ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ. ΘΕΜΑ; «Αποζημιώσεις απολυόμενων μισθωτών. και αποχωρούντων λόγω γήρατος ή άνω της 15ετίας. εργασία. Καταχρηστικές απολύσεις.

Transcript

1 Τ ΕΧΝΟΛΟΓίκο Εκπαιδευτικό Ιδρ\ ΜΑ Καβαα,δς \Hh\V1 ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ; «Αποζημιώσεις απολυόμενων μισθωτών και αποχωρούντων λόγω γήρατος ή άνω της 15ετίας εργασία. Καταχρηστικές απολύσεις. Δικαιώματα στην A6aa και το Επίδομα Αδείας καθώς και στα Δώρα Εορτών Πάσχα-Χριστουγέννων λόγω λύσης της σύμβασης εργασίας με οποιοδήποτε τρόπο». ΣΠΟΥΔΑΣΤΡΙΑ; Ευαγγελία Μπαταβάνη ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ; Αρχοντής Καμπσνταήζ Καβααα 1999

2 ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑ ΦΙΕΣ Σ.Σ.Ε. =Συλλογική Σύμβαση Εργασίας Δ. Α. =Διαιτητική Απόφαση Κ. Υ. Α. =Κοινή Υπουργική Απόφαση Υ. Α. =Υπουργική Απόφαση Α. Υ. Ε. =Απόφαση Υπουργού Εργασίας Ε. Γ. Σ. Σ. Ε =Εθνική Γ ενική Συλλογική Σύμβε Αποφ. =Απόφαση Ν. =Νόμος Ν. Δ. =Νομοθετικό Διάταγμα Α. Ν. =Αναγκασπκός Νόμος Β. Δ. =Βασιλικό Διάταγμα Π. Δ. =Προεδρικό Διάταγμα Α. Κ. =Αστικός Κώδικας Κ. Πολ. Δ. =Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας Δ. Ο. Ε. =Διεθνής Οργάνωση Εργασίας Δ. Σ. Ε. =Διεθνής Σύμβαση Εργασίας Α. Π. =Αρειος Πάγος Σ. τ. Ε. =Συμβούλιο της Επικράτειας Ν. Σ. Κ. =Νομικό Συμβούλιο Κράτους

3 Δ. Δ. Δ. =Διοικητχκά Διαιτητικά Δικαστήρια Π. Δ. Δ. Δ. =Πρ(οτοβάθμιο Διοικητικό Διαιτητικό Δικαστήριο Π. Ν. Π. =Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου Εφ. Αθ. =Εφετείο Αθηνών Μον. Πρωτ. =Μονομελές Προποδικείο Δ. Ε. Ν. =Δελτίο Εργατικής Νομοθεσίας Ε. Ε. Δ. - Ε. Α. Ε. Δ. =Ετηθεώρηση I. Κ. Α. Ασφαλιστικού και Εργ/κού Δικαίου Ιδ. Δικ. =Ιδιωτικού Δικαίου Ν. Π. Δ. Δ. =Νομικό Πρόσωτιο Δημοσίου Δικαίου Ο. Τ. Α. =Οργανισμός Τοπικής Αυτοδιοίκησης Φ. Ε. Κ. =Φύλλο Εφημερίδας Κυβερνήσεως Ε. Δ. Υ. Ε. =Ενημερωτικά Δελτία Υπουργείου Εργασίας Ε. Ξ. Ε. Δ. =Επιθεώρηση Ξενοδοχειακού Εργατικού Δικαίου

4 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1. Συμβάσεις εργασίας - Διάκριση από άλλες συμβάσεις. 2. Διάφορα είδη εργασιακών συμβάσεων. 3. Φύση της σύμβασης εργασίας 4. Κατάρτιση της σύμβασης εργασίας 5. Λειτουργία σύμβασης εργασίας A ΥΣΗ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1. Εισαγωγικά 2. Θάνατος μισθωτού 3. Θάνατος του εργοδότη 4. Επιγενόμενη ανικανότητα προς σύναψη δικαιοπραςίας 5. Σύγχυση 6. Λήξη του συμφωνημένου χρόνου 7. Κοινή συμφωνία 8. Διάλυση της επιχειρήσεως - Ανωτέρα βία 9. Διάλυση του Νομικού Προσώπου της επιχείρησης 10. Πτώχευση 11. Αποχή από την εργασία

5 12. Λύση συμβάσεως εργασίας με οττοιοδήποτε τρότιο και άδεια μετά του ετηδόματος άδειας. Η ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ ΤΉΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1. Η καταγγελία της σύμβασης εργασίας -Γενικά. 2. Καταγγελία εργασιακής σύμβασης για σπουδαίο λόγο Καταγγελία της σύμβασης εργασίας σύμφωνα με τον Α. Κ Καταγγελία της σύμβασης εργασίας σύμφωνα με το Ν. 2112/20 το 23 Β. Δ. 16/ και το Ν. 3198/ Διαδικασία έγκυρης καταγγελίας απόλυσης των μισθωτών. 6. Αποζημίωση εργατοτεχνιτών και υττηρετών 7. Αποζημίωση υπαλλήλων. 8. Άσκηση ενδίκων μέσων - Προθεσμίες αγωγών. 9. Αποδοχές αποζημίωσης λόγω καταγγελίας της σύμβασης εργασίας - Έννοια τακτικών κυμαινόμενων αποδοχών. Διάφορες περιπτώσεις. 10. Φορολογία αποζημιώσεων- Χαρτόσημο. 11. Καταχρηστικές απολύσεις. 12. Αποζημίωση μισθωτών που απολύονται ή αποχωρούν λόγω συμπλήρωσης των προϋποθέσεων για λήψη σύνταξης γήρατος. 13. Περιπτώσεις απολύσεων που προβλέπονται από άλλες

6 ΕΠΙΔΟΜΑΤΑ ΕΟΡΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ ΚΑΙ ΠΑΣΧΑ 1. Ετηδόματα εορτών Χριστουγέννων και Πάσχα Υπολογισμός των ετηδομάτων εορτών με βάση τις τακτικές 63 αποδοχές. 3. Παρατηρήσεις Πρακτικοί τήνακες υπολογισμού επιδόματος Χριστουγέννων Πρακτικοί πίνακες υπολογισμού επιδόματος Πάσχα 72

7 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Από τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετώπισε η ανθρώπινη κοινωνία, ήταν η κατάρτιση κανόνων και νόμων που θα καθορίζουν τη σχέση εργαζόμενου - εργοδότη - κράτους. Με την εξέλιξη της κοινωνίας οι κανόνες αυτοί διαφοροποιούνται ανάλογα με τις απαιτήσεις των καιρών. Καθημερινά στην εποχή μας, γίνονται συμβάσεις εργασίας μισθωτών, κάτι που διευκολύνει σημαντικά τις σχέσεις εργαζομένων - εργοδοτών. Μπορεί όμως να συμβαίνει και το αντίθετο: καταγγελία της σύμβασης εργασίας, καταχρηστικές απολύσεις, αποχωρήσεις μισθωτών λόγω γήρατος ή λόγω συμπλήρωσης της 1δετούς εργασίας. Η εργασία αυτή αναφέρεται στα παραπάνω και ειδικότερα στις αποζημιώσεις που δικαιούνται οι απολυόμενοι μισθωτοί καθώς και στα δικαιώματα τους όσον αφορά την Άδεια, το επίδομα Άδειας και τα Δώρα Εορτών - Πάσχα - Χριστουγέννων. Στο τέλος της εργασίας δίνεται η χρησιμοποιηθείσα βιβλιογραφία.

8 d ΥΜΒΡί :ί ei:i e p r / ^ ^ ia d Συμβάσεις εργασίας- Διάκριση από ά/σες συμβάσεις. Σύμβαση εργασίας είναι η έγγραφη ή προφορική συμφωνία βάσει της οποίας ο μεν εργαζόμενος υποχρεούται να παρέχει για ορισμένο ή αόριστο χρόνο την εργασία του στον εργοδότη (φυσικό ή νομικό πρόσωπο), αυτός δε να καταβάλλα τον συμφωνηθέντα μισθό. Η σύμβαση εργασίας καθορίζει το περιεχόμενο της εργασιακής σχέσης και θεμελιώνει την υποχρέωση ένταξης του εργαζομένου στην ετηχείρηση. Η έννοια της εργασιακής <ηρσης είναι ευρύτερη της σύμβασης, δοθέντος ότι δια του όρου «εργασιακή σχέση» νοείται «η εκ πραγματικής απασχόλησης του εργαζομένου στην εκμετάλλευση δημιουργούμενη σχέση, ανεξαρτήτως του κύρους της σύμβασης εργασίας» Ν.1387/83).* Τα χαρακτηριστικά της σύμβασης εργασίας είναι; α) Σύμβαση επαχθής διεπόμενη από τις γενυιές αρχές του Α.Κ. β) Σύμβαση αμφοτεροβαρής καθ όσον οι παροχές (εργασία- μισθός) των δυο μερών βρίσκονται σε αλληλεξάρτηση. γ) Σύμβαση διαρκώς προϋπάρχρυσα. Τη σύμβαση εργασίας πρέπει να διακρίνουμε από άλλες συμβάσεις όπως σύμβαση εταιρίας, σύμβαση (μίσθωση) έργου, σύμβαση εντολής σύμβαση μεσιτείας, σύμβαση αντιπροσωπείας. Η σύμβαση εργασίας διακρίνεται της σύμβασης εταιρίας κατά το ότι στη δεύτερη οι συνέταιροι είναι ισότιμοι και συμμετέχουν στους ' ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΠΑ ΜΙΣΘΩΤΟΥΣ ΚΑΙ ΕΡΓΟΔΟΤΕΣ Αρχ. Καμπανταή ΚαβώΛ 1993 σελ. II.

9 ιανδύνο-υς λειτουργίας της εταιρείας τους. Η σύμβαση μίσθωσης έργου διακρίνεται της σύμβασης εργασίας διότι στη σύμβαση εργασίας αναλαμβάνει κάποιος να προσφέρα την εργασία του και πληρώνεται ο χρόνος ενώ στη σύμβαση μίσθωσης έργου αναλαμβάνει κάποιος την εκτέλεση ορισμένου έργου και πληρώνεται για το έργο άσχετα από τον χρόνο που θα απαιτηθεί για την παραγωγή του. Επίσης η σύμβαση εργασίας διακρίνεται της εντολής διότι η σύμβαση εργασίας, είναι πάντοτε έμμισθος (ΑΚ 648) ενώ η εντολή είναι κατά κανόνα άμισθος (ΑΚ 713), ΔΕΝ 1991 σελ518 (ΑΠ 806/90). Ακόμα η σύμβαση εργασίας διακρίνεται της σύμβασης μεσιτείας, διότι αυτή είναι αμφοτεροβαρής ενώ η μεσιτεία κατά κανόνα ετεροβαρής [ΑΚ 703, ΑΠ 617/71, ΑΠ 1180/78, ΑΠ 701/1995 (ΕΑΕΔ 1996 σελ. 467)]. Τέλος έχουμε τη διάκριση της σύμβασης εργασίας από τη σύμβαση αντιπροσωπείας διότι στη σύμβαση αντιπροσωπείας ο αντιπρόσωπος δεν εξαρτάται από τον εργοδότη αλλά ενεργεί ελεύθερα και για λογαριασμό αυτού (Α.Κ ). Ήτοι αντιπροσώπευση είναι η διενέργεια δικαιοπραξίας ενός προσώπου για λογαριασμό άλλου προσώπου. 2. Διάφορα είδη εργασιακών συμβάσεων. Τις συμβάσεις εργασίας τις διακρίνουμε στα ακόλουθα είδη και μορφές; α) Σύμβαση εργασίας εξαρτημένης ή μη. Σύμβαση εξαρτημένης εργασίας υπάρχει όταν ο εργαζόμενος παρέχει την εργασία του για ορισμένο ή αόριστο χρόνο, έναντι μισθού, βρισκόμενος κάτω από τη νομική εξάρτηση του εργοδότη του, που δικαιούται να εποπτεύει, να δίνει οδηγίες και κατευθύνσεις σύμφωνα με τις αντιλήψεις και επιθυμίες του και να καθορίζει τον τρόπο, τον τόπο, το χρόνο, τη διάρθρωση και τις μεθόδους που θα εφαρμοσθούν στην εργασία, (ΑΠ 1822/90, ΑΠ 278/89, ΑΠ 668/91, ΑΠ 1356/92, ΑΠ 1473/95 και

10 1657/95- Υπ. Εργασίας 2519/ ΕΑΕΔ 1996 σελ και 557, ΔΕΝ 1995 σελ ).^ Μη εξαρτημένη εργασία έχουμε, όταν ο εργαζόμενος ενεργεί μετά προποβουλίας π.χ. δικηγόρος, μηχανικός λογιστής κ.λ.π. εκτός αν τα πρόσωπα αυτά υπηρετούν με πάγια αμοιβή και υπόκεινται στην εποπτεία και τον έλεγχο αυτού που τα μισθοδοτεί β) Σύμβαση εργασίας ορισμένου χρόνου. Σύμβαση εργασίας ορισμένου χρόνου υπάρχα όταν ο χρόνος λήξεως της είναι σαφώς καθορισμένος εκ ταιν προτέρων. Ο χρόνος λήξης της σύμβασης εργασίας θεωρείται σαφώς καθορισμένος όταν αυτός ορίζεται σε ορισμένη ημέρα του ημερολογίου ή συνάγεται εκ του είδους και σκοπού της σύμβασης. Καταγγελία της σύμβασης ορισμένου χρόνου προ της λήξης μπορεί να γίνει μόνο αν υπάρχει σπουδαίος λόγος (Α.Κ. 672, ΑΠ 947/80, ΑΠ 1031/82, ΑΠ 1018/82, ΑΠ 6/89-ΔΕΝ 1990 σελ. 11, 159, 435, 535). Οταν λύνεται κανονικά η σύμβαση ορισμένου χρόνου δεν καταβάλλεται αποζημίωση. Η συνέχιση εργασίας ορισμένου χρόνου άνευ εναντίωσης του εργοδότη, επιφέρει ανανέωση της σύμβασης εργασίας για μετατροπή της σε αορίστου χρόνου [ΑΚ 671, Πρωτ. Ηρακλ. 49/65, Εφ. Θεσσαλονίκης 443/88, ΑΠ 1373/90 (ΔΕΝ 1991 σελ 997)]. Σύμβαση εργασίας ορισμένου χρόνου που γίνεται για καταστρατήγηση των διατάξεων αποζημίωσης θεωρείται αορίστου χρόνου και καταβάλλεται αποζημίωση (ΑΠ 344/69, ΑΠ 1295/76, Εφ. Θεσσαλονίκης 2150/91- ΔΕΝ 1992 σελ 733). γ) Σύμβαση εργασίας αορίστου χρόνου ' ΑΠ 130/98 ΕΑΕΔ 1999 σελ. 300

11 Σύμβαση εργασίας αορίστου χρόνου υπάρχα όταν δεν είναι καθορισμένος ο χρόνος της λήξης της ή αυτή εξαρτάται από διαλυτική αίρεση ή εξ αβεβαίου γεγονότος. Η σύμβαση εργασίας αορίστου χρόνου λύετοα σύμφωνα με τις διατάξεις περί καταγγελίας σύμβασης εργασίας (Ν 2112/20, Ν 3198/55). Η μετατροπή της σύμβασης από ορισμένου χρόνου σε αορίστου χρόνου και αντίστροφα είναι έγκυρη, εκτός αν γίνεται για καταστρατήγηση των περί καταγγελίας διατάξεων (ΑΠ 70/71, ΑΠ 87/70). Αλλεπάλληλες συμβάσεις ορισμένου χρόνου που συνάπτονται για καταστρατήγηση του νόμου συναστούν σύμβαση εργασίας αορίστου χρόνου, εφ όσον δεν δικαιολογούνται από τη (ρύση των πραγμάτων ή τις περιστάσεις (ΑΠ 1368/82- ΔΕΝ 1983 σελ ΔΕΝ 1990 σελ. 159), Μον. Πρωτ. Γρεβενών 23/92 (ΔΕΝ 1993 σελ 596) ΑΠ 603/94 ΕΑΕΔ 1994 σελ 1038.^ δ) Σύμβαση ανεξαρτήτων υπηρεσιών. Σύμβαση ανεξαρτήτων υπηρεσιών υπάρχει στην περίπτωση που εργαζόμενος εκμισθώνη τις υπηρεσίες του, για ορισμένο ή αόρκττο χρόνο έναντι αμοιβής που υπολογίζεται είτε κατά χρόνο, είτε κατά μονάδα παρεχόμενης εργασίας, είτε κατ' αποκοπή. Όμως κοιτά τη διάρκεια οωτής της παροχής εργασίας, διατηρεί πλήρη ανεξαρτησία και δεν υπόκειται σε εποπτεία και δεν δέχεται οδηγίες από τον εργοδότη. Σύμβαση ανεξαρτήτων υττηρεσιών συνάπτουν οι γιατροί, δικηγόροι, λογιστές, εμπορικοί οιντιπρόσωτωι, πραγματογνώμονες κ.λπ. ειρόσον δεν προσλαμβάνονται ως υπάλληλοι (ΑΠ 1337/77, ΑΠ 555/63, ΑΠ 237/70, ΑΠ 995/75, ΑΠ 1419/80, 1647/80 Εφετ. Πειρ. 1894/90, ΑΠ 1166/95, ΑΠ 1657/95, Εφ. Αθ. 3369/95). ^ Υπ. Εργασίας 2301/ και ΑΠ 58/98 (ΕΑΕΔ 1998 σελ. 306 και 1116).

12 3. Φύση της σύμβασης ερτ}ασίας Η σύμβαση εργασίας είναι κατά κανόνα σύμβαση Ιδιωτικού Δικαίου και έχρ χαρακτηριστικά γνωρίσματα; α) είναι σύμβαση προσωτηκής φύσεως, β) είναι σύμβαση διαρκής και γ) είναι σύμβαση αμιροτεροβαρής. 4. Κατάρτιση της σύμβασης εργασίας.* Οι ατομικές συμβάσεις εργασίας, ότιως και όλες οι λουιές συμβάσεις, ακολουθούν το στάδιο των διαπραγματεύσεων και το στάδιο της οριστικής κατάρτισης της σύμβασης. α. Κατά το στάδιο των διαπραγματεύσεων σύμφωνα με το άρθρο 197 του Α.Κ. οι συμβαλλόμενοι υταιχρεούνται στην τήρηση των αρχών καλής πίστεως και χρηστών ηθών. Έχουν συνεπώς υποχρέωση να διαφτοτίσουν ο ένας τον άλλο για όλες τις συνθήκες, που έχουν αποφασιστική σημασία για την κατάρτιση της σύμβασης. Έτσι ο μισθωτός θα δηλώσει τις ικανότητές του, τις γνώσεις του, τα τυπικά προσόντα του κ.λπ. και ο εργοδότης θα γνωρίσει στο μισθωτό το είδος τις συνθήκες εργασίας κ.λ.π. β) Κατά το στάδιο οριστικής κατάρτισης της σύμβασης προκειμένου αυτή να είναι έγκυρη, πρέπει να συντρέχουν οι προϋποθέσεις, που απαιτούνται για την κατάρτιση οποιασδήποτε σύμβασης, ήτοι: 1) τήρηση ορισμένου τύττου, 2) συμφωνία δήλωσης και βούλησης και 3) νόμιμο περιεχόμενο της σύμβασης. Σε ότι αφορά την τήρηση ορισμένου τύπου κατά κανόνα για τη σύναψη σύμβασης εργασίας δεν απαιτείται τύπος. Εκεί όπου ο νόμος απαιτεί την τήρηση τύπου το καθορίζει. * «ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ Π Α ΜΕΘΩΤΟΥΣ ΚΑΙ ΕΡΓΟΔΟΤΕΣ» Αρχ. Θεολ Καμπανταή Καβάλα 1993 σελ. 12

13 Σε ότι αφορά τη συμφωνία μεταζύ δηλώσεως και βουλήσεως εάν δεν υπάρχει, τότε η σύμβαση εργασίας είναι άκυρη ή ακυρώσιμη. Η ασυμφωνία δηλώσεως και βουλήσεως μτιορεί να είναι εκούσια (αστεϊσμός) ή ακούσια (πλάνη). Σε ότι αφορά το νόμιμο περιεχόμενο της σύμβασης οι όροι αυτής καθορίζονται ελεύθερα από τους συμβαλλόμενους αρκεί να μην αντίκεινται στις διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας που εξασφαλίζουν την ελάχιστη προστασία των εργαζομένων. 5. Λειτουργία σύμβασης εργασίας. Στο στάδιο της λειτουργίας της σύμβασης εργασίας υποχρεώσεις έχουν κοα ο μισθαττός και ο εργοδότης. 0L Οι υποχρεώσεις του μισθωτού είναι 1) η υποχρέωση για παροχή εργασίας και 2) η υποχρέωση πίστεως. β. Οι υποχρεώσεις του εργοδότη είναι 1) η υποχρέωση καταβολής μισθού και Δώρων Εορτών, 2) η υποχρέωση πρόνοιας, 3) η υποχρέοχτη για απασχόληση του μισθωτού, 4) η υποχρέωση για παροχή κανονικής άδειας, 5) η υποχρέωση χορήγησης άδειας για ανεύρεση νέας εργασίας στις απολύσεις με προειδοποίηση (Α.Κ 677χ 6) η υποχρέωση για έκδοση πιστοποιητικού εργασίας και 7) εκπλήρωση κάθε υποχρέωσης που επιβάλλουν οι διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας (υγιεινή και ασφάλεια εργασίας- τήρηση ωραρίων εργασίας, εβδομαδιαίας ανάπαυσης κ.λπ.)

14 Λύση Της Σύμβασης Εργασίας * 1. Εισαγωγικά. Η σύμβαση εργασίας λόγω της (ρύσεως και του σκοπού της είναι διαρκής και έχει ιδκίζοντα τφοσωπικό χαρακτήρα. Η λύση της σύμβασης εργασίας επέρχεται κατ αρχήν, όπως συμβαίνει με κάθε άλλη διαρκή σύμβαση είτε αυτομάτως είτε με καταγγελία, δηλαδή με μονομερή δήλωση του ενός από τους συμβαλλόμενους, ρυθμίζεται από τις διαχ(ίξεις των άρθρων 669 και επομένων του Α.Κ και απασχολεί ιδιαίτερα την εργατική νομοθεσία λόγω της κεφαλαιώδους σημασίας της στις σχέιιεις μεταξύ των αντισυμβαλλομένων κοινωνικών εταίρων. 2. θάνατος μισθωτού. Σύμφωνα με το άρθρο 675 Α.Κ η σύμβαση εργασίας λύεται με το θίΐνατο του μισθωτού, ανεξάρτητα αν πρόκειται για σύμβαση ορισμένου ή αορίστου χρόνου, λόγω του προσωπχίπαγούς χαρακτήρα της. Με τον θάνατο του μισθωτού επέρχεται απόσβεση των δικαιωμάτων του, εκτός αυτών που είχαν δημιουργηθεί λόγω της παροχής της εργασίας, όπως είναι η αποζημίωση αδείας και το επίδομα αδείας ο δεδουλευμένος μισθός μέχρι το θ(ίνατό του, τα οποία δικαιούνται να διεκδικήσουν οι κληρονόμοι. Δεν δικαιούνται όμως την αποζημίωση του Ν. 435/1976 διότι, κατά την απόφαση του Αρείου Πάγου 1125/84, ο θάνατος δεν αποτελεί οικαοθελή αποχώρηση του δικαιούχου. ' «Εγχειρίδιο Εργαηκής Νομοθεσίας» Ν ικ Ανδρεοώη, σελ 39.

15 Οι κληρονόμοι όμως μισθιοτού του δημοσίου των ΝΠΔΔ και των ΟΤΑ δυίαιούνται σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 993/79, την αποζημίωση λόγω θανάτου του κληρονομούμενου μισθωτού (ΑΠ 775/89), 3. θάνατος τον εργοδότη. Σύμφωνα με το άρθρο 675 του Α.Κ, η λύση της συμβάσεως εργασίας επέρχεται και με τον θάνατο του εργοδότη, αν τα μέρη απέβλεψαν κυρίως στο πρόσιοπο του. Από την παραπάνω διάταξη γίνεται φανερό ότι με το θάνατο του εργοδότη δεν επέρχεται αναγκαστικά και η λύση της συμβάσεως εργασίας η οποία επέρχεται μόνο, αν αντικείμενο της ήταν η παροχή εργασίας στον ίδιο προσωπικά. Τέτοια περίτττωση υπάρχη όταν κάποιος έχει προσληφθεί σαν γραμματέας- δακτυλογράφος συμβολαιογράφου (ΑΠ 2101/83). Στην περίπτωση τέτοιας αυστηρά προσωπυσίς σχέσης εργασίας οι κληρονόμοι του αποθανόντος εργοδότη δεν υπεισέρχονται στη θέση του και δεν μπορούν να αξιώσουν να προσφέρα ο μισθωτός την εργασία του σε αυτούς ούτε αυτός να απαιτήσει το ίδιο. Έχει όμως δικαίωμα να ζητήσει εύλογη αποζημίωση την οποία τελucά θα καθορίσει το δικαστήριο. Διαφορεπκά έχει το θέμα αν ο μισθωτός τφοσέφερε εργασία σε επιχείρηση- εργοδότη φυσικό πρόσωπο- η οποία συνεχίζει τις εργασίες της μετά το θάνατό του, οπότε ο μισθωτός στρέφεται κατά των κληροιόμων του, οι οποίοι υπεισέρχονται στις υποχρεώσεις του ευθυνόμενο στην καταβολή των αποδοχών και αποζημιώσεων, σε περίπτωση καταγγελίας της συμβάσεως εργασίας.

16 4. Εταγενόμενη ανικανότητα προς σύναψη δικαιστψαςίας Η επιγενόμενη ανακαλ-ότητα ενός των δχκοαοτφακχούντων (μισθωτού ή εργοδότη) μετά την κατάρτιση δηλαδή και εκτέλεση της συμβάσεως εργασίας, προς σύναψη δικαιοπραξίας δεν συνεπόιγεται αναγκαστικά και τη λύση αυτής, μπορεί όμως να αποτελεσει κατά τα οριζόμενα από το άρθρο 672 του Α.Κ σπουδαίο λόγο καταγγελίας της συμβάσεως εργασίας. 5. Σύγχυση Η σύμβαση εργασίας λύεται όταν κατά το άρθρο 443 του Α.Κ συμπέσα στο ίδιο πρόσωπο η ιδιότητα του μισθωτού και του εργοδότη. Τούτο συμβαίνει όταν ο μισθωτός αποκτήσει την επιχείρηση του τφώτου. Αλλιώς όμως έχει το θέμα, αν ο μισθωτός απλώς καταστεί συνέταιρος του εργοδότη του οπότε η ύπαρξη σύγχυσης θα κριθεί από τις ειδικές περιστάσεις. Έχει σημασία δηλαδή αν ο μισθωτός παράλληλα με τον εταιρικό δασμό που απόκτησε με τον εργοδότη του, προσφέρει εργασία στην ετπχείρηση πέρα από την ατομική του εισφορά. Στην περίπτωση αυτή υπάρχουν δύο συμβάσεις: της εταιρίας και της εργασίας. Αν όμως ο μισθωτός παρέχει την εργασία του δυνάμει συμβάσεως εταιρείας, σύμφωνα με το άρθρο 742 παρ. 1 του ΑΚ, η σύμβαση εργασίας κρίνεται ότι έχει λυθεί.

17 6. Λήξη του συμφίονημένοό χρόνου. Η (3ύμβαση εργασίας λύεται με την τιάροδο του χρόνου για τον οτιοίο συνομολογήθηκε χωρίς να ατιαιτείται καμιά δήλωση βουλήσεως από τα μέρη (άρθρο 669 Α.Κ.) 7. Κοινή συμφωνία. Σύμφωνα με την απόφαση 781/1988 του Αρείου Πάγου η σύμβαση εργασίας «καταλύεται» κατ άρθρο 361 του Α.Κ. με σύμβαση που μτιορεί να συναφθεί μεταξύ των μερών όταν συμπίπτουν οι βουλήσεις τους (Α.Π. 272/91). Οταν συνεπώς τα μέρη συμφωνήσουν μεταξύ τους, η Σ.Ε. λύεται χωρίς στην περίπτωση αυτή να οφείλεται αποζημίωση, εκτός αν ακολουθήσει άμεση επαναπρόσληψη οπότε θεωρείται ότι η συμφωνία περί λύσεως της συμβάσεως εργασίας έγινε προς καταστρατήγηση των περί καταγγελίας της Σ.Ε. διατάξεων και αποφυγή καταβολής αποζημιώσεως και είναι άκυρη. 8. Διάλυση της Εταχαρήσεως- Ανωτέρα Βία. Η σύμβαση εργασίας λύεται με την κατά οποιαδήπστε τρόπο επερχόμενη διάλυση της επιχειρήσεως, είτε δηλαδή η διάλυση γίνεται από τον ίδιο τον εργοδότη για οικονομικούς λόγους είτε από λόγους ανώτερης βίας. Η επέλευση όμως των γεγονότων αυτών δεν επηρεάζει την ισχύ των συμβάσεων εργασίας που τον συνδέουν με το προσωπικό του. Αν, σύμφωνα με το έγγραφο του Υπουργείου Εργασίας 766/ , πρόκειται να διαλυθεί μια επιχείρηση και με τη θέληση των μετοχών της τεθεί σε εκκαθάριση και παύσει

18 οριστικά η λειτουργία της, τότε υποχρεούται να απολύσει εγγράφως το προσωπικό της και να καταβάλλει σ αυτό τη νόμιμη αποζημίωση του Ν. 2112/20 και του Ν. 3198/55 σε συνδυασμό με το Β. Δ. από Ιουλίου Από τα παραπάνω συνάγεται, ότι οι συμβάσεις εργασίας μιας υπό διάλυση επιχειρήσεως δεν λύνονται αυτομάτως και πρέπει να τηρηθούν οι νόμιμες διατυπώσεις και διαδικασίες και η καταβολή αποζημιώσεων διότι διαφορετικά αυτές θα είναι άκυρες και ο εργοδότης θα οφείλει μισθούς υπερημερίας. Διαφορετικά όμως έχει το θέμα, αν η διάλυση της επιχειρήσεως επέρχεται λόγω ανωτέρας βίας. Σύμφωνα με την απόφαση 2984/1989 του Εφετείου Αθηνών, με το άρθρο 656 του Α.Κ. καθιερώνεται γενικός κανόνας του ενοχικού δικαίου κατά τον οποίο, αν ο δανειστής εμποδίζεται προσωρινά ή οριστικά να δεχθεί την παροχή ένεκα λόγου οφειλόμενου σε ανωτέρα βία, αυτός δεν καθίσταται υπερήμερος έστω και αν το περιστατικό που οφείλεται σε ανωτέρα βία ανότγεται στη σφαίρα των σχέσεων του. Ο κανόνας αυτός προκύπτει κατ αντιδιαστολή από την αρνητική διατύπωση του κατά την οποία «ο εργοδότης οφείλει το μισθό αν ένεκα λόγων αφορώντων αυτόν και μη οφειλομένων εις ανωτέραν βίαν καθίσταται εις αυτόν αδύνατη η αποδοχή της εργασίας του μισθωτού». Εξ άλλου σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 6 του Ν. 2112/1920, που προστέθηκε με το άρθρο 4 του Ν. 4558/30, «υπάλληλος απολυόμενος ένεκα διακοττής της εργασίας λόγω πυρκαγιάς ή άλλου περιστατικού ανωτέρας βίας καθ' ων τυγχάνει ασφαλισμένος ο εργοδότης δικαιούται τα 1/3 της κατά το άρθρο 3 εδάφιον πρώτον αποζημιώσεως». Με την παραπάνω διάταξη θεσττίζεται κανόνας γενικής ισχύος κατά τον οποίο, σε περίπτωση πυρκαγιάς ή άλλου περιστατικού ανωτέρας βίας, ένανπ του οποίου ο εργοδότης δεν είναι ασφαλισμένος και το οποίο δεν μπορεί να αποφύγει έστω και αν

19 επιδείξεχ «άκρα εχιμέλεια και σύνεση» τφέπει να απαλλάσσεται από κάθε υποχρέωση του νόμου ένανη των μισθωτών του που στερήθηκαν την εργασία τους (βλ Α.Π. 176/91, 1987/88, 1340/79, 476/77). Ο κανόνας αυτός βρίσκει έρεισμα στο γεγονός ότι και ο εργοδότης βρίσκεται υπό το βάρος αυτής της καταστροφής. Η διάταξη αυτή επανεξετάθη και στους εργατ/τες με το κατ εξουσυ3δότηση του Ν. 2112/1990 εκδοθέν Β.Δ. της 16/18 Ιουλίου 1920 «περί επεκτάσεως του Ν. 2112/1920 επί των εργατών και υπηρετών» το οποίο στο άρθρο 6 παρ. 1 ορίζει: δύναται ο εργοδότης να καταγγείλη την σύμβαση εργασίας άνευ τηρήσεως προθεσμίας, εάν εξ ανωτέρας βίας κατέστη απολύτως και συνολικώς αδύνατος η εξακολούθηση της επιχειρήσεως και υπό τον όρο... κ.λπ. Αν συνεπώς, ο εργοδότης είναι ασφαλισμένος κατά των ανωτέρω κινδύνων, υποχρεούται σε αποζημίωση. Από την νομολογία έχει γίνει δεκτό ότι τα γεγονότα που συνιστούν ανωτέρα βία είναι ο πόλεμος ο σεισμός η μεγάλης εκτάσεως πυρκαγιά, η ασυνήθης χιονοθύελλα, το ασυνήθιστο ψύχος κ.λ π (Α.Π. 1442/79, Μον. Πρωτ. Καλαμάτας 11/87, Έγγραφα Υπ Εργασίας 1033/82, 182/82). Πάντως έχει γίνει δεκτό από την θεωρία και τη νομολογία ότι τα ανωτέρω περιστατικά ανωτέρας βίας τφέπει να έχουν επιφέρα διαρκή και ολική αδυναμία του εργοδότη προς αποδοχή της εργασίας των μισθωτών και δεν αρκεί απλή διακοπή των εργασιών ορισμένου τμήματος ή κλάδου της επιχείρησης ή σε ορισμένο τόπο διότι η επιχείρηση λαμβάνεται ως ενιαία Ετήσης θεωρείται ανωτέρα βία η διάλυση της επιχείρησης λόγω διαταγής της Αρχής (ττ,χ. ρυμοτόμηση ή απαλλοτροίωση) αλλά δεν θεωρείται στην περίπτωση που η διαταγή της Αρχής είναι συνέπεια υπαίτιας παράβασης από τον εργοδότη του Νόμου (Εφ. Αθ. 3339/74, Α.Π. 525/78). Αλλα παραδείγματα περιστατικών που αποτελούν ανωτέρα βία είναυ η κατακλυσμιαία βροχή (Εφ. Αθ. 749/73), η διακοπή της λειτουργίας της επιχείρησης κατά διαταγή της

20 Αρχής (ΑΠ 476/77, 850/72), η απόλυση του μχσθοιτού μετά από νόμιμη επιταγή της Αρχής (ΑΠ 787/58, 4438/67), η καταστροφή λόγω Kaipuc6v συνθηκών του κτιρίου της επιχείρησης (Εφ. Αθ. 2984/89 και 749/89), ο πόλεμος και η κατά συνέπεια του αδυναμία συνέχισης των εργασιών της επιχείρησης (Πρωτ. Πειρ. 826/1941) και η καθολική επίταξη (Πραιτ. Αθ. 1352/68Χ η ασθένεια του εργοδότη όταν αυτή εμποδίζει την αποδοχή των υπηρεσιών του μισθωτού (Πρωτ. Αθ. 6069/69) Ανπθέτως δεν αποτελούν περιστατικά ανωτέρας βίας: η διακοπή όπως αναφέρεται παραπάνω, των εργασιών τμήματος της επιχείρησης (ΑΠ 513/68), η έξωση του εργοδότη από το κτίριο όπου στεγάζεται, ασχέτως αν πληρώνει ή όχι το ενοίκιο, εφόσον είναι δυνατή η συνέχιση της επιχείρησης σε άλλο κτίριο (ΑΠ 63/74, 850/72, 462/70), ο θάνατος του εργοδότη όταν τα μέρη δεν απέβλεψαν στο πρόσωπο του (ΑΠ 267/76, 1076/75), η κατάσχεση και ο εκπληστηριασμός των μηχανημάτων του εργοδότη (Πρωτ. Αθ. 609/69). 9. Διάλυση ταυ Νομικού Προσώπου της Επιχείρησης. Από την θεωρία γίνεται δεκτό ότι η διάλυση του νομικού προσώπου της επιχείρησης ισοδυναμεί με τον θάνατο φυσικού προσώπου και συνεπώς στην περίπτωση αυτή ισχύουν όσα αναφέρθηκαν παραπάνω (παρ.2). 10. Πτώχευση. Η πτώχευση του εργοδότη δεν επιφέρει αυτομάτως την λύση της Σ.Ε. διότι δεν αποτελεί ανωτέρα βία και αυτό συμβαίνει γιατί με την κήρυξη μιας συγκεκριμένης επιχείρησης σε κατάσταση πτώχευσης, δεν εκλείπει αναγκασπκά η επιχείρηση η οποία μπορεί να συνεχιστεί από τον σύνδικο. Εξάλλου σύμφωνα με την απόφαση της

21 14 ολομέλειας του Αρείου Πάγου 38/1988, ο μισθοκός σε περίπτωση πτώχευσης της επιχείρησης στην οποία εργάζεται, πτώχευσης της επιχείρησης στην οποία εργάζεται, δικαιούται την αποζημίωση του Ν. 21/2/1920 άρθρο 6 παρ. 2, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 12 του Ν. 3252/1955. Η ίδια άποψη διατυπώνεται και στην ΑΠ 1510/1987. Πάντως, σύμφωνα με την παραπάνω απόφαση της ολομέλειας του ΑΠ, η απόλυση σε περίπτωση πτωχεύσεως είναι έγκυρη, έστω και αν δεν καταβληθεί από τον σύνδικο η αποζημίωση, ο μισθωτός όμως διατηρεί την προνομιακή ικανοποίηση των απαιτήσεων του από το εκπλειστηρίασμα. 11. Αποχή από την εργασία. α. Ασθένεια μισθωτού- Ανωπαίτιο κώλυμα. Από τις διατάξεις της παρ. 33 του άρθρου 5 του Ν. 2/12/1920 και του άρθρου 8 του Β.Δ. 16/ προκύπτει ότι, οι μισθιοτοί γενικά (υπάλληλοι- εργ/τεςυπηρέτες) δικαιούνται να απουσιάσουν από την εργασία τους χωρίς να διατρέχουν τον κίνδυνο να θεωρηθούν ότι καταγγέλλουν την Σ.Ε. που τους συνδέει με τον εργοδότη αν απέχουν από την εργασία τους λόγω βραχείας διάρκειας ασθένειας. Ως ασθένεια θεωρείται και η απουσία λόγω τοκετού και λοχώος. Η οδική αυτή προστασία ισχύει σε συμβάσεις αορίστου χρόνου και δεν έχει σχέση με ενδεχόμενη υπαιτιότητα του εργαζομένου, ιδίως σε περίπτωση ατυχήματος που εξομοιούται από αυτή την άποψη με ασθένεια. β. Χρόνος απουσίας λόγω βραχείας διάρκειας ασθένειας.

22 15 Σύμφωνα με το άρθρο 3 του Ν. 4558/1930 το οποίο συμπλήρωσε και τροποποίησε τον Ν. 2112/20, ο)ς βραχείας διάρκειας ασθένεια, που επιφέρει τη λύση της Σ.Ε., είναι αυτή που υπερβαίνει: αα) τον ένα μήνα για μισθωτούς που υττηρετούν στον εργοδότη τους μέχρι τέσσερα έτη δέκα έτη ββ) τους τρεις μήνες για τους μισθωτούς που υπηρετούν από τέσσερα μέχρι 77> τους τέσσερις μήνες για μισθωτούς που υπηρετούν από δέκα μέχρι δεκαπέντε έτη δδ) τους έξι μήνες για μισθωτούς που υπηρετούν από δεκαπέντε έτη και πάνω. Η απουσία του μισθωτού πέρα από τα παραπάνω χρονικά διαστήματα δεν επιφέρει από μόνη της την λύση της Σ.Ε. και δεν θεωρείται ως καταγγελία αυτής από μέρους του (ΑΠ 876/89). Ποτέ θεωρείται ως σιωπηρή δήλωση βουλήσεως για την λύση της Σ.Ε. ορίζει η Εφ. Θες. 3085/90. Το δικαίωμα του εργοδότη να θεωρήσει ως λυμένη την Σ.Ε. από μέρους του μισθωτού, ελέγχεται απ'τα δικαστήρια, τα οποία θα κρίνουν σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση αν ο «απουσιάσας» μισθωτός έχει την πρόθεση να εγκαταλείψει την εργασία του (Α.Π. 848/90, 32/88, Εφ. Ναυπλ. 406/87). Τα δικαστήρια εν προκειμένω ελέγχουν «κατά αντικειμενική κρίση» δηλαδή ανεξάρτητα από την πρόθεση του μισθωτού, αν η απουσία λόγω ασθένειας αποτελεί καταγγελία κατά την παραπάνω έννοια της Σ.Ε. (Εφ. Αθ. 741/1991). Στα παραπάνω χρονυίά όρια απουσίας που υπολογίζονται σε συνεχείς ημέρες, λαμβάνεται υπόψη μόνο η διάρκεια της τελευταίας ασθένειας του μισθωτού και όχι τυχόν προηγούμενη για τον ίδιο λόγο (Α.Π. 443/1958).

23 γ. Αδικαιολόγητη απουσία. Από τον συνδυασμό των άρθρων 648 και 652 του Α.Κ. προκύπτει ότι, ο μισθωτός οφείλει να παρέχει για ορισμένο ή αόριστο χρόνο, ανάλογα με το είδος της Σ.Ε. που τον συνδέει με τον εργοδότη του, την εργασία του τακπκώς και ανελλιπώς. Αποχή από την εργασία που δεν οφείλεται σε ασθένεια, όπως αυτή περιγράφεται παραπάνω, σε λοχεία ή στράτευση κ,λ,π. (αδικαιολόγητη απουσία), θεωρείται ως σιωπηρά δήλωση λύσης της Σ.Ε. Η αποχή λόγω συμμετοχής σε νόμιμα κηρυγμένη απεργία, θεωρείται (ος δικαιολογημένη απουσία από την εργασία. Από το νόμο δεν καθορίζεται ο χρόνος της αδικαιολόγητης απουσίας που επιφέρει λύση της Σ.Ε. Συνεπώς τηρούμενων των παραπάνω προϋποθέσεων και λαμβανομένων υπόψη πάντα της καλής πίστης και των χρηστών συναλλαγματικών ηθών, κάθε απουσία από άποψη χρονικής διάρκειας (μιας ή περισσοτέρων ημερών) μπορεί να θεωρηθεί ως σιωπηρή καταγγελία της Σ.Ε. από μέρους του μισθωτού. Ως προς τους μισθωτούς των ΟΤΑ, από τον συνδυασμό των άρθρων 291 στ. δ. 298 παρ. 1 περ. γ και παρ. 2 και 300 παρ. 1 και 3 εδ. Β του «Κώδικα περί καπαστάαεως προσωπικού οργανισμών τοπικής αυτοδιοικήσεως» που κυρώθηκε με τον Ν. 1188/81 προκύπτει ότι η Σ.Ε. αορίστου χρόνου με την οποία προσλαμβάνεται μισθωτός οργανισμού τοπικής αυτοδιοίκησης για να καλύψει οργανική θέση βοηθητικού προσωπικού, μπορεί να λυθεί και με καταγγελία της από την Υττηρεσία... οποτεδήποτε αλλά για σπουδαίο λόγο... όπως είναι η αδικαιολόγητη αποχή από την εκτέλεση των καθηκόντων «επί 15 τουλάχιστον συνεχείς ημέρας».

24 Αν η αποχή από τα καθήκοντα οφείλεται σε δικαιολογημένη αιτία που δεν θεμελίωνα σπουδαίο λόγο, δεν μπορεί να αποτελεί λόγο καταγγελίας της Σ.Ε. (ΑΠ 1005/89). δ. Ασθένεια και λύση της Σ.Ε. Η καταγγελία της Σ.Ε. κατά την διάρκεια αναρροκικής άδειας είναι επιτρεπτή διότι δεν υπάρχει διάταξη που να την απαγορεύει Η διάταξη της παρ. 6 του ΑΝ 690/45 κατά την οποία απαγορεύεται η καταγγελία της Σ.Ε. μισθωτού κατά τη διάρκεια της ετήσιας άδειάς του, αναφέρεται στην άδεια που παίρνει ο μισθωτός κατ εφαρμογή των διατάξεων του ΑΝ αυτού και όχι σε αναρρωτική άδεια (ΑΠ 770/89). 12. Λύση συμβάσεως εργασίας με οκοιοδήκοτε τρόπο καχ άόεια μετά του επιδόματος αδείας^ ο. Σύμφωνα με το άρθρο 5 παρ. 5 του Αν. 539/1945 σε συνδυασμό με το άρθρο 4 παρ. 1 της από 26/1/77 Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. που κυρώθηκε με το άρθρο 8 του Ν. 549/77, το άρθρο δεύτερο της από ΠΝΉ και άρθρο 1 του Ν. 1346/83 κάθε εργαζόμενος, του οποίου η σχέση εργασίας λύεται με οποιαδήποτε τρόπο (καταγγελία, παραίτηση ή οικειοθελής αποχώρηση, αντικατάσταση, λήξη συμβάσεως εργασίας θάνατος κ.λ,π.), μετά τη συμπλήρωση έτους εργασίας αλλά πριν λάβει την κανονική του άδεια δικαιούται αποζημίωση ίση προς τις αποδοχές της κανονικής άδειας. «Εργαπκά Ζητήματα για Μισθοπούς και Εργοδότεφι Καβάλα 1993 Αρχ. Θεολ Καμπαιταή σελ. 95

25 β. Σύμφωνα με το άρθρο 1 παρ. 3 Ν. 1346/1983 σε κάθε περίπτωση λύσεως της σχέσεως εργασίας πριν τη συμπλήρωση έτους (12μηνου) εργασία (καταγγελία, οικαοθελής αποχώρηση ή παραίτηση, λήξη εποχιακής εργασίας ή συμβάσεως ορισμένου χρόνου, θάνατος κ,λπ.) ο εργαζόμενος δικαιούται από τον εργοδότη του δύο ημερομίσθια για κάθε μήνα απασχόλησης σ αυτόν. Προκειμένου για τους μισθωτούς που απασχολούνται με διαλείπουσα ή εκ περιτροπής εργασία, ως μήνας υπολογίζονται είκοσι πέντε μέρες εργασίας. Παραθέτουμε τον ακόλουθο Πίνακα αποζημιώσεως αδείας όταν λύεται η σύμβαση εργασίας πριν τη συμτιλήρωση έτους.

26 ΠΙΝΑΚΑΣ Αποζημιωςεως Αδειας Βαςει Ν. 1346/83 (Προ συμπληρώσεως έτους tpyoxjias;) Αποζημίωση άδειας Μ ή νες Υττ. στον Υτιάλληλοι Ε ργατ/τες Π αρατηρήσεις ίδιο εργοδ. Μ ισ θός Η μερομίσθια 1 μήνας 2/25 μισθού 2 ημερομ. Το επίδομα 2 μήνες 4/25 μισθού 4 ημερομ. αδείας είναι 3 μήνες 6/25 μισθού 6 ημερομ. ίσο με την 4 μήνες 8/25 μισθού 8 ημερομ. αποζημίωση 5 μήνες 10/25 μισθού 10 ημερομ. της άδειας 6 μήνες 12/25 μισθού 12 ημερομ. και δεν υπέρ- 7 μήνες 14/25 μισθού 14 ημερομ. βαίνει τον 8 μήνες 16/25 μισθού 16 ημερομ. μισό μισθό ή 9 μήνες 18/25 μισθού 18 ημερομ. 10 μήνες 20/25 μισθού 20 ημερομ. τα 13 ήμερο- μίσθια 11 μήνες 22/25 μισθού 22 ημερομ. 12 μήνες 24/25 μισθού 24 ημερομ. Γ. Σύμφωνα με το άρθρο 6 της από ΕΓΣΣΕ, που κυρώθηκε με το άρθρο 8 Ν. 549/77 σε περίπτωση λύσεως της σχέσεως εργασίας με οποιοδήποτε τρόπο (καταγγελία συμβάσεως, οικειοθελής αποχώρηση ή θάνατος κ. λ. π ) το ΕΠΙΔΟΜΑ ΑΔΕΙΑΣ του εργαζομένου υπολογίζεται όπως και η αποζημίωση για την άδεια. Δηλαδή είναι ίσο με την αποζημίωση άδειας με τον περιορισμό ότι δεν μπορεί ' «Εργαηκά Ζητήματα για Μισθωτούς και Εργοδότες» Αρχ. Καμποσταή σελ 96

27 άδεχα. Δηλαδή είναι ίσο με την αποζημίωση άδεπχς με τον περιορισμό ότι δεν μπορεί να υπερβαίνει τον μισό μισθό για τους υπαλλήλους και τα 13 ημερομίσθια για τους εργατοτεχνίτες. Δ. Τις παραπιίνω αποδοχές αποζημιώσεως άδειας και επιδόματος αδείας δικαιούνται και οι κληρονόμοι του θανόντος μισθωτού σε περίπτωση λύσεως της σχέσεως εργασίας λόγω θανάτου. Ε. Για διάστημα μικρότερο του μηνός οφείλεται ανάλογο κλάσμα άδειας και επιδόματος αδείας. Η Καταγγελία Της Σύμβασης Εργασίας 1. Η καταγγελία της σύμβασης ερ γασίας-γενικά. Η διαδικασία απόλυσης των μισθωτών από την εργασία δεν αντιμετωττίζεται από τη χώρα μας ενιαία και ομοιόμορφα, αλλά διαφέρει και ρυθμίζεται ανάλογα με τις διατάξεις που, για κάθε περίπτωση, ισχύουν. Έτσι για τους μισθιοτούς οι οποίοι υπάγονται στην περί ανεργίας ασφάλιση, έχουν εφαρμογή οι διατάξεις του Ν.3198/55. Για τους υπαλλήλους εργάτες υπηρέτες που δεν υπάγονται στην περί ανεργίας ασφάλιση εφαρμόζονται οι διατάξεις του Ν.2112/1920 και του Β. Δ 16/18 Ιουλίου Για τους με σύμβαση ιδιωτικού δικαίου, μισθωτούς του δημοσίου. Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και λοιπών Ν. Π. Δ. Δ., εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 49 του Ν. 993/79, που έχουν κωδικοποτηθεί με το Π. Δ. 410/- 88. Για τους λοιπούς μισθωτούς που δεν υπάγονται σε καμιά από τις πιο πάνω περιπτώσεις, εφαρμογή έχουν τα άρθρα 669 και 672 του αστικού Κώδικα Η εργασιακή σχέση η οποία πηγάζει από τη σύμβαση εργασίας λύνεται κυρίως για τους εξής λόγους:

28 Qu J ia του θανάτου του ενός από τα συμβαλλόμενα μέρη είτε του εργαζόμενου είτε του εργοδότη. Ετδυίότερα με το θάνατο του εργαζόμενου, λύεται αυτόματα η εργασιακή σχέση και οποιαδήποτε αντίθετη συμφωνία για υποκατάσταση του αποθανόντος από τους κληρονόμους του, λόγω του προσωποπαγούς χαρακτήρα της σχέσης εργασίας, δεν είναι ισχυρά. Αντίθετα με το θάνατο του εργοδότη, η λύση της σχέσης εργασίας επέρχεται μό\ό στην περΰττωση που τα συμβαλλόμενα μέρη απέβλεψαν κυρίως στο πρόσωπο αυτού. Γι αυτή τη λύση της εργασιακής σχέσης το δικαστήριο δύναται να επιδικάσει στον εργαζόμενο, εφόσον ο ίδιος το ζητήσει, εύλογη αποζημίωση. β. Δια κοινής συμφωνίας των μερών. Η συμφωνία αυτή είναι έγκυρη, εφόσον δεν προσβάλλονται νόμοι δημόσιας τάξης δια των οποίων επιδιώκεται η κατοχύρωση κεκτημένων δικαιωμάτων των εργαζομένων. γ. Δια συγχόσεως ήτοι δια συμπτώσεως στο αυτό πρόσωπο της ιδιότητας του εργοδότη και εργαζομένου. δ. Δια της παρόδου του χρόνου της εργασιακής σχέσης, όπως στη σύμβαση εργασίας ορισμένου χρόνου, ε. Δια καταγγείΐας, δηλαδή η δια μονομερούς δήλωσης βουλήσεως - η οποία απευθύνεται στον αντισυμβαλλόμενο- λύση της εργασιακής σχέσης. Στη σύμβαση εργασίας ορισμένου χρόνου, χωρεί καταγγελία, πριν την πάροδο του χρόνου, μόνο στην περίπτωση που υπάρχει σπουδαίος λόγος. 2. Καταγγελία εργασιακής σύμβασης για σπουδαίο λόγο. Σύμφωνα με το άρθρο 672 του Α. Κ. κάθε ένα από τα μέρη δικαιούται σε οποιαδήποτε περίπτωση, να καταγγείλει τη σύμβαση εργασίας για σπουδαίο λόγο.

29 22 χωρίς να τηρεί την προθεσμία. Το δικαίωμα αυτό δε δύναται να αποκλασθεί εφόσον υπάρχει συμφωνία. Επειδή η παραπάνω διάταξη του Α.Κ. αναφέρεται γενικά και χωρίς διακρίσεις, νομίζουμε ότι αυτή αφορά τις εργασιακές συμβάσεις αορίστου και ορισμένου χρόνου. Σπουδαίος λόγος σύμφωνα με την έννοια των διατάξεων του Α.Κ και τη νομολογία των δικαστηρίων, δύναται να χαρακτηριστεί κάθε γεγονός, το οποίο δικαιολογεί την χωρίς προθεσμία καταγγελία της εργασιακής σύμβασης π. χ. η αμέλεια, η έλλειψη αποδοτικότητας γύρω από την εκτέλεση της εργασίας, η καθυστέρηση των αποδοχών, η δημιουργία επεισοδίων από τον εργαζόμενο, η εγκατάλειψη της εργασίας κατ εξακολούθηση, η διάπραξη αξιόποινου αδικήματος στην εργασία κ. λ. χ Εάν ο σπουδαίος λόγος για τον οποίο έγινε η καταγγελία της σύμβασης εργασίας οφείλεται σε αθέτηση των συμβατικών όρων, ο αθετήσας υποχρεούται σε αποζημίωση,. Εάν ο σπουδαίος λόγος για τον οποίο έγινε από μέρους του μισθωτού καταγγελία, οφείλεται σε μεταβολή των προσωπικών ή περιουσιακών στοιχείων του εργοδότη, το δικαστήριο δύναται να επιδικάσει στον εργαζόμενο κατά την κρίση του, εύλογη αποζημίωση. Την ύπαρξη του σπουδαίου λόγου σε περίπτωση αγωγής του εργαζομένου που απολύθηκε, εξετάζα το δικαστήριο, το οποίο ερευνά με ακρίβεια κατά πόσο το γεγονός αυτό, το οποίο ο εργοδότης ετπκαλείται είναι πράγματι σπουδαίος λόγος. Εάν το δικαστήριο κρίνει ότι δεν υπάρχει σπουδαίος λόγος είτε διότι δεν αληθεύει το γεγονός αυτό, είτε διότι αληθεύει πλην όμως δεν κρίνεται σπουδαίος λόγος τότε η απόλυση είναι άκυρη, ο εργοδότης καθίσταται υπερήμερος και οφείλει τις αποδοχές στον εργαζόμενο. Περιπτώσεις που έχουν κριθεί από τα δικαστήρια ότι δεν αποτελούν σπουδαίο λόγο, είναι η αθέτηση ουσιωδών όρων της σύμβασης από τον εργοδότη, μείωση του εργαζομένου κ λ π. (ΑΠ 6/89), η υπέρβαση των ορίων της καλής πίστης κατά την

30 άσκηση του διευθυντικού δτκοηώματος (ΑΠ 276/88), η κατάργηση θέσεων λόγω ορθολογικότερης οργάνωσης των υττηρεσιών της εττιχείρησης (Εφ. Αθην, 3079/74Χ η χωρίς ττταίσμα του εργαζόμενου μη αύξηση των ακαθάριστων ασπράξεων της επιχείρησης ((ΑΠ 549/72), η ασθένεια του εργαζόμενου (Εφ. Δωδεκαν. 5/90χ η άρνηση του εργαζόμενου να μεταβεί για υττηρεσία στο εξωτερικό, ενώ η συμφωνία ήταν να απασχολείται στο εσωτερικό της χώρας (Εφ. Αθ. 1130/72) κ. λ. π. Αντίθετα αννιστσον σπονδαίο ijorfo, όταν ο εργαζόμενος συμπεριφέρεται αντισυμβατικά (Εφ. Αθ. 7311/89), υποπίπτει σε πειθαρχικά παραπτώματα (Α.Π. 1412/94), ιδρύα ανταγωνιστική εταφεία (Πρωτ. Αθ. 1024/75), δημιουργεί επεισόδια σε βάρος στελεχών της επιχείρησης (Α.Π. 1006/75Χ δεν καταβάλλεται από τον εργοδότη ο συμφωνηθείς μισθός (Εφ. Αθ. 284/70) κ. λ π i. Καταγγελία της σύμβασης εργασίας σύμφωνα μ ε τον Α. Κ Στις περιπτώσεις της σύμβασης εργασίας αορίστου χρόνου, που δεν ισχύουν οι ειδικές διατάξεις της εργατικής νομιοθεσίας (Ν. 2112/20 και Β.Α. 16/ ) εφαρμόζεται το άρθρο 669 του A Κ., σύμφωνα με το οποίο η αορίστου χρόνου σύμβαση εργασίας, δύναται να λυθεί με προειδοποίηση προ 15 ημερών, μετά την πάροδο των οποίων επέρχεται η λύση της. Επίσης η εργασιακή σύμβαση λύνεται με καταγγελία των μερών, οποτεδήποτε και άνευ τήρησης της προθεσμίας εάν υπάρχει σπουδαίος λόγος. 4. Καταγγελία της σύμβασης εργασίας σύμφωνα μ ετο Ν. 2112/20 το Κ Δ και το Ν. 3198/55. Ο Ν. 2112/20 έχει εφαρμογή στους ιδιωτικούς υπαλλήλους ενώ το Β. Δ. 16/ έχει εφαρμογή στους εργάτες τεχνίτες και υπηρέτες. Στις διατάξεις τόσο του

31 24 Ν. 2112/20 όσο και του Β. Δ. 16/ υτιάγονται όλοι οι μισθωτοί ανεξάρτητα, εάν έχει επεκταθεί ή όχι η ασφάλιση κατά της ανεργίας, στις περιοχές που απασχολούνται. Ο Ν. 3198/55 ο οποίος συμπλήρωσε και τροποποίησε τους παραπάνω δύο νόμους, εφαρμόζεται για όλους τους μισθαττούς υπαλλήλους εργάτες τεχνίτες, υπηρέτες οι οποίοι όμως θα πρέπει οπωσδήποτε να υπάγονται στην κατά της ανεργίας ασφάλιση (Ν. Λ. 2961/54 όπως τροποττοιήθηκε με το Ν. Δ. 3464/55). Για τις άκυρες εργασιακές συμβάσεις (απλές εργασιακές σχέσεις) η νομολογία των δικαστηρίων δέχτηκε ότι υπάρχει υποχρέωση καταβολής αποζημίωσης χωρίς να απαιτείται η τήρηση των διατυπώσεων του Ν. 3198/55 (Α. Π. 66/71). Επίσης γι αυτούς που απασχολούνται ή υποαπασχολούνται σε πολλαπλές εργασίες καθώς και για τους ανήλικους συνταξιούχους υπερήλικες οι οποίοι εξαιρούνται της ασφάλισης ανεργίας, σύμφωνα με το άρθρο 12 του Ν. Δ. 2961/54 που αντικαταστάθηκε από το άρθρο 2 του Ν. 3464/55, έχουν εφαρμογή οι διατάξεις του Ν. 3198/55. Για τους μισθωτούς του Δημοσίου, Ν. Π. Δ. Δ. και Ο. Τ. Α. έχουν εφαρμογή οι ειδικές διατάξεις του Ν. 993/79 και του Π. Δ Η μη τήρηση γι αυτούς των σχετικών διατάξεων, δεν επιφέρει ακυρότητα της καταγγελίας. Οι απασχολούμενοι σε περισσότερες εργασίες, δικαιούνται αποζημίωση από κάθε έναν εργοδότη χωριστά. Σε άκυρες συμβάσεις εργασίας υπάρχει υποχρέωση καταβολής αποζημίωσης αν όμως παραλειφθούν οι διατυπώσεις του Νόμου δεν επέρχονται οι συνέπειες ακυρότητας της απόλυσης. (Α. Π. 413/80). 5. Δ ιαδικασία έγκυρης καταγγελίας απόλχσης ιτον μισθωτιόν. Για να είναι νόμιμη η καταγγελία της αορίστου χρόνου σύμβασης ερ-]τασίας των μισθωτών, χρειάζεται σύμφωνα με το Ν. 3198/55:

32 OLΗ επίδοση στο μισθωτό εγγράφου, στο οποίο να αναφέρεται η θέληση του εργοδότη γχα λύση της εργαστακής σχέσης και β. Η καταβολή στον απολυόμενο μισθωτό της νόμιμης αποζημιώσεως. γ. Καταχώρηση στα τηρούμενα για το ΙΚΑ μισθολογική ασφάλιση εργαζομένων βάση άρθρου 2 παραγρ. 4 του Ν. 2556/ 97 που αντικατέστησε το άρθρο 5παραγρ. 3 του Ν. 3198/55 * Εάν δεν τηρηθούν από μέρους του εργοδότη οι αυτές βασικές διατυπώσεις, ή έστω παραλαφθεί η μία από αυτές η απόλυση του μισθωτού είναι άκυρη, με αποτέλεσμα τη διεκδίκηση από μέρους του των αποδοχών, μέχρι την κατάρτιση έγκυρης καταγγελίας σύμβασης. Η έγγραφη καταγγελία νομίζουμε ότι απαιτείται και στην περίπτωση που οι μισθωτοί δεν έχουν συμπληρώσει δίμηνη υπηρεσία, οπότε και δεν οφείλεται αποζημίωση από μέρους του εργοδότη, για το λόγο ότι από την κατοχή αυτής εξαρτώνται δικαιώματα των μισθωτών, όττως η λήψη επιδόματος ανεργίας και άλλα. Εάν για οποιοδήποτε λόγο ο μισθωτός αρνηθεί την αποζημίωση, ο εργοδότης υποχρεούται να την καταθέσει στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, αφού προηγουμένως γνωρίσει αυτό και στον μισθωτό. Επίσης το έγγραφο της απόλυσης πρέπει να το υπογράψει ο εργοδότης ή ο νόμιμα εξουσιοδοτημένος αντιπρόσωπός του. Εάν ο απολυόμενος μισθωτός αρνηθεί να παραλάβει το έγγραφο αυτό, ο εργοδότης δύναται για τη διασφάλισή του να το κοινοποιήσει με δικαστικό κλητήρα. Η αποζημίωση δύναται να καταβληθεί και με τραπεζική ετηταγή, αν ο εργαζόμενος αποδέχεται τον τρόπο αυτό της καταβολής.» δ ε ν 1998 σελίδες wn 577. ΕΑΕΔ 1998 σελ και 614. ΕΑΕΔ 1999 σελ. 159.

33 26 6. Αποζημίωση εργατοτερ>ιτών και υττηρετών Σύμφωνα με το άρθρο 1 του Ν. 3198/ 55 στους εργατοτεχνίτες και υπηρέτες, δεν απαιτείται προειδοποίηση, προκειμένου να λυθεί η σχέση εργασίας. Με την κοινοποίηση του εγγράφου της καταγγελίας, επιβάλλεται η καταβολή της νόμιμης αποζημίωσης, διαφορεπκά η απόλυση είναι άκυρη. Έτσι η αποζημίωση καθορίζεται ως εξής: ΑΠ ΟΖΗ Μ ΙΩΣΗ ΕΡΓΑΤΟΤΕΧΝΙΤΩΝΚΑΙ ΥΠΗΡΕΤΩΝ ΟΙΚΙΑΚΩΝ ΜΙΣΘΩΤΩΝ Β. 8 16/ , Ν. 3198/55, Ν 1836/89,Ν. 1849/89, Άρθρο 4 της αχό E E X J L E, Ν. 2224/1994, Ά ρθρο 6 Ε Γ Σ Σ Σ Ε , Ε Γ Σ 2 Σ Ε * Χρόνος νπηρεσΰκς στην ίδια ^πιχ^ίρηση Οφεΰόμενη αποζημίωση Μέχρι 2 μήνες Δεν καταβάλλεται αποζημίωση Από 2 μήνες μέχρι 1 έτος 5 ημερομίσθια Από 1 έτος μέχρι 2 έτη 7 ημερομίσθια Από 2 έτη μέχρι 5 έτη 15 ημερομίσθια Από 5 έτη μέχρι 10 έτη 30 ημερομίσθια Από 10 έτη μέχρι και 15 έτη 60 ημερομίσθια Από 15 έτη μέχρι 20 έτη 90 ημερομίσθια Από 20 έτη και άνω 105 ημερομίσθια

34 Επί του <3υνόλου των αποδοχών της αποζημίωσης τόσο των εργατοτεχνιτών όσο και των υπαλλήλων τιου αναφέρουμε παρακάτω, χορηγείται προσαύξηση 1/6. Με το άρθρο 20 του Ν. 1849/ 89 και των άρθρων 4 και 6 των από , Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. αντίστοιχα, στις αποζημιώσεις του άρθρου 3 του Β.Δ προστέθηκαν νέα κλιμάκια χρόνου υτιηρεσίας και 20 και άνω καθώς και νέα κλιμάκια ποσού αποζημίωσης. Επίσης με το άρθρο 43 του ν. 1836/ 89 και οι ουαακοί μισθωτοί δικαιούνται την αποζημίωση του άρθρου 5 σε συνδυασμό με το εδάφιο α' της παραγράφου 1 του άρθρου 3 του Β.Δ. 16/ , όπως αυτό τροποποιήθηκε με το Ν. 3198/ 55. Δικαιούνται συνεπώς οι οικιακοί μισθωτοί την αποζημίωση των εργατοτεχνιτώτν, ανεξάρτητα αν είναι υπάλληλοι ή εργατοτεχνιτες. 7. Αποζημίωση οπαλ/ήλων. Αναφορικά με τους υπαλλήλους ο Ν. 3198/ 55, στα άρθρα 2 και 4 αυτού, αναφέρει ότι η λύση της σύμβασης εργασίας γίνεται με 2 τρόπους, είτε ύστερα από προειδοποίηση είτε χωρίς προειδοποίηση. Στην πρώτη περίπτωση ο εργοδότης υποχρεούται να προειδοποιήσει με έγγραφο τον υπάλληλο για τον χρόνο λήξης της σύμβασης που προβλέπει ο νόμος μετά την πάροδο του οποίου η σύμβαση εργασίας λύνεται γι αυτόν. Στην περίπτωση αυτή ο εργοδότης υποχρεούται να καταβάλλει στο μισθωτό, το ήμισυ της αποζημίωσης, που προβλέπει ο νόμος π.χ. αν ο εργαζόμενος έχα υπηρεσία 14 έως 15 έτη, δικαιούται αποζημίωση 10 μηνών αποδοχές. Για να καταβάλλει ο εργοδότης το ήμισυ της αποζημίωσης, δηλαδή, 5 μηνών αποδοχές, θα πρέπει ο εργαζόμενος να ειδοποιηθεί 10 μήνες πιο μπροστά. Στη δεύτερη περίπτωση δηλαδή απόλυση του υπαλλήλου χωρίς προειδοποίηση, ο εργοδότης οφείλει να ' «Η ΟΡΓΑΝίϊΣΗ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ» Κώστα Τζιμάνη σελ 293.

35 καταβάλλει σ αυτόν, ολόκληρη την αποζημίωση που προβλέπει ο Ν. 2112/ 20. Εάν συμφωνία με την πιο πάνω περίπτωση η αποζημίωση είναι ίση με αποδοχές μέχρι 6 μηνών, τότε αυτή καταβάλλεται ολόκληρη από τον εργοδότη, εάν όμως είναι μεγαλύτερη από τις αποδοχές των έξι μηνών, τότε καταβάλλονται αποδοχές ίσες με τους μισθούς των έξι μηνών, ενώ το υπόλοιπο μέρος ο εργοδότης μπορεί να το καταβάλλει σε τριμηνιαίες δόσεις. Ο χρόνος προειδοτκιίησης και ην αποζημίωση που θα πρέπει να καταβάλλεται στους υπαλλήλους που απολύονται, καθορίζεται από το Ν. 2112/ 1990 όπως παρακάτω. Οι συνταξιούχοι που αποχωρούν αν δικαιούνται αποζημίωση μεγαλύτερη των έξι μηνών, δικαιούνται να λάβουν εξ ολοκλήρου το μέχρι έξι μηνών ανάλογο χρηματυίό ποσό (40% ή 50%) και το υπόλοιπο σε τριμηνιαίες δόσεις 9Εφ. Αθην. 1997/ 71)* ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΛΟΓΩ ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑΣ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (Ν. 2112/ 20 Κ Α Ι 3198/ 55) Χρόνος Όττηρεσίας τοο βαιιθβατσό η η ν ίάια Οφειλόμεντίοαωζημίωιτη εταχείρηστ} r Μέχρι 2 μήνες Δεν καταβάλλεται αποζημίωση Από 2 μήνες μέχρι 1 έτος 1 μηνός αποδοχές Από 1 έτος μέχρι 4 έτη 2 μηνών αποδοχές Από 4 έτη μέχρι 6 έτη 3 μηνών αποδοχές Από 6 έτη μέχρι 8 έτη 4 μηνών αποδοχές ' «Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ». Κώστα Τζιμάνη 1997 σελ 294 και 295.

36 Από 8 έτη μέχρι 10 έτη 5 μηνών αποδοχές Από 10 έτη μέχρι 11 έτη 6 μηνών αποδοχές

37 Χρόνος νττηρεσίας του μισ$<οτοό στην ίδια Οφειλόμενη αποζημίωση επιχείρηση Από 11 έτη μέχρι 12 έτη Από 12 έτη μέχρι 13 έτη Από 13 έτη μέχρι 14 έτη Από 14 έτη μέχρι 15 έτη Από 15 έτη μέχρι 16 έτη Από 16 έτη μέχρι 17 έτη Από 17 έτη μέχρι 18 έτη Από 18 έτη μέχρι 19 έτη Από 19 έτη μέχρι 20 έτη Από 20 έτη μέχρι 21 έτη Από 21 έτη μέχρι 22 έτη Από 22 έτη μέχρι 23 έτη Από 23 έτη μέχρι 24 έτη Από 24 έτη μέχρι 25 έτη Από 25 έτη μέχρι 26 έτη Από 26 έτη μέχρι 27 έτη Από 27 έτη μέχρι 28 έτη Από 28 έτη και άνω 7 μηνών αποδοχές 8 μηνών αποδοχές 9 μηνών αποδοχές 10 μηνών αποδοχές 11 μηνών αποδοχές 12 μηνών αποδοχές 13 μηνών αποδοχές 14 μηνών αποδοχές 15 μηνών αποδοχές 16 μηνών αποδοχές 17 μηνών αποδοχές 18 μηνών αποδοχές 19 μηνών αποδοχές 20 μηνών αποδοχές 21 μηνών αποδοχές 22 μηνών αποδοχές 23 μηνών αποδοχές 24 μηνών αποδοχές

38 ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ Χρόνος κροαόοτίοίησης Οφειλόμενη ατιοζημίωση 1 μήνας Vtlμηνάς αποδοχές 2 μήνες 1 μηνάς αποδοχές 3 μήνες 1 Vi μηνάς αποδοχές 4 μήνες 2 μηνών αποδοχές 5 μήνες 2 Vi μηνών αποδοχές 6 μήνες 3 μηνών αποδοχές 7 μήνες 3 1/2μηνών αποδοχές 8 μήνες 4 μηνών αποδοχές 9 μήνες 4 Vi μηνών αποδοχές 10 μήνες 5 μηνών αποδοχές 11 μήνες 5 Vi μηνών αποδοχές 12 μήνες 6 μηνών αποδοχές 13 μήνες 6 Vi μηνών αποδοχές 14 μήνες 7 μηνών αποδοχές 15 μήνες 7 Vi μηνών αποδοχές 16 μήνες 8 μηνών αποδοχές 17 μήνες 8 Vi μηνών αποδοχές 18 μήνες 9 μηνών αποδοχές

39 32 Χρόνος προειδοποίησης Οφειλόμενη αποζημίωση 19 μήνες 9 Vi μηνών αποδοχές 20 μήνες 10 μηνών αποδοχές 21 μιχνες 10 Vz μηνών αποδοχές 22 μήνες 11 μηνών αποδοχές 23 μήνες μηνών αποδοχές 24 μήνες 12 μηνών αποδο^ς Μαζί με την αποζημίωση ot μισθωτοί δικαιούνται εφόσον απολύονται, τις αποδοχές της άδειας και του επιδόματος άδειας που οι νόμοι 1346/ 83 (άρθρο 1) για άδεια και 4504/ 66 (άρθρο 3 παργρ. 16) ορίζουν: Στην περίπτωση λύσης της σχέσης εργασίας με οποιοδήποτε τρόπο η λήξη της εποχιακής απασχόλησης πριν συμπληρωθεί ο βασικός χρόνος, οι μισθωτοί δικαιούνται για κάθε μήνα απασχόλησης άδεια δύο ημερομίσθια και άλλα δύο επίδομα άδειας(παρ. 4 Ν. 1346/ 83 και 16 Ν / 66) Το επίδομα άδειας δεν μπορεί να υπερβεί τα 13 ημερομίσθια. Επίσης όμως έχουμε ήδη αναφέρει επί του συνόλου των αποδοχών, χορηγείται προσαύξηση 1/6. Η σύμβαση εργασίας δεν λύνεται με την προειδοποίηση, η λύση της επέρχεται την ημέρα λήξης της προθεσμίας προειδοποίησης. Αν ο μισθωτός αποχωρήσει οικειοθελώς από την εργασία του, κατά την διάρκεια του χρόνου προειδοποίησης, θεωρείται ότι έχει λύσει ο ίδιος τη σύμβαση εργασίας και δεν δικαιούται να λάβα

40 αποζημίωση. Εξάλλου αν ο εργοδότης απομακρύνη τον υπάλληλο κατά τη διάρκεια του χρόνου προειδοποίησης, θα καταβάλλα ολόκληρη την αποζημίωση σ αυτόν. Ο χρόνος της προειδοποίησης δεν λαμβάνεται υτιόψη για τον καθορισμό της αποζημίωσης. (Α.Π. 2064/ 86). Η αποζημίωση καθορίζεται με βάση την τελευταία συνεχή υπηρεσία του εργαζομένου στον ίδιο εργοδότη, με σύμβαση αορίστου χρόνου. Αν υπάρχει συμφωνία, τότε υπολογίζεται ο χρόνος υπηρεσίας του εργαζομένου που προέρχεται από άλλο εργοδότη και η συμφωνία αυτή είναι νόμιμη. Στο χρόνο υπηρεσίας υπολογίζεται ο χρό\ός ασθενείας και άδειας άνευ ατιοδοχών (Α.Π. 751/ 87 και Εφετ. Θες/νίκης 2920/ 88). Στην αποζημίωση του υπαλλήλου που προϋπηρέτησε στον ίδιο εργοδότη ως εργάτης, λαμβάνεται υπόψη σαν να έχει διανύσει με την ιδιότητα του υπαλλήλου και συ-νυπολογίζεται. Ο εργαζόμενος που απολύεται ως εργάτης, λαμβάνει την αποζημίωση του εργατοτεχνίτη, έστω κι αν προϋτιηρέτησε ως υπάλληλος. Για της εξεύρεση της αποζημίωσης λαμβάνεται υπόψη ο συνολικός χρόνος υπηρεσίας ως υπαλλήλου και εργάτη (Α.Π. 807/ 74). 8. Άσκηση ενδίκΐον μέσων Προθεσμίες ατμογών Από τις διατάξεις του άρθρου 6 παρ. 1 του Νόμου 3198/ 55 προβλέπεται η άσκηση του ενδίκου μέσου της αγατγής από μέρους του μισθωτού, η οποία έχει ως βάση την ακυρότητα καταγγελίας της σύμβασης εργασίας. Κοινοποιείται δε στον εργοδότη μέσα σε τρίμηνη προθεσμία από τη λύση της σχέσης εργασίας. Οι διατάξεις του παραπάνω Νόμου, σύμφωνα με το άρθρο 19 του Ν. 435/ 76 εφαρμόζονται αποκλειστικά και μόνο επί καταγγελίας σχέσης εξαρτημένης εργασίας. Εξάλλου, η άσκηση αγωγής από μέρους του μισθωτού που αφορά την καταβολή ή συμπλήρωση

41 34 της αποζημίωσης που προβλέπει ο νόμος 2112/ 20 και το Β.Δ. 16/ είναι απαράδεκτη εάν δεν κοινοποιηθεί εντός εξαμήνου προθεσμίας, από τι στιγμή που έχει καταστεί αυτή απαραίτητη. Η βραχυτφόθεσμη παραγραφή της αποζημίωσης η οποία για πρώτη φορά αναφέρεται στο Ν. 3198/ 55 - πιο μπροστά υπόκειντο σε 20ετή παραγραφή Α.Κ έχει σαν σκοπό να επιλύσει με ταχύ ρυθμό τις εργατικές διαφορές και να προαγάγει έτσι την κοινωνυτή ειρήνη στον εργασιακό χώρο και το κοινωνικό σύνολο γενικότερα. Η είσπραξη από τον μισθωτό μικρότερης αποζημίωσης, δεν αποτελεί παραίτηση του μισθωτού από τυχόν δικαίωμα του να αξιώσει μεγαλύτερη αποζημίωση. Η μη τήρηση των διατυττώσεων του Νόμου επιφέρει ακυρότητα της καταγγελίας και υπερημερία του εργοδότη. Στην υπερημερία υπάρχει υποχρέωση του εργοδότη να καταβάλλει τις αποδοχές του εργαζομένου από την ημέρα που ακυρώνεται η απόλυση μέχρι τη νέα τυχόν έγκυρη καταγγελία ή οικειοθελή αποχώρηση του μισθαητού, ή μέχρι τη μέρα κατά την οποία ο εργοδότης θα αποδεχθεί εκ νέου τις υπηρεσίες του απολυθέντος εργαζομένου. Στην περίπτωση αύξησης των αποδοχών μετά την καταγγελία, ο εργοδότης υποχρεσύται αναδρομικά να συμπληρώσει την αποζημίωση (εγγρ. Υπουργείου Εργασίας 191/ 84). 9. Αποδοχές αποζημίωσης ) ^ ω καταγγελίας της σύμβασης εργασίας- Έννοια τακπκίάν κυμαινόμενων αποδοχών. Διάφορες περιττηύσεις Η εγκυρότητα της καταγγελίας της σύμβασης εργασίας εξαρτάται και από τον υπολογισμό των αποδοχών της αποζημίωσης, η οποία σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 1,2 και 5 του ν. 3198/ 55, πρέπει να υπολογίζεται για όλους τους απολυόμενους μισθωτούς ανεξάρτητα ιδιότητας βάσει των τακτικών αποδοχών του

42 τελευταίου μήνα υπό καθεστώς πλτιροτις απασχόλησης. Τακτικές αποδοχές θεωρούνται ο μισθός καθώς και οποιαδήποτε άλλη παροχή εφόσον χορηγείται αντί μισθού, τακτικά και μόνιμα ως αντάλλαγμα της εργασίας. Εκτός από την αποζημίωση, οι μισθωτοί δικαιούνται και μια προσαύξηση, εκ ποσοστού 1/6 η οποία υπολογίζεται επί του συνόλου των αποδοχών και αποτελεί αναλογία που προκύπτει από το συνυπολογισμό ταιν δώρων και του επιδόματος αδείας. Στην αποζημίωση υπολογίζονται οι αμοιβές για εργασία που παρέχοντας κατά τις Κυριακές και τις νύχτες τακτικά (Α.Π. 584/ 86). Επίσης υπολογίζονται τα τακτικά επιδόματα, η αμοιβή για μόνιμη τακτική υπερωριακή απασχόληση ή υπερεργασία, το επίδομα ανθυγιεινής εργασίας, το επίδομα εορτών (Α_Π. 1442/ 79), το επίδομα αδείας (Α.Π. 317/ 70, Α.Π. 456/ 75), το επίδομα διαχειριστικών λαθών (Α.Π. 627/ 80Χ οι παροχές σε είδος ως αντάλλαγμα της εργασίας καθώς και το επίδομα τροφής (Α.Π. 993/ 73Χ οι προμήθειες (Α.Π. 78/ 74) κλπ. Με το άρθρο 9 του Ν. 2336/ 95 ορίζεται ότι η παροχές σε είδος που χορηγούνται αυτούσιες από ελευθεριότητα του εργοδότη, εφόσον εξυπηρετούν λειτουργικές ανάγκες δεν θεωρούνται τακτικές αποδοχές και δεν υπόκεινται σε ασφαλιστικές εισφορές ούτε σε φόρο εισοδήματος. Επιτρέπεται όμως η μερική καταβολή του μισθού σε είδος όπως επίδομα κατοικίας, τροφής κλπ Οταν αυτά καταβάλλονται ως αντάλλαγμα της εργασίας και όχι λόγω εξυπηρέτησης λειτουργικών αναγκών της εταχείρησης (Ν. 2112/ 20 άρθρο 3, Α.Ν. 539/ 45 άρθρο 3, Δ.Σ. 95/ 49 άρθρο 4). Δεν συνυπολογίζονται οι έκτακτες γενικά παροχές, αποζημιώσεις για παράνομη υπερωριακή Κυριακή εργασία. Από τη νομολογία των δικαστηρίων έχει κριθεί ότι η αποζημίωση για την εκτός έδρας διανυκτέρευση, έξοδα διαμονής και οδοιπορικά δεν φέρουν το χαρακτήρα τακτικών αποδοχών (Α.Π. 869/ 72, Εφετ. Αθηνών 2647/ 73, Α.Π. 167/ 69, Α.Π. 1934/ 79, Α.Π. 688/ 81), όταν