Προστασία των ζώων. με στόχο τη βελτίωση της επιστήμης ΠΛΑΙΣΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ

Transcript

1 Προστασία των ζώων με στόχο τη βελτίωση της επιστήμης Novo Nordisk ΟΔΗΓΊΑ 2010/63/EE ΠΕΡΊ ΠΡΟΣΤΑΣΊΑΣ ΤΩΝ ΖΏΩΝ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΎΝΤΑΙ ΓΙΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΎΣ ΣΚΟΠΟΎΣ ΠΛΑΙΣΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

2 Εθνικές αρμόδιες αρχές για την εφαρμογή της οδηγίας 2010/63/ΕΕ περί προστασίας των ζώων που χρησιμοποιούνται για επιστημονικούς σκοπούς Έγγραφο εργασίας σχετικά με την ανάπτυξη κοινού πλαισίου εκπαίδευσης και κατάρτισης για την εκπλήρωση των απαιτήσεων που προβλέπονται στην οδηγία - Αντικαθιστά το έγγραφο συναίνεσης της 18ης-19ης Σεπτεμβρίου Βρυξέλλες, Φεβρουαρίου 2014 Η Επιτροπή συγκρότησε ομάδα εργασίας εμπειρογνωμόνων (ΟΕΕ) με σκοπό την ανάπτυξη κοινού πλαισίου εκπαίδευσης και κατάρτισης, μέσω του οποίου η ΕΕ θα εκπληρώσει τις απαιτήσεις που προβλέπονται στα άρθρα 23 και 24 της οδηγίας 2010/63/ΕΕ περί προστασίας των ζώων που χρησιμοποιούνται για επιστημονικούς σκοπούς. Όλα τα κράτη μέλη και οι κυριότεροι ενδιαφερόμενοι φορείς κλήθηκαν να ορίσουν εμπειρογνώμονες που θα συμμετείχαν στις εργασίες της ομάδας. Η ΟΕΕ συνεδρίασε στις Φεβρουαρίου και στις Σεπτεμβρίου 2012, καθώς και στις 3-4 Ιουλίου Στόχος της ΟΕΕ ήταν η κατάρτιση κοινού πλαισίου που θα διευκολύνει την εκπλήρωση των απαιτήσεων όσον αφορά την επάρκεια όλων όσοι εμπλέκονται στη χρήση και τη φροντίδα ζώων για επιστημονικούς σκοπούς και την ελεύθερη μετακίνηση του προσωπικού. Το παρόν έγγραφο είναι αποτέλεσμα των εργασιών που διεξήχθησαν στο πλαίσιο των συνεδριάσεων της ΟΕΕ (συμπεριλαμβανομένων των εργασιών σχετικά με την αξιολόγηση/αναδρομική αξιολόγηση έργων 1, την επιθεώρηση και την επιβολή 2 ), των συζητήσεων με τα κράτη μέλη, και της συνδρομής της Επιτροπής σε νομικά ζητήματα. Εγκρίθηκε από τις εθνικές αρμόδιες αρχές για την εφαρμογή της οδηγίας 2010/63/ΕΕ κατά τη συνεδρίασή τους στις Φεβρουαρίου 2014, εξαιρουμένου του προσαρτήματος V 3. Αποποίηση ευθύνης: Σκοπός του παρόντος εγγράφου είναι να παράσχει καθοδήγηση στα κράτη μέλη και σε άλλους ενδιαφερόμενους που επηρεάζονται από την οδηγία 2010/63/ΕΕ περί προστασίας των ζώων που χρησιμοποιούνται για επιστημονικούς σκοπούς προκειμένου να διαμορφώσουν μια κοινή αντίληψη των διατάξεων που περιέχονται στην οδηγία και να διευκολύνει την εφαρμογή της. Όλες οι παρατηρήσεις θα πρέπει να συνεκτιμηθούν στο πλαίσιο της -οδηγίας 2010/63/ΕΕ. Στο παρόν έγγραφο περιέχονται συστάσεις σχετικά με τρόπους συμμόρφωσης με τις απαιτήσεις της οδηγίας. Το περιεχόμενο του εγγράφου δεν επιβάλλει επιπρόσθετες υποχρεώσεις πέραν εκείνων που προβλέπονται στην οδηγία. Μόνο το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι αρμόδιο για την ερμηνεία του δικαίου της ΕΕ με νομικά δεσμευτική ισχύ Το σύνολο των περιεχομένων του εγγράφου απολαμβάνει πλήρη στήριξη, ωστόσο, ζητήματα εθνικών αρμοδιοτήτων εμποδίζουν την επίσημη έγκριση του παραρτήματος V που σχετίζεται με την κατάρτιση των επιθεωρητών από τις εθνικές αρμόδιες αρχές για τους σκοπούς της οδηγίας 2010/63/ΕΕ. 1

3 Πίνακας περιεχομένων: Νομικό πλαίσιο - Άρθρο 23 της οδηγίας 2010/63/ΕΕ... 4 Στόχοι και δομή του πλαισίου εκπαίδευσης και κατάρτισης... 4 Η εκπαιδευτική διαδικασία στο πλαίσιο της οδηγίας 2010/63/ΕΕ... 5 Κατανόηση των απαιτήσεων του άρθρου 23 παράγραφος Η διαδικασία... 7 Ακαδημαϊκά προσόντα για τις λειτουργίες α), β), γ) και δ)... 8 ΜΕΡΟΣ Α Κατάρτιση βάσει θεματικών ενοτήτων και μαθησιακά αποτελέσματα... 9 Ποιοτικά κριτήρια μιας θεματικής ενότητας κατάρτισης Χρησιμοποιούμενη ορολογία Εξειδίκευση όσον αφορά τα είδη Εξαιρέσεις από την κατάρτιση βάσει θεματικών ενοτήτων για τις λειτουργίες α), β), γ) και δ) Θεματικές ενότητες κατάρτισης και αντίστοιχα μαθησιακά αποτελέσματα Αξιολόγηση των μαθησιακών αποτελεσμάτων Κριτήρια αξιολόγησης/επιτυχίας-αποτυχίας Μηχανισμοί επίβλεψης και αξιολόγησης της επάρκειας Ιδιότητες που απαιτούνται από έναν καλό επιβλέποντα Η διαδικασία επίβλεψης Αξιολόγηση της επάρκειας Επανεξέταση/διατήρηση της επάρκειας Συνεχής επαγγελματική εξέλιξη (ΣΕΕ) Καταγραφή της κατάρτισης και της επίβλεψης ΜΕΡΟΣ Β Έγκριση/Πιστοποίηση μαθημάτων Πώς θα πρέπει να πραγματοποιείται η έγκριση / πιστοποίηση ενός μαθήματος κατάρτισης; Υποχρεώσεις πληροφόρησης σχετικά με την έγκριση / την πιστοποίηση του μαθήματος Αρχές που πρέπει να διέπουν τη διαδικασία έγκρισης/πιστοποίησης Αρμοδιότητες των φορέων έγκρισης / πιστοποίησης μαθημάτων Πλαίσιο αμοιβαίας αποδοχής Πρόταση για μια πλατφόρμα της ΕΕ και μια ενημερωτική πύλη για θέματα εκπαίδευσης & κατάρτισης

4 ΜΕΡΟΣ Γ Ρόλοι, καθήκοντα και κατάρτιση για τις λειτουργίες που αναφέρονται στα άρθρα 24 και Υπεύθυνος(-οι) για την επίβλεψη της καλής διαβίωσης και φροντίδας των ζώων δυνάμει του άρθρου 24 παράγραφος 1 στοιχείο α) Υπεύθυνος(-οι) για τη διασφάλιση της διάθεσης πληροφοριών σχετικά με τα είδη που στεγάζονται στην εγκατάσταση δυνάμει του άρθρου 24 παράγραφος 1 στοιχείο β) Υπεύθυνος(-οι) για την εκπαίδευση, την επάρκεια και τη ΣΕΕ του προσωπικού δυνάμει του άρθρου 24 παράγραφος 1 στοιχείο γ) Άτομο(-α) που διενεργεί(-ούν) την αξιολόγηση του έργου σύμφωνα με το άρθρο Επίσημος κτηνίατρος δυνάμει του άρθρου Χρήση ζώντων ζώων για σκοπούς εκπαίδευσης και κατάρτισης Αιτιολόγηση της χρήσης ζώντων ζώων στην εκπαίδευση Αιτιολόγηση της χρήσης ζώντων ζώων στην κατάρτιση Αιτήσεις και αξιολογήσεις έργων για τη χρήση ζώων στην εκπαίδευση και την κατάρτιση Μετάβαση από την «κατάρτιση» στην «εργασία υπό επίβλεψη» Προσάρτημα I Θεματικές ενότητες και σχετικά μαθησιακά αποτελέσματα Μέρος 1: Δομή θεματικών ενοτήτων Μέρος 2: Μαθησιακά αποτελέσματα Μέρος 3: Θεματικές ενότητες Μέρος 4: Μαθησιακά αποτελέσματα, μετρήσιμα ρήματα και κριτική σκέψη Προσάρτημα II Ενδεικτικά παραδείγματα κριτηρίων αξιολόγησης των μαθησιακών αποτελεσμάτων Προσάρτημα III Ενδεικτικά παραδείγματα αξιολόγησης της επάρκειας Προσάρτημα IV Υπόδειγμα αρχείου κατάρτισης Προσάρτημα V Συστάσεις προς τον(τους) αρμόδιο(αρμόδιους) για τη διενέργεια επιθεωρήσεων δυνάμει του άρθρου Θεματική ενότητα για τον επιθεωρητή

5 Νομικό πλαίσιο - Άρθρο 23 της οδηγίας 2010/63/ΕΕ4 Επάρκεια του προσωπικού 1. Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι εκτροφείς, οι προμηθευτές και οι χρήστες διαθέτουν επαρκές προσωπικό στις εγκαταστάσεις τους. 2. Το προσωπικό έχει υποστεί την κατάλληλη κατάρτιση και εκπαίδευση προ της εκτέλεσης των ακόλουθων λειτουργιών: α) εκτέλεση διαδικασιών επί ζώων β) σχεδιασμός διαδικασιών και έργων γ) φροντίδα των ζώων δ) θανάτωση των ζώων. Τα άτομα που εκτελούν τις λειτουργίες οι οποίες αναφέρονται στο στοιχείο β) πρέπει να έχουν λάβει κατάρτιση στο συγκεκριμένο επιστημονικό τομέα που αφορά τις εργασίες που αναλαμβάνουν και είναι ικανά να χειριστούν και να φροντίσουν τα είδη ζώων που χρησιμοποιούνται. Το προσωπικό που ασκεί τα καθήκοντα που αναφέρονται στα στοιχεία α), γ) ή δ) τελεί υπό επιτήρηση κατά την εκτέλεση των καθηκόντων αυτών έως ότου επιδείξει την απαιτούμενη επάρκεια. Μέσω της αδειοδότησης ή άλλων μέσων, τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι πληρούνται οι απαιτήσεις της παρούσας παραγράφου. 3. Τα κράτη μέλη δημοσιεύουν, με βάση τα στοιχεία που παρατίθενται στο παράρτημα V, τις ελάχιστες απαιτήσεις όσον αφορά την εκπαίδευση, την κατάρτιση και τις απαιτήσεις για την απόκτηση, διατήρηση και επίδειξη της απαιτούμενης επάρκειας για τα καθήκοντα που εκτίθενται στην παράγραφο Οι μη δεσμευτικές κατευθυντήριες γραμμές σε επίπεδο Ένωσης για τις απαιτήσεις της παραγράφου 2 μπορούν να εγκριθούν με τη συμβουλευτική διαδικασία του άρθρου 56 παράγραφος 2. Στόχοι και δομή του πλαισίου εκπαίδευσης και κατάρτισης Καταρτίζονται έγγραφα καθοδήγησης της ΕΕ για να καλυφθεί η ανάγκη εναρμόνισης και δημιουργίας κοινού πλαισίου με σκοπό τη διασφάλιση της επάρκειας και τη διευκόλυνση της ελεύθερης κυκλοφορίας του προσωπικού. Είναι σημαντικό να 4 4

6 επισημανθεί ότι το αποτέλεσμα βασίζεται σε γενική συμφωνία και δεν είναι δεσμευτικό. Εναπόκειται σε κάθε κράτος μέλος να ερμηνεύσει εάν και με ποιον τρόπο θα εφαρμοστούν αυτά τα γενικού χαρακτήρα έγγραφα καθοδήγησης. Ωστόσο, κάθε συμφωνία σε επίπεδο ΕΕ σχετικά με γενικές αρχές θα βοηθήσει επίσης όσους αναπτύσσουν μαθήματα κατάρτισης να εργαστούν για την επίτευξη κοινών, αποδεκτών προτύπων. Αυτό με τη σειρά του θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη προσφορά μαθημάτων κατάρτισης για την προώθηση των στόχων της διαθεσιμότητας, της προσβασιμότητας και του οικονομικά προσιτού χαρακτήρα. Στο κοινό πλαίσιο λαμβάνονται επίσης υπόψη η κατάρτιση, η επίβλεψη, η αξιολόγηση της επάρκειας και οι απαιτήσεις συνεχούς κατάρτισης των ατόμων που εκτελούν διαδικασίες, παρέχουν φροντίδα σε ζώα, θανατώνουν ζώα ή είναι αρμόδια για τον σχεδιασμό διαδικασιών και έργων. Το κοινό πλαίσιο εκπαίδευσης και κατάρτισης διευκολύνει και διασφαλίζει την επάρκεια όλων των εμπλεκομένων στη χρήση, τη φροντίδα και την εκτροφή ζώων για επιστημονικές διαδικασίες και συνδράμει στην ελεύθερη κυκλοφορία του προσωπικού. Το πλαίσιο κατάρτισης θα πρέπει να πληροί τους ακόλουθους στόχους και να είναι ευέλικτο διαθέσιμο και προσβάσιμο οικονομικά προσιτό, καθώς και να ανταποκρίνεται στα συμφωνηθέντα πρότυπα ποιότητας. Η εκπαιδευτική διαδικασία στο πλαίσιο της οδηγίας 2010/63/ΕΕ Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τρόποι με τους οποίους μπορεί να διεξαχθεί η κατάρτιση και η επίβλεψη και να εξασφαλιστεί η επάρκεια. Σκοπός ήταν να καταρτιστεί ένα πλαίσιο εντός της ΕΕ, το οποίο θα διασφαλίζει την επάρκεια του προσωπικού που παρέχει φροντίδα σε ζώα ή τα χρησιμοποιεί σε διαδικασίες, και θα διευκολύνει την ελεύθερη μετακίνηση του προσωπικού στην ΕΕ. Η δομή του προτεινόμενου πλαισίου βασίζεται σε θεματικές ενότητες κατάρτισης και εστιάζει στα μαθησιακά αποτελέσματα. Η κατάρτιση από μόνη της δεν εξασφαλίζει επάρκεια. Η προσέγγιση βάσει μαθησιακού αποτελέσματος, συνοδευόμενη από κατάλληλη αξιολόγηση, παρέχει τη βεβαιότητα ότι ο καταρτιζόμενος έχει επιτύχει επαρκές επίπεδο κατανόησης ώστε να πληροί τα κριτήρια μάθησης. Γενικά, θα χρειαστεί να υπάρξει μια περίοδος επίβλεψης προκειμένου να ενισχυθεί η κατανόηση και να διασφαλιστεί ότι τα καθήκοντα/ οι αρμοδιότητες/ οι διαδικασίες 5

7 εκτελούνται σύμφωνα με τα κατάλληλα πρότυπα, με παρεμβάσεις όπου κρίνεται αναγκαίο από τον επιβλέποντα/τους επιβλέποντες ώστε να επιτευχθεί αυτό. Μόνον εφόσον διαπιστωθεί η επάρκειά τους θα μπορούν τα εν λόγω άτομα να εργάζονται χωρίς επίβλεψη. Στο στάδιο αυτό, όσοι έχουν κριθεί επαρκείς θα πρέπει να έχουν κατανοήσει βαθύτερα τα συγκεκριμένα καθήκοντα. Η επάρκεια θα πρέπει να υπόκειται σε επανεξέταση. Ο χρόνος που απαιτείται για την επίτευξη επιμέρους μαθησιακών αποτελεσμάτων και για την ολοκλήρωση της κατάρτισης βάσει θεματικών ενοτήτων θα ποικίλλει σημαντικά, ανάλογα με το άτομο, τη μέθοδο διδασκαλίας και την αξιολόγηση. Η διάρκεια της περιόδου επίβλεψης και ο απαιτούμενος χρόνος έως ότου επιτευχθεί επάρκεια θα ποικίλλει επίσης, για παράδειγμα βάσει της συχνότητας/διαθεσιμότητας του καθήκοντος που πρέπει να εκτελεστεί, της τεχνικής του πολυπλοκότητας και της ικανότητας του ατόμου. Συνεπώς, δεν είναι σκόπιμο να οριστούν χρονικά όρια για τις περιόδους διδασκαλίας ή επίβλεψης. Στόχος της αρχικής κατάρτισης είναι η απόκτηση βασικών γνώσεων ή/και κατανόησης υπό την έννοια ότι κατά την περίοδο αξιολόγησης της επάρκειας θα πρέπει να έχει αναπτυχθεί και θα αναμένεται βαθύτερη κατανόηση της βάσης γνώσεων καθώς και εξοικείωση με τις απαιτούμενες δεξιότητες. Η προσέγγιση αυτή θα πρέπει να αντικατοπτρίζει όσα συμβαίνουν στην πράξη μετά την ολοκλήρωση μιας αρχικής θεματικής ενότητας κατάρτισης αναμένεται από τον σπουδαστή βασική κατανόηση των ζητημάτων, όμως η κατανόηση θα πρέπει να εξακολουθήσει να βελτιώνεται κατά την περίοδο επίβλεψης, ώστε, όταν πλέον θα έχει επιτευχθεί επάρκεια, να μπορεί να αναμένεται πολύ βαθύτερη κατανόηση του καθήκοντος που πρέπει να εκτελεστεί. Οι διαφορές αυτές θα αντικατοπτρίζονται στα διαφορετικά πρότυπα αξιολόγησης όσον αφορά την ολοκλήρωση της κατάρτισης και την επίτευξη επάρκειας. Η κατάρτιση θα πρέπει να θεωρείται ως συνεχής διαδικασία, η οποία διαμέσου της αρχικής κατάρτισης βάσει θεματικών ενοτήτων καταλήγει σε μια περίοδο εργασίας υπό επίβλεψη έως ότου αποκτηθεί επάρκεια. Τα άτομα διατηρούν την επάρκεια μέσω μιας διαδικασίας συνεχούς εκπαίδευσης (συνεχής επαγγελματική εξέλιξη ΣΕΕ). Κατανόηση των απαιτήσεων του άρθρου 23 παράγραφος 2 Στο άρθρο 23 παράγραφος 2 της οδηγίας 2010/63/ΕΕ αναφέρεται ότι «Το προσωπικό έχει υποστεί την κατάλληλη κατάρτιση και εκπαίδευση προ της εκτέλεσης των ακόλουθων λειτουργιών» Για την εκτέλεση μιας από τις αναφερόμενες λειτουργίες, όταν υπάρχει ενδεχόμενο να προκληθεί πόνος, ταλαιπωρία, αγωνία ή μόνιμη βλάβη, οι σχετικές θεματικές ενότητες κατάρτισης θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί πριν από την έναρξη εργασίας υπό επίβλεψη. 6

8 Σε άλλη περίπτωση, ο καταρτιζόμενος θα μπορούσε να αρχίσει να εργάζεται υπό επίβλεψη προτού ολοκληρωθούν επιτυχώς οι σχετικές θεματικές ενότητες. Σε κάθε περίπτωση, η ευθύνη για την ορθή εκτέλεση των καθηκόντων εξακολουθεί να βαρύνει τον επιβλέποντα έως ότου ολοκληρωθεί η κατάρτιση και αποδειχθεί η απαιτούμενη επάρκεια. Η διαδικασία Με βάση τα ανωτέρω, στη συνέχεια παρουσιάζεται η προτεινόμενη διαδικασία: ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΒΑΣΕΙ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 2010/63/ΕΕ Απόκτηση γνώσεων Πρακτική άσκηση - εμπειρία Ανάπτυξη εις βάθος γνώσηςκριτικής σκέψης Επάρκεια Καθήκοντα που δεν ενδέχεται να προκαλέσουν πόνο, ταλαιπωρία, αγωνία ή μόνιμη βλάβη Κατάρτιση Εργασία υπό επίβλεψη Επιτυχία κατά Αξιολόγηση Επάρκεια για την την αξιολόγηση εις βάθος γνώσης εκτέλεση καθηκόντων Διατήρηση δεξιοτήτων Καθήκοντα που ενδέχεται να προκαλέσουν πόνο, ταλαιπωρία, αγωνία ή μόνιμη βλάβη Κατάρτιση Επιτυχία κατά την αξιολόγηση Εργασία υπό επίβλεψη Αξιολόγηση Επάρκεια για την εις βάθος γνώσης εκτέλεση καθηκόντων Διατήρηση δεξιοτήτων Επέκταση δεξιοτήτων Προκειμένου να επιτευχθούν τα επιθυμητά αποτελέσματα των κατάλληλων προτύπων κατάρτισης και η ελεύθερη μετακίνηση του προσωπικού, απαιτείται λεπτομερής καθορισμός των μαθησιακών αποτελεσμάτων των θεματικών ενοτήτων κατάρτισης, καθώς και συμφωνία ως προς την αντίληψη των κριτηρίων αξιολόγησης. Η κατάρτιση θα πρέπει να υπόκειται σε εποπτεία για τη διασφάλιση της ποιότητας. Προτείνεται η δημιουργία ευρωπαϊκής πλατφόρμας στο πλαίσιο της οποίας θα είναι δυνατή η ανταλλαγή πληροφοριών σε θέματα εκπαίδευσης και κατάρτισης. 7

9 Ακαδημαϊκά προσόντα για τις λειτουργίες α), β), γ) και δ) Με γνώμονα την επάρκεια, στο πλαίσιο της κατάρτισης βάσει θεματικών ενοτήτων που πληρούν τα συμφωνηθέντα κριτήρια ποιότητας και αξιολογούνται κατά τρόπο συνεπή, η επιτυχής ολοκλήρωση των απαιτούμενων θεματικών ενοτήτων υποδηλώνει επίπεδο μαθητείας και ωριμότητας που επαρκεί για τις εν λόγω λειτουργίες. Οι λειτουργίες α), γ) και δ) δεν θα πρέπει να απαιτούν ειδικά εκπαιδευτικά προσόντα. Οι αρμόδιοι για τον σχεδιασμό των διαδικασιών και των έργων υπό τη λειτουργία β) θα πρέπει κανονικά να διαθέτουν ακαδημαϊκό τίτλο σπουδών ή αντίστοιχο σε κατάλληλο επιστημονικό τομέα. Αυτό είναι σημαντικό προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τα άτομα αυτά θα είναι σε θέση να εφαρμόζουν αποτελεσματικά τα επονομαζόμενα «τρία R» (replacement, reduction, refinement / αντικατάσταση, μείωση, βελτίωση) κατά τον σχεδιασμό των διαδικασιών και των έργων και να λαμβάνουν κατάλληλες αποφάσεις από ηθική και επιστημονική άποψη. Ενδέχεται να υπάρχουν ορισμένα άτομα τα οποία αναγνωρίζεται ότι είναι ικανά να εκτελέσουν οποιοδήποτε από τα καθήκοντα που προσδιορίζονται στο άρθρο 23 της οδηγίας 2010/63/ΕΕ πριν από την έναρξη ισχύος της, των οποίων η αναγνώριση θα πρέπει να συνεχιστεί. Επισημαίνεται ότι το άρθρο 40 παράγραφος 2 στοιχείο β) δεν περιλαμβάνει εκπαιδευτικές απαιτήσεις για τα άτομα που είναι υπεύθυνα για τη συνολική υλοποίηση του έργου. Ωστόσο, είναι σημαντικό, τόσο για επιστημονικούς λόγους όσο και για λόγους καλής διαβίωσης των ζώων, αλλά και προκειμένου να διασφαλιστεί συμμόρφωση, τα άτομα αυτά να κατανοούν τον ρόλο τους και να διαθέτουν επαρκείς γνώσεις σχετικά με τη φροντίδα και τη χρήση των ζώων, ώστε να ανταποκρίνονται αποτελεσματικά στον ρόλο αυτό. 8

10 ΜΕΡΟΣ Α Κατάρτιση βάσει θεματικών ενοτήτων και μαθησιακά αποτελέσματα Η δομή της κατάρτισης βάσει θεματικών ενοτήτων και η προσέγγιση βάσει μαθησιακών αποτελεσμάτων χαρακτηρίζονται από ευελιξία. Τα μαθησιακά αποτελέσματα αφορούν περισσότερο την απόδοση παρά τις διαδικασίες και βοηθούν στον καθορισμό των δεξιοτήτων και των γνώσεων που θα πρέπει να είναι σε θέση να καταδεικνύουν οι συμμετέχοντες στις θεματικές ενότητες κατά την περίοδο αξιολόγησης των εν λόγω μαθησιακών αποτελεσμάτων. Τα μαθησιακά αποτελέσματα εκφράζουν τις συγκεκριμένες προθέσεις ενός προγράμματος ή μιας θεματικής ενότητας κατάρτισης, οι οποίες διατυπώνονται με σαφείς όρους. Περιγράφουν τα όσα θα πρέπει ο σπουδαστής να γνωρίζει, να κατανοεί ή να είναι σε θέση να κάνει στο τέλος κάθε θεματικής ενότητας. Δεν ισοδυναμούν με το περιεχόμενο ενός μαθήματος ή με τον κατάλογο των ζητημάτων που πρέπει να καλυφθούν. Οι φορείς παροχής κατάρτισης είναι ελεύθεροι να διαμορφώνουν το περιεχόμενο του μαθήματος, το εκπαιδευτικό υλικό και τις μεθόδους διδασκαλίας που θα εξασφαλίσουν όλα τα μαθησιακά αποτελέσματα για κάθε επιλεγμένη θεματική ενότητα κατά τρόπο που θα πληροί τις εθνικές/τοπικές/θεσμικές ή/και ατομικές/ομαδικές απαιτήσεις. Θα πρέπει να αναγνωριστεί ότι η επίτευξη πρακτικών μαθησιακών αποτελεσμάτων μπορεί να διαχωριστεί από τα θεωρητικά μαθησιακά αποτελέσματα / τα αποτελέσματα που βασίζονται σε γνώσεις. Η αξιολόγηση των μαθησιακών αποτελεσμάτων όσον αφορά τις πρακτικές δεξιότητες θα πρέπει να διασφαλίζει ότι με το αποκτηθέν επίπεδο δεξιοτήτων ο καταρτιζόμενος μπορεί να προχωρήσει στο στάδιο της εργασίας υπό επίβλεψη χωρίς να προκαλείται αυξημένος κίνδυνος για την καλή διαβίωση των ζώων. Η επάρκεια ως προς τις δεξιότητες θα αναπτυχθεί κατά τη διάρκεια της εργασίας υπό επίβλεψη. Ωστόσο, η περίοδος και το επίπεδο της επίβλεψης θα ποικίλλουν, μεταξύ άλλων αναλόγως της πολυπλοκότητας του καθήκοντος, της συχνότητας εκτέλεσής του και της προηγούμενης πείρας του καταρτιζόμενου. Σε περιπτώσεις όπου δεν υπάρχει κίνδυνος να προκληθεί πόνος, αγωνία, ταλαιπωρία ή μόνιμη βλάβη στα ζώα, ο καταρτιζόμενος μπορεί να προχωρήσει στη φάση της εργασίας υπό επίβλεψη πριν από την επίτευξη των μαθησιακών αποτελεσμάτων. Ωστόσο, σε κάθε άλλη περίπτωση, τα μαθησιακά αποτελέσματα πρέπει να έχουν επιτευχθεί σύμφωνα με τα συμφωνηθέντα κριτήρια επιτυχίας προτού ο εκπαιδευόμενος περάσει στο στάδιο της εργασίας υπό επίβλεψη. Η προσέγγιση βάσει του μαθησιακού αποτελέσματος θα πρέπει να καθιστά δυνατή την κατανόηση του θέματος σε αποδεκτό επίπεδο ώστε να διασφαλίζεται ότι δεν θα προκληθεί άσκοπος πόνος, ταλαιπωρία, αγωνία ή μόνιμη βλάβη κατά την εργασία υπό επίβλεψη. 9

11 Ποιοτικά κριτήρια μιας θεματικής ενότητας κατάρτισης επαρκώς λεπτομερή μαθησιακά αποτελέσματα - θεωρητικές γνώσεις που πρέπει να αποκτηθούν - πρακτικές δεξιότητες που πρέπει να αποκτηθούν καθορισμός παραμέτρων αξιολόγησης κριτήρια επιτυχίας-αποτυχίας. Χρησιμοποιούμενη ορολογία Η κατάρτιση θα πρέπει να βασίζεται σε μια δομή αποτελούμενη από θεματικές ενότητες. Οι θεματικές ενότητες διακρίνονται στις εξής κατηγορίες υποχρεωτικές για όλες τις λειτουργίες που απαριθμούνται στο άρθρο 23 παράγραφος 2 (συμπεριλαμβανομένης της θεματικής ενότητας που αφορά την εθνική νομοθεσία) απαιτούμενες μόνο για συγκεκριμένη(-ες) λειτουργία(-ες) πρόσθετες θεματικές ενότητες για τη διευκόλυνση της απόκτησης εξειδικευμένων δεξιοτήτων και της διά βίου μάθησης (π.χ. θεματική ενότητα χειρουργικής). Λειτουργία = μία από τις τέσσερις λειτουργίες που προβλέπονται στο άρθρο 23 παράγραφος 2 5 Καθήκον = καθήκοντα που προσδιορίζονται π.χ. στα άρθρα 24 (υπεύθυνος για τη φροντίδα και την καλή διαβίωση των ζώων κτλ.), 25 (επίσημος κτηνίατρος) και 38 (αξιολόγηση του έργου) Βασική θεματική ενότητα = υποχρεωτική θεματική ενότητα για όλες τις λειτουργίες και με τα ίδια μαθησιακά αποτελέσματα Ειδική για μια λειτουργία (προαπαιτούμενη) θεματική ενότητα = υποχρεωτική θεματική ενότητα για συγκεκριμένη(-ες) λειτουργία(ες) Ειδική ανά καθήκον θεματική ενότητα = συνιστώμενη θεματική ενότητα που παρέχει στο προσωπικό τις δεξιότητες για συγκεκριμένο(-α) καθήκον(τα) Εθνική θεματική ενότητα = περιλαμβάνει εθνική/περιφερειακή νομοθεσία για τη μεταφορά ενωσιακής νομοθεσίας και κάθε άλλη νομοθεσία σχετικά με τη χρήση ζώων για επιστημονικούς σκοπούς (π.χ. μεταφορές, Σύμβαση για το διεθνές εμπόριο ειδών άγριας 5 α) εκτέλεση διαδικασιών επί ζώων β) σχεδιασμός διαδικασιών και έργων γ) φροντίδα των ζώων ή δ) θανάτωση των ζώων. 10

12 πανίδας και χλωρίδας που απειλούνται με εξαφάνιση (CITES), απόβλητα, ΓΤΟ) Μάθημα = πρόγραμμα που αποτελείται από μία ή περισσότερες θεματικές ενότητες, σχεδιασμένο ώστε να πληροί τις ανάγκες κατάρτισης των ατόμων που ορίζονται στην οδηγία Εξειδίκευση όσον αφορά τα είδη Ορισμένες από τις θεματικές ενότητες κατάρτισης θα αφορούν συγκεκριμένα είδη (ή ομάδες ειδών). Η αρχική θεματική ενότητα κατάρτισης θα πρέπει να ολοκληρωθεί πλήρως για ένα συγκεκριμένο είδος ή μια ομάδα ειδών. Η επέκταση των δεξιοτήτων για την κάλυψη επιπλέον ειδών θα απαιτεί επίδειξη της επίτευξης των μαθησιακών αποτελεσμάτων για τα νέα είδη στο πλαίσιο της ίδιας θεματικής ενότητας. Ωστόσο, ενδέχεται να μην είναι πάντοτε αναγκαία η επανάληψη όλων των στοιχείων της αρχικής θεματικής ενότητας κατάρτισης για τα νέα είδη, καθώς ενδέχεται να υπάρχουν κοινά στοιχεία περιεχομένου μεταξύ των ειδών, τα οποία δεν θα χρειάζεται να επαναληφθούν. Εξαιρέσεις από την κατάρτιση βάσει θεματικών ενοτήτων για τις λειτουργίες α), β), γ) και δ) Εξαιρέσεις από την κατάρτιση βάσει θεματικών ενοτήτων ενδέχεται να επιτρέπονται και θα εξαρτώνται από τις πληροφορίες που θα παρέχονται σχετικά με την προηγούμενη κατάρτιση και εμπειρογνωμοσύνη του ενδιαφερομένου. Οι αρχές βάσει των οποίων αναγνωρίζονται τέτοιου είδους εξαιρέσεις θα πρέπει να είναι διαφανείς και διαθέσιμες σε όλους. Η έγκριση των εξαιρέσεων όσον αφορά την κατάρτιση θα μπορούσε να γίνεται είτε από την αρμόδια αρχή είτε, όταν η αρμόδια αρχή έχει ορίσει σαφή κριτήρια για μια εγκατάσταση, η έγκριση μπορεί να δοθεί σε επίπεδο τοπικής εγκατάστασης (από άτομο υπεύθυνο για την κατάρτιση (άρθρο 24 παράγραφος 1 στοιχείο γ)) αυτού του είδους οι εξαιρέσεις καταγράφονται και είναι διαθέσιμες για επιθεώρηση από την αρμόδια αρχή. Στο πλαίσιο της καλής πρακτικής, ανεξαρτήτως του ιστορικού κατάρτισης, θα πρέπει να εξετάζεται η κατάρτιση και η επάρκεια κάθε νεοαφιχθέντα στην εγκατάσταση προτού λάβει άδεια να εργαστεί χωρίς επίβλεψη. Απαιτείται κάποια μορφή αμοιβαίας αναγνώρισης, τουλάχιστον στο εσωτερικό της ΕΕ, των εγκεκριμένων μαθημάτων κατάρτισης ούτως ώστε να διευκολυνθεί η μετακίνηση του προσωπικού. 11

13 Αρχές εξαίρεσης Η εξαίρεση από την κατάρτιση λόγω προϋπάρχουσας πείρας θα πρέπει να γίνεται δεκτή για τις λειτουργίες α) έως δ),, εάν δηλαδή τα άτομα είναι ήδη καταρτισμένα και έμπειρα στον τομέα εργασίας τους δεν υπάρχει απαίτηση επιπλέον κατάρτισης (εκτός από τις περιπτώσεις κατά τις οποίες το άτομο επιθυμεί να αναπτύξει τις ικανότητές του σε νέους τομείς π.χ. σε νέα είδη), όμως εξακολουθεί να ισχύει η απαίτηση διατήρησης της επάρκειας και συνεχούς επαγγελματικής εξέλιξης. Άτομα που δεν έχουν εργαστεί με ζώα ούτε έχουν παράσχει φροντίδα σε ζώα στο πλαίσιο επιστημονικών διαδικασιών για σημαντικό χρονικό διάστημα (σε κάθε περίπτωση εάν το διάστημα αυτό υπερβαίνει τα 5 έτη), θα πρέπει να κληθούν να ολοκληρώσουν επιτυχώς κατάλληλη κατάρτιση προτού αρχίσουν να εργάζονται εκ νέου. Δεν θα πρέπει να υπάρχει καμία εξαίρεση από την απαίτηση κατάρτισης όσον αφορά τη νομοθεσία των κρατών μελών η ολοκλήρωση της κατάρτισης στη θεματική ενότητα για τη νομοθεσία είναι γενικά αναμενόμενη. Ωστόσο, σε σπάνιες περιπτώσεις όπου απαιτείται η συμβολή ειδικού σε μια συγκεκριμένη διαδικασία και όπου το άτομο δεν φέρει επίσημα ευθύνη για την καλή διαβίωση και τη φροντίδα των ζώων και εκτελεί τα καθήκοντά του υπό την επίβλεψη έμπειρου προσωπικού παροχής φροντίδας, ενδέχεται να θεωρηθεί κατάλληλη μια εισαγωγή στη νομοθεσία, ιδίως όσον αφορά τον ρόλο και τις ευθύνες του ατόμου. Οι αιτήσεις εξαίρεσης θα πρέπει να περιλαμβάνουν πληροφορίες σχετικά με κάθε συναφή κατάρτιση και πρότερη πείρα, ούτως ώστε αυτές να μπορέσουν να χαρτογραφηθούν/αντιστοιχηθούν με τις απαιτήσεις κατάρτισης των κρατών μελών. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να προσδιορίζουν και να δημοσιεύουν πληροφορίες σχετικά με οποιοδήποτε τυποποιημένο κριτήριο εξαίρεσης. Θεματικές ενότητες κατάρτισης και αντίστοιχα μαθησιακά αποτελέσματα Το προσάρτημα I περιλαμβάνει τις θεματικές ενότητες κατάρτισης που έχουν αναπτυχθεί και καλύπτουν όλες τις βασικές και τις ειδικές ανά λειτουργία (προαπαιτούμενες) θεματικές ενότητες. Επιπλέον, έχει αναπτυχθεί σειρά ειδικών ανά καθήκον και άλλων πρόσθετων θεματικών ενοτήτων για την υποστήριξη της ανάπτυξης κατάλληλων μαθημάτων κατάρτισης. Αξιολόγηση των μαθησιακών αποτελεσμάτων Δεδομένου ότι υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τρόποι με τους οποίους μπορούν να αξιολογηθούν τα μαθησιακά αποτελέσματα, δεν είναι πρακτικό να οριστούν σταθερά κριτήρια επιτυχίας/αποτυχίας και αξιολόγησης για κάθε θεματική μονάδα. Συνεπώς, ο φορέας παροχής του μαθήματος θα πρέπει να ορίσει κριτήρια αξιολόγησης για κάθε 12

14 μαθησιακό αποτέλεσμα στο πλαίσιο μιας θεματικής μονάδας που καλύπτεται από το προτεινόμενο μάθημα. Μολονότι για την αξιολόγηση των μαθησιακών επιδόσεων ενός ατόμου μπορούν να χρησιμοποιηθούν διάφορα μέσα, όπως το σύστημα πολλαπλών επιλογών, η γραπτή/προφορική εξέταση, η εξέταση με χρήση υπολογιστή ή η εξέταση πρακτικών δεξιοτήτων, υπάρχουν ορισμένα ζητήματα τα οποία θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη στο πλαίσιο της κατάρτισης των κριτηρίων αξιολόγησης. Κριτήρια αξιολόγησης/επιτυχίας-αποτυχίας Η αξιολόγηση θα πρέπει να είναι αντικειμενική και διαφανής να είναι κατανοητή και σαφής χωρίς περιθώρια παρερμηνείας να περιλαμβάνει σαφή κριτήρια επιτυχίας-αποτυχίας να παρέχει αξιόπιστα αποτελέσματα να διασφαλίζει ότι οι σπουδαστές κατανοούν το θέμα σε αποδεκτό επίπεδο κατάλληλο ώστε να προχωρήσουν σε εργασία υπό επίβλεψη, ώστε να μην προκαλείται άσκοπος πόνος, αγωνία, ταλαιπωρία ή μόνιμη βλάβη να προσδιορίζει, κατά περίπτωση, καίριας σημασίας στοιχεία που είναι απολύτως απαραίτητα. Η αξιολόγηση θα πρέπει να υπόκειται σε δέουσα εποπτεία/έλεγχο. Η απαίτηση παρακολούθησης των μαθημάτων θα πρέπει να επιβάλλεται ανάλογα με τα μαθησιακά αποτελέσματα, δεδομένου ότι για ορισμένα μέρη ενδέχεται να απαιτείται πλήρης παρακολούθηση. Οι μέθοδοι αξιολόγησης θα πρέπει να είναι οικονομικά βιώσιμες και διαθέσιμες. Θα πρέπει να εξεταστεί το ενδεχόμενο να επιβληθεί ένας μέγιστος αριθμός όσον αφορά τις απόπειρες που μπορούν να γίνουν για την επίτευξη των κατάλληλων αποτελεσμάτων. Στο προσάρτημα ΙΙ περιλαμβάνονται ενδεικτικά παραδείγματα αξιολόγησης των μαθησιακών αποτελεσμάτων. Μηχανισμοί επίβλεψης και αξιολόγησης της επάρκειας Η ικανοποιητική ολοκλήρωση ενός μαθήματος κατάρτισης και η επίτευξη μαθησιακών αποτελεσμάτων αποτελούν μεν σημαντικά βήματα, αλλά πρέπει να ακολουθεί μια περίοδος κατάλληλης επίβλεψης (εκτός εάν αποκτηθεί επάρκεια κατά τη διάρκεια του μαθήματος και 13

15 αυτό πιστοποιηθεί από την αξιολόγηση), έως ότου επιτευχθεί η απαιτούμενη επάρκεια και προτού θεωρηθεί ότι έχει ολοκληρωθεί η αρχική εκπαιδευτική διαδικασία. Η καλή επίβλεψη μπορεί να ενισχύσει τα μαθησιακά αποτελέσματα, αντίστοιχα όμως η ανεπαρκής επίβλεψη μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες, προωθώντας ορισμένες φορές απαρχαιωμένες ή απλώς κακές πρακτικές. Ιδιότητες που απαιτούνται από έναν καλό επιβλέποντα Η επιλογή των κατάλληλων ατόμων για τον ρόλο του επιβλέποντα έχει καίρια σημασία. Η πρακτική κατάρτιση και η επίβλεψη θα πρέπει να εκτελούνται από πρόσωπο που διαθέτει μεταξύ άλλων τις ακόλουθες ιδιότητες: διαθέτει κατάλληλες και επίκαιρες γνώσεις καθώς και δεξιότητες και επάρκεια όσον αφορά τις διαδικασίες διαθέτει επαγγελματικό ιστορικό που εμπνέει σεβασμό τον καθιστά αυθεντία ως προς τις γνώσεις και την πείρα του είναι σε θέση να μεταδίδει δεξιότητες και γνώσεις στους άλλους (απαραίτητες διδακτικές δεξιότητες) κατανοεί τους λόγους για τους οποίους είναι αναγκαία η κατάρτιση και η επίβλεψη διαθέτει καλές διαπροσωπικές δεξιότητες δεσμεύεται να ακολουθεί το πνεύμα της νομοθεσίας καθώς και το γράμμα του νόμου. Για σύνθετες διαδικασίες ενδέχεται να απαιτούνται περισσότεροι του ενός επιβλέποντες, για παράδειγμα όταν απαιτούνται δεξιότητες τόσο χειρουργού όσο και αναισθησιολόγου. Η διαδικασία επίβλεψης Κάθε χρήστης, εκτροφέας και προμηθευτής θα πρέπει να διασφαλίζει την ύπαρξη ενός αυστηρού πλαισίου εντός του οποίου μπορεί να πραγματοποιείται κατάρτιση και επίβλεψη, με σαφή πρότυπα που καθορίζουν την επάρκεια από άποψη θεωρητικών και πρακτικών δεξιοτήτων. Η εξασφάλιση συνέπειας είναι ουσιώδης σε όλες αυτές τις διαδικασίες. Κάθε καταρτιζόμενος θα πρέπει: να διαθέτει επίσημο σχέδιο κατάρτισης που θα περιγράφει τους προσωπικούς του στόχους και τις πρακτικές και θεωρητικές δεξιότητες που χρειάζεται να έχει σαφή εικόνα των κριτηρίων που διέπουν την επάρκεια σε κάθε δεξιότητα να διαθέτει αρχεία κατάρτισης και επάρκειας. να υπόκειται σε τακτική επανεξέταση της κατάρτισης, της επάρκειας και του σχεδίου προσωπικής ανάπτυξής του. 14

16 Η εξέλιξη του καταρτιζόμενου θα πρέπει να τεκμηριώνεται σαφώς μέσω των αρχείων κατάρτισης. Ομοίως, το επίπεδο επίβλεψης θα πρέπει να μπορεί να προσδιοριστεί από τα αρχεία κατάρτισης. Το επίπεδο επίβλεψης διακρίνεται σε πέντε στάδια: 4 Ο επιβλέπων είναι παρών κατά την εκτέλεση της διαδικασίας παρέχοντας άμεση επίβλεψη και συμβουλές 3 Ο επιβλέπων γνωρίζει πότε εκτελούνται διαδικασίες και είναι διαθέσιμος για ταχεία παρέμβαση εάν χρειαστεί (δηλ. βρίσκεται σε κοντινή απόσταση από τον χώρο στον οποίο εκτελείται η διαδικασία) 2 Ο επιβλέπων γνωρίζει πότε εκτελούνται διαδικασίες και είναι διαθέσιμος να παραστεί και να παράσχει συμβουλές εφόσον χρειαστεί (δηλ. βρίσκεται σε κοντινή απόσταση από την εγκατάσταση) 1 Ο επιβλέπων γνωρίζει πότε εκτελούνται διαδικασίες και είναι διαθέσιμος να παράσχει προφορικά συμβουλές εάν χρειαστεί (π.χ. μέσω τηλεφώνου) 0 Δεν απαιτείται επίβλεψη Η Ένωση για την Επιστήμη των Ζώων Εργαστηρίου του Ηνωμένου Βασιλείου (UK Laboratory Animal Science Association) έχει εκπονήσει κατευθυντήριες αρχές σχετικά με τις απαιτήσεις επίβλεψης, οι οποίες απευθύνονται στα άτομα που εκτελούν διαδικασίες (κάτοχοι προσωπικών αδειών) και οι οποίες διατίθενται στην ακόλουθη διεύθυνση: Αξιολόγηση της επάρκειας Ιδανικά, το πρόσωπο που αξιολογεί την επάρκεια δεν θα πρέπει να είναι το ίδιο με εκείνο που παρέχει την κατάρτιση αλλά αυτό ενδέχεται να ενέχει δυσκολίες για δεξιότητες υψηλής ειδίκευσης σε μικρές εγκαταστάσεις. Οι καταρτιζόμενοι θα πρέπει να γνωρίζουν ποια πρότυπα ή ποια κριτήρια επιτυχίας/αποτυχίας θα εφαρμοσθούν κατά την αξιολόγησή τους. Η αξιολόγηση της επάρκειας θα πρέπει κατά προτίμηση να πραγματοποιείται στο σύνηθες περιβάλλον εργασίας του καταρτιζόμενου. Ο αξιολογητής θα πρέπει να παρατηρεί και να αξιολογεί τον καταρτιζόμενο κατά την εκτέλεση των διαδικασιών προκειμένου να εκτιμήσει την πρακτική του επάρκεια. Είναι επίσης σημαντικό όλες οι εγκαταστάσεις να διαθέτουν μηχανισμό που θα διασφαλίζει ότι τυχόν έλλειψη επάρκειας / άσκηση ακατάλληλων πρακτικών από οποιοδήποτε μέλος του προσωπικού θα αναγνωρίζεται και θα αναφέρεται ώστε να είναι δυνατή η ανάληψη κατάλληλης διορθωτικής δράσης. Στο προσάρτημα ΙΙΙ περιλαμβάνονται ενδεικτικά παραδείγματα αξιολόγησης της επάρκειας. 15

17 Επανεξέταση/διατήρηση της επάρκειας Αυτή θα πρέπει να θεωρείται διαρκής διαδικασία και θα πρέπει να υπάρχει κάποιος βαθμός εποπτείας εντός της εγκατάστασης, ώστε να διασφαλίζεται η διατήρηση αποδεκτών προτύπων. Όταν οι διαδικασίες εκτελούνται κατά διαστήματα/σπανίως ή/και τα άτομα δεν τις έχουν εκτελέσει για ορισμένο χρονικό διάστημα, θα πρέπει να λαμβάνεται μέριμνα για πρόσθετη επίβλεψη. Ομοίως, τυχόν προβλήματα που ανακύπτουν ή η εισαγωγή μιας νέας ή τροποποιημένης διαδικασίας θα πρέπει να οδηγούν σε επανεξέταση της επάρκειας. Συνεχής επαγγελματική εξέλιξη (ΣΕΕ) Συμμόρφωση με τις απαιτήσεις των άρθρων 23 και 24 αναφορικά με τη συνεχή εκπαίδευση και τη διατήρηση της επάρκειας Στο άρθρο 23 παράγραφος 3 προβλέπεται ότι το προσωπικό διατηρεί την επάρκεια μέσω διαδικασίας συνεχούς εκπαίδευσης (συνεχής επαγγελματική εξέλιξη ΣΕΕ). Η διαδικασία αυτή επιβλέπεται από τον αρμόδιο για θέματα κατάρτισης που ορίζεται στο άρθρο 24 παράγραφος 1 στοιχείο γ). Στόχος της εν λόγω απαίτησης είναι να διασφαλιστεί ότι όλοι όσοι συμμετέχουν στη χρήση και τη φροντίδα ζώων θα εξακολουθούν να διαθέτουν επάρκεια και θα παραμένουν ενήμεροι για τις νέες εξελίξεις στον τομέα. Η FELASA 6 έχει προτείνει κατευθυντήριες γραμμές για τη συνεχή εκπαίδευση όλων όσοι εμπλέκονται στη φροντίδα και τη χρήση ζώων για επιστημονικά πειράματα. Το σύστημα βασίζεται σε διδακτικές μονάδες, εκ των οποίων το 50% πρέπει να εξασφαλίζεται μέσω παρακολούθησης εγκεκριμένων δραστηριοτήτων που υπόκεινται σε έλεγχο από επαγγελματικό φορέα. Το υπόλοιπο 50% μπορεί να εξασφαλίζεται μέσω δραστηριοτήτων που αναγνωρίζονται από τον εργοδότη. Περισσότερες πληροφορίες παρέχονται στον ακόλουθο ιστότοπο: Για οποιαδήποτε διαδικασία καθοριστεί, είναι σημαντικό να προβλέπεται αμοιβαία αναγνώριση της κατάρτισης και να είναι δυνατή η μεταφορά των αρχείων κατάρτισης. Επίσης, έχει ουσιώδη σημασία τουλάχιστον ένα μέρος της ΣΕΕ να συνδέεται άμεσα με τον τομέα της επιστήμης των ζώων (εργαστηρίου). 6 Ομοσπονδία Ευρωπαϊκών Ενώσεων για την Επιστήμη των Ζώων Εργαστηρίου (Federation of European Laboratory Animal Science Associations) 16

18 Καταγραφή της κατάρτισης και της επίβλεψης Τα αρχεία κατάρτισης θα πρέπει να αντικατοπτρίζουν το επίπεδο της κατάρτισης και της επάρκειας, ώστε να είναι δυνατή η μεταφορά δεξιοτήτων στην ΕΕ. Επί του παρόντος, παρατηρείται μεγάλη διαφοροποίηση στο είδος των αρχείων που τηρούνται και στον έλεγχο που ασκείται όσον αφορά την τήρηση των αρχείων -: σε επίπεδο εγκατάστασης ή σε ατομικό επίπεδο. Η νοοτροπία ή/και το ιστορικό συμμόρφωσης της εγκατάστασης επηρεάζει την τήρηση των αρχείων κατάρτισης. Οι εγκαταστάσεις που ασκούν ορθή εργαστηριακή πρακτική (ΟΕΠ) τείνουν να διατηρούν καλά αρχεία κατάρτισης που ενδέχεται να απαιτούν μικρές ή καθόλου αλλαγές. Τα ακριβή αρχεία αποτελούν ουσιώδες τμήμα όλων των συστημάτων κατάρτισης και θα πρέπει να περιλαμβάνουν την επαγγελματική εκπαίδευση και τις σχετικές ικανότητες που αποκτήθηκαν πριν από την τρέχουσα απασχόληση. Τα αρχεία θα πρέπει να περιλαμβάνουν λεπτομερείς περιγραφές της διαδικασίας και να αφορούν συγκεκριμένα είδη. Θα πρέπει να προσδιορίζουν το επίπεδο της απαιτούμενης επίβλεψης, την επίτευξη της αρχικής επάρκειας, καθώς και το επίπεδο της επάρκειας που θα δώσει στο συγκεκριμένο πρόσωπο τη δυνατότητα να επιβλέπει και να παρέχει κατάρτιση σε τρίτους. Μια κοινή προσέγγιση ως προς τον τρόπο με τον οποίο γίνεται η καταγραφή της κατάρτισης και των ικανοτήτων που αποκτήθηκαν θα διευκολύνει την κινητικότητα του προσωπικού. Παράδειγμα κοινού υποδείγματος αρχείου κατάρτισης περιλαμβάνεται στο προσάρτημα IV. 17

19 ΜΕΡΟΣ Β Έγκριση/Πιστοποίηση μαθημάτων Θα πρέπει να υπάρχει ένα σύστημα έγκρισης/πιστοποίησης για τα μαθήματα κατάρτισης που θα εγγυάται την εμπιστοσύνη στην ποιότητα της κατάρτισης και των αξιολογήσεων. Τα μαθήματα κατάρτισης μπορεί να καλύπτουν μία ή περισσότερες θεματικές ενότητες. Γλωσσάριο Διασφάλιση ποιότητας Η διατήρηση ενός επιθυμητού επιπέδου ποιότητας για μια υπηρεσία ή ένα προϊόν θα πρέπει να ασκείται από τους οργανισμούς παροχής των θεματικών ενοτήτων και, κατά περίπτωση, θα εντάσσεται σε διαδικασία πιστοποίησης. Πιστοποίηση Διαδικασία στο πλαίσιο της οποίας παρέχεται πιστοποιητικό επάρκειας, αρμοδιότητας ή αξιοπιστίας. Αμοιβαία αναγνώριση Συμφωνία μεταξύ δύο οργανισμών (π.χ. αρμόδιων αρχών κράτους μέλους) για την αμοιβαία αναγνώριση των αντίστοιχων διαδικασιών ή προγραμμάτων που εφαρμόζουν. Αμοιβαία αναγνώριση μπορεί να υπάρξει μεταξύ ιδρυμάτων ανώτατης εκπαίδευσης, οργανισμών διασφάλισης ποιότητας, φορέων πιστοποίησης ή επαγγελματικών οργανώσεων. Οφέλη της ύπαρξης συστήματος έγκρισης/πιστοποίησης για τα μαθήματα κατάρτισης 1. διευκόλυνση της ελεύθερης μετακίνησης του προσωπικού 2. ενίσχυση της καλής διαβίωσης των ζώων 3. βελτίωση της ποιότητας της επιστήμης που κάνει χρήση ζώντων ζώων Πώς θα πρέπει να πραγματοποιείται η έγκριση / πιστοποίηση ενός μαθήματος κατάρτισης; Η πιστοποίηση αποτελεί συνεχή αμφίδρομη διαδικασία που βασίζεται στην καλή επικοινωνία μεταξύ όλων των μερών. Η διαδικασία πιστοποίησης θα πρέπει να περιλαμβάνει: υποβολή γραπτών τεκμηρίων συζητήσεις μεταξύ των φορέων παροχής και των φορέων αξιολόγησης του μαθήματος επίσκεψη στο μάθημα 18

20 επανεξέταση της πιστοποίησης/έγκρισης του μαθήματος τουλάχιστον ανά πενταετία και σε περίπτωση που προτείνονται τυχόν σημαντικές αλλαγές στη διδασκαλία, το περιεχόμενο ή την αξιολόγηση διασφάλιση της συμμόρφωσης της κατάρτισης με τα συμφωνηθέντα πρότυπα. 19

21 Υποχρεώσεις πληροφόρησης σχετικά με την έγκριση / την πιστοποίηση του μαθήματος Κάθε διαδικασία έγκρισης/πιστοποίησης θα πρέπει να διευκρινίζει σαφώς στους οργανισμούς παροχής του μαθήματος τις πληροφορίες που θα πρέπει να παρέχονται όσον αφορά το περιεχόμενο, τη διδασκαλία και την αξιολόγηση του μαθήματος. Θα πρέπει να διατίθεται κατάλληλη εμπειρογνωμοσύνη για την αξιολόγηση των πληροφοριών που υποβάλλονται. Οι πληροφορίες θα πρέπει να περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων στοιχεία σχετικά με τα ακόλουθα: τον αιτούντα και το ίδρυμα τους εκπαιδευτές και τα προσόντα/την πείρα τους το πλήρες περιεχόμενο της διδακτέας ύλης της θεματικής ενότητας/των θεματικών ενοτήτων και τα σχετικά μαθησιακά αποτελέσματα το εκπαιδευτικό υλικό του μαθήματος και τον τρόπο με τον οποίο θα διδαχθεί, συμπεριλαμβανομένων των σημειώσεων, της προτεινόμενης βιβλιογραφίας, των διδακτικών βοηθημάτων, πρακτικού ή θεωρητικού χαρακτήρα εάν περιλαμβάνονται πρακτικά στοιχεία πώς διδάσκονται και πώς αξιολογούνται τη χρήση (και αιτιολόγηση της χρήσης) ζώντων ζώων την περιγραφή των εγκαταστάσεων όπου διεξάγεται το μάθημα το χρονοδιάγραμμα και πληροφορίες σχετικά με το είδος της διδασκαλίας σε κάθε συνάντηση την επικοινωνία με τους σπουδαστές σε περίπτωση εξ αποστάσεως διδασκαλίας, τις μεθόδους που θα χρησιμοποιηθούν και τους τρόπους διασφάλισης ανεξάρτητων αξιολογήσεων τον λόγο καταρτιζόμενων/εκπαιδευτών τόσο σε θεωρητικό όσο και σε πρακτικό επίπεδο (ο λόγος 1 προς 4 προτάθηκε ως ανώτατος λόγος για πρακτική κατάρτιση) ότι είναι επιθυμητό ο εκπαιδευτής να μην έχει και τον ρόλο του αξιολογητή (ή να διασφαλίζεται σαφής διάκριση μεταξύ κατάρτισης και αξιολόγησης) τον τρόπο με τον οποίο θα αξιολογείται το μάθημα αξιολόγηση παρατηρήσει την αξιολόγηση της ικανοποιητικής ολοκλήρωσης μέθοδοι, κριτήρια επιτυχίας/αποτυχίας, καίριας σημασίας στοιχεία που δεν επιδέχονται αποτυχία την πιστοποίηση (θα ήταν προτιμότερο να εκδίδεται σε δύο γλώσσες, τη μητρική και την αγγλική (παράρτημα) για την προώθηση της ελεύθερης κυκλοφορίας) το πιστοποιητικό θα πρέπει να περιλαμβάνει βασικά στοιχεία για σκοπούς πληροφόρησης ότι ο οργανισμός παροχής της θεματικής ενότητας θα πρέπει να τηρεί αρχεία συμμετεχόντων, επιτυχίας/αποτυχίας και παρατηρήσεων ότι σε κάθε περίπτωση τα υποβαλλόμενα έγγραφα είναι καλύτερο να διαθέτουν περισσότερες αντί λιγότερες πληροφορίες, αλλά αυτό μπορεί να διευθετηθεί μέσω εντύπου αίτησης παροχής πληροφοριών από τον φορέα έγκρισης/πιστοποίησης τις απαιτήσεις παρακολούθησης κατά περίπτωση (αυτό καθιστά δυνατή την καλύτερη αξιολόγηση της στάσης του σπουδαστή, π.χ. ζητήματα δεοντολογίας) 20

22 ότι απαιτείται παρακολούθηση τουλάχιστον δύο μαθημάτων πριν από την έγκριση/πιστοποίηση. (Σημείωση. Θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη για τους συμμετέχοντες σε ένα μάθημα, όταν αυτό δεν ανταποκρίνεται στα καθορισμένα πρότυπα) πληροφορίες προς τον φορέα πιστοποίησης σχετικά με την παρακολούθηση του μαθήματος και στοιχεία σχετικά με την επιτυχία/αποτυχία και τη συχνότητα διδασκαλίας του μαθήματος δεν δημοσιεύονται αλλά τηρούνται από τους φορείς πιστοποίησης. Παρατηρήσεις θα πρέπει να παρέχονται στις αρμόδιες αρχές κατόπιν αιτήματος. 21

23 Αρχές που πρέπει να διέπουν τη διαδικασία έγκρισης/πιστοποίησης 1. να είναι ανεξάρτητη από τον φορέα/οργανισμό παροχής κατάρτισης 2. να είναι αναλογική και οικονομικά προσιτή 3. να ακολουθεί βιώσιμα και συνεπή πρότυπα 4. να δημιουργεί αίσθημα εμπιστοσύνης στους καταρτιζόμενους, τους εκπαιδευτές και τα κράτη μέλη 5. να διαθέτει ικανούς αξιολογητές. Αρμοδιότητες των φορέων έγκρισης / πιστοποίησης μαθημάτων Οι βασικές αρμοδιότητες των φορέων έγκρισης / πιστοποίησης είναι οι ακόλουθες: παρέχουν συμβουλές και πληροφόρηση σε υποψήφιους οργανισμούς παροχής μαθημάτων εγκρίνουν/πιστοποιούν μαθήματα που ανταποκρίνονται στα συμφωνηθέντα κριτήρια ποιότητας διασφαλίζουν τη συνοχή του περιεχομένου και των αποτελεσμάτων μεταξύ των θεματικών ενοτήτων διασφαλίζουν τη συμμόρφωση με τους δεδηλωμένους στόχους και τις διαδικασίες όσον αφορά την παροχή κατάρτισης και την αξιολόγηση των καθορισμένων μαθησιακών αποτελεσμάτων εφαρμόζουν και επανεξετάζουν τους μηχανισμούς παρακολούθησης του επιτυχημένου αποτελέσματος της κατάρτισης και της αξιολόγησης. Πλαίσιο αμοιβαίας αποδοχής Είναι αναγκαία η διατύπωση αρχών για τη διαμόρφωση ενός πλαισίου αμοιβαίας έγκρισης/πιστοποίησης ως βάσης για την αμοιβαία αποδοχή της κατάρτισης που παρέχεται σε άλλο κράτος μέλος. Σήμερα υπάρχουν πολλές διαφορετικές προσεγγίσεις στην ΕΕ για την «έγκριση» μαθημάτων κατάρτισης οι οποίες δεν υπόκεινται πάντα σε διαχείριση από αρχές των κρατών μελών ούτε υπάρχει ένα κοινό σύστημα για τη λήψη «έγκρισης» από ένα κράτος μέλος. Προκειμένου να υπάρξει συμμόρφωση με τις υποχρεώσεις που ορίζονται στο άρθρο 23, τα κράτη μέλη υποχρεούνται να διασφαλίσουν τη δέουσα κατάρτιση του προσωπικού ως εκ τούτου, είναι αναγκαίο να αναφέρουν τα κράτη μέλη κατά πόσον είναι ικανοποιημένα με την παρεχόμενη κατάρτιση είτε αυτή παρέχεται σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό είτε σε διεθνές επίπεδο. 22

24 Απαιτούνται αξιόπιστα πρότυπα και αποτελέσματα της κατάρτισης, ωστόσο, για να υπάρξει αμοιβαία αναγνώριση μεταξύ των κρατών μελών, θα πρέπει να οικοδομηθεί εμπιστοσύνη και να βελτιωθεί η επικοινωνία. Κρίνεται σκόπιμη η δημιουργία ενός φόρουμ για την ανταλλαγή πληροφοριών και ενός κεντρικού αποθετηρίου διαθέσιμων μαθημάτων/περιεχομένου, καθώς και διαθέσιμων μηχανισμών/πόρων ώστε να διασφαλίζεται ο επίκαιρος χαρακτήρας των πληροφοριών. Όλα τα μαθήματα θα πρέπει να υπόκεινται σε κάποια μορφή ανεξάρτητης εποπτείας/έγκρισης και αυτό θα πρέπει να ισχύει επίσης για μαθήματα κατάρτισης που παρέχονται εντός των εγκαταστάσεων σε τοπικό επίπεδο. Το σύστημα προώθησης της αμοιβαίας αναγνώρισης και της ποιότητας της κατάρτισης σε επίπεδο ΕΕ θα πρέπει να είναι οικονομικά αποδοτικό και να επιφέρει την ελάχιστη δυνατή διοικητική επιβάρυνση. Καθώς δεν διατίθεται ειδική χρηματοδότηση για τον σκοπό αυτό, τα δυνητικά οφέλη θα πρέπει να είναι αρκετά ελκυστικά, ώστε να εξασφαλιστούν πόροι από τα κράτη μέλη και από την κοινότητα των χρηστών. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν μπορεί να αναλάβει τον συντονισμό αυτών των ενεργειών διότι δεν εμπίπτει στο άμεσο πεδίο αρμοδιοτήτων της, ωστόσο, μπορεί να παρέχει διευκολύνσεις π.χ. με την οργάνωση ομάδων εργασίας εμπειρογνωμόνων για συγκεκριμένα θέματα που συνδέονται με την εφαρμογή των απαιτήσεων της οδηγίας και να παρέχει πληροφορίες σχετικά με την εκπαίδευση και κατάρτιση στον ιστότοπό της. Πρόταση για μια πλατφόρμα της ΕΕ και μια ενημερωτική πύλη για θέματα εκπαίδευσης & κατάρτισης Θα πρέπει να δημιουργηθεί μια πλατφόρμα της ΕΕ για ένα πλαίσιο κατάρτισης βάσει θεματικών ενοτήτων, μέσω της οποίας θα είναι δυνατή η ανταλλαγή πληροφοριών και η επικοινωνία μεταξύ: φορέων έγκρισης/πιστοποίησης οργανισμών παροχής μαθημάτων αρχών των κρατών μελών Οι εργασίες της πλατφόρμας της ΕΕ θα διεξάγονται ηλεκτρονικά και οι συνεδριάσεις της θα πραγματοποιούνται μέσω τηλεδιάσκεψης ή βιντεοδιάσκεψης 2-3 φορές ετησίως. Τα κράτη μέλη, οι φορείς έγκρισης/πιστοποίησης και οι φορείς παροχής των μαθημάτων θα πρέπει να εκπροσωπούνται με ισόρροπο τρόπο σε αυτήν. Σκοπός της πλατφόρμας της ΕΕ θα είναι: 1. η θέσπιση κριτηρίων για τους φορείς έγκρισης/πιστοποίησης 2. η αναγνώριση και τήρηση καταλόγου φορέων έγκρισης/πιστοποίησης και μαθημάτων 3. η διατύπωση των κριτηρίων για τις θεματικές ενότητες και η εξέλιξή τους κατά τα απαιτούμενα 4. η ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τα πρότυπα επίβλεψης και αξιολόγησης 5. η ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τα πρότυπα και τα υποδείγματα καταγραφής 23

25 της κατάρτισης και της αξιολόγησης 6. η παροχή στοιχείων επικοινωνίας. Ο ανωτέρω κατάλογος δεν είναι εξαντλητικός και θα πρέπει να επιτευχθεί συμφωνία ως προς τους συγκεκριμένους σκοπούς και τις λειτουργίες της πλατφόρμας της ΕΕ. Δεν θα πρέπει να υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων ή άμεσος έλεγχος της πλατφόρμας της ΕΕ από οποιοδήποτε μέλος της και σκοπός της θα πρέπει να είναι απλώς να αποτελέσει μέσο ανταλλαγής πληροφοριών και βέλτιστων πρακτικών και να συμβάλει στην κατανόηση της κατάρτισης και της εκπαίδευσης σε κάθε κράτος μέλος, οικοδομώντας με τον τρόπο αυτό εμπιστοσύνη και προωθώντας την αμοιβαία αναγνώριση της παρεχόμενης κατάρτισης. Για να επιτευχθούν τα ανωτέρω, θα χρειαστούν μέσα προώθησης και θα πρέπει να καταρτιστούν οι όροι αναφοράς της ενημερωτικής πύλης. Σκοπός της εν λόγω πλατφόρμας της ΕΕ δεν είναι να αυξήσει τη γραφειοκρατία ή να ασκήσει οποιοδήποτε είδος ελέγχου στις διαδικασίες και στους μηχανισμούς έγκρισης/πιστοποίησης ούτε να παράσχει αθέμιτα πλεονεκτήματα σε οποιοδήποτε συμμετέχον άτομο ή οργανισμό, αλλά απλώς να παρέχει διευκόλυνση και ενημέρωση. Οι επιμέρους στόχοι της είναι: η ανάπτυξη και ενίσχυση της αμοιβαίας εμπιστοσύνης στους μηχανισμούς κατάρτισης κάθε κράτους μέλους σε ολόκληρη την ΕΕ η επίτευξη του στόχου της ελεύθερης μετακίνησης του προσωπικού η ανταλλαγή πόρων στον τομέα της κατάρτισης η επανεξέταση των θεματικών ενοτήτων όπου απαιτείται και η επίτευξη συμφωνίας για νέες θεματικές ενότητες, και η λειτουργία της ως σημείου επαφής για παροχή πληροφοριών σχετικά με τα μαθήματα σε καταρτιζόμενους και φορείς παροχής μαθημάτων. Αυτή θα είναι μια διαδικασία εν εξελίξει. 24

26 ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΕΕ ΓΙΑ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΒΑΣΕΙ ΘΕΜΑΤΙΚΩΝ ΕΝΟΤΗΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΣΚΟΠΟΥΣ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 2010/63/ΕΕ ΚΜ Α ΚΜ Β ΚΜ Γ ΚΜ Δ ΚΜ Ε ΚΜ ΣΤ ΚΜ Ζ Η Επιτροπή μπορεί να συνδράμει παρέχοντας: ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ ΕΕ για Ε&Κ στον τομέα της Ε.Ζ.Ε. (ανεξάρτητη από την Επιτροπή) αποτελείται από περιορισμένο αριθμό εκλεγμένων εκπροσώπων των ΚΜ, των ΦΠ και των ΦΠΜ/ΘΕ (π.χ ) με αντικείμενο: - τη θέσπιση κριτηρίων για τους φορείς πιστοποίησης (ΦΠ) - την αναγνώριση και τήρηση καταλόγου φορέων πιστοποίησης - τη διατύπωση κριτηρίων για τις θεματικές ενότητες (ΘΕ) - τη συμφωνία διαφανούς Εσωτερικού Κανονισμού - την εκ περιτροπής άσκηση καθηκόντων προέδρου και γραμματέα 1. Ενημερωτική πύλη με Συνδέσμους για φορείς πιστοποίησης φορείς παροχής μαθημάτων / θεματικών ενοτήτων (ΦΠΜ/ΘΕ) χώρο όπου οι ΦΠΜ/ΘΕ θα παρουσιάζουν κατάλογο παρεχόμενων μαθημάτων/θε Εθνικός Φορέας Πιστοποίησης Διεθνής Φορέας Πιστοποίησης Δημόσιος Φορέας Πιστοποίησης Ιδιωτικός Φορέας Πιστοποίησης Πληροφορίες σχετικά με τα κριτήρια για τις ΘΕ τα πρότυπα επίβλεψης τα πρότυπα αξιολόγησης πρότυπα και υποδείγματα καταγραφής της κατάρτισης και της αξιολόγησης στοιχεία επικοινωνίας για την πλατφόρμα της ΕΕ ΦΠΜ/ΘΕ ΦΠΜ/ΘΕ ΦΠΜ/ΘΕ ΦΠΜ/ΘΕ ΦΠΜ/ΘΕ ΦΠΜ/ΘΕ ΦΠΜ/ΘΕ 2. Εγκαταστάσεις για ad-hoc συνεδριάσεις, ομάδες εργασίας εμπειρογνωμόνων για συγκεκριμένα θέματα 25

27 ΜΕΡΟΣ Γ Ρόλοι, καθήκοντα και κατάρτιση για τις λειτουργίες που αναφέρονται στα άρθρα 24 και 25 Έχουν καταρτιστεί επιπρόσθετα έγγραφα καθοδήγησης με σκοπό την παροχή βοήθειας σε όσους εκτελούν τις λειτουργίες που αναφέρονται στα άρθρα 24 και 25 για την καλύτερη κατανόηση των ρόλων και για την παροχή προτάσεων όσον αφορά την κατάρτιση όσων εκτελούν αυτές τις λειτουργίες. Επιπλέον, προτείνεται ένα επιθυμητό προφίλ για καθεμία από τις λειτουργίες προκειμένου να καταδειχθούν περαιτέρω οι ανάγκες του ρόλου. Ωστόσο, αναγνωρίζεται ότι οι προτεραιότητες θα διαφέρουν ανάλογα με τις ανάγκες της κάθε εγκατάστασης. Ομοίως, το εκπαιδευτικό υπόβαθρο κάθε ατόμου, η προηγούμενη κατάρτισή του και η εργασιακή του πείρα μπορούν να δικαιολογήσουν εξαιρέσεις ή μερικές εξαιρέσεις από τη συνιστώμενη κατάρτιση. Για παράδειγμα, ο υπεύθυνος για τη φροντίδα και την καλή διαβίωση των ζώων θα μπορούσε να εξαιρεθεί από τη θεματική ενότητα 23 εφόσον, βάσει διαθέσιμων στοιχείων, έχει παρακολουθήσει κατάλληλη κατάρτιση στο παρελθόν ή διαθέτει κατάλληλα επαγγελματικά προσόντα, για παράδειγμα στον τομέα των υδρόβιων ζώων ή των ζώων που χρησιμοποιούνται στη γεωργία. Υπεύθυνος(-οι) για την επίβλεψη της καλής διαβίωσης και φροντίδας των ζώων δυνάμει του άρθρου 24 παράγραφος 1 στοιχείο α) Ο ρόλος αυτός συχνά αναλαμβάνεται από άτομο έμπειρο στην παροχή φροντίδας/πρεσβύτερο τεχνολόγο ζώων, παρότι, κατά περίπτωση, μπορεί να αναληφθεί και από τον επίσημο κτηνίατρο. Μπορεί να οριστούν ένα ή περισσότερα άτομα, με σαφώς προσδιορισμένο τομέα αρμοδιοτήτων για το καθένα. Το άτομο που θα οριστεί θα πρέπει να είναι σε θέση να παρέχει ανεξάρτητες συμβουλές σχετικά με την καλή διαβίωση και τη φροντίδα όλων των ζώων εντός της εγκατάστασης με σκοπό την ελαχιστοποίηση της ταλαιπωρίας και τη βελτιστοποίηση της καλής διαβίωσης των ζώων που εκτρέφονται, διατηρούνται με σκοπό τη χρήση ή χρησιμοποιούνται στην εγκατάσταση. Αναμένεται να συμμετέχει ενεργά σε καθημερινή βάση στη διασφάλιση της καλής διαβίωσης των ζώων εντός της εγκατάστασης, θα πρέπει να διαθέτει διοικητικές αρμοδιότητες που θα του επιτρέπουν να θεσπίζει και να διατηρεί υψηλά πρότυπα ζωοτεχνίας και φροντίδας, να πληροί τα πρότυπα που ορίζονται στο παράρτημα ΙΙΙ της οδηγίας, και να προάγει μια νοοτροπία φροντίδας μεταξύ του ζωοτεχνικού αλλά και του επιστημονικού προσωπικού. Απαιτείται θεσμική στήριξη και διάρθρωση εντός της εγκατάστασης, ιδίως όταν αμφισβητούνται οι συμβουλές του υπεύθυνου για την παροχή φροντίδας. Το άτομο που θα οριστεί θα πρέπει να αναλαμβάνει πρωτοβουλίες, να συνεργάζεται κατά περίπτωση με τον επίσημο κτηνίατρο για την προώθηση της εφαρμογής βελτιώσεων στον 26