PUBLIC. 9861/17 ΚΒ/μκρ/ΚΚ 1 DGE 1B LIMITE EL. Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Βρυξέλλες, 2 Ιουνίου 2017 (OR. en) 9861/17

Transcript

1 Conseil UE Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Διοργανικοί φάκελοι: 2016/0230 (COD) 2016/0231 (COD) Βρυξέλλες, 2 Ιουνίου 2017 (OR. en) 9861/17 LIMITE PUBLIC CLIMA 161 ENV 564 ENER 264 TRANS 241 AGRI 299 FORETS 22 COMPET 467 ECOFIN 483 ONU 77 CODEC 957 ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Αποδέκτης: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου Επιτροπή των Μονίμων Αντιπροσώπων / Συμβούλιο Αριθ. εγγρ. Επιτρ.: 11483/16 CLIMA 92 ENV 511 ENER 293 TRANS 315 AGRI 432 COMPET 432 ECOFIN 730 CODEC 1098 IA 55 - COM(2016) 482 final, 11494/16 CLIMA 93 ENV 512 AGRI 434 FORETS 35 ONU 88 CODEC 1101 IA 56 - COM(2016) 479 final Θέμα: Τομείς εκτός ΣΕΔΕ: α) Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τις δεσμευτικές ετήσιες μειώσεις των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου από τα κράτη μέλη από το 2021 έως το 2030 για μια ανθεκτική Ενεργειακή Ένωση και την τήρηση των δεσμεύσεων που απορρέουν από τη Συμφωνία των Παρισίων και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 525/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με μηχανισμό παρακολούθησης και υποβολής εκθέσεων σχετικά με τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και άλλων πληροφοριών σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο που αφορούν την αλλαγή του κλίματος (πρώτη ανάγνωση) β) Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη συμπερίληψη των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου και των απορροφήσεων από δραστηριότητες χρήσης γης, αλλαγής χρήσης γης και δασοπονίας εντός του πλαισίου για το κλίμα και την ενέργεια έως το 2030, καθώς και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 525/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με μηχανισμό παρακολούθησης και υποβολής εκθέσεων σχετικά με τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και άλλων πληροφοριών σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο που αφορούν την αλλαγή του κλίματος (πρώτη ανάγνωση) - Έκθεση προόδου 9861/17 ΚΒ/μκρ/ΚΚ 1

2 I. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1. Κατά τη σύνοδό του στις 23 και 24 Οκτωβρίου 2014, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμφώνησε επί του πλαισίου πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το κλίμα και την ενέργεια για το 2030 και ενέκρινε δεσμευτικό στόχο της ΕΕ για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στο έδαφός της κατά τουλάχιστον 40 % έως το 2030 σε σύγκριση με το Ο στόχος αυτός περιλαμβάνει, επίσης, την εθνικά καθορισμένη πρόθεση συνεισφοράς (INDC) της ΕΕ και των κρατών μελών της, η οποία υποβλήθηκε στην UNFCCC στις 6 Μαρτίου Στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου περιέχεται, μεταξύ άλλων, συγκεκριμένη καθοδήγηση όσον αφορά τη μεθοδολογία που θα πρέπει να χρησιμοποιείται για τον καθορισμό των εθνικών στόχων μείωσης των εκπομπών για το 2030 στους τομείς εκτός ΣΕΔΕ και τη διαθεσιμότητα και τη χρήση μέσων ευελιξίας στο πλαίσιο των σχετικών τομέων. 2. Στις 20 Ιουλίου 2016 η Επιτροπή ενέκρινε δυο νομοθετικές προτάσεις σχετικά με τη συμβολή των τομέων εκτός ΣΕΔΕ στη συνολική προσπάθεια: πρόταση για τις δεσμευτικές ετήσιες μειώσεις των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου από τα κράτη μέλη από το 2021 έως το 2030 («κανονισμός περί επιμερισμού των προσπαθειών») 2 και πρόταση σχετικά με τη συμπερίληψη των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου και των απορροφήσεων από δραστηριότητες χρήσης γης, αλλαγής χρήσης γης και δασοπονίας εντός του πλαισίου για το κλίμα και την ενέργεια έως το 2030 («κανονισμός LULUCF») 3. Οι δύο νέες προτάσεις, σε συνδυασμό με την πρόταση για την αναθεώρηση του ΣΕΔΕ της ΕΕ, έχουν ως στόχο να εξασφαλιστούν η επίτευξη του συνολικού στόχου της ΕΕ όσον αφορά τις μειώσεις των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου έως το 2030 και η τήρηση των δεσμεύσεων της ΕΕ και των κρατών μελών, όπως απορρέουν από τη Συμφωνία των Παρισίων. 3. Στην πρόταση κανονισμού περί επιμερισμού των προσπαθειών (ESR) καθορίζονται οι εθνικοί στόχοι μείωσης που βασίζονται στο σχετικό κατά κεφαλήν ΑΕγχΠ, ενώ οι στόχοι των κρατών μελών που έχουν κατά κεφαλήν ΑΕγχΠ άνω του μέσου όρου της ΕΕ προσαρμόζονται, ώστε να αντικατοπτρίζουν τη σχέση κόστους/αποτελεσματικότητας εντός της εν λόγω ομάδας. Η πρόταση διατηρεί τις υφιστάμενες δυνατότητες ευελιξίας (τραπεζική αποταμίευση και δανεισμός, μεταβιβάσεις μεταξύ των κρατών μελών) και προτείνει δύο νέες δυνατότητες ευελιξίας: περιορισμένη χρήση καθαρών απορροφήσεων από ορισμένες λογιστικές κατηγορίες LULUCF για τη συμμόρφωση προς τους στόχους στους τομείς του επιμερισμού των προσπαθειών και τη δυνατότητα για ορισμένα κράτη μέλη να χρησιμοποιούν περιορισμένο αριθμό δικαιωμάτων ΣΕΔΕ (συνολικά 100 εκατ. ευρώ), για την αντιστάθμιση των εκπομπών στους τομείς επιμερισμού των προσπαθειών. 1 Έγγρ. EUCO 169/14 2 Έγγρ /16 + ADD 1 + ADD 2 + ADD 3. 3 Έγγρ /16 + ADD 1 + ADD 2 + ADD /17 ΚΒ/μκρ/ΚΚ 2

3 4. Στόχος της πρότασης κανονισμού LULUCF, που βασίζεται στους υφιστάμενους πανενωσιακούς λογιστικούς κανόνες, όπως ορίζονται στην απόφαση αριθ. 529/2013/ΕΕ, είναι να καθορίσει τον τρόπο συμπερίληψης του τομέα LULUCF στο πλαίσιο πολιτικής για το κλίμα και την ενέργεια για το Βάσει αυτής της πρότασης, τα κράτη μέλη οφείλουν να εξασφαλίζουν ότι οι καταγεγραμμένες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου και οι απορροφήσεις βρίσκονται σε ισορροπία και ότι συνολικά ο τομέας LULUCF δεν παράγει καθαρές εκπομπές («κανόνας της μη επιβάρυνσης»), και παράλληλα ορίζονται λογιστικοί κανόνες για συγκεκριμένους τομείς χρήσης γης. Προβλέπονται διάφορες δυνατότητες ευελιξίας προκειμένου τα κράτη μέλη να εξασφαλίζουν τη συμμόρφωση προς τον κανόνα αυτόν: η δυνατότητα χρήσης πλεονασματικών δικαιωμάτων από τον ESR, με την αντιστάθμιση των εκπομπών από μία κατηγορία γης με απορροφήσεις από άλλη αντίστοιχη κατηγορία, τη σώρευση καθαρών απορροφήσεων κατά την περίοδο και την εμπορία πλεονασματικών απορροφήσεων μεταξύ των κρατών μελών. Στην πρόταση εισάγεται επίσης μια νέα ενωσιακή διαδικασία διακυβέρνησης σχετικά με τον καθορισμό των επιπέδων αναφοράς για τη διαχείριση των δασικών εκτάσεων. 5. Το Συμβούλιο (Περιβάλλον) διεξήγαγε συζήτηση προσανατολισμού σχετικά με τις δύο προτάσεις στις 17 Οκτωβρίου 2016 και έλαβε υπό σημείωση έκθεση της σλοβακικής Προεδρίας σχετικά με την πορεία των εργασιών κατά τη συνεδρίασή του στις 19 Δεκεμβρίου Οι εργασίες σε τεχνικό επίπεδο συνεχίστηκαν καθ όλη τη διάρκεια της μαλτέζικης Προεδρίας. Τα πλέον πρόσφατα συμβιβαστικά κείμενα της Προεδρίας, που συζητήθηκαν κατά τις συνεδριάσεις της Ομάδας «Περιβάλλον» στις 29 (LULUCF) και στις 30 Μαΐου (ESR), επισυνάπτονται στα έγγραφα 9699/17 και 9611/17 αντιστοίχως. 6. Η Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων (ENVI) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ψήφισε το σχέδιο έκθεσης σχετικά με την πρόταση του ESR στις 30 Μαΐου Η ψηφοφορία της επιτροπής επί της πρότασης για τις LULUCF έχει προγραμματιστεί για τις 22 Ιουνίου Οι ψηφοφορίες στην Ολομέλεια επί αμφοτέρων των προτάσεων αναμένεται να πραγματοποιηθούν τον Ιούλιο. 7. Η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και η Επιτροπή των Περιφερειών γνωμοδότησαν επί αμφοτέρων των προτάσεων στις 14 Δεκεμβρίου 2016 και στις Μαρτίου 2017 αντιστοίχως. 8. Στα τμήματα που ακολουθούν, η Προεδρία παρουσιάζει την πρόοδο που έχει επιτευχθεί μέχρι σήμερα σχετικά με τις δύο προτάσεις και προσδιορίζει τα σημαντικότερα εκκρεμή ζητήματα. 9861/17 ΚΒ/μκρ/ΚΚ 3

4 II. ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΠΙΜΕΡΙΣΜΟ ΤΩΝ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΩΝ Γενικά Τα βασικά θέματα της πρότασης εντοπίστηκαν από την αρχή των συζητήσεων στο πλαίσιο του Συμβουλίου. Ενώ οι προτεινόμενοι εθνικοί στόχοι μείωσης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου για το 2030 δεν τέθηκαν σε γενικές γραμμές υπό αμφισβήτηση, πολλές αντιπροσωπείες έκριναν ότι απαιτούνται περαιτέρω προσπάθειες σχετικά με άλλα βασικά στοιχεία της πρότασης, ιδίως το σημείο εκκίνησης για τη γραμμική πορεία προς τον στόχο και οι αποκαλούμενες «νέες» δυνατότητες ευελιξίας, προκειμένου να διασφαλίσει η συνολική ισορροπία της πρότασης. Ωστόσο, παρά τις αναλυτικές συζητήσεις σχετικά με τα εν λόγω θέματα σε επίπεδο Ομάδας, συμπεριλαμβανομένης της εξέτασης των διαφόρων εναλλακτικών λύσεων για την προσέγγιση που προτείνει η Επιτροπή, οι θέσεις των αντιπροσωπιών σχετικά με τα βασικά ζητήματα εξακολουθούν να διαφέρουν. Ως εκ τούτου, η Προεδρία υπέβαλε πρόσφατα συμβιβαστική πρόταση με βάση την εισαγωγή ενός νέου στοιχείου στις συζητήσεις, συγκεκριμένα ενός πρόσθετου αποθεματικού ασφαλείας για τα κράτη μέλη, η οποία αποσκοπεί στο να δώσει απάντηση στις ανησυχίες ορισμένων αντιπροσωπιών χωρίς να οδηγήσει σε τροποποίηση των βασικών στοιχείων της πρότασης της Επιτροπής. Η πορεία των εργασιών σχετικά με τα προαναφερθέντα βασικά ζητήματα περιγράφεται κατωτέρω. Άλλα ζητήματα που παραμένουν υπό συζήτηση περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, θέματα μεθοδολογίας σχετικά με τον προσδιορισμό των ετήσιων δικαιωμάτων εκπομπής (άρθρο 9) και την επανεξέταση (άρθρο 14), ιδίως όσον αφορά τη σχέση της με το χρονοδιάγραμμα της συμφωνίας των Παρισίων. Κυριότερα ζητήματα Α. Σημείο εκκίνησης για τη γραμμική πορεία μείωσης Το άρθρο 4 και το παράρτημα I της πρότασης της Επιτροπής ορίζουν τις μειώσεις των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου των κρατών μελών το Τα ετήσια επίπεδα εκπομπών καθορίζονται με βάση μια γραμμική τροχιά, που αρχίζει το 2020, από τις μέσες εκπομπές για την περίοδο με βάση τα πιο πρόσφατα αναθεωρημένα δεδομένα περί εκπομπών αερίων θερμοκηπίου. 9861/17 ΚΒ/μκρ/ΚΚ 4

5 Ο καθορισμός του σημείου εκκίνησης έχει σημαντικές επιπτώσεις στο αναμενόμενο πλεόνασμα ή έλλειμμα δικαιωμάτων εκπομπής στους τομείς επιμερισμού των προσπαθειών κατά την περίοδο από το 2021 έως το 2030 και οι θέσεις των αντιπροσωπιών για το ζήτημα αυτό εξακολουθούν να διαφέρουν. Πολλές αντιπροσωπίες υποστηρίζουν την πρόταση της Επιτροπής σχετικά με το σημείο εκκίνησης. Για ορισμένες αντιπροσωπίες, η επιλογή των μέσων τιμών εκπομπής για τα έτη 2016 έως 2018 ως σημείου εκκίνησης δεν λαμβάνει δεόντως υπόψη τις πρώιμες προσπάθειες για τη μείωση των εκπομπών και ορισμένες από αυτές θεωρούν ότι θα πρέπει, αντί των τιμών εκπομπής, να χρησιμοποιούνται ως βάση οι στόχοι των κρατών μελών για το Άλλες αντιπροσωπίες συμφωνούν με την εκτίμηση της Επιτροπής ότι η τιμή στόχος για το 2020 ως σημείο εκκίνησης θα οδηγήσει σε πολύ μεγάλο πλεόνασμα δικαιωμάτων εκπομπής και, ως εκ τούτου, ενέχει τον κίνδυνο να μην επιτευχθεί ο στόχος του Προτάθηκε, επίσης, μία τρίτη επιλογή: αν, με βάση την προσέγγιση που προτείνει η Επιτροπή, το δικαίωμα εκπομπής ενός κράτους μέλους για το 2021 υπερβαίνει το στόχο του για το 2020, θα πρέπει να χρησιμοποιείται ως βάση, αντί του δικαιώματος εκπομπής, η τιμή στόχος για το 2020 του εν λόγω κράτους μέλους. Ορισμένες αντιπροσωπίες θα προτιμούσαν ως σημείο έναρξης της γραμμικής πορείας το 2021 αντί για το 2020, όπως προτείνεται από την Επιτροπή. Δεδομένου ότι καμία από τις εναλλακτικές λύσεις στην προσέγγιση που προτείνεται από την Επιτροπή σχετικά με το σημείο εκκίνησης δεν υποστηρίζεται από την πλειοψηφία των αντιπροσωπιών, το τελευταίο κείμενο της Προεδρίας δεν προτείνει ουσιαστικές τροποποιήσεις σε αυτό το άρθρο. Β. Προσαρμογή των πιστώσεων για ορισμένα κράτη μέλη Για την αντιμετώπιση των προβληματισμών σχετικά με τον διανεμητικό αντίκτυπο από την πλευρά των κρατών μελών, στα οποία επιτράπηκε η αύξηση των εκπομπών το 2020 συγκριτικά με το 2005, το άρθρο 10 παράγραφος 2 το και παράρτημα IV της πρότασης της Επιτροπής προβλέπουν προσαρμογή των πιστώσεων για το 2021 τόσο για τα κράτη μέλη με θετικό όριο δυνάμει της απόφασης περί επιμερισμού της προσπάθειας όσο και για αυτά με αυξανόμενα ετήσια δικαιώματα εκπομπών μεταξύ 2017 και Η προσαρμογή αυξάνει την κατανομή ESR για τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη κατά ποσό ίσο προς την αύξηση των πιστώσεων για την περίοδο , δυνάμει της ισχύουσας απόφασης για τον επιμερισμό των προσπαθειών σε σύγκριση με τη μέση κατανομή στο διάστημα Ωστόσο, αρκετά από τα ωφελούμενα κράτη μέλη θεωρούν ότι η προτεινόμενη μέθοδος προσαρμογής είναι ανεπαρκής, δεδομένων των προσπαθειών που έγιναν μέχρι το /17 ΚΒ/μκρ/ΚΚ 5

6 Γ. Συνέχιση των υφιστάμενων δυνατοτήτων ευελιξίας Στις δυνατότητες ευελιξίας που διατίθενται στα κράτη μέλη για την επίτευξη των ετήσιων ορίων τους συμπεριλαμβάνονται η δυνατότητα ευελιξίας κατά την πάροδο του χρόνου μέσω της τραπεζικής αποταμίευσης και του δανεισμού ΕΔΕ εντός της περιόδου δέσμευσης, καθώς και η δυνατότητα ευελιξίας μεταξύ των κρατών μελών μέσω μεταβιβάσεων των ΕΔΕ (άρθρο 5 της πρότασης της Επιτροπής). Ορισμένες αντιπροσωπίες υποστήριξαν ότι οι εν λόγω δυνατότητες ευελιξίας θα πρέπει να ενισχυθούν περαιτέρω, όπως ζήτησε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στα συμπεράσματα του Οκτωβρίου Ως εκ τούτου, η Προεδρία πρότεινε να αυξηθεί το όριο δανεισμού από 5 % σε 10 % κατά τη διάρκεια των πρώτων 5 ετών της περιόδου κατανομής και να συμπεριληφθεί μια νέα διάταξη στο κείμενο, η οποία θα προβλέπει τη δυνατότητα μεταβιβάσεων βάσει σχεδίων μεταξύ των κρατών μελών. Δ. Εφάπαξ ευελιξία Στο άρθρο 6 και στο παράρτημα ΙΙ της πρότασης της Επιτροπής προβλέπεται μια νέα μορφή εφάπαξ ευελιξίας μέσω της ακύρωσης έως 100 εκατ. δικαιωμάτων ΣΕΔΕ της ΕΕ, για να διευκολυνθεί η επίτευξη των στόχων για τα κράτη μέλη με εθνικούς στόχους μείωσης πολύ πάνω τόσο από το μέσο όρο της Ένωσης όσο και από το οικονομικά αποδοτικό δυναμικό μείωσής τους, καθώς και για τα κράτη μέλη που δεν κατένειμαν δωρεάν δικαιώματα σε βιομηχανικές εγκαταστάσεις το Δεδομένου ότι οι έως τώρα προτάσεις για τροποποίηση της πρότασης της Επιτροπής σχετικά με την εφάπαξ ευελιξία, όσον αφορά το συνολικό ανώτατο ποσό, την επιλεξιμότητα και το επίπεδο πρόσβασης, έχουν συγκεντρώσει ελάχιστη υποστήριξη στην Ομάδα, το τελευταίο συμβιβαστικό κείμενο της Προεδρίας δεν περιλαμβάνει τροποποιήσεις στην προσέγγιση που προτείνεται από την Επιτροπή. Ωστόσο, το κείμενο της Προεδρίας εισάγει περισσότερη ευελιξία για τα επιλέξιμα κράτη μέλη, επιτρέποντάς τους να αναθεωρήσουν, σε δύο περιπτώσεις στη συνέχεια της περιόδου, την αρχική τους απόφαση από το 2019 σχετικά με την προβλεπόμενη χρήση της δυνατότητας ευελιξίας. 9861/17 ΚΒ/μκρ/ΚΚ 6

7 Ε. Ευελιξία στον τομέα LULUCF Στο άρθρο 7 και στο παράρτημα ΙΙΙ, η πρόταση προβλέπει τη δυνατότητα για τα κράτη μέλη να χρησιμοποιούν έως και 280 εκατ. καθαρών απορροφήσεων από τις λογιστικές κατηγορίες αποδασωμένες ή δασωμένες εκτάσεις γης, διαχειριζόμενες καλλιεργήσιμες εκτάσεις ή διαχειριζόμενες χορτολιβαδικές εκτάσεις, για την αντιστάθμιση των εκπομπών στους τομείς του ESR. Η νέα δυνατότητα ευελιξίας είναι διαθέσιμη για όλα τα κράτη μέλη, αλλά η κατανομή λαμβάνει υπόψη το σχετικό μερίδιο των γεωργικών εκπομπών στον ESR. Μερικές αντιπροσωπίες τάσσονται υπέρ της αύξησης του συνολικού ποσού της δυνατότητας ευελιξίας. Ορισμένες αντιπροσωπίες διατύπωσαν κριτική για τον τρόπο με τον οποίο χωρίζονται σε ομάδες τα κράτη μέλη, θεωρώντας αυθαίρετο τον χωρισμό αυτό, και πρότειναν εναλλακτικές προσεγγίσεις. Καθεμία από αυτές θα οδηγούσε σε μεταβολές της κατανομής της συνολικής ευελιξίας μεταξύ των κρατών μελών. Όσον αφορά τις συζητήσεις σχετικά με τον προτεινόμενο κανονισμό LULUCF, ορισμένες αντιπροσωπίες θεωρούν ότι η δυνατότητα να χρησιμοποιούν πιστωτικά μόρια από τη δασική διαχείριση βάσει του παρόντος άρθρου δεν θα πρέπει να αναβληθεί για μεταγενέστερο χρόνο, όπως πρότεινε η Επιτροπή, αλλά ότι θα πρέπει να καταστεί διαθέσιμη από το Επί του παρόντος, δεν έχει υπάρξει σημαντική στήριξη στις διάφορες εναλλακτικές προσεγγίσεις όσον αφορά την κατανομή της ευελιξίας. Ως εκ τούτου, το τελευταίο κείμενο της Προεδρίας δεν προτείνει ουσιαστικές αλλαγές στην πρόταση της Επιτροπής σχετικά με το άρθρο αυτό. ΣΤ. Πρόταση της Προεδρίας για ένα πρόσθετο αποθεματικό ασφαλείας Όπως αναφέρθηκε ανωτέρω, το τελευταίο συμβιβαστικό κείμενο της Προεδρίας προτείνει ένα νέο άρθρο 10α σχετικά με το αποθεματικό ασφαλείας, το οποίο θα είναι διαθέσιμο στο τέλος της περιόδου ως πρόσθετη δυνατότητα ευελιξίας σε περίπτωση πραγματικής ανάγκης μεμονωμένων κρατών μελών. Το αποθεματικό δεν θα μεταβάλει τα κύρια σημεία της πρότασης της Επιτροπής σχετικά με τα άρθρα 4, 10 ή 7. Σύμφωνα με τη συμβιβαστική πρόταση της Προεδρίας, το αποθεματικό πρέπει να είναι επωφελές μόνο για τα κράτη μέλη με κατά κεφαλήν ΑΕΠ κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ το 2013, τα οποία θα υπερκαλύψουν τους στόχους τους για το 2020 και τα οποία, παρά τη χρήση άλλων δυνατοτήτων ευελιξίας που προβλέπονται στον προτεινόμενο κανονισμό, αντιμετωπίζουν προβλήματα στην επίτευξη του στόχου τους για το Το αποθεματικό πρέπει να διατίθεται στα κράτη μέλη που πληρούν όλες τις απαιτούμενες προϋποθέσεις και η χρησιμοποίησή του δεν θα πρέπει να επιβραδύνει την επίτευξη των στόχων της ΕΕ για τη μείωση των εκπομπών της τάξης του 30 % για το έτος 2030 στους τομείς που καλύπτει ο προτεινόμενος κανονισμός ESR. 9861/17 ΚΒ/μκρ/ΚΚ 7

8 Η διαθεσιμότητα του αποθεματικού θα μπορούσε, επιπλέον, να εξαρτάται από το εύρος της υπέρβασης του στόχου της ΕΕ για το 2030 στους τομείς εκτός ΣΕΔΕ. Δεδομένου ότι η ανάληψη έγκαιρης δράσης μέχρι το 2020, η πραγματική ανάγκη για εγχώρια επίτευξη του στόχου καθώς και η επίτευξη από την ΕΕ του στόχου για το 2030 αποτελούν όλες σημαντικές προϋποθέσεις, τα ποσά που διατίθενται στο κάθε κράτος μέλος χωριστά δεν μπορούν να καθοριστούν από τώρα. Ωστόσο, οι κανόνες που θα μετατρέψουν τις προϋποθέσεις αυτές σε αντικειμενική κλείδα κατανομής θα πρέπει να καθοριστούν από τώρα. Σε γενικές γραμμές, οι αντιπροσωπίες εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για τις προσπάθειες της Προεδρίας προκειμένου να σημειωθεί πρόοδος και πολλές από αυτές αναγνώρισαν τα θετικά στοιχεία της προτεινόμενης προσέγγισης. Ωστόσο, οι αντιπροσωπίες ζήτησαν περισσότερες πληροφορίες και διευκρινίσεις επί ορισμένων σημαντικών πτυχών του προτεινόμενου αποθεματικού, όπως το συνολικό ποσό του, η διαθεσιμότητά του και το επίπεδο πρόσβασης για κάθε κράτος μέλος, καθώς και οι πιθανές επιπτώσεις του στις μεταφορές μεταξύ των κρατών μελών. Η Προεδρία πιστεύει ότι το εν λόγω αποθεματικό, συνδεδεμένο με ένα σύνολο σαφώς καθορισμένων προϋποθέσεων και συμπληρωματικά προς τα υφιστάμενα βασικά στοιχεία της πρότασης της Επιτροπής, θα μπορούσε να συμβάλει στην επίλυση σειράς ζητημάτων που εκκρεμούν σχετικά με άλλα βασικά μέρη της πρότασης, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα τόσο την περιβαλλοντική του ακεραιότητα όσο και το βασικό στόχο της διασφάλισης της επίτευξης του στόχου της ΕΕ για το 2030 στους τομείς εκτός ΣΕΔΕ. Ως εκ τούτου, η Προεδρία θεωρεί ότι οι μελλοντικές εργασίες για την πρόταση θα πρέπει να επικεντρωθούν σε περαιτέρω λεπτομερείς συζητήσεις για το νέο αποθεματικό. 9861/17 ΚΒ/μκρ/ΚΚ 8

9 III. LULUCF Γενικά Υπάρχει ευρεία υποστήριξη μεταξύ των αντιπροσωπιών για την ενσωμάτωση των τομέων LULUCF ως σημαντικού και αναπόσπαστου στοιχείου του πλαισίου της ΕΕ για το κλίμα και την ενέργεια για το Ωστόσο, πολλές αντιπροσωπίες εκφράζουν το προβληματισμό τους για τη συνολική ισορροπία της πρότασης, ιδίως όσον αφορά τη συμβολή των δασών και των πρακτικών της βιώσιμης διαχείρισης των δασών σε σχέση με την παροχή κινήτρων για τη δράση για το κλίμα, την τήρηση των δεσμεύσεών τους για το κλίμα και την ενέργεια καθώς και τη συνοχή με την επίτευξη των μακροπρόθεσμων στόχων της συμφωνίας των Παρισίων. Ταυτόχρονα, κατά τη διάρκεια των συζητήσεων, προσδιορίστηκαν ως σημαντικές αρχές η περιβαλλοντική ακεραιότητα της πρότασης, η διαφάνειά της και η αξιοπιστία της σε διεθνές επίπεδο. Η Προεδρία εκτίμησε ότι έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος όσον αφορά την αποσαφήνιση του κειμένου και την κατανόηση των εκκρεμών ζητημάτων της πολύπλοκης αυτής πρότασης. Τα ακόλουθα κύρια ζητήματα προέκυψαν από τις συζητήσεις. Μπορεί να καταγραφεί πρόοδος στα ζητήματα αυτά, αλλά απαιτείται περαιτέρω εις βάθος εξέταση. Κυριότερα ζητήματα A. Επίπεδα αναφοράς δασικών εκτάσεων και ανώτατο όριο στη χρήση πιστωτικών μορίων Η χρήση επιπέδων αναφοράς δασικών εκτάσεων με βάση μια ιστορική περίοδο αναφοράς, δηλαδή την περίοδο , και τον καθορισμό «ανώτατου ορίου» στη χρήση πιστωτικών μορίων που προκύπτουν από τις διαχειριζόμενες δασικές εκτάσεις και στους οικείους λογαριασμούς LULUCF, ίσο με το 3,5 % των συνολικών εκπομπών του κράτους μέλους κατά το έτος ή την περίοδο βάσης, αποτελούν τα βασικά στοιχεία της προσέγγισης της Επιτροπής ως προς τη λογιστική για τις διαχειριζόμενες δασικές εκτάσεις. 9861/17 ΚΒ/μκρ/ΚΚ 9

10 Ορισμένες αντιπροσωπίες υποστηρίζουν την προσέγγιση αυτή, προβάλλοντας το επιχείρημα ότι διασφαλίζει την περιβαλλοντική ακεραιότητα της πρότασης. Ωστόσο, αρκετές άλλες αντιπροσωπίες θεώρησαν, αντιθέτως, αναγκαία την αναζήτηση εναλλακτικών προσεγγίσεων, που θα αντανακλούν καλύτερα την ποικιλομορφία των συνθηκών μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά τη δασική κάλυψη, τη διαχείριση των δασών, την ηλικία των δασών και τις φυσικές συνθήκες. Ειδικότερα, ο καθορισμός των επιπέδων αναφοράς δασικών εκτάσεων με βάση τις ιστορικές περιόδους αναφοράς μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα να αποτελεί η βιώσιμη και αυξανόμενη χρήση των δασών πηγή εκπομπών από λογιστική άποψη, ενώ στην πραγματικότητα δημιουργεί μια πραγματική καθαρή καταβόθρα. Ως εκ τούτου, θα προτιμούσαν μια προσέγγιση η οποία θα εξασφαλίζει δίκαιη μεταχείριση έναντι όλων των κρατών μελών και θα επιτρέπει και θα προάγει την ανάπτυξη των πολιτικών για τη βιώσιμη διαχείριση των δασών με βάση τις εθνικές τους συνθήκες. Προκειμένου να υπάρξει συμβιβασμός μεταξύ των αποκλινουσών θέσεων, η Προεδρία υπέβαλε συμβιβαστική λύση η οποία, διατηρώντας ταυτόχρονα ένα βασικό επίπεδο αναφοράς δασικών εκτάσεων, με βάση μια ιστορική - πιο πρόσφατη, ωστόσο - περίοδο αναφοράς από το 2000 έως το 2009, παρέχει μεγαλύτερη ευελιξία στα κράτη μέλη. Τα κράτη μέλη θα έχουν, με αυτόν τον τρόπο, τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν ένα εθνικό όριο υπό την προϋπόθεση ότι πληρούνται ορισμένα αντικειμενικά κριτήρια. Το όριο αυτό θα προβλέπει εγγυήσεις ώστε να εξασφαλίζεται η ευθυγράμμισή του με την αειφόρο διαχείριση των δασών, ενώ ταυτόχρονα θα λαμβάνονται υπόψη οι εθνικές συνθήκες. Οι εκπομπές που βρίσκονται κάτω από το εν λόγω εθνικό όριο, δηλαδή οι επιβαρύνσεις, θα πρέπει να προεξοφλούνται με συντελεστή [0,5]. Περαιτέρω, το εθνικό όριο θα πρέπει να καθοριστεί μέσω εφαρμογής ποσόστωσης στην υλοτόμηση που δεν θα υπερβαίνει το [80 %] της προβλεπόμενης αύξησης των δασών. Όσον αφορά το ανώτατο όριο στη χρήση πιστωτικών μορίων που προκύπτουν από τις διαχειριζόμενες δασικές εκτάσεις, η Προεδρία προτείνει δύο εναλλακτικές επιλογές: 1) ανακατανομή του ανώτατου ορίου με βάση τη δασική περιοχή, ή 2) ανώτατο όριο εκφραζόμενο ως ποσοστό [3,5]. 9861/17 ΚΒ/μκρ/ΚΚ 10

11 Στο παρόν στάδιο, η συμβιβαστική πρόταση της Προεδρίας δεν έχει εξασφαλίσει επαρκή υποστήριξη από τις αντιπροσωπίες. Οι αντιπροσωπίες που στήριξαν την προσέγγιση της Επιτροπής, εκφράζουν τον προβληματισμό ότι η πρόταση της Προεδρίας δεν θα εξασφαλίζει επαρκώς την περιβαλλοντική ακεραιότητα. Σύμφωνα με άλλες αντιπροσωπίες, η πρόταση εξακολουθεί να δημιουργεί πρόβλημα στο μέτρο που δεν αποτυπώνει τις πραγματικές καταβόθρες που δημιουργούνται από την αειφόρο διαχείριση των δασών. Ορισμένες από τις αντιπροσωπίες αυτές είναι, ωστόσο, πρόθυμες να συνεχίσουν τις εργασίες βάσει της συμβιβαστικής πρότασης της Προεδρίας, ενώ άλλες θα προτιμούσαν εναλλακτικές επιλογές για προσεγγίσεις σχετικά με τη λογιστική καταγραφή των δασών. Ορισμένες αντιπροσωπίες υπέβαλαν εναλλακτικές προτάσεις. Αρκετές αντιπροσωπίες εξακολουθούν να προτιμούν είτε τη διαγραφή του ανώτατου ορίου στη χρήση πιστωτικών μορίων είτε την αύξησή του. B. Διακυβέρνηση Δεδομένου του ευαίσθητου χαρακτήρα του ζητήματος του επιπέδου αναφοράς δασικών εκτάσεων, υπάρχει μια γενική ανησυχία μεταξύ των αντιπροσωπιών σχετικά με τη χρήση κατ εξουσιοδότηση πράξεων για τον καθορισμό των μελλοντικών επιπέδων αναφοράς δασικών εκτάσεων, όπως προτείνεται από την Επιτροπή. Ως εκ τούτου, η Προεδρία προτείνει την χρήση εκτελεστικών πράξεων προκειμένου να εξασφαλίζονται πρόσθετες εγγυήσεις. Περαιτέρω, η Προεδρία επεδίωξε να αποσαφηνίσει ότι ο ρόλος της Επιτροπής συνίσταται στην παροχή μόνο τεχνικής αξιολόγησης και στη διασφάλιση ότι οι υπολογισμοί που παρέχονται από τα κράτη μέλη είναι σύμφωνοι με τις σχετικές διατάξεις του κανονισμού. Παρόλο που οι προτάσεις έτυχαν θετικής αποδοχής, αρκετές αντιπροσωπίες επιθυμούν να αποσαφηνιστεί περαιτέρω ο ρόλος της Επιτροπής. Άλλα θέματα Το κείμενο της Προεδρίας διατηρεί το πεδίο εφαρμογής της πρότασης όπως προτάθηκε από την Επιτροπή. Κάποιες αντιπροσωπίες ζήτησαν την καταχώριση των προϊόντων υλοτομίας ως χωριστής λογιστικής κατηγορίας (και προσέγγιση «ακαθάριστου-καθαρού») και ορισμένες θα προτιμούσαν να καταστεί υποχρεωτική η λογιστική καταγραφή για τους διαχειριζόμενους υγροβιοτόπους. Ωστόσο, δεδομένου ότι οι περισσότερες αντιπροσωπίες μπορούν να υποστηρίξουν την πρόταση της Επιτροπής και ορισμένες αντιπροσωπίες απέρριψαν ρητώς τις εν λόγω εναλλακτικές προτάσεις, η Προεδρία δεν τροποποίησε το κείμενο της Επιτροπής. Προκειμένου να καλυφθούν οι αντιπροσωπίες που ζητούν ιδιαίτερη μεταχείριση της λογιστική καταγραφής των προϊόντων υλοτομίας, η Προεδρία προτείνει προσαρμογές, με τις οποίες καθιερώνεται ρητά η λογιστική καταγραφή των προϊόντων υλοτομίας. 9861/17 ΚΒ/μκρ/ΚΚ 11

12 Ορισμένες αντιπροσωπίες ζήτησαν μεγαλύτερη ευελιξία κατά τον καθορισμό της περιόδου αναφοράς ή πρότειναν διάφορες περιόδους ή έτη βάσης για τους συγκεκριμένους κανόνες λογιστικής καταγραφής των διαχειριζόμενων καλλιεργήσιμων εκτάσεων, χορτολιβαδικών εκτάσεων και υγροβιότοπων. Κατόπιν αιτήματος ορισμένων αντιπροσωπιών, η Προεδρία συμπεριέλαβε διάταξη σχετικά με την λογιστική καταγραφή της δασικής βιομάζας. Παρόλο που η συμπερίληψη της βιομάζας έγινε ευρέως δεκτή, ορισμένες αντιπροσωπίες διατυπώνουν ερωτήματα σχετικά με το ακριβές περιεχόμενο ή τη σκοπιμότητα της διάταξης. Δύο αντιπροσωπίες εμμένουν στην αντίρρησή τους κατά της ύπαρξης ξεχωριστού στόχου για τον τομέα χρήσης της γης - του αποκαλούμενου κανόνα της μη επιβάρυνσης, δηλ. της δέσμευσης για καθένα από τα κράτη μέλη να εξισορροπεί τις εκπομπές και τις απορροφήσεις από τους τομείς της χρήσης γης κατά τη διάρκεια των δύο περιόδων και Πιστεύουν ότι ο κανονισμός LULUCF θα πρέπει να έχει ως στόχο μόνο τη η θέσπιση λογιστικών κανόνων και εκφράζουν τον προβληματισμό τους ότι η διάταξη αυτή θα αποτελέσει προηγούμενο για την συμπερίληψη συγκεκριμένων στόχων για άλλους τομείς. IV. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Η Επιτροπή των Μόνιμων Αντιπροσώπων καλείται να λάβει υπό σημείωση την παρούσα έκθεση προόδου και να τη διαβιβάσει στο Συμβούλιο (Περιβάλλον) ενόψει της συνόδου του στις 19 Ιουνίου /17 ΚΒ/μκρ/ΚΚ 12