Σχολική Μουσική Εκπαίδευση: αρχές, στόχοι, δραστηριότητες. Ζωή Διονυσίου

Transcript

1 Σχολική Μουσική Εκπαίδευση: αρχές, στόχοι, δραστηριότητες Ζωή Διονυσίου

2 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 10-2

3 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons

4 Προγραμματισμός Αναλυτικό-Ωρολόγιο Πρόγραμμα Σχεδιάζοντας το μάθημα της μουσικής Τι διδάσκουμε; (περιεχόμενο διδασκαλίας, τα είδη μουσικής που διδάσκουμε, το ρεπερτόριο, κλπ.) [ΥΛΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ] Γιατί το διδάσκουμε; (εκπαιδευτική φιλοσοφία του δασκάλου, οι εμπειρίες και τα ενδιαφέροντα τού διδάσκοντα και των διδασκομένων, οι τεχνικές δεξιότητες και οι γενικές και ειδικές μουσικές γνώσεις που θέλουμε να αποκτήσουν οι μαθητές, κ.ο.κ.) [ΣΤΟΧΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ] Ποιους διδάσκουμε; (τα χαρακτηριστικά της μουσικής ανάπτυξης και των μουσικών ικανοτήτων των παιδιών κάθε ηλικίας, τα γενικά και ειδικά ενδιαφέροντα και ιδιαιτερότητες των μαθητών, οι εθνοτικές και κοινωνικές ταυτότητες στην εκπαίδευση. [ΜΑΘΗΤΕΣ] Πώς το διδάσκουμε; (μέθοδο διδασκαλίας, αναλυτικό πρόγραμμα, οργάνωση τάξης, σχεδιασμός ημερήσιων μαθημάτων, προγραμματισμός του σχολείου, ευλυγισία του προγράμματος, αξιολόγηση, διαθεματικότητα, κλπ. ΜΕΘΟΔΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ]

5 Μέθοδοι διδασκαλίας Μπορεί η ποικιλία διδακτικών μεθόδων και τεχνικών εργασίας στην τάξη να συμβάλουν στην αύξηση του ενδιαφέροντος των μαθητών για τη μουσική; Ποια είναι αποτελεσματική διδασκαλία; Όταν προωθεί η μάθηση τη δημιουργική σκέψη των μαθητών, όταν ενεργοποιεί τη διάθεσή τους για μάθηση και τους μαθαίνει πώς να μαθαίνουν μόνοι τους.

6 Μέθοδοι διδασκαλίας Μετωπική διδασκαλία Διάλεξη Επίδειξη (πείραμα) Διαλεκτική μέθοδος Μέθοδος της συζήτησης Ομαδοσυνεργατική μέθοδος Συμμετοχική διδασκαλία Μέθοδος Project (Σχέδιο Εργασίας) Επαγωγική μέθοδος Παραγωγική μέθοδος Ερμηνευτική μέθοδος Διδασκαλία μέσω νέων τεχνολογιών (προγραμματισμένη διδασκαλία) Μέθοδος μελέτης περίπτωσης (case study)

7 ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Κυκλική επεξεργασία Τεχνική Πυραμίδας Τεχνική Τα τρία τέσσερα πέντε πιο σημαντικά πράγματα Τεχνική Ιδεοθύελλας (Brainstorming) Τεχνική πολλαπλών ερωτήσεων Παιχνίδι ρόλων

8 Τρεις βασικές αρχές στο μάθημα της μουσικής Σεβασμός στη μουσική ως κώδικα επικοινωνίας (σε πρακτικό και θεωρητικό επίπεδο, να μην απλοποιούμε τη μουσική γλώσσα υποβιβάζοντάς την), Σεβασμός στη μουσική γλώσσα των μαθητών (επίπεδο μουσικής ανάπτυξης και επίπεδο μουσικών ικανοτήτων των μαθητών, ενδιαφέροντα, ταλέντα και ιδιαιτερότητες, οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον), Μουσική ευφράδεια ως πρώτος και τελικός στόχος: συνομιλία με τη μουσική (βιωματική και δημιουργική προσέγγιση μέσα από δημιουργικές δραστηριότητες, έμφαση στη γνώση της ίδιας της μουσικής παρά στην γνώση γύρω από τη μουσική, μουσική δημιουργία στο μάθημα)[1]. [1] Swanwick, Keith. Teaching music musically. London, Routledge, 2001,

9 Άξονες γνωστικού περιεχομένου στο ΔΕΠΠΣ Εκτέλεση Μουσική Δημιουργία Ακρόαση-Αξιολόγηση (Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγράμματος Σπουδών, 2003)

10 Δραστηριότητες Μουσικής Αγωγής Η μουσική στο σχολείο χρειάζεται να διδάσκεται με τρόπο βιωματικό, δημιουργικό και ευχάριστο, με γνώμονα το να ανάγουμε το βίωμα σε γνώση και στόχο την ανάπτυξη της δημιουργικότητας των μαθητών και τη δημιουργία προσωπικών σχέσεων των μαθητών με τη μουσική. Ποικίλες δραστηριότητες συνδράμουν προς αυτή την κατεύθυνση, όπως το τραγούδι, η εκτέλεση μουσικών οργάνων, η δημιουργική ακρόαση, ο αυτοσχεδιασμός, η σύνθεση μουσικής, το θέατρο, το θεατρικό παιχνίδι και η δραματοποίηση, ο χορός, οι ηχοεικόνες και οι ηχοϊστορίες, τα μουσικά παιχνίδια, τα μουσικά παραμύθια, οι ενορχηστρώσεις, οι κατασκευές μουσικών οργάνων και άλλες. Οι πιο καθιερωμένες ως οι 6 μουσικές δραστηριότητες που εμπεριέχουν φυσικά όλα τα προηγούμενα είναι: Ρυθμός και Κίνηση Τραγούδι Εκτέλεση μουσικών οργάνων Μουσική ακρόαση Δημιουργικές εργασίες Μουσική ανάγνωση και γραφή (Λ.Σέργη, Δημιουργική Μουσική Αγωγή)

11 Ρόλος δάσκαλου - δασκάλας Ειδικός δάσκαλος ή δάσκαλος των μαθημάτων τους; Προετοιμασία και μελέτη του υλικού Μουσικές γνώσεις Παιδαγωγικές γνώσεις Μουσικές δεξιότητες (πιάνο, τραγούδι, φλογέρα, κρουστά, κιθάρα, κλπ.) Ευχάριστη και ζωντανή προσωπικότητα Να γνωρίζει τις ιδιαιτερότητες, προβλήματα, χαρίσματα, επίπεδο των παιδιών της τάξης Να συσχετίζει τη μουσική με τις υπόλοιπες γνώσεις των παιδιών εντός και εκτός σχολείου.

12 Χώρος, οργάνωση, υλικά και μέσα Διαρρύθμιση επίπλων (ελεύθερος χώρος, θρανία στη σειρά, θρανία σε ομάδες, καρέκλες σε ημικύκλιο χωρίς θρανία, κάθισμα στο πάτωμα σε κύκλο, κλπ.) Καλή επικοινωνία με τους μαθητές (καθαρές και σαφείς οδηγίες, βλέμμα και προσοχή, καλή ακουστική προς όλη την τάξη, καθαρός λόγος, ιδέες, κ.ά.) Οργάνωση της καθημερινής ζωής (τάξη, καθαριότητα, διανομή υλικών, ειδικά πόστα, κ.ά.)

13 Πού θέλουμε να φτάσουμε; Να βοηθήσουμε το μαθητή να δομήσει την προσωπική του σχέση με τη μουσική Να δημιουργήσουμε συνθήκες τέτοιες ώστε να μας προσφέρει η μουσική και γενικότερα η τέχνη δυνατότητες αναγέννησης, έκφρασης, δημιουργίας, μιας ποιοτικότερης και πλουσιότερης ζωής.