Ζωολογία. Ορισμένα οργανωτικά θέματα

Transcript

1 Ζωολογία Ορισμένα οργανωτικά θέματα

2 Ζωολογία Θεωρητικό μέρος (3 ώρες) Εργαστηριακό μέρος (3 ώρες)

3 Διδακτική ομάδα: Ιωάννης Λεονάρδος (Καθηγητής) Ρωμάν Λιάσκο ΕΤΕΠ Μεταπτυχιακοί φοιτητές Εργαστήριο Κτήριο Ε4 Νέο κτήριο Ποιοι είμαστε: Προπτυχιακοί Μεταπτυχιακοί Διδακτορικοί Έρευνα Συνέδρια Δημοσιεύσεις

4 Οργάνωση του μαθήματος Θεωρητικό μέρος 14 διαλέξεις Εργαστηριακό μέρος εργαστηριακές ασκήσεις!!!! σε κάθε εργαστήριο Αλλά Κόστος, τακτικός προϋπολογισμός Αντικειμενικές δυσκολίες Ιστοσελίδα του εργαστηρίου

5 Εργαστηριακές ασκήσεις Άσκηση Εισαγωγή -Ιστολογία Ιστολογία, μικροσκοπικά παρασκευάσματα Σκώληκες (Γεωσκώληκας, Πλανάρια) Μαλάκια (Καλαμάρι, Σουπιά) Αρθρόποδα (Καραβίδα) Ιχθείς (Ψάρια) Θηλαστικά (ποντικός ) Εξέταση

6 Εξετάσεις εργαστηρίου Προβλήματα στο παρελθόν Πως θα εξεταστείτε φέτος

7 Διδακτικά συγγράμματα Θεωρητικό μέρος Hickman Roberts Larson: Ολοκληρωμένες αρχές Ζωολογίας 1. Σημειώσεις του διδάσκοντος 2. Miller-Harley Zoology 3. Οντρια Ι., Γενική Ζωολογία Εργαστηριακό Μέρος Ι. Λεονάρδος Εργαστηριακός οδηγός Προβλήματα σε σχέση με τα συγγράμματα!!!! Μετάφραση Miller

8 Περί των εξετάσεων Εξεταστέα ύλη, διδακτέα, διδαχθείσα Ποσοστό επιτυχίας : περίπου 50 % Εξετάσεις Σεπτεμβρίου % Προβλήματα σχετικά με τη διάρκεια σπουδών Δεν διαβάζουμε μόνο από τις διαφάνειες των διαλέξεων Ούτε από τα CD των παρατάξεων

9 Περί των διαλέξεων Ώρα έναρξης Διαλείμματα Προσέλευση φοιτητών Κινητά τηλέφωνα Ψίθυροι Καφές, αναψυκτικά κ.ά

10 Ορισμένα μυστικά σε σχέση με το μάθημα Προσπαθήστε να έχετε μια πρώτη ιδέα σχετικά με το αντικείμενο της διάλεξης Μην επιχειρείτε να γράφετε όλα όσα σας παρουσιάζονται Κρατάτε σημειώσεις μόνο για τα κύρια σημεία και τα key points. Μετά το τέλος της διάλεξης ελέγξτε τις σημειώσεις σας

11 Στο εργαστήριο Προσέλευση φοιτητών- Ακριβώς στην ώρα μας Κινητά τηλέφωνα Ψίθυροι μετακινήσεις Καφές, αναψυκτικά κ.ά

12 ούτε αυτό

13 ούτε αυτό!!!

14 Μυστικά σε σχέση με το μάθημα Να επισκέπτεστε συχνά τη βιβλιοθήκη On line μαθήματα στους υπολογιστές Προβολή εκπαιδευτικών CD

15 Ορισμένες γενικές πληροφορίες

16 A. Ζωολογία είναι η μελέτη του συνόλου του Ζωικού βασιλείου Zoology (zo- {New Latin} = animal; -ology = study of, knowledge) Zoology (Gr. Zoon + logos Zoology is the study of animals Β. ένα από τα ευρύτερα πεδία όλων των επιστημών >32,000 γνωστά είδη ψαριών 300,000 είδη σκαθαριών

17 Ζωολογία; ΕΙΝΑΙ Η ΜΕΛΕΤΗ ΤΩΝ ΖΩΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ Ποια είναι τα ζώα;

18 Πόσα είναι τα ζώα; Περίπου 2.5 εκατ οργανισμοί, έχουν αναγνωρισθεί, περιγραφεί Υπολογίζουν ότι υπάρχουν περίπου από 3-30 εκατ. είδη 50% εξ αυτών ζουν στα δάση των τροπικών Zootaxa journal

19 --Invertebrates: 97% of all known species `--+--Sponges: 10,000 species --Cnidarians: 8,000-9,000 species --Molluscs: 100,000 species --Platyhelminths: 13,000 species --Nematodes: 20,000+ species --Echinoderms: 6,000 species --Annelida: 12,000 species `--Arthropods `--+--Crustaceans: 40,000 species --Insects: 1-30 million+ species `--Arachnids: 75,500 species `--Vertebrates: 3% of all known species `--+--Reptiles: 7,984 species --Amphibians: 5,400 species --Birds: 9,000-10,000 species --Mammals: 4,475-5,000 species `--Ray-Finned Fishes: 32,600 species

20 Γιατί υπάρχει τόση αβεβαιότητα; Η καταγραφή των ειδών αντιμετωπίζει δυσκολίες από την τάση να μελετάμε ορισμένες ταξινομικές ομάδες (πτηνά, ψάρια, θηλαστικά κ.ά) περισσότερο από κάποια άλλα. Πτηνά. Νηματώδεις!!!! Ορισμένα οικοσυστήματα δυσκολεύουν την καταμέτρηση (τροπικοί, πολικές περιοχές, βαθιές θάλασσες κ.ά). Το μέγεθος (μικροσκοπικοί οργανισμοί προσδιορίζονται πιο εύκολα από τους μεγαλόσωμους) Αβεβαιότητα στην κατάταξη.

21 Και τι μας ενδιαφέρει ο αριθμός των ειδών ; Σχετίζεται με τη βιοποικιλότητα

22 The science of counting species centers around the concept of biodiversity. Πρόκειται για την ποικιλία των οργανισμών σε όλα τα επίπεδα οργάνωσης (Wilson 1992). Μπορεί να αφορά τη γενετική ποικιλότητα εντός ενός πληθυσμού Μπορεί να αφορά την ποικιλία ειδών σε μια κοινότητα Δεν αφορά μόνο την καταγραφή των ειδών Μελετώντας τη βιοποικιλότητα εξετάζουμε τις μεταβολές σε σχέση με το χρόνο το χώρο και διερευνούμε τους μηχανισμούς για αυτές τις αλλαγές.

23 Οι ερευνητές μελετούν την αφθονία (σπάνια άφθονα είδη) Διερευνούν γιατί: ορισμένες ταξινομικές ομάδες είναι τόσο ποικίλες; Γιατί ορισμένα είδη είναι σπάνια, ενώ κάποια άλλα πολύ διαδεδομένα;

24

25

26 Η Ζωολογία κάτω από μια εξελικτική προσέγγιση Εξέλιξη είναι οι αλλαγές στους πληθυσμούς των οργανισμών στη πορεία του χρόνου. Είναι η κινητήριος δύναμη και η αιτία της ποικιλότητας των ζώων μέσα σε μια ταξινομική ομάδα. Charles Darwin το 1859 δημοσίευσε και απέδειξε τον μηχανισμό που εξηγεί την εξελικτική πορεία των οργανισμών. Εκτοτε ο μηχανισμός αποδείχτηκε ποικιλοτρόπως και αποτελει σήμερα το πυρήνα της κατανόησης των εξελικτικών αλλαγών. Η κατανόηση των δομών και των λειτουργιών είναι μια από τις προκλήσεις της Ζωολογίας

27 II. Το κοινό των οργανισμών A. Το σώμα όλων αποτελείται από κύτταρα (τα ζώα είναι πολυκύτταροι ετερότροφοι οργανισμοί) 1. Η κυτταρική θεωρία αναφέρει ότι: a) Το σώμα όλων των οργανισμών αποτελείται από κύτταρα b) το κύτταρο είναι η βασική μονάδα της ζωής c) όλα τα κύτταρα (στις υπάρχουσες συνθήκες) προέρχονται από προ-υπάρχοντα κύτταρα ( omni cellula a cellula.virchow)

28 B. Γενετική βάση 1. Όλοι οι οργανισμοί περιέχουν γενετικές πληροφορίες στο ίδιο μόριο (DNA) 2. Το DNA των οργανισμών είναι χαρακτηριστικά παρόμοιο. Οι πιο κοντινοί οργανισμοί έχουν συνάφεια στη δομή του DNA 3. To DNA δεν είναι μόνο η αιτία για τη γενετική συνάφεια των οργανισμών, αλλά η πηγή για τη γενετική και φυσική ποικιλότητα διαμέσου της κληρονομικότητας

29 c) Συγκριτική εμβρυολογία ( η οντογένεση ανακεφαλαιώνει τη φυλογένεση ) η εμβρυική ανάπτυξη ενός οργανισμού αντανακλά σε κάποιο βαθμό την εξελικτική του ιστορία d) Η μελέτη του DNA και των σχέσεων μεταξύ των ειδών C. ΟΙ οργανισμοί έχουν μια κοινή προέλευση D εξέλιξη των ειδών Η εξέλιξη είναι η ενοποιητική αρχή της βιολογίας 2. Δεδομένα που υποστηρίζουν την εξέλιξη: a) Η ποικιλότητα των ζώντων, αλλά και των ειδών που έχουν εξαφανιστεί (μεταξύ 4 και 30 εκατ. ειδών υπάρχουν, πολλά εκατ ειδών έχουν εξαφανιστεί) b) απολιθώματα

30 e) Η μοριακή βιολογία και η μελέτη των πρωτεϊνών f) Βιογεωγραφία η μελέτη της κατανομής των φυτών και των ζώων καθώς και των απολιθωμάτων στον πλανήτη g) Συγκριτική ανατομία 1) Ομόλογες δομές δομές οι οποίες μοιάζουν ανατομικά, αλλά λειτουργούν διαφορετικά 2) Ανάλογες δομές δομές οι οποίες έχουν διαφορετική ανάπτυξη και ανατομική προέλευση αλλά λειτουγούν παρόμοια (συγκλίνουσα εξέλιξη) 3) Υπολειμματικές δομές ανατομικές δομές οι οποίες κάποτε ήταν χρήσιμες στη πορεία του χρόνου και στην ιστορία των ειδών, αλλά κατόπιν έγιναν μη λειτουργικές

31 D. Οι οργανισμοί αντιμετωπίζουν την ίδια περιβαλλοντική πίεση (κλιματικές αλλαγές, ρύπανση) 1. Οι οργανισμοί προσαρμόζονται στις υπάρχουσες συνθήκες ή αντιμετωπίζουν το πρόβλημα της εξαφάνισης 2. Οικολογικά προβλήματα a) Ρύπανση του αέρα και του νερού b) Υπερπληθυσμός c) Απώλεια οικοσυστημάτων d) κλιματικές αλλαγές, υπερθέρμανση του πλανήτη εξ αιτίας ανθρωπογενών δράσεων e) Υπεραλίευση, θήρευση f) Χρήση μη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας g) Μείωση των τροπικών δασών

32 Η εξέλιξη δεν εξηγεί μόνο τη μορφή και τις λειτουργίες όπως ακριβώς συμβαίνουν, αλλά και τις σχέσεις εντός μιας ταξινομικής ομάδας.