Λαθρεμπόριο Καπνού: Βόμβα στην Καρδιά της Ελληνικής Οικονομίας

Transcript

1 Restart Λαθρεμπόριο Καπνού: Βόμβα στην Καρδιά της Ελληνικής Οικονομίας Γιάννης Αθανασιάδης τής Χρημ/κών& Τελωνειακών Θεμάτων Νοέμβριος 2015, Θεσσ

2 κλάδος των καπνικών στην ελληνική οικονομία θαρά έσοδα τακτικού οϋπολογισμού (2014)* δα από Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης (ΕΦΚ) και ΦΠΑ ό Καπνικά Προϊόντα (2014) γωγές καπνικών προϊόντων 47 δισ. Ευρώ 100% 3,1 δισ. Ευρώ 7% >500 εκατ. Ευρώ 9% επί των εξαγωγών αγροτικών προϊόντων εισφορά της Παπαστράτος Κρατικά Έσοδα. ιθμόςνοικοκυριών που απασχολούνταιστον στον κλάδο ρότες, περίπτερα/ψιλικά, βιομηχανία) 1,1 δισ. Ευρώ. ~ ,5% ίο εκτέλεσης προϋπολογισμού, Δεκέμβριος 2014

3 ΑΣΤΡΑΤΟΣ 12 η μεγαλύτερη εταιρεία στην Ελλάδα με βάση το τζίρο 2013 [Οδηγός ΕΤΕ] Προσωπικό Συνεργάτες λιανοπωλητές Προμηθευτές Μερίδιο αγοράς 2014 Αγορές Ελληνικών Καπνών 3ετές Σύμφωνο Συνεργασίας με την Ελληνική Κυβέρνηση για τα καπνά Εξαγωγές σε ~ 800 άτομα ~40% >50%της συνολικής παραγωγής Αγορές ελληνικώνανατολικών καπνών >150 εκατ. ευρώ +20%vs >30 χώρες

4 αράνομο εμπόριο τσιγάρων στην ΕΕ (2014) 29,3% 28,4% 28,3% 20,6% 18,5% 18,5% 15,9% 15,6% 15,1% 14,9% 14,7% 11,3% 10,4% 8,8% 8,4% 8,1% 7,8% 7,8% 7,7% 6,7% 5,6% 5,1% 4,4% 3,1% 2,7% 2,3% 2,3% 1,8% 1,1% 0,9% Λετονία Νορβηγία Λιθουανία Ελλάδα Εσθονία Βουλγαρία Ιρλανδία Ρουμανία Πολωνία Ην. Βασίλειο Γαλλία Φιλανδία Σουηδία Ουγγαρία Γερμανία Κροατία Ισπανία Μάλτα Σλοβενία Ολλανδία Ιταλία Βέλγιο Κύπρος Τσεχία Λουξεμβούργο Ελβετία Αυστρία Δανία Πορτογαλία Σλοβακία Παράνομα τσιγάρα: 10,4% της συνολικής κατανάλωσης στην ΕΕ το 2014από 10,5% το 2013 Αναλογούντες φόροι (εκτίμηση) : 11 δισ. ευρώ : Έκθεση KPMG 2014, Δημοσιοποίηση 2015

5 με παράνομα τσιγάρα τσιγάρα αναλογούντες φόροι φορτηγό με παράνομο χύμα καπνό τόνοι με παράνομο χύμα καπνό αναλογούντες φόροι *Πηγή: εσωτερικοί υπολογισμοί Παπαστράτος

6 ή φορολογίας τσιγάρων Παράδειγμα: πακέτο αξίας 3,64 (μέση τιμή 2014) 16% Εφοδιαστική αλυσίδα Βιομηχανία, Διανομείς, Λιανέμποροι 84% Κράτος

7 ιξη της φορολογίας τσιγάρων 84% 86% 83% 84% 84% 84% 35,0 30,0 (-4%) 80% (-10%) 25,0 (-13%) 20,0 (-16%) 76% 73% 73% (-11%) (-7%) 15,0 10,0 72% 5,0 68% Νέο φορολογικό μοντέλο 7 αυξήσεις φορολογίας σε 5 χρόνια! 0,0 Πηγή: Φορολογική επιβάρυνση εσωτερικές εκτιμήσεις Παπαστράτος, βάσει στοιχείων ΥΠ.ΟΙΚ.

8 ρολογία και νόμιμη αγορά 84% 86% 83% 84% 84% 84% 35,0 30,0 (-4%) 80% (-10%) 25,0 76% 72% 73% 73% (-13%) (-16%) (-11%) (-7%) 20,0 15,0 10,0 Νόμιμη αγορά τσιγάρων 5,0 68% Νέο φορολογικό μοντέλο 50% μείωση από το 2009, με τάσεις σταθεροποίησης μετά τη φορολογική μεταρρύθμιση του ,0 Πηγή: Νόμιμη αγορά τσιγάρων Εσωτερικές εκτιμήσεις Παπαστράτος Φορολογική επιβάρυνση εσωτερικές εκτιμήσεις Παπαστράτος, βάσει στοιχείων ΥΠ.ΟΙΚ.

9 ολογία και κρατικά έσοδα 3,2 3,3 3,7 3,9 3,4 3,2 3, Συν. Έσοδα από Καπνικά προϊόντα ( δισ.) The Laffer curve, Δελτία εκτέλεσης κρατικού προϋπολογισμού

10 ρολογία και παράνομο εμπόριο 84% 86% 83% 84% 84% 84% 20,6% 25% 17,8% 20% 80% 13,4% 15% 76% 73% 73% 6,3% 10,1% 10% 72% 2,2% 3,0% 5% 68% 0% Νέο φορολογικό σύστημα Το επίπεδο του λαθρεμπορίου παραμένει, αλλά η φορολογική μεταρρύθμιση του 2013 σταθεροποίησε το πρόβλημα Πηγή: Παράνομα τσιγάρα - εκθέσεις KPMG ( ) Φορολογική επιβάρυνση εσωτερικές εκτιμήσεις Παπαστράτος, βάσει στοιχείων ΥΠ.ΟΙΚ.

11 άνομο εμπόριο και κρατικά έσοδα Παράνομα τσιγάρα, δισεκατομμύρια τεμάχια 4,4 3,9 3,1 2,7 1,8 0,7 1, ,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0 21 από τα 100 τσιγάρα που καταναλώθη ώθηκαν στην Ελλάδα το 2014 ήταν παράνομ Παράνομα τσιγάρα το ,4δισ. τσιγάρα Απολεσθέντες φόροι το εκατ. Ευρώ νομα τσιγάρα - εκθέσεις KPMG ( ) Φορολογική επιβάρυνση εσωτερικές εκτιμήσεις Παπαστράτος, βάσει στοιχείων ΥΠ.ΟΙΚ.

12 ράνομο Εμπόριο: έγκλημα χωρίς θύματα; Μειωμένα κρατικά έσοδα 670 εκατ. Χαμένες θέσεις εργασίας και έσοδα για τη νόμιμη αλυσίδα (καπνοπαραγωγοί, μεταποίηση, βιομηχανία, εμπόριο) σημεία λιανικής πώλησης έχουν κλείσει Χρηματοδότηση εγκληματικών δραστηριοτήτων σε άλλους τομείς Υπονόμευση των στόχων της δημόσιας υγείας Ανεξέλεγκτη πρόσβαση των νέων σε φτηνά τσιγάρα Αρνητική εικόνα και φήμη της χώρας στο εξωτερικό

13 ράνομο Εμπόριο: έγκλημα χωρίς θύματα; Δεν υπόκεινται σε κανέναν ποιοτικό έλεγχο και δεν τηρούνται στοιχειώδεις συνθήκες υγιεινής κατά την παραγωγή, μεταφορά και αποθήκευσή τους Σύμφωνα με εργαστηριακές αναλύσεις του Γενικού Χημείου του Κράτους, σε παραποιημένα προϊόντα καπνού έχουν βρεθεί, μεταξύ άλλων, απορρίμματα καπνού, βαρέα μέταλλα και άλλα ξένα σώματα *Πηγή: απάντηση Υπουργείου Υγείας σε ερώτηση βουλευτή, Μάρτιος 2013

14 πτυχές του προβλήματος Λαθραία/Παραποιημένα Τσιγάρα [Contraband & Counterfeit] Β. Cheap Whites Τσιγάρα που παράγονται αποκλειστικά για παράνομη διακίνηση σε άλλες χώρες Γ. Παράνομος Χύμα Καπνός cheap whitesαριθμούν άνω του70% της συνολικής κατανάλωσης παράνομων τσιγάρ

15 Λαθρεμπόριο καπνικών, ένα πολυδιάστατο πρόβλημα, η αντιμετώπιση του οποίου απαιτεί: Πολιτική βούληση, εύρος δράσεων & συνεργασία όλων των φορέων

16 τάσεις Δράσεων Σταθερό φορολογικό σύστημα χωρίς καμία αλλαγή στο ύψος και τη δομή του ΕΦΚ Ισόρροπη μείωση του πάγιου και αναλογικού φόρου όταν αυτό καταστεί δυνατό Αυστηρή εφαρμογή της υφιστάμενης νομοθεσίας: - Αναθεώρηση της υφιστάμενης νομοθεσίας αναφορικά με: Αύξηση των ποινών φυλάκισης & των προστίμων, ταχεία δικαστική διαδικασία (fast track ανάκληση της άδειας πώλησης καπνικών προϊόντων - Καταστροφή όλων των κατασχεμένων πρώτων υλών, τσιγάρων και εξοπλισμού - Αύξηση των κρατικών ελέγχων σε συγκεκριμένες περιοχές όπου το φαινόμενο είναι έντονο - Διαδικασία εξονυχιστικού ελέγχου πελατών εξωτερικού, για τις τρεις εγχώριες καπνοβιομηχανίες [Know Your Customer]

17 τάσεις Δράσεων Εκπόνηση εθνικού σχεδίου δράσης κατά του λαθρεμπορίου καπνικών προϊόντων Η Ελλάδα να ηγηθεί της προσπάθειας για την περιφερειακή συνεργασία στα Βαλκάνια Δημιουργία συντονιστικού οργάνου για όλες τις αρμόδιες διωκτικές Αρχές (ΣΔΟΕ, Τελωνεία, Λιμενικό, Αστυνομία και Οικονομική Αστυνομία) Αναζήτηση ευρωπαϊκών κονδυλίων ως μέσα χρηματοδότησης Hercule III για αγορά σταθερών και κινητών X-ray scanners Ενημέρωση των καταναλωτών σχετικά με τις αρνητικές συνέπειες του λαθρεμπορίου Ενίσχυση της δημοσιότητας για το θέμα του παράνομου εμπορίου και τις συνέπειές του

18 τάσεις Δράσεων αράνομος Χύμα Καπνός Συντονισμός των αρμόδιων Αρχών (ΣΔΟΕ, Τελωνεία, Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης) με τους καπνοπαραγωγούς και μεταποιητές για την παρακολούθηση συμβολαίων και ποσοτήτων Εμπλοκή της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος για την τήρηση της νομοθεσίας σχετικά με την απαγόρευση πώλησης παράνομων προϊόντων καπνού μέσω διαδικτύου νηλασιμότητα Το συντριπτικά μεγαλύτερο ποσοστό των παράνομων τσιγάρων στην Ελλάδα [άνω του 70%] αφορά στα cheap whites τσιγάρα, που δεν χρησιμοποιούν καθόλου ταινίεςκαι δεν υπόκεινται σε οποιοδήποτε σύστημα ιχνηλασιμότητας άρα: Δεν αποτελεί τη λύση του προβλήματος, μπορεί και πρέπει βέβαια, να είναι μέρος αυτής. Αναμένεται έκδοση εφαρμοστικών νόμων από την Ε.Ε. για την εφαρμογή ενός πανευρωπαϊκού συστήματος (2014/40/ΕΕ) Όχι πειράματα που επιφέρουν περαιτέρω επιβαρύνσεις στον πλέον υπερφορολογημένο κλάδο

19 Restart Νοέμβριος 2015, Θεσσ