Αθήνα, Αριθ. Πρωτ.: Γ/ΕΞ/3106/ Α Π Ο Φ Α Σ Η 47/2011

Transcript

1 ΑΡΧΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Ε ΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ Αθήνα, Αριθ. Πρωτ.: Γ/ΕΞ/3106/ Α Π Ο Φ Α Σ Η 47/2011 Η Αρχή Προστασίας εδοµένων Προσωπικού Χαρακτήρα συνήλθε, µετά από πρόσκληση του Προέδρου της, σε τακτική συνεδρίαση την 11/02/2010, ηµέρα Πέµπτη και ώρα 10.00, προκειµένου να εξετάσει την υπόθεση, που αναφέρεται στο ιστορικό της παρούσας. Παρέστησαν οι Χρ. Γεραρής, Πρόεδρος της Αρχής, και οι Λ. Κοτσαλής, Αγ. Παπανεοφύτου, Αν. Πράσσος, Αν. Ιωάν. Μεταξάς, Αντ. Ρουπακιώτης, ως εισηγητής, τακτικά µέλη της Αρχής, και το αναπληρωµατικό µέλος της Αρχής Γρ. Πάντζιου, σε αντικατάσταση του τακτικού µέλους Αν. Ποµπόρτση, ο οποίος αν και κλήθηκε νοµίµως εγγράφως δεν παρέστη, λόγω κωλύµατος. Στη συνεδρίαση παρέστη, επίσης, µε εντολή του Προέδρου, ο ηµήτριος Ζωγραφόπουλος, ικηγόρος ( Ν) Νοµικός ελεγκτής, ως βοηθός εισηγητή. Τέλος, παρέστη, µε εντολή του Προέδρου, και η Γεωργία Παλαιολόγου, υπάλληλος του ιοικητικού Οικονοµικού Τµήµατος της Αρχής, ως γραµµατέας. Η Αρχή έλαβε υπόψη τα ακόλουθα: Υποβλήθηκε στην Αρχή η υπ αρ. πρωτ. Γ/ΕΙΣ/1892/ αίτηση της A, κατοίκου Πάτρας, δια του πληρεξουσίου δικηγόρου της Σωτ. Βαβαρούτα, µε την οποία ζητείται η παροχή αδείας από την Αρχή για τη χορήγηση στην ίδια στοιχείων από τον ΟΑΕ Πάτρας, ως υπεύθυνο επεξεργασίας, σχετικά µε την κατάσταση ανεργίας της B, κατοίκου Πάτρας, για δικαστική χρήση. Μετά από εξέταση των προαναφεροµένων στοιχείων, αφού άκουσε την πρόταση του εισηγητή και του βοηθού εισηγητή, και κατόπιν διεξοδικής συζήτησης, Η Αρχή, 1

2 ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΝ ΝΟΜΟ 1. Επειδή, η διάταξη του άρθρου 4 παρ. 1 του Ν. 2472/1997, εναρµονιζόµενη, ιδίως, µε τις διατάξεις των άρθρων 9Α, 25 παρ. 1 και 28 του Συν/τος, 8 και 7 του Χάρτη Θεµελιωδών ικαιωµάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και 6 της Οδηγίας 95/46/ΕΕ, ρητά ορίζει ότι: «Τα δεδοµένα προσωπικού χαρακτήρα για να τύχουν νόµιµης επεξεργασίας πρέπει: α) Να συλλέγονται κατά τρόπο θεµιτό και νόµιµο για καθορισµένους, σαφείς και νόµιµους σκοπούς και να υφίστανται θεµιτή και νόµιµη επεξεργασία ενόψει των σκοπών αυτών. β) Να είναι συναφή, πρόσφορα, και όχι περισσότερα από όσα κάθε φορά απαιτείται εν όψει των σκοπών της επεξεργασίας. ( )». Καθιερώνονται, λοιπόν, ως θεµελιώδεις προϋποθέσεις για τη νοµιµότητα κάθε επεξεργασίας δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα, καθώς και για τη νοµιµότητα της σύστασης και λειτουργίας κάθε αρχείου, οι αρχές του σκοπού της επεξεργασίας και της αναλογικότητας των δεδοµένων σε σχέση πάντα µε το σκοπό επεξεργασίας. Συνεπώς, κάθε επεξεργασία προσωπικών δεδοµένων, που γίνεται πέραν του επιδιωκόµενου σκοπού ή η οποία δεν είναι πρόσφορη και αναγκαία για την επίτευξή του, δεν είναι νόµιµη. 2. Επειδή, από το συνδυασµό των διατάξεων των άρθρων 5 και 7 του Ν. 2472/1997 προκύπτει ότι η συλλογή και κάθε περαιτέρω επεξεργασία απλών και ευαίσθητων δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα επιτρέπεται, καταρχήν, εφόσον το υποκείµενο των δεδοµένων έχει δώσει τη συγκατάθεσή του. Ωστόσο, η συλλογή και κάθε περαιτέρω επεξεργασία τόσο των απλών όσο και των ευαίσθητων δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα επιτρέπεται, κατ εξαίρεση, και χωρίς τη συγκατάθεση του υποκειµένου τους, στις περιπτώσεις που περιοριστικά προβλέπει ο νόµος. Ειδικότερα, επιτρέπεται για τα µεν απλά δεδοµένα, ιδίως, υπό τις προϋποθέσεις του άρθρου 5 παρ. 2 στοιχ. (ε ) και για τα ευαίσθητα δεδοµένα, ιδίως, υπό τις προϋποθέσεις του άρθρου 7 παρ. 2 στοιχ. (γ ) του Ν. 2472/1997. Όπως παγίως έχει κρίνει η Αρχή, οι όροι και προϋποθέσεις της νοµιµότητας επεξεργασίας ευαίσθητων δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα, σύµφωνα µε τα οριζόµενα στο άρθρο 7 παρ. 2 στοιχ. (γ ) του Ν. 2472/1997, εφαρµόζονται κατά µείζονα λόγο και στην επεξεργασία απλών δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα (Βλ., ιδίως, τις αποφάσεις της Αρχής 27/2001, 75/2001, 83/2001, 8/2003, 61/2003, 8/2005, 9/2005, 75/2005, 25/2006, 38/2006, 1/2009, 2/2009, 10/2009, 37/2009, 87/2009, 89/2009, 2/2010, 3/2010, 21/2010, 22/2010 και 62/2010). 2

3 3. Επειδή, το άρθρο 11 παρ. 3 του Ν. 2472/1997 ρητά ορίζει ότι «εάν τα δεδοµένα ανακοινώνονται σε τρίτους, το υποκείµενο ενηµερώνεται για την ανακοίνωση πριν από αυτούς». 4. Επειδή, στην υπό κρίση υπόθεση από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι η αιτούσα τρίτη A ζήτησε, δια του πληρεξουσίου δικηγόρου της και στη βάση σχετικής εισαγγελικής της Εισαγγελίας Ακροάσεων Πάτρας, από τον ΟΑΕ Πάτρας, ως υπεύθυνο επεξεργασίας, να της χορηγήσει στοιχεία σχετικά µε την κατάσταση ανεργίας της B, κατοίκου Πάτρας, για δικαστική χρήση. Ειδικότερα, η αιτούσα τρίτη ισχυρίζεται ότι τη 15/07/2007 κατατέθηκε αγωγή από την B κατά της ιδίας και ότι η αγωγή αυτή αφορά διαφορά από σύµβαση εξαρτηµένης εργασίας, καθόσον η B διεκδικεί δεδουλευµένα για το χρονικό διάστηµα από 01/09/2004 έως 19/12/2006, βάσει σύµβασης εξαρτηµένης εργασίας αορίστου χρόνου. Στην υπό κρίση αίτηση αναφέρονται, επίσης, τα ακόλουθα: «Το παραπάνω διάστηµα, δηλαδή από 01/09/2004 έως 19/12/2006, η B είχε δηλώσει ψευδώς στον ΟΑΕ ότι ήταν άνεργη µε αποτέλεσµα να είναι εγγεγραµµένη ως άνεργη έχοντας κάρτα ανεργίας και επιπλέον παραλάµβανε επίδοµα ανεργίας από τον Οργανισµό. Προκειµένου λοιπόν, να βεβαιώσουµε στο δικαστήριο ότι η B δεν εργαζόταν αυτό το διάστηµα στην επιχείρηση της πελάτισσας µας και ήταν δηλωµένη ως άνεργη κατά το επίδικο χρονικό διάστηµα, ζητήσαµε από τον ΟΑΕ µε Εισαγγελική παραγγελία να µας χορηγήσει έγγραφο που να βεβαιώνει το παραπάνω γεγονός». Ωστόσο, ο ΟΑΕ Πάτρας, ως υπεύθυνος επεξεργασίας, απέρριψε τη σχετική αίτηση της A, ως τρίτου προσώπου, µε την αιτιολογία ότι πρόκειται για ευαίσθητα δεδοµένα προσωπικού χαρακτήρα της B, για τη ζητηθείσα επεξεργασία (διαβίβαση) των οποίων απαιτείται η παροχή αδείας από την Αρχή. 5. Επειδή, τα ως άνω ζητηθέντα από την A στοιχεία της B συνιστούν, όπως παγίως κρίνει η Αρχή, ευαίσθητα δεδοµένα προσωπικού χαρακτήρα του υποκειµένου τους, σύµφωνα µε τα οριζόµενα στο άρθρο 2 στοιχ. (β ) του Ν. 2472/1997, καθόσον τα στοιχεία αυτά αφορούν την ιδιότητα της B ως άνεργης ή / και δικαιούχου επιδόµατος κοινωνικής πρόνοιας από τον ΟΑΕ και είναι, συνεπώς, σχετικά µε την κοινωνική πρόνοια (Βλ., ιδίως, τις αποφάσεις της Αρχής 34/2007, 1/2009, 2/2009, 10/2009, 37/2009, 87/2009 και 2/2010). 6. Επειδή, όπως παγίως έχει κρίνει η Αρχή (Βλ., ιδίως, τις γνωµοδοτήσεις της Αρχής 3/2003 και 3/2009), η εισαγγελική παραγγελία, η οποία εκδίδεται στη βάση της διάταξης του άρθρου 25 παρ. 4 εδ. β του Ν. 1756/1988 και µε την οποία εντέλλεται η επεξεργασία (διαβίβαση) δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα του 3

4 υποκειµένου τους σε αιτούντα τρίτο, δεν δεσµεύει τον υπεύθυνο επεξεργασίας να προβεί στη ζητηθείσα από τον αιτούντα τρίτο επεξεργασία, καθόσον δεν εκδίδεται στο πλαίσιο εφαρµογής των διατάξεων του Κώδικα Ποινικής ικονοµίας. Η εισαγγελική παραγγελία συνιστά επιτακτική εντολή προς διερεύνηση του αιτήµατος χορήγησης των στοιχείων και υποχρεώνει τη ιοίκηση σε σαφή και αιτιολογηµένη (αρνητική ή θετική) απάντηση προς τον αιτούντα. Όταν, όµως, ζητείται η χορήγηση σε τρίτο ευαίσθητων δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα, ο αρµόδιος εισαγγελέας οφείλει να διαβιβάσει τη σχετική αίτηση προς τη ιοίκηση, µε τη σηµείωση ότι αυτή πρέπει να λάβει την άδεια της Αρχής, σύµφωνα µε τα οριζόµενα στις διατάξεις του άρθρου 7 παρ. 2 του Ν. 2472/1997. Συνεπώς, ορθώς ο ΟΑΕ Πάτρας, ως υπεύθυνος επεξεργασίας, προκειµένου να προβεί στη ζητηθείσα από την A επεξεργασία των επίµαχων δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα της B αντέτεινε στην αιτούσα τρίτη ότι απαιτείται σχετική άδεια της Αρχής. 7. Επειδή, ο σκοπός επεξεργασίας, τον οποίο προβάλλει η αιτούσα τρίτη A για τη διαβίβαση των επίµαχων ευαίσθητων δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα της B συνίσταται στην αντίκρουση αγωγής µε αίτηµα την επιδίκαση απαιτήσεων από σύµβαση εξαρτηµένης εργασίας αορίστου χρόνου κατά το διάστηµα από 01/09/2004 έως 19/12/2006, δηλαδή στην ανάγκη αναγνώρισης, άσκησης και υπεράσπισης των νοµίµων δικαιωµάτων της ενώπιον των αρµόδιων δικαστηρίων και διοικητικών αρχών και, υπό την έννοια αυτή καταρχήν ερείδεται στις προαναφερόµενες διατάξεις των άρθρων 7 παρ. 2 στοιχ. (γ ) και 4 παρ. 1 στοιχ. (α ) του Ν. 2472/1997. Ωστόσο, από τα στοιχεία του φακέλου της υπό κρίση υπόθεσης προκύπτει ότι η ως άνω ζητηθείσα από την αιτούσα διαβίβαση των επίµαχων ευαίσθητων δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα της B συνιστά δυσανάλογο µέτρο σε σχέση µε τον προβαλλόµενο από την ίδια σκοπό επεξεργασίας και, συνεπώς, δεν συνάδει µε τις διατάξεις του άρθρου 4 παρ. 1 στοιχ. (β ) του Ν. 2472/1997, καθόσον δεν είναι πρόσφορη και αναγκαία η χορήγηση στην A από τον ΟΑΕ Πάτρας, ως υπεύθυνο επεξεργασίας, βεβαίωσης για την ενδεχόµενη εγγραφή της B στα µητρώα του ΟΑΕ ως άνεργης κατά το επίµαχο χρονικό διάστηµα. Και τούτο, διότι η εγγραφή ενός προσώπου ως ανέργου στα σχετικά µητρώα του ΟΑΕ ούτε δύναται να αποκλείσει την ύπαρξη σχέσης (εξαρτηµένης ή ανεξάρτητης) εργασίας που να τον συνδέει µε συγκεκριµένο εργοδότη ούτε επιδρά στο κύρος της εν λόγω σχέσης εργασίας, αλλά δύναται µόνο να επισύρει ενδεχοµένως διοικητικές ή άλλες κυρώσεις σε βάρος του εν λόγω προσώπου, εφόσον συνεχίσει να λαµβάνει από τον ΟΑΕ κοινωνικές 4

5 παροχές ως άνεργος, ενώ στην πραγµατικότητα εργάζεται και λαµβάνει µισθό ως αντιπαροχή της εργασίας του (Βλ. και αποφάσεις της Αρχής 1/2009, 87/2009 και 2/2010). Η εγγραφή ενός προσώπου ως ανέργου στα σχετικά µητρώα του ΟΑΕ µπορεί να είναι πρόσφορο µέσο για την απόδειξη της ύπαρξης ή ανυπαρξίας σχέσης (εξαρτηµένης ή ανεξάρτητης) εργασίας µεταξύ του αιτούντος τρίτου και του υποκειµένου των δεδοµένων, µόνο στις περιπτώσεις που ο τρίτος ή το υποκείµενο των δεδοµένων υποστηρίζουν ότι η εγγραφή του υποκειµένου ως ανέργου στα σχετικά µητρώα του ΟΑΕ συνιστά προϋπόθεση της πρόσληψής του από το φερόµενο ως εργοδότη του, όπως όταν η πρόσληψη αυτή διενεργήθηκε στο πλαίσιο εκτέλεσης ειδικού προγράµµατος του ΟΑΕ για την απασχόληση συγκεκριµένων κατηγοριών ανέργων (Βλ. απόφαση της Αρχής 2/2010). Η τελευταία όµως περίπτωση δεν συντρέχει στην υπό κρίση υπόθεση. Εξάλλου, στην προκειµένη περίπτωση η αιτούσα Α ρητά συνοµολογεί στην αίτησή της προς την Αρχή ότι «το παραπάνω διάστηµα, δηλαδή από 01/09/2004 έως 19/12/2006, η Β είχε δηλώσει ψευδώς στον ΟΑΕ ότι ήταν άνεργη µε αποτέλεσµα να είναι εγγεγραµµένη ως άνεργη έχοντας κάρτα ανεργίας και επιπλέον παραλάµβανε επίδοµα ανεργίας από τον Οργανισµό». ηλαδή, η αιτούσα Α ουσιαστικά δεν αποκρούει τον ισχυρισµό ότι απασχολούσε την Β στο πλαίσιο σύµβασης εξαρτηµένης εργασίας κατά το επίµαχο χρονικό διάστηµα, αλλά ισχυρίζεται ότι αυτή, κατά το επίµαχο χρονικό διάστηµα, ήταν παράλληλα εγγεγραµµένη στα µητρώα του ΟΑΕ ως άνεργη και λάµβανε το σχετικό επίδοµα ανεργίας. Με βάση τα προαναφερόµενα, ορθώς ο ΟΑΕ Πάτρας, ως υπεύθυνος επεξεργασίας, παρέλειψε να ζητήσει τη σχετική άδεια της Αρχής για τη διαβίβαση των ως άνω ζητηθέντων ευαίσθητων δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα της Β στην αιτούσα Α. ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ Η Αρχή, Απορρίπτει, σύµφωνα µε τα προαναφερόµενα, την αίτηση της Α για τη χορήγηση στον ΟΑΕ Πάτρας άδειας διαβίβασης στην ίδια ευαίσθητων δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα της Β. 5

6 Ο Πρόεδρος Η Γραµµατέας Χρίστος Γεραρής Γεωργία Παλαιολόγου 6