Ο θεσμός και η λειτουργία του ολοήμερου Νηπιαγωγείου. Σχολική Σύμβουλος 49ης Περιφέρειας Προσχολικής Αγωγής Βασίλαρου Βάσω

Transcript

1 Ο θεσμός και η λειτουργία του ολοήμερου Νηπιαγωγείου Σχολική Σύμβουλος 49ης Περιφέρειας Προσχολικής Αγωγής Βασίλαρου Βάσω

2 Ο θεσμός του Ολοήμερου Νηπιαγωγείου εντάχθηκε στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα με το νόμο 2525/1997 (ΦΕΚ 188/1997,τ.Α ), με σκοπό να ανταποκριθεί στις σύγχρονες κοινωνικές και εκπαιδευτικές ανάγκες, εξασφαλίζοντας σε όλα τα νήπια ίσες ευκαιρίες στην εκπαίδευση.

3 07:00-08:00 (07:00-07:30) 08:00-08:15 08:00-09:00 Ωράριο-Ωρολόγιο Πρόγραμμα του Ολοήμερου Νηπιαγωγείου Πρωινή Προαιρετική Ζώνη (Προσέλευση νηπίων) Προσέλευση νηπίων Αυθόρμητες Δραστηριότητες στις γωνιές /Προσευχή 09:00-09:30 Συζήτηση Ημερήσιος Προγραμματισμός Δραστηριοτήτων 09:30-10:30 Ανάπτυξη Διαθεματικών Δραστηριοτήτων 10:30-11:15 Πρόγευμα Διάλειμμα 11:15-12:00 Αυθόρμητες Δραστηριότητες στις γωνιές δραστηριοτήτων Παιδαγωγικά Παιχνίδια 12:00-12:30 Ανάπτυξη Διαθεματικών Δραστηριοτήτων 12:30-13:00 Διάλειμμα 13:00-13:45 Προετοιμασία γεύματος Γεύμα 13:45-14:30 Χαλάρωση Ύπνος 14:30-15:15 Ανάπτυξη Διαθεματικών Δραστηριοτήτων 15:15-15:45 Συζήτηση Αξιολόγηση των Ημερήσιων Δραστηριοτήτων Προγ/σμός της επόμενης ημέρας Προετοιμασία για αποχώρηση

4 Αποχώρηση νηπίων Η αποχώρηση των νηπίων γίνεται με ευθύνη της/του Νηπιαγωγού από 15:45 έως και τις 16:00 και σύμφωνα με όσα αναφέρονται στο Π.Δ. 200/98, άρθρα 7 και 11. Δυνατότητα πρόωρης αποχώρησης από το Ολοήμερο Πρόγραμμα, δίνεται στις περιπτώσεις που υπάρχουν: προβλήματα υγείας, σοβαρά κοινωνικά ζητήματα, ειδικές τοπογεωγραφικές συνθήκες, φοίτηση αδελφών σε συστεγαζόμενα ή όμορα σχολεία, μετακίνηση από ή προς άλλες περιοχές (εκτός της έδρας του νηπιαγωγείου) με ναυλωμένα μέσα μαζικής μεταφοράς κ.λ.π..

5 Εκπαιδευτικό προσωπικό Οι θέσεις των Νηπιαγωγών στα Ολοήμερα Νηπιαγωγεία είναι ενιαίες. Ο διδακτικός χρόνος που καλύπτει η 1η νηπιαγωγός ορίζεται: από τις έως τις 12.00, ενώ της 2ης νηπιαγωγού από τις έως τις Ο χρόνος που διατίθεται για τη συνεργασία των δύο νηπιαγωγών ορίζεται από τις έως τις

6 Συνεργασία Νηπιαγωγών στη συνέχεια και στη συνάφεια του Προγράμματος Συντάσσουν από κοινού τον Προγραμματισμό τωνδραστηριοτήτων, καθορίζουν το είδος τους, τον τρόπο υλοποίησης και προσέγγισης και φροντίζουν να υπάρχει συνοχή και συνέχεια των Πρωινών - Απογευματινών Δραστηριοτήτων, τηρούν κοινή στάση σε διαχείριση κρίσεων, δύσκολους ή αδιάφορους γονείς.

7 Συνεργασία Νηπιαγωγών --Με την έναρξη του σχολικού έτους κάθε εκπαιδευτικός καλείται να ετοιμάσει το ατομικό του πρόγραμμα σχολικής δράσης, συνεργαζόμενος με το υπόλοιπο διδακτικό προσωπικό του νηπιαγωγείου και την προϊσταμένη του σχολείου. --Μαζί σχεδιάζουν και προγραμματίζουν τις γενικές επιδιώξεις και τους διδακτικούς στόχους του προγράμματος και οργανώνουν το παιδαγωγικό υλικό, που θα ενισχύσει την μαθησιακή διαδικασία

8 Γεύμα Η Παιδαγωγική αξιοποίηση της ώρας του γεύματος διευρύνει το πεδίο εμπειριών και γνώσεων, καθώς παρέχει την ευκαιρία: να κατακτήσουν δεξιότητες να αναπτύξουν την αυτονομία τους να επικοινωνήσουν να αποκτήσουν σωστές διατροφικές συνήθειες να κατακτήσουν αντίστοιχους τρόπους συμπεριφοράς κατά την ώρα του γεύματος

9 Ξεκούραση Οι νηπιαγωγοί δημιουργούν ευνοϊκές συνθήκες ξεκούρασης και χαλάρωσης, σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο, «γωνιά ξεκούρασης» που εμπνέει ευχαρίστηση κι ασφάλεια. Η ώρα της χαλάρωσης και της ξεκούρασης έχει παιδαγωγική αξία, καθώς τα παιδιά: Εσωτερικεύουν κανόνες της κοινωνικής ζωής, μαθαίνουν να αναγνωρίζουν και να αποδέχονται τις ανάγκες των άλλων, μαθαίνουν να αυτοπειθαρχούν και να αναπτύσσουν αίσθημα αλληλεγγύης.

10 Τα παιδιά συμμετέχουν ενεργά στην προετοιμασία της διαδικασίας γεύματος και ξεκούρασης με τις παραπάνω ομάδες εργασίας. Τα παιδιά μαθαίνουν να σέβονται τους συμμαθητές τους (π.χ. περιμένουν την σειρά τους, μιλούν χαμηλόφωνα την ώρα του ύπνου, κ.τ.λ.) Η ξεκούραση μπορεί να οδηγήσει σε ύπνο ορισμένα νήπια, ενώ άλλα μπορούν να χαλαρώνουν ήσυχα. Η νηπιαγωγός σχεδιάζει δραστηριότητες χαλάρωσης, όπως: ταξίδια φαντασίας, αφήγηση ιστοριών, ακρόαση ήρεμης μουσικής, ασκήσεις χαλάρωσης, κ.τ.λ.

11 Νηπ/γείο Μεσοτόπου

12 Προγραμματισμός εκπαιδευτικού έργου Βασικά στάδια: 1. αποτίμηση των διδακτικών-παιδαγωγικών και διοικητικώνοργανωσιακών ενεργειών του Συλλόγου διδασκόντων, με στόχο την ποιοτική αναβάθμιση του παρεχόμενου εκπαιδευτικού έργου. 2. τον εκπαιδευτικό σχεδιασμό, διαδικασία κατά την οποία το σχολείο αξιοποιώντας την αποτίμηση, επιλέγει προτεραιότητες, ιεραρχεί στόχους, σχεδιάζει και υλοποιεί δράσεις, με σκοπό τη βελτίωση της ποιότητάς του.

13 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ Η κατανομή τμημάτων. Κατανομή αρμοδιοτήτων. Συγκεντρώσεις γονέων. Συσκέψεις διδακτικού προσωπικού. Οι πρακτικές επικοινωνίας με γονείς & εμπλοκή τους στην εκπ/κή διαδικασία. Ο προγραμματισμός των εκπαιδευτικών επισκέψεων. Η συμμετοχή σε Καινοτόμα Προγράμματα Η οργάνωση και προγραμματισμός εορτών και εκδηλώσεων. Η συνεργασία με φορείς και θεσμούς Στην αρχή του σχολικού έτους γίνεται ο ετήσιος προγραμματισμός της λειτουργίας του Νηπιαγωγείου και η σύνταξη Πρακτικού με τα παρακάτω θέματα:

14 Κατά τον εβδομαδιαίο και ημερήσιο προγραμματισμό οι δραστηριότητες οργανώνονται: α) στο πλαίσιο της Θεματικής Προσέγγισης β) στο πλαίσιο ενός σχεδίου εργασίας που έχει πιθανόν αναδυθεί, γ) στο πλαίσιο επετείων, γιορτών, γεγονότων επικαιρότητας κλπ, δ) στο πλαίσιο ροής του προγράμματος (π.χ. δανειστική βιβλιοθήκη), ε) στις γωνιές κατά την ώρα των ελεύθερων δραστηριοτήτων.

15 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙςΜΟς ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ Διαθεματικό Πρόγραμμα Σπουδών για το Νηπιαγωγείο (Φ.Ε.Κ.1376/ ). Οδηγός Νηπιαγωγού Παιδαγωγικό υλικό για το Ολοήμερο Νηπιαγωγείο α) Οδηγός Ολοήμερου νηπιαγωγείο β) Εγχειρίδιο δραστηριοτήτων για νηπιαγωγούς γ) Εγχειρίδιο δραστηριοτήτων για τα νήπια &cnode=1 Βιβλιοθήκη / Εκπαιδευτικό υλικό

16 Προσέγγιση της γνώσης διαθεματικά Τα γνωστικά αντικείμενα δεν νοούνται ως διακριτά διδακτικά αντικείμενα και δεν προτείνονται για αυτοτελή διδασκαλία, αλλά προτείνονται ως πλαίσιο για την εκπαιδευτικό, για τον προγραμματισμό και την υλοποίηση δραστηριοτήτων που έχουν νόημα και σκοπό για τα ίδια τα παιδιά.

17 Βιωματικές Δράσεις Στο διευρυμένο ωράριο λειτουργίας οι δραστηριότητες αναπτύσσονται ποιοτικά και όχι ποσοτικά. Η θεματολογία τους θα πρέπει να είναι σύμφωνη και συμβατή με τους στόχους που περιγράφονται στα σχετικά Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών και στα Δ.Ε.Π.Π.Σ. Είναι χρήσιμο οι εκπαιδευτικοί να ενσωματώνουν κατά το δυνατόν τις Τ.Π.Ε. στην εκπαιδευτική διαδικασία.

18 Οι δραστηριότητες επιδιώκεται να (συνδι)οργανώνονται: με το σύνολο των παιδιών, δηλ. δραστηριότητες ολομέλειας, εξατομικευμένες, π.χ. φύλλα εργασίας, εικαστικές δημιουργίες, σε μικρές ομάδες, π.χ. ομάδες εργασίας, ευκαιριακές ομάδες κατά τις ελεύθερες δραστηριότητες, ομάδες κατανομής αρμοδιοτήτων για μια επίσκεψη ή γιορτή, ομάδες ερευνητικές στο πλαίσιο ανάπτυξης σχεδίου εργασίας κλπ.

19 Eξάσκηση των παιδιών στη μάθηση με ομάδες κατάκτηση των δεξιοτήτων που απαιτούνται για αυθεντική συνεργασία (δεξιότητες επικοινωνίας, καλής συνεργασίας, ενσυναίσθησης κ.ά. Με ομαδικά παιχνίδια, ομαδικές κατασκευές, θεατρικό παιχνίδι κ.ά) εισαγωγή της ομαδοσυνεργατικής μάθησης ως μορφή διδασκαλίας (συμπεριφορές που απαιτούνται για να είναι αποτελεσματική η συνεργασία, εμμονή στην τήρηση κανόνων, την αποφυγή συμπεριφορών που εμποδίζουν τη συνεργασία).

20 Αποτελεσματική λειτουργία των ομάδων Η επιτυχία της ομάδας εξαρτάται από την ατομική επιτυχία του καθενός (θετική αλληλεξάρτηση). κάθε άτομο έχει ευθύνη απέναντι στην ομάδα, αλλά και η ομάδα απέναντι στο άτομο (ατομική και συλλογική ευθύνη). περιορισμό του ανώτερου αριθμού μελών μιας ομάδας. (Δυνατότητα άμεσης επικοινωνίας). η ομάδα λειτουργεί μέσα από συλλογικές δραστηριότητες και εναλλασσόμενους ρόλους αποκεντρώνεται από το δάσκαλο και να επιμερίζεται στα μέλη της ομάδας (αποκέντρωση εξουσίας).

21 ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ Παιχνίδια γνωριμίας ΔΥΑΔΕΣ Διαμόρφωση ομάδας Συνδέονται οι λιγότερο συνδεδεμένους Οριοθετείται η ομάδα για να αναπτυχθεί η οικειότητα και η ασφάλεια Ανταλλάσσουν μια θετική εμπειρία ΤΕΤΡΑΔΕΣ Επιλογή μιας άλλης άγνωστης δυάδας Όλες οι φωνές ακούγονται (αλληλοσυστήνονται) Παράγουν κοινό έργο και υπογράφουν όλοι για ενίσχυση της ατομικής και συλλογικής ευθύνης Δίνουν όνομα στην ομάδα και ορίζουν εκπρόσωπο. ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ

22 Δημιουργία συναισθηματικά ασφαλούς περιβάλλοντος: Ζεστή και φιλική συμπεριφορά, αποδοχή ιδιαιτεροτήτων. Διατήρηση προγράμματος, τήρηση κανόνων. Σταθερότητα στο περιβάλλον (συγκεκριμένες θέσεις αντικειμένων, χώρος φύλαξης προσωπικών ειδών, τήρηση συγκεκριμένης σειράς σε βασικές δραστηριότητες κ.α.). Περιβάλλον που αντικατοπτρίζει την αποδοχή της κοινωνικοπολιτισμικής προέλευσης των νηπίων(φωτογραφίες, αντικείμενα κ.α.). και ανταποκρίνεται στις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των νηπίων.

23 Οργάνωση χώρου Για να είναι αποτελεσματική η λειτουργία των γωνιών πρέπει το περιβάλλον: Να προσφέρει ευκαιρίες για ανάπτυξη ποικίλων εμπειριών Να παρακινεί τα παιδιά για δράση, ανάπτυξη πρωτοβουλιών, αυτονομία Να δημιουργεί καταστάσεις προβληματισμού Να ενισχύει την αλληλεπίδραση με τους άλλους

24 Οργάνωση χώρου Συνδιαμόρφωση των γωνιών μαζί με τα παιδιά: κατάθεση προτάσεων, επιλογές, υπευθυνότητα οργάνωσης, αυτονομία χρήσης. Λαμβάνονται υπόψη τα ενδιαφέροντα των παιδιών στην οργάνωση των γωνιών. Η γωνιά να είναι ελκυστική. Υπάρχει ξεκάθαρη οριοθέτηση στις γωνιές της τάξης. Υπάρχει ποικιλία υλικών σε όλες τις γωνιές. Γίνονται αλλαγές και προστίθεται υλικό στις γωνιές τακτικά.

25 Αξιοποίηση γωνιών Προτροπή να μιλήσουν για όσα έκαναν, η ομάδα μιας γωνιάς «παρουσιάζει» στους άλλους. Καταγραφή και αξιοποίηση των συζητήσεων και δράσεών των παιδιών στις γωνιές, στο φάκελο αξιολόγησης Ερέθισμα και τροφοδότηση για project αξιολόγηση γωνιών, υλικών, τρόπων παιχνιδιού, παρεμβάσεις αναδιοργάνωσης. καταγραφή εβδομαδιαίων προτιμήσεων των παιδιών.

26 Αξιολογώντας την οργάνωση των γωνιών Οδηγός Νηπιαγωγού

27 Σταθερές Γωνιές Συζήτησης, Οικοδομικού υλικού, Γλώσσας Βιβλιοθήκης, Μαθηματικών εικαστικών, Παιδαγωγικών παιχνιδιών (παζλ, ντόμινο, κ.ο.)

28 Άλλες γωνιές κουκλόσπιτο, μεταμφίεσης, κουκλοθέατρο, μουσικής, μαγαζάκι, επιστημών, υπολογιστή Βασίλαρου Βάσω, Σχολική Σύμβουλος 49ης Περιφέρειας Προσχολικής Νηπ/γείο Αγωγής Αγ. Μαρίνας

29 14 ο Μηπ/γείο Μυτιλήνης

30 Αξιοποιούνται ποικίλες μέθοδοι ως προς τη διδακτική μεθοδολογία : Διερευνητική μέθοδος(π.χ. Η ανάπτυξη μικρών ερευνών που ξεκινούν από το άμεσο περιβάλλον των παιδιών,) -Εκπαιδευτικοί περίπατοι: σε χώρους φυσικού, πολιτισμικού, ενδιαφέροντος. ιστορικού, Επισκέψεις-συνεντεύξεις ειδικών, επαγγελματιών, καλλιτεχνών, αθλητών κ.α. Αξιοποίηση νέων τεχνολογιών ως εργαλείο στην καθημερινή πράξη Γνωριμία με την Τέχνη Οικοδόμηση γνώσεων αξιοποιώντας παιδιών. τις εμπειρίες των - Χρήση διαφόρων μορφών παιχνιδιού (παιδαγωγικό, συμβολικό, κινητικό κλπ.). - Ομαδοσυνεργατικές μορφές διδασκαλίας (project).

31 Καινοτόμα προγράμματα Προγράμματα σχολικών δραστηριοτήτων Α. Προγράμματα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης. Β. Προγράμματα Αγωγής Υγείας. Γ. Προγράμματα Πολιτιστικών θεμάτων. Δανειστική βιβλιοθήκη Χρήση Νέων Τεχνολογιών Πρόγραμμα Ομαλής Μετάβασης Σχολικός κήπος

32 Δανειστική βιβλιοθήκη

33 ΟΜΑΛΗ ΜΕΤΑΒΑΣΗ

34 Νέες Τεχνολογίες στο Νηπιαγωγείο 3 ο Νηπ/γείο Μύρινας 5 ο Νηπ/γείο Μυτιλήνης

35 Δημιουργία λαχανόκηπου Νηπ/γείο Βαρειάς 3 ο Νηπ/γείο Μύρινας

36 Συνεργασία με τους γονείς/κηδεμόνες Με την έναρξη της σχολικής χρονιάς, αλλά και σε τακτά χρονικά διαστήματα, οι Νηπιαγωγοί καλούν τους γονείς/κηδεμόνες των μαθητών σε συγκεντρώσεις. και τους ενημερώνουν για: τον κοινωνικό και παιδαγωγικό ρόλο του Ολοήμερου Νηπιαγωγείου, το πρόγραμμα και τους στόχους του, τις δραστηριότητες, καθώς και για την εφαρμογή σύγχρονων μεθόδων διδασκαλίας.

37 Για μια αποδοτική συνεργασία με τους γονείς χρειάζεται: Κλίμα αμοιβαίου σεβασμού & εμπιστοσύνης Κατανόηση και ενσυναίσθηση. Θετικά σχόλια για το παιδί στην αρχή και μετά συζήτηση για το πρόβλημα του. Διαθέσιμος χρόνος και από τις δυο πλευρές.

38 Στο πλαίσιο της συνεργασίας οι γονείς μπορούν: Να φροντίζουν για την προμήθεια «άχρηστου υλικού» αλλά χρήσιμου για το νηπιαγωγείο. Να συνοδεύουν τα παιδιά για αγορές υλικών. Να διαβάζουν βιβλία στη γωνιά της βιβλιοθήκης. Να προσφέρουν τις ειδικές τους γνώσεις. Να βοηθούν στην ανάπτυξη παιχνιδιών στην αυλή. Να συνοδεύουν τα παιδιά στις εξόδους και τις επισκέψεις. Να βοηθούν στη συλλογή υλικού στο πλαίσιο ανάπτυξης σχεδίων εργασίας. Να βοηθούν σε ανάγκες του νηπιαγωγείου(μεταφορά υλικών, Βασίλαρου επιδιορθώσεις Βάσω, Σχολική Σύμβουλος 49ης Περιφέρειας επίπλων Προσχολικής Αγωγής κλπ).

39 Συνεργασία γονέων 7 ο Νηπ/γείο Μυτιλήνης 10 ο Νηπ/γείο Μυτιλήνης

40 Αξιολόγηση Στο ολοήμερο Νηπιαγωγείο η παρουσία των δυο νηπιαγωγών αυξάνει την αξιοπιστία και υπάρχουν πολλές ευκαιρίες για εφαρμογή εναλλακτικών μορφών αξιολόγησης όπως: Παρατήρηση και καταγραφή συμπεριφορών η πορεία και τα αποτελέσματα σχεδίων εργασίας η αξιολόγηση της ομάδας από τα ίδια τα παιδιά συλλογικά ο φάκελος εργασιών του παιδιού Ο φάκελος αξιολόγησης (portfolio)

41 Βιβλιογραφία Δαφέρμου Χ., Κουλούρη Π., Μπασαγιάννη Ε.: Οδηγός Νηπιαγωγού, ΥΠΕΠΘ - Π.Ι., Αθήνα Φ.50/313/138476/Γ1/ Εγκύκλιοςτου Υ.ΠΑΙ.Θ., με θέμα: : «Λειτουργία του Ολοήμερου Νηπιαγωγείου για το σχολικό έτος » Φ.12/427/79844/Γ1/ , εγκύκλιος του Υ.ΠΑΙ.Θ., με θέμα: «Προγραμματισμός εκπαιδευτικού έργου σχολικού έτους ». Κουτσουβάνου Ε.- Γιαλαμάς Β.: Ο χώρος του Νηπ/γείου και οι διαδικασίες μάθησης και διδασκαλίας, Οδυσσέας Ντολιοπούλου Ε.: Το Ολοήμερο Νηπιαγωγείο, Ελλην. Γράμματα 2003.