγχώριας ζήτησης, που ενισχύεται από την αυξανόµενη εξωτερική ζήτηση, που άρχισε να εµφανίζεται στο δεύτερο ήµισυ του Αυτή, µε τη σειρά της, αναµένεται να τροφοδοτήσει την επιτάχυνση των επενδύσεων κεφαλαίου κατά τη διάρκεια του Λιγότερο καλά αποτελέσµατα στην αγορά εργασίας Στην αρχική φάση της περιόδου επιβράδυνσης της οικονοµικής ανάπτυξης, η απασχόληση αντιστάθηκε αρκετά καλά και η αύξηση της ανεργίας διατηρήθηκε σε περιορισµένα επίπεδα. Η σχετική σταθερότητα της απασχόλησης στον τοµέα των υπηρεσιών εξηγεί εν µέρει το αποτέλεσµα αυτό. Μεταξύ των άλλων παραγόντων συµπεριλαµβάνονται ενδεχοµένως η διατήρηση υπεράριθµου προσωπικού και προσφυγή σε πιο ευέλικτες εργασιακές συµβάσεις. Ωστόσο, µε την παράταση της ύφεσης, αρχίζει να διαγράφεται µια λιγότερο ευνοϊκή εικόνα. Για πρώτη φορά από το 1994, το 2003 θα καταγραφεί µια µείωση της απασχόλησης, µε την απώλεια περίπου θέσεων εργασίας (σε καθαρές τιµές) στη ζώνη του ευρώ. Το ποσοστό ανεργίας προβλέπεται να φθάσει σε 8,9% (8,1% στην ΕΕ). Λαµβάνοντας υπόψη τον υποτονικό ρυθµό της ανάκαµψης και τις συνεχιζόµενες ακαµψίες της αγοράς εργασίας, δεν αναµένεται παρά η δηµιουργία ελάχιστων θέσεων απασχόλησης για το επόµενο έτος. εδοµένου ότι η αύξηση του εργατικού δυναµικού αναµένεται να υπερβεί την αύξηση της απασχόλησης, το ποσοστό ανεργίας στη ζώνη του ευρώ θα εξακολουθήσει να αυξάνεται φθάνοντας 9,1% το 2004 (8,2% στην ΕΕ), πριν αρχίσει η υποχώρησή του το Αρχίζει η µείωση του πληθωρισµού Παρά την επιβράδυνση της οικονοµικής δραστηριότητας, ο γενικός πληθωρισµός κινήθηκε σε χαµηλά επίπεδα το 2003, τροφοδοτούµενος από ορισµένους προσωρινούς παράγοντες όπως η παροδική αύξηση των τιµών του πετρελαίου, οι αυξήσεις των τιµών των τροφίµων λόγω των καιρικών συνθηκών, και οι αυξήσεις των έµµεσων φόρων. Έναντι ποσοστού 2,3% το 2002, ο γενικός πληθωρισµός αναµένεται να διατηρηθεί στο επίπεδο του 2,1% κατά µέσο όρο στη ζώνη του ευρώ κατά το τρέχουν έτος, πριν υποχωρήσει σε 2% το επόµενο έτος και σε 1,7% το Ο δοµικός πληθωρισµός ήταν αρκετά ανελαστικός κατά το 2003 λόγω της υποτονικής αύξησης της παραγωγικότητας και της αργής εκδήλωσης των αποτελεσµάτων της ανατίµησης του ευρώ στις τιµές παραγωγού και καταναλωτή. 4

5 Ωστόσο, η µείωση του µοναδιαίου κόστους εργασίας, καθώς αυξάνεται η παραγωγικότητα της εργασίας, και η µισθολογική συγκράτηση αναµένεται να συντελέσουν στη µείωση του δοµικού πληθωρισµού σε µεσοπρόθεσµη βάση. 7. Περαιτέρω επιδείνωση του ελλείµµατος της γενικής κυβέρνησης στη ζώνη του ευρώ µε αισθητές διαφορές µεταξύ των κρατών µελών Από 2,2% (1,9% στην ΕΕ) το 2002, το έλλειµµα της γενικής κυβέρνησης στη ζώνη του ευρώ αναµένεται να διευρυνθεί σε 2,8% του ΑΕΠ το 2003 (2,7% στην ΕΕ). Σε σύγκριση µε τις εαρινές προβλέψεις της Επιτροπής, σύµφωνα µε τις οποίες αναµενόταν ποσοστό 2,5% για τη ζώνη του ευρώ, η εξέλιξη αυτή υποδηλώνει επιδείνωση της θέσης της γενικής κυβέρνησης σε όλες τις χώρες εκτός από το Βέλγιο, την Ισπανία, την Αυστρία και την Πορτογαλία. Σε σχέση µε το 2002, το αποτέλεσµα της γενικής κυβέρνησης αναµένεται να επιδεινωθεί το τρέχον έτος σε όλες τις χώρες, εκτός από το Βέλγιο. Σε αυτή τη γενική εικόνα επιδείνωσης, µπορούν να διακριθούν ορισµένες οµάδες χωρών. Η πρώτη οµάδα αποτελείται από δύο χώρες - τη Γερµανία και τη Γαλλία στις οποίες αναµένεται να παρουσιαστεί υπέρβαση της τιµής αναφοράς του 3% το 2003, και που ήταν ήδη στην κατάσταση αυτή το Η δεύτερη οµάδα περιλαµβάνει τις χώρες εκείνες, των οποίων των έλλειµµα έχει επιδεινωθεί κατά το έτος αυτό ή/και προβλέπεται να προσεγγίσει την τιµή αναφοράς: πρόκειται για την Ιταλία, τις Κάτω Χώρες, την Πορτογαλία και το Ηνωµένο Βασίλειο. Η τρίτη οµάδα των χωρών περιλαµβάνει τις χώρες εκείνες των οποίων το έλλειµµα προβλέπεται να διατηρηθεί σε επίπεδα χαµηλότερα του 1¾% του ΑΕΠ το 2003: πρόκειται για την Ελλάδα, την Ιρλανδία, το Λουξεµβούργο και την Αυστρία. Η τελευταία οµάδα περιλαµβάνει τις χώρες εκείνες οι οποίες αναµένεται να εµφανίσουν και πάλι πλεόνασµα το 2003: πρόκειται για το Βέλγιο, τη ανία, την Ισπανία, τη Φινλανδία και τη Σουηδία. To 2004, αναµένεται ελαφρά βελτίωση στη ζώνη του ευρώ, µε µείωση του ελλείµµατος της γενικής κυβέρνησης σε 2,7% του ΑΕΠ (2,6% για την ΕΕ). Ωστόσο, τρεις χώρες (Γερµανία, Γαλλία και Πορτογαλία) αναµένεται να υπερβούν την τιµή αναφοράς του 3%. Το 2005, το έλλειµµα για τη ζώνη του ευρώ αναµένεται να διατηρηθεί στο 2,7% του ΑΕΠ (2,4% για την ΕΕ). Αυτό είναι αποτέλεσµα της αναµενόµενης επιτάχυνσης της αύξησης του ΑΕΠ, δεδοµένου ότι η πρόβλεψη για το 2005 διενεργείται µε βάση µια παραδοχή "αµετάβλητων ". Ξεκινώντας από την παραδοχή αυτή, τέσσερις χώρες θα υπερβούν την τιµή αναφοράς το 2005: η Γερµανία, η Γαλλία, η Ιταλία και η Πορτογαλία. 8. Περιορισµένη αβεβαιότητα για τις προβλέψεις Οι οικονοµίες της Βόρειας Αµερικής και της Ασίας στέλνουν ενθαρρυντικά µηνύµατα για την ανάκαµψη της παγκόσµιας ανάπτυξης. Μια ταυτόχρονη επιτάχυνση της ανάπτυξης σε όλες τις σηµαντικές περιοχές του κόσµου θα συµβάλει στη δηµιουργία µιας αµοιβαία ενισχυόµενης αναπτυξιακής ώθησης. Ωστόσο, οι µακροχρόνιες µακροοικονοµικές ανισορροπίες ενδέχεται να αποτελέσουν τροχοπέδη για µια σταθερή µεγέθυνση της οικονοµίας των ΗΠΑ. Η οικονοµία της Ιαπωνίας βρίσκεται ακόµη στα πρώιµα στάδια της ανάκαµψης µετά από µια παρατεταµένη περίοδο ύφεσης. Συνεπώς, το διεθνές περιβάλλον ενδέχεται να αποβεί λιγότερο ευνοϊκό από ό,τι προβλέπεται. Μια νέα ισχυρή ανατίµηση της συναλλαγµατικής ισοτιµίας του ευρώ θα υπονόµευε την οικονοµική δραστηριότητα κυρίως στον µεταποιητικό τοµέα της ζώνης του ευρώ, ιδίως στα κράτη µέλη εκείνα που έχουν πρόσφατα επενδύσει στην εξωτερική ζήτηση για την υποκίνηση της οικονοµικής τους ανάπτυξης. 5

6 Ο παρατεταµένος χαρακτήρας της ύφεσης, οι αβεβαιότητες που συνδέονται µε τον πόλεµο του Ιράκ και οι λογιστικές προσαρµογές των ισολογισµών των επιχειρήσεων έχουν υπονοµεύσει την εµπιστοσύνη, οδηγώντας στην αναβολή των καταναλωτικών και επενδυτικών σχεδίων. Με την ανάκτηση της εµπιστοσύνης, η αποδέσµευση αυτής της µη ικανοποιηθείσας ζήτησης θα µπορούσε να επιταχύνει την επιστροφή στο δυνητικό ρυθµό ανάπτυξης. Η εµπιστοσύνη των επιχειρήσεων µπορεί να επηρεαστεί θετικά από την ορατή πρόοδο στον τοµέα των µεταρρυθµίσεων, καθώς και την τήρηση του συµφώνου σταθερότητας και ανάπτυξης. Τέλος, ενώ οι γεωπολιτικές εντάσεις δεν έχουν εκλείψει, έχουν παρουσιάσει µείωση τους τελευταίους µήνες, πράγµα που οδηγεί σε περιορισµό της αβεβαιότητας σε παγκόσµιο επίπεδο. 9. Προσχωρούσες χώρες: κατά µέσο όρο η ανάπτυξη διατήρησε αρκετά καλά το δυναµισµό της Παρά το δυσχερές διεθνές περιβάλλον, η ανάπτυξη στις προσχωρούσες χώρες διατήρησε το δυναµισµό της στα τέλη του 2002 και τις αρχές του Κύριος µοχλός της ανάπτυξης ήταν οι εξαγωγές και η αύξηση της βιοµηχανικής παραγωγής, ενώ η ιδιωτική κατανάλωση παρέµεινε ισχυρή και τα χαµηλά επιτόκια εξασφάλισαν πρόσθετη στήριξη. Λόγω της κατάστασης σε παγκόσµια κλίµακα, το επίπεδο των επενδύσεων ήταν χαµηλό. Η µέση αύξηση του ΑΕΠ προβλέπεται να κυµανθεί σε 3,1% το 2003, παραµένοντας δηλαδή αµετάβλητη σε σχέση µε τις εαρινές προβλέψεις της Επιτροπής και παρουσιάζοντας επιτάχυνση σε σχέση µε το ποσοστό 2,3% του περασµένου έτους. Αυτό το συνολικό ποσοστό είναι µεν ικανοποιητικό συγκρινόµενο µε τις απογοητευτικές αναπτυξιακές επιδόσεις της ΕΕ, αλλά συγκαλύπτει τις διαφορετικές τάσεις που επικράτησαν στις διάφορες χώρες. Ο αναπτυξιακός ρυθµός υποχώρησε σε πολλές χώρες και αναµένεται να επιβραδυνθεί σε σύγκριση µε το περασµένο έτος. Το αµετάβλητο συνολικό ποσοστό της ανάπτυξης οφείλεται κυρίως στα αποτελέσµατα που πέτυχε η Πολωνία, η οποία αφήνει σταδιακά πίσω της µια διετία χαµηλής ανάπτυξης. Για το έτος αυτό, η αναµενόµενη αύξηση κυµαίνεται από 0,8% στη Μάλτα, που επηρεάστηκε ιδιαίτερα από την πτώση του τουρισµού λόγω της παγκόσµιας αβεβαιότητας, µέχρι 6,6% στη Λιθουανία, στην οποία οι επενδύσεις γνωρίζουν µεγάλη αύξηση. και αναµένεται να επιταχυνθεί, χάρη στη διεύρυνση της ΕΕ, αλλά η δηµιουργία θέσεων απασχόλησης παραµένει χαµηλή Ωθούµενος από την ανάκαµψη στην ΕΕ και την προοπτική της διεύρυνσης, ο µέσος αναπτυξιακός ρυθµός στις προσχωρούσες χώρες αναµένεται να επιταχυνθεί σε 3,8% το 2004 και σε 4,2% το Αυτό αναµένεται να συµβεί σε όλες τις χώρες, εκτός από τις Βαλτικές Χώρες, όπου προβλέπεται κάποια επιβράδυνση από τα υψηλά επίπεδα που έχουν καταγραφεί µέχρι σήµερα. Η άνοδος των εξαγωγών και η ισχυρή ιδιωτική κατανάλωση, σε συνδυασµό µε την επιτάχυνση των επενδύσεων, αποτελούν τους κύριους µοχλούς της ανάπτυξης. Λόγω της συνεχιζόµενης διαδικασίας αναδιάρθρωσης, η απασχόληση συρρικνώνεται στην Τσεχία, την Πολωνία και τη Σλοβενία το 2003, ενώ η δηµιουργία θέσεων απασχόλησης ήταν σχετικά χαµηλή στις άλλες χώρες, εκτός από τη Σλοβακία και τη Λιθουανία. Σε συνολικό επίπεδο, η κατάσταση αναµένεται να βελτιωθεί, αλλά η µέση δηµιουργία θέσεων απασχόλησης παραµένει περιορισµένη καθώς θα διαµορφωθεί σε 0,6% το 2004 και 1,1% το Συνεπώς, το ποσοστό ανεργίας θα εξακολουθήσει να είναι υψηλό και θα διαµορφωθεί σε περίπου 15% το

7 Περιορισµένη αύξηση του γενικού πληθωρισµού Ο πληθωρισµός, που διαµορφώθηκε σε ποσοστό 2,5% κατά µέσο όρο, σηµείωσε αισθητή πτώση το 2002 και σε µερικές προσχωρούσες χώρες παρατηρήθηκε ακόµη και µείωση των τιµών κατά τη διάρκεια µιας περιόδου, λόγω των ιδιαίτερα υψηλών αυξήσεων της παραγωγικότητας. Το 2003, ο µέσος πληθωρισµός αναµένεται να διατηρηθεί κοντά στα επίπεδα που παρατηρήθηκαν στη ζώνη του ευρώ, αλλά στη συνέχεια προβλέπεται να επιταχυνθεί φθάνοντας σε 3,5% το 2004 και 3,1% το Οι εξελίξεις αυτές αποτελούν απόρροια της επιστροφής σε µια πιο κανονική κατάσταση αυξανόµενων τιµών, ελευθέρωσης των τιµών των διοικητικά καθοριζόµενων τιµών και αύξησης των έµµεσων φόρων. Ο διαρθρωτικός πληθωρισµός θα εξακολουθήσει να κινείται σε χαµηλά επίπεδα καθώς οι πιέσεις από τις σχετικά υψηλές αυξήσεις των µισθών αντισταθµίζονται από αύξηση της παραγωγικότητας. Τα ελλείµµατα τρεχουσών συναλλαγών παραµένουν υψηλά Το µέσο έλλειµµα τρεχουσών συναλλαγών προβλέπεται να διατηρηθεί σε περίπου 4¾% του ΑΕΠ κατά τη διάρκεια της περιόδου πρόβλεψης. Αυτό είναι το συνδυασµένο αποτέλεσµα της διόρθωσης του πολύ υψηλού ελλείµµατος στην Εσθονία και τη Σλοβακία και του ελαφρά αυξανόµενου ελλείµµατος στην Πολωνία και τη Λετονία. Τα ελλείµµατα παραµένουν σχετικά υψηλά µε µικρές µόνο µεταβολές στην Τσεχία και την Ουγγαρία. Έξι χώρες είναι πιθανό να έχουν ελλείµµατα γενικής κυβέρνησης άνω του 3% του ΑΕΠ το 2003 Το µέσο έλλειµµα γενικής κυβέρνησης στις προσχωρούσες χώρες εκτιµάται σε 5% του ΑΕΠ το Η Κύπρος, η Τσεχία, η Ουγγαρία, η Μάλτα, η Πολωνία και η Σλοβακία αναµένεται να έχουν ελλείµµατα άνω του 3% του ΑΕΠ. Με τη βελτίωση της οικονοµικής κατάστασης και την άσκηση αυστηρότερης δηµοσιονοµικής πολιτικής, το έλλειµµα της γενικής κυβέρνησης αναµένεται να µειωθεί στις περισσότερες χώρες το Επιδείνωση του ελλείµµατος αναµένεται µόνο στην Πολωνία (από 4,3% σε 5,9% του ΑΕΠ), στη Λιθουανία (από 2,6% σε 3,1%) και στην Εσθονία (από 0.0% σε 0,4%). Το 2005, το αποτέλεσµα της γενικής κυβέρνησης βελτιώνεται σε όλες τις προσχωρούσες χώρες. 10. Άλλες υποψήφιες χώρες: περαιτέρω σταθεροποίηση Στις άλλες υποψήφιες χώρες θα συνεχιστεί η περαιτέρω σταθεροποίηση των µακροοικονοµικών επιδόσεών τους. Η ανάπτυξη αναµένεται να συγκλίνει σε περίπου 4,5% - 5% ετησίως και στις τρεις υποψήφιες χώρες κατά τη διάρκεια της περιόδου πρόβλεψης. Για την Τουρκία, αυτό σηµαίνει επιβράδυνση σε σύγκριση µε τον πολύ ισχυρό αναπτυξιακό ρυθµό του 2002, ο οποίος οφειλόταν ωστόσο στην έξοδο από τη βαθιά κρίση του Συνεπώς, κατά τη διάρκεια της περιόδου πρόβλεψης, η ανάπτυξη θα ακολουθήσει µια πιο σταθερή και βιώσιµη πορεία. Μετά την έντονη ανάπτυξη που αναµένεται το 2004, έτος εκλογών, η Ρουµανία προβλέπεται να γνωρίσει ελαφρά επιβράδυνση του αναπτυξιακού ρυθµού της το Στην Τουρκία και τη Ρουµανία, η µείωση του πληθωρισµού θα συνεχιστεί, λόγω µια τάσης πραγµατικής ανατίµησης που παρατηρείται στις χώρες αυτές, της ενίσχυσης της πλευράς προσφοράς, χάρη στις ισχυρές επενδύσεις και, εν µέρει, στις πιο συνετές δηµοσιονοµικές και νοµισµατικές πολιτικές. Προς τα τέλη του ορίζοντα των προβλέψεων, ο πληθωρισµός αναµένεται να διαµορφωθεί σε µονοψήφια ποσοστά και στις δύο χώρες, ακόµη και στη Βουλγαρία, όπου το ποσοστό είναι ήδη αρκετά χαµηλό, αν και µε ελαφρώς αυξητική τάση. 7

8 Και στις τρεις χώρες, αναµένεται διεύρυνση των υπολοίπων των λογαριασµών τρεχουσών συναλλαγών, λόγω της ισχυρής εγχώριας ζήτησης και µιας ελαφρής επιδείνωσης της ανταγωνιστικότητας των τιµών των εξαγωγών τους στις παγκόσµιες αγορές. Περισσότερες πληροφορίες για τις προβλέψεις υπάρχουν στην Ευρωπαϊκή Οικονοµία, που διατίθεται στη ιαδίκτυο στη διεύθυνση: 8

9 ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΚΥΡΙΟΤΕΡΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΕΙΚΤΕΣ (α) ΑΕΠ σε σταθερές τι µές (ποσοστ ό ετήσι ας µεταβολής) BE 3,4 1,6 2,7 3,2 3,8 0,6 0,7 0,8 1,8 2,3 BE DE 3,2 2,0 1,8 2,0 2,9 0,8 0,2 0,0 1,6 1,8 DE EL 4,5 1,2 3,4 3,4 4,4 4,0 3,8 4,1 4,2 3,4 EL ES 4,6 1,5 3,8 4,2 4,2 2,8 2,0 2,3 2,9 3,3 ES FR 3,8 1,1 2,7 3,2 3,8 2,1 1,2 0,1 1,7 2,3 FR IE 4,2 4,7 9,8 11,3 10,1 6,2 6,9 1,6 3,7 4,9 IE IT 3,9 1,3 1,9 1,7 3,1 1,8 0,4 0,3 1,5 1,9 IT LU 3,7 4,0 7,1 7,8 9,1 1,2 1,3 1,2 1,9 2,8 LU NL 3,4 2,1 3,7 4,0 3,5 1,2 0,2-0,9 0,6 2,0 NL AT 3,6 2,0 2,7 2,7 3,4 0,8 1,4 0,9 1,9 2,5 AT PT 4,8 1,7 3,9 3,8 3,7 1,6 0,4-0,8 1,0 2,0 PT FI 3,9-0,9 4,7 3,4 5,1 1,2 2,2 1,5 2,5 2,7 FI area 3,6 1,5 2,6 2,8 3,5 1,6 0,9 0,4 1,8 2,3 area DK 2,7 2,0 2,7 2,6 2,9 1,4 2,1 0,8 2,0 2,3 DK SE 2,9 1,3 3,3 4,6 4,4 1,1 1,9 1,4 2,2 2,6 SE UK 2,5 1,7 3,1 2,8 3,8 2,1 1,7 2,0 2,8 2,9 UK EU-15 3,4 1,5 2,7 2,9 3,6 1,7 1,1 0,8 2,0 2,4 EU-15 CY - 4,7 3,7 4,7 5,0 4,0 2,0 2,0 3,4 4,2 CY CZ - -1,0 1,2 0,5 3,3 3,1 2,0 2,2 2,6 3,3 CZ EE - - 4,9-0,6 7,3 6,5 6,0 4,4 5,6 5,1 EE HU - -2,2 4,0 4,2 5,2 3,8 3,3 2,9 3,2 3,4 HU LV - -13,2 5,3 2,8 6,8 7,9 6,1 6,0 5,2 5,7 LV LT - -9,8 4,2-1,8 4,0 6,5 6,7 6,6 5,7 6,0 LT MT - - 4,5 4,1 6,4-1,2 1,2 0,8 2,7 2,9 MT PL - 2,2 5,1 4,1 4,0 1,0 1,4 3,3 4,2 4,8 PL SK - - 3,8 1,3 2,2 3,3 4,4 3,8 4,1 4,3 SK SI - -0,6 4,4 5,9 4,1 2,9 2,9 2,1 3,1 3,7 SI AC ,1 3,1 4,1 2,4 2,3 3,1 3,8 4,2 AC-10 US 3,5 2,4 4,1 4,1 3,8 0,3 2,5 2,8 3,8 3,3 US JP 6,2 1,5 1,4 0,1 2,8 0,4 0,1 2,6 1,7 1,5 JP (β) Ακαθάριστες επε νδύσε ι ς παγί ου κεφαλαίου (ποσο στ ό ετήσι ας µετ αβολής ) BE - - 5,8 8,4 5,0 0,6-2,7-0,5 2,0 4,0 BE DE 2,2-2,6 6,3 7,2 10,1-4,9-9,1 0,8 4,8 4,7 DE EL 3,5 4,6 15,9 21,4 14,1 4,9 6,9 7,7 6,6 3,0 EL ES 4,3-2,5 9,1 7,8 4,7-1,2-5,4 1,6 4,7 7,1 ES FR 5,3-0,1 7,9 11,9 10,4 2,5-3,2-1,0 1,7 4,0 FR IE 4,5 2,1 15,7 17,3 7,5-6,4-2,4-5,0 5,0 5,0 IE IT 3,9-0,1 6,6 7,1 8,7 2,3 0,2-6,4 2,8 3,9 IT LU 4,2 2,1 9,4 30,0-12,9 8,8-1,2-4,4 0,3 5,2 LU NL 3,0 1,3 5,4 10,1-3,5-3,2-4,2-8,7-1,5 2,6 NL AT 3,5 0,3 6,2 4,6 11,6-3,2-6,7 2,7 3,9 6,3 AT PT - 0,0 11,2 9,2 4,9-3,8-8,1-8,3 1,4 7,1 PT FI 3,7-9,8 4,4-3,2-1,0 13,3-12,4-7,5-1,5 2,0 FI area 3,8-0,9 7,1 8,5 8,1-0,8-4,6-1,9 3,1 4,5 area DK 2,9 1,4 8,4 5,5 10,8 5,6 0,7-5,6 2,0 5,5 DK SE 4,7-0,7 8,3 11,8 6,8-1,1-4,0-2,1 2,5 4,7 SE UK 2,9 1,1 9,3 7,9 1,8 0,8-6,7-0,8 4,8 6,4 UK EU-15 3,7-0,4 7,5 8,5 7,0-0,4-4,9-1,8 3,3 4,8 EU-15 CY ,6-3,4 16,2 3,9 16, CY CZ - 3, CZ EE , EE HU ,0 0,0 0,0 HU LV ,1 3,0 3,1 LV LT ,7-5,2-0,3 22,2 12, LT MT MT PL PL SK SK SI - 8,0 12,3 25,7 3,0 5,3 3, SI AC AC-10 US 5,3 7,7 11,7 11,6 8,1-5,4-1,6 4,1 7,7 7,7 US JP 6,1-0,7 3,4-0,6 7,4 1, JP Σηµείωση: - Τα αθροίσµατα EU-15 και ζώνη ευρώ περιλαµβάνουν την ενοποιηµένη Γερµανία από το 1991 ή το 1992 ανάλογα µε την περίπτωση. - Ως συνήθως, οι προβλέ ψει ς γίν ονται µε την υπόθεση ότι οι πολιτικές θα πραµείνουν αµετάβλητες. Αυτό σηµαίνει ότι δεν λαµβάνονται υπόψη συγκε κρι µένα µέτρα, ιδίως στον δηµοσι ονοµικό τοµέα, που δε ν έχουν ακόµηανακοι νωθεί Ως αποτέλεσµαοι προβ λέψε ι ς για το2005 συνάγονται µε βάση τι ς τρέχουσες τάσε ι ς 9

10 ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΚΥΡΙΟΤΕΡΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΕΙΚΤΕΣ (γ) Συνολική απασχόληση (ποσοσ τ ό ετήσι ας µετ αβολής ) BE 0,3 0,5 1,3 1,4 1,9 1,5-0,3-0,2 0,5 1,0 BE DE 0,5 0,0 0,7 1,2 1,8 0,4-0,6-1,5-0,3 0,7 DE EL 0,3 0,6 1,0 0,1 0,3-0,3 0,1 1,0 0,8 0,5 EL ES 0,3-0,4 3,1 3,7 3,6 2,4 1,5 1,7 2,0 2,1 ES FR 0,4-0,4 1,2 1,8 2,7 1,8 0,7-0,2-0,1 0,6 FR IE 0,2 1,7 5,7 6,0 4,7 3,0 1,3 0,8 1,0 1,3 IE IT 0,4-0,8 0,8 0,6 1,7 1,7 1,1 0,8 0,5 0,7 IT LU 1,2 2,6 4,2 5,0 5,6 5,6 3,2 1,7 0,9 1,2 LU NL 0,7 0,8 2,6 2,3 1,8 1,3 0,2-1,1-0,8 0,3 NL AT 0,1 0,0 0,8 1,1 1,0 0,6 0,0 0,1 0,3 0,5 AT PT 0,1-0,6 2,0 1,9 2,1 1,3 0,3-1,0-0,1 0,5 PT FI 0,4-3,7 2,3 2,5 2,3 1,5 0,4-0,2 0,2 0,4 FI area 0,4-0,1 1,4 1,8 2,2 1,4 0,5-0,2 0,3 0,8 area DK 0,6 0,0 1,1 1,2 0,5 0,4-0,6-0,6 0,4 0,4 DK SE 0,7-2,1 0,8 2,1 2,4 1,9 0,2-0,2 0,0 0,2 SE UK 0,4-1,0 1,5 1,5 1,1 0,6 0,1 0,7 0,5 0,5 UK EU-15 0,4-0,4 1,4 1,7 2,0 1,2 0,4 0,0 0,3 0,8 EU-15 CY ,7 1,3 2,8 1,9 1,2 0,5 0,6 1,0 CY CZ ,9-2,1-0,7 0,4 1,0-0,5 0,0 0,1 CZ EE - -5,3-2,0-4,4-1,5 0,9 1,3 0,5 0,2 0,2 EE HU - - 1,1 3,2 1,0 0,4 0,2 0,5 0,8 1,0 HU LV - -7,2-0,5-1,8-2,9 2,2 2,7 0,5 0,5 0,5 LV LT - -2,4-0,7-0,5-3,7-4,0 4,0 1,5 1,3 1,6 LT MT - 1,5 0,8-0,4 2,3 0,3 1,9 0,4 0,4 0,8 MT PL - - 0,4-2,7-2,3-0,6-2,3-0,3 0,5 1,5 PL SK ,4-3,2-2,5 1,0 0,2 1,6 1,3 1,3 SK SI - - 0,5 1,1 3,8 0,5-0,5-0,5 0,5 0,7 SI AC ,0-1,7-1,5-0,2-0,6 0,0 0,6 1,1 AC-10 US 2,0 1,1 2,0 1,9 1,9-0,3-0,3 0,8 0,4 0,6 US JP 1,0 0,8 0,0-0,8-0,1-0,6-1,2 0,5 0,2 0,1 JP (δ) Αρι θµός ανέ ργων (ως ποσοστ ό του εργατι κού δυναµικού) BE 5,7 8,3 8,7 8,6 6,9 6,7 7,3 8,2 8,3 7,8 BE DE 3,2 7,1 8,7 8,4 7,8 7,8 8,6 9,4 9,6 9,5 DE EL 4,5 8,3 10,6 11,8 11,0 10,4 10,0 9,5 9,2 9,0 EL ES 6,8 17,1 14,9 12,8 11,3 10,6 11,3 11,3 10,9 10,4 ES FR 5,4 10,7 11,0 10,7 9,3 8,5 8,8 9,4 9,7 9,4 FR IE 9,7 14,5 7,8 5,6 4,3 3,9 4,4 4,8 5,1 5,0 IE IT 6,7 10,0 11,3 11,3 10,4 9,4 9,0 8,8 8,8 8,7 IT LU 1,1 2,5 2,6 2,4 2,3 2,1 2,8 3,7 4,2 4,5 LU NL 4,9 6,1 4,1 3,2 2,8 2,4 2,7 4,4 5,8 6,1 NL AT 2,1 3,7 4,2 3,9 3,7 3,6 4,3 4,5 4,6 4,1 AT PT 5,2 5,7 5,6 4,5 4,1 4,1 5,1 6,6 7,2 7,3 PT FI 3,9 13,3 11,7 10,2 9,8 9,1 9,1 9,3 9,2 9,1 FI area 5,1 9,6 9,9 9,4 8,5 8,0 8,4 8,9 9,1 8,9 area DK 4,1 8,1 5,1 4,8 4,4 4,3 4,5 5,5 5,2 4,9 DK SE 2,2 7,2 8,0 6,7 5,6 4,9 4,9 5,7 5,8 5,7 SE UK 5,4 9,2 6,5 5,9 5,4 5,0 5,1 4,9 4,9 4,9 UK EU-15 5,1 9,5 9,2 8,7 7,8 7,4 7,7 8,1 8,2 8,1 EU-15 CY - - 5,0 5,3 5,2 4,4 3,8 3,9 3,7 3,7 CY CZ - - 6,5 8,6 8,7 8,0 7,3 7,8 8,1 8,0 CZ EE - 5,8 10,5 11,3 12,5 11,8 9,1 8,6 8,4 7,9 EE HU - - 8,0 6,9 6,3 5,6 5,6 5,6 5,6 5,5 HU LV - 9,8 15,5 14,0 13,7 12,8 12,8 12,4 12,0 11,5 LV LT - 8,1 12,4 11,2 15,7 16,1 13,1 12,3 11,1 10,0 LT MT - 5,3 6,7 7,4 7,0 6,7 7,4 7,0 6,8 6,7 MT PL ,6 13,4 16,4 18,5 19,9 20,6 20,9 20,3 PL SK ,3 16,7 18,7 19,4 18,6 17,7 17,1 16,5 SK SI - - 7,0 7,2 6,6 5,8 6,0 6,4 6,1 6,0 SI AC ,1 12,1 13,6 14,5 14,8 15,1 15,2 14,8 AC-10 US 6,1 6,5 4,6 4,2 4,0 4,8 5,8 6,1 6,2 6,3 US JP 1,9 2,6 4,1 4,7 4,7 5,0 5,4 5,2 5,1 5,1 JP Σηµείωση: - Τα αθροίσµατα EU-15 και ζώνη ευρώ περιλαµβάνουν την ενοποιηµένη Γερµανία από το 1991 ή το 1992 ανάλογα µε την περίπτωση. - Ως συνήθως, οι προβλέ ψει ς γίν ονται µε την υπόθεση ότι οι πολιτικές θα πραµείνουν αµετάβλητες. Αυτό σηµαίνει ότι δεν λαµβάνονται υπόψη συγκε κρι µένα µέτρα, ιδίως στον δηµοσι ονοµικό τοµέα, που δε ν έχουν ακόµηανακοι νωθεί Ως αποτέλεσµαοι προβ λέψε ι ς για το2005 συνάγονται µε βάση τι ς τρέχουσες τάσε ι ς 10

11 ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΚΥΡΙΟΤΕΡΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΕΙΚΤΕΣ (ε) Πλ ηθωρισµός (1) (ποσοστ ό ετήσιας µετ αβολής) BE 4,8 2,2 1,6 1,1 2,7 2,4 1,6 1,5 1,6 1,9 BE DE 3,4 3,3 1,1 0,6 1,4 1,9 1,3 1,1 1,6 1,3 DE EL 11,5 13,8 4,6 2,1 2,9 3,7 3,9 3,6 3,7 3,4 EL ES 10,0 5,6 2,6 2,2 3,5 2,8 3,6 3,1 2,8 2,6 ES FR 6,7 2,5 1,3 0,6 1,8 1,8 1,9 2,1 1,8 1,5 FR IE 8,7 2,7 2,6 2,5 5,3 4,0 4,7 4,1 3,0 2,7 IE IT 9,4 5,8 2,4 1,7 2,6 2,3 2,6 2,8 2,3 1,9 IT LU 4,6 3,2 1,7 1,0 3,8 2,4 2,1 2,2 2,0 1,7 LU NL 4,5 2,6 1,9 2,0 2,3 5,1 3,9 2,4 1,3 0,9 NL AT 4,4 3,1 1,2 0,5 2,0 2,3 1,7 1,3 1,6 1,5 AT PT 12,2 7,5 2,4 2,2 2,8 4,4 3,7 3,4 2,6 2,5 PT FI 7,4 3,1 1,6 1,3 3,0 2,7 2,0 1,4 1,0 1,7 FI area 6,4 4,0 1,7 1,1 2,1 2,4 2,3 2,1 2,0 1,7 area DK 7,4 2,3 2,0 2,1 2,7 2,3 2,4 2,3 1,8 1,9 DK SE 7,2 4,8 1,1 0,6 1,3 2,7 2,0 2,3 1,4 1,7 SE UK 7,7 4,3 1,6 1,3 0,8 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 UK EU-15 6,6 4,1 1,7 1,2 1,9 2,2 2,1 2,0 1,9 1,7 EU-15 CY - - 2,6 4,0 2,9 1,3 3,0 4,8 2,0 2,4 CY CZ - - 6,2 3,7 2,8 3,8-0,1 0,0 3,5 2,6 CZ EE ,0 5,3 3,9 5,7 3,4 1,8 4,0 3,7 EE HU - 26,5 14,7 10,2 9,1 8,2 6,9 6,7 5,9 4,1 HU LV - 138,4 6,9 1,7 3,9 1,9 2,2 2,3 2,8 2,8 LV LT - - 6,4 0,8-2,1 2,3-1,0-0,9 2,3 2,6 LT MT - - 2,3 1,9 1,5 2,8 1,0 1,3 1,8 1,9 MT PL - 41,1 12,9 6,8 11,6 4,9 1,8 0,8 1,9 2,7 PL SK - - 7,2 8,5 9,0 5,6 2,4 6,8 7,5 4,0 SK SI - 64,4 8,3 6,0 8,4 8,1 7,6 5,9 5,2 4,3 SI AC ,6 6,4 8,5 5,1 2,5 2,4 3,5 3,1 AC-10 US 4,6 2,7 1,9 1,6 2,5 2,0 1,4 1,7 1,2 1,1 US JP 5,5 1,1-0,2-0,7-1,3-1,5-1,5-1,2-1,0-0,8 JP (1) Τι µές καταναλωτή ( εναρµονι σµένος δείκτης) από το 1996 και µετάγια την ΕΕ κατάτα λοι πά δε ί κτ ης αποπληθωρισµ ού της ιδιωτι κή ς κατανάλωσης. (στ ) Ισοζ ύγι ο τρε χουσών συναλλαγών µε τον υπόλοι πο κόσµο (ως ποσοστ ό του ΑΕΠ) BE 0,4 4,1 5,0 5,4 4,0 4,0 4,5 5,2 4,5 4,2 BE DE 1,3-0,9-0,5-0,8-1,1 0,6 3,1 3,0 3,6 3,7 DE EL -0,9-0,5-4,0-5,7-6,3-5,7-5,8-5,2-4,6-3,9 EL ES -1,1-2,0-1,1-2,1-3,3-3,1-2,7-3,1-3,2-3,4 ES FR -0,7-0,1 1,9 2,6 1,3 1,5 1,6 0,7 0,8 0,8 FR IE -4,4 1,9 1,4 0,3-0,4-0,7-0,7-0,7-0,5-0,2 IE IT 0,2-0,1 1,7 1,0-0,2 0,3-0,3-0,5-0,4-0,4 IT LU ,3 24,0 23,8 LU NL 1,8 4,4 4,7 4,0 4,8 3,5 2,1 2,4 3,8 5,2 NL AT -0,5-1,1-2,6-3,0-2,6-1,9 0,5 0,5 0,5 0,5 AT PT -2,5-2,6-7,3-8,7-10,8-9,9-7,7-4,5-4,2-3,8 PT FI -2,1-1,3 5,7 6,2 7,2 6,9 7,5 6,7 6,5 6,7 FI area 0,1-0,2 0,8 0,6-0,2 0,5 1,3 1,0 1,2 1,3 area DK -2,6 1,6 0,9 1,8 1,6 3,1 2,9 2,8 2,7 2,7 DK SE -0,4-0,1 4,0 4,2 4,0 4,2 4,2 4,0 4,1 4,4 SE UK -0,3-1,6-1,2-2,3-2,1-1,8-1,8-2,3-2,2-1,7 UK EU-15 0,0-0,3 0,6 0,3-0,3 0,3 1,0 0,5 0,7 0,8 EU-15 CY ,4-1,7-3,5-4,0-5,3-4,4-3,1-2,8 CY CZ ,7-2,7-5,3-6,2-5,3-6,6-6,9-6,6 CZ EE ,2-4,7-5,8-6,0-12,3-15,2-12,2-8,5 EE HU ,0-6,2-6,1-5,8 HU LV - 10,1-7,8-9,8-6,9-9,6-7,8-8,6-9,5-9,6 LV LT ,7-11,2-6,0-4,8-5,4-5,7-5,8-5,9 LT MT ,6-6,3-5,7 MT PL - 3,5-4,1-5,5-6,1-2,9-3,5-2,9-3,4-3,6 PL SK ,5-3,5-2,5-7,4 - -3,8-4,4-4,4 SK SI - 4,3-1,2-3,3-2,8 0,1 1,7 0,5 0,3 0,1 SI AC ,6-4,9-4,8 AC-10 US -0,3-0,9-2,5-3,0-4,1-3,8-4,7-5,3-5,6-5,8 US JP 1,0 2,5 2,3 2,6 2,5 2,1 2,9 3,0 3,4 3,7 JP Σηµείωση: - Τα αθροίσµατα EU-15 και ζώνη ευρώ περιλαµβάνουν την ενοποιηµένη Γερµανία από το 1991 ή το 1992 ανάλογα µε την περίπτωση. - Ως συνήθως, οι προβλέ ψει ς γίν ονται µε την υπόθεση ότι οι πολιτικές θα πραµείνουν αµετάβλητες. Αυτό σηµαίνει ότι δεν λαµβάνονται υπόψη συγκε κρι µένα µέτρα, ιδίως στον δηµοσι ονοµικό τοµέα, που δε ν έχουν ακόµηανακοι νωθεί Ως αποτέλεσµαοι προβ λέψε ι ς για το2005 συνάγονται µε βάση τι ς τρέχουσες τάσε ι ς 11

12 ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΚΥΡΙΟΤΕΡΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΕΙΚΤΕΣ (ζ) Καθ αρή δανειοδότηση (+) ή δανειοληψί α (-) γενι κής κυβέρνησης (ως ποσοστό του ΑΕΠ) (1) BE (2) -6,8-5,9-1,3-0,4 0,2 0,6 0,1 0,2-0,4-0,4 BE DE -1,9-3,1-1,7-1,5 1,3-2,8-3,5-4,2-3,9-3,4 DE EL -5,7-11,5-3,5-1,8-1,9-1,5-1,2-1,7-2,4-2,3 EL ES -2,4-5,6-2,6-1,2-0,8-0,3 0,1 0,0 0,1 0,2 ES FR -1,2-4,5-2,6-1,8-1,4-1,5-3,1-4,2-3,8-3,6 FR IE -7,7-2,1 2,0 2,4 4,4 0,9-0,2-0,9-1,2-1,1 IE IT -9,1-9,1-3,1-1,7-0,6-2,6-2,3-2,6-2,8-3,5 IT LU - 1,7 3,6 3,5 6,4 6,2 2,4-0,6-2,1-2,5 LU NL -3,2-3,5-0,2 0,7 2,2 0,0-1,6-2,6-2,7-2,4 NL AT -1,8-3,8-2,4-2,3-1,5 0,3-0,2-1,0-0,6-0,2 AT PT -4,6-5,2-3,4-2,8-2,8-4,2-2,7-2,9-3,3-3,9 PT FI 3,9-5,0 1,3 2,2 7,1 5,2 4,2 2,4 1,7 1,9 FI area -3,3-5,0-2,1-1,3 0,2-1,6-2,2-2,8-2,7-2,7 area DK (3) -0,5-2,4 1,3 3,3 2,6 3,1 1,9 0,9 1,3 1,9 DK SE 0,6-7,4 0,5 1,5 3,4 4,5 1,3 0,2 0,5 1,0 SE UK -2,2-5,7-0,3 1,1 3,9 0,7-1,5-2,8-2,7-2,4 UK EU-15-2,9-5,1-1,6-0,7 1,0-0,9-1,9-2,7-2,6-2,4 EU-15 CY ,4-3,1-3,0-3,5-5,2-3,7-2,9 CY CZ ,3-3,7-4,0-5,8-7,1-8,0-6,3-5,2 CZ EE ,0-2,8-0,3 0,3 0,9 0,0-0,4 0,4 EE HU ,6-3,0-4,2-9,2-5,4-4,4-3,6 HU LV - 0,9-1,5-5,3-2,7-1,6-3,0-2,7-2,7-2,0 LV LT ,2-5,7-2,3-2,2-1,7-2,6-3,1-2,7 LT MT ,2-7,0-6,8-6,2-7,6-5,8-4,1 MT PL - -3,5-2,5-2,0-2,5-3,1-3,9-4,3-5,9-4,9 PL SK ,0-7,8-13,5-7,2-7,2-5,1-4,0-3,4 SK SI ,1-3,1-1,3-2,3-2,2-1,8-1,7 SI AC ,5-3,5-3,7-5,2-5,0-5,0-4,1 AC-10 US -3,2-4,5-0,1 0,7 1,5-0,5-3,4-5,0-5,5-5,4 US JP -1,4-0,9-6,8-7,2-7,4-6,1-7,1-7,3-7,2-7,1 JP (1) Ηκαθαρή δανει οδότηση (δανει οληψία) πε ριλ αµβάν ε ι το 2000, το και το 2002 έκτακτ α έσοδα από τις άδειε ς UMTS. Τα έσ οδα αυτ ά αντιστ οι χούν σε ποσοστ ό του ΑΕΠ γι α το 2000 : DE : 2. 5, ES : 0. 1, IT: 1. 2, NL: 0. 7, AT: 0. 4, PT: 0. 3, UK: 2. 4, EU- 15 : 1. 2 και Ζών η ευρώ : Γιατο 2001 : BE : 0. 2, DK : 0. 2, EL: 0. 5, FR: 0. 1, EU- 15 : 0 και Ζών η ευρώ : 0. Γιατο 2002 : FR : 0, IE : 0. 2, EU- 15 : 0 και Ζών η ευρώ : 0. (2) Συµπερ ι λ αµβανοµένων των µετ αβιβάσεων από το συντ αξι οδοτικό ταµείο της Bel gac om(1. 4%και 0.5%του ΑΕΠ το 2003 και 2004 αντ ί στ οιχα). ΗEurostat εξετάζει ακόµα αυτή τη πράξη. (3) Για το 2001 δεν περι λαµβάνε τ αι η αναδροµική αλλαγή στ ο "ειδικό καθεστ ώς συνταξιοδοτικών εισφορών". (η) Ακαθάριστο χρέ ος γε νι κής κυβέρνησης (ως ποσοστ ό του ΑΕΠ) BE 78,6 122,3 129,2 114,8 109,5 108,7 106,1 103,5 101,0 97,8 BE DE 31,2 40,7 42,3 61,2 60,2 59,4 60,8 63,8 65,0 65,8 DE EL 25,0 53,6 79,6 105,2 106,2 106,9 104,7 100,6 97,1 95,0 EL ES 16,8 42,3 43,6 63,1 60,5 56,8 53,8 51,3 48,8 46,3 ES FR 19,8 30,8 35,1 58,5 57,2 56,8 59,0 62,6 64,3 65,6 FR IE 75,1 109,5 101,4 48,6 38,4 36,1 32,4 33,5 33,8 33,8 IE IT 58,2 81,9 97,2 114,9 110,6 109,5 106,7 106,4 106,1 106,1 IT LU 9,3 9,7 4,4 5,9 5,5 5,5 5,7 4,9 4,7 4,1 LU NL 45,9 70,3 76,9 63,1 55,9 52,9 52,4 54,6 55,5 55,5 NL AT 36,2 49,2 57,2 67,5 67,0 67,1 66,7 66,4 65,2 63,2 AT PT 32,3 61,5 58,3 54,3 53,3 55,5 58,1 57,5 58,6 60,0 PT FI 11,5 16,2 14,2 47,0 44,6 44,0 42,7 44,6 44,5 44,3 FI area 34,7 52,0 58,1 72,7 70,2 69,2 69,0 70,4 70,7 70,7 area DK (1) 36,5 70,0 57,8 53,0 47,3 45,4 45,5 42,9 41,0 37,9 DK SE 40,3 62,4 42,3 62,7 52,8 54,4 52,7 51,7 51,4 50,0 SE UK 53,2 52,7 34,0 45,0 42,1 38,9 38,5 39,6 40,5 41,0 UK EU-15 37,8 52,9 54,0 67,3 64,1 62,8 62,5 64,1 64,4 64,4 EU-15 CY ,7 54,4 55,6 59,8 60,3 58,9 56,8 CY CZ ,3 16,6 23,3 27,1 30,7 34,5 38,3 CZ EE ,5 5,0 4,7 5,7 5,4 5,3 4,5 EE HU ,2 55,5 53,4 56,3 57,9 56,9 55,5 HU LV ,7 13,9 15,7 15,2 16,7 18,2 18,7 LV LT ,4 24,3 23,4 22,7 23,3 23,6 23,7 LT MT ,8 61,1 62,0 64,2 66,4 69,4 70,6 MT PL ,7 37,2 37,2 41,6 45,1 49,2 51,5 PL SK ,8 46,9 48,8 44,3 45,1 45,2 45,4 SK SI ,1 26,4 25,9 27,0 27,4 27,0 26,4 SI AC ,5 35,9 36,7 39,8 42,4 44,6 45,9 AC-10 (1) Οι κρ ατι κέ ς καταθέ σε ι ς στην κε ντρι κή τράπεζα, τα κρατι κά χαρτοφυλάκ ι α µη κρ ατι κών οµ ολόγ ων κα ι τα χρέ η δηµοσί ων επ ι χει ρήσεων ανήλθαν το 2001 σε 9.1 %του ΑΕΠ. Σηµείωση: - Τα αθροίσµατα EU-15 και ζώνη ευρώ περιλαµβάνουν την ενοποιηµένη Γερµανία από το 1991 ή το 1992 ανάλογα µε την περίπτωση. 12

13 ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙ ΚΕ Σ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙ Σ ΧΩΡΕΣ ΥΠΟΨΗΦΙΕΣ ΠΡΟΣ ΠΡΟΣΧΩΡΗΣΗ - ΚΥΡΙΟΤΕΡΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΕΙΚΤΕΣ Εκτιµήσεις Προβλέψεις Προβλέψεις (α) ΑΕΠ σε σταθε ρές τιµές (ποσοστ ό ετήσι ας µετ αβολής) Βουλγαρία 5,4 4,1 4,8 4,5 5,0 5,5 Βουλγαρία Ρουµανία 2,1 5,7 4,9 4,6 4,9 5,1 Ρουµανία Τουρκία 7,4-7,5 7,8 5,1 4,5 5,0 Τουρκία (β) Συνολική απασχόληση (ποσοστ ό ετήσι ας µετ αβολής) Βουλγαρία -3,5-0,4 0,8 2,0 1,5 1,5 Βουλγαρία Ρουµανία 2,5-0,8-8,7 0,5 0,6 0,1 Ρουµανία Τουρκία -0,4-1,0-0,6 1,7 2,2 2,3 Τουρκία (γ) Αρ ι θµός ανέργων (ως ποσοστό του εργατι κού δυν αµι κού) Βουλγαρία 16,4 19,2 18,1 15,3 13,8 12,3 Βουλγαρία Ρουµανία 6,8 6,6 7,0 6,5 6,3 6,3 Ρουµανία Τουρκία 6,6 8,5 10,4 11,2 10,9 10,4 Τουρκία (δ) Πλη θωρι σµός (1) (ποσοστ ό ετήσιας µετ αβολής ) Βουλγαρία 10,3 7,4 5,8 2,0 3,5 4,0 Βουλγαρία Ρουµανία 45,7 34,5 22,5 15,3 11,5 8,5 Ρουµανία Τουρκία 54,9 54,4 45,0 26,0 16,5 11,5 Τουρκία (ε) Ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών µε τον υπόλοι πο κόσµο (ως ποσοστ ό του ΑΕΠ) Βουλγαρία -5,5-6,1-4,7-6,2-5,9-6,7 Βουλγαρία Ρουµανία -4,1-5,6-3,5-4,8-5,1-5,5 Ρουµανία Τουρκία -6,7 1,3-2,6-3,6-4,0-4,2 Τουρκία (στ) Καθ αρή δανειοδότηση (+) ή δανειοληψία (-) γενι κής κυβέρνησης (ως ποσοστό του ΑΕΠ) Βουλγαρία -0,5 0,2-0,7 0,0-0,7-1,0 Βουλγαρία Ρουµανία -4,6-3,3-2,6-2,7-3,0-3,0 Ρουµανία Τουρκία -5,8-26,9-10,0-8,0-6,3-4,9 Τουρκία (1) Τι µές καταναλωτή ( εναρµονι σµένος δεί κτ ης); Τουρκ ί α: εθνικέ ς πηγές 13