Π εριεχόμενα...1 ΠΡΟΛΟΓΟΣ... 7 ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 8 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ - ΑΠΟΔΟΧΕΣ - ΕΠΙΔΟΜΑΤΑ ΣΥΜΒΑΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ- ΓΕΝΙΚΑ-ΔΙΑΚΡΙΣΗ...

Transcript

1 Π ερ ιεχ ό μ εν α Π εριεχόμενα...1 ΠΡΟΛΟΓΟΣ... 7 ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 8 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ - ΑΠΟΔΟΧΕΣ - ΕΠΙΔΟΜΑΤΑ ΣΥΜΒΑΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ- ΓΕΝΙΚΑ-ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΓΝΩΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΟΡΩΝ ΣΤΟΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟ ΑΝΑΓΓΕΛΙΑ ΠΡΟΣΛΗΨΗΣ ΣΤΟΝ ΟΑΕΔ ΔΙΑΔΟΧΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΟΡΙΣΜΕΝΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΣΥΜΒΑΣΗ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗ ΔΑΝΕΙΣΜΟΥ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥ ΣΥΜΒΑΣΗ ΕΚ ΠΕΡΙΤΡΟΠΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗ ΜΕΡΙΚΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΤΗΣ ΣΧΕΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΥΜΒΑΤΙΚΗ ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΕΚ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΥΣΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΛΥΣΗ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΟΡΙΣΜΕΝΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΛΥΣΗ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΑΟΡΙΣΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΑΠΟΛΥΟΜΕΝΟΥ ΑΠΟΖΗΜΕΙΩΣΗ ΑΠΟΛΥΣΗΣ ΠΑΡΑΙΤΗΣΗ (Η ΟΙΚΕΙΟΘΕΛΗΣ ΑΠΟΧΩΡΗΣΗ) ΛΥΣΗ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΕΡΓΟΥ ΣΥΝΘΕΣΗ ΑΠΟΔΟΧΩΝ ΤΑΚΤΙΚΕΣ ΑΠΟΔΟΧΕΣ

2 ΕΚΤΑΚΤΕΣ ΑΠΟΔΟΧΕΣ ΠΡΟΣΘΕΤΕΣ - ΟΙΚΕΙΟΘΕΛΕΙΣ ΑΠΟΔΟΧΕΣ ΠΑΡΟΧΕΣ ΑΠΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗ ΣΥΝΗΘΕΙΑ Ή ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ ΕΠΙΔΟΜΑΤΑ Επίδομα Ωρίμανσης (π ροϋπ ηρεσία) Οικογενειακά Επιδόματα Επίδομα θέσης - ε υ θ ύ ν η ς Επίδομα διαχειριστικώ ν λα θώ ν Επίδομα μητρότητας (τοκετού και λοχείας) Επίδομα επ ικίνδυνης ερ γ α σ ία ς Έξοδα κινήσεως (οδοιπορικά έξ ο δ α ) Επίδομα σπουδώ ν Επίδομα χρήσης ξένης γλώ σσας Επίδομα ισολογισμού Επίδομα παραγωγής Επίδομα εο ρ τώ ν Επίδομα α δ εία ς ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΟΡΤΕΣ ΚΑΙ ΑΡΓΙΕΣ - ΜΙΣΘΟΣ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΩΡΑΡΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΔΙΕΥΘΕΤΗΣΗ ΧΡΟΝΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗΣ ΩΡΑΡΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΥΠΕΡΕΡΓΑΣΙΑ ΥΠΕΡΩΡΙΑ ΕΟΡΤΕΣ ΚΑΙ ΑΡΓΙΕΣ Ημέρες Αργίας

3 2.3.2 Πρόσθετες ημέρες εο ρ τώ ν Αναπληρωματική Εβδομαδιαία Ανάπαυση Μ εταφορά Ημερών Α ργία ς Αμοιβή Απασχολούμενων Κυριακές και Ημέρες Αργίας Η μερομίσθιο Αργίας Αμοιβή Κυριακές και Αργίες Μισθωτών Α μειβόμενοι με Μ ηνιαίο Μ ισ θό Υπερεργασία και Υπερωριακή Εργασία κατά Κυριακή ή Ημέρα Αργίας Σύμπτωση ημέρας Αργίας με Κυριακή Σύμπτωση ημέρας Αργίας με ημέρα Α ργία ς Σύμπτωση Ημέρας Αργίας με ημέρες Α πουσίας Παραίτηση Μ ισθωτού των Προσαυξήσεων 75% Κυριακών - Αργιών. Συμψηφ ισμός Α σθένεια και Αμοιβή Εβδομαδιαίας Ανάπαυσης ΥΠΕΡΗΜΕΡΙΑ ΕΡΓΟΔΟΤΗ Π ροϋποθέσεις και Έννοια Περιπτώσεις που δεν είνα ι Υπερήμερος ο Εργοδότης Περιπτώσεις υπερημερίας του ερ γ ο δ ό τη Λήξη Υπερημερία ς Υ περημερία Εργοδότη και Κανονική Άδεια - Δώρα Εορτών - Ασφάλιση ΙΚΑ Π ροθεσμία προσφυγής στα Δ ικα σ τήρια Νυχτερινή Εργασία - Α μοιβή Αμοιβή Νυχτερινής Εργασίας Νυχτερινή Εργασία κατά Κ υριακή ΜΙΣΘΟΣ ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΜΙΣΘΟΥ ΕΙΔΗ ΜΙΣΘΟΥ ΚΑΤΩΤΑΤΑ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΑ ΟΡΙΑ ΜΙΣΘΟΥ ΜΙΣΘΟΣ ΣΕ ΧΡΗΜΑ ΜΙΣΘΟΣ ΣΕ ΕΙΔΟΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΜΙΣΘΟΣ

4 2.6.7 ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΜΙΣΘΟΥ, ΔΩΡΑ ΕΟΡΤΩΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΜΙΣΘΟΥ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗ ΜΗ ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΤΟΥ ΜΙΣΘΟΥ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ...53 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΥΛΛΟΓΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΟΡΙΣΜΟΣ ΠΡΟΣΩΠΑ ΠΟΥ ΥΠΑΓΟΝΤΑΙ ΣΤΙΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΤΟΥ Ν.1876/ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΩΝ ΣΥΛΛΟΓΙΚΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (Σ.Σ.Ε.) ΕΙΔΗ ΣΥΛΛΟΓΙΚΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΥΛΛΟΓΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ, Ν.Π.Δ.Δ. ΚΑΙ τους ΟΤΑ ΣΧΥΣ ΣΥΛΛΟΓΙΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΧΡΟΝΟΣ ΙΣΧΥΟΣ ΤΗΣ ΣΥΛΛΟΓΙΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΥΠΟΓΡΑΦΗΣ - ΘΕΣΗ ΙΣΧΥΟΣ Σ.Σ.Ε ΔΕΣΜΕΥΣΗ ΣΥΛΛΟΓΙΚΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΡΟΣΧΩΡΗΣΗ ΚΑΙ ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΤΩΝ ΣΥΛΛΟΓΙΚΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΥΡΡΟΗ ΣΥΛΛΟΓΙΚΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ ΤΗΣ ΣΥΛΛΟΓΙΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΕΤΕΝΕΡΓΕΙΑ ΣΥΜΦΙΛΙΩΣΗ ΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗ ΔΙΑΙΤΗΣΙΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΑ ΕΡΓΑΣΙΑΚΑ ΜΕΤΑ ΤΟ 2ΟΜΝΗΜΟΝΙΟ

5 4.1 Α. Υποπαράγραφος ΙΑ.10 του άρθρου πρώτου του Ν.4093/12: Ρ υθμίσ εις για την ενδυνάμω ση της αγοράς εργασίας και προώθηση της απασχόλησης - Χρονικά όρια λειτουργίας των καταστημάτων και εργασίας του προσωπικού αυτώ ν Α.1) Περίπτωση 1α της υποπαραγράφου ΙΑ.10 του άρθρου πρώτου του Ν /2012: Αποσύνδεση ωραρίου εργασίας εργαζομένων σε καταστήματα από το ω ράριο λειτουργίας καταστη μάτων Α.2) Περίπτωση 1β της υποπαραγράφου ΙΑ.10 του άρθρου πρώτου του Ν.4093/2012: Μ εσημβρινή ανάπαυση (διακεκομμένο ωράριο εργασίας) απασχολουμένων σε καταστήματα συνεχούς ημερήσιας λειτουργία ς Β. Υποπαράγραφος ΙΑ.11 του πρώτου άρθρου του Ν.4093/2012: Νέο Σύστημα Διαμόρφω σης Νόμιμου Κατώτατου Μ ισθού και Κατώτατου Η μερομισθίου για τους Εργαζόμενους όλης της Χώρας (Διάταξη Πλαίσιο) Κατώτατος Νόμιμος Μ ισθός και Η μερομίσθιο για τους Εργαζομένους Ιδιωτικού Δικαίου όλης της Χώρας Β.1) Μ ε την περίπτω ση 1 της υποπαραγράφου ΙΑ.11 του πρώτου άρθρου του Ν.4093/2012 θεσπίζεται νέο σύστημα καθορισμού του νόμιμου κατώτατου μισού υπαλλήλων και ημερομισ θίου εργατοτεχνιτών, νομοθετικώ ς ορισμένου του οποίου τίθετα ι σε εφαρμογή από Β.2) Μ ε την περίπτω ση 3 της υποπαραγράφου ΙΑ.11 του πρώτου άρθρου του Ν.4093/2012 ορίζεται ότι μέχρι τη λήξη της περιόδου οικονομικής προσαρμογής που προβλέπουν τα μνημόνια που προσαρτώνται στο Ν.4046/2012 και οι επακόλουθες τροποποιήσεις αυτών, ο νόμιμος κατώτατος μισθός και το ημερομίσ θιο των εργατοτεχνιτών καθορίζονται ως εξ ή ς : Β.3) Περιπτώσεις 2α, 2β και 4 της υποπαραγράφου ΙΑ.11 του πρώτου άρθρου του Ν.4093/ Γ. Υποπαράγραφος ΙΑ.12 του πρώτου άρθρου του Ν.4093/2012: Αποζημίωση απόλυσης ιδιω τικώ ν υπαλλήλων με σχέση εξαρτημένης εργασίας αορίστου χρόνου Αποζημίωση απόλυσης ιδιω τικώ ν υπαλλήλω ν με σχέση εξαρτημένης εργασίας αορίστου χρόνου σε περίπτωση καταγγελίας με π ροειδοπ οίηση Αποζημίωση απόλυσης ιδιω τικώ ν υπαλλήλω ν με σχέση εξαρτημένης εργασίας αορίστου χρόνου σε περίπτωση καταγγελίας χωρίς π ροειδοπ οίηση Αποζημίωση απόλυσης ιδιω τικώ ν υπαλλήλω ν με σχέση εξαρτημένης εργασίας αορίστου χρόνου, οι οποίοι στις 12/11/12 έχουν συμπληρώ σει 17 έτη υπηρεσίας και άνω στον ίδιο εργοδότη

6 4.4 Δ. Υποπαράγραφος ΙΑ. 13 του άρθρου πρώτου του Ν.4093/2012: Απλοποίηση Διαδικασιώ ν και Μ είωση Διοικητικώ ν Βαρών που αφορούν το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας Δ. 1) Περίπτωση 1 της υποπαραγράφου ΙΑ. 13 του άρθρου πρώτου του Ν.4093/2012: Συμπληρωματικοί πίνακες προσωπικού Δ.2) Περίπτωση 2 της υποπαραγράφου ΙΑ.13 του πρώτου άρθρου του Ν.4093/2012: Υποχρεωτική Αναγγελία Υπερωριακής Απασχόλησης στο ΣΕΠΕ Δ.3) Περίπτωση 3 της υποπαραγράφου ΙΑ.13 του άρθρου πρώτου του Ν.4093/2012: Κατάργηση Θεώρησης Βιβλίου Δρομολογίω ν Δ.4) Περίπτωση 4 της υποπαραγράφου ΙΑ.13 του πρώτου άρθρου του Ν.4093/2012: Κατάργηση υποχρέωσης θεώ ρησης Βιβλίου Ημερήσιων Δελτίω ν Απασχολούμενων Προσωπικού στην εκτέλεση οικοδομικών εργασιών και τεχνικών έργω ν Ε. Υποπαράγραφος ΙΑ.14 του άρθρου πρώτου του Ν.4093/2012: Χρονικά όρια εργασίας Ε.1) Περίπτωση 1 της υποπαραγράφου ΙΑ.14 του άρθρου πρώτου του Ν.4093/2012: Οργάνωση εβδομα διαία ς 40ω ρης εργασίας εργαζομένων σε καταστήματα Ε.2) Περίπτωση 2 της υποπαραγράφου ΙΑ.13 του άρθρου πρώτου του Ν.4093/2012: Συγχρονισμός του χρόνου της ημερήσιας ανάπαυσης με τα προβλεπόμενα στην Κοινοτική Οδηγία 93/104/ΕΚ (νυν 2003/88/ΕΚ ) Ε.3) περίπτω ση 3 της υποπαραγράφου ΙΑ.14 του άρθρου πρώτου του Ν.4093/2012: Διαδικασία χορήγησης α δεία ς Συμπεράσματα...83 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ...84 Προτάσεις - Μ έτρα Ν ομολογία...97 Βιβλιογραφικές Α ναφ ορές

7 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Τα τελευταία 5 χρόνια η εργασία στην Ελλάδα έχει αλλάξει αρκετά. Αυτό οφείλεται στην κρίση που αντιμετωπίζει η χώρα μας τα τελευταία αυτά χρόνια. Μειώνονται οι μισθοί, όλο και περισσότεροι εργαζόμενοι χάνουν τη δουλειά τους και υπάρχουν περικοπές ή και κατάργηση κάποιων επιδομάτων. Όλα αυτά οδήγησαν τη χώρα μας στην χρεοκοπία και την αναγκαία βοήθεια της Ευρώπης και τον ερχομό των Μνημονίων. Σύμφωνα με το τρίτο και τελευταίο προς το παρόν Μνημόνιο έγιναν κάποιες αλλαγές όχι και τόσο ευχάριστες για εργαζόμενους και ανέργους στις συμβάσεις εργασίας και κατ επέκταση στις συλλογικές συμβάσεις εργασίας, στον κατώτατο μισθό και ημερομίσθιο, στα επιδόματα, στο χρόνο εργασίας κ.τ.λ.. Οι στόχοι της συγκεκριμένης εργασίας είναι: Να γνωστοποιήσει τι ίσχυε πριν το Μνημόνιο και Ποιες αλλαγές έχουν φέρει αυτά 7

8 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η συγκεκριμένη πτυχιακή εργασία ασχολείται με τις συμβάσεις εργασίας, το μισθό, τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας πριν το Μνημόνιο και ποιες αλλαγές έχει φέρει αυτό. Αποτελείται από τέσσερα κεφάλαια. Στο Πρώτο Κεφάλαιο αναφέρεται ο ορισμός των συμβάσεων εργασίας, σε ποιες κατηγορίες διακρίνονται και πως καταρτίζονται. Επίσης, πως λύνεται μια σύμβαση εργασίας, ποιες αποδοχές και ποια επιδόματα δικαιούται ο εργαζόμενος. Τέλος, σε αυτό το κεφάλαιο αναφέρονται τα δικαιώματα του απολυόμενου και η αποζημίωση της απόλυσης ή παραίτησης που δικαιούται. Στο Δεύτερο Κεφάλαιο γίνεται μια αναφορά στα συστατικά στοιχεία της σύμβασης εργασίας. Επίσης, αναφέρονται ποιες είναι οι μέρες εορτών και αργιών και πως αμείβονται αυτές, καθώς επίσης και η υπερεργασία και υπερωρία και η εργασία την Κυριακή και η νυχτερινή εργασία και τι συμβαίνει σε διάφορες περιπτώσεις αργίας και εορτών. Τέλος αναφέρεται πότε ο εργοδότης είναι υπερήμερος και τι ισχύει σε αυτή την περίπτωση. Στο Τρίτο Κεφάλαιο παρουσιάζονται οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας. Ποιο είναι το περιεχόμενό τους, σε ποια είδη χωρίζονται και τι ισχύ έχουν. Επίσης, αναφέρεται ο χρόνος ισχύος της συλλογικής σύμβασης εργασίας, η διαδικασία διαπραγμάτευσης και η διαδικασία υπογραφής της. Ακόμα, πως δεσμεύονται οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας, τι είναι η συρροή συλλογική σύμβαση εργασίας και πως γίνεται η καταγγελία τους. Τέλος, γνωστοποιείται τι είναι η συμφιλίωση, η μεσολάβηση και η διαιτησία. Στο Τέταρτο και τελευταίο Κεφάλαιο παρουσιάζονται οι αλλαγές που έχουν γίνει στα εργασιακά μετά το 3ο Μνημόνιο. 8

9 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΣΥΜ ΒΑ ΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ - ΑΠΟΔΟΧΕΣ - ΕΠΙΔΟΜΑΤΑ Σε αυτό το κεφάλαιο θα αναφερθούμε στις συμβάσεις εργασίας. Οι συμβάσεις εργασίας διακρίνονται σε διάφορες κατηγορίες ανάλογα με τη χρονική διάρκειά τους και πως αυτές μπορούν να μετατραπούν ανάλογα με τον τρόπο που ανανεώνονται. Επίσης, θα δούμε τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να λυθεί μια σύμβαση εργασίας και ποια είναι τα δικαιώματα του εργαζόμενου και του εργοδότη. Τέλος, θα αναφερθούμε στις αποδοχές και στα επιδόματα που δικαιούται ο εργαζόμενος ανάλογα με τη σύμβαση εργασίας που έχει καταρτιστεί. 1.1 ΣΥΜΒΑΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ- ΓΕΝΙΚΑ-ΔΙΑΚΡΙΣΗ Α. Σύμβαση εργασίας είναι εκείνη που καταρτίζεται μεταξύ του εργοδότη και του εργαζομένου με την οποία ο εργοδότης έχει την υποχρέωση να καταβάλλει τον συμφωνηθέν ή νόμιμο μισθό και ο εργαζόμενος να παρέχει εξαρτημένη εργασία για ορισμένο ή αόριστο χρονικό διάστημα. Β. Οι συμβάσεις εργασίας διακρίνονται σε συμβάσεις ορισμένου ή αορίστου χρόνου. Σύμβαση ορισμένου χρόνου είναι εκείνη με την οποία προσδιορίζεται η διάρκεια εργασίας για ορισμένο χρονικό διάστημα που συμφωνείτε από τα συμβαλλόμενα μέρη ή μέχρι την εκτέλεση μέλλοντος και βέβαιου γεγονότος ή την εκτέλεση ορισμένου γεγονότος μετά την περάτωση του οποίου παύει να ισχύει. Σύμβαση αορίστου χρόνου είναι εκείνη κατά την οποία δεν προσδιορίζεται η διάρκεια της από τα συμβαλλόμενα μέρη. Η διαφορά αυτών των δυο συμβάσεων βρίσκεται στη λήξη. Η σύμβαση αορίστου χρόνου λήγει με την καταγγελία του εργοδότη ενώ η σύμβαση ορισμένου χρόνου παύει να ισχύει μόλις λήξει ο χρόνος για τον οποίο καταρτίστηκε. 9

10 1.2 ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Η σύμβαση εργασίας κατά κανόνα είναι άτυπη, δεν απαιτείται δηλαδή η τήρηση ορισμένου εγγράφου. Εξαίρεση αποτελούν ορισμένου τύπου συμβάσεις που προβλέπονται από το νόμο όπως η σύμβαση ναυτικής εργασίας ή η σύμβαση προσωρινής απασχόλησης. Σε αυτές τις συμβάσεις ως κύρωση προβλέπεται η ακυρότητα της σύμβασης αν δεν τηρηθεί ο προβλεπόμενος τύπος. Σε άλλες περιπτώσεις όπως π.χ. κέντρα διασκέδασης οι εργαζόμενοι είναι εφοδιασμένοι με ειδική άδεια εργασίας της οικείας αστυνομικής αρχής. 1.3 ΓΝΩΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΟΡΩΝ ΣΤΟΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟ Παρόλο που η σύμβαση εργασίας είναι άτυπη ο νόμος επιβάλλει στον εργοδότη την γνωστοποίηση των όρων της σύμβασης εγγράφως και σε διάστημα δυο (2) μηνών από την έναρξη της εργασίας του. 1.4 ΑΝΑΓΓΕΛΙΑ ΠΡΟΣΛΗΨΗΣ ΣΤΟΝ ΟΑΕΔ Σε περίπτωση που ο εργοδότης προχωρήσει σε πρόσληψη μισθωτού ελεύθερα χωρίς να απευθυνθεί σε κάποιο Γραφείο Εύρεσης Εργασίας υποχρεούται να αναγγείλει την πρόσληψη στην αρμόδια υπηρεσία του ΟΑΕΔ εντός οκτώ (8) ημερών, διαφορετικά υπόκειται σε πρόστιμο και σε ποινικές κυρώσεις. 1.5 ΔΙΑΔΟΧΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΟΡΙΣΜΕΝΟΥ ΧΡΟΝΟΥ Διαδοχικές συμβάσεις εργασίας είναι εκείνες που καταρτίζονται μεταξύ του ίδιου εργοδότη και του ίδιου εργαζόμενου με τους ίδιους ή παρεμφερείς όρους εργασίας και δεν μεσολαβεί μεταξύ τους διάστημα σαράντα πέντε (45) ημερών συμπεριλαμβανομένου και τις μη εργάσιμες ημέρες. Η χωρίς περιορισμό ανανέωση συμβάσεων εργασίας ορισμένου χρόνου είναι επιτρεπτή εφόσον υπάρχει αντικειμενικός λόγος. Αντικειμενικός λόγος υπάρχει αν δικαιολογείται από τη μορφή ή το είδος ή τη δραστηριότητα του εργοδότη ή της επιχείρησης ή από ειδικούς λόγους ή ανάγκες και αφού προκύπτουν τα στοιχεία αυτά από την οικεία σύμβαση. Σε οποιαδήποτε περίπτωση πάντως οι λόγοι πρέπει να αναφέρονται στη σχετική συμφωνία, η οποία συνάπτεται εγγράφως ή να προκύπτουν κατευθείαν από αυτήν. Αντίγραφο της συμφωνίας πρέπει να παραδίδεται στον εργαζόμενο αμέσως μετά την έναρξη της εργασίας του. Πάντως η σύναψη εγγράφως της συγκεκριμένης συμφωνίας δεν είναι απαραίτητη εφόσον η ανανέωση της έχει 10

11 ευκαιριακό χαρακτήρα και δεν έχει διάρκεια μεγαλύτερη των δέκα εργάσιμων (10) ημερών. Σε περίπτωση που δεν υπάρχει αντικειμενικός λόγος και η διάρκεια των διαδοχικών συμβάσεων ορισμένου χρόνου υπερβαίνει τα τρία (3) έτη τότε θεωρείται ότι η επιχείρηση επιδιώκει να καλύψει πάγιες και διαρκείς ανάγκες και η σύμβαση μετατρέπεται σε σύμβαση αορίστου χρόνου. Επίσης αν μέσα στο διάστημα των τριών (3) ετών οι ανανεώσεις των διαδοχικών συμβάσεων ορισμένου χρόνου υπερβαίνει τις τρεις (3) τότε θεωρείται ότι η επιχείρηση επιδιώκει να καλύψει πάγιες και διαρκείς ανάγκες με αποτέλεσμα τη μετατροπή της σύμβασης σε αορίστου χρόνου. 1.6 ΣΥΜΒΑΣΗ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ Α. Οι συμβάσεις προσωρινής απασχόλησης συνάπτονται μεταξύ του εργαζομένων και των επιχειρήσεων προσωρινής απασχόλησης (Ε.Π.Α.). Επιχείρηση Προσωρινής Απασχόλησης (Ε.Π.Α.) είναι το φυσικό ή νομικό πρόσωπο το οποίο συνάπτει συμβάσεις εργασίας ή σχέσεις εξαρτημένης εργασίας με προσωρινά απασχολούμενους και σκοπό έχει να τους τοποθετεί σε έμμεσους εργοδότες ώστε να εργασθούν προσωρινά υπό την επίβλεψη και την διεύθυνση εκείνων. Με άλλα λόγια οι Ε.Π.Α. λειτουργώντας ως άμεσοι εργοδότες διαθέτουν σε άλλους εργοδότες (τρίτους) το προσωπικό που προσλαμβάνουν αυτές έναντι κάποιου οικονομικού ανταλλάγματος και το οποίο συνδέεται με αυτές με σύμβαση εργασίας ορισμένου ή αορίστου χρόνου. Η παραχώρηση αυτή στον έμμεσο εργοδότη πρέπει να δικαιολογείται από έκτακτες, πρόσκαιρες ή εποχιακές ανάγκες για να καλύπτονται όσο το δυνατόν καλύτερα οι ανάγκες αυτές. Οι Ε.Π.Α. δεν επιτρέπεται να ασκούν άλλη δραστηριότητα πέραν από αυτήν που αναφέρθηκε με εξαίρεση την μεσολάβηση για την εύρεση θέσεων εργασίας για την οποία έχει γίνει αναγγελία στη Διεύθυνση Απασχόλησης του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και δεν υπάρχει απαγόρευση για την άσκηση της δραστηριότητας καθώς επίσης την αξιολόγηση ανθρώπινου δυναμικού εφόσον πληρούν τις κατάλληλες προϋποθέσεις σύμφωνα με τις διατάξεις. 11

12 Β. Οι Ε.Π.Α. προσλαμβάνουν δύο (2) κατηγορίες προσωπικού. Η πρώτη κατηγορία αποτελείται από τους μισθωτούς οι οποίοι προσλαμβάνονται για να εξυπηρετηθούν οι μόνιμες και διαρκείς ανάγκες των Ε.Π.Α ώστε αυτές να λειτουργήσουν ως επιχείρηση. Η δεύτερη κατηγορία αποτελείται από μισθωτούς πού προσλαμβάνονται για να διατεθούν ως προσωρινά απασχολούμενο προσωπικό στις διάφορες επιχειρήσεις-έμμεσους εργοδότες. Η σύναψη σύμβασης προσωρινής απασχόλησης λόγω του προσωρινού, έκτακτου και εποχιακού χαρακτήρα που έχει απαγορεύεται όταν: Όταν με αυτήν εργαζόμενοι που απεργούν αντικαθιστώνται Ο έμμεσος εργοδότης το προηγούμενο εξάμηνο είχε απολύσει εργαζόμενους της ίδια ειδικότητας για οικονομοτεχνικούς λόγους ή τον προηγούμενο χρόνο είχαν γίνει ομαδικές απολύσεις ιδίων ειδικοτήτων Ο έμμεσος εργοδότης υπάγεται στις διατάξεις που επιβάλλουν πρόσληψη μέσω ΑΣΕΠ Η υγεία και ασφάλεια των εργαζόμενων επηρεάζεται από τη φύση της εργασίας και Ο απασχολούμενος υπάγεται στις διατάξεις εργατοτεχνιτών οικοδομών Γ. Η σύμβαση προσωρινής απασχόλησης είναι μια σύμβαση εξαρτημένης εργασίας. Με την σύναψη της δημιουργείται μια σχέση μεταξύ Ε.Π.Α., μισθωτού και του έμμεσου εργοδότη που σκοπό έχει την παροχή εργασίας του προσωρινά απασχολούμενου στον έμμεσο εργοδότη. Απαραίτητη προϋπόθεση για την σύναψή της η τήρηση έγγραφου τύπου. Δ. Κάθε Ε.Π.Α. κατά τη σύσταση της υποχρεούται να καταθέσει δυο (2) εγγυητικές επιστολές στην τράπεζα. Η μία για τη διασφάλιση των αποδοχών του προσωρινά απασχολούμενου και η άλλη για τη διασφάλιση των ασφαλιστικών εισφορών της. Έτσι οι προσωρινά απασχολούμενοι για όσο καιρό εργάζονται σε έμμεσο εργοδότη αμείβονται από τον αρχικό εργοδότη-ε.π.α. και όχι από τον έμμεσο. Ε. Η διάρκεια απασχόλησης του μισθωτού από τον έμμεσο εργοδότη καθώς επίσης και οποιαδήποτε ενδεχόμενη ανανέωση δεν πρέπει να ξεπερνάει τους τριάντα έξι (36) μήνες. Σε περίπτωση υπέρβασης αυτού του χρονικού ορίου κ η 12

13 εξακολούθηση παροχής εργασίας στον έμμεσο εργοδότη συμπεραίνεται ότι η σύμβαση μετατρέπεται σε σύμβαση αορίστου χρόνου ανάμεσα στον μισθωτό και στον έμμεσο εργοδότη. Σε περίπτωση που υπάρξει νέα τοποθέτηση του ίδιου μισθωτού μετά τη λήξη των τριάντα έξι (36) μηνών χωρίς να μεσολαβήσουν σαράντα πέντε (45) ημέρες ανάμεσα στην αρχική και τη νέα τοποθέτηση τότε η σύμβαση μετατρέπεται σύμβαση αορίστου χρόνου ανάμεσα στον μισθωτό και στον εργοδότη. 1.7 ΣΥΜΒΑΣΗ ΔΑΝΕΙΣΜΟΥ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥ Σύμβαση δανεισμού εργαζομένου είναι όταν ο εργοδότης παραχωρεί τις υπηρεσίες ενός μισθωτού κατόπιν συναίνεσης του σε άλλο εργοδότη χωρίς απαραίτητα κάποιο οικονομικό αντάλλαγμα. Οι αποδοχές του δανειζόμενου μισθωτού καταβάλλονται από τον αρχικό εργοδότη εκτός αν υπάρχει ειδική συμφωνία, ενώ δεν δημιουργείται μια ανεξάρτητη σχέση εργασίας ανάμεσα στον μισθωτό και τον δανειζόμενο εργοδότη. 1.8 ΣΥΜΒΑΣΗ ΕΚ ΠΕΡΙΤΡΟΠΗΣ Σύμβαση εκ περιτροπής είναι η απασχόληση κατά λιγότερες ημέρες την εβδομάδα ή κατά λιγότερες εβδομάδες το μήνα ή κατά λιγότερους μήνες το χρόνο ή και συνδυασμός όλων αυτών κατά πλήρες ημερήσιο ωράριο εργασίας. Η διαφορά της σύμβασης εργασίας με τη σύμβαση μερικής απασχόλησης, η οποία παρέχει εργασία με μειωμένο ωράριο και μικρότερη αμοιβή, είναι ότι ο εργαζόμενος απασχολείται με πλήρες ωράριο αλλά λιγότερες ημέρες την εβδομάδα, ενώ στη μερική απασχόληση ο εργαζόμενος απασχολείται όλες τις ημέρες της εβδομάδας αλλά λιγότερες ώρες. Η σύμβαση εκ περιτροπής είτε συμφωνηθεί από την αρχή είτε κατά τη διάρκεια της εργασίας είναι έγγραφη. Διαφορετικά θεωρείται άκυρη. Στη συνέχεια πρέπει να γνωστοποιείται στην οικεία Επιθεώρηση Εργασίας εντός οκτώ (8) ημερών αλλιώς προκύπτει ότι πρόκειται για σύμβαση πλήρους απασχόλησης. Σε περίπτωση που η επιχείρηση μειώσει τις δραστηριότητες της π.χ. λόγω οικονομικής κρίσης θα μπορούσε αντί να καταγγείλει την σύμβαση και απολύσει τον εργαζόμενο να τη μετατρέψει σε σύμβαση εκ περιτροπής απασχόλησης, η οποία όμως δεν μπορεί να ξεπερνάει τους εννέα (9) μήνες στο ίδιο έτος και 13

14 εφόσον ο εργοδότης ενημερώσει και να προβεί σε διαβουλεύσεις για την απόφασή του αυτή τους νόμιμους εκπροσώπους των εργαζομένων. Η ενημέρωση μπορεί να πραγματοποιηθεί με απευθείας ανακοίνωση σε κάποιο εμφανές σημείο της επιχείρησης, ενώ η διαβούλευση πραγματοποιείται σε χώρο και τόπο που ο εργοδότης έχει επιλέξει. Σε περίπτωση που οι εργαζόμενοι ή τα συνδικαλιστικά όργανα ή οι νόμιμοι εκπρόσωποι έχουν αντίθετες θέσεις δεν μπορούν να διακοπεί προσωρινά η απόφαση. Η παροχή της εκ περιτροπής εργασίας λήγει μόλις περάσουν εννέα (9) μήνες χωρίς να απαιτείται κάποια άλλη διατύπωση. Η οποιαδήποτε ανανέωση της μέσα στο ίδιο ημερολογιακό έτος θεωρείται άκυρη. Από το επόμενο έτος ο εργοδότης μπορεί να ακολουθήσει την ίδια πρακτική χωρίς να εμποδίζεται από το νόμο. 1.9 ΣΥΜΒΑΣΗ ΜΕΡΙΚΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ Σύμβαση μερικής απασχόλησης υπάρχει όταν η εργασία παρέχεται για μικρότερα χρονικά διαστήματα της ημέρας ή της εβδομάδας από αυτόν της πλήρους απασχόλησης. Ο εργοδότης και ο μισθωτός μπορούν να υπογράψουν ατομική σύμβαση εργασίας εγγράφως και να συμφωνήσουν ημερήσια ή εβδομαδιαία ή δεκαπενθήμερη ή μηνιαία εργασία για ορισμένο ή αόριστο χρόνο η οποία θα είναι μικρότερης διάρκειας από την κανονική. Η συμφωνία αυτή πρέπει να γνωστοποιηθεί εντός οκτώ (8) ημερών στην οικεία Επιθεώρηση Εργασίας. Διαφορετικά θα θεωρηθεί σχέση εργασίας πλήρους απασχόλησης. Η καταγγελία της σύμβασης εργασίας λόγω άρνησης του μισθωτού για μειωμένη ημερήσια ή εβδομαδιαία απασχόληση είναι άκυρη. Ο μερικώς απασχολούμενος μισθωτός έχει προτεραιότητα πρόσληψης σε θέση πλήρους απασχόλησης στην ίδια επιχείρηση. Οι αποδοχές των μερικώς απασχολούμενων μισθωτών δεν μπορεί να είναι κατώτερες από αυτές που προβλέπονται από τις κείμενες διατάξεις για τους απασχολούμενους με το κανονικό ωράριο για τις ίδιες ώρες εργασίας. 14

15 1.10 ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΤΗΣ ΣΧΕΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Υπάρχουν κάποιες περιπτώσεις για τις οποίες διακόπτεται προσωρινά η σχέση εργασίας, δηλαδή δεν παρέχεται εργασία αλλά η σχέση εργασίας εξακολουθεί να διατηρείται έτσι ώστε να συνεχιστεί όταν οι λόγοι αναστολής περάσουν. Η αναστολή της σχέσης εργασίας επέρχεται είτε από το νόμο είτε έπειτα από συμφωνία μεταξύ των δυο μερών ΣΥΜΒΑΤΙΚΗ ΑΝΑΣΤΟΛΗ Ο εργοδότης και ο εργαζόμενος μπορούν να αναστείλουν την σχέση εργασίας με μια συμφωνία στην οποία θα περιλαμβάνεται η χρονική διάρκεια της αναστολής καθώς επίσης και αν θα παρέχεται μισθός. Η συμβατική αναστολή είναι μια μορφή άδειας εκτός από αυτών που προβλέπονται από το νόμο η διάρκεια της οποίας συνδέεται με τον ουσιαστικό λόγο. Στην συμφωνία καθορίζεται επίσης και το περιεχόμενο της αναστολής, δηλαδή αν πρόκειται για πλήρη αναστολή των βασικών υποχρεώσεων, είτε μερική αναστολή, είτε για αναστολή που αφορά την υποχρέωση του ενός μέρους. Μορφές συμβατικών αναστολών είναι: Η άδεια χωρίς αποδοχές Η γονική άδεια ανατροφής Η άδεια μετάβασης για σπουδές στο εξωτερικό και Η άδεια για άλλους προσωπικούς λόγους ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΕΚ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ Οι κυριότερες περιπτώσεις αναστολής εκ του νόμου είναι οι ακόλουθες: Ασθένεια Άδεια τοκετού ή λοχείας Στράτευση Ετήσια άδεια του εργαζόμενου Διαθεσιμότητα Εκ περιτροπής εργασίας Συμμετοχή του εργαζόμενου σε απεργία 15

16 Επιβολή στον εργαζόμενο της πειθαρχικής ποινής της προσωρινής απόλυσης ή της αργίας 1. Ασθένεια Οι μισθωτοί γενικά έχουν γενικά το δικαίωμα να απουσιάσουν από την εργασία τους όταν πρόκειται για λόγους ασθένειας μικρής διάρκειας ή γυναίκες σε λοχεία χωρίς να κινδυνεύουν να απολυθούν. Επομένως ο εργοδότης είναι υποχρεωμένος να τους δεχθεί στην εργασία. Κατά την ασθένεια μικρής διάρκειας η σχέση εργασίας αναστέλλεται εφόσον ο εργοδότης έχει ενημερωθεί έγκαιρα. Ο επιτρεπόμενος χρόνος απουσίας λόγω βραχείας ασθένειας καθορίζεται από το νόμο και διαμορφώνεται ανάλογα τα χρόνια προϋπηρεσίας. Πιο συγκεκριμένα: Χρόνος Προϋπηρεσίας Επιτρεπόμενος Χρόνος Απουσίας Λόγω Ασθένειας 10 ημέρες - 4 έτη 1 μήνας 4-10 έτη 3 μήνες έτη 4 μήνες 15 έτη και άνω 6 μήνες Τα παραπάνω χρονικά όρια αρχίζουν από την ημέρα απουσίας λόγω ασθένειας του εργαζόμενου και λήγουν την αντίστοιχη ημέρα. Σε αυτά τα χρονικά όρια συνυπολογίζονται και οι Κυριακές, γιορτές και λοιπές μην εργάσιμες ημέρες. Σε περίπτωση που η ασθένεια του εργαζόμενου διαρκέσει παραπάνω από τα προαναφερόμενα χρονικά όρια τότε η σύμβαση εργασίας δεν λύνεται αλλά εξαρτάται από την κρίση του εργοδότη ή από την κρίση του αρμόδιου δικαστηρίου. 2. Άδεια τοκετού και λοχείας Η υποχρέωση της γυναίκας να παρέχει εργασία κατά τη διάρκεια τοκετού και λοχείας αναστέλλεται και είναι δεκαεπτά (17) μήνες. Αν στη συνέχεια η γυναίκα αρρωστήσει λόγω της κύησης ή του τοκετού αναστέλλεται η σχέση εργασίας για 16

17 αυτό το χρονικό διάστημα. Επίσης να προσθέσουμε ότι απαγορεύεται η απόλυση γυναίκας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης όσο και για το χρονικό διάστημα μετά τον τοκετό εκτός και αν υπάρχει σοβαρός λόγος καταγγελίας. 3. Στράτευση Ο στρατευμένος μισθωτός που απασχολείται σε κάποιο εργοδότη μπορεί να αναστείλει την σχέση εργασίας του εφόσον προσφέρει την εργασία του στον ίδιο εργοδότη επί έξι (6) μήνες. Αφού τελειώσει με τις στρατολογικές του υποχρεώσεις μπορεί να επανέλθει και να συνεχίσει την απασχόληση του στον ίδιο εργοδότη. Για να μπορέσει να συμβεί αυτό πρέπει ο εργαζόμενος εντός προθεσμίας ενός (1) μηνός από την απόλυσή του από το στρατό να δηλώσει στον εργοδότη ότι επιθυμεί να επανέλθει στην εργασία του. Εντός προθεσμίας δεκαπέντε (15) ημερών από τη δήλωσή του μπορεί να αναλάβει εργασία. Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να γίνει η εξής διάκριση: Αν η σύμβαση εργασίας είναι ορισμένου χρόνου τότε μετά την αποστράτευση του μισθωτού η σύμβαση εργασίας συνεχίζεται για όσο καιρό έχει απομείνει Αν η σύμβαση εργασίας είναι αορίστου χρόνου ο εργοδότης είναι υποχρεωμένος να κρατήσει τον εργαζόμενο για ένα (1) τουλάχιστον έτος εκτός και αν υπάρχει δικαιολογημένη αιτία. 4. Ετήσια άδεια εργαζομένου Ο εργαζόμενος δικαιούται ετήσια (κανονική) άδεια. Η παροχή εργασίας του κατά τη διάρκεια της άδειας αυτής αναστέλλεται. Καταβάλλονται όμως οι αποδοχές των ημερών αδείας και το επίδομα. Απαγορεύεται καταγγελία της σύμβασης εργασίας κατά τη διάρκεια της άδειας. 5. Διαθεσιμότητα Σε περίπτωση περιορισμού της οικονομικής δραστηριότητας της επιχείρησης ο εργοδότης έχει τη δυνατότητα να θέσει με έγγραφη δήλωσή του σε διαθεσιμότητα μέρος ή το σύνολο του προσωπικού για χρονικό διάστημα που δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερο από τρεις (3) μήνες ετησίως. 17

18 Σε αυτό το διάστημα ο μισθωτός δεν παρέχει εργασία όμως ο εργοδότης είναι υποχρεωμένος να καταβάλλει μόνο μέρος των αποδοχών του. Για να είναι έγκυρη η διαθεσιμότητα των μισθωτών πρέπει να ισχύουν τα εξής: Να υπάρχει περιορισμός της οικονομικής δραστηριότητας της επιχείρησης Η διαθεσιμότητα να γίνεται εγγράφως, στο οποίο να καθορίζεται η ακριβής διάρκειά της, ώστε ο ενδιαφερόμενος μισθωτός να έχει τη δυνατότητα να ρυθμίσει τη θέση του. Επίσης σύμφωνα με τη νομοθεσία οι μισθωτοί που τίθενται σε διαθεσιμότητα πρέπει να προειδοποιούνται έγκαιρα ώστε να έχουν τη δυνατότητα να ψάξουν αλλού εργασία. Διαφορετικά δικαιούνται να λαμβάνουν πλήρεις αποδοχές. Επιπλέον ο εργοδότης θα πρέπει να ενημερώσει εγκαίρως το Συμβούλιο Εργαζομένων εφόσον υπάρχει στην επιχείρηση. Σε περίπτωση που ο εργοδότης παραλείψει να ενημερώσει το Συμβούλιο Εργαζομένων μπορεί να του επιβληθεί πρόστιμο. Να γίνεται διαβούλευση του εργοδότη με τους νόμιμους εκπροσώπους και αν δεν υπάρχουν στην επιχείρηση με τους τότε να γίνεται με το σύνολο των εργαζομένων Να μην ασκείται το δικαίωμα του εργοδότη καταχρηστικά και Ο εργοδότης υποχρεούται να γνωστοποιεί στις οικείες Υπηρεσίες του ΣΕΠΕ, ΙΚΑ και ΟΑΕΔ με οποιονδήποτε τρόπο 6. Απεργία Σε περίπτωση απεργίας ο εργαζόμενος δεν προσφέρει εργασία και ο εργοδότης δεν καταβάλλει μισθό. Αν η απεργία κηρυχθεί παράνομη με δικαστική απόφαση τότε ο εργοδότης έχει το δικαίωμα καταγγελίας της σύμβασης εργασίας. 7. Πειθαρχική ποινή προσωρινής απόλυσης Όταν επιβάλλεται στον εργαζόμενο πειθαρχική ποινή προσωρινής απόλυσης ή ποινή προσωρινής αργίας ή ποινή υποχρεωτικής αποχής τότε αναστέλλεται η σχέση εργασίας. 8. Επίσχεση εργασίας 18

19 Αναστολή της υποχρέωσης παροχής εργασίας έχουμε και όταν οι εργαζόμενοι ασκούν το δικαίωμα επίσχεσης εργασίας. Σε αυτήν την περίπτωση ο εργοδότης εξακολουθεί να οφείλει μισθό ΛΥΣΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ο τρόπος λύσης μια σύμβασης εργασίας εξαρτάται από το είδος της σύμβασης. Αν η σύμβαση εργασίας είναι ορισμένου χρόνου τότε λήγει με λήξη του συμφωνημένου χρόνου ή με τα καταγγελία για σπουδαίο λόγο, ενώ αν πρόκειται για σύμβαση αορίστου χρόνου τότε αυτή λήγει με καταγγελία από τον εργοδότη ή τον εργαζόμενο. Τέλος αν πρόκειται για σύμβαση έργου τότε λήγει με την ολοκλήρωση/παράδοση του έργου ΛΥΣΗ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΟΡΙΣΜΕΝΟΥ ΧΡΟΝΟΥ Η σύμβαση ορισμένου χρόνου λύεται με δυο (2) τρόπους: α) Με τη λήξη του συμφωνημένου χρόνου και β) Με καταγγελία για σπουδαίο λόγο Α) Η σύμβαση ορισμένου χρόνου λήγει αυτόματα με τη λήξη του συμφωνημένου χρόνου χωρίς να απαιτείται έγγραφη αναγγελία ή καταβολή κάποιας αποζημίωσης. Σε περίπτωση όμως που ο εργαζόμενος συνεχίσει να εργάζεται στην επιχείρηση για σχετικά μακρύ χρονικό διάστημα τότε θεωρείται ότι η σύμβαση ανανεώθηκε για αόριστο χρόνο και ο εργοδότης επιβαρύνεται με όλες τις σχετικές συνέπειες, δηλαδή υποχρέωση αποζημίωσης σε περίπτωση απόλυσης. Ως σχετικά μακρύ χρονικό διάστημα θεωρείται εκείνο το οποίο δεν αφήνει περιθώρια ερμηνείας του σαν χρόνου παροχής εργασίας στα πλαίσια της ίδιας σύμβασης ορισμένου χρόνου. Με τη λήξη της σύμβασης ορισμένου χρόνου ο εργοδότης υποχρεούται να δώσει στον εργαζόμενο πιστοποιητικό εργασίας, το οποίο ο εργαζόμενος μπορεί να το χρησιμοποιήσει για να λάβει το επίδομα από τον ΟΑΕΔ. Β) Η σύμβαση ορισμένου χρόνου λήγει και με καταγγελία είτε από τον εργοδότη είτε από τον εργαζόμενο για σπουδαίο λόγο. Η έννοια του σπουδαίου λόγου δεν μπορεί να προσδιοριστεί από κάποιο νόμο για αυτό καλούνται τα δικαστήρια να αποφασίσουν αν τα στοιχεία που επικαλούνται τα αντιδικούντα μέρη σε κάθε περίπτωση αποτελούν σπουδαίο λόγο ή όχι. 19

20 Σπουδαίος λόγος θεωρείται η ύπαρξη γεγονότων στη διάρκεια της σύμβασης εξαιτίας των οποίων δεν μπορεί να συνεχιστεί, σύμφωνα με την καλή πίστη και τα χρηστά συναλλακτικά ήθη. Καταγγελία σύμβασης από τον εργοδότη είναι: Επαγγελματική ανεπάρκεια Άρνηση παροχής εργασίας και μη συμμόρφωσης στις εντολές του εργοδότη Υβριστική συμπεριφορά εργαζόμενου Μακρόχρονη απουσία του εργαζόμενου Καταγγελία σύμβασης από τον εργαζόμενο είναι: Υβριστική συμπεριφορά του εργοδότη, μείωση της συμπεριφοράς του εργαζόμενου Αθέτηση ουσιωδών όρων της σύμβασης Παρατεταμένη μη καταβολή αποδοχών Παράλειψη τήρησης υποχρεώσεων για την υγιεινή και την ασφάλεια Η σύμβαση ορισμένου χρόνου δεν είναι υποχρεωτικό να καταγγελθεί εγγράφως όπως στη σύμβαση αορίστου χρόνου. Μπορεί να γίνει και προφορικά εφόσον είναι σαφής. Ο εργοδότης όμως μπορεί να κάνει την καταγγελία και γραπτώς έτσι ώστε σε περίπτωση δικαστικής επίλυσης της διαφοράς να έχει αποδεικτικά στοιχεία. Όταν ο εργαζόμενος ή εργοδότης κάνει την καταγγελία εφόσον αυτή είναι έγκυρη έχει το δικαίωμα της αποζημίωσης από την άλλη πλευρά. Έτσι αν ο καταγγέλλων είναι ο εργαζόμενος τότε η αποζημίωση περιλαμβάνει όλους τους μισθούς που θα έπαιρνε ως τη λήξη της σύμβασης, καθώς επίσης και την κάλυψη της πιθανής ζημιάς που υπέστη από την αθέτηση της σύμβασης. Αν ο καταγγέλλων είναι ο εργοδότης τότε η αποζημίωση περιλαμβάνει την κάλυψη της αντίστοιχης ζημίας που υπέστη από την αθέτηση της σύμβασης. Σε περίπτωση που δεν υπάρχει σπουδαίος λόγος και το δικαστήριο αναγνωρίσει ότι η καταγγελία είναι άκυρη τότε: 20

21 Αν την καταγγελία την έκανε ο εργοδότης τότε οφείλει να του καταβάλλει όλες τις αποδοχές από την ημέρα της άκυρης καταγγελίας μέχρι τη λήξη της σύμβασης καθώς επίσης και χρηματική ικανοποίηση αν ο εργαζόμενος υπέστη ηθική βλάβη από τη συμπεριφορά του εργοδότη. Αν την καταγγελία την έκανε ο εργαζόμενος τότε αυτή ισούται με άρνηση της παροχής εργασίας και ο εργαζόμενος είναι υποχρεωμένος να καταβάλλει την αποζημίωση για τυχόν ζημία που προκάλεσε στον εργοδότη. Σε αυτό το σημείο να τονίσουμε ότι η άρνηση παροχής εργασίας μπορεί να θεωρηθεί σπουδαίος λόγος και η καταγγελία να γίνει αυτή τη φορά από τον εργοδότη ΛΥΣΗ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΑΟΡΙΣΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ Η λύση σύμβασης αορίστου χρόνου μπορεί να γίνει με καταγγελία είτε από τον εργοδότη οπότε ονομάζεται απόλυση, είτε από τον εργαζόμενο οπότε ονομάζεται οικειοθελής αποχώρηση. Για να είναι μια απόλυση έγκυρη πρέπει να συντρέχουν οι εξής τρεις (3) τυπικές προϋποθέσεις: Να γίνει γνωστό στον εργαζόμενο εγγράφως Να καταβληθεί άμεσα στον εργαζόμενο η νόμιμη αποζημίωση Ο εργαζόμενος που απολύεται να είναι ασφαλισμένος Ο εργαζόμενος πρέπει να παραλάβει το έγγραφο της απόλυσης με οποιοδήποτε τρόπο είτε απευθείας στον τόπο της απόλυσης είτε με δικαστικό επιμελητή στο σπίτι του. Στο έγγραφο πρέπει να αναφέρεται η απόλυση του χωρίς να είναι απαραίτητο να αναφέρονται και οι λόγοι απόλυσης του εκτός και αν υπάρχει σπουδαίος λόγος με βάση το νόμο. Αν μια από τις παραπάνω προϋποθέσεις δεν έχει τηρηθεί τότε η καταγγελία απόλυσης είναι άκυρη και η σύμβαση εργασίας εξακολουθεί να ισχύει εκτός και στην περίπτωση απόλυσης του εργαζομένου δεν συντρέχουν οι δυο (2) πρώτες προϋποθέσεις δηλαδή έγγραφη αναγγελία και αποζημίωση. Τέλος να αναφέρουμε ότι σε περίπτωση που έχουν τηρηθεί οι παραπάνω προϋποθέσεις η απόλυση μπορεί να θεωρηθεί άκυρη σύμφωνα με το δικαστήριο αν ο εργοδότης άσκησε καταχρηστικά το δικαίωμα. 21

22 Χαρακτηριστικά παραδείγματα απόλυσης που κρίθηκαν από τα Δικαστήρια σαν καταχρηστικές είναι τα εξής: Απόλυση που γίνεται από εκδίκηση προς τον εργαζόμενο Απόλυση που γίνεται λόγω της πολιτικής δράσης του εργαζόμενου Απόλυση που γίνεται λόγω της δικαστικής διεκδίκησης των αξιώσεων του εργαζόμενου Απόλυση λόγω αρνήσεως του εργαζόμενου να εκτελέσει παράνομη απαίτηση του εργοδότη ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΑΠΟΛΥΟΜΕΝΟΥ Σε περίπτωση που η απόλυση του εργαζομένου είναι άκυρη τότε έχει το δικαίωμα να ασκήσει αγωγή και να υποχρεώσει τον εργοδότη να δεχθεί τις υπηρεσίες του. Ο εργοδότης υποχρεούται να καταβάλλει όλες τι αποδοχές στο εργαζόμενο από την ημέρα της καταγγελίας μέχρι τη μέρα που θα ξαναδεχθεί τις υπηρεσίες του. Η σχετική αγωγή πρέπει να γίνει σε διάστημα τριών (3) μηνών από την κοινοποίηση του έγγραφου, αλλιώς η αγωγή απορρίπτεται. Σε αυτό το σημείο να αναφέρουμε ότι αν η ακυρότητα οφείλεται σε μη κοινοποίηση του εγγράφου η 3μηνη προθεσμία αρχίζει και πάλι από την ημέρα που ο εργοδότης σταμάτησε να αποδέχεται τις υπηρεσίες του εργαζόμενου. Ο εργαζόμενος μπορεί να ζητήσει και χρηματική ικανοποίηση της ηθικής βλάβης που υπέστη αν η καταγγελία προσβάλλει την προσωπικότητα του. Τέλος να προσθέσουμε ότι αν ο εργαζόμενος αποδεχθεί την απόλυση του αλλά θεωρήσει ότι δεν έχει λάβει όλες τις αποδοχές που δικαιούται τότε μπορεί να ασκήσει αγωγή εντός έξι (6) μηνών από την ημέρα της λύσης της σύμβασης ΑΠΟΖΗΜΕΙΩΣΗ ΑΠΟΛΥΣΗΣ Το ύψος της αποζημίωσης εξαρτάται από τους εξής παράγοντες: Το ύψος των αποδοχών του τελευταίου μήνα και ο εργαζόμενος να απασχολείται πλήρως Το χρόνο προϋπηρεσίας Αν η απόλυση έγινε με προειδοποίηση ή όχι Αν ο απολυόμενος είναι υπάλληλος ή εργατοτεχνίτης 22

23 Σε αυτό το σημείο να προσθέσουμε ότι αν ο εργαζόμενος εισπράξει την αποζημίωση δεν σημαίνει ότι παραιτείται από το δικαίωμα ακύρωσης της αγωγής. Εφόσον ο εργαζόμενος επιδιώκει να ματαιώσει την απόλυση μπορεί να αρνηθεί να την εισπράξει δημιουργώντας θέμα νομιμότητας. Σε αυτήν την περίπτωση ο εργοδότης θα πρέπει να καταβάλλει αμέσως την αποζημίωση στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και να κάνει γνωστή την παρακατάθεση στον απολυόμενο ΠΑΡΑΙΤΗΣΗ (Ή ΟΙΚΕΙΟΘΕΛΗΣ ΑΠΟΧΩΡΗΣΗ) Η σύμβαση εργασίας μπορεί να καταγγελθεί και από τον εργαζόμενο. Ο εργαζόμενος που σκοπεύει να καταγγείλει την σύμβαση εργασίας πρέπει να προειδοποιήσει έγκαιρα τον εργοδότη, αλλιώς θα πρέπει να καταβάλλει ο ίδιος αποζημίωση στον εργοδότη. Η σχέση ανάμεσα στο χρόνο προϋπηρεσίας και στην προθεσμία προειδοποίησης για τους υπαλλήλους φαίνεται από τον παρακάτω πίνακα.(σημείωση: ο πίνακας δείχνει και το ποσό της αποζημίωσης) Χρόνος προϋπηρεσίας Προθεσμία προμήνυσης 2 μηνών - 1 έτους Μισός μήνας 1 έτους (συμπλ.) - 4 ετών 1 μήνας 4 ετών (συμπλ.) - 6 ετών 1,5 μήνας 6 ετών (συμπλ.) - 8 ετών 2 μήνες 8 ετών (συμπλ.) - 10 ετών 2.5 μήνες 1 ετών (συμπλ.) - και άνω 3 μήνες Ο χρόνος προειδοποίησης σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να υπερβεί τους τρεις (3) μήνες. Η καταγγελία πρέπει να γίνεται από τον εργαζόμενο είτε προφορικώς είτε γραπτώς αρκεί να είναι σαφής. Η σχέση χρόνου προϋπηρεσίας και προθεσμίας προειδοποίησης για τους εργατοτεχνίτες φαίνεται από τον παρακάτω πίνακα: Χρόνος Προθεσμία Αποζημίωση προϋπηρεσίας Προμήνυσης 2 μηνών - 1ετους 5 ημέρες 2,5 ημερομίσθια 1 έτους (συμπλ.) ημέρες 3,5 ημερομίσθια 23

24 ετών 2 ετών (συμπλ.) - 5 ετών 5 ετών (συμπλ.) - 10 ετών 10 ετών (συμπλ.) - 15 ετών 15 ετών (συμπλ.) - 20 ετών 20 ετών (συμπλ.) - 25 ετών 25 ετών (συμπλ.) και άνω 15 ημέρες 7,5 ημερομίσθια 30 ημέρες 15 ημερομίσθια 60 ημέρες 30 ημερομίσθια 90 ημέρες 45 ημερομίσθια 105 ημέρες 52,5 ημερομίσθια 125 ημέρες 62,5 ημερομίσθια ΛΥΣΗ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΕΡΓΟΥ Η σύμβαση έργου λύεται όταν ολοκληρωθεί και παραδοθεί το έργο χωρίς να απαιτείται άλλη προϋπόθεση. Η μόνη υποχρέωση του εργοδότη είναι να αναγγείλει την λύση της σύμβασης στον ΟΑΕΔ ΣΥΝΘΕΣΗ ΑΠΟΔΟΧΩΝ ΤΑΚΤΙΚΕΣ ΑΠΟΔΟΧΕΣ Τακτικές αποδοχές είναι κάθε είδους παροχής σε χρήμα ή σε είδος από τον εργοδότη στον εργαζόμενο και καταβάλλονται τακτικά και μόνιμα βάσει της συμφωνίας που έχει υπογραφεί. Αυτές οι αποδοχές συνθέτουν συνήθως το βασικό μισθό και τα επιδόματα ΕΚΤΑΚΤΕΣ ΑΠΟΔΟΧΕΣ Έκτακτες αποδοχές είναι αυτές που χορηγούνται μόνο μία φορά ή σε τακτά χρονικά διαστήματα και καταβάλλονται χωρίς να υπάρχει βεβαιότητα επανάληψης όπως π.χ. αμοιβή νυχτερινής εργασίας ή τα bonus. Η διάκριση των αποδοχών σε τακτικές και έκτακτες είναι σημαντική γιατί σε περίπτωση απόλυσης του εργαζομένου η αποζημίωση υπολογίζεται με βάση τις τακτικές αποδοχές. 24

25 ΠΡΟΣΘΕΤΕΣ - ΟΙΚΕΙΟΘΕΛΕΙΣ ΑΠΟΔΟΧΕΣ Πρόσθετες - οικειοθελείς αποδοχές είναι αυτές που κατά καιρούς ο εργοδότης χορηγεί στον εργαζόμενο τακτικά για μακρύ χρονικό διάστημα για τις υπηρεσίες που προσφέρει και ως κίνητρο για μεγαλύτερο ζήλο και απόδοση. Οι παροχές αυτές μπορούν να καταβάλλονται χωρίς να υπάρχει συμφωνία και να αποτελέσουν προσαύξηση του μισθού (τακτικές αποδοχές) αν ο εργοδότης δεν επιφύλαξε από την αρχή τη διακοπή τους. Αντίθετα αποδοχές που χορηγούνται ελεύθερα και έχει διευκρινιστεί από την αρχή η πιθανή παύση της χορήγησης τους δεν θεωρούνται τακτικές αποδοχές ΠΑΡΟΧΕΣ ΑΠΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗ ΣΥΝΗΘΕΙΑ Ή ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ Ο εργοδότης μπορεί να καταβάλλει σε σιωπηρή συμφωνία παροχή ως μισθό από επιχειρησιακή συνήθεια οπότε δεν δικαιούται να διακόψει την καταβολή εκτός και αν επεφύλαξε τέτοιο δικαίωμα στον εαυτό του ΕΠΙΔΟΜΑΤΑ Επιδόματα είναι συμπληρωματικές αμοιβές που καταβάλλονται στον εργαζόμενο για ειδικές αιτίες και έχουν σχέση με το είδος της εργασίας που κάνει, την προσωπική του κατάσταση ή τη θέση του στην επιχείρηση. Τα επιδόματα προβλέπονται ή από τη σύμβαση εργασίας ή από το νόμο ή τους κανονισμούς της εργασίας και υπολογίζονται ποσοστιαία σε σχέση με το μισθό ή κατά αποκοπή. Τα σημαντικότερα επιδόματα είναι τα εξής: Επίδομα Ω ρίμανσης (προϋπ ηρεσία) Επίδομα Ωρίμανσης είναι κάθε επίδομα που καταβάλλεται στον εργαζόμενο για τα χρόνια προϋπηρεσίας που έχει στον ίδιο ή σε άλλο εργοδότη. Το επίδομα αυτό αυξάνεται με τα χρόνια προϋπηρεσίας και προσαυξάνει το βασικό μισθό με αποτέλεσμα τα υπόλοιπα επιδόματα που λαμβάνει ο εργαζόμενος να υπολογίζονται βάσει του προσαυξημένου μισθού. Το επίδομα ωρίμανσης υπολογίζεται με βάσει τη συνολική προϋπηρεσία του εργαζόμενου ανεξάρτητα αν εργαζόταν στον ίδιο ή σε άλλο εργοδότη Ο ικο γενεια κά Επιδόματα Οικογενειακά επιδόματα είναι το επίδομα γάμου και το επίδομα τέκνου και λαμβάνονται από κάθε εργαζόμενο ή γονέα ανεξαρτήτως φύλου. Επίδομα 25

26 γάμου δικαιούνται και οι άγαμοι γονείς, οι ευρισκόμενοι σε κατάσταση χηρείας και οι διαζευγμένοι Επίδομα θέσης - ευθύνη ς Το επίδομα θέσης χορηγείται σε περίπτωση που ο εργαζόμενος κατέχει υπεύθυνη ή ανώτερη θέση στην επιχείρηση π.χ. προϊστάμενος Επίδομα δ ια χειρισ τικ ώ ν λαθών Το επίδομα διαχειριστικών λαθών χορηγείται σε περίπτωση που ο εργαζόμενος ασχολείται με τη διαχείριση χρημάτων π.χ. ταμίας Επίδομα μητρότητα ς (τοκετού κα ι λοχείας) Επίδομα μητρότητας είναι οι αποδοχές που δικαιούται μια εργαζόμενη στο διάστημα της άδειας μητρότητας. Η εργαζόμενη που απασχολείται στον ίδιο εργοδότη από δέκα (10) ημέρες μέχρι ένα έτος δικαιούται επίδομα ίσο με αποδοχές δεκαπέντε (15) ημερών. Αν η εργαζόμενη απασχολείται στον ίδιο εργοδότη πάνω από ένα (1) έτος τότε δικαιούται επίδομα ίσο με τις αποδοχές ενός μηνός. Επίσης δικαιούται επίδομα από το ΙΚΑ για το υπόλοιπο ποσό που δεν καλύπτεται από τον εργοδότη το οποίο ισούται με αποδοχές 56 ημερήσιων επιδομάτων πριν τον τοκετό και 63 ημερήσιων επιδομάτων μετά τον τοκετό ως επίδομα λοχείας και κυοφορίας με προϋπόθεση ότι η εργαζόμενη έχει συμπληρώσει τουλάχιστον διακόσια (200) ημερομίσθια στα δυο (2) τελευταία χρόνια πριν τον τοκετό. Τέλος να προσθέσουμε ότι δικαιούται και επίδομα από τον ΟΑΕΔ σε περίπτωση που οι εργοδοτικές παροχές που θα λάμβανε αν εργαζόταν δεν καλύπτονται. Τα επιδόματα αυτά είναι ίσα με το βασικό επίδομα ασθένειας και τις προσαυξήσεις στα οικογενειακά βάρη Επίδομα επ ικίνδυνης εργασίας Επίδομα επικίνδυνης εργασίας θεωρείται κάθε επίδομα που χορηγείται λόγω των συνθηκών εργασίας που έχουν σαν αποτέλεσμα την σωματική ακεραιότητα και ζωή του εργαζόμενου Έξοδα κινήσεω ς (οδοιπορικά έξοδα) Έξοδα κινήσεως χορηγούνται στον εργαζόμενο για οποιαδήποτε μετακίνησή του εκτός του χώρου εργασίας του. 26

27 Επίδομα σπουδώ ν Επίδομα σπουδών θεωρείται το αντίστοιχο επίδομα που χορηγείται με βάση τους τίτλους σπουδών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, μεταπτυχιακούς τίτλους σπουδών και επαγγελματικής εκπαίδευσης ημεδαπών ή αλλοδαπών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων ή σχολών. Το επίδομα αυτό χορηγείται κατά κανόνα βάσει συλλογικής σύμβασης ή κανονισμού εργασίας Επίδομα χρήσης ξένης γλώ σσας Σε πολλές συμβάσεις εργασίας προβλέπεται η χορήγηση επιδόματος από 5% έως 10% σε κάθε εργαζόμενο που γνωρίζει και κάνει χρήση κατά τη διάρκεια της εργασίας του μια ξένη γλώσσα. Για να πιστοποιηθεί η γνώση μια ξένης γλώσσας απαιτείται η παρουσίαση βεβαίωσης από εκπαιδευτήριο ή οργανισμό αναγνωρισμένο από το κράτος ή πτυχίο από ΑΕΙ Επίδομα ισολογισμού Το επίδομα ισολογισμού που προβλέπεται από την σύμβαση εργασίας χορηγείται σε λογιστές ή βοηθούς λογιστών που παίρνουν μέρος στη σύνταξη ισολογισμού Επίδομα παραγω γής Το επίδομα παραγωγής ή αλλιώς πριμ συνδέεται με την απόδοση και συμβολή του εργαζόμενου στην αύξηση της παραγωγής Επίδομα εορτώ ν Επίδομα εορτών είναι το επίδομα Χριστουγέννων και το επίδομα Πάσχα. Δώρο Χριστουγέννων: Οι μισθωτοί που απασχολούνται στον ίδιο εργοδότη από την 1η Μαΐου μέχρι την 31η Δεκεμβρίου δικαιούνται δώρο Χριστουγέννων που ισούται με έναν μηνιαίο μισθό αν αμείβονται με μισθό ή με 25 ημερομίσθια αν αμείβονται με ημερομίσθια. Ο εργοδότης υποχρεούται να καταβάλλει το δώρο μέχρι 21ηΔεκεμβρίου. Δώρο Πάσχα: Οι μισθωτοί που απασχολούνται στον ίδιο εργοδότη από 1η Ιανουαρίου μέχρι 30η Απριλίου δικαιούνται δώρο Πάσχα που ισούται με το % του μηνιαίου μισθού αν αμείβονται με μισθό ή με 15 ημερομίσθια αν αμείβονται με ημερομίσθιο. Ο εργοδότης υποχρεούται να καταβάλλει το επίδομα μέχρι την Μεγάλη Τετάρτη. 27

28 Το δώρο εορτών υπολογίζεται με βάσει τις τακτικές αποδοχές. Για να γίνει η καταβολή των επιδομάτων εορτών απαραίτητη προϋπόθεση είναι να υπάρχει σχέση εργασίας άσχετα αν είναι έγκυρη ή άκυρη η σύμβαση εργασίας. Οι μισθωτοί που δεν απασχολήθηκαν όλο το διάστημα που απαιτείται για τη λήψη πλήρως του επιδόματος δικαιούνται να λάβουν μέρος αυτού ανάλογα με τη διάρκεια της εργασιακής του σχέσης. Τέλος να προσθέσουμε ότι στα δώρα Χριστουγέννων και Πάσχα δεν υπολογίζονται οι μέρες που ο μισθωτός απουσίαζε από την εργασίας του αδικαιολόγητα ή λόγω αδείας ή λόγω άδειας μητρότητας. Υπολογίζεται όμως ο χρόνος υποχρεωτικής αποχής των γυναικών πριν και μετά τον τοκετό Επίδομα αδείας Οι εργαζόμενοι που βρίσκονται σε κανονική άδεια δικαιούνται επίδομα αδείας. Το επίδομα αδείας ισούται με το μισό μηνιαίο μισθό για τους υπαλλήλους που αμείβονται με μισθό και για όσους αμείβονται με ημερομίσθιο ισούται με δεκατρία (13) ημερομίσθια. Όταν λύνεται η σχέση εργασίας το επίδομα αδείας δικαιούνται να το λάβουν ως εξής: Ο εργαζόμενος που δεν έχει ολοκληρώσει ένα έτος συνεχούς απασχόλησης στον ίδιο εργοδότη δικαιούται να λάβει επίδομα αδείας ίσο με 2/25 του μηνιαίου μισθού αν είναι υπάλληλος ή με δυο (2) ημερομίσθια αν είναι εργάτης για κάθε μήνα απασχόλησης. Ο εργαζόμενος που έχει συμπληρώσει ένα έτος συνεχούς απασχόλησης στον ίδιο εργοδότη δικαιούται να πάρει επίδομα αδείας που ισούται με τις αποδοχές της άδειάς του αλλά πριν πάρει την κανονική του άδεια. Για την χορήγηση της κανονικής άδειας πρέπει να συντρέχουν οι κατάλληλες προϋποθέσεις που ορίζονται από το νόμο ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Σύμφωνα λοιπόν με τα παραπάνω οι συμβάσεις εργασίας διακρίνονται σε διάφορες κατηγορίες ανάλογα με τη χρονική διάρκειά τους. Η λύση μιας σύμβασης εργασίας εξασφαλίζει στον εργαζόμενο αποζημίωση εφόσον 28

29 πρόκειται για απόλυση και είναι έγκυρη είτε πρόκειται για οικειοθελής αποχώρηση του εργαζόμενου. Τέλος, ο εργαζόμενος δικαιούται κάποιες αποδοχές ανεξάρτητα από το είδος της σύμβασης που έχει υπογράψει καθώς επίσης και κάποια επιδόματα. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΕΟΡΤΕΣ ΚΑΙ ΑΡΓΙΕΣ - ΜΙΣΘΟΣ Σε αυτό το κεφαλαίο θα αναφερθούμε στα στοιχεία από τα οποία αποτελείται μια σύμβαση εργασίας, δηλαδή από ποιους καταρτίζεται, τι όρους περιλαμβάνει και ποιες υποχρεώσεις αναγράφονται, τις γιορτές και τις αργίες που οι μισθωτοί δικαιούνται άδεια, τις υπερωρίες κ την υπερεργασία και πως αμείβονται οι μισθωτοί. 2.1 ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Μια σύμβαση εργασίας αποτελείται από τα εξής στοιχεία: Τους συμβαλλόμενους που είναι ο εργοδότης και ο εργαζόμενος 29

30 Τον χώρο, το ωράριο, τους κανονισμούς και οποιαδήποτε άλλη ρύθμιση ισχύει για το προσωπικό της επιχείρησης Τον χρόνο διάρκειας της σύμβασης Τον νόμιμο ή συμφωνηθέν μισθό και Τον τρόπο με τον οποίο θα καταβάλλονται τα χρήματα από την επιχείρηση Τα πιο σημαντικά μέρη μιας σύμβασης εργασίας που θα μας απασχολήσουν σε αυτό το κεφάλαιο είναι η διευθέτηση χρόνου εργασίας και ο μισθός. 2.2 ΩΡΑΡΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΔΙΕΥΘΕΤΗΣΗ ΧΡΟΝΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Σύμφωνα με το Ν.3385/05 σε αντικατάσταση του Ν.2874/00, Ν.2639/98 και του Ν.1892/90 έχουμε τη θεσμοθέτηση δύο (2) συστημάτων διευθέτησης: 1. Πρόσθετη απασχόληση δυο (2) ωρών ημερησίως πέραν του 8ώρου επί τέσσερις (4) μήνες κατά το ημερολογιακό έτος (περίοδος αυξημένης απασχόλησης) και αντίστοιχη μειωμένη απασχόληση (περίοδος μειωμένης απασχόλησης) 2. Κατανομή έως και 256 ωρών εργασίας από το συνολικό χρόνο απασχόλησης εντός ενός (1) ημερολογιακού έτους, με αυξημένο ωράριο εργασίας σε ορισμένες χρονικές περιόδους που δεν υπερβαίνουν τις 32 εβδομάδες και με αντιστοίχως μειωμένο αριθμό ωρών κατά το λοιπό διάστημα. Για την εφαρμογή του δεύτερου (2ου) συστήματος διευθέτησης πρέπει να συντρέχουν οι εξής προϋποθέσεις: Να υπάρχει η δυνατότητα χορήγησης άδειας ανάπαυσης αντί μειωμένων ωρών εργασίας ή να υπάρχει συνδυασμός και των δυο (2) Σώρευση εργασίας που οφείλεται στη φύση, στο είδος ή στο αντικείμενο των εργασιών της επιχείρησης καθώς επίσης και σε ασυνήθεις ή απρόβλεπτους λόγους Ο μέσος όρος ωρών εβδομαδιαίας εργασίας στην περίοδο του 4μήνου να παραμείνει 40 ώρες 30

31 Ο χρόνος εργασίας να μην υπερβαίνει τις 10 ώρες ημερησίως και τις 48 ώρες εβδομαδιαίως και Σε περίοδο αυξημένης απασχόλησης να μην χορηγείται υπερεργασία - υπερωρία Σε περίπτωση άρνησης του μισθωτού να εκτελέσει την πρόσθετη εργασία δεν αποτελεί λόγος καταγγελίας της σύμβασης εργασίας ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗΣ Για το πρώτο σύστημα διευθέτησης απαιτείται συμφωνία μεταξύ του εργοδότη και της αντιπροσωπευτικής συνδικαλιστικής οργάνωσης της επιχείρησης ή του συμβουλίου των εργαζομένων ή ένωση των προσώπων του Ν.1264/82. Σε περίπτωση έλλειψης των παραπάνω απαιτείται κοινό έγγραφο του συνόλου των εργαζομένων και του εργοδότη προς την Επιτροπή Διευθέτησης του Χρόνου Εργασίας. Σε περίπτωση που αποτύχει η διαπραγμάτευση η οποία απαιτεί 10ήμερη διαδικασία τότε ο εργοδότης έχει τη δυνατότητα αιτήματος για την έγκριση της διευθέτησης από την Επιτροπή του Χρόνου Εργασίας εντός τριών (3) ημερών και με παρέμβαση του σωματείου ή του συμβουλίου εργαζομένων ή του εργατικού κέντρου. Για το δεύτερο σύστημα διαπραγμάτευσης απαιτείται συμφωνία ανάμεσα στον εργοδότη και την αντιπροσωπευτική επιχειρησιακή συνδικαλιστική οργάνωση ή το συμβούλιο εργαζομένων ΩΡΑΡΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Το ωράριο των εργαζομένων χωρίζεται σε δυο (2) κατηγορίες. Το νόμιμο και το συμβατικό. Νόμιμο ωράριο εργασίας είναι εκείνο που καθορίζεται με διάταξη νόμου ή κατόπιν εξουσιοδοτήσεως νόμου. Οι διατάξεις αυτές ορίζουν το ανώτατο όριο νόμιμης απασχόλησης μισθωτών και είναι υποχρεωτικές. Έτσι μόνο μικρότερα ωράρια μπορούν να εφαρμοσθούν. 31

32 Συμβατικό ωράριο εργασίας είναι αυτό που καθορίζεται από τα μέρη, μέσα στα πλαίσια του νόμιμου ωραρίου, είτε με ατομική σύμβαση εργασίας ή με ΣΣΕ ή με ΔΑ. Οι εργοδότες και οι εργαζόμενοι μπορούν να αποφασίσουν για το ωράριο (ημερήσιο ή εβδομαδιαίο) με την προϋπόθεση ότι σε καμία περίπτωση δεν θα συμφωνήσουν ωράριο μεγαλύτερο από το νόμιμο. Το ανώτατο συμβατικό ωράριο από 1/1/84 σύμφωνα με την Εθνική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας καθιερώνεται στις 40 ώρες την εβδομάδα για τον ιδιωτικό τομέα ΥΠΕΡΕΡΓΑΣΙΑ Σύμφωνα με το Ν.3385/2005 η απασχόληση 5 ωρών επιπλέον την εβδομάδα μετά τις 40, για τις επιχειρήσεις που εφαρμόζουν πενθήμερο σύστημα απασχόλησης και 8 ωρών επιπλέον την εβδομάδα, για τις επιχειρήσεις που εφαρμόζουν 6ήμερο σύστημα απασχόλησης θεωρείται υπερεργασία. Συγκεκριμένα, οι 5 ώρες υπερεργασίας για το σύστημα του πενθημέρου είναι η 41η, 42η, 43η, 44η και 45η, ενώ οι 8 ώρες για το σύστημα του 6ημέρου είναι η 41η, 42η, 43η, 44η, 45η, 46η, 47η και 48η. Η πραγματοποίηση της υπερεργασίας ανήκει στην ευχέρεια του εργοδότη και εφόσον ζητηθεί από τον εργοδότη, ο εργαζόμενος είναι υποχρεωμένος να την παρέχει. Οι παραπάνω ώρες που αναφέραμε αμείβονται με το ανάλογο ημερομίσθιο που καταβάλλεται προσαυξημένο κατά 25%. Υπολογισμός υπερεργασίας Για το πενθήμερο: ώρες +25% στο καταβαλλόμενο ωρομίσθιο. Η αμοιβή της 9ης ώρας ημερησίως πληρώνεται με προσαύξηση 25% στο καταβαλλόμενο ωρομίσθιο και δεν χρειάζεται άδεια από την Επιθεώρηση Εργασίας. Για το 6ήμερο: ώρες +25% στο καταβαλλόμενο ωρομίσθιο ΥΠΕΡΩΡΙΑ Σύμφωνα με το Ν.3385/2005, η απασχόληση πέραν των 45 ωρών την εβδομάδα για τις επιχειρήσεις που εφαρμόζουν πενθήμερο σύστημα απασχόλησης και πέραν των 48 ωρών την εβδομάδα για τις επιχειρήσεις που εφαρμόζουν 6ήμερο σύστημα απασχόλησης, θεωρείται υπερωριακή 32