The Economist 14th Cyprus Summit Europe: Performing a balancing act Cyprus: Leaving no stone unturned 1 και 2 Νοεμβρίου 2018 Hilton Park Nicosia

Transcript

1 2 η Νοεμβρίου 2018 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ The Economist 14th Cyprus Summit Europe: Performing a balancing act Cyprus: Leaving no stone unturned 1 και 2 Νοεμβρίου 2018 Hilton Park Nicosia Σε συνεργασία με το Γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Κύπρο Νίκος Αναστασιάδης, Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας «Η Κυπριακή Δημοκρατία προωθεί ενεργά τη δημιουργία του Διαδρόμου Φυσικού Αερίου της Ανατολικής Μεσογείου, ο οποίος, μέσω εναλλακτικών τρόπων μεταφοράς του φυσικού αερίου, θα συνδέει τις ανακαλύψεις της Κύπρου και ευρύτερα της Ανατολικής Μεσογείου, τόσο μεταξύ των χωρών της περιοχής όσο και με την ΕΕ», υπογράμμισε από το βήμα του 14ου Συνεδρίου του Economist στη Λευκωσία ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης. Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας μίλησε για έναν σχεδιασμό ο οποίος όχι μόνο θα αναβαθμίσει περαιτέρω τον γεωπολιτικό ρόλο της Κύπρου, αλλά θα συνδράμει ουσιαστικά στην ενεργειακή ασφάλεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η πρόσφατη υπογραφή της Διακυβερνητικής Συμφωνίας μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου, αναφορικά με τον απευθείας υποθαλάσσιο αγωγό μεταφοράς φυσικού αερίου, αποτελεί ένα σημαντικότατο βήμα προς τη δημιουργία αυτού του Διαδρόμου, επεσήμανε ο κ. Αναστασιάδης, ο οποίος έκανε λόγο για μια συμφωνία που αποσκοπεί στην αποτελεσματική εκμετάλλευση του υποθαλάσσιου πλούτου στο κοίτασμα «Αφροδίτη», ενισχύοντας τις κοινές προσπάθειες των χωρών της Ανατολικής Μεσογείου με στόχο τη δημιουργία των συνεργειών που απαιτούνται για την προσέλκυση επενδύσεων σε υποδομές παραγωγής και μεταφοράς υδρογονανθράκων. «Αναμένουμε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τα αποτελέσματα της διερευνητικής γεώτρησης του consortium Exxon Mobil Qatar Petroleum, η οποία αναμένεται να αρχίσει περί τα μέσα Νοεμβρίου», τόνισε ο κ. Αναστασιάδης. Σχετικά με τον αγωγό φυσικού αερίου EastMed, επεσήμανε ότι κύριος στόχος του έργου είναι να παράσχει ακόμη μια επιλογή για την εμπορική αξιοποίηση των πρόσφατων και μελλοντικών ανακαλύψεων φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο, τόσο προς όφελος της περιοχής όσο και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία θα παράσχει 34,5 εκατ. ευρώ για πραγματοποίηση της σχετικής τεχνοοικονομικής μελέτης ή και μελέτης βιωσιμότητας ενός ανάλογου εγχειρήματος. «Την ίδια στιγμή, προωθούμε την κατασκευή σημαντικών έργων υποδομής τα οποία αποσκοπούν σε τερματισμό της ενεργειακής απομόνωσης της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ανάμεσά τους η ηλεκτρική διασύνδεση Κύπρου, Ελλάδας και Ισραήλ (EuroAsia Interconnector), αλλά και πιο πρόσφατα η προτεινόμενη ηλεκτρική διασύνδεση της Κύπρου με Ελλάδα και Αίγυπτο (EuroAfrica Interconnector)», πρόσθεσε, εκφράζοντας την εκτίμηση ότι αποτελεί «ακόμη μια έμπρακτη απόδειξη της στήριξης της ΕΕ στις ενεργειακές προοπτικές της περιοχής» η χρηματοδότηση της τάξης των 101 εκατομμυρίων ευρώ για το έργο CyprusGas2EU, το οποίο αποσκοπεί στον ελλιμενισμό πλωτής μονάδας αποθήκευσης και αεριοποίησης φυσικού αερίου (FSRU), καθώς και κατασκευής χερσαίων υποδομών για την παροχή φυσικού αερίου στη μονάδα ηλεκτροπαραγωγής στο Βασιλικό.

2 Ο κ. Αναστασιάδης δεν παρέλειψε να αναφερθεί στο Κυπριακό, «ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες που θα οδηγήσει στην περαιτέρω αναβάθμιση του ρόλου που η Κύπρος μπορεί να διαδραματίσει». Στο πλαίσιο αυτό, επανέλαβε τη βούληση να συνεργαστεί «εποικοδομητικότατα και με τον ΓΓ των ΗΕ, και με τους συμπατριώτες μας Τουρκοκύπριους και με τις τρεις εγγυήτριες δυνάμεις, προκειμένου να πετύχουμε μια λύση που δίνει προοπτική και μέλλον στους κατοίκους αυτής της χώρας». Elizabeth Spehar, Ειδική Αντιπρόσωπος του ΓΓ του ΟΗΕ στην Κύπρο «Η ελπίδα πεθαίνει πάντα τελευταία», αλλά «η ελπίδα δεν είναι αρκετή», ανέφερε χαρακτηριστικά από το βήμα του Economist στη Λευκωσία η ειδική αντιπρόσωπος του ΓΓ του ΟΗΕ στην Κύπρο Elizabeth Spehar, η οποία προέτρεψε όλα τα εμπλεκόμενα μέρη να κάνουν αυτό που πρέπει από την πλευρά τους για να συμβάλουν στη διευθέτηση του ζητήματος της Κύπρου. Η κ. Spehar διαπίστωσε τη βούληση των ηγετών των δύο πλευρών να βρίσκονται σε επαφή και να συζητούν τα ανοιχτά ζητήματα, γεγονός που -κατά τη γνώμη της- τους καθιστά ικανούς να αναλάβουν αποφασιστικά βήματα προόδου μέσα από συγκεκριμένα μέτρα. Σύμφωνα με την κ. Spehar, τα Ηνωμένα Έθνη κατανοούν ότι η διεθνής κοινότητα και, συγκεκριμένα, οι εγγυήτριες δυνάμεις, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ελλάδα και η Τουρκία, πρέπει να παίξουν τον ρόλο τους για να υποστηρίξουν τη διαδικασία και να συνεισφέρουν θετικά στην επίτευξη μιας λύσης. Την ίδια ώρα, υπογράμμισε η κ. Spehar, τα Ηνωμένη Έθνη έχουν ξεκαθαρίσει ότι εξαρτάται πρωτίστως από τους Κύπριους, και ειδικά τους δύο ηγέτες, να καθορίσουν τη μελλοντική πορεία της διαδικασίας. «Σε αυτήν την κρίσιμη συγκυρία, οι ηγέτες καλούνται να δείξουν την απόλυτη αποφασιστικότητα, το θάρρος και την ηγεσία». Νίκος Χριστοδουλίδης, Υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου Τη δυναμική που διαπιστώνεται στον ενεργειακό τομέα της ανατολικής Μεσογείου ανέπτυξε κατά την ομιλία του στο συνέδριο του Economist στη Λευκωσία ο υπουργός των Εξωτερικών της Κύπρου Νίκος Χριστοδουλίδης. Επικαλούμενος τις εκτιμήσεις της Γεωλογικής Υπηρεσίας των Ηνωμένων Πολιτειών, υπογράμμισε ότι οι συνολικές ποσότητες φυσικού αερίου στη λεκάνη του Λεβάθιαν και στον Κώνο του Νείλου εκτιμώνται σε περίπου δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα. Την τελευταία δεκαετία οι ανακαλύψεις που έγιναν στις Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες της Κύπρου, της Αιγύπτου και του Ισραήλ αντιστοιχούν σε περίπου δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα. «Για λόγους σύγκρισης, επιτρέψτε μου μόνο να αναφέρω ότι τα αποθέματα φυσικού αερίου της Νορβηγίας υπολογίζονται σε bcm, ενώ οι ετήσιες ανάγκες της ΕΕ στο φυσικό αέριο είναι σήμερα περίπου 540 bcm», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Χριστοδουλίδης, ο οποίος εξέφρασε την εκτίμηση ότι οι ανακαλύψεις των αποθεμάτων υδρογονανθράκων μπορούν να συμβάλουν αφενός στον μετασχηματισμό της ανατολικής Μεσογείου σε μια περιοχή βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης, αφετέρου στην ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης. Ο ίδιος στάθηκε επίσης στο γεγονός ότι η Κύπρος προχώρησε στη σύναψη τριών συμφωνιών - με την Αίγυπτο, το Ισραήλ και τον Λίβανο - που οριοθετούν τις αντίστοιχες αποκλειστικές οικονομικές ζώνες της. «Η οριοθέτηση των θαλασσών μας έχει δημιουργήσει μια νέα περιφερειακή δυναμική και ένα νέο διπλωματικό πλαίσιο», διαπίστωσε ο κ. Χριστοδουλίδης. Michael Oren, Υφυπουργός του Γραφείου του Πρωθυπουργού Μ. Νετανιάχου, Ισραήλ Η Τουρκία αποτελεί στρατηγικό παράγοντα στην περιοχή, ωστόσο, όσο η κυβέρνηση της Άγκυρας συντηρεί τη στρατηγική της επιθετικότητας, τόσο πιο κοντά θα έρχονται οι υπόλοιποι παίκτες της ανατολικής Μεσογείου. Στη συγκεκριμένη διαπίστωση μήνυμα προέβη κατά την ομιλία του στο συνέδριο του Economist στη Λευκωσία ο υφυπουργός του Γραφείου του Πρωθυπουργού του Ισραήλ Μ. Νετανιάχου Michael Oren, χαρακτηρίζοντας ιδιαίτερης στρατηγικής σημασίας την ενισχυμένη συνεργασία του Ισραήλ με την Κύπρο και την Ελλάδα. «Το Ισραήλ και η Κύπρος μοιραζόμαστε τη δέσμευση στη δημοκρατία και στα ανθρώπινα δικαιώματα. Επιπλέον, ταιριάζουν οι συνήθειες των λαών μας στον τρόπο ζωής, στον πολιτισμό, στο φαγητό. Περίπου ισραηλινοί παντρεύονται στην Κύπρο κάθε χρόνο», ανέφερε χαρακτηριστικά o κ. Oren, ο οποίος

3 επεκτάθηκε στην τριμερή συνεργασία του Ισραήλ με την Ελλάδα και την Κύπρο, όπως είπε, στα πεδία της σταθερότητας, της δημοκρατίας και της άμυνας. «Μέσω της ενέργειας, χτίζουμε κρίσιμες γέφυρες και με την Αίγυπτο και την Ιορδανία, ενισχύοντας την ειρήνη στην περιοχή», υπογράμμισε ο κ. Oren, τονίζοντας με νόημα: «Δεν είναι όλοι χαρούμενοι με τη συνεργασία μας. Απορρίπτουμε οποιαδήποτε ενέργεια στην ανατολική Μεσόγειο θα μπορούσε να παραβεί το διεθνές δίκαιο και να απειλήσει τη σταθερότητα στην περιοχή». Kathleen Doherty, Πρέσβης των ΗΠΑ στην Κύπρο «Πιστεύουμε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία έχει το δικαίωμα να αναπτύσσει και να εκμεταλλεύεται τους φυσικούς της πόρους. Επιπλέον, πιστεύουμε ότι οι πόροι αυτοί πρέπει να κατανέμονται δίκαια μεταξύ των δύο κοινοτήτων στο πλαίσιο μιας διευθέτησης. Πιστεύουμε επίσης ότι οι στρατιωτικές αντιδράσεις σε δυνητικές εμπορικές διαμάχες είναι ακατάλληλες». Το μήνυμα αυτό έστειλε η Πρέσβης των ΗΠΑ στην Κύπρο Kathleen Doherty. «Θεωρούμε την Ελλάδα ως αγκυροβόλιο σταθερότητας στη Μεσόγειο και στα Δυτικά Βαλκάνια και κομβικό στρατηγικό εταίρο των Ηνωμένων Πολιτειών. Δουλεύουμε αποφασιστικά ώστε να σταθεροποιήσουμε τη σχέση με την Τουρκία και να τη διατηρήσουμε σε μια δυτική πορεία. Σε μακροπρόθεσμη βάση, η Τουρκία είναι η μόνη χώρα στην περιοχή που μπορεί να αντισταθμίσει το Ιράν», υπογράμμισε η κ. Doherty. Αναφερόμενη στην ενδυνάμωση των σχέσεων των ΗΠΑ με την Κυπριακή Δημοκρατία, σημείωσε: «Πιστεύουμε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στις κοινές μας προσπάθειες για την αντιμετώπιση των διεθνικών απειλών και την ενίσχυση της ασφάλειας και της σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο. Η καταπολέμηση της τρομοκρατίας, η μη διάδοση των πυρηνικών όπλων, η καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων και η ασφάλεια στον κυβερνοχώρο είναι μερικοί μόνο από τους τομείς στους οποίους βλέπουμε ευκαιρίες συνεργασίας». Η ίδια υπογράμμισε ότι, κατά τη διάρκεια της θητείας της, οι αμερικανικές επιχειρήσεις στην Κύπρο δημιούργησαν θέσεις εργασίας, προβλέποντας ότι ο αριθμός αυτός θα αυξηθεί περαιτέρω. Γιώργος Λακκοτρύπης, Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού της Κύπρου Ως το σημαντικότερο γεγονός του τελευταίου έτους εν σχέσει με τους υδρογονάνθρακες της Κύπρου χαρακτήρισε την εμπορική ανακάλυψη φυσικού αερίου στο κοίτασμα Καλυψώ ο υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού της Κύπρου Γιώργος Λακκοτρύπης, μιλώντας στο 14 ο Συνέδριο του Economist στη Λευκωσία. Αυτή είναι η πιο βόρεια ανακάλυψη και προσθέτει στο παζλ της ερευνητικής εργασίας στην ΑΟΖ της Κύπρου. Ο υπουργός αναφέρθηκε στο περιστατικό στο τεμάχιο 3, όταν η Τουρκία εμπόδισε την ΕΝΙ στις εργασίες της, καθώς και στις διαδικασίες που βρίσκονται σε εξέλιξη για τον διάδρομο φυσικού αερίου Ανατολικής Μεσογείου. Πρόοδος έχει επιτευχθεί και σε σχέση με την εκμετάλλευση του κοιτάσματος Αφροδίτη, σύμφωνα με τον κ. Λακκοτρύπη. Ο ίδιος έδωσε έμφαση στη διακυβερνητική συμφωνία με την Αίγυπτο, με την υποστήριξη της ΕΕ. Αναφέρθηκε στις δυνατότητες όσον αφορά την προμήθεια της ευρωπαϊκής αγοράς με υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) από την περιοχή, καθώς και την αυξημένη δέσμευση της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της χρηματοδότησης σχετικών προγραμμάτων. Ο υπουργός εστίασε στην έναρξη δύο γεωτρήσεων στο τεμάχιο 10 μέσα στον Νοέμβριο. Μια άλλη προτεραιότητα για τον κυβερνητικό σχεδιασμό, σημείωσε ο κ. Λακκοτρύπης, είναι η περαιτέρω διερεύνηση της κυπριακής ΑΟΖ, π.χ. κοίτασμα Καλυψώ και αυξημένο ενδιαφέρον για το τεμάχιο 7. Μια τρίτη προτεραιότητα είναι η τελική επενδυτική απόφαση για το κοίτασμα Αφροδίτη. Όσον αφορά τον EastMed, αναμένονται τα αποτελέσματα των μελετών που θα δείξουν πόσο ανταγωνιστικός μπορεί να είναι. Τέλος, ως τέταρτη προτεραιότητα αναφέρθηκε η εισαγωγή φυσικού αερίου στην κυπριακή αγορά, όπου ανακοινώθηκε τον Οκτώβριο ο σχετικός διαγωνισμός, με συνολικό προϋπολογισμό 0,5 δις. Tristan Aspray, αντιπρόεδρος, Ευρώπης, Ρωσίας, Κασπίας, ExxonMobil Exploration Company Στα κοιτάσματα υδρογονανθράκων στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου αναφέρθηκε από το βήμα του Economist στη Λευκωσία ο αντιπρόεδρος Ευρώπης, Ρωσίας και Κασπίας της ExxonMobil Exploration Company

4 Tristan Aspray, ξεκινώντας από την Αίγυπτο και τα κοιτάσματα του Δέλτα του Νείλου, τα οποία προεκτείνονται προς τα κυπριακά ύδατα. Όσον αφορά την Κύπρο, επεσήμανε ότι το κοίτασμα Ονησιφόρος είναι μικρό για να αναπτυχθεί εμπορικά, αλλά φαίνεται ότι υπάρχει αρκετό φυσικό αέριο στο κοίτασμα Καλυψώ. Όπως είπε, η ζήτηση για φυσικό αέριο αυξάνεται παγκοσμίως, ενώ η ευρωπαϊκή παραγωγή μειώνεται, κάτι που αυξάνει τη σημασία των κοιτασμάτων της Ανατολικής Μεσογείου. Θα συνεχίσει να υπάρχει σημαντική αύξηση της ζήτησης για υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG). Επίσης, το φυσικό αέριο είναι σημαντικό γιατί έχει μειωμένο αντίκτυπο στο περιβάλλον. Τέλος, ο κ. Aspray επικεντρώθηκε στη δραστηριότητα της ExxonMobil, σε συνεργασία με την Qatar Petroleum, στο τεμάχιο 10 της κυπριακής ΑΟΖ. Έχουν ολοκληρωθεί οι περιβαλλοντικές και αρχαιολογικές έρευνες και γίνονται οι τελευταίες διαδικασίες πριν ξεκινήσει η γεώτρηση, σε δύο σημεία, κάτι που αναμένεται να συμβεί στα μέσα Νοεμβρίου του Aldo Napolitano, εκτελεστικός αντιπρόεδρος, διαχείριση ερευνητικών έργων, Eni Η Μεσόγειος είναι μια αναδυόμενη περιοχή φυσικού αερίου, ανέφερε από το βήμα του Economist στη Λευκωσία ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος και υπεύθυνος διαχείρισης ερευνητικών έργων της Eni Aldo Napolitano. Το φυσικό αέριο της περιοχής αρχικά κάλυπτε τις εσωτερικές ανάγκες της Αιγύπτου, αλλά αυτό άλλαξε από το 2010, με τις νέες ανακαλύψεις, όχι μόνο στην Αίγυπτο αλλά και στις ΑΟΖ του Ισραήλ και της Κύπρου, ανέφερε ο κ. Napolitano. Εάν εξετάσει κανείς την ιστορία της ανακάλυψης των αποθεμάτων στην περιοχή, θα παρατηρήσει ότι τα βήματα έχουν γίνει μέσα από νέες ιδέες, μέσα από την εφαρμογή νέων τεχνολογιών και τον εντοπισμό του γεωλογικού χώρου, επεσήμανε, υπογραμμίζοντας ότι η ΕΝΙ θα συνεχίσει να συμβάλλει στη διαδικασία. Ο εκπρόσωπος της Eni έδωσε επίσης έμφαση στην αξιοποίηση των γεωλογικών δεδομένων μέσω προηγμένων προγραμμάτων υπολογιστών, παραπέμποντας στη σχέση ακτινογραφίας και μαγνητικής απεικόνισης. Αναφέρθηκε, τέλος, στις εγκαταστάσεις της εταιρείας στην Αίγυπτο και στη σημασία τους για την κάλυψη των αναγκών της χώρας σε φυσικό αέριο. Gene Kornegay, γενικός διευθυντής Κύπρου της Noble Energy Με σύντομη αναδρομή στην ιστορία της ανακάλυψης υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο ξεκίνησε την ομιλία του στο 14 ο Συνέδριο του Economist στη Λευκωσία ο γενικός διευθυντής Κύπρου της Noble Energy Gene Kornegay. Πλην της Αιγύπτου, που έχει υπάρξει χώρα-παραγωγός υδρογοναναθράκων στην περιοχή για δεκαετίες, το Ισραήλ και η Κύπρος μπήκαν στο παιχνίδι πιο πρόσφατα, σημείωσε ο κ. Kornegay, ενώ έκανε αναφορά στις έρευνες της Noble στην περιοχή και τα κοιτάσματα στα οποία δραστηριοποιείται η εταιρεία. Τα αποτελέσματα των ερευνών όσον αφορά την Κύπρο είναι μεικτά, αλλά αυτό δεν είναι κάτι ασυνήθιστο για μια νέα περιοχή, σημείωσε ο κ. Kornegay. Η κυπριακή ΑΟΖ απέχει πολύ από το να έχει ερευνηθεί πλήρως, είπε ο εκπρόσωπος της Noble, υπογραμμίζοντας ότι γενικώς η έρευνα υδρογονανθράκων στην περιοχή χρειάζεται ακόμα πολύ χρόνο για να φθάσει σε ένα ώριμο επίπεδο. Οι εταιρείες προτιμούν τη συνέργεια, προκειμένου να μειώσουν το ρίσκο, μεταξύ άλλων, το πολιτικό ρίσκο. Τέλος, ο κ. Kornegay χαρακτήρισε ως ενθαρρυντικά σημάδια σχετικά με την Κύπρο τη διακυβερνητική συμφωνία Κύπρου-Αιγύπτου, τις τριμερείς συνομιλίες με διάφορες χώρες, τις μελέτες που βρίσκονται σε εξέλιξη για τον EastMed κ.ά., ενώ αναφέρθηκε στους αγωγούς φυσικού αερίου και τις εγκαταστάσεις LNG και τις προοπτικές της περιοχής σε αυτόν τον τομέα. Γιάννης Γρηγορίου, διευθύνων σύμβουλος, Hellenic Petroleum Upstream Στις εξελίξεις που σχετίζονται με την έρευνα υδρογονανθράκων στην Ελλάδα αναφέρθηκε από το βήμα του συνεδρίου του Economist στη Λευκωσία ο διευθύνων σύμβουλος της Hellenic Petroleum Upstream Γιάννης Γρηγορίου, και συγκεκριμένα στο Βόρειο Αιγαίο, το Ιόνιο και την Κρήτη. Ο κ. Γρηγορίου αναφέρθηκε στις δραστηριότητες και επενδύσεις των Ελληνικών Πετρελαίων τα τελευταία χρόνια στο downstream, που είναι ο πυρήνας των δραστηριοτήτων της εταιρείας αλλά και στις upstream δραστηριότητες, μεταξύ άλλων στις έρευνες στον Πατραϊκό κόλπο, που είναι και οι πιο ώριμες, καθώς και στις συνέργειες που η εταιρεία έχει αναπτύξει με μια σειρά εταιρειών, ενώ σημείωσε πως συμμετέχει πλέον σε ερευνητικές εργασίες και σε Λιβύη, Αλβανία, Μαυροβούνιο, Αίγυπτο. Ο κ. Γρηγορίου έκρινε ότι η Ελλάδα έχει πολλά υποσχόμενο δυναμικό στον τομέα

5 των υδρογοναναθράκων, ενώ αφιέρωσε το τελευταίο μέρος της ομιλίας του στο παράδειγμα τού πώς η αρχαία Αθήνα αξιοποίησε τα κοιτάσματα αργύρου του Λαυρίου για να γίνει η κορυφαία οικονομική δύναμη της εποχής της. Yves Grosjean, γενικός διευθυντής, Total EP Cyprus Η διττή πρόκληση για τον κλάδο είναι περισσότερη ενέργεια, για τον αυξανόμενο παγκόσμιο πληθυσμό αλλά και καθαρότερη ενέργεια, λόγω του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής, επεσήμανε από το βήμα του συνεδρίου του Economist στη λευκωσία ο γενικός διευθυντής της Total EP Cyprus Yves Grosjean. Τόνισε ότι αυτό που χρειαζόμαστε είναι ενέργεια αξιόπιστη, φθηνή και καθαρή, καθώς και ότι πρέπει να μειωθεί το περιβαλλοντικό αποτύπωμα του κλάδου. Η ζήτηση για υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) θα αυξηθεί, ενώ το φυσικό αέριο είναι και καθαρότερο, έχει τις μισές εκπομπές CO 2 απ ό,τι ο άνθρακας, σημείωσε ο κ. Grosjean. Αναφερόμενος στην παραγωγή της Total, ο κ. Grosjean είπε ότι το φυσικό αέριο θα πάει από 35% σε 60%. Στον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει η κινεζική αγορά αναφέρθηκε κατ επέκταση ο εκπρόσωπος της Total EP Cyprus, τονίζοντας ότι η Κίνα είναι ο 2ος εισαγωγέας φυσικού αερίου και ότι θέλει να αυξήσει το μερίδιο του φυσικού αερίου από 6% σε 15%, με την υπόλοιπη Ασία να ακολουθεί. Ο κ. Grosjean έκανε επίσης αναφορά στις δραστηριότητες της εταιρείας σε τομείς όπως το ηλεκτρικό ρεύμα, οι ΑΠΕ και το trading. Δημήτρης Φεσσάς, εκτελών χρέη διευθυντή, Εταιρεία Υδρογονανθράκων Κύπρου (ΕΥΚ) Στον ρόλο και τις δραστηριότητες της Κυπριακής Εταιρείας Υδρογονανθράκων αναφέρθηκε κατά την ομιλία του στο συνέδριο του Economist στη Λευκωσία ο εκτελών χρέη διευθυντή στην Εταιρεία Υδρογονανθράκων Κύπρου Δημήτρης Φεσσάς, μιλώντας για τη συμβολή της εταιρείας στην ανάπτυξη της κυπριακής αγοράς υδρογονανθράκων, σε συνεργασία με την κυβέρνηση, τη ΔΕΦΑ και τους επενδυτές. Αναφέρθηκε επίσης στην ενασχόληση τόσο με το πεδίο του μάρκετινγκ όσο και με την υποστήριξη των επενδυτών. Επίσης, ο κ. Φέσσας υπογράμμισε ότι η εταιρεία εστιάζει το ενδιαφέρον της στο πώς μπορεί να φθάσει στις διεθνείς αγορές το κυπριακό φυσικό αέριο, στις προοπτικές του υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στην Κύπρο και στις νέες τεχνολογίες στον τομέα. Συμεών Κασσιανίδης, πρόεδρος Δημόσιας Επιχείρησης Φυσικού Αερίου (ΔΕΦΑ), ιδρυτής, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος, Hyperion Systems Engineering Με τα χαρακτηριστικά της κυπριακής αγοράς ενέργειας ξεκίνησε την ομιλία του στο 14 ο Συνέδριο του Economist στη Λευκωσία ο πρόεδρος της Δημόσιας Επιχείρησης Φυσικού Αερίου (ΔΕΦΑ) της Κύπρου Συμεών Κασσιανίδης (απομονωμένη αγορά, εξάρτηση από υγρά καύσιμα για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος, 3 κύριοι σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος, αύξηση της χρήσης ΑΠΕ κ.λπ.). Ο κ. Κασσιανίδης έδωσε ιδιαίτερο βάρος στο έργο LNG terminal του Βασιλικού, με αναφορά στις διαδικασίες, τη χρηματοδότηση, την πρόοδο των εργασιών, το είδος των εγκαταστάσεων. Αναφέρθηκε επίσης στις προοπτικές όσον αφορά την αποθήκευση φυσικού αερίου, την οδική μεταφορά του, τη χρήση του από τις βιομηχανίες, καθώς και στην προοπτική της ανάπτυξης δικτύου φυσικού αερίου. Γιάννης Μπασιάς, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος, Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων (ΕΔΕΥ) Με αναφορά στα οικόπεδα που έχουν παραχωρηθεί από την Ελλάδα σε εταιρείες για έρευνα υδρογονανθράκων ξεκίνησε την ομιλία του στο 14 ο Συνέδριο του Economist στη Λευκωσία ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων (ΕΔΕΥ) Γιάννης Μπασιάς, ο οποίος αναφέρθηκε στις παρόμοιες έρευνες στη Μαύρη Θάλασσα και την Ανατολική Μεσόγειο. Από το 2015 υπάρχει ένα νέο μοντέλο στην Ανατολική Μεσόγειο, σημείωσε, ενώ βασικές παράμετροι των τελευταίων επιτυχιών είναι η βελτίωση της τεχνολογίας γεώτρησης σε μεγάλο και πολύ μεγάλο βάθος, η αυξημένη εμπορική σημασία του LNG και η διαφοροποίηση των πηγών προμήθειας της Ευρώπης με φυσικό αέριο.

6 Ο κ. Μπασιάς αναφέρθηκε επίσης στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των γεωτρήσεων σε πολύ μεγάλα βάθη, καθώς και στις προοπτικές των τριών «διαδρόμων» προμήθειας της Ευρώπης με φυσικό αέριο από την ευρύτερη περιοχή μας (από τη Μαύρη Θάλασσα, μέσω Τουρκίας, από την Ανατολική Μεσόγειο). Charles Ellinas, διευθύνων σύμβουλος, E-C Cyprus Natural Hydrocarbons Company, ανώτερος ερευνητής συνεργάτης, Ινστιτούτο Ενέργειας ΝΑ Ευρώπης (ΙΕΝΕ) Δύο γεγονότα ξεχωρίζουν στην περιοχή, τόνισε από το βήμα του Economist στη Λευκωσία ο διευθύνων σύμβουλος της E-C Cyprus Natural Hydrocarbons Company και ανώτερος ερευνητής συνεργάτης του Ινστιτούτου Ενέργειας ΝΑ Ευρώπης (ΙΕΝΕ) Charles Ellinas η επικείμενη γεώτρηση της ExxonMobil στο τεμάχιο 10 και η γεώτρηση Noor στο Σινά, που βρίσκεται σε εξέλιξη, από την ENI. Αμφότερες είναι πολλά υποσχόμενες, ενώ θα μπορούσαν να αλλάξουν την περιοχή και γεωπολιτικά, σημείωσε. Την ίδια στιγμή, προβλέπεται αυξημένη ζήτηση για LNG, κάτι που θα ανοίξει προοπτικές για εξαγωγές LNG από την Ανατολική Μεσόγειο. Ωστόσο, θα υπάρξει και σκληρός ανταγωνισμός από νέα projects, σε άλλες περιοχές του κόσμου, ανέφερε ο κ. Ellinas. Σύμφωνα με τις τελευταίες σχετικά συνδιασκέψεις, η αυξητική τάση της ζήτησης θα συγκρατηθεί σε ορισμένες βασικές ασιατικές αγορές, ενώ μεγάλο ρόλο θα παίξει και η τιμή, υπογράμμισε ο ανώτερος ερευνητής συνεργάτης του ΙΕΝΕ. Για όλους αυτούς τους λόγους, σύμφωνα με τον ίδιο, η Ανατολική Μεσόγειος θα πρέπει να βρει αγορές για εξαγωγές, αλλά εξίσου σημαντικό είναι να μπορέσει να αξιοποιήσει την παραγωγή της σε LNG και τοπικά. Κλεοπάτρα Κιττή, ιδρύτρια, The Mediterranean Growth Initiative (MGI) «Υπάρχουν 500 εκατ. άνθρωποι γύρω από τη Μεσόγειο, αλλά εμπορευόμαστε μεταξύ μας μόνο το 1/3 του συνολικού μας εμπορίου», επεσήμανε από το βήμα του Economist στη Λευκωσία η ιδρύτρια του The Mediterranean Growth Initiative (MGI) Κλεοπάτρα Κιττή. Η Κύπρος έχει μια ευκαιρία που πρέπει να αδράξει, συνέχισε πρέπει να ενταχθεί σε περιφερειακά προγράμματα, και επίσης πρέπει να αρχίσει να «ρέει» το αέριο, ώστε να κερδηθεί η εμπιστοσύνη των αγορών, οι οποίες αλλάζουν εύκολα. «Δεν θα περιμένουν για πάντα το φυσικό αέριο της Κύπρου», είπε χαρακτηριστικά. H κυρία Κιττή κτίμησε ότι η κυβέρνηση έχει πάει πολύ καλά με τις τριμερείς συμφωνίες και έδωσε έμφαση στην εμπορικοποίηση των πόρων και τη δημιουργία της κατάλληλης υποδομής (λιμάνια, αποθήκευση κ.λπ.). Τόνισε ότι πρέπει να υπάρξει φιλελευθεροποίηση της αγοράς ηλεκτρικού ρεύματος και έκλεισε λέγοντας χαρακτηριστικά: «Το μέλλον είναι περιφερειακό». Χάρης Γεωργιάδης, Υπουργός Οικονομικών της Κύπρου Πριν από λίγες εβδομάδες η Κύπρος ανέβηκε στην επενδυτική βαθμίδα, γεγονός που δικαιώνει τις δύσκολες αποφάσεις που προηγήθηκαν κατά τη διαχείριση της κρίσης και που δημιούργησαν ασφάλεια και προοπτική, ανέφερε χαρακτηριστικά κατά την ομιλία του στο 14 ο Συνέδριο του Economist στη Λευκωσία ο υπουργός Οικονομικών της Κύπρου Χάρης Γεωργιάδης. Σύμφωνα με την εικόνα που μετέφερε ο κ. Γεωργιάδης, την περίοδο η Κύπρος έχασε το 10,5% του ΑΕΠ της και την περίοδο θα έχει επανακτήσει το 15% του ΑΕΠ της. Η ανεργία μειώνεται και το διαθέσιμο εισόδημα, η ιδιωτική κατανάλωση και οι επενδύσεις σταδιακά αυξάνονται. Επιπλέον, από το 2014 η Κύπρος λειτουργεί με ισοσκελισμένο προϋπολογισμό και από το 2016 με υγιές πλεόνασμα. Παράλληλα, «μετά την αλόγιστη πιστωτική επέκταση και τη διόγκωση του τραπεζικού συστήματος, μετά τον υπερδανεισμό και τη φούσκα, έχουμε μια σταθερή και αδιαμφισβήτητη πιστωτική συρρίκνωση και απομόχλευση». Ο λόγος; «Στην Κύπρο, υπήρχε, κατά την άποψή μου, μια σιωπηρή πλειοψηφία που έδειξε κατανόηση και προσέφερε στήριξη στην προσπάθεια εφαρμογής του Μνημονίου». Το αποτέλεσμα; «Πλέον λειτουργούμε στα όρια των δυνάμεων μας και η ανάπτυξη βασίζεται σε πολύ πιο στέρεα θεμέλια». Σε κάθε περίπτωση, ο κ. Γεωργιάδης επεσήμανε ότι η κυπριακή οικονομία «έχει ακόμη δρόμο να διανύσει, έχει ακόμη υστερήσεις, και μπορεί να ανεβάσει τον πήχη της ανάπτυξης και της ευημερίας ακόμη πιο ψηλά».

7 Rolf Strauch, Επικεφαλής οικονομολόγος και μέλος του ΔΣ, Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) «Είμαστε περήφανοι που βλέπουμε ότι η Κύπρος έχει καταφέρει να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες της και τώρα στέκεται στα πόδια της ξανά. Είναι ένα από τα success stories του ESM», τόνισε από το βήμα του Economist στη Λευκωσία ο επικεφαλής οικονομολόγος και μέλος του ΔΣ του ESM Rolf Strauch, διευκρινίζοντας ότι αυτό δεν ήταν σαφές από την αρχή, δεδομένης της σοβαρότητας των προβλημάτων στον τραπεζικό τομέα της χώρας και της μοναδικής φύσης των μέτρων διάσωσης, τα οποία περιλάμβαναν ελέγχους κεφαλαίου. Ωστόσο, αυτό που ήταν ανάγκη στην Κύπρο, δηλαδή να μην υπερφορτωθεί το κράτος, κατέστη ο γενικός κανόνας στην Ευρωζώνη, σύμφωνα με τον κ. Strauch, ο οποίος εξήγησε ότι οι θεσμικοί επενδυτές και οι τράπεζες θα πρέπει να συμμετέχουν σε τραπεζικές διασώσεις και η επιβάρυνση δεν θα πρέπει πλέον να επιβαρύνει τους φορολογούμενους και τα νοικοκυριά. Ο κ. Strauch υπογράμμισε ότι δέκα χρόνια μετά την κατάρρευση της Lehman, οι τράπεζες της Ευρώπης αντιμετωπίζουν ακόμα προκλήσεις, με κυριότερο ζήτημα τον ιδιαίτερα υψηλό λόγο των μη εξυπηρετούμενων δανείων παρά τη μείωσή τους. Ο ίδιος αναφέρθηκε κατ επέκταση στη χαμηλή κερδοφορία των τραπεζών. Στο πλαίσιο αυτό, χαρακτήρισε σημαντικό η Ευρωζώνη να ολοκληρώσει την τραπεζική ένωση, ωστόσο, επεσήμανε ότι χρειάζεται να προηγηθεί περισσότερη πρόοδος στη μείωση των ρίσκων προτού γίνουν πιο αποφασιστικά βήματα προς αυτήν την κατεύθυνση. Philip Gerson, Αναπληρωτής Διευθυντής ευρωπαϊκού τμήματος, ΔΝΤ Τη σταθερή μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων ως προτεραιότητα αλλά και τη βελτίωση του δικαστικού συστήματος προέκρινε ο αναπληρωτής Διευθυντής του ευρωπαϊκού τμήματος του ΔΝΤ Philip Gerson για την περίπτωση της κυπριακής οικονομίας, η οποία -σύμφωνα με το ΔΝΤ- θα αναπτυχθεί στο επίπεδο του 4%, αυτήν και την επόμενη χρονιά. Σύμφωνα με τον κ. Gerson, η ανησυχία για την Ευρωζώνη δεν έγκειται τόσο στο ότι έχει πιο μέτρια ανάπτυξη από τις ΗΠΑ, αλλά στο ότι ορισμένες χώρες δεν αξιοποίησαν την ανάκαμψη που μεσολάβησε, λόγω διαρθρωτικών αδυναμιών. Έτσι, όπως είπε από το βήμα του συνεδρίου του Economist στη Λευκωσία, δημιουργούνται ρίσκα για την περίοδο κατά την οποία θα επιδεινωθούν οι οικονομικές συνθήκες. Το αντίθετο παράδειγμα από αυτές τις χώρες είναι η Κύπρος, σύμφωνα με τον κ. Γκέρσον, καθώς έλαβε εγκαίρως πολύ σωστές αποφάσεις μέσα σε πολύ δύσκολες συνθήκες κι έτσι προετοιμάστηκε πιο γρήγορα και πρόλαβε να εκμεταλλευτεί την ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας τα τελευταία χρόνια. Ο αξιωματούχος του ΔΝΤ εξέφρασε την εκτίμηση ότι η Ευρώπη θα πρέπει να ακολουθήσει πολιτικές που θα της επιτρέψουν να δημιουργήσει αποθεματικά, ώστε να είναι έτοιμη για την επόμενη κρίση, όποτε και αν έρθει. Ευγένιος Ευγενίου, Διευθύνων σύμβουλος, PwC Cyprus Η Κύπρος έχει επιστρέψει στην επενδυτική βαθμίδα, τόνισε από το βήμα του 14 ου Συνεδρίου του Economist στη Λευκωσία ο διευθύνων σύμβουλος της PwC Κύπρου Ευγένιος Ευγενίου, σημειώνοντας ότι η κυπριακή οικονομία βρίσκεται σε μια υγιή δημοσιονομική βάση και είναι μια από τις πιο γρήγορα αναπτυσσόμενες στην ΕΕ. Ο ίδιος επεσήμανε ότι οι άμεσες ξένες επενδύσεις αυξάνονται, ενώ αναδύονται νέοι τομείς, όπως η εκπαίδευση. Αναφερόμενος στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, υπογράμμισε ότι μειώνονται και πως το deal Hellenic / CoOp ήταν ένα αποφασιστικό βήμα σταθεροποίησης. Ιδιαίτερα σημαντικό χαρακτήρισε ο κ. Ευγενίου τον ρόλο της επιχειρηματικής κοινότητας, τονίζοντας ότι έχει την ευθύνη να μοιραστεί το κοινό της όραμα για την επίτευξη ευημερίας και ανάπτυξης, δουλεύοντας ανοιχτά, με διαφάνεια και με ένα θετικό κοινωνικό αποτύπωμα.

8 Ομιλίες-Παρουσιάσεις: Platinum sponsor: HELLENIC BANK Premium gold sponsor: PwC Gold sponsors: Henley & Partners, ExxonMobil, Hellenic Petroleum Silver sponsors: Eni, European University Cyprus Bronze sponsor: Noble energy Communication sponsor: Kathimerini Contributors: Natural Gas Public Company of Cyprus (DEFA), Nespresso, A2V Lab, Hanikian Law Firm, Proelium Airline carrier: Aegean International broadcast partner: Euronews Logistics supplier: DHL IT sponsor: Pobuca E-business provider: Generation Y Supported by the Cyprus Chamber of Commerce and Industry