Fake news: Τι είναι, που οφείλονται πως αντιμετωπίζονται

Transcript

1 Fake news: Τι είναι, που οφείλονται πως αντιμετωπίζονται Δρ. Γιώργος Πλειός, Καθηγητής Πρόεδρος του Τμήματος Επικοινωνίας και ΜΜΕ Διευθυντής του Εργαστηρίου Κοινωνικής Έρευνας στα ΜΜΕ Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Πρόεδρος της Ελληνικής Κοινωνιολογικής Εταιρείας Μέλος του ΔΣ του ΕΣΡ

2 Τι είναι/1 Παραποιημένες ειδήσεις (αναντιστοιχία γεγονότος απεικόνισής του) Μορφή hoaxes Ψεύδος? Συνειδητά (ψεύδος) ή Όχι; Έκταση παραποίησης 100% Χ% Κατηγορίες παραποίησης Πραγματολογικά γεγονότα Πλαίσια κατανόησης Αναπαραγωγή στερεοτύπων/προκαταλήψεων μέσω επίκαιρων γεγονότων

3 Μορφές Hoaxes (απατηλά μηνύματα) Ψευδείς ειδήσεις Παρωδιακές ψευδείς ειδήσεις Υπερβολή Ψευδο-επιστημονικά δεδομένα Παραπλάνηση Κ.ά.

4 Τι είναι/2 Η ψευδής είδηση κάποιου είναι η αλήθεια κάποιου Περιεχόμ ενο Οι ψευδείς ειδήσεις βασίζονται σε μια τριπλή σχέση μεταξύ περιεχομένου πραγματικότητας κοινού (κοινωνικών ομάδων) Είναι σχέση μεταξύ σχέσεων για αυτό και είναι πολύ ισχυρές Πραγματικότη τα (γεγονότα) Ομάδες Σχέσεις εξουσίας Thessaloniki International Media Summer Academy 2018: Disinformation, Verification in a changing world

5 Τα στερεότυπα

6 Ζητήματα ορολογίας Ψευδείς Όλες (100% και Χ%) Στο πραγματολογικό τους σκέλος και στο κατανοητικό; Ψευδείς = συνειδητά Είναι όμως; Είναι όλη η είδηση συνειδητό ψεύδος; Συναφείς αλλά όχι ακριβείς έννοιες Παραπληροφόρηση Κατασκευασμένες Αναληθείς Χαλκευμένες Κα Παραποιημένες ή απατηλές: Ψευδείς & ψευδεπίγραφες

7 Μορφές Πραγματολογική παραποίηση Ετεροτοπισμένες Ετεροχρονισμές Αλλαγή σκηνικού Μεταβολής δράσης Μεταβολή δρώντος Δημοσιογραφική παρομοίωση Νοηματική παραποίηση Μεταφυσικές έναντι κοσμικών, ερμηνείες Θεολογικές έναντι επιστημονικών, ερμηνείες

8 Πραγματολογική παραποίηση Ετεροτοπισμένες ειδήσεις Thessaloniki International Media Summer Academy 2018: Disinformation, Verification in a changing world

9 Πραγματολογική παραποίηση Ετεροχρονισμένες ειδήσεις Thessaloniki International Media Summer Academy 2018: Disinformation, Verification in a changing world

10 Πραγματολογική παραποίηση Αλλαγή σκηνικού Thessaloniki International Media Summer Academy 2018: Disinformation, Verification in a changing world

11 Πραγματολογική παραποίηση Μεταβολή δράσης Thessaloniki International Media Summer Academy 2018: Disinformation, Verification in a changing world

12 Πραγματολογική παραποίηση Μεταβολή δρώντων Thessaloniki International Media Summer Academy 2018: Disinformation, Verification in a changing world

13 Πραγματολογική παραποίηση Δημοσιογραφική παρομοίωση Thessaloniki International Media Summer Academy 2018: Disinformation, Verification in a changing world

14 Πλαισίωση και νόημα Ραδιοτηλεοπτικό Γιώργος πεδίο: Πλειός: τάσεις, «Αντικειμενικότητα, προκλήσεις ψευδεπίγραφες και ο ρόλος ειδήσεις, των δημοκρατία» ρυθμιστικών - Fake αρχών. news, Λευκωσία, στο ραντάρ της 18/10/2018 Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Αθήνα 27/3/2018

15 Μεταφυσική και αντιεπιστημονικές ερμηνείες

16 Που οφείλονται/1 Η δομική συνθήκη των ειδήσεων Ε= Γ + Α ή Ε=Γ>Α (δημοσιογραφία) ή Ε=Α>Γ (προπαγάνδα) Από τις απόψεις στις προκαταλήψεις κρίση ιδεολογιών Η προσφυγή στα στερεότυπα προκαταλήψεις Γνώση Εμπειρίες Συμφέροντα/ενδιαφέροντα Ένταση ανταγωνισμού Οικονομικός Πολιτικός πόλωση

17 Που οφείλονται/2 Η στάση του παρατηρητή στη σύγχρονη κοινωνία/μη συμμετοχή Καταναλωτική στάση Η κοινωνία των ειδικών Φόβος συμμετοχής Η κοινωνικοποίηση της παραγωγής ειδήσεων Εκδημοκρατισμός της γνώσης εκπαίδευεσης Βιομηχανίες της πληροφορίας (εκπαίδευση, βιβλιοθήκες κ.λπ) Τεχνικά μέσα (διαδίκτυο) Οι δομικές αλλαγές στις ειδήσεις ως Λόγο (θεματολογία, πλαισίωση κ.ά.)

18 Πως μπορούν να αντιμετωπιστούν Για τις πραγματολογικές παραποιήσεις Τεχνολογικές λύσεις Οργανωτικές λύσεις Συνεργασία μέσων Κατάλογοι αξιόπιστων μέσων Για τις νοηματικές παραποιήσεις καταπολέμηση των στερεοτύπων Υπεύθυνη στάση των ηγεσιών Διεύρυνση της εσωτερικής πολυφωνίας στα ΜΜΕ Εκπαίδευση του κοινού στα ΜΜΕ Ενίσχυση της offline κοινωνικής συμμετοχής: μια νέα κοινωνική και πολιτική κοινωνικοποίηση είναι αναγκαία Εκπαίδευση των δημοσιογράφων μάχη με τις προκαταλήψεις Αλλαγή στη σχέση ιεραρχικής πολιτικής και οριζόντιας ενημέρωσης

19 Σας ευχαριστώ για την προσοχή!