6o Eργαστήριο Βιολογία Φυτών Ι. Φύλλο Άνθος - Αναπαραγωγή

Transcript

1 6o Eργαστήριο Βιολογία Φυτών Ι Φύλλο Άνθος - Αναπαραγωγή

2

3 Φωτοσύνθεση: Δέσμευση της ηλιακής ενέργειας και του CO 2 της ατμόσφαιρας και μετατροπή σε οργανικές θρεπτικές ενώσεις φως 6 CO H 2 O > C 6 H 12 O O H 2 O χρωστικές, ένζυμα Αναπνοή Διαπνοή: Η εξάτμιση του νερού με τη μορφή υδρατμών από την επιφάνεια των φύλλων, κυρίως μέσω των στομάτων (γίνεται παράλληλα με τη φωτοσύνθεση) Επικοινωνία: μέσω του αγγειακού συστήματος, δέχονται ορμονικά ή άλλου είδους σήματα-πληροφορίες για την κατάσταση στα υπόλοιπα όργανα του φυτού και στο περιβάλλον και στέλνουν σήματα για την δική τους κατάσταση (συντονισμός λειτουργίας) Άμυνα και Προστασία: από βιοτικούς παράγοντες καταπόνησης (έντομα, παθογόνα και φυτοφάγους οργανισμούς κ.ά.) & από αβιοτικούς παράγοντες καταπόνησης (έλλειψη νερού-θρεπτικών, αυξομειώσεις θερμοκρασίας κ.ά.)

4 Φύλλο Η ανατομία του εξαρτάται από περιβαλλοντικούς παράγοντες: Νερό, Φως, Θερμοκρασία, Άνεμος

5 Πρωτογενές ξύλωμα & φλοίωμα

6 Μεσόφυλλο: δρυφακτοειδή (πασσαλώδη) φωτοσυνθετικά κύτταρα σπογγώδη φωτοσυνθετικά κύτταρα

7 Από ανατομική άποψη, (διάταξη των ιστών στο μεσόφυλλο) τα φύλλα διακρίνονται σε: Γαστρονώτια ή ετερόπλευρα: δρυφακτοειδές παρέγχυμα προς την πάνω επιφάνεια και σπογγώδες προς την κάτω άνω επιδερμίδα δρυφακτοειδές παρέγχυμα αγωγός δεσμίδα σπογγώδες παρέγχυμα Syringa sp. (κν. πασχαλιά) κάτω επιδερμίδα στόμα άνω επιδερμίδα δρυφακτοειδές παρέγχυμα αστροσκληρεϊδα αερέγχυμα Nymphaea sp. (κν. νούφαρο) κάτω επιδερμίδα

8 Ισόπλευρα ή αμφίπλευρα: όταν αποτελούνται από δρυφακτοειδές παρέγχυμα στην πάνω και κάτω επιφάνεια, με λίγο σπογγώδες παρέγχυμα στη μέση π.χ. Dianthus sp. (γαρυφαλιά), Capparis sp. (κάππαρη). Τομή φύλλου Capparis spinosa (κάππαρη). Ομοιογενή: το μεσόφυλλο αποτελείται από ένα τύπο παρεγχύματος (όπως παρατηρείται συνήθως στα Μονοκότυλα (π.χ. αγρωστώδη) και στα Γυμνόσπερμα (π.χ. Pinus sp.): επιδερμίδα στόμα ρητινοφόρος αγωγός ενδοδερμίδα αγωγός δεσμίδα ομοιογενές χλωροφυλλούχο παρέγχυμα

9 Ετερόπλευρο φύλλο Nerium oleander (δικότυλο) δρυφακτοειδές παρέγχυμα εφυμενίδα επιδερμίδα κολλέγχυμα ξύλωμα σκληρέγχυμα σπογγώδες παρέγχυμα ξύλωμα φλοίωμα στοματική κοιλότητα (κρύπτη) με πολλά στόματα κ τριχώματα δρυφακτοειδές παρέγχυμα σπογγώδες παρέγχυμα φλοίωμα κολλέγχυμα

10 Eγκάρσια τομή φύλλου μονοκότυλου (Trandescantia sp.) στόμα άνω επιδερμίδα ομοιογενές μεσόφυλλο κάτω επιδερμίδα Εγκάρσια τομή παχύφυτου (ομοιογενές μεσόφυλλο)

11

12

13

14 ΑΝΘΟΣ η διαφοροποιημένη κορυφή του βλαστού με σπονδύλους από ειδικά μεταμορφωμένα φύλλα (κάλυκας, στεφάνη, στήμονες, καρπόφυλλα). Στα ανώτερα φυτά (Αγγειόσπερμα) οι γαμέτες δημιουργούνται στα άνθη, τα ειδικά δηλαδή όργανα αναπαραγωγής.

15 Σέπαλα & Πέταλα μοιάζουν με κανονικά φύλλα, έχουν επιδερμίδα και σπογγώδες παρέγχυμα Πέταλα: χρώματα (χρωμοπλάστες ή/και χυμοτόπια) αρώματα (αιθέρια έλαια στα επιδερμικά και οσμοφόρα κύτταρα) Σέπαλα: χλωροπλάστες Στήμονες: 2 θήκες εκατέρωθεν του νήματος με 4 γυρεόσακκους Νήμα: ηθμαγγειώδης δεσμίδα Ωοθήκη: χώρος που δημιουργούνται οι σπερματικές βλάστες, μέσα στις οποίες δημιουργείται ο εμβρυόσακκος που φέρει τα ωοκύτταρα (θηλυκοί γαμέτες) Στίγμα: επιφάνεια σύλληψης γυρεόκοκκων Στύλος: σωλήνας δια μέσου του οποίου διέρχεται η προβολή του γυρεόκοκκου (όταν βλαστήσει) και φτάνει στην ωοθήκη

16

17 Εγκάρσια τομή ωοθήκης Lilium sp. (κρίνος) με 3 καρπόφυλλα (τρίχωρη ωοθήκη) σπερματική βλάστη (με μητρικό κύτταρο μεγασπορίου) nucellus πλακούντας καρπόφυλλο (μεταμορφωμένα φύλλα που αποτελούν το τοίχωμα της ωοθήκης)

18 Εγκάρσια τομή ανθήρα Lilium sp. (κρίνος) με 4 γυρεόσακκους (διακρίνεται ο σπορογόνος ιστός) θήκη γυρεόσακκος (περιέχει γυρεόκοκκους) ανοιχτά τοιχώματα γυρεόσακκων επιδερμίδα νήμα τάπητας (αποταμιευτικές ουσίες-θρέψη)

19 Σχηματική απεικόνιση του κύκλου ζωής των Αγγειοσπέρμων

20 Αναλόγως της συμμετρίας τους τα άνθη διακρίνονται σε: Ακτινόμορφα ή πολυσυμμετρικά. Ακτινόμορφα είναι τα περισσότερα άνθη, (π.χ. οικογ. Caryophyllaceae, οικογ. Liliaceae) Δισυμμετρικά, όταν μπορούν να διαιρεθούν με δύο επίπεδα σε δύο συμμετρικά μέρη (π.χ. οικογ. Cruciferae (Σταυρανθή). Ζυγόμορφα, όταν διαιρούνται μόνο με ένα επίπεδο σε δύο συμμετρικά τμήματα (π.χ. οικογ. Papillionaceae) Ασύμμετρα, όταν δεν υπάρχει κανένα επίπεδο συμμετρίας.

21