- 1. α) Μορφές της συμβάσεως Μερικής απασχόλησης πρόσληψη και απασχόληση

Transcript

1 I. (Άρθρο 2 του Ν. 3846/10) ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ - 1. α) Μορφές της συμβάσεως Μερικής απασχόλησης πρόσληψη και απασχόληση β) Συνεχόμενη απασχόληση, γ) Πρόσθετη απασχόληση - 2. Αποδοχές - 3. Απασχόληση κατά Κυριακή, αργίες, νύκτα - 4. Επιδόματα εορτών - 5. Άδεια - 6. Καταγγελία - 7. Δικαίωμα προτεραιότητας για πρόσληψη, υπηρεσία-προϋπηρεσία - 8. Δικαίωμα μετατροπής της συμβάσεως - 9. Επαγγελματική κατάρτιση Συμπλήρωση ρυθμίσεων Εφαρμογή διατάξεων Εργατικής Νομοθεσίας; α) Άδεια φροντίδος παιδιού β) Άδεια γονέων, γ) Πενθήμερο, δ) Ίση μεταχείριση - Ασφάλιση και μερική απασχόληση Αφερεγγυότης εργοδότου Εφαρμογή Μερικής Απασχολήσεως και στον Δημόσιο Τομέα 1. α) Μορφές συμβάσεως Πρόσληψη και απασχόληση (άρθρο 38 παρ. 1 Ν. 1892/90) όπως αντικατεστάθη με το άρθρο 2 του Ν. 2639/98 και Εγκ. 2432/99 και όπως αντικατεστάθη με τον Ν 3846/10). 1 / 26

2 Οι σχετικές διατάξεις των παρ. 1 έως και 5 άρθρου 2 του Ν. 3846/10 με τίτλο «μερική απασχόληση» έχουν ως εξής: «1. κατά την κατάρτιση της σύμβασης εργασίας ή κατά την διάρκειά της ο εργοδότης και ο μισθωτός μπορούν με έγγραφη ατομική σύμβαση να συμφωνήσουν, ημερήσια ή εβδομαδιαία ή δεκαπενθήμερη ή μηνιαία εργασία, για ορισμένο ή αόριστο χρόνο, η οποία θα είναι μικρότερης διάρκειας από την κανονική (μερική απασχόληση). Η συμφωνία αυτή εφόσον μέσα σε οκτώ (8) ημέρες από την κατάρτισή της δεν γνωστοποιηθεί στην οικεία Επιθεώρηση Εργασίας τεκμαίρεται ότι καλύπτει σχέση εργασίας με πλήρη απασχόληση. 2. Για την εφαρμογή του παρόντος άρθρου νοείται ως: α) «εργαζόμενος μερικής απασχόλησης», κάθε εργαζόμενος με σύμβαση ή σχέση εξαρτημένης εργασίας, του οποίου οι ώρες εργασίας, υπολογιζόμενες σε ημερήσια, εβδομαδιαία, δεκαπενθήμερη ή μηνιαία βάση είναι λιγότερες από το κανονικό ωράριο εργασίας του συγκρίσιμου εργαζόμενου με πλήρη απασχόληση, β) «συγκρίσιμος εργαζόμενος με πλήρη απασχόληση», κάθε εργαζόμενος πλήρους απασχόλησης, που απασχολείται στην ίδια επιχείρηση με σύμβαση ή σχέση εξαρτημένης εργασίας, και εκτελεί ίδια ή παρόμοια καθήκοντα, υπό τις αυτές συνθήκες. Όταν στην επιχείρηση δεν υπάρχει συγκρίσιμος εργαζόμενος με πλήρη απασχόληση, η σύγκριση γίνεται με αναφορά στη συλλογική ρύθμιση στην οποία θα υπαγόταν ο εργαζόμενος αν είχε προσληφθεί με πλήρη απασχόληση. Οι εργαζόμενοι με σύμβαση ή σχέση εργασίας μερικής απασχόλησης δεν επιτρέπεται να αντιμετωπίζονται δυσμενώς σε σχέση με τους συγκρίσιμους εργαζόμενους με κανονική απασχόληση, εκτός εάν συντρέχουν αντικειμενικοί λόγοι οι οποίοι τη δικαιολογούν, όπως η διαφοροποίηση στο ωράριο εργασίας. 3. Κατά την κατάρτιση της σύμβασης εργασίας ή κατά τη διάρκειά της ο εργοδότης και ο μισθωτός μπορούν με έγγραφη ατομική σύμβαση να συμφωνήσουν κάθε μορφή απασχόλησης εκ περιτροπής. 2 / 26

3 Εκ περιτροπής απασχόληση θεωρείται η απασχόληση κατά λιγότερες ημέρες την εβδομάδα ή κατά λιγότερες εβδομάδες το μήνα ή κατά λιγότερους μήνες το έτος ή και συνδυασμός αυτών κατά πλήρες ημερήσιο ωράριο εργασίας. Η παρεχόμενη από το άρθρο αυτό προστασία καλύπτει και τους απασχολούμενους με βάση τις συμφωνίες του προηγούμενου εδαφίου. Αν περιοριστούν οι δραστηριότητές του, ο εργοδότης μπορεί, αντί καταγγελίας της σύμβασης εργασίας, να επιβάλει σύστημα εκ περιτροπής απασχόλησης στην επιχείρησή του, η διάρκεια της οποίας δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει τους έξι (6) μήνες στο ίδιο ημερολογιακό έτος, μόνο εφόσον προηγουμένως προβεί σε ενημέρωση και διαβούλευση με τους νόμιμους εκπροσώπους των εργαζομένων, σύμφωνα με τις διατάξεις του π.δ. 240/2006 (ΦΕΚ252 Α ) και του ν. 1767/1988 (ΦΕΚ63 Α ). Οι συμφωνίες ή οι αποφάσεις της παραγράφου αυτής γνωστοποιούνται μέσα σε οκτώ (8) ημέρες από την κατάρτιση ή τη λήψη τους στην οικεία Επιθεώρηση Εργασίας. 4. Ως εκπρόσωποι των εργαζομένων, για την εφαρμογή της προηγούμενης παραγράφου ορίζονται κατά την εξής σειρά προτεραιότητας: α) οι εκπρόσωποι από την πλέον αντιπροσωπευτική συνδικαλιστική οργάνωση της επιχείρησης ή της εκμετάλλευσης, η οποία καλύπτει κατά το καταστατικό της εργαζόμενους, ανεξάρτητα από την κατηγορία, τη θέση ή την ειδικότητά τους, β) οι εκπρόσωποι των υφιστάμενων συνδικαλιστικών οργανώσεων της επιχείρησης ή της εκμετάλλευσης, γ) το συμβούλιο εργαζομένων, δ) εάν ελλείπουν συνδικαλιστικές οργανώσεις και συμβούλιο εργαζομένων, η ενημέρωση και 3 / 26

4 διαβούλευση γίνεται με το σύνολο των εργαζομένων. Η ενημέρωση μπορεί να γίνει με εφάπαξ ανακοίνωση σε εμφανές και προσιτό σημείο της επιχείρησης. Η διαβούλευση πραγματοποιείται σε τόπο και χρόνο που ορίζει ο εργοδότης. 5. Οι έγγραφες ατομικές συμβάσεις των προηγούμενων παραγράφων πρέπει να περιλαμβάνουν: α) τα στοιχεία ταυτότητας των συμβαλλομένων, β) τον τόπο παροχής της εργασίας, την έδρα της επιχείρησης ή τη διεύθυνση του εργοδότη, γ) το χρόνο της απασχόλησης, τον τρόπο κατανομής και τις περιόδους εργασίας, δ) τον τρόπο αμοιβής και ε) τους τυχόν όρους τροποποίησης της σύμβασης. Σε εποχικές ξενοδοχειακές και επισιτιστικές επιχειρήσεις οι έγγραφες ατομικές συμβάσεις, κατά την παράγραφο 1 του παρόντος, γίνονται για ημερήσια ή εβδομαδιαία περίοδο εργασίας». Από τις ανωτέρω διατάξεις προκύπτει ότι η απασχόληση μπορεί να είναι η καθημερινή αλλά με μειωμένο ωράριο ή διαλείπουσα δηλαδή για λιγότερες των 5 (όταν ισχύει το πενθήμερο) ή λιγότερες των 6 (όταν ισχύει το εξαήμερο) ημέρες, κατά πλήρες (εκ περιτροπής απασχόληση) ή και κατά μειωμένο ωράριο ( μερική απασχόληση), για κάθε ημέρα εργασίας. Στην παρ. 2 δίδεται η έννοια του «εργαζομένου μερικής απασχόλησης» (εργασία επί λιγότερες ώρες ημερησίως ή εβδομαδιαίως ή κατά 15νθήμερο ή μήνα), εν σχέσει με τον «συγκρίσιμο εργαζόμενο πλήρους απασχολήσεως» του οποίου επίσης δίδεται η έννοια. Ορίζεται επίσης ότι οι συμβάσεις γνωστοποιούνται εντός 8 ημερών στην Επιθεώρηση Εργασίας και ότι δεν πρέπει να υπάρχει αδικαιολόγητη δυσμενής μεταχείριση του μερικώς απασχολουμένου έναντι του πλήρως απασχολουμένου. Η απασχόληση κατά πλήρες ωράριο επί λιγότερες όμως ημέρες εργασίας, συνιστά την εκ περιτροπής απασχόληση όπως αναφέρεται ήδη ρητώς στην παρ. 3 του άρθρου 2 Σημειώνουμε ότι ο όρος «ωρομίσθιος» που χρησιμοποιείται ευρέως, δεν απαντά στα 4 / 26

5 νομοθετήματα του ιδιωτικού τομέως. Με τον όρο αυτόν χαρακτηρίζεται ο απασχολούμενος με μερική απασχόληση του οποίου ο υπολογισμός των αποδοχών γίνεται βάσει του ωρομισθίου. - Το έγγραφο που καθιερώνεται με τις ανωτέρω διατάξεις (όπως και με τις προγενέστερες του Ν. 2639/98), συνιστά συστατικό τύπο (Εγκ. Υπ. Εργασίας 2432/99). Σχετικά οι αποφάσεις των Δικαστηρίων έχουν δεχθεί τα εξής: - Απαιτείται έγγραφως τύπος (συστατικός). Εν ελλείψει, υπάρχει απόλυτη ακυρότης, λαμβανομένη υπ όψη αυτεπαγγέλτως (ΑΠ 199/05). Εάν η σύμβαση δεν καταρτισθεί εγγράφως είναι άκυρη Ευθύνη εργοδότου κατά τις διατάξεις περί αδικαιολογήτου πλουτισμού. Δεν καθίσταται ο εργοδότης υπερήμερος ως προς την αποδοχή της εργασίας (ΑΠ 640/08) Η μη έγγραφη συμφωνία περί μερικής απασχολήσεως είναι απολύτως άκυρη έστω και αν γνωστοποιήθηκε εγγράφως στον μισθωτό και στην Επιθεώρηση Εργασίας (ΑΠ 1583/09). Η μείωση των ωρών εργασίας και του μισθού χωρίς την τήρηση εγγράφου τύπου, δεν συνιστά έγκυρη σύμβαση μερικής απασχολήσεως. Οφείλεται ο μισθός της πλήρους απασχολήσεως, έστω και αν ο μισθωτός απεδέχθη την άτυπη μεταβολή (ΑΠ 845/2003) Συστατικός ο έγγραφος τύπος. Συνέπειες παραλείψεως (ΑΠ 330/08, Μονομ. Πρωτ. 2039/09). Συνέπειες μη τηρήσεως: Διάκριση ως προς τα αποτελέσματα της ακυρότητος: α) αν συμφωνείται να τροποποιηθεί η υπάρχουσα σύμβαση πλήρους απασχολήσεως και β) αν συμφωνείται να μεταβληθεί η πλήρης απασχόληση σε μερική, ταυτόχρονη λύση της συμβάσεως πλήρους απασχολήσεως ή αν δεν προϋπήρχε σύμβαση πλήρους απασχολήσεως (ΑΠ 1770/2002). Αν δεν προϋπήρχε σύμβαση πλήρους απασχολήσεως, ή άκυρη λόγω ελλείψεως εγγράφου, συμφωνία μερικής απασχόλησης δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι γεννά αυτομάτως έγκυρη σύμβαση πλήρους απασχολήσεως (Εφ, Αθ. 33/03, ΑΠ 1676/07). * Προ του Ν. 1892/90 δεν απαιτείται έγγραφο για τη σύναψη της συμφωνίας περί μερικής απασχολήσεως. Έγγραφο απαιτούσε μόνον η διάταξη του άρθρου 13 παρ. 7 του ΝΔ 2961/54 περί «εκ περιτροπής εργασίας πάσης μορφής». Η διάταξη αυτή όριζε τα εξής: «7. Ο εργοδότης και ο μισθωτός δύνανται είτε κατά την σύστασιν της σχέσεως εργασίας είτε διαρκούσης ταύτης να συμφωνήσουν, εγγράφως, πάσης μορφής εκ περιτροπής εργασίαν, καθορίζοντες και την ανάλογον μισθοδοσίαν βάσει των εκάστοτε ισχυόντων ημερομισθίων ή μισθών». 5 / 26

6 «Εκ περιτροπής εργασία» με τις δύο μορφές της (συμβατικής και μονομερώς επιβαλλομένης) προέβλεπε και ο αμέσως προηγούμενος ν. 2639/98, χωρίς όμως να προσδιορίζει την έννοια της «εκ περιτροπής εργασίας». Η έννοια εδίδετο στην Εισηγητική Έκθεση του Ν. 2639/98 ως εξής: «Ως εκ περιτροπής απασχόληση θεωρείται η απασχόληση κατά πλήρες ωράριο καθ ορισμένες ημέρες Έτσι εκ περιτροπής απασχόληση («ανά ημέρα») είναι η απασχόληση επί 1ή 2 ή 3 ή 4 ημέρες (επί 5θήμερη ή και 5 ημέρες (επί 6ημέρου) κατά πλήρες πάντοτε ωράριο. Επίσης («καθ εβδομάδα») είναι η απασχόληση επί 3 μόνον (αντί των 4) εβδομάδες του μηνός, και («κατά μήνα») ή απασχόληση μήνα παρά μήνα. Σ όλες αυτές τις περιπτώσεις υπάρχει, κατ αντίθεσιν προς την πλήρη απασχόληση διαδοχική εναλλαγή περιόδων εργασίας με περιόδους αναπαύσεως δηλαδή εκ περιτροπής εργασία». Σχετική και η Γνωμοδότηση 5/2010 Πλ. Ολομ. του Νομ. Συμβουλίου του Κράτους, η οποία εδέχθη ότι αρκεί η εναλλαγή χρονικών περιόδων απασχολήσεως με απλώς ανάλογες περιόδους μη απασχολήσεως και δεν απαιτείται η εναλλαγή ίσων διαστημάτων. Για την έννοια της εκ περιτροπής εργασίας (Εφ. Αθηνών 8893/89). Στο νέο νόμο καθορίζεται η έννοια της «εκ περιτροπής απασχολήσεως» ως εργασίας κατά λιγότερες ημέρες την εβδομάδα ή κατά λιγότερες εβδομάδες τον μήνα ή κατά λιγότερους μήνες το έτος ή συνδυασμός αυτών, κατά πλήρες όμως ημερήσιο ωράριο εργασίας. Επίσης καθορίζεται ποιοι είναι «οι εκπρόσωποι των εργαζομένων» για την τήρηση της διαδικασίας διαβουλεύσεως που προβλέπεται από τον νόμο όταν η εκ περιτροπής εργασία επιβάλλεται από τον εργοδότη (μονομερώς) και εφ όσον υπάρχει περιορισμός των (οικονομικών) δραστηριοτήτων του. Στην Επιθεώρηση Εργασίας γίνεται, εντός οκτώ ημερών γνωστοποίηση είτε της συμφωνίας τε της αποφάσεως του εργοδότου περί θέσεως των μισθωτών σε εκ περιτροπή εργασία. Εξυπακούεται ότι η απόφαση, ως μονομερής εί 6 / 26

7 πράξη (δικαιοπραξία) φέρει την υπογραφή μόνον του εργοδότου και όχι και του μισθωτού. Στην επιβαλλόμενη από τον εργοδότη εκ περιτροπής εργασία τίθεται από τον νόμο χρονικό όριο: «δεν επιτρέπεται η διάρκεια της να υπερβαίνει τους 6 μήνες το ίδιο ημερολογιακό έτος». Συνεχόμενη απασχόληση. Η παρ. 7 του άρθρου 2 του Ν. 3846/10 ορίζει τα εξής: «7. Αν η μερική απασχόληση έχει καθοριστεί με ημερήσιο ωράριο μικρότερης διάρκειας από το κανονικό η παροχή της συμφωνημένης εργασίας των μερικώς απασχολούμενων πρέπει να είναι συνεχόμενη και να παρέχεται μία φορά την ημέρα. Η διάταξη του προηγούμενου εδαφίου δεν εφαρμόζεται στους οδηγούς αυτοκινήτων μεταφοράς μαθητών, νηπίων και βρεφών και στους συνοδούς αυτών που εργάζονται στα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια, στους παιδικούς και βρεφονηπιακούς στα νηπιαγωγεία, καθώς και στους καθηγητές που εργάζονται στα φροντιστήρια ξένων γλωσσών και μέσης εκπαίδευσης». Η ανωτέρω διάταξη έχει το ίδιο περιεχόμενο με την παρ. 5 του άρθρου 2 του Ν. 2639/98, όπως είχε συμπληρωθεί με το άρθρο 14 του Ν. 2747/99. Σύμφωνα με την ανωτέρω διάταξη οι οδηγοί αυτοκινήτων που αναφέρονται σ αυτήν, καθώς και οι καθηγητές φροντιστηρίων ξένων γλωσσών και Μέσης Εκπαιδεύσεως, οι οποίοι εργάζονται με μερική απασχόληση, επιτρεπτώς απασχολούνται περισσότερες από μία φορές την ημέρα. 7 / 26

8 γ) Πρόσθετη απασχόληση. Η παρ. 11 του άρθρου 2 του Ν. 3846/10 ορίζει τα εξής: «11. Αν παραστεί ανάγκη για πρόσθετη εργασία πέρα από τη συμφωνηθείσα, ο εργαζόμενος έχει υποχρέωση να την παράσχει, αν είναι σε θέση να το κάνει και η άρνησή του θα ήταν αντίθετη με την καλή πίστη. Αν παρασχεθεί εργασία πέραν της συμφωνημένης, ο μερικός απασχολούμενος δικαιούται αντί στοιχης αμοιβής με προσαύξηση 10%. Ο μερικώς απασχολούμενος μπορεί να αρνηθεί την παροχή εργασίας πέραν της συμφωνημένης, όταν αυτή η πρόσθετη εργασία λαμβάνει χώρα κατά συνήθη τρόπο. Το άρθρο 659 του Αστικού Κώδικος αφορά την πρόσθετη απασχόληση και ορίζει τα εξής: «Εάν παραστεί ανάγκη εργασίας επί πλέον της συμφωνηθείσης ή της συνήθους ο εκμισθωτής (μισθωτός) υποχρεούται εις ταύτην εάν είναι εις θέσιν να εκτελέσει αυτήν και η άρνησης του θα προσέκρουε εις την καλήν πίστιν. Διά την επί πλέον ταύτην εργασίαν δικαιούται εις συμπληρωματικήν αμοιβήν κανονιζομένην αναλόγως του συμφωνηθέντος μισθού και των ειδικών περιστάσεων». Η νέα διάταξη έχει παρόμοιο με εκείνο της διατάξεως του άρθρου 659 του Αστικού Κώδικος περιεχόμενο, θεσπίζει όμως το δικαίωμα του μισθωτού εφ όσον απασχολείται μερικώς και όχι πλήρως, να λάβει όχι μόνον συμπληρωματική αμοιβή βάσει του καταβαλλόμενου ωρομισθίου του, αλλά και προσαύξηση 10% επί της αμοιβής αυτής. Δικαίωμα αρνήσεως παροχής προσθέτου εργασίας παρέχεται στον μισθωτό όταν η πρόσθετη εργασία προσλαμβάνει τον χαρακτήρα της συνήθους (αντί της εκτάκτου). Πρόσθετη εργασία μπορεί να υπάρχει τόσο στην μερική απασχόληση (υπό την στενή 8 / 26

9 έννοια) όταν πραγματοποιείται απασχόληση πέρα του καθορισμένου (μικρότερου) ωραρίου, ημερησίως, όσο και στην απασχόληση εκ περιτροπής, όταν υπάρχει απασχόληση είτε επί πλέον του ωραρίου (πλήρους) της ημέρας εργασίας είτε κατά την ημέρα κατά την οποία δεν πραγματοποιείται απασχόληση. δ) για τον μερικώς απασχολούμενο (και υπό τις δύο μορφές της μερικής απασχολήσεως δηλαδή τόσο της μειώσεως του ημερησίου ωραρίου όσο και της εκ περιτροπής εργασίας) δεν υπάρχει θέμα πραγματοποιήσεως υπερεργασίας (κατά τον Ν. 3863/10), αφού με την μερική απασχόληση δεν μπορεί) να υπερβαίνει καθ εβδομάδα τις 40 ώρες εργασίας. ε) Εν περιπτώσει πραγματοποιήσεως υπερωρίας ο απασχολούμενος με μερική απασχόληση μισθωτός δικαιούται των προσαυξήσεων που καθορίζει η Εργατική Νομοθεσία, σύμφωνα με την παρ. 17 του άρθρου 2 του Ν. 3846/10. Ως υπερωρία εν προκειμένω θεωρείται η απασχόληση πέρα των 8 ωρών ημερησίως, όταν στην επιχείρηση εφαρμόζεται σύστημα εξαημέρου εβδομαδιαίας απασχολήσεως ή των 9 ωρών ημερησίως όταν εφαρμόζεται σύστημα πενθημέρου εργασίας. στ) ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ συμβάσεως μερικής απασχολήσεως βλ. στο τέλος αυτής της μελέτης. 2. Αποδοχές, Στην παρ. 9 του άρθρου 2 του ν. 3846/10 ορίζονται τα εξής: «9. Οι αποδοχές των εργαζομένων με σύμβαση ή σχέση εργασίας μερικής απασχόλησης υπολογίζονται όπως και οι αποδοχές του συγκρίσιμου εργαζόμενου και αντιστοιχούν στις ώρες εργασίας της μερικής απασχόλησης. Εφόσον το ωράριο απασχόλησής τους είναι μικρότερο των τεσσάρων (4) ωρών ημερησίως, οι αποδοχές των μερικώς απασχολουμένων μισθωτών προσαυξάνονται κατά επτάμισυ τοις εκατό (7,5%). Βάσει της ανωτέρω διατάξεως οι απασχολούμενοι με μερική απασχόληση δικαιούνται για κάθε ημέρα εργασίας τόσα ωρομίσθια από τον μηνιαίο μισθό ή το ημερομίσθιο που 9 / 26

10 προβλέπεται στις οικείες ΣΣΕ και ΔΑ, για τον πλήρως απασχολούμενο («συγκρίσιμο») όσες είναι οι ώρες κατά τις οποίες απασχολούνται. Όπως είναι γνωστό, βάσει της από Εθνικής Γενικής ΣΣΕ ο μηνιαίος μισθός των Συλλογικών συμβάσεων αντιστοιχεί στις 25 ημέρες το μήνα, στις 6 δηλαδή ημέρες της κάθε εβδομάδος, τα δε ημερομίσθια που προβλέπονται στις συλλογικές Συμβάσεις οφείλονται για 6 ημέρες την εβδομάδα, ακόμη και αν στη συγκεκριμένη επιχείρηση εφαρμόζεται σύστημα πενθημέρου εργασίας. Κατά το άρθρο 5 της ΕΓΣΣΕ αυτής το ωρομίσθιο εξευρίσκεται διά της διαιρέσεως των 6/25 του μηνιαίου μισθού ή των 6 ημερομισθίων διά του ισχύοντος πλήρους εβδομαδιαίου (40 ώρες κατά κανόνα από ) ή απλούστερα με τον πολλαπλασιασμό του μηνιαίου μισθού επί 0,006 (6:25:40) ή του ημερομισθίου επί 0,15 (6:40). Αναλυτικότερα, για τον υπολογισμό των αποδοχών επί μερικής απασχολήσεως την εξεύρεση του ωρομισθίου και την αναγωγή του ωρομισθίου σε μηνιαίο μισθό (πολλαπλασιασμός του ωρομισθίου επί τις ώρες ημερησίας απασχολήσεως εν συνεχεία του γινομένου επί τις ημέρες εβδομαδιαίας απασχολήσεως και τέλος του νέου γινομένου επί 4,1666). Ελλείψει διακρίσεως, οι παροχές εις είδος των ΣΣΕ χορηγούνται και στους απασχολούμενους με μερική απασχόληση ΑΠ 1523/08. Και ο Λογιστής που απασχολείται με μερική απασχόληση δικαιούται επιδόματος ισολογισμού. Στο β εδάφιο της διατάξεως προβλέπεται η προσαύξηση 7,5% για όσους απασχολούνται λιγότερο των 4 ωρών. Λαμβάνεται υπ όψη ο αριθμός των ωρών ημερησίας απασχολήσεως και όχι των ωρών καθ εβδομάδα. Ο σκοπός τον οποίο επιδιώκει η ανωτέρω διάταξη η οποία έχει προστεθεί στο σχετικό κεφάλαιο της μερικής απασχολήσεως συνίσταται στην οικονομική ενίσχυση των εργαζομένων που απασχολούνται βάσει ειδικής συμφωνίας με μειωμένο ωράριο παρά το ότι η εργασία που προσφέρουν παρέχεται συνήθως στην αγορά εργασίας κατά πλήρες ωράριο. 10 / 26

11 Ο ανωτέρω σκοπός οδηγεί στο συμπέρασμα ότι την προσαύξηση δικαιούνται όσοι απασχολούνται κατά μειωμένο έναντι του συνήθως ισχύοντος στην αγορά εργασίας «κανονικού» ωραρίου. Πρέπει δηλαδή να απασχολούνται με σχέση ή σύμβαση «μερικής απασχόλησης» δηλαδή μικρότερης απασχολήσεως, όπως ορίζεται ρητώς στην διάταξη. Ως εκ τούτου δεν δικαιούνται νομίζουμε, να λάβουν την προσαύξηση αυτή όσοι κατά τα ισχύοντα στην αγορά εργασίας απασχολούνται συνήθως κατά μειωμένο ωράριο το οποίο γι αυτούς ως εκ του είδους της εργασίας τους, αποτελεί το πλήρες ωράριο. Στην τελευταία αυτή περίπτωση ανήκουν και οι καθηγητές των Φροντιστηρίων Μέσης εκπαιδεύσεως και Ξένων Γλωσσών, εφ όσον απασχολούνται κατά σύστημα με μειωμένο ωράριο. Όπως έχει δεχθεί το Υπ. Εργασίας, η προσαύξηση χορηγείται και στην περίπτωση που ο μισθωτός απασχολείται με μερική απασχόληση, σε περισσότερους εργοδότες, εφ όσον η απασχόληση στον καθένα είναι μικρότερη των 4 ωρών (Εγκ. Υπ. εργασίας 80015/2001). Η διάταξη κάνει λόγο για «προσαύξηση των αποδοχών» των μερικώς απασχολούμενων μισθωτών. Όπως προκύπτει ερμηνευτικώς, προσαυξάνονται είτε οι νόμιμες αποδοχές, εφ όσον οι μισθωτοί αμείβονται με τις ΣΣΕ ή ΔΑ είτε οι ανώτερες τυχόν καταβαλλόμενες αποδοχές. Η νέα διάταξη δεν επαναλαμβάνει την ρύθμιση του Ν. 2639/98 σύμφωνα με την οποία την προσαύξηση λαμβάνουν οι αμειβόμενοι «με το κατώτατο όριο αποδοχών». Πώς είχε ερμηνευθεί αυτό το «κατώτατο όριο». Ζήτημα γεννάται αν το 7,5% μπορεί να συμψηφισθεί με ανώτερες των νομίμων καταβαλλόμενες αποδοχές. Η απάντηση είναι θετική εφ όσον όμως έχει γίνει ειδική συμφωνία μεταξύ εργοδότου και μισθωτού, οι δε ανώτερες αποδοχές υπερβαίνουν τις προβλεπόμενες από τις ΣΣΕ κλπ. τόσο ώστε να περιέχεται το 7,5%. (την ύπαρξη ειδικής συμφωνίας για τον συμψηφισμό έχει δεχθεί η νομολογία στην περίπτωση της προσθέτου εργασίας και της υπερεργασίας. 11 / 26

12 3. Απασχόληση κατά Κυριακή, αργίες, νύκτα. Η παρ. 6 του άρθρου 2 του Ν. 3846/10 ορίζει τα εξής: «6. Σε κάθε περίπτωση, η απασχόληση κατά την Κυριακή ή άλλη ημέρα αργίας ως και η νυκτερινή εργασία συνεπάγεται την καταβολή της νόμιμης προσαύξησης». Βάσει της ανωτέρω διατάξεως εν περιπτώσει απασχολήσεως του μισθωτού με μερική απασχόληση κατά Κυριακή ή εορτή, ο εργοδότης υποχρεούται να του καταβάλλει προσαύξηση 75% επί του νομίμου ωρομισθίου του για τόσες ώρες, όσες είναι οι ώρες που θα απασχοληθεί (ΑΠ 483/79)Το ίδιο ισχύει και για την νύκ τα για την οποία όμως η προσαύξηση είναι 25% επί του νομίμου ωρομισθίου. Ως νύκτα θεωρείται το διάστημα από 10 μ.μ. έως 6 π.μ. της επόμενης ημέρας. 4. Επιδόματα εορτών (δώρα).στον Ν. 3846/10 δεν περιλαμβάνεται διάταξη σχετική με τα επιδόματα εορτών. Κατά τα ισχύοντα, και εφαρμοζόμενα και στη μερική απασχόληση κατά την παρ. 17 του άρθρου 2 του Ν. 3846/10: 1) Ο απασχολούμενος καθημερινώς (επί λιγότερες εν σχέσει προς την πλήρη απασχόληση ώρες) θα λάβει ως δώρο όσα ημερομίσθια (ή εικοστά πέμπτα του μισθού) λαμβάνει και ο πλήρως απασχολούμενος βάσει όμως των μειωμένων αναλόγως προς τον χρόνο απασχολήσεώς του, αποδοχών. 2) Επί απασχολήσεως κατά πλήρες ημερήσιο ωράριο επί λιγότερες όμως των 6 (επί εξαημέρου συστήματος) ή των 5 (επί πενθημέρου) ημέρες εκ περιτροπής απασχόληση), θα λάβει 2 ημερομίσθια δώρου για κάθε 13 πραγματοποιηθέντα ημερομίσθια στο διάστημα από 1.1 έως 30.4 για το δώρο Πάσχα και 1 ημερομίσθιο δώρου για κάθε 8 πραγματοποιηθέντα ημερομίσθια στο διάστημα από 1,5 μέχρι για το δώρο Χριστουγέννων. 12 / 26

13 Δεν γεννάται θέμα λήψεως αναλογίας δώρου και για τις ημέρες μη απασχολήσεως κατά το σύστημα εκ περιτροπής εργασίας, όπως όριζε το άρθρο 4 παρ. 3 της ΥΑ 19040/81 για τις περιπτώσεις, προφανώς, λήψεως αποδοχών και κατά τις ημέρες μη απασχολήσεως. 3) Επί απασχολήσεως λιγότερες ημέρες την εβδομάδα με μειωμένη καθ ημέραν απασχόληση: 2 ημερομίσθια δώρου ανά 13 πραγματοποιηθέντα ημερομίσθια για το δώρο Πάσχα και 1 ημερομίσθιο δώρου ανά 8 πραγματοποιηθέντα ημερομίσθια για το δώρο Χριστουγέννων (τα οποία, εν σχέσει προς το πλήρες ημερομίσθιο, είναι κατά ποσόν αναλόγως μειωμένα). Αν η απασχόληση δεν παρέχεται επί σταθερό πάντοτε αριθμό ωρών, με συνέπεια να κυμαίν ονται οι ημερήσιες αποδοχές, η εξεύρεση του ποσού του δώρου θα γίνη με βάση τον μέσο όρο αποδοχών, κατ άρθρο 4 της ΥΑ 19040/ Άδεια. Η παρ. 10 του άρθρου 2 ν 3846/10 ορίζει τα εξής: «10. Οι μερικώς απασχολούμενοι μισθωτοί έχουν δικαίωμα ετήσιας άδειας με αποδοχές και επίδομα αδείας με βάση τις αποδοχές που θα ελάμβαναν, εάν εργάζονταν το χρόνο της αδείας τους, για τη διάρκεια της οποίας εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις των παρ. 1 και 2 του άρθρου 2 του άρθρου 2 του ΑΝ 539/45, όπως ισχύει». Βάσει της παραπάνω διατάξεως, οι μερικώς απασχολούμενοι μισθωτοί δικαιούνται κατ έτος αδείας αναπαύσεως. Άδεια δικαιούνται να λάβουν τόσο οι μισθωτοί που απασχολούνται καθημερινώς, με μειωμένο ωράριο όσο και όσοι απασχολούνται επί λιγότερες των 5 (ή 6) ημέρες της εβδομάδος (διαλείπουσα απασχόληση), με πλήρη ημερησίως (εκ περιτροπής απασχόληση) ή με μειωμένη απασχόληση. Η ανωτέρω διάταξη δεν παραπέμπει και στην ΕΓΣΣΕ της με την οποία προβλέπεται η χορήγηση 30 ή 25 εργασίμων ημερών (εξαήμερο ή πενθήμερο αντιστοίχως) 13 / 26

14 για όσους έχουν 10 έτη υπηρεσίας στον ίδιο εργοδότη ή 12 έτη υπηρεσίας σε οποιονδήποτε εργοδότη ούτε στην ΕΓΣΣΕ με την οποία χορηγήθηκε 1 επί πλέον ημέρα σε όσους έχουν 25 έτη υπηρεσίας ή προϋπηρεσίας. Νομίζουμε όμως ότι και για τους μισθωτούς με μερική απασχόληση ισχύει ή επί πλέον αυτή άδεια, ο δε νομοθέτης απλώς παραπέμπει στον βασικό περί αδείας νόμο, ενώ η έλλειψη παραπομπής και στις ΕΓΣΣΕ αναπληρώνεται από την γενική διάταξη του άρθρου 17 «κατά τα λοιπά εφαρμόζονται όλες οι διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας». Κατά τη διάρκεια της αδείας οι μισθωτοί θα λάβουν τις ανάλογες προς το χρόνο απασχολήσεώς τους αποδοχές που θα ελάμβαναν αν κατά τον αντίστοιχο χρόνο εργάζονταν. Επίσης δικαιούνται επίδομα αδείας που είναι ίσο με τις αποδοχές αδείας, χωρίς όμως να μπορεί να υπερβεί το μισό μισθό (για όσους αμείβονται με μισθό) ή τα 13 ημερομίσθια (για όσους αμείβονται με ημερομίσθια). Για όσους αμείβονται με μισθό και έχουν μηνιαία απασχόληση μέχρι 13 ημέρες το μήνα, το επίδομα αδείας είναι ίσο με τις αποδοχές αδείας, γιατί ο περιορισμός του ½ του μισθού αφορά τις συνήθεις περιπτώσεις πλήρους (ή εν πάση περιπτώσει, επί περισσότερες των 13 ημερών) απασχολήσεως (Έγγρ. 1219/83 Υπ. Εργασίας). Ζήτημα γεννάται για τον υπολογισμό της αδείας, αλλά και των αποδοχών και του επιδόματος αδείας όταν υπάρχει μεταβολή του συστήματος εργασίας από πλήρη σε μερική απασχόληση μέσα στο ημερολογιακό έτος το οποίο αφορά η άδεια. Υπάρχουν διάφορες περιπτώσεις: α) Η περίπτωση μετατροπής της καθημερινής απασχολήσεως σε διαλείπουσα στην οποία εμπίπτει και η εκ περιτροπής απασχόληση. Εάν πρόκειται για το πρώτο ή το δεύτερο έτος κατά το οποίο συσχετίζεται αμέσως η άδεια με το διάστημα απασχολήσεως, τότε για το διάστημα της πλήρους απασχολήσεως, όταν χορηγηθεί άδεια, θα δοθεί αναλογία της άδειας (και των αποδοχών επιδόματος) βάσει της πλήρους απασχολήσεως ενώ για το υπόλοιπο διάστημα θα γίνει υπολογισμός βάσει του συστήματος διαλειπούσης απασχολήσεως. Για τα έτη 3ο και επόμενα, κατά τα οποία οφείλεται ολόκληρη άδεια που αντιστοιχεί σε όλο το ημερολογιακό έτος ο υπολογισμός της αδείας (αν χορηγηθεί μετά από την μετατροπή της απασχολήσεως σε διαλείπουσα) θα γίνει με το σύστημα της 14 / 26

15 διαλειπούσης απασχολήσεως Εάν χορηγηθεί προ της μετατροπής θα χορηγηθεί ολόκληρη με το σύστημα της πλήρους απασχολήσεως. Αντιστοίχως οι αποδοχές αδείας θα είναι ανάλογες προς τον αριθμό ημερών αδείας και το συγκεκριμένο διάστημα της αδείας. β) Η περίπτωση μετατροπής της πλήρους απασχολήσεως σε μερική (λιγότερες ώρες κάθε ημέρα). Και στην περίπτωση αυτή αν πρόκειται για το πρώτο ή το δεύτερο έτος, η άδεια (μάλλον οι αποδοχές αδείας) που ζητεί ο μισθωτός κατά τα διαστήματα πλήρους απασχολήσεως θα υπολογισθούν με τις πλήρεις αποδοχές ενώ οι αποδοχές αδείας που αντιστοιχούν στους υπόλοιπους μήνες (μερικής απασχολήσεως) κατά τους οποίους χορηγείται η άδεια θα υπολογισθούν με τις αποδοχές της μερικής απασχολήσεως. Για τα υπόλοιπα έτη (3ο και εφεξής) οι αποδοχές αδείας συσχετίζονται με το διάστημα της αδείας. Αν κατά το διάστημα αυτό θα ελάμβανε πλήρεις αποδοχές πριν από την μετατροπή- τότε θα λάβει και πλήρεις αποδοχές αδείας, άλλως- μετά από την μετατροπή- θα λάβει μειωμένες αποδοχές. 6. Καταγγελία. Η παρ. 8 του άρθρου 2 του Ν 3846/10 ορίζει τα εξής: «8. Καταγγελία της σύμβασης εργασίας λόγω μη αποδοχής από τον μισθωτό εργοδοτικής πρότασης για μερική απασχόληση είναι άκυρη». Σχετικές είναι και οι υπ αριθμ. 991/96 και 775/99 αποφάσεις του Αρείου Πάγου. Αντιθέτως, με την ΑΠ 847/96 γίνεται δεκτό ότι δεν είναι καταχρηστική η τροποποιητική καταγγελία όταν οφείλεται στην άρνηση του απασχολούμενου με μειωμένο ωράριο ν αποδεχθεί την πρόταση του εργοδότου περί απασχολήσεως του για πλήρες ωράριο με αύξηση των αποδοχών. Η μείωση του χρόνου εργασίας με ανάλογη μείωση των αποδοχών αποτελεί ηπιότερο μέτρο έναντι της απολύσεως. 15 / 26

16 Ως προς τον υπολογισμό της αποζημιώσεως θα ληφθούν υπόψη οι διατάξεις των Ν. 2112/20 και 3198/55 και του ΒΔ 16/ ως χρόνος υπηρεσίας θεωρείται όλος ο χρόνος της εργασιακής σχέσεως. Υπολογίζονται και οι ημέρες μη παροχής εργασίας στο σύστημα εκ περιτροπής εργασίας, καθώς και ως πλήρεις οι ημέρες κατά τις οποίες παρέχεται εργασία με μειωμένο ωράριο. Όπως έχει δεχθεί η νομολογία στον χρόνο υπηρεσίας, για τον υπολογισμό της αποζημιώσεως λαμβάνεται υπ όψιν και ο χρόνος αναστολής της συμβάσεως λόγω ασθενείας αδείας άνευ αποδοχών ή άλλης αιτίας (Εφ Θες/νίκης2920/88, ΑΠ 751/87). Κατά τα λοιπά: α) Για τον υπολογισμό της αποζημιώσεως για μεν τον έχοντα την ιδιότητα του υπαλλήλου και αμειβόμενο με μηνιαίο μισθό θα ληφθεί υπόψη ο αναλόγως προς τον χρόνο εργασίας μειωμένος μηνιαίος μισθός (ΑΠ 50/60). Ο υπολογισμός ισχύει τόσο για μισθωτό που απασχολείται καθημερινώς με μειωμένο ωράριο, όσο και για μισθωτό με διαλείπουσα απασχόληση. Αν ο υπάλληλος αμείβεται με ημερομίσθιο θα αναχθεί σε μισθό με τον πολλαπλασιασμό του επί τον αριθμό των ημερών απασχολήσεως του μισθωτού καθ εβδομάδα και εν συνεχεία επί 4, β) Όταν αφορά τον έχοντα την ιδιότητα του εργατοτεχνίτη και αμειβόμενο με ημερομίσθιο θα γίνη η εξής διάκριση: βα) Ο εργατοτεχνίτης που απασχολείται καθημερινώς θα αποζημιωθεί με τον συνήθη πίνακα αποζημιώσεως εργατοτεχνιτών αλλά βάσει του πραγματικώς καταβαλλόμενου και αναλόγως προς τον χρόνο ημερησίας απασχολήσεως του μειωμένου ημερομισθίου του. ββ) Ο εργατοτεχνίτης που έχει διαλείπουσα απασχόληση θα αποζημιωθεί επίσης με τον πίνακα αποζημιώσεως εργατοτεχνιτών, αλλά βάσει πλασματικού ημερομισθίου που θα εξευρεθεί με την διαίρεση του συνολικού ποσού που παίρνει κάθε μήνα διά / 26

17 Υπενθυμίζουμε ότι ως εργατοτεχνίτες αποζημιώνονται από και εφ εξής, και οι οικιακοί υπηρέτες κλπ. οικόσιτοι διδάσκαλοι κλπ. του άρθρου 3 παρ. 1 εδ. β και γ του ΒΔ 16/ (άρθρο 43 Ν. 1836/89). Εάν γίνει καταγγελία της συμβάσεως καθ όν χρόνο ο μισθωτός ευρίσκεται σε διαθεσιμότητα ή σε εκ περιτροπής απασχόληση, μονομερώς επιβληθείσα, η αποζημίωσή του θα υπολογισθεί βάσει των πλήρων αποδοχών. 7. Δικαίωμα προτεραιότητας για πρόσληψη σε θέση πλήρους απασχολήσεως. Η παρ. 13 του άρθρου 2 του Ν. 3846/10 ορίζει τα εξής: «13. ο μερικώς απασχολούμενος, επί προσφοράς εργασίας με ίσους όρους από μισθωτούς της ίδιας κατηγορίας, έχει δικαίωμα προτεραιότητας για πρόσληψη σε θέση εργασίας πλήρους απασχόλησης στην ίδια επιχείρηση. Ο χρόνος της μερικής απασχόλησης λαμβάνεται υπόψη ως χρόνος προϋπηρεσίας όπως και για τον συγκρίσιμο εργαζόμενο. Για τον υπολογισμό της προϋπηρεσίας αυτής, μερική απασχόληση που αντιστοιχεί στον κανονικό (νόμιμο ή συμβατικό ημερήσιο χρόνο του συγκρίσιμου εργαζόμενου αντιστοιχεί σε μία ημέρα προϋπηρεσίας. Ως «χρόνος προϋπηρεσίας» στην ανωτέρω διάταξη νοείται τόσο ο χρόνος υπηρεσίας στον ίδιο εργοδότη όσο και ο χρόνος υπηρεσίας σε άλλο εργοδότη. Εξ άλλου ως «μερική απασχόληση» νοείται τόσο η υπό στενήν έννοια (μείωση ωρών καθ ημέραν) όσο και η εκ περιτροπής (μείωση ημερών καθ εβδομάδα κλπ). Ως βάση συγκρίσεως με τον πλήρως απασχολούμενο ώστε να εξευρεθεί η υπηρεσία-προϋπηρεσία του μερικώς απασχολουμένου, λαμβάνεται κατά την ανωτέρω διάταξη το πλήρες ημερήσιο ωράριο (νόμιμο ή συμβατικό) του πλήρως απασχολουμένου «στην ίδια επιχείρηση, ο οποίος εκτελεί ίδια ή παρόμοια καθήκοντα υπό τις αυτές συνθήκες. Όταν στην επιχείρηση δεν υπάρχει συγκρίσιμος εργαζόμενος με πλήρη απασχόληση η σύγκριση γίνεται με αναφορά στην συλλογική ρύθμιση στην οποία θα υπαγόταν ο εργαζόμενος αν είχε προσληφθεί με πλήρη απασχόληση» (αρθρ. 2 παρ. β του νόμου). 17 / 26

18 Δεδομένου ότι υπό το σύστημα της ΕΓΣΣΕ και στο σύστημα πενθημέρου λαμβάνεται υπ όψιν (για τον χρόνο υπηρεσίας-προϋπηρεσίας, το ωρομίσθιο, την ασφάλιση κλπ) και η 6η ημέρα της εβδομάδος θα πρέπει νομίζουμε ο υπολογισμός της υπηρεσίας-προϋπηρεσίας να γίνη βάσει των ωρών απασχολήσεως, κατά εβδομάδα (40 κατά κανόνα το πλήρες ωράριο) κατά μήνα (166,666 ώρες, δηλαδή 40 ώρες επί 4,1666 εβδομάδες) και κατ έτος (1999,99 ώρες, δηλαδή 40 4, μήνες). Ο συνολικός χρόνος υπηρεσίας-προϋπηρεσίας του μερικώς απασχολούμενου εξευρίσκεται με βάση το ημερήσιο ωράριο των 6,66 ωρών (εξαημέρου) ως πλήρες και όχι των 8 ωρών. Μό νον έτσι αντιμετωπίζονται κατά τον ίδιο τρόπο όπως επιτάσσει και η αρχή της ίσης μεταχειρίσεως, οι απασχολούμενοι με μερική εν στενή έννοια απασχόληση (μείωση ωραρίου) έναντι των απασχολουμένων με εκ περιτροπής απασχόληση (ωράριο 8ώρου στο πενθήμερο, επί λιγότερες όμως ημέρες) και οι τελευταίοι, έναντι των πλήρως απασχολουμένων (25 ημέρες θεωρείται ότι πραγματοποιούνται μηνιαίως π.χ. τόσο από τον επί εξαήμερο όσο και τον επί πενθήμερο απασχολούμενο). Για τον υπολογισμό μηνός, εβδομάδος, και ημέρας εν σχέσει προς τις 365 ημέρες του έτους και την ΑΠ 796/ Δικαίωμα μετατροπής της συμβάσεως. Η παρ. 12 του άρθρου 2 του Ν 3846/10 ορίζει τα εξής: «12. Ο πλήρως απασχολούμενος σε επιχειρήσεις πλέον των είκοσι (20) ατόμων, έχει δικαίωμα μετά τη συμπλήρωση ενός ημερολογιακού έτους εργασίας να ζητήσει τη μετατροπή της σύμβασης εργασίας του από πλήρη σε μερική απασχόληση με δικαίωμα επανόδου σε πλήρη απασχόληση εκτός αν η άρνηση του εργοδότη δικαιολογείται από τις επιχειρησιακές ανάγκες. Ο εργαζόμενος στην αίτησή του πρέπει να προσδιορίζει τη διάρκεια της μερικής απασχόλησης και το είδος της. Αν ο εργοδότης δεν απαντήσει εγγράφως μέσα σε ένα μήνα, 18 / 26

19 θεωρείται ότι το αίτημα του εργαζόμενου έχει γίνει δεκτό». Όπως ορίζεται στην αιτιολογική Έκθεση του Ν. 3846/10 «με την διάταξη αυτή δίδεται η δυνατότητα στους εργαζόμενους να αντιμετωπίσουν έκτακτες οικογενειακές ανάγκες ή ανάγκες που προκύπτουν για εκπαιδευτικούς λόγους και για όσο διάστημα διαρκούν, διατηρώντας δικαίωμα επανόδου σε πλήρη απασχόληση». 9. Επαγγελματική κατάρτιση κλπ. μερικώς απασχολουμένων. Οι παρ. 14 και 15 του άρθρου 2 του Ν. 3846/10 ορίζουν τα εξής: «14. Στους εργαζόμενους που καλύπτονται από σύμβαση ή σχέση εργασίας με μερική απασχόληση παρέχονται: α) δυνατότητες συμμετοχής στις δραστηριότητες της επαγγελματικής κατάρτισης που εφαρμόζει η επιχείρηση υπό συνθήκες ανάλογες με εκείνες που αφορούν τους εργαζόμενους πλήρους απασχόλησης και αορίστου χρόνου. β) οι ίδιες κοινωνικές υπηρεσίες που υπάρχουν στη διάθεση των άλλων εργαζόμενων στην επιχείρηση: 15. Ο εργοδότης ενημερώνει τους εκπροσώπους των εργαζομένων για τον αριθμό των απασχολούμενων με μερική απασχόληση σε σχέση με την εξέλιξη του συνόλου των εργαζομένων καθώς και για τις προοπτικές πρόσληψης εργαζομένων με πλήρη απασχόληση». Συμπλήρωση ρυθμίσεων μερικής απασχολήσεως. Η παρ. 16 του άρθρου 2 του ν 3846/10 ορίζει τα εξής: «16. Με επιχειρησιακές συλλογικές συμβάσεις εργασίας επιτρέπεται η συμπλήρωση των ρυθμίσεων των προηγουμένων 19 / 26

20 παραγράφων». 11. Εφαρμογή διατάξεων Εργατικής Νομοθεσίας στη μερική απασχόληση. Η παρ. 17 του άρθρου 2 του Ν 3846/10 ορίζει τα εξής: «17. Κατά τα λοιπά εφαρμόζονται για τους μερικώς απασχολούμενους όλες οι διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας». Βάσει της παραπάνω διατάξεως η ρύθμιση των παρακάτω θεμάτων έχει ως εξής: α) Άδεια φροντίδος παιδιού. και μερική απασχόληση. Από τον σκοπό των μερικών διατάξεων «που συνίσταται στην παροχή ευχέρειας θηλασμού και φροντίδος για το τέκνο της στη μητέρα του λόγω της εργασίας της είναι υποχρεωμένη να απουσιάζει από το σπίτι της κατά μεγάλο μέρος της ημέρας-προκύπτει κανονικώς ότι το δικαίωμα διακοπής της εργασίας ή βραδυτέρας προσελεύσεως ή αποχωρήσεως ενωρίτερα από την εργασία κατά 1 ώρα επί 30 μήνες ή-κατόπιν συμφωνίας με τον εργοδότη-κατά 2 ώρες επί 1 έτος και εν συνεχεία κατά μία ώρα επί ένα εξάμηνο έχει και η μητέρα που απασχολείται επί λιγότερες των 5 (επί πενθημέρου) ή των 6 (επί εξαημέρου) ημέρες εργασίας κατά πλήρες όμως ωράριο (εκ περιτροπής εργασία0 αφού και στην περίπτωση αυτή η διακοπή κλπ. της εργασίας είναι αναγκαία για τον θηλασμό και την παροχή φροντίδων στο τέκνο, οι οποίες οφείλονται καθημερινώς. Αντιθέτως δεν δικαιούται της αδείας αυτής η μητέρα που παρέχει την εργασία της με μειωμένο (τουλάχιστον κατά μία ώρα) ωράριο ημερησίως αφού στην περίπτωση αυτή έχει τον χρόνο να φροντίσει το τέκνο της. Το Υπ. Εργασίας έχει αντιθέτως δεχθεί ότι δικαίωμα αναλόγως μειωμένου ωραρίου έχει και η απασχολούμενη με μειωμέ νο ημερήσιο ωράριο β) Άδεια γονέων προς παρακολούθηση της σχολικής επιδόσεως των παιδιών. 20 / 26

21 Με το άρθρο 22 του Ν 3488/06 έχει ορισθεί ότι τα άρθρα 7 και 9 του Ν 1483/84 έχουν εφαρμογή και στους μερικώς απασχολούμενους. γ) Πενθήμερο και μερική απασχόληση Κατά το υπ αριθμ. 1162/96 έγγραφο του Υπ. Εργασίας το πενθήμερο και η απαγόρευση απασχολήσεως κατά την 6 η ημέρα ισχύει και για τους μερικώς απασχολούμενους. Το ίδιο δέχεται και το Εγγρ. 2288/99 του Υπ. Εργασίας. δ) Ίση μεταχείριση και μερική απασχόληση Στο άρθρο 5 της από ΕΓΣΣΕ ορίζονται μεταξύ άλλων τα εξής: δα) «Στους εργαζόμενους που καλύπτονται από σχέση εργασίας με μερική απασχόληση παρέχονται: - Ίση (αναλογική) μεταχείριση με τους εργαζόμενους με πλήρη απασχόληση και σύμβαση αορίστου χρόνου, ως προς την ετήσια άδεια τις αποζημιώσεις, τα επιδόματα, τα προγράμματα πρόσθετης κοινωνικής ασφάλισης-». δβ) Κατά την νομολογία: - Για την εφαρμογή της αρχής της ισότητος, κρίνεται ότι οι συνθήκες εργασίας των μερικώς απασχολούμενων είναι ανόμοιες εν σχέσει προς τους απασχολούμενους κατά πλήρες ωράριο (ΑΠ 289/94). - Δεν είναι αντισυνταγματική η διάταξη ότι ο χρόνος μερικής απασχολήσεως δεν λαμβάνεται υπ όψη για τον υπολογισμό του χρονοεπιδόματος (ΑΠ 1198/90). 12. Ασφάλιση και μερική απασχόληση. Στον ασφαλισμένο που εργάζεται με έγγραφη σύμβαση μερικής απασχολήσεως αναγνωρίζονται στην ασφάλιση τόσες Ημέρες Εργασίας κατά μισθολογική περίοδο όσες οι ημέρες πραγματικής απασχολήσεως 21 / 26

22 αδιαφόρως της διαρκείας της καθ ημέραν εργασίας. Η κατάταξη σε ασφαλιστικές κλάσεις ΙΚΑ είναι ανεξάρτητη από την διάρκεια της ημερησίας απασχολήσεως Εγκ. ΙΚΑ 21/ Αφερεγγυότης εργοδότου. Οι διατάξεις περί αφερεγγυότητος του εργοδότου έχουν εφαρμογή και στην Μερική Απασχόληση (ΠΔ 40/07). 14. Εφαρμογή Μερικής Απασχολήσεως και στον Δημόσιο Τομέα. η παρ 18 του άρθρου 2 του Ν 3846/10 ορίζει τα εξής: «18. η κατά το παρόν άρθρο μερική απασχόληση με σχέση ιδιωτικού δικαίου επιτρέπεται και στις δημόσιες επιχειρήσεις τους οργανισμούς και τους λοιπούς φορείς του ευρύτερου δημόσιου τομέα, όπως αυτός προσδιορίζεται από το άρθρο 14 του Ν 2190/94 (ΦΕΚ 28 Α ) όπως ισχύει, με εξαίρεση το Δημόσιο, τους ΟΤΑ πρώτου και δεύτερου βαθμού και τα ΝΠΔΔ καθώς και στους φορείς για τους οποίους η μερική απασχόληση προβλέπεται από ειδικούς νόμους ή από διατάξεις κανονισμών που έχουν κυρωθεί με νόμο ή έχουν ισχύ νόμου. Για τη μερική απασχόληση σε επιχειρήσεις, οργανισμούς και φορείς του προηγούμενου εδαφίου εφαρμόζονται οι διατάξεις του Ν 2190/94 (ΦΕΚ 28 Α ) όπως ισχύει με εξαίρεση τις περιπτώσεις όπου για την αντιμετώπιση εκτάκτων ή επειγουσών αναγκών συμφωνείται με σύμβαση ορισμένου χρόνου διαρκείας μέχρι έξι (6) μηνών μερική απασχόληση που δεν υπερβαίνει τις τέσσερις (4) ώρες ημερησίως. Στην τελευταία περίπτωση η σχετική προκήρυξη αποστέλλεται πριν από τη δημοσίευσή της στο Ανώτατο Συμβούλιο Επιλογής προσωπικού (ΑΣΕΠ) το οποίο οφείλει να ελέγξει αυτήν από άποψη νομιμότητος μέσα σε δέκα (10) ημέρες. Οι ανωτέρω συμβάσεις που καταρτίζονται για την κάλυψη εκτάκτων ή επειγουσών αναγκών λήγουν αυτοδικαίως με την πάροδο της συμφωνηθείσας διάρκειάς τους, χωρίς να απαιτείται προς τούτο καμία άλλη διατύπωση, η δε για οποιονδήποτε λόγο ανανέωσή τους ή μετατροπή τους σε σύμβαση ή σχέση εργασίας αορίστου χρόνου απαγορεύεται και είναι 22 / 26

23 αυτοδικαίως άκυρη». Σχετικά με την μερική απασχόληση στο Δημόσιο ΝΠΔΔ ΟΤΑ για υπηρεσίες κοινωνικού χαρακτήρος είχε εκδοθεί ο Ν 3174/03, και η ΥΑ 54568/03. Ο Νόμος κατηργήθη με τον Ν 3250/04, ΥΑ 52769/04. Τον Ν 3250/04 τροποποίησε ο Ν 3536/ Όσον αφορά το τεκμήριο, το οποίο καθιερώνεται με την παρ. 1 του άρθρου 2 του Ν 3846/10 εάν οι συμφωνίες περί μερικής απασχολήσεως δεν γνωστοποιηθούν στην Επιθεώρηση Εργασίας εντός 8 ημερών, πρέπει να λεχθούν τα εξής: Ο Ν 2839/98 περιείχε την ίδια διάταξη. Ως προς το τεκμήριο η νομολογία εδέχθη τα εξής: - Το τεκμήριο είναι μαχητό. ΑΠ 917/06 Μαχητό το τεκμήριο του άρθρου 2 του Ν 2639/9 Ανατρέπεται αν αποδειχθεί ότι οι συμβάσεις αφορούσαν πράγματι μερική απασχόληση ΑΠ 1097/03 Υποχρεώσεις έναντι της Επιθεωρήσεως Εργασίας. Μαχητό το τεκμήριο άρθρου 2 παρ 1 Ν 2639/98 Εφ. Θεσ. 2411/06. * * * ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΑΤΟΜΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΜΕΡΙΚΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ Στην..σήμερα την μεταξύ: 23 / 26

24 1. Της επιχείρησης..που εδρεύει στην και έχει ως αντικείμενο εργασιών.εκπροσωπείται δε νόμιμα από τ. κάτοχο του υπ αρ..δ.α.τ, που θα αποκαλείται στην συνέχεια «εργοδότης» και, 2. Τ.κατοίκου κατόχου του υπ αρ Δ.Α.Τ. που θα αποκαλείται στη συνέχεια «εργαζόμενος», συμφωνήθηκαν τα εξής: Α) Ο πρώτος των συμβαλλομένων προσλαμβάνει τ..ανωτέρω εργαζόμεν με σύμβαση εξηρτημένης εργασίας (ορισμένου / αορίστου χρόνου) μερικής απασχολήσεως για να προσφέρει την εργασία τ ως επί ημέρες εβδομαδιαίως και συγκεκριμένα τις ημέρες.της εβδομάδος και κατά τις ώρες από έως.με βάση το κατατεθειμένο πρόγραμμα εβδομαδιαίας εργασίας στην οικεία Επιθεώρηση Εργασίας σύμφωνα με υις διατάξεις του άρθρου 2 παρ. 1 του Ν 3846/10. Β) Οι αποδοχές και οι λοιπές από τη σχέση εργασίας παροχές του εργαζόμενου θα καταβάλλονται όπως ορίζει η παρ. 2 εδ. β του ανωτέρου νόμου (κατ αναλογία με το χρόνο και τις συνθήκες εργασίας του συγκεκριμένου εργαζόμενου ή με αναφορά στην ΣΣΕ όπου θα υπαγόταν ο εργαζόμενος αν είχε προσληφθεί με πλήρη απασχόληση) και σύμφωνα με την εκάστοτε ισχύουσα συλλογική ρύθμιση (ΣΣΕ ή ΔΑ). Οι αποδοχές επίσης μπορούν να ρυθμίζονται με ατομική συμφωνία κατά τις προβλέψεις του νόμου». Γ) Η παρούσα συντάσσεται σε τρία αντίτυπα, υπεγράφη από τα δύο μέρη έλαβε έκαστο συμβαλλόμενο μέρος από ένα και το τρίτο γνωστοποιείται εντός 8 ημερών από την κατάρτισή της στην οικεία Επιθεώρηση Εργασίας Οι συμβαλλόμενοι 24 / 26

25 Ο / Η εργοδότης Ο / Η εργαζόμεν Σημείωση: Η σύμβαση μερικής απασχολήσεως να καταρτίζεται σύμφωνα με το ανωτέρω υπόδειγμα και όχι ως Γνωστοποίηση (κατά ΠΔ 156/94) των όρων της ατομικής σύμβασης (η οποία συνιστά μονομερή πράξη του εργοδότη γνωστοποιούμενη προς τον εργαζόμενο και όχι σύμβαση). Η έγγραφη σύμβαση μερικής απασχόλησης αποτελεί συστατικό 9ιδρυτικό) στοιχείο της σχέσης εργασίας και οι όροι θα πρέπει να αποτελούν προϊόν συμπτώσεως των βουλήσεων των δύο μερών. Πολλές Επιθεωρήσεις Εργασίας δέχονται ένα έντυπο που είχε καταρτισθεί λανθασμένα κατά την έναρξη λειτουργίας του ΣΕΠΕ, το οποίο ούτε γνωστοποίηση των όρων της ατομικής συμβάσεως αποτελεί, ούτε ατομική σύμβαση μερικής απασχολήσεως. Πρέπει οι Κεντρικές Υπηρεσίες του Υπουργείου να μεριμνήσουν για την απόσυρσή του. Επίσης κατά τις διατάξεις περί ελευθερίας των συμβάσεων, του Αστικού Δικαίου, ή σύμβαση πλήρους ή μερικής απασχολήσεως μπορεί να περιέχει και άλλους όρους πέραν αυτών που καταχωρίζονται παραπάνω και συνεπώς ή άρνηση πολλών Υπηρεσιών να παραλαμβάνουν συμβάσεις με ευρύτερο περιεχόμενο οι οποίες καταρτίσθηκαν με συμφωνία των δύο μερών, μόνον διότι περιέχουν περισσότερους όρους αντιβαίνει στη χρηστή λειτουργία της Διοικήσεως, εφ όσον τα κατά Νόμον αναγκαία στοιχεία υπάρχουν. Για οποιαδήποτε διαφορά ως προς τη νομιμότητα των όρων των ατομικών συμβάσεων αρμόδια να κρίνεται είναι τα πολιτικά δικαστήρια. 25 / 26

26 26 / 26