3 ΤΑΙΝΙΕΣ 24 ΓΛΩΣΣΕΣ 28 ΧΩΡΕΣ

Transcript

1 3 ΤΑΙΝΙΕΣ 24 ΓΛΩΣΣΕΣ 28 ΧΩΡΕΣ ΕΧΘΡΟΣ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ (RAZREDNI SOVRAŽNIK) Rok Biček Σλοβενία

2 ΕΧΘΡΟΣ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ (RAZREDNI SOVRAŽNIK) ROK BIČEK «Πιστεύω ότι η κινηματογραφική τέχνη πρέπει να έχει θέματα κοινωνικά, που να αντιπροσωπεύουν τόσο την κοινωνία ενός συγκεκριμένου έθνους όσο και την κοινωνία ως σύνολο. Στο ΕΧΘΡΟΣ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ αυτό επιτυγχάνεται μέσα από τον μικρόκοσμο των μαθητών μιας τάξης γερμανικών, που ανήκουν σε μια γενιά ιδιαίτερα ευάλωτη. Για τον λόγο αυτό είναι συνειδητά ή ασυνείδητα ευαίσθητοι σε οτιδήποτε συμβαίνει σ αυτούς ή γύρω τους. Η επανάσταση των μαθητών κατά του σχολικού συστήματος, το οποίο συμβολίζεται από τον αυστηρό καθηγητή, αντικατοπτρίζει την γενική δυσαρέσκεια μέσα σε μία κοινωνία έτοιμη να αρπαχτεί με το κάθε τι, δικαιολογημένα ή όχι, που ξεσηκώνεται ενάντια των κατεστημένων κοινωνικών κανόνων. Το παράδοξο όμως είναι ότι αυτοί ακριβώς οι κανόνες είναι που οδήγησαν στην κατάσταση στην οποία η κοινωνία βρίσκεται σήμερα. Ταυτόχρονα, κάθε φορά που υπάρχει κάποια έκρηξη βίας σε ευρωπαϊκές πόλεις, εμείς κατηγορούμε τους διαδηλωτές. Έχουμε το δικαίωμα να το κάνουμε αυτό; Ίσως αύριο εμείς να είμαστε εκείνοι που θα διαμαρτύρονται.» Όταν ο νέος καθηγητής γερμανικών μπαίνει στην τάξη, μαντεύουμε ότι η αντίθεση με την προηγούμενη καθηγήτρια είναι έντονη. Ο τρόπος που κάνει το μάθημα, ψυχρός και εγκεφαλικός, δεν αρέσει στην τάξη. Μία ένταση δημιουργείται μέσα στην ομάδα όταν συμβαίνει κάτι το τραγικό: ο θάνατος μιας μαθήτριας. Αυτό είναι η αρχή μιας συγκινησιακής διαδρομής που παίρνει τη μορφή ρώσικων βουνών. Ο ΘΆΝΑΤΟΣ ΕΝΌΣ ΑΝΘΡΏΠΟΥ ΕΊΝΑΙ ΚΆΤΙ ΠΟΥ ΑΦΟΡΆ ΠΕΡΙΣΣΌΤΕΡΟ ΑΥΤΟΎΣ ΠΟΥ ΕΠΙΖΟΎΝ ΠΑΡΆ ΤΟΝ ΊΔΙΟ ΤΟΝ ΝΕΚΡΌ (THOMAS MANN) «Τί σημαίνει «loser»; Η Sabina σηκώνει τους ώμους με αδιαφορία. «Έτσι αντιμετωπίζεις εσύ τα προβλήματά σου; Σηκώνοντας τους ώμους; Εάν με είχες καθηγητή από πιο παλιά, τότε θα το ήξερες. Ο Μότσαρτ, στα πέντε του, ήξερε ήδη τι ήθελε να γίνει.» Η αυστηρότητα αυτή του αναπληρωτή καθηγητή Robert Zupan, σε συνδυασμό με το ψυχρό του βλέμμα, προκαλεί ανατριχίλα. Η συγκίνηση της Sabina, καθώς και ένα μάθημα πιάνου στο οποίο κανείς δεν ξέρει τι έγινε, προξενούν παρορμητικές και βίαιες αντιδράσεις στους άλλους μαθητές. Οι περισσότεροι μάλιστα υποψιάζονται ότι ο καθηγητής τους ευθύνεται για την τραγωδία, πολλώ μάλλον αφού δεν καταφέρνει να κρατήσει τον έλεγχο των περιστάσεων. «ΆΛΛΗ ΕΊΝΑΙ ΏΡΑ ΓΙΑ ΠΈΝΘΟΣ ΚΑΙ ΆΛΛΗ ΓΙΑ ΖΩΉ» Οι απόπειρες του καθηγητή Zupan να τοποθετήσει το γεγονός στην τάξη είναι πολύ αφηρημένες και εγκεφαλικές. Έρχονται σε αντίθεση με την συγκινησιακή και προσωπική προσέγγιση που οι μαθητές περιμένουν από αυτόν. Προσπαθεί τουλάχιστον να το συνδέσει κάπως με λογοτεχνία, συγκεκριμένα με τη ζωή και το έργο του Thomas Mann που ταιριάζουν στην περίσταση. Η μέθοδος του καθηγητή

3 αποδεικνύεται άκαρπη. Οι μαθητές εξακολουθούν να αγανακτούν, νιώθοντας ότι τον θυμό τους τον ποδοπατεί. Η εξέγερση των νέων, με επικεφαλής τον Λούκα, εντείνεται. Τα χαρακτηριστικά του Robert Zupan είναι καρικατούρα; Είχε τις καλύτερες προθέσεις του κόσμου για την τάξη του και με τον τρόπο του, την αυστηρότητά του, εκείνο που επιδιώκει είναι να προετοιμάσει τους μαθητές του για τη ζωή. Σεβασμός της εξουσίας και πειθαρχία είναι τα κύρια όπλα του. Αμφισβητεί τη στάση της εκπαιδευτικού την οποία αντικαθιστά καθώς και των άλλων συναδέλφων του, θεωρώντας γενικά ότι παραδείχνουν κατανόηση και είναι περισσότερο ελαστικοί από όσο θα έπρεπε. ΜΑΎΡΟ Ή ΆΣΠΡΟ Η ερμηνεία των γεγονότων από τους μαθητές είναι πολύ μανιχαϊστική. Στα μάτια τους, το κάθε τι είναι είτε μαύρο είτε άσπρο. Λαχταρώντας να βρουν έναν αποδιοπομπαίο τράγο, εκείνο που θέλουν κυρίως είναι να ξεσπάσουν τις πολυάριθμες και αποπνικτικές προσωπικές τους ματαιώσεις. Η τραγωδία είναι που δίνει το εναρκτήριο λάκτισμα το οποίο χρειαζόντουσαν. Ο θεατής δυσκολεύεται να πάρει το μέρος κάποιου. Η αντίδραση των μαθητών είναι φυσικά κατανοητή αλλά δείχνουν, στο σύνολό τους, τη μονοκόμματη, παρωπιδική θεώρηση των πραγμάτων που χαρακτηρίζει την εφηβεία. Στη συνέχεια, η ιστορία αρχίζει σιγά σιγά να παίρνει κάποιες αποχρώσεις καθώς φωτίζεται από κάποια γεγονότα: π.χ., η παρέμβαση της διευθύντριας του εκπαιδευτικού ιδρύματος, του συλλόγου των καθηγητών ή ακόμα μιας ομάδας γονέων σε σχολική συνεδρίαση. Ο θεατής βρίσκεται λοιπόν αντιμέτωπος με ένα ευρύτερο φάσμα απόψεων. ΟΙ ΠΡΟΣΩΠΙΚΈΣ ΜΑΤΑΙΏΣΕΙΣ ΩΣ ΑΦΕΤΗΡΊΑ Ενώ η διευθύντρια προσπαθεί να αναζητήσει τα αίτια της τραγωδίας που αναστάτωσε το σχολείο, οι μαθητές αντιμετωπίζουν το ζήτημα διαφορετικά. Παρ όλον ότι η κατάσταση είναι σαφής, οι συγκινήσεις τους κατακλύζουν ολοένα περισσότερο το προσκήνιο. Το δράμα, αυτό καθ εαυτό, χρησιμοποιείται ως άλλοθι το οποίο τους επιτρέπει να συνεχίζουν να διαμαρτύρονται. Απ όλη την τάξη, μόνο η Mojca, η κολλητή της Sabina, προσπαθεί να αποστασιοποιηθεί κάπως. Δείχνει μια κάποια κατανόηση για τη στάση του Zupan. Με τον τρόπο αυτό μπορεί να «τα βρει» με τον εαυτό της και με το περιβάλλον. Αυτό όμως επιφέρει την κατακραυγή και του φίλου της του Luka, που είναι ο επικεφαλής της ομάδας, και των άλλων. Η ΑΡΈΝΑ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΊΟΥ ΩΣ ΜΕΤΑΦΟΡΆ ΜΙΑΣ ΚΟΙΝΩΝΊΑΣ Ολόκληρη η ταινία εκτυλίσσεται μέσα στο σχολείο όπου ξεσπάει μία σύγκρουση μεταξύ ενός καθηγητή και των μαθητών του. Ως προς αυτό, το ΕΧΘΡΟΣ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ παρουσιάζει το κλασσικό μοντέλο των μικρών και των μεγάλων επαναστάσεων. Μία ομάδα σχηματίζεται που συχνά παρασύρεται από ένα μόνο άτομο και αρχίζει τον αγώνα. Έναν αγώνα που στηρίζεται στις συγκινήσεις και σε αποδείξεις πάνω σε σαθρές βάσεις.

4 Το σενάριο βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα τα οποία ο σκηνοθέτης έζησε ο ίδιος όταν πήγαινε σχολείο. Από εκεί αντλεί εν μέρει την έμπνευσή του για να πλάσσει τους ήρωές του, αναζητώντας ταυτόχρονα πρόσθετα πρόσωπα που να μπορούν να δώσουν, σε κινηματογραφικό επίπεδο, μία ενδιαφέρουσα και ποικιλόμορφη ομάδα. Έτσι δημιουργήθηκε μία ομάδα εννέα ηθοποιών χωρίς πείρα, ο σκληρός πυρήνας μίας τάξης που ξεσηκώνεται. ΕΝΝΈΑ ΚΕΝΤΡΙΚΆ ΠΡΌΣΩΠΑ Η ταινία του Rok Biček, που όταν τη γύριζε ήταν μόλις 29 ετών, είναι εντυπωσιακή. Όχι μόνο έγραψε μια συναρπαστική ιστορία αλλά σχημάτισε και ένα κάστινγκ που εντυπωσιάζει τον θεατή. Άτομα με φωτογένεια και έντονες προσωπικότητες δίνουν σε αυτό το φιλμ δυναμισμό που θυμίζει στρόβιλο. Κατά τον σκηνοθέτη, οι νέοι δεν παίζουν ρόλους, παίζουν μάλλον την ίδια τους τη ζωή. Μάλιστα φοράνε και τα δικά τους ρούχα. Κατά τις πρόβες συζητήθηκε πάρα πολύ το θέμα της ταινίας. Τούτο δημιούργησε μία δυνατή σχέση εμπιστοσύνης απ τη μια μεταξύ των ηθοποιών και απ την άλλη μεταξύ των ηθοποιών και του σκηνοθέτη. Τον ρόλο του Robert Zupan ερμηνεύει ένας έμπειρος ηθοποιός του θεάτρου, ο Igor Samobor. Στο γύρισμα επικρατούσε θετική ενέργεια. Ο σκηνοθέτης αποφάσισε να μην αφήσει τους νέους να κάνουν πρόβες με τον Igor Samobor, δεν συναντήθηκαν μάλιστα προτού αρχίσουν τα γυρίσματα. Ήθελε η πρώτη συνάντηση της τάξης με τον καθηγητή να είναι επίσης η πρώτη αντιπαράθεση μεταξύ ηθοποιών. Αυτή η ψυχρή και απόμακρη σχέση που παρατηρούμε στο φιλμ δεν είναι μόνο αποτέλεσμα της σκηνοθεσίας, είναι αυθεντική, επίσης. ΠΟΛΎ ΦΡΟΝΤΙΣΜΈΝΗ ΕΙΚΌΝΑ Ο Biček εμπνεύστηκε από το 4 Μήνες, 3 Εβδομάδες και 2 Ημέρες του Cristian Mungiu, που ήταν υποψήφιο για το Βραβείο LUX Άλλη πηγή έμπνευσης μπορεί να είναι το «Caché» του Michael Haneke.

5 Ο Biček αφιέρωσε χρόνο στο να παρατηρεί αυτό το ωραίο κτήριο του σχολείου τον χειμώνα, ψάχνοντας για την ατμόσφαιρα που θα ταίριαζε καλύτερα στην ταινία του, για τον καλό φωτισμό και τα σωστά χρώματα. Ήταν σημαντικό να επικρατούν τα ψυχρά χρώματα και να αναβλύζουν στην ατμόσφαιρα της τάξης, πεδίο όλων των εντάσεων. Καθώς τα γυρίσματα έγιναν το καλοκαίρι και το φυσικό φως διαρκούσε περισσότερες ώρες (ο Biček ήθελε να χρησιμοποιήσει όσο το δυνατό λιγότερο τεχνητό φωτισμό), κατάφερε να πλησιάσει όσο περισσότερο γινόταν την χειμωνιάτικη ατμόσφαιρα. ΕΡΩΤΉΣΕΙΣ Η ταινία είναι γεμάτη από κοφτές δηλώσεις. Ποιες απ αυτές σας μείναν στο μυαλό; Ποια εντύπωση σας κάνει το σχολικό σύστημα; Πρόκειται για σύγκρουση γενεών μεταξύ ορισμένων μελών του συλλόγου καθηγητών ή μεταξύ καθηγητών και μαθητών; Με ποιά έννοια; Πώς ερμηνεύετε τον όρο «δυναμική των ομάδων» τώρα που είδατε αυτή την ταινία; Μπορείτε επίσης να μεταφέρετε αυτό το πλαίσιο στην κοινωνία; Tine Van Dycke 2014

6 Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο βρίσκεται στην ευχάριστη θέση να παρουσιάσει τις τρεις διαγωνιζόμενες ταινίες για το LUX Film Prize (Βραβείο LUX), οι οποίες θα προβληθούν στην τρίτη έκδοση των LUX Film Days (Κινηματογραφικές Ημέρες LUX). Οι τρεις διαγωνιζόμενες ταινίες καλύπτουν πολύπλευρα ζητήματα αλλά συμπίπτουν στο κεντρικό θέμα της νεολαίας. Η Céline Sciamma, στην τρίτη της ταινία BANDE DE FILLES (ΤΑ ΚΟΡΊΤΣΙΑ), προβληματίζεται πάνω στη σχέση των εφήβων με την εξουσία, δίνοντας έμφαση σε ένα διαφορετικό είδος θηλυκότητας μέσω του πορτραίτου μιας παρέας δεκαεξάχρονων κοριτσιών σε ένα παριζιάνικο προάστιο. Στην IDA, ο Pawel Pawlikowski στρέφει το βλέμμα του στο παρελθόν της Ευρώπης, με πρωταγωνίστρια ένα ορφανό κορίτσι στις αρχές της δεκαετίας του 1960 στην Πολωνία, το οποίο βρίσκεται αντιμέτωπο με την ταυτότητά του. Η πρώτη ταινία του Rok Biček, RAZREDNI SOVRAŽNIK (ΕΧΘΡΟΣ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ), διεισδύει στον μικρόκοσμο μιας τάξης γυμνασίου που αντιμετωπίζει έναν ιδιαίτερα αυστηρό νέο καθηγητή. 3 ΤΑΙΝΙΕΣ 24 ΓΛΩΣΣΕΣ 28 ΧΩΡΕΣ BELGIQUE / BELGIË Bruxelles / Brussel, Liège, Namur БЪЛГАРИЯ София ČESKÁ REPUBLIKA Brno DANMARK København DEUTSCHLAND Berlin, Köln, München EESTI Tallinn ÉIRE / IRELAND Corcaigh / Cork ΕΛΛΆΔΑ Θεσσαλονίκη ESPAÑA Barcelona, Cartagena, Gijón, Lanzarote, Madrid, Santiago de Compostela, Segovia, Sevilla FRANCE Arras, Marseille, Strasbourg, Troyes HRVATSKA Zagreb ITALIA Bologna, Roma, Torino ΚΎΠΡΟΣ Λευκωσία, Λεμεσός LATVIJA Rīga LIETUVA Kaunas, Klaipėda, Vilnius LUXEMBOURG / LUXEMBURG Luxembourg / Luxemburg MAGYARORSZÁG Budapest MALTA Valletta/Il-Belt, Gozo/Għawdex NEDERLAND Leiden ÖSTERREICH Wien POLSKA Warszawa, Wrocław PORTUGAL Lisboa, Leiria ROMÂNIA Bucureşti SLOVENIJA Celje, Izola, Ljubljana SLOVENSKO Bratislava SUOMI / FINLAND Helsinki / Helsingfors SVERIGE Stockholm UNITED KINGDOM Aberdeen, Inverness, London, Perth

7 BANDE DE FILLES (ΤΑ ΚΟΡΊΤΣΙΑ) Καταπιεσμένη από το οικογενειακό της περιβάλλον, τις αδιέξοδες προοπτικές στο σχολείο και την κυριαρχία των αγοριών στη γειτονιά, η Marieme ξεκινά μια νέα ζωή μετά τη γνωριμία της με μια παρέα τριών κοριτσιών με ελεύθερο πνεύμα. Αλλάζει το όνομά της και το ντύσιμό της και αφήνει το σχολείο για να γίνει δεκτή στην παρέα, ελπίζοντας ότι αυτός είναι ο δρόμος προς την ελευθερία. Σκηνοθεσία: Céline Sciamma Χώρα: Γαλλία Διάρκεια: 112 λεπτά Έτος παραγωγής: 2014 Σενάριο: Céline Sciamma Ηθοποιοί: Idrissa Diabaté, Karidja Touré, Tatiana Rojo, Rabah Naït Oufella, Yannick Ruiz Φωτογραφία: Crystel Fournier Παραγωγή: Bénédicte Couvreur Εταιρεία παραγωγής: Hold Up Films, Lilies Films, Arte France Cinéma IDA Πολωνία, Η Άννα είναι μια όμορφη δεκαοκτάχρονη που ετοιμάζεται να γίνει καλόγρια στο μοναστήρι όπου μεγάλωσε ως ορφανή. Πριν ορκιστεί μαθαίνει ότι πρέπει να συναντήσει μία συγγενή της που βρίσκεται εν ζωή, την Wanda, αδελφή της μητέρας της. Οι δύο γυναίκες ξεκινούν μαζί ένα ταξίδι για να γνωρίσουν η μία την άλλη και να ανακαλύψουν το παρελθόν τους. Σκηνοθεσία: Pawel Pawlikowski Χώρα: Πολωνία, Δανία Διάρκεια: 80 λεπτά Έτος παραγωγής: 2013 Σενάριο: Rebecca Lenkiewicz, Pawel Pawlikowski Ηθοποιοί: Agata Kulesza, Joanna Kulig, Dawid Ogrodnik, Adam Szyszkowski, Agata Trzebuchowska Φωτογραφία: Lukasz Zal Παραγωγή: Eric Abraham, Piotr Dzięcioł, Ewa Puszczyńska Εταιρεία παραγωγής: Opus Film, Phoenix Film RAZREDNI SOVRAZNIK (ΕΧΘΡΌΣ ΤΗΣ ΤΆΞΗΣ) Η σχέση μεταξύ μαθητών και του νέου καθηγητή Γερμανικών κλονίζεται λόγω της τεράστιας διαφοράς στον τρόπο αντίληψης της ζωής. Τα συναισθήματα γίνονται έντονα και, όταν γίνεται αντιληπτό ότι δεν είναι όλα άσπρο ή μαύρο, είναι πλέον αργά. Σκηνοθεσία: Rok Biček Χώρα: Σλοβενία Διάρκεια: 112 λεπτά Έτος παραγωγής: 2013 Σενάριο: Nejc Gazvoda, Rok Biček, Janez Lapajne Ηθοποιοί: Igor Samobor, Nataša Barbara Gračner, Tjaša Železnik, Maša Derganc, Robert Prebil, Voranc Boh, Jan Zupančič, Daša Cupevski Φωτογραφία: Fabio Stoll Παραγωγή: Janez Lapajne,Aiken Veronika Prosenc Εταιρεία παραγωγής: Triglav Film

8 ΟΙ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΜΑΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΤΑΙΝΙΩΝ Ο πολιτισμός διαδραματίζει ουσιώδη ρόλο στην οικοδόμηση των κοινωνιών μας. Μας δίνει τη δυνατότητα να κατανοήσουμε καλύτερα ο ένας τον άλλον και μας βοηθά να σεβόμαστε την πολυμορφία ενώ παράλληλα μας φέρνει πιο κοντά. Ο κινηματογράφος αντικατοπτρίζει τις σημερινές και, συχνά, τις αυριανές κοινωνίες και αφηγείται ιστορίες, πολλές φορές τις δικές μας ιστορίες. Οι ταινίες μάς θυμίζουν ανθρώπους, μέρη, συμβάντα και στιγμές από τη ζωή μας. Μας συγκινούν, μας εμπνέουν, διευρύνουν τον ορίζοντά μας. Εμπλουτίζουν τις συζητήσεις, αλλά μπορούν και να δημιουργήσουν συζητήσεις. Για τον λόγο αυτό, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καθιέρωσε το LUX FILM PRIZE (Κινηματογραφικό βραβείο LUX) το LUX FILM PRIZE Ο σκοπός του LUX FILM PRIZE είναι να ενισχύσει τη διανομή ταινιών στην Ευρώπη, δίνοντας ταυτόχρονα ώθηση στον προβληματισμό και τον διάλογο σε ευρωπαϊκή κλίμακα. Οι 3 ταινίες που διαγωνίζονται για το LUX FILM PRIZE 2014 και που προβάλλονται κατά τη διάρκεια των LUX FILM DAYS, επελέγησαν από Επιτροπή που απαρτίζεται από επαγγελματίες του κινηματογράφου. Η νικήτρια ταινία αναδεικνύεται από τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Η τελετή βράβευσης θα λάβει χώρα στο Στρασβούργο,στις 17 Δεκεμβρίου. LUX FILM DAYS ΔΕΙΤΕ, ΣΥΖΗΤΗΣΤΕ & ΨΗΦΙΣΤΕ Οι LUX FILM DAYS αποτελούν μια μοναδική πολιτισμική εμπειρία η οποία υπερβαίνει τα σύνορα και από τον Οκτώβριο έως τον Δεκέμβριο, δημιουργεί έναν ευρωπαϊκό δημόσιο χώρο στον οποίο οι ευρωπαίοι λάτρεις του κινηματογράφου μπορούν να παρακολουθήσουν 3 σημαντικές ταινίες, στα 28 κράτη μέλη στις 24 επίσημες γλώσσες της Ε.Ε. Οι LUX FILM DAYS δίνουν τη δυνατότητα στον μεγαλύτερο δυνατό αριθμό Ευρωπαίων να μοιραστούν την πολυμορφία και τον πλούτο του ευρωπαϊκού κινηματογράφου και να διεξάγουν διάλογο πάνω στα ζητήματα που θίγουν οι ταινίες που διαγωνίζονται για το Βραβείο LUX με φυσική παρουσία - σε επιτόπου συζητήσεις, αλλά και διαδικτυακά - στα μέσα κοινωνικής #luxprize LUXPRIZE.EU ΒΡΑΒΕΊΟ ΚΟΙΝΟΎ Το Βραβείο Κοινού αποτελεί την επιλογή του κοινού. Είναι η δική σας ευκαιρία να επιλέξετε την αγαπημένη σας ταινία ή το αγαπημένο σας θέμα και να επιλεγείτε για να ανακοινώσετε αυτοπροσώπως τη νικήτρια ταινία στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Κάρλοβι Βάρι τον Ιούλιο του Απλά επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μας luxprize.eu ή τη σελίδα μας στο Facebook και ψηφίστε την αγαπημένη σας ταινία! QA EL P