Πολυμεσικές Υπηρεσίες στην Υγεία

Transcript

1 Πολυμεσικές Υπηρεσίες στην Υγεία Μ. ΣΠΑΝΑΚΗΣ, M. ΤΣΙΚΝΑΚΗΣ Φθινοπωρινό Εξάμηνο 2015 Lecture 3 Η διαδικασία λήψης αποφάσεων στην Ιατρική & Κλινικά Πληροφοριακά Συστήματα

2 Εισαγωγή Υποθετικο-συμπερασματική διαδικασία λήψης αποφάσεων στην ιατρική Πληροφοριακά Συστήματα Νοσοκομείων Κατηγορίες κλινικών πληροφοριακών συστημάτων και βασικές λειτουργικές τους προδιαγραφές.

3 Φύση της Ιατρικής Πληροφορίας Η διαφορετικότητα της ιατρικής πληροφορίας σε σχέση με τις πληροφορίες των βασικών θετικών επιστημών είναι προϊόν πολλών αιτιών και έχει να κάνει αφενός με τα αντικείμενα της ιατρικής και αφετέρου με την τελείως διαφορετική δομή των συσχετίσεων τους. Οι διαδικασίες βασικού επιπέδου της φυσικής είναι ιδιαίτερα προσιτές στη μαθηματική κωδικοποίηση, έτσι η χρήση των Η/Υ σε αυτές απαιτεί μόνο συμβατικό αριθμητικό προγραμματισμό. Στην ιατρική όμως υπάρχουν και άλλες διαδικασίες υψηλής πολυπλοκότητας, οι οποίες αναφέρονται σε σύνθετα αντικείμενα όπως οργανισμοί (φυσιολογικοί ή παθολογικοί)

4 Υποθετικο-συμπερασματική διαδικασία λήψης αποφάσεων Οι μελέτες που αφορούν τη λήψη ιατρικών αποφάσεων έχουν δείξει ότι η στρατηγικές για τη συλλογή και την ερμηνεία των δεδομένων ενσωματώνονται σε μία επαναληπτική διαδικασία, γνωστή ως υποθετικο-συμπερασματική προσέγγιση (hypothetico-deductive approach). Η κύρια ιδέα είναι η κατά φάσεις συλλογή δεδομένων. Συγκεκριμένα, στην πρώτη φάση διατυπώνεται μια υπόθεση για την κατάσταση του ασθενή και με στόχο την επιβεβαίωση ή την απόρριψη αυτής της υπόθεσης συλλέγονται δεδομένα.

5 Υποθετικο-συμπερασματική διαδικασία λήψης αποφάσεων Η ερμηνεία των δεδομένων επιτρέπει τη διατύπωση νέας υπόθεσης, η οποία με τη σειρά της απαιτεί τη συλλογή νέων δεδομένων, κλπ Η υποθετικοσυμπερασματική προσέγγιση (hypotheticodeductive approach) γίνεται σαφέστερη μέσω του Σχήματος δίπλα.

6 Τι σημαίνει αυτό για τα ιατρικά πληροφοριακά συστήματα Είναι προφανές ότι η βελτίωση των επιδόσεων της υποθετικο-συμπερασματικής διαγνωστικής διαδικασίας απαιτεί υψηλό επίπεδο αντίληψης του γιατρού. Αλλά και την πρόσβαση σε ένα μεγάλο όγκο ετερογενών δεδομένων και τη δυνατότητα συνδυασμού πληροφοριών (με σημαντική τη χρονική διάσταση).

7 Είδη ιατρικών δεδομένων Numerical Measurements Lab data Bedside measurements Home instrumentation Recorded signals (e.g.,ecg, EEG, EMG) Images (X-ray, MRI, CAT, Ultrasound, Pathology, ) Genes (SNPs, expressionarrays, pedigrees, ) Coded (?) discrete data Family history Patient s medical history Current complaint Symptoms (patient) Signs (doctor) Physical examination Medications Narrative text Doctor s, nurse s notes Discharge summaries Referring letters

8 Παρατηρήσεις Money determines much!! Medicine spends 1-2% on IT, vs. 6-7% for business overall, vs % for banking. Bottom line rules, therefore emphasis on Billing. Cost control. Quality control, especially if demonstrable cost savings. Customer retention and satisfaction (maybe).

9 Νοσοκομειακό Πληροφοριακό Σύστημα Η ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας, συνδυασμένη με την ανάγκη για εύκολη πρόσβαση στην πληροφορία, οδήγησε στη δημιουργία Πληροφοριακών Συστημάτων, με ποικίλες εφαρμογές στο χώρο της υγείας. Έτσι, ολοένα και περισσότερα νοσοκομεία διεθνώς έχουν σε μεγάλο βαθμό υλοποιήσει Ολοκληρωμένα Πληροφοριακά Συστήματα για την κάλυψη των αναγκών διαχείρισης τόσο ιατρικών, όσο και διοικητικών-οικονομικών δεδομένων.

10 Νοσοκομειακό Πληροφοριακό Σύστημα (Hospital IS HIS) Η αποτελεσματική λειτουργία ενός νοσοκομείου βασίζεται στην ταχεία λήψη αποφάσεων από το αρμόδιο προσωπικό, είτε αυτές αφορούν καθαρά κλινικά θέματα περίθαλψης είτε θέματα διαχείρισης. Η αποτίμηση της κλινικής εικόνας ενός ασθενούς, η επιλογή του βέλτιστου θεραπευτικού σχήματος, ο καθορισμός του προσωπικού βάρδιας, ή ο χρόνος της παραγγελίας φαρμακευτικών προμηθειών αποτελούν παραδείγματα τέτοιων αποφάσεων. Η σωστή και αποτελεσματική λήψη παρόμοιων αποφάσεων προϋποθέτει αποτελεσματική διαχείριση της πληροφορίας.

11 Βασικοί στόχοι ανάπτυξης ενός ΠΣΝ Η αναβάθμιση των υπηρεσιών του Νοσοκομείου βελτίωση της ποιότητας περίθαλψης και βελτίωση της εξυπηρέτησης των ασθενών. Ο περιορισμός των χειρόγραφων διαδικασιών και η βελτίωση του εργασιακού περιβάλλοντος. H ελαχιστοποίηση του κόστους παροχής περίθαλψης. Η παροχή ικανών και αξιόπιστων πληροφοριών στη διοίκηση του Νοσοκομείου, σχετικά με διαχειριστικά ή επιστημονικά στοιχεία. Η δημιουργία ενός ευέλικτου εργαλείου υποστήριξης στη λήψη αποφάσεων για τον καθορισμό και τον έλεγχο των διαφορετικών πολιτικών οργάνωσης της παροχής υγείας, κοστολόγησης και τιμολόγησης των υπηρεσιών της.

12 1/12/2015 Emergency Shifts Activities performed& Resources used Requests of materials and of external services Other healthcare Centers, Organizations & Citizens Operating Theatre Consultants Radiotherapy ADT Waiting lists Level of availability in the units Admission Discharging Transfers Interactions with other centers over the territory Billing Wards Local waiting lists Admission Discharging Transfers Requests of material and external services Therapies & EHR Vital parameters Nursing and medical support Bed management 12 Ambulatories Book Admit Collect payments Waiting lists Calculate tariffs and indicators Activities performed Resources Requests of materials and external services Patients Unified management of common data Activities Coding Authorizations Management Periodical analysis of costs / revenues Indicators of effectiveness. Activities and costs Activities of the individual sectors Highlighting of alerts and special situations Budgeting and definition of objectives Resources(*) Summary of performed activities (patients, organization resources) Food Pharmacy Warehouse Management of requests Distribution Stocks External orders Laboratories Radiology Booking Waiting lists Internal planning Activities performed Requests of materials and external services Reporting Economic information (costs,profits/losses) Personnel Accounting resources (*): units, Κέντρο Ιατρικής Πληροφορικής Analytic accounting & Τηλεματικών Εφαρμογών στην Υγεία, Ινστιτούτο Πληροφορικής (ΙΤΕ) equipment, personnel, materials, drugs.

13 ΠΣΝ ένα σύστημα? Π. Σ. Ν. Δ. Π. Σ. Ν. Ι.Π.Σ. Ν. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ (R.I.S.) ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ (L.I.S.) ΙΑΤΡΙΚΟΣ & ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΟΣ ΦΑΚΕΛΟΣ ΑΣΘΕΝΩΝ

14 Περιγραφικά (descriptive) και ζωντανά (live) δεδομένα Χρήσιμη για την αρχιτεκτονική σχεδίαση της πληροφοριακής υποδομής η κατανόηση της ύπαρξης δύο βασικών ειδών δεδομένων. Σαφής διαχωρισμός μεταξύ περιγραφικών (descriptive) και ζωντανών (live) δεδομένων ταυτοποίηση οργανισμών υγείας, κέντρων κόστους, κατάλογοι υπηρεσιών, ασθενών, χρηστών, (ιατρικών, νοσηλευτικών) ενεργειών, πόρων, χρεώσεων Σημασιολογική Ενοποίηση τήρηση ενιαίων κωδικοποιήσεων για ολόκληρο το σύστημα υγείας. κεντρική διαχείριση και διάθεση όλων των κωδικοποιημένων στοιχείων στο σύνολο των εφαρμογών του συστήματος υγείας.

15 1/12/2015 ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ Γραφείο Κίνησης Ραντεβού Ασθενών Γραμμ. Εξωτερικών Ιατρείων Λογιστήριο Ασθενών Ταμείο Παρακλινικών Εξετάσεων ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΕΙΣ ΥΛΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ Στατιστική Υποστήριξη Αποφάσεων Πληροφοριακή Υποδομή Νοσοκομείου ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (LIS) Μικροβιολογικό Βιοχημικό Ανοσολογικό Αιματολογικό Ουρολογικό Αιμοδοσία Παθολογοανατομικό Φαρμακείο Υγειονομικό & αναλώσιμο Υλικό Διαχείριση Παγίων Τεχνική & Βιοϊατρική Υπηρεσία Συντηρήσεις Αποθήκη Τροφίμων & Ιματισμού ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ Αναλυτική Λογιστική Γραφείο Προμηθειών Διαγωνισμοί Συμβάσεις Λογιστική Προμηθειών Εντατική Μονάδα... Προϋπολογισμός, Ταμείο Κέντρο Ιατρικής Πληροφορικής & Τηλεματικών Εφαρμογών στην Υγεία, Ινστιτούτο Πληροφορικής (ΙΤΕ) 15 ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΟ & ΚΛΙΝΙΚΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Παθολογία Καρδιολογία Παιδιατρική, Χειρουργική Ογκολογική, ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΑΣ Πληροφοριακό Σύστημα Ακτινολογίας (RIS) Πληροφοριακό Σύστημα Διαχείρισης Ιατρικών Εικόνων (PACS)

16 Περίληψη λειτουργικότητας Διαχείριση ασθενών Φάκελος υγείας Παραπεμπτικά, παραγγελίες & κατάλογοι Κέντρα εξυπηρέτησης & εξωτερικά ιατρεία Προγραμματισμός ραντεβού Οδηγίες Νοσηλείας Νοσηλευτικός Πληροφοριακό Σύστημα (λογοδοσία και τεκμηρίωση) Υποστήριξη ΜΕΘ

17 Διαχείριση ασθενών Ενιαίος φάκελος ασθενή (μητρώο) που περιλαμβάνει Ενιαία ταυτότητα του ασθενή (ΥΤΑ) Δημογραφικά και ασφαλιστικά στοιχεία Περιστατικά / εισαγωγές Άμεση πρόσβαση στο φάκελο υγείας Λίστα με ανοιχτά ραντεβού Διαχείριση εισαγωγής, μεταφοράς και εξόδου ασθενή Υποστήριξη βασικών λειτουργιών του γραφείου κίνησης.

18 Φάκελος υγείας Βασίζεται σ ένα μεγάλο και επεκτάσιμο ασθενοκεντρικό μοντέλο πληροφορίας (information model) για την τεκμηρίωση της διαδικασίας λήψης ιατρικών αποφάσεων Κατηγορίες λειτουργειών/εντύπων Ιστορικό, διαγνώσεις, αποτελέσματα εξετάσεων, θεραπευτικές πράξεις, κ.τ.λ. Κοινά κριτήρια αναζήτησης για όλα τα έντυπα Ημερομηνία, κατηγορία εντύπου, ειδικότητα, ιατρός, βαρύτητα, κ.τ.λ. Τα έντυπα συσχετίζονται με τις ιατρικές ειδικότητες Άμεση πρόσβαση στο φάκελο υγείας ενός ασθενή από την κάτοψη ορόφου και τον εξερευνητή ασθενών, μόνο για εξουσιοδοτημένο προσωπικό.

19 Παραπεμπτικά, παραγγελίες & κατάλογοι Διεκπεραίωση παρακλινικών εξετάσεων με ηλεκτρονική επικοινωνία Παραπεμπτικά εργαστηριακών εξετάσεων Ηλεκτρονική επικοινωνία (βάσει HL7) με το πληροφοριακό σύστημα εργαστηρίων (ΠΣΕ) Παραπεμπτικά απεικονιστικών εξετάσεων Παραπεμπτικά ιστολογικής εξέτασης (παθολογοανατομία) Άμεση πρόσβαση στα αποτελέσματα όλων των εξετάσεων Παραγγελία φαρμάκων ανά ασθενή ή τμήμα Χρήση του ATC και/ή της λίστας του ΕΟΦ Ολοκλήρωση με πληροφοριακό σύστημα φαρμακείου Κατάλογοι υπηρεσιών Διανέμονται μέσω της υπηρεσίας πόρων υγείας Περιλαμβάνουν επίσης τιμές για κάθε περίπτωση

20 Κέντρα εξυπηρέτησης & εξωτερικά ιατρεία Κοινά χαρακτηριστικά Ολοκλήρωση με ξεχωριστή εφαρμογή διαχείρισης ραντεβού Λίστα αναμονής ανά τμήμα και λίστες εργασίας ανά τμήμα και ανά διεκπεραιωτή (π.χ. απεικονιστικό μηχάνημα, εξωτερικό ιατρείο) Άμεση πρόσβαση στο ενιαίο φάκελο ασθενή Διαχείριση «κέντρων εξυπηρέτησης» Απεικονιστικά τμήματα, παθολογοανατομικό τμήμα Διαχείριση εξωτερικών ιατρείων Τακτικά και απογευματινά εξωτερικά ιατρεία

21 Εντολές Νοσηλείας και Λογοδοσία Νοσηλευτών Ιατροί δίνουν οδηγίες στο νοσηλευτικό προσωπικό ανά ασθενή. Υποστήριξη προκαθορισμένων οδηγιών και πακέτων οδηγιών. Για το νοσηλευτικό προσωπικό εμφανίζονται λίστες με ενέργειες που εκκρεμούν, ανά ασθενή, ανά χρονικό διάστημα, κ.τ.λ. Το νοσηλευτικό προσωπικό καταγράφει τις πραγματικές ενέργειες. Οι ενέργειες που υποστηρίζονται περιλαμβάνουν την χορήγηση φαρμάκων, μετρήσεις θερμοκρασίας, πίεσης και άλλων παραμέτρων, δίαιτες, κ.τ.λ.

22 Οικονομική διάσταση Μηχανισμοί για την άμεση καταγραφή κόστους (cost registration) σε όλες τις σχετικές διαδικασίες Δυνατότητα τροφοδότησης όχι μόνο του υποσυστήματος οικονομικής διαχείρισης αλλά επίσης πιο εξελιγμένων συστημάτων MIS και ERP. Υποστήριξη λειτουργιών τιμολόγησης (λογιστήριο ασθενών)

23 Χρήση προτύπων Χρήση των σχετικών προτύπων, π.χ. HL7 και DICOM για την ανταλλαγή μηνυμάτων με άλλα συστήματα Κωδικοποίηση ιατρικής πληροφορίας, π.χ. με ICD-10 για διαγνώσεις, SNOP στον χώρο της παθολογοανατομίας, ATC για τις δραστικές ουσίες φαρμάκων, καθώς και άλλες κωδικοποιήσεις τοπικής εμβέλειας. Ενσωματωμένος «εξερευνητής κωδικοποιήσεων» Εργαλείο πλοήγησης (μεγάλων) κωδικοποιήσεων (π.χ. ICD-10) που υποστηρίζει κυρίως διαγνώσεις, φάρμακα και δραστικές ουσίες.

24 Visual & Interactive interactions - Κάτοψη ορόφου «Κάτοψη Ορόφου» για κλινικές, εξωτερικά ιατρεία και «Κέντρα Εξυπηρέτησης» (π.χ. απεικονιστικό τμήμα) Γραφικά αντικείμενα για κλίνες (ασθενείς), εξωτερικά ιατρεία, ιατρικά μηχανήματα (π.χ. αξονικός τομογράφος), κ.τ.λ. Άμεση πρόσβαση στις σχετικές πληροφορίες και λειτουργίες, π.χ. λίστα εργασίας ανά εξωτερικό ιατρείο, παραγγελίες ανά ασθενή, κ.τ.λ. Λίστες εκκρεμοτήτων ανά ρόλο και διαδικασία, π.χ. ασθενείς προς εισαγωγή στην κλινική, παραπεμπτικά σε εξέλιξη, κ.τ.λ.

25 Περιβάλλον διαμόρφωσης & παραμετροποίησης «Περιβάλλον Διαμόρφωσης και Παραμετροποίησης Συστήματος» Διαχείριση των «περιγραφικών δεδομένων» του συστήματος από εξουσιοδοτημένο προσωπικό Καλύπτει Την οργανωτική δομή του νοσοκομείου, Το προσωπικό και τους χρηστές του συστήματος, Τους καταλόγους υπηρεσιών (π.χ. εξετάσεις, φάρμακα), Τους πόρους (π.χ. γιατροί, μηχανήματα, αναλώσιμα), Ορισμένες κωδικοποιήσεις, Και τους σταθμούς εργασίας.

26 Εξερευνητής φακέλου ασθενή

27 Κάτοψη ορόφου κλινικής

28 Κάτοψη ορόφου κέντρου εξυπηρέτησης

29 Εξερευνητής κωδικοποιήσεων Κωδικοποιήσεις Κωδικοποιήσεις για ασθένειες & θεραπείες Λίστα φαρμάκων, κ.τ.λ. Λειτουργικότητα Προβολή σε μορφή δένδρου & αναζήτηση με λέξεις κλειδί Υποστήριξη κωδικοποιήσεων πολλών διαστάσεων (π.χ. ICPC2, SNOP) Προσαρμοστικότητα (αυτόματα ή κατά προτίμηση χρήστη) Δυνατότητα επιλογής γλώσσας Δυνατότητα επιλογής μιας εναλλακτικής κωδικοποίησης (π.χ. ICD-9 αντί ICD-10)

30 Εξερευνητής κωδικοποιήσεων καρτέλα 2 εισαγωγής εξερευνητής 1 κωδικοποιήσεων

31 Σύστημα διαχείρισης ραντεβού Γρήγορη εύρεση προγραμματισμένων ραντεβού Εύκολη μεταφορά ραντεβού σε άλλη ημέρα/ώρα ή και ιατρείο Λίστα αναμονής Καρτέλα ασθενή με πλήρη δημογραφικά στοιχεία και ιστορικό ραντεβού Δημιουργία επαναλαμβανόμενων ραντεβού, με ημερήσια, εβδομαδιαία, μηνιαία ή ετήσια επανάληψη με ή χωρίς ημερομηνία λήξης.

32 Ημερολόγια ανά ιατρείο με ραντεβού

33 Ένα «εξωνοσοκομειακό» πληροφοριακό σύστημα υγείας

34 Σύστημα προνοσοκομειακής επείγουσας ιατρικής Δημογραφικά στοιχεία ασθενών Ονοματεπώνυμο, διεύθυνση, τηλέφωνο Ηλικία, ημ/νία γέννησης, φύλο Ιατρός, φορέας υγείας, κλπ. Στοιχεία πόρων Όνομα, περιγραφή, κωδικός Ιδιοκτήτης (κατηγορία και όνομα) Τύπος (π.χ. προ-νοσοκ., Κινητή Μονάδα) Τρεχ. κατάσταση (π.χ. διαθέσιμο) Τρεχ. θέση (για κινούμενους πόρους)

35 Προδιαγραφές δεδομένων Στοιχεία περιστατικών Χρονικές σημάνσεις (π.χ. τηλεφώνημα στο ΣΚ, ώρα αναχώρησης, άφιξη στον τόπο ατυχ., κλπ.). Πληροφοριοδότης (τηλέφωνο και κατηγορία). Τύπος και τόπος περιστατικού, κλπ. Ιατρικά στοιχεία Αρχικό πρόβλημα, βαρύτητα, είδος θεραπείας, προσωρινή διάγνωση. Ζωτικοί παράμετροι στην πρώτη επαφή, στη διάρκεια διαχείρισης και στην παράδοση στο νοσοκομείο.

36 Προδιαγραφές δεδομένων Ζωτικοί παράμετροι: ΗΚΓ Καρδιακή συχνότητα (HR = Heart Rate) Κορεσμός (SpO 2 = O 2 Saturation) Αναπνευστική συχνότητα (RR = Respiratory Rate) Συστολική πίεση αίματος (NISBP) Διαστολική πίεση αίματος (NIDBP) Θερμοκρασία (T = Temperature) Expiratory Carbon Dioxide tension (Pco 2 ) Κλίμακα Γλασκώβης (GCS = Glascow Coma Scale)

37 Κλίμακα αξιολόγησης περιστατικών (HES) Score GCS (score) NISBP (mm Hg) HR (b/min) RR (b/min) SpO 2 (%) > > > <50 > <85

38 Υποστήριξη αποφάσεων - Πρωτόκολλο αξιολόγησης (παράδειγμα)

39 Ενεργά περιστατικά κάρτα περιστατικού

40 Κάρτα περιστατικού για τον γιατρό στο ΣΚ

41 PACS - RIS Πληροφοριακό Σύστημα ιατρικών εικόνων

42

43 Σύστημα PACS - Σύστημα αρχειοθέτησης και μετάδοσης εικόνων Πρόκειται για ένα πολυσύνθετο, κατανεμημένο σύστημα ηλεκτρονικών υπολογιστών, υποσύστημα του ΠΣΝ, το οποίο είναι αρμόδιο για καταγραφή συλλογή αποτύπωση ανάκτηση ψηφιακή αρχειοθέτηση αποθήκευση διαχείριση και διανομή ιατρικών εικόνων τόσο μεταξύ διαφορετικών τμημάτων ενός νοσοκομείου όσο και μεταξύ διαφορετικών νοσοκομείων ή οργανισμών, ερευνητικών κέντρων κτλ.

44 Ιατρική εικόνα Οι εικόνες αυτές περιλαμβάνουν όλες τις ψηφιακές απεικονίσεις όπως η υπολογιστική τομογραφία (CT) η μαγνητική τομογραφία (ΜRΙ) οι απεικονίσεις της πυρηνικής ιατρικής οι υπέρηχοι (US) η ψηφιακή ακτινογραφία η ψηφιακή αγγειογραφία και η ψηφιακή μαστογραφία.

45 PACS συνδέει ιατροτεχνολογικό νοσοκομιακό εξοπλισμό (modalities) 1. Αξονικό Τομογράφο 2. Μαγνητικό Τομογράφο 3. Αξονικό Τομογράφο εξομοίωσης ακτινοθεραπείας 4. Ψηφιακό Αγγειογράφο 5. Ψηφιακό Στεφανιογράφο 6. Γ κάμερα διπλής κεφαλής 7. Γ κάμερα μονής κεφαλής 8. Ψηφιακό Μαστογράφο 9. Ψηφιακό Ακτινοσκοπικό συγκρότημα Ακτινολογικού Τμήματος 10. Ψηφιακό Ακτινοσκοπικό συγκρότημα ΤΕΠ 11. Έγχρωμους Υπερήχους 12. Ψηφιοποιητές

46 Α/Α MODALITY ΜΕΣΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΑΝΑ ΕΤΟΣ ΜΕΣΗ ΧΩΡΗΤΙΚΟΤΗΤΑ ΑΝΑ ΕΞΕΤΑΣΗ (σε ΜΒ) ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΧΩΡΗΤΙΚΟΤΗΤΑ ΑΝΑ MODALITY (σε ΜΒ) 1. ΑΞΟΝΙΚΟΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟΣ ΥΠΕΡΗΧΟΣ ΑΓΓΕΙΟΓΡΑΦΟΣ ΣΤΕΦΑΝΙΟΓΡΑΦΟΣ ΑΚΤΙΝΟΓΡΑΦΙΕΣ ΜΑΣΤΟΓΡΑΦΟΣ ΠΥΡΗΝΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ (γ-κάμερα) ΠΥΡΗΝΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ (γ-κάμερα) Σ Υ Ν Ο Λ Ο

47 Οι ψηφιακές συσκευές απόκτησης εικόνων μεταδίδουν εικόνες στο PACS όπου αποθηκεύονται ή διανέμονται στο δίκτυο. Οι μη ψηφιακές απεικονίσεις όπως π.χ. η τυπική ακτινογραφία με φιλμ, μπορούν να ενσωματωθούν στο PACS μόνο εάν γίνουν ψηφιακές. Όταν ακόμη δεν υπήρχε η ψηφιακή εικόνα, πριν τη δημιουργία του συστήματος PACS, τη δεκαετία του 80,η αναλογική εικόνα (film) έθετε (και θέτει) περιορισμούς στη διαθεσιμότητα, πρόσβαση, μεταφορά και αρχειοθέτησή της στο σύστημα.

48 Με την ανάπτυξη της ψηφιακής τεχνολογίας, τώρα πια, το σύστημα PACS μπορεί να: α) αναπαραγάγει ψηφιακές εικόνες ταυτόχρονα σε πολλά τερματικά, π.χ. σε αυτά του ακτινολόγου και του παθολόγου ενός ασθενή β)κρατήσει πολλές εικόνες αποθηκευμένες για μεγάλο χρονικό διάστημα γ)δημιουργήσει ένα filmless περιβάλλον, όπου «η απώλεια ακτινογραφιών», ένα από τα κυριότερα προβλήματα στα μεγάλα Νοσοκομεία, τείνει πλέον να εκλείψει δ)βοηθήσει τα απομακρυσμένα αγροτικά ιατρικά κέντρα να επικοινωνούν με νοσοκομεία των μεγάλων πόλεων, να στέλνουν ακτινογραφίες, να ανταλλάσσουν γνώμες και πληροφορίες, που στηρίζουν τη σωστή διάγνωση και τρόπο θεραπείας.

49 ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΩΝ PACS Ένα σύστημα PACS μπορεί να περιλαμβάνει τις ακόλουθες μονάδες: Μονάδες μετατροπής Μονάδες αποθήκευσης και ανάκτησης Μονάδες επισκόπησης και ερμηνείας Εξυπηρετητές εφαρμογών

50 ΜΟΝΑΔΕΣ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗΣ Στο παρελθόν, η εφαρμογή ατομικών πρωτοκόλλων καταγραφής δεδομένων και εικόνων κατά την εξέταση απαγόρευε την μεταφορά, αποθήκευση και προβολή των εικόνων σε ένα σύστημα PACS.Το πρόβλημα λύθηκε με τη δημιουργία ενός κοινού πρωτοκόλλου, το οποίο ονομάστηκε DICOM(Digital Imaging and Communications in Medicine). Οι εικόνες που προέρχονται από συστήματα λήψης ιατρικών εικόνων, τα οποία δεν μετατρέπουν αυτόματα τις εικόνες σε DICOM, μεταφέρονται σε έναν κεντρικό επεξεργαστή, ο οποίος τις μετατρέπει σε DICOM.

51 ΜΟΝΑΔΕΣ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΚΤΗΣΗΣ Τα PACS περιλαμβάνουν τα συστήματα βραχυχρόνιας και μακροχρόνιας αποθήκευσης, τα οποία βασίζονται σε ένα σύστημα ιεραρχικής διαχείρισης του αποθηκευτικού χώρου. Με βάση αυτή την αρχιτεκτονική, όταν τα δεδομένα συμπληρώσουν κάποιο χρονικό πλαίσιο, μεταφέρονται από τα συστήματα της βραχυχρόνιας αποθήκευσης στα συστήματα μακροχρόνιας αποθήκευσης, όπου αποθηκεύονται σε πιο φθηνά αποθηκευτικά μέσα, όπως σε μαγνητικές ταινίες.

52 ΜΟΝΑΔΕΣ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΡΜΗΝΕΙΑΣ Οι μονάδες επισκόπησης και ερμηνείας συνδέονται μέσω δικτύου με τα υπόλοιπα τμήματα του PACS και επιτρέπουν στο χρήστη να εκτελέσει διάφορες απλές λειτουργίες επεξεργασίας εικόνας, όπως αλλαγή της φωτεινότητας και της αντίθεσης, μεγεθύνσεις κλπ. Επιπλέον, ο χρήστης μπορεί να αντλήσει συμπληρωματικές πληροφορίες για τον ασθενή.

53 ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΤΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ Προσφέρουν διάφορες υπηρεσίες για κλινικούς, εκπαιδευτικούς ή ερευνητικούς σκοπούς, όπως η διακίνηση εικόνων σε απομακρυσμένα σημεία.

54 ΔΙΚΤΥΑΚΗ ΥΠΟΔΟΜΗ Η διασύνδεση όλων των ανεξάρτητων μονάδων ενός συστήματος PACS πραγματοποιείται μέσω ενός τοπικού δικτύου(lan). Δίκτυα ευρείας περιοχής (WAN) μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την διασύνδεση συστημάτων διαφορετικών νοσοκομείων.

55 Αρχιτεκτονική συστήματος PACS

56 Το σύστημα PACS εμπεριέχει: εξειδικευμένο λογισμικό διαχείρισης βάσεων δεδομένων, ώστε να υπάρχει δυνατότητα καταχώρησης και εντοπισμού των εικόνων και εξειδικευμένο λογισμικό που να δίνει τη δυνατότητα στο διαγνώστη-ακτινολόγο να διαλέγει και να επεξεργάζεται τις εικόνες. Το σύστημα PACS παρέχει,ακόμα, τη δυνατότητα για πολλαπλή πρόσβαση και σύνδεση με άλλα δίκτυα, όπως το Πληροφοριακό Σύστημα Νοσοκομείου (HIS Hospital Information system) και το πληροφοριακό σύστημα της ακτινολογίας (RIS Radiology Information System)

57 RIS-Radiology Information System Πληροφοριακό Σύστημα Ακτινολογίας

58 RIS-Radiology Information System Πληροφοριακό Σύστημα Ακτινολογίας Πρόκειται για μια ηλεκτρονική βάση δεδομένων που χρησιμοποιείται από τις υπηρεσίες της ακτινολογίας για την αποθήκευση, διαχείριση και διανομή ακτινολογικών εικόνων και δεδομένων των ασθενών. Το σύστημα αυτό χρησιμοποιείται κυρίως για εντολές και προγραμματισμό εξετάσεων, για διατήρηση του αρχείου των ασθενών, για περιγραφές και ιατρικές αναφορές. Αποτελείται από τα ολοκληρωμένα υποσυστήματα των παρακάτω εργαστηρίων : Ακτινολογικού, Μαγνητικού τομογράφου, Αξονικού τομογράφου, Υπερήχων.

59 ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Σύνδεση των Ιατρικών Μηχανημάτων με το Σύστημα και αυτόματη εισαγωγή των αποτελεσμάτων σ αυτό. Επικοινωνία του αιματολογικού εργαστηρίου και ανταλλαγή δεδομένων μ άλλα πληροφορικά συστήματα νοσοκομείου (Σύστημα Κλινικών, Εξ. Ιατρείων κ.λ.π.). Επικοινωνία και ανταλλαγή δεδομένων με εργαστήρια άλλων Νοσοκομείων. Ταυτοποίηση δειγμάτων με χρήση ραβδωτού κώδικα (barcode) Δημιουργία ερευνητικών βάσεων δεδομένων (επιδημιολογικές, νοσολογικές). Μετατροπή συστήματος μονάδων μέτρησης. Εκτύπωση αποτελεσμάτων εξεταζομένων για όλα τα εργαστήρια, κατά profile εξετάσεων κ.λ.π. Σύνδεση με το Προγράμματα Γραφείου. Ασφάλεια συστήματος.

60 Συνήθως το RIS είναι μέρος του ΗIS ή περιλαμβάνεται μέσα στο PACS και δεν είναι αυτόνομο, για να αποφεύγονται οι είσοδοι των ίδιων δεδομένων περισσότερο από μια φορά. Το PACS και το RIS πρέπει να παρέχουν στο χειριστήριο του υπεύθυνου των απεικονιστικών μηχανημάτων σειρά δεδομένων σχετικών με την περιγραφή του εξεταζόμενου και των αιτούμενων εξετάσεων, ώστε κάθε μελέτη να συνοδεύεται από όλα τα απαραίτητα στοιχεία, για μια σωστή ταυτοποίηση.

61 ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΡΟΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΕ PACS-RIS 1)Ραντεβού 2)Προγραμματισμός εξετάσεων 3)Άφιξη και εισαγωγή ασθενή 4)Εξέταση του ασθενή και λήψη εικόνας 5)Διάγνωση 6)Δακτυλογράφηση διάγνωσης 7)Διανομή αποτελεσμάτων 8)Κωδικοποίηση, χρέωση και πληρωμή 9)Διαχείριση διαγνώσεων

62 ΟΦΕΛΗ Βελτίωση ποιότητας και απόδοσης των νοσοκομείων Βελτίωση της φροντίδας του ασθενή Μείωση συνολικού κόστους θεραπείας Λιγότερες επαναλήψεις εξετάσεων οι οποίες οφείλονται σε λάθη και απώλειες Βελτιωμένη και ταχύτερη συσχέτιση με προηγούμενες σχετικές εξετάσεις Μείωση χρόνων για την δημιουργία και τη διαχείριση της διάγνωσης

63 ΟΦΕΛΗ Βελτίωση στις παρεχόμενες υπηρεσίες στους παραπέμποντας ιατρούς Ταχύτατη μεταφορά δεδομένων (Rapid Connect Technology) Δυνατότητα αποτελεσματικής εργασίας των ακτινολόγων ανεξάρτητα από την τοποθεσία Συνεργασία σε όλη την γεωγραφική επικράτεια και ανεξαρτήτως ειδικότητας Πλήρες ιστορικό ασθενών διαθέσιμο ανά πάσα στιγμή Εικόνες και video από οποιοδήποτε τμήμα, ανεξάρτητα από τη μορφή (format) των αρχείων.

64 Q&A