Άσκηση. Των Kees Otten, Wim Das και Koos Heemskerk Μετάφραση: Βιργινία Κατσιµπίρη

Transcript

1 Άσκηση Το 1991, η 32η και 34η Πτέρυγα ιώξεως και Βοµβαρδισµού (JBG-32/ JBG-34) σε συνεργασία µε την Οµάδα Εδάφους Αέρος διεξήγαγαν κοινή άσκηση στο Λέχφελντ µε σκοπό την προετοιµασία του πληρώµατος για την συµµετοχή αυτού στην άσκηση «Red Flag» των ΗΠΑ. Κανείς τότε δεν µπορούσε να συ- µπεράνει πως αυτή ήταν µόνο η αρχή για την πραγ- µατοποίηση µίας σειράς νέων ασκήσεων που θα κατέληγαν σήµερα στην ιδέα των ασκήσεων ηλεκτρονικού πολέµου ELITE. Των Kees Otten, Wim Das και Koos Heemskerk Μετάφραση: Βιργινία Κατσιµπίρη

2 ηλεκτρονικού πολέµου στη Γερµανία ELITE 08

3 Tornado ECR της Ιταλικής Αεροπορίας εξοπλισµένο µε βλήµατα HARM σε ρόλο καταστολής Αεράµυνας στην ELITE 2008 H I K G H I J Σήµερα η ELITE (Electronic Warfare Live Training Exercise) αποτελεί ένα σύγχρονο έγκυρο σύµπλεγµα ασκήσεων Ηλεκτρονικού Πολέµου σε πραγµατικές συνθήκες µάχης, συνολικής διάρκειας 16 H ηµερών. Όσον αφορά τις µονάδες της Luftwaffe, που κυρίως ασκούνται σε τέτοιου είδους ασκήσεις, η JBG-34 από το Μέµινγκεν έχει I K διαλυθεί αφήνοντας µόνο την JBG-32 (µε βάση στο Λέχφελντ), που είναι ενεργή, να φιλοξενεί τους άλλους συµµετέχοντες χρησιµοποιώντας το ειδικευµένο για Η/Π αεροσκάφος Tornado ECR. Η άσκηση Ηλεκτρονικού Πολέµου ELITE δεν αφορά νικητές και ηττηµένους αλλά τη µικτή και µαζική χρήση δικού της εξοπλισµού Η/Π συµπεριλαµβανοµένων των απενηµερώσεων. Η διαφορά µεταξύ των Η συµµετοχή στην παραπάνω άσκηση έδωσε την ιδέα για την εγκατάσταση πεδίου ασκήσεων µε παρόµοιες δυνατότητες στη Γερµανία. Ενώ η Γερµανία και άλλες Ευρωπαϊκές Αεροπορίες συµµετείχαν αρκετές φορές στις «Red Flag» των ΗΠΑ και στις ασκήσεις «Green Flag» στον Καναδά -και οι δύο παρέχουν εκπαίδευση Ηλεκτρονικού Πολέµου (Η/Π)- οι γνώσεις για τον τρόπο διεξαγωγής των ασκήσεων διευρύνθηκαν, συγχρόνως όµως αυξήθηκε και το κόστος υπερατλαντικών αποστολών αεροσκαφών και πληρωµάτων και ανάπτυξης σε θέση µάχης για ορισµένες εβδοµάδες σε κάποιο µέρος της Αµερικής. Με την αρχική εµπλοκή της Γερµανικής Αεροπορίας, του Ναυτικού, των Στρατιωτικών Μονάδων και των Μονάδων Πληροφοριών, ο χαρακτήρας των ασκήσεων ήταν πλέον πολυδιάστατος µε διάφορους συµµετέχοντες και παρατηρητές από το ΝΑΤΟ και τις χώρες που συµµετέχουν στο πρόγραµµα «Συνεργασία για την Ειρήνη» (Partnership for Peace). Αυτή η λιγότερο δαπανηρή εναλλακτική λύση της Γερµανίας ίσως αποτελεί το κλειδί της επιτυχίας. ασκήσεων ELITE 2006 και 2007 και της φετινής ήταν η βελτιωµένη χρήση των ήδη γνωστών τεχνικών και νέων πειραµατικών ραντάρ. 66 NO ªµƒπ - ªµƒπ 2008 ANAXAITI H/INTERCEPTION

4 ELITE 08 [ Στόχοι H ELITE αποτελεί το σηµαντικότερο τµήµα της επιχειρησιακής και συµπληρωµατικής εκπαίδευσης των πληρωµάτων αέρος και των χειριστών επίγειας αεράµυνας (GBAD) που χειρίζονται βλήµατα εδάφους-αέρος (SAM). Η αποτελεσµατικότητα των πιο σύγχρονων τεχνικών παρεµβολής και παραπλάνησης επιβεβαιώνονται και αναπτύσσονται όλο και περισσότερο. Στην ανάπτυξη αυτή συµβάλλει σηµαντικά η Γερµανία µε τα τεχνικά κέντρα της Αεροπορίας της (Bundeswehr). Το 2006 η άσκηση είχε διαρκέσει 16 µέρες και 11 χώρες συµµετείχαν µε εναέρια οχήµατα και 10 χώρες µε εξοπλισµό ραντάρ και µονάδες SAM. Στην άσκηση του 2008 έλαβαν µέρος 24 κράτη, από τα οποία 12 συµµετείχαν µε επίγεια αεράµυνα, 6 µε µαχητικά αεροσκάφη, 2 µε µεταφορικά αεροσκάφη,1 µε ελικόπτερο, 2 κράτη µε εξοπλισµό παρεµβολών και υποστήριξης, ενώ το ΝΑΤΟ απέστειλε ένα Ε-3 Α AWACS. Εννέα κράτη έστειλαν επιπρόσθετα παρατηρητές, µεταξύ των οποίων η Αυστραλία και η Ν. Αφρική. Πρόκειται για µία τεράστια συµµετοχή άνευ προηγουµένου. Ο συγκεκριµένος αριθµός προγραµµατισµένων πτήσεων δεν θα ήταν δυνατόν να επιτευχθεί σε παλαιότερες ELITE. Μπορούµε να πούµε µε σιγουριά πως η άσκηση ηλεκτρονικού πολέµου ELITE βρίσκεται στο απόγειό της. Στις ασκήσεις αυτές συµµετέχουν κυρίως οι µονάδες υνάµεων Αντίδρασης του ΝΑΤΟ οι οποίες χρειάζονται συνεχή ενηµέρωση για τις εξελίξεις στο πεδίο του Η/Π, ωστόσο και χώρες οι οποίες βρίσκονται σε φάση εκπαίδευσης επωφελούνται µε τη συµµετοχή τους βελτιώνοντας τις ικανότητές τους στον Η/Π. Η εκπαίδευση περιλαµβάνει τον έλεγχο των αντιαεροπορικών συστηµάτων εδάφους-αέρος, των ηλεκτρονικών συστηµάτων ανίχνευσης, τακτικές µεθόδους για την αποφυγή εξόντωσης καθώς και Καταστολή της Εχθρικής Αεράµυνας (SEAD) από το επιθετικό αεροσκάφος. Η Καταστολή Εχθρικής Αεράµυνας πραγµατοποιείται µε παρεµβολή ή µε επίθεση µε βλήµατα αντι-ραντάρ. Στην περίπτωση επιτυχούς διεξαγωγής της επίθεσης υπάρχουν πολλά κοινά σηµεία µε την αρχή Καταστροφής της Εχθρικής Αεράµυνας (DEAD). [ Καταστολή Εχθρικής Αεράµυνας (SEAD) Η Καταστολή Εχθρικής Αεράµυνας είναι ένα από τα πιο σηµαντικά ζητήµατα στις σύγχρονες αεροπορικές επιχειρήσεις. Τα διδάγµατα ενεργειών του παρελθόντος όπως η επιδροµή στη Βεγγάζη της Λιβύης και οι επιχειρήσεις πάνω από το Ιράκ στον Πόλεµο του Κόλπου στις αρχές της δεκαετίας του 90 επεσήµαναν την ανάγκη για αεροσκάφη καταστολής εχθρικής αεράµυνας (SEAD) και επηρέασαν σε µεγάλο βαθµό τις καινοτοµίες στο συγκεκριµένο τύπο επιχειρήσεων. Παρ όλα αυτά στη διαµάχη στο Κόσσοβο παρουσιάστηκε έλλειψη αεροσκαφών καταστολής εχθρικής αεράµυνας. Η αυστηρή διαταγή µη απογείωσης επιθετικών δυνάµεων χωρίς καθορισµένο αεροσκάφος καταστολής αεράµυνας προκάλεσε σοβαρά προβλήµατα στην οργάνωση και ήταν απαραίτητη η συνεχής ανάθεση στόχων σε πιλότους αεροσκαφών κα- Η εκπροσώπηση της ΠΑ στην ELITE 2008 ήταν µε αεροσκάφη F-16 Block 50 της 341Μ µε ρόλο SEAD

5 Η Πολωνική Αεροπορία εξακολουθεί να χρησιµοποιεί περί τα 45 Su-22 µε ρόλο αέρος-εδάφους τα οποία σκοπεύει να τα αποσύρει το Στη φωτογραφία διθέσιο Su-22UM3K κατά τη διάρκεια ανεφοδιασµού Εκτοξευτής Patriot της Ολλανδικής Αεροπορίας στο πλαίσιο της προσοµοίωσης αντιαεροπορικών απειλών ταστολής αεράµυνας πριν την εκκίνηση των αεροσκαφών προσβολής. Στη Λιβύη το ρόλο αυτό είχαν τα F-4G «wild weasel» ενώ στο Ιράκ χρησιµοποιήθηκαν κυρίως EF-111 Ravens και EA-6B Prowlers. Στο Κόσσοβο µαζί µε τα ΕΑ-6Β (τα οποία επιχειρούσαν από την αεροπορική βάση του Αβιάνο) χρησιµοποιήθηκαν και νέα συστήµατα καταστολής αεράµυνας. Παρά τη συνεχή χρησιµοποίηση του παλαιού EA- 6B το οποίο κατανάλωνε πολύ καύσιµο, νέα αεροσκάφη άρχισαν να αναλαµβάνουν παρόµοιους ρόλους, όπως το γερµανικό Tornado ECR µε το σύστηµα ELT-552 ECM και το F-16CJ όπου εξοπλισµένο µε σύγχρονα ατρακτίδια και βλήµατα αντι-ραντάρ αποδείχθηκαν άξιοι συνεχιστές της παράδοσης των F-4G και των EA-6B. Το F-16CJ χρησιµοποιεί βλήµατα HARM σε συνδυασµό µε το ατρακτίδιο HTS (σύστηµα στόχευσης HARM) δίπλα από τον αεραγωγό. Επιπλέον η δυνατότητα φιλοξενίας ενός ακόµη ατρακτιδίου του AN/ALQ- 131 δίνει στον πιλότο την επιλογή να παρεµβάλλει ενεργά τα ραντάρ κατεύθυνσης των βληµάτων SAM ώστε να µην ξεµένει ποτέ από βλή- µατα. O HARM εκτός από τα Tornado ECR χρησιµοποιείται και στα γερµανικά Tornado IDS, συχνά µε την προσαρµογή ενός ατρακτίδιου παρεµβολών AEG Cerberus IV για ενέργειες ECM στο δεξί ακροπτερύγιο. Το αγγλικό Tornado GR.4 είναι εξοπλισµένο µε τον πύραυλο ALARM. Μεταξύ των F16CJ και των Tornado υπάρχει µία ποιοτική διαφορά. Το Tornado ECR θεωρείται σήµερα το καλύτερο παγκοσµίως οπλικό σύστηµα για ρόλο SEAD, επίσης έχει χαρακτηριστεί καλύτερο άλλων αεροσκαφών όπως τα EA6B, F16CJ και Tornado IDS µε εξοπλισµό αντι-ραντάρ. [ Τα βλήµατα Αντι-ραντάρ Ο πύραυλος για αποστολές καταστολής αεράµυνας υψηλής ταχύτητας HARM AGM-88 Raytheon, χρησιµοποιείται ευρέως εντός του ΝΑΤΟ στα αεροσκάφη της USAF, όπως και σε διάφορα ευρωπαϊκά F-16, αλλά και άλλους τύπους αεροσκαφών. Απ τη στιγµή του εγκλωβισµού στο ραντάρ ποµπό και τη βολή, η υψηλή ταχύτητα (mach 2) δεν αφήνει στο στόχο χρονικά περιθώρια να κινηθεί από το σηµείο, αλλά ούτε και να αντιδράσει. Ο σωστός συγχρονισµός είναι απαραίτητος για τον ελιγµό αυτό. Ο HARM είναι οικονοµικός και µπορεί εύκολα να προσβάλλει την εχθρική αεράµυνα, εύκολα ωστόσο µπορεί να ηττηθεί από 68 NO ªµƒπ - ªµƒπ 2008 ANAXAITI H/INTERCEPTION

6 ELITE 08 Ισπανικό EF-18A + εξοπλισµένο µε βλήµα HARM λίγο πριν την προσγείωσή του κατά την διάρκεια της ELITE. Το πρόθεµα «ΕF-«δεν δηλώνει αεροσκάφος ειδικού ρόλου κατά τα πρότυπα της Αµερικανικής Αεροπορίας ή του Ναυτικού απλά δηλώνει την προέλευση Espania. ;Όλα τα ισπανικά F-18 έχουν πρόσφατα αναβαθµιστεί φέρνοντάς τα κοντά στα επίπεδα των αντίστοιχων αµερικανικών F/A-18C έναν επιδέξιο χειριστή SAM. ιαθέτει διάφορους περιορισµούς. Χρειάζεται ενεργό ποµπό για να κατευθύνεται. Στην περίπτωση που το ραντάρ σταµατήσει να εκπέµπει, ο HARM είναι ουσιαστικά «τυφλός» και είτε αρχίζει την αναζήτηση νέου ραντάρ (µε το επικίνδυνο ενδεχόµενο εύρεσης φιλικού προς εκείνον ραντάρ) ή συνεχίζει µε τις συντεταγµένες µε τις οποίες βάδιζε όπως ήταν προγραµµατισµένος πριν την εκτόξευση. Με την ενίσχυση των ζωνών απαγόρευσης πτήσεων πάνω από το Ιράκ οι εκποµπές των ιρακινών ραντάρ αεράµυνας αντιµετωπίστηκαν µε επιθέσεις κυρίως βληµάτων HARM αλλά οι βάσεις βληµάτων εδάφους-αέρος ορισµένες φορές ενεργοποιούνταν εκ νέου µετά από πλήγµα την επόµενη ηµέρα. Ο εκτοξευόµενος από αεροσκάφος πύραυλος αντί-ραντάρ ALARM σχεδίου και κατασκευής της MBDA αποτελεί ένα διαφορετικό είδος όπλου. Καλύπτει ένα µεγάλο φάσµα συχνοτήτων και προγραµµατίζεται είτε στο έδαφος είτε από τον χειριστή, γεγονός που επιτρέπει την απενεργοποίησή του εν αναµονή του φίλιου ραντάρ ειδικών συχνοτήτων. Ο ALARM µπορεί να εκτοξευθεί άµεσα εναντίον του στόχου δεν διαθέτει ωστόσο βελτιωµένο κινητήρα πυραύλου για ένα τόσο απαιτητικό ελιγµό διάρκειας 50 δευτερολέπτων. Ο πύραυλος υπό φυσιολογικές συνθήκες εκτοξεύεται σε µέσο ύψος µακριά από το αντιαεροπορικό σύστηµα και στη συνέχεια αποκτά απότοµα µεγάλο ύψος (12000µ). Έπειτα αναπτύσσεται το αλεξίπτωτο. Το βλήµα επιβραδύνει και επικεντρώνεται στο ποµπό και στους πλαϊνούς λοβούς. Όταν ενεργοποιείται το εχθρικό ραντάρ εµπλέκεται αυτόµατα από τον ALARM, ο οποίος αποδεσµεύεται από το αλεξίπτωτο και επιταχύνει άµεσα προς τον ποµπό. Και στην περίπτωση που το ραντάρ «κλείσει» ο ALARM θυ- µάται την θέση. Ο πύραυλος ALARM της MBDA αποδείχθηκε σε σχέση µε τον HARM πολύ πιο φονικός στις αεροπορικές επιδροµές στο Ιράκ και στη Σερβία. Λέγεται ότι εκατοντάδες HARM έχουν ανεπιτυχώς επιχειρήσει να καταστρέψουν ένα συγκεκριµένο ραντάρ/βάση SAM στη Σερβία και ότι ένα βρετανικό Tornado µε µία µόνο προσπάθεια κατάφερε στην ίδια τοποθεσία να προκαλέσει άµεσο πλήγµα µε πύραυλο ALARM. Βέβαια ο πύραυλος HARM υπόκειται σε συνεχείς αναβαθµίσεις. Οι πιο πρόσφατες εκδοχές διαθέτουν αναβαθµισµένες ικανότητες προγραµ- µατισµού, βελτιωµένες κεφαλές µάχης και νέα τεχνολογία πλοήγησης βασισµένη σε συντεταγµένες GPS. [ Οι συµµετέχοντες Το πεδίο ασκήσεων Heuberg είναι µια ιδανική τοποθεσία για εκπαίδευση πτήσεων σε χαµηλό υψόµετρο. Η ορεινή και δασώδης περιοχή που βρίσκεται το πεδίο παρέχει την τέλεια κάλυψη βάσεων SAM όπως και διεξαγωγή σεναρίων Έρευνας και ιάσωσης Μάχης ANAXAITI H/INTERCEPTION ªµƒπ - ªµƒπ

7 (CSAR). Η Καταστολή Εχθρικής Αεράµυνας σήµερα, δεν αφορά όπως παλαιότερα µόνο την σοβιετικού τύπου προσοµοίωση βάσεων SAM, αλλά οι πιλότοι πρέπει να δώσουν επίσης ιδιαίτερη προσοχή στα συστήµατα ραντάρ και τα αντιαεροπορικά βλήµατα της ύσης. Με την επέκταση των πεδίων µάχης εκτός Ευρώπης σε πολυεθνικές επιχειρήσεις, η πιθανότητα εµπλοκής χωρών του ΝΑΤΟ µε τα ίδια τα όπλα που χρησιµοποιούν είναι πλέον αρκετά εφικτή. Τόσο οι πιλότοι όσο και η Επίγεια Αεράµυνα υποβάλλονται σε εκπαίδευση µε τα πιο εξελιγµένα όπλα και τις πιο σύγχρονες τεχνικές για να δουν που βρίσκονται και αν τα συστήµατα αυτά επιβεβαιώνουν τις προσδοκίες. Οι Η συµµετοχή της Πολωνίας στην άσκηση εκτός των Su-22 περιλάµβανε και αντιαεροπορικό σύστηµα τακτικές που χρησιµοποιήθηκαν από το Σύστηµα Αεράµυνας της Γιουγκοσλαβίας στη Σερβία ήταν ιδιαίτερα επιτυχείς εναντίον των πυραύλων HARM. Τα συστήµατα SA-3 και SA-6 χρησιµοποίησαν τα ραντάρ στόχευσης µόνο για σύντοµα χρονικά διαστήµατα. Ο εξοπλισµός των ραντάρ πολλές φορές τοποθετούταν σε σωστή απόσταση µακριά από τους σταθµούς εκτόξευσης. Οι πύραυλοι εδάφους-αέρος SAM εκτοξεύονταν ανά οµάδες προτού οι βάσεις πάψουν να εκπέµπουν και αλλάξουν θέση. Κάποιες φορές ένας έξυπνος χειριστής SAM άρχιζε να εκπέµπει τη στιγµή που το αεροσκάφος ήταν ήδη εκεί χωρίς το τελευταίο να έχει εξασφαλίσει τις προϋποθέσεις εκείνες για εκτόξευση του HARM. ιάφορες τακτικές αναπτύχθηκαν προκειµένου να αντιµετωπιστούν τέτοιου είδους απειλές ενώ πλέον θεωρείται άκρως επικίνδυνο να πετά µόνο του ένα αεροσκάφος σε εχθρική ζώνη. Έτσι οι αποστολές σήµερα πάνω από το εχθρικό έδαφος πραγµατοποιούνται από σχηµατισµό τουλάχιστον δύο αεροσκαφών. Στην ELITE 2008 η Γερµανοί ανέπτυξαν συστήµατα Patriot, Stinger, Hawk, SΑ-6, SA-8 και Roland στο πεδίο της άσκησης. Στη «συλλογή» Επίγειας Αεράµυνας του Heuberg συναντήσαµε διάφορα συστήµατα όπως η συµµετοχή της Αυστρίας µε το RAC 3D (ραντάρ πρόσκτησης στόχου) και το Mistral, σύστηµα MANPAD βλήµατος υπέρυθρης καθοδήγησης «fire and forget» µε εµβέλεια 6χλµ και µέγιστο ύψος εµπλοκής τα 3χλµ, και το αντιαεροπορικό σύστηµα SKYGUARD. Το τελευταίο χρησιµοποιεί ένα ραντάρ ιχνηλάτισης µε µέγιστη εµβέλεια αποκάλυψης τα 15 χλµ. και στόχους που πετούν σε πολύ χαµηλό ύψος. Το Βέλγιο έφερε επίσης τον πύραυλο Mistral, ενώ η Τσεχία χρησιµοποίησε 2 SA-6 «Gainful». Η Φινλανδία για πρώτη φορά χρησιµοποίησε ραντάρ και όπλα Επίγειας Αεράµυνας TUTSI, και µονάδες πυραύλων ASRAD-R-FIN (HARD- Helicopter and Aircraft Radio Detection) και ραντάρ πρόσκτησης στόχου C-160D Transall της Luftwaffe ενώ πραγµατοποιεί άφεση φωτοβολίδων (IR CHAFFS) για την παραπλάνηση αντιαεροπορικών IR βληµάτων MANPADS πετώντας σε χαµηλό ύψος πάνω από το πεδίο ανάπτυξης των αντιαεροπορικών συστηµάτων προσοµοίωσης απειλής. 70 NO ªµƒπ - ªµƒπ 2008 ANAXAITI H/INTERCEPTION

8 ELITE 08 Τουρκικό F-16 D Block 50 της 151 Filo εξοπλισµένο µε βλήµα HARM και ρόλο SEAD. Eriksson. Το φινλανδικό σύστηµα ASRAD AIR (λέιζερ και υπέρυθρης καθοδήγησης πύραυλος) διαθέτει αυτόµατο ιχνηλάτη, αλλά το αεροσκάφος πρέπει να είναι οπτικά διακριτό. Το ραντάρ εντοπίζει το αεροσκάφος, ωστόσο το αντικείµενο πρέπει να είναι ορατό από τον πυροβολητή. Το βλήµα Bolide ζυγίζει 30 κιλά και η επαναφόρτιση του συστήµατος πρέπει να πραγµατοποιείται µέσα σε πέντε λεπτά. Η Γαλλία έκανε χρήση του παντός καιρού συστήµατος αεράµυνας µικρού βεληνεκούς CROTALE νέας γενιάς και του HAWK (Home All the Way Killer). Το γαλλικό σύστηµα ραντάρ αποτελείται από τέσσερα µέρη, τον κινητό σταθµό ελέγχου και τρία διαφορετικά ραντάρ. ιαθέτει δυνατότητα ελέγχου περιοχής 40χλµ (κατά περιφέρεια) και 18χλµ ανώτατο ύψος. Η Ουγγαρία συµµετείχε µε τα SA-6 Gainful, SA-16, συστήµατα Mistral και ένα ραντάρ αεράµυνας. Το τελευταίο αν και δεν µπορεί να συνεργαστεί µε αεροσκάφη AWACS καθώς δεν διαθέτει συµβατό σύστηµα µετάδοσης δεδοµένων µέσω δικτύου Link-16, εντούτοις µπορεί να στείλει την εικόνα σε ειδικό κέντρο έτσι ώστε αυτό να επεξεργαστεί κατάλληλα την εικόνα και στη συνέχεια να τη µεταδώσει. Έχει εµβέλεια αποκάλυψης 300 χλµ. και µέγιστο ύψος σάρωσης τα 15 χλµ. Η Ολλανδία συµµετείχε µε ένα ολοκαίνουριο σύστηµα ραντάρ το οποίο σκοπεύει να αγοράσει, ενώ εκπροσωπούµενη από το Ολλανδικό Βασιλικό Ναυτικό έφερε στην άσκηση µια µονάδα αντιαεροπορικής άµυνας µε βλήµατα Stinger, τα οποία δοκιµάστηκαν εναντίον πολύ χαµηλά ιπτάµενων στόχων που πετούσαν στα 500 πόδια, ενώ διαθέτουν νέα βελτιωµένη κάµερα και δέκτη GPS. Το ολλανδικό ραντάρ αεράµυνας τύπου TRML ενεργής διάταξης φάσης κατασκευάστηκε από την Telefunken έχει εµβέλεια 200χλµ. και κάλυψη 360_ µοιρών. Το TRML βρίσκεται σε υπηρεσία από το 2006 και εξακολουθεί (!) να δοκιµάζεται από την Ολλανδική Αεροπορία αν και η αγορά 5 τέτοιων συστηµάτων έχει ήδη προαποφασιστεί. Η παράδοση του πρώτου αναµένεται να πραγµατοποιηθεί το Έχει δυνατότητα ζεύξης δεδοµένων link 16 και link 11-Bravo. Ο συνδυασµός των συστηµάτων ήταν πραγµατική πρόκληση για τους πιλότους προς αξιοποίηση των διδαγµάτων των συστηµάτων που χρησιµοποιήθηκαν στο Ιράκ και τη Σερβία. Απαντήσεις στις όλο και αυξανόµενες απειλές πρέπει να δοθούν τόσο για τα αεροσκάφη και τα πληρώµατα όσο και για τις µονάδες επίγειας αερά- µυνας. [ Η Επίθεση ως στρατηγική Στόχος των ασκήσεων του 2006, 2007 και της φετινής του 2008 είναι κυρίως η ένταξη των µικτών δυνάµεων στο θέατρο µάχης και η παρακολούθηση του τρόπου συνεργασίας τους. Αεροσκάφη από διαφορετικές χώρες συνεργάστηκαν σε µικτές αεροπορικές επιχειρήσεις (COMAO). Των επιθετικών αεροσκαφών προηγούνταν τα αεροσκάφη καταστολής αεράµυνας, τα οποία απαρτίζονταν από: Tornado ECR ή IDS µε βλήµατα HARM, βρετανικά Tornado µε βλή- µατα ALARM και τουρκικά F-16 µε HARM, ενώ ακολούθησαν κι άλλα αεροσκάφη τα οποία ανά οµάδες πραγµατοποίησαν επίγεια σάρωση και επιθέσεις στόχων εδάφους. Τα περισσότερα αεροσκάφη ήταν εξοπλισµένα µε συσκευές εκτόξευσης φωτοβολίδων /αεροφύλλων για τον αποπροσανατολισµό των πυραύλων υπέρυθρης καθοδήγησης και των ραντάρ. Η µικτή χρήση των υνάµεων Επίθεσης στo θέατρο επιχειρήσεων, περιλάµβανε: γερµανικά Tornado, φινλανδικά, ελβετικά και ισπανικά F/A-18, πολωνικά Su-22, ελληνικά F-16 και τουρκικά F-16 και F-4, µε ορισµένα εκ των F-16 να χρησιµοποιούν ειδικό εξοπλισµό όπως ατρακτίδια σκόπευσης και πλοήγησης LANTIRN. Τα Da-20 ANAXAITI H/INTERCEPTION ªµƒπ - ªµƒπ

9 Το αεροσκάφος Tornado είχε την «τιµητική» του στην ELITE 2008, καθώς τρεις χώρες (Γερ- µανία, Βρετανία, Ιταλία) είχαν αποστείλει αεροσκάφη του τύπου αυτού στη φετινή ELITE Falcons και τα Learjet, που έλαβαν µέρος φέτος διεξήγαγαν ηλεκτρονική καταστολή ενώ όλους του σχηµατισµούς κατεύθυνε ένα AWACS από την αεροπορική βάση Geilenkirchen. Μετά την εκκαθάριση της περιοχής από απειλές, ένα αεροσκάφος Transall πραγ- µατοποίησε ρίψη εφοδίων και στρατευµάτων στην περιοχή στόχο, την ώρα που ελικόπτερα- όπως τα Heeresflieger CH-53G, τα ολλανδικά CH-47 και Cougar και τα ελβετικά Super Cougar- κινούνταν στην περιοχή για Έρευνα και ιάσωση κατά τη µάχη. Τα µαχητικά µπορούν να πραγµατοποιήσουν χαµηλές πτήσεις µέχρι και 30 µέτρα πάνω από το έδαφος. [ Αξιολόγηση και µελλοντικές προοπτικές Στις ασκήσεις τύπου ELITE συγκεντρώνονται όλα τα πιθανά µέσα ηλεκτρονικού πολέµου που µπορούµε να συναντήσουµε στην Ευρώπη. Σήµερα συµµετέχουν ενεργά στην άσκηση οι εξής χώρες: το Βέλγιο, η Γερµανία, η Φινλανδία, η Γαλλία, η Ελλάδα, το Ην. Βασίλειο, η Ιταλία, η Λετονία, οι Κάτω Χώρες, η Αυστρία, η Πολωνία, η Σλοβενία, η Ισπανία, η Σουηδία, η Τσεχία, η Τουρκία, η Ουγγαρία και οι ΗΠΑ. Οι ΗΠΑ, η Γερµανία, η Γαλλία, η Ιταλία και η Τουρκία είναι από τους πρώτους συµµετέχοντες στην άσκηση ELITE. Οι αεροπο- Αντιαεροπορικό αυτοκινούµενο πυροβόλο GEPARD του Γερµανικού Στρατού 72 NO ªµƒπ - ªµƒπ 2008 ANAXAITI H/INTERCEPTION

10 ELITE 08 ρικές βάσεις που συµµετέχουν είναι οι Neuburg, Manching, Lechfeld, Landsberg και Laupheim. Συνολικά 42 µαχητικά, 10 ελικόπτερα, 14 µεταφορικά και υποστήριξης αεροσκάφη και 1500 άτο- µα προσωπικό λαµβάνουν µέρος από τις βάσεις αυτές ενώ 17 διαφορετικά συστήµατα επίγειας αεράµυνας και σχεδόν 1700 άτοµα µη πολιτικό προσωπικό βρίσκονται εντός πεδίου Heuberg. Για πρώτη φορά φέτος συµµετείχαν στην άσκηση τα γερµανικά µαχητικά Typhoon σε ρόλο επίθεσης. Πιο ολοκληρωµένη αξιολόγηση επιτυγχάνεται µε τη χρήση τεχνικών ACMI (Air Combat Maneuverability Instrumentation) µέσω ατρακτιδίων ACMI. Το ατρακτίδιο αυτό επικοινωνεί άµεσα µε το έδαφος και συνδέεται µε τα ηλεκτρονικά και οπλικά συστήµατα των αεροσκαφών. Η αποτίµηση των αποστολών γίνεται σε πολύ σύντοµο χρονικό διάστηµα. έκα κράτη επέλεξαν το αεροµεταφερόµενο ατρακτίδιο EHUD, και µε τον τρόπο αυτό επετεύχθη ένα είδος τυποποίησης. Το µέλλον της άσκησης ηλεκτρονικού πολέµου ELITE χαρακτηρίζεται πολλά υποσχόµενο καθώς ήδη η άσκηση είναι πολύ δηµοφιλής. Η κοινή χρήση διαφορετικών συστηµάτων, υποψηφίων και τακτικών παρέχουν επαγγελµατική γνώση και ικανότητες Ηλεκτρονικού Πολέµου γεγονός που εξηγεί την ένθερµη συµµετοχή των Αεροποριών στην άσκηση. Αντιαεροπορικά συστήµατα SA-6 είχαν διαθέσει για τις ανάγκες της άσκησης η Γερµανία, η Ουγγαρία και η Τσεχία. Στη φωτογραφία εκτοξευτής SA-6 του Τσεχικού Στρατού ANAXAITI H/INTERCEPTION ªµƒπ - ªµƒπ