Οικονομικό Ποινικό Δίκαιο

Transcript

1 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 6: Η κοινωνική αντίδραση στην οικονομική εγκληματικότητα Αγγελική Πιτσελά, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Εγκληματολογίας- Σωφρονιστικής Σχολή Νομικής ΑΠΘ

2 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. 2

3 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 3

4 Περιεχόμενα ενότητας 1. Τρόποι αντιμετώπισης της οικονομικής εγκληματικότητας. 2. Επισημάνσεις και συμπεράσματα. 3. Προτάσεις. 4

5 Σκοποί ενότητας Nα παρουσιαστεί ο τρόπος αντιμετώπισης της οικονομικής εγκληματικότητας καθώς και οι σχετικές προτάσεις. 5

6 Η αντιμετώπιση του εγκλήματος Η προσφυγή στο ποινικό δίκαιο θα πρέπει να αποτελεί το έσχατο μέσο. Ειδικότερα στην αντιμετώπιση του οικονομικού εγκλήματος θα πρέπει να αξιοποιούνται συχνότερα τα επιμέρους δίκαια (διοικητικό, φορολογικό, εμπορικό κ.ά.). Ως έσχατη ποινή θα πρέπει να προβλέπεται η στερητική της ελευθερίας ποινή. Στο πεδίο της οικονομικής εγκληματικότητας, αποτελεσματικότερες θεωρούνται οι ποινές που αποσκοπούν να ακυρώσουν τα παρανόμως αποκτηθέντα οικονομικά οφέλη. Αν και στα σοβαρά οικονομικά εγκλήματα δε θα πρέπει να αποκλείονται οι στερητικές της ελευθερίας ποινές. 6

7 Προτεινόμενες ποινές (1 από 2) Εκτός από τις χρηματικές ποινές που εκλαμβάνονται και ως μέτρο εκφοβισμού, ως άλλες κύριες ποινές προτείνονται: Η απαγόρευση της άσκησης συγκεκριμένων οικονομικών δραστηριοτήτων. Το κλείσιμο της επιχείρησης για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Η αποζημίωση του θύματος. 7

8 Προτεινόμενες ποινές (2 από 2) Στο ισχύον δίκαιο, ως παρεπόμενη ποινή, προβλέπεται, μεταξύ άλλων, η δημοσίευση της καταδικαστικής απόφασης. Έχει προταθεί η αναγνώριση της ποινικής ευθύνης των νομικών προσώπων. Κυρώσεις που έχουν προταθεί, μεταξύ άλλων, είναι η παροχή χρηματικής εγγύησης, η δήμευση, ο αποκλεισμός της επιχείρησης από συναλλαγές με το δημόσιο κ.ά. 8

9 Η πρόληψη του εγκλήματος Πρόκειται για ένα ζήτημα για το οποίο θα πρέπει να αναλάβουν δράση τα κράτη όχι μόνο στο εσωτερικό τους, αλλά και μέσω της διασυνοριακής συνεργασίας τους, καθώς και η κοινωνία των πολιτών. Είναι δυνατό να επιτευχθεί με μέτρα αστικού, εμπορικού, φορολογικού και διοικητικού δικαίου και όχι αποκλειστικά μέσω του ποινικού δικαίου. 9

10 Επισημάνσεις και συμπεράσματα Η Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης έχει επισημάνει τις επιπτώσεις της αύξησης της οικονομικής εγκληματικότητας, η οποία μπορεί να λάβει διαστάσεις τέτοιες ώστε να εκθέσει σε κίνδυνο το ίδιο το κράτος δικαίου και τη δημοκρατία. Ένα από τα χαρακτηριστικά της οικονομικής εγκληματικότητας σε διεθνές επίπεδο, είναι ο μικρός δείκτης διαλεύκανσης, άσκησης ποινικής δίωξης και καταδίκης. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο διαπιστώνεται ότι η οικονομική εγκληματικότητα προκαλεί τεράστιες ζημίες, υλικές ή μη. Εκτιμάται ότι η οργανωμένη οικονομική εγκληματικότητα είναι η εγκληματικότητα του μέλλοντος και ενέχει ένα πολύ μεγαλύτερο δυναμικό διακινδύνευσης σε σύγκριση με την παραδοσιακή εγκληματικότητα. 10

11 Προτάσεις Η θέσπιση ενός αυτοτελούς νομοθετήματος ειδικά για τα οικονομικά εγκλήματα θα μπορούσε να βοηθήσει στην πρόληψη και την καταστολή τους. Επίσης, η βελτίωση των εγκληματολογικών στατιστικών της αστυνομίας, αλλά και η συλλογή και δημοσίευση συναφών στοιχείων από το Σώμα Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος (ΣΔΟΕ) θα μπορούσε να διευκολύνει την έρευνα και συνακόλουθα την αποτελεσματική αντιμετώπιση της οικονομικής εγκληματικότητας. 11

12 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Σας ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας. Αγγελική Πιτσελά, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Εγκληματολογίας- Σωφρονιστικής

13 Βιβλιογραφία Αγγελική Γ. Πιτσελά, Η εγκληματολογική προσέγγιση του οικονομικού εγκλήματος, εκδ. Σάκκουλα Αθήνα-Θεσσαλονίκη,

14 Σημείωμα Αναφοράς Copyright, «Αγγελική Γ. Πιτσελά.. Ενότητα 6. : Η κοινωνική αντίδραση στην οικονομική εγκληματικότητα». Έκδοση: 1.0. Θεσσαλονίκη Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση:

15 Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά - Παρόμοια Διανομή [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί. [1]