AI HTIKH EPMATO O IA

Transcript

1 Project3 3/9/10 3:37 PM Page 1 AI HTIKH EPMATO O IA ΤΕΥΧOΣ 52 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2010 Οι διαφορετικές δερματικές ανάγκες και η ανοχή της γέλης αζελαϊκού οξέος 15% στη ροδόχρου ακμή Ποσοτικός προσδιορισμός των πόρων του προσώπου με τη χρησιμοποίηση ανάλυσης εικόνας Κυτοκινίνες φαρμακευτικών καλλυντικών δεύτερης γενιάς: Πυρατίνη Υδροξυλαπατίτης ασβεστίου για αύξηση της οπίσθιας γωνίας της κάτω γνάθου στους άνδρες ΠΛΗΡΩΜΕΝΟ ΤΕΛΟΣ Ταχ. Γραφείο KEMΠA Αριθμός Άδειας 385/1989 (X+7) EKΔOTΩN EΦHMEPIΔEΣ ΠEPIOΔIKA EKΔOTHΣ: M. ΠITΣIΛIΔHΣ Α.Ε. ΑΓ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ 102, ΓΛΥΦΑΔΑ AΔ. ΣYΣK. 400/1991 KΔA Αγ. Νικολάου Γλυφάδα pitsilid@otenet.gr

2 TEYXOS 52 2/18/10 3:17 PM Page 3 1 0,03% Astellas Pharmaceuticals A.E.B.E.

3 TEYXOS 52 2/18/10 3:17 PM Page 4 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ [ΕΤΟΣ 12ο, ΤΕΥΧΟΣ 52, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2010] AI HTIKH EPMATO O IA ΙΔΙOΚΤΗΣΙΑ: Μ. ΠΙΤΣΙΛΙΔΗΣ Α.Ε., Αγ. Νικολάου 102, Γλυφάδα, Τηλ.: Fax: info@pitsilidis.gr ΚΩΔΙΚΟΣ: 5494 ΕΚΔOΤΗΣ: Mιχάλης Πιτσιλίδης Λάμπρου Πορφύρα 11, Βούλα ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: Νινέττα Βατικιώτη OΙΚONOMΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: Γιώργος Παναγόπουλος ART DIRECTOR: Βιργινία Κάππα ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ: Βεατρίκη Σαμπατάκου ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ: Σπύρος Τζωρτζίνης ΥΠΟΔΟΧΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ: Σοφία Κολοβού > Οι διαφορετικές δερματικές ανάγκες και η ανοχή της γέλης αζελαϊκού οξέος 15% στη ροδόχρου ακμή...6 > Ποσοτικός προσδιορισμός των πόρων του προσώπου με τη χρησιμοποίηση ανάλυσης εικόνας...12 > Το πρώτο συνταγογραφούμενο προϊόν προστασίας του δερματικού φραγμού για το έκζεμα/τη δερματίτιδα των χεριών βελτιώνει την εμφάνιση και προσφέρει ανακούφιση...22 > Κυτοκινίνες φαρμακευτικών καλλυντικών δεύτερης γενιάς: Πυρατίνη...26 ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ: Κοσσυβάκη Όλγα ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ: Σταμάτης Κωνσταντάτος ΔΙΕΚΠΕΡΑΙΩΣΗ: Μιχάλης Αιγινίτης Aπαγορεύεται κάθε αναδημοσίευση ύλης του παρόντος περιοδικού χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη. > Υδροξυλαπατίτης ασβεστίου για αύξηση της οπίσθιας γωνίας της κάτω γνάθου στους άνδρες..31 > Διπλή-τυφλή, τυχαιοποιημένη, προοπτική μελέτη σύγκρισης κρέμας λιπο-υδροξυ-οξέος με κρέμα τρετινοΐνης για την κοινή ακμή...37 > Ανυσματική μέθοδος αναδιαμόρφωσης του περιγράμματος του μεσαίου τμήματος του προσώπου με τη χρησιμοποίηση υδροξυλαπατίτη ασβεστίου και υαλουρονικού οξέος ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΙΑ

4 TEYXOS 52 2/18/10 3:18 PM Page 5

5 TEYXOS 52 2/18/10 3:18 PM Page 6 Οι διαφορετικές δερματικές ανάγκες και η ανοχή της γέλης αζελαϊκού οξέος 15% στη ροδόχρου ακμή Zoe Diana Draelos, MD, Σύμβουλος και Ερευνήτρια, Dermatology Consulting Services, High Point, Βόρεια Καρολίνα Μ ια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις στην ανάπτυξη τοπικών θεραπευτικών παραγόντων για τη ροδόχρου ακμή είναι η κάλυψη των διαφορετικών δερματικών αναγκών των πασχόντων από τη διαταραχή αυτή. Παρότι οι μελέτες φάσης 3 προσπαθούν να συμπεριλαμβάνουν πληθυσμούς που μιμούνται τις κλινικές συνθήκες του πραγματικού κόσμου, στις περισσότερες εγγράφεται μια σχετικά ομοιογενής ομάδα ατόμων με βάση κριτήρια συμμετοχής και αποκλεισμού. Πολλές φορές, οι μελέτες αυτές αποκλείουν τα άτομα με ευαισθησίες στα συστατικά, δερματικά νοσήματα, ευαίσθητο δέρμα ή άλλες διαταραχές και οι περισσότερες δεν αναλύουν τους υποπληθυσμούς. Η αμερικανική Food and Drug Administration (FDA [Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων]) αναγνωρίζει τους περιορισμούς του ελέγχου φάσης 3 και ζητά μελέτες φάσης 4 μετά την έγκριση για ακριβέστερη εκτίμηση της ασφάλειας και της ανοχής των φαρμάκων όταν χρησιμοποιούνται στον πραγματικό κόσμο (1). Η αποδοτικότητα ενός φαρμάκου κατά της ροδόχρου ακμής μπορεί να εκτιμηθεί με ακρίβεια μόνο σε πληθυσμό μελέτης που αντικατοπτρίζει ρεαλιστικά το πραγματικό εύρος της ποικιλίας των ασθενών που απαντώνται σε ένα κλινικό περιβάλλον. Οι πληθυσμοί των μελετών της ροδόχρου ακμής πρέπει συνεπώς να περιλαμβάνουν πάσχοντες από τύπους ροδόχρου ακμής κατάλληλους για τη μελετώμενη ουσία και με διάφορους βαθμούς βαρύτητας και χρονιότητας της νόσου και ποσοστά υποτροπής. Επιπλέον, ο πληθυσμός πρέπει να καλύπτει ευρύ φάσμα ηλικιών, εθνοτήτων και τύπων δέρματος (2, 3). Τέλος, πρέπει να συμμετέχουν και άτομα που πάσχουν παράλληλα και από άλλα δερματικά νοσήματα, επειδή οι αναφορές δείχνουν ότι στην κατηγορία αυτή ανήκουν περισσότεροι από τους μισούς πάσχοντες από ροδόχρου ακμή (4, 5). Στον Πίνακα 1 παρουσιάζονται συνοπτικά ορισμένα στοιχεία που πρέπει πιθανώς να λαμβάνονται υπόψη στη συγκρότηση ενός πληθυσμού χαρακτηριζόμενου από επαρκή ποικιλία για τη μελέτη των φαρμάκων κατά της ροδόχρου ακμής. Η έρευνα αυτή ανέπτυξε ένα ποικίλο πληθυσμό εγγράφοντας ασθενείς διαφορετικών ηλικιών και ΠΙΝΑΚΑΣ 1 Στοιχεία που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη για ένα ποικίλο πληθυσμό μελέτης Τύπος δέρματος Τύποι δέρματος Fitzpatrick I-VI Παραγωγή σμήγματος (δέρμα ξηρό, λιπαρό, μικτό, κανονικό) Φύλο Ηλικία Εθνότητα Τι συνιστά ποικιλία εντός μιας ομάδας με δερματολογικά νοσήματα; Η βαρύτητα Η χρονιότητα Το ποσοστό υποτροπής Τα πολλαπλά ταυτόχρονα δερματικά νοσήματα Ποια στοιχεία είναι απαραίτητο να λαμβάνονται υπόψη για τη φαρμακοτεχνική σύνθεση ενός φαρμάκου; Η διαλυτότητα του φαρμάκου (υδατοδιαλυτό έναντι ελαιοδιαλυτού) Επιδράσεις δερματικού φραγμού Το υπόλειμμα του φαρμάκου στην επιφάνεια του δέρματος (παχύ στρώμα έναντι λεπτού στρώματος) Η ικανότητα του φαρμάκου να απλώνεται πάνω στην επιφάνεια του δέρματος Η συνολική αισθητική του εικόνα 6 ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΙΑ

6 TEYXOS 52 2/18/10 3:18 PM Page 7 με διαφορετικούς τύπους δέρματος κατά Fitzpatrick με ποικίλα επίπεδα παραγωγής σμήγματος. Στον Πίνακα 2, παρουσιάζεται περιληπτικά η βιβλιογραφία σχετικά με τη μεταβλητότητα (variability) του δέρματος. Στη μελέτη συμμετείχαν επίσης άτομα που έπασχαν παράλληλα από σμηγματορροϊκή δερματίτιδα, έκζεμα και σύνδρομο δυσανοχής στα καλλυντικά (cosmetic intolerance syndrome). Σύμφωνα με μελέτη ασθενών με ροδόχρου ακμή, στο 56% των ανταποκριθέντων είχε διαγνωστεί τουλάχιστον άλλη μια δερματική διαταραχή, ενώ το 25% ανέφεραν ταυτόχρονη σμηγματορροϊκή δερματίτιδα και το 21% έκζεμα (π.χ. δερματίτιδα εξ επαφής, ατοπική δερματίτιδα ή και τις δυο) (6). Από τους ασθενείς που λάμβαναν θεραπεία για τις διαταραχές αυτές, το 37% είπαν ότι η θεραπεία είχε επιδεινώσει τη ροδόχρου ακμή τους. Σε μια άλλη μελέτη, ταυτόχρονη ακμή αναφέρθηκε περίπου στο 82% των συμμετεχόντων και ταυτόχρονη σμηγματορροϊκή δερματίτιδα του προσώπου ή του τριχωτού της κεφαλής περίπου στο 35% των συμμετεχόντων που έπασχαν από ροδόχρου ακμή. Η θεραπεία για τη μια από τις παθήσεις αυτές συχνά επιδείνωνε την άλλη (7). Για να βοηθήσει στην αξιολόγηση της αποδοτικότητας της γέλης αζελαϊκού οξέος (azelaic acid,aza) 15% σε ένα ποικίλο πληθυσμό με συνθήκες όσο το δυνατό πλησιέστερες στις πραγματικές κλινικές συνθήκες, αυτή η μελέτη φάσης 4 διενεργήθηκε σε άτομα με ποικίλους τύπους δέρματος Fitzpatrick, διάφορα επίπεδα παραγωγής σμήγματος και ταυτόχρονες δερματικές διαταραχές. Μέθοδος Αυτή η μονοκεντρική, προοπτική κλινική μελέτη ανοικτής επισήμανσης φάσης 4 διενεργήθηκε από το Μάρτιο μέχρι το Μάιο του Σαράντα άτομα με διάφορους τύπους δέρματος Fitzpatrick εφάρμοσαν γέλη ΑzA 15% στη ροδόχρου ακμή του προσώπου τους δυο φορές ημερησίως για 4 εβδομάδες. Πριν από την έναρξη της μελέτης, εξασφαλίστηκε η έγκριση της επιτροπής δεοντολογίας (IRB) και όλα τα άτομα που συμμετείχαν έδωσαν γραπτά τη συγκατάθεσή τους μετά από πληροφόρηση (informed consent) κατά την εγγραφή τους, πριν λάβουν το μελετώμενο φάρμακο. Τα κριτήρια συμμετοχής προϋπέθεταν τα άτομα που έλαβαν μέρος στη μελέτη να ήταν γυναίκες ηλικίας 18 ετών και άνω, με ήπια έως μέτρια ροδόχρου ακμή υποκατηγορίας ΙΙ (βλατιδοφλυκταινώδη), οριζόμενη ως ερύθημα του προσώπου, τελεαγγειεκτασία και 8 έως 50 φλεγμονώδεις βλατίδες και φλύκταινες. Οι έγκυες και όσες είχαν γνωστή υπερευαισθησία στο μελετώμενο φάρμακο αποκλείστηκαν. Σε όλες τις συμμετέχουσες δόθηκε η οδηγία να διακόψουν τη χρήση των λαμβανόμενων από το στόμα και των τοπικών φαρμάκων για τη ροδόχρου ακμή 4 εβδομάδες πριν από τη μελέτη. Τα άλλα φάρμακα επιτρέπονταν. Στην αρχή της μελέτης, εκτιμήθηκαν από το μελετητή ο τύπος δέρματος Fitzpatrick και ο σχετιζόμενος με το σμήγμα τύπος δέρματος κάθε συμμετέχουσας. Ο μελετητής διαπίστωσε επίσης την παρουσία του συνδρόμου αλληλοκάλυψης (overlap syndrome), το οποίο ορίστηκε ως συνυπάρχουσα σμηγματορροϊκή δερματίτιδα, έκζεμα (ατοπική δερματίτιδα) και άλλες δερματολογικές διαταραχές που δεν παρενέβαιναν στην αξιολόγηση του δέρματος. Εκτιμήθηκε επίσης η ύπαρξη του συνδρόμου δυσανοχής στα καλλυντικά, το οποίο ορίστηκε ως αυξημένη νευροευαισθησία (neurosensitivity) με καύσο ή νυγμούς μετά την εφαρμογή καλλυντικών ή προϊόντων φροντίδας του προσώπου. Η συμμόρφωση με την αγωγή (compliance) διαπιστώθηκε από τα φύλλα του ημερολογίου των γυναικών που συμμετείχαν. Προσδιορίστηκαν τρία κύρια τελικά σημεία: η ανοχή, που ορίστηκε ως διαπίστωση από το μελετητή ερεθισμού του δέρματος στο τέλος της μελέτης, η αποτελεσματικότητα, που εξακριβώθηκε με βάση τον αριθμό των βλαβών, και η ασφάλεια, που διαπιστώθηκε με βάση τις ανεπιθύμητες ενέργειες. Παρατηρήσεις έλαβαν χώρα στην αρχή της μελέτης και τις εβδομάδες 2 και 4. Στα χρονικά αυτά σημεία, ο μελετητής μέτρησε τις βλάβες του προσώπου και εκτίμησε το ερύθημα, την απολέπιση (desquamation), τους νυγμούς, τον καύσο, τη φαγούρα, τον ερεθισμό και τη συνολική βαρύτητα της ροδόχρου ακμής με βάση μια κλίμακα διαβάθμισης όπου 0 = καθόλου, 1 = ελάχιστη, 2 = ήπια, 3 = μέτρια και 4 = σοβαρή. Στα ίδια χρονικά σημεία, με τη χρησιμοποίηση της ίδιας κλίμακας διενεργήθηκε μια δεύτερη σειρά παρατηρήσεων βασισμένη στην αξιολόγηση από τις ίδιες τις ασθενείς της ερυθρότητας του προσώπου τους, της απολέπισης, της ξηρότητας, των νυγμών, του καύσου και της συνολικής βαρύτητας της ροδόχρου ακμής. Οι απαριθμήσεις των βλαβών αναλύθηκαν με t-test. Άλλα ευρήματα (η εντός των ασθενών [intrasubject] σύγκριση των βαθμολογήσεων της 2ης και της 4ης εβδομάδας σε σχέση με την αρχή της μελέτης και η σύγκριση μεταξύ των υποομάδων αλλαγής από την αρχή της μελέτης) αναλύθηκαν με την t-tailed μη παραμετρική δοκιμασία Mann-Whitney. Η στατιστική σημαντικότητα ορίστηκε ως Ρ <.05. Τεύχος 52 7

7 TEYXOS 52 2/18/10 3:18 PM Page 8 ΠΙΝΑΚΑΣ 2 Δερματικές διαφορές όσον αφορά την ηλικία και την εθνότητα Τύπος δέρματος Μεταβλητή Λευκό Ατόμων από Ασιατικό Μαύρο Ώριμο Λατινική Αμερική Πάχος, μ 7,2 ΔΙ ΔΙ 6,5 Η επιδερμική επιφάνεια διασύνδεσης επιπεδοποιείται, η κερατίνη στιβάδα δεν αλλάζει, το εκτιθέμενο στον ήλιο δέρμα είναι δυνατό να εμφανίσει πάχυνση Στιβάδες (μέσος 16,7 ΔΙ 13,4 21,8 Πιθανή αύξηση, αριθμός στην κοιλιά μεταβλητά αποτελέσματα ή στον κορμό) Διαδερματική απώλεια ύδατος (TWL) Στην αρχή της Λιγότερη από Όχι σημαντικά Σημαντικά Σημαντικά Μειώνεται με την ηλικία μελέτης ό,τι στο ασιατικό μεγαλύτερη από μεγαλύτερη μεγαλύτερη δέρμα, στο ό,τι στο λευκό, από ό,τι από ό,τι δέρμα των λιγότερη από στο λευκό στο λευκό ατόμων από τη ό,τι στο μαύρο Λατινική Αμερική ή στο μαύρο δέρμα Μετά από ανάλυση Λιγότερη από ΔΙ Μεγαλύτερη Λιγότερη ΔΙ με σύστημα ταινιών ό,τι στο ασιατικό από ό,τι στο από ό,τι στο αποκόλλησης ή στο μαύρο λευκό ή στο λευκό, μεγα- (tape stripping) μαύρο λύτερη από ό,τι στο ασιατικό Μετά από χημικό 2% SLS: μικρό- 2% SLS: 0,25% SLS: 2,0% SLS: Λιγότερη ανταπόκριση ερεθισμό (έκθεση τερη αλλαγή μεγαλύτερη από αλλαγή σε αυξημένη στο 5% SLS από ό,τι τα σε SLS) έναντι της αρχικής ό,τι στο λευκό σχέση με την έναντι της νεότερα άτομα TWL δέρμα αρχή της μελέτης αρχικής, καμία 7% μικρότερη σημαντική έναντι του αλλαγή έναντι λευκού δέρματος του λευκού 0,5% SLS: αλλαγή δέρματος σε σχέση με την αρχή της μελέτης 29% μεγαλύτερη έναντι του λευκού δέρματος Ευαισθησία Αγγειοδιαστολή Λιγότερη από του Παρόμοια με Υψηλότερη Χαμηλότερη Πιθανή σχετιζόμενη με και/ή αντιδρα- ασιατικού δέρματος, του λευκού την ηλικία μείωση, χαμηστικότητα μεγαλύτερη δέρματος λότερη επιστράτευση και αγγείων από του μαύρου πλήρωση αγγείων 8 ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΙΑ

8 TEYXOS 52 2/18/10 3:18 PM Page 9 ΠΙΝΑΚΑΣ 2 Δερματικές διαφορές όσον αφορά την ηλικία και την εθνότητα (συνέχεια) Τύπος δέρματος Μεταβλητή Λευκό Ατόμων από Ασιατικό Μαύρο Ώριμο Λατινική Αμερική Απάντηση στον Ερύθημα Ανομοιόμορφος Ερύθημα Ανομοιόμο- Βραδύτερη αντίδραση, ερεθισμό τόνος δέρματος ρφος τόνος βραδύτερη εξάλειψη ή υπέρχρωση δέρματος που πιθανώς (π.χ. υπέρχρωση καλύπτει το ερύθημα ή υπομελάγχρωση) ΔΙ = δεν ισχύει, SLS = sodium lauryl sulfate. Αποτελέσματα Και οι 40 συμμετέχουσες ολοκλήρωσαν επιτυχώς τη διάρκειας 4 εβδομάδων μελέτη. Τα χαρακτηριστικά του πληθυσμού των ασθενών παρουσιάζονται στον Πίνακα 3. Ο Πίνακας 4 παρουσιάζει τα αρχικά δεδομένα έναντι των μέσων δεδομένων της εβδομάδας 4 ως προς άλλα εκτιμηθέντα από το μελετητή σημεία και συμπτώματα. Ο μέσος αριθμός των βλαβών στην αρχή της μελέτης ήταν 11,15 και εξαιρετικά σημαντικές μέσες μειώσεις παρατηρήθηκαν την εβδομάδα 2 (μέσος αριθμός 6,63, Ρ <.001) και την εβδομάδα 4 (μέσος αριθμός 2,70, Ρ <.001). Σημαντική βελτίωση έναντι της αρχής της μελέτης παρατηρήθηκε επίσης στις βαθμολογήσεις του ερυθήματος τις εβδομάδες 2 και 4 (Ρ <.001). Καμία σημαντική αλλαγή έναντι της αρχής της μελέτης δεν παρατηρήθηκε την εβδομάδα 4 όσον αφορά άλλα εκτιμηθέντα από το μελετητή σημεία και συμπτώματα. Καμία σημαντική αλλαγή δεν υπήρχε την εβδομάδα 2 με εξαίρεση μια αύξηση της βαθμολόγησης των νυγμών (Ρ <.001). Καμία στατιστικά σημαντική αύξηση των βαθμολογήσεων της φαγούρας ή του ερεθισμού δεν σημειώθηκε κατά τη διάρκεια της μελέτης. Οι εκτιμηθείσες από τις ίδιες τις ασθενείς μεταβλητές έδειξαν ότι οι συμμετέχουσες θεώρησαν τη φαρμακοτεχνική μορφή της γέλης AzA 15% αποτελεσματική και ανεκτή. Οι βαθμολογήσεις ήταν παρόμοιες με του μελετητή, χωρίς καμία αύξηση της συμπτωματολογίας. Την εβδομάδα 2, οι συμμετέχουσες ανέφεραν στατιστικά σημαντικές βελτιώσεις σε σχέση με την αρχή της μελέτης στις βαθμολογήσεις για την ερυθρότητα (1,9 έναντι 2,5, Ρ =.002) και την απολέπιση (0,3 έναντι 0,8, Ρ =.006). Την εβδομάδα 4, παρατηρήθηκε σημαντική βελτίωση σε σχέση με την αρχή της μελέτης όσον αφορά την ερυθρότητα (1,4 έναντι 2,5, Ρ <.001), την απολέπιση (0,2 έναντι 0,8, Ρ =.002) και την ξηρότητα (0,9 έναντι 1,7, Ρ =.001). Δεν αναφέρθηκε καμία στατιστικά σημαντική αύξηση των νυγμών, παρότι η βαθμολόγηση είχε μειωθεί έναντι της αρχής της μελέτης πριν από την εβδομάδα 4 (0,8 έναντι 0,6). Όσον αφορά άλλα εκτιμηθέντα από το μελετητή σημεία και συμπτώματα, καμία από τις επιμέρους ΠΙΝΑΚΑΣ 3 Δημογραφικά στοιχεία μελέτης στην οποία συμμετείχαν 40 άτομα Ανάλυση δέρματος συμμετεχόντων n (%) Τύπος δέρματος Fitzpatrick Τύπος Ι 20 (50) Τύπος ΙΙ 15 (37,5) Τύπος ΙΙΙ 5 (12,5) Τύπος υφής/παραγωγής σμήγματος Ξηρό 16 (40) Λιπαρό 4 (10) Μικτό (συνδυασμός) 15 (37,5) Κανονικό 5 (12,5) Δυσανοχή στα καλλυντικά 13 (32,5) Σύνδρομο αλληλοκάλυψης 14 (35) Έκζεμα προσώπου και ροδόχρους ακμή 6 (15) Σμηγματορροϊκή δερματίτιδα προσώπου και ροδόχρους ακμή 4 (10) Περιστοματική δερματίτιδα και ροδόχρους ακμή 1 (2,5) Σμηγματορροϊκή δερματίτιδα, έκζεμα προσώπου και ροδόχρους ακμή 2 (5) Έκζεμα προσώπου, δερματίτιδα βλεφάρων και ροδόχρους ακμή 1 (2,5) Τεύχος 52 9

9 TEYXOS 52 2/18/10 3:18 PM Page 10 ΠΙΝΑΚΑΣ 4 Σημεία και συμπτώματα εκτιμηθέντα από το μελετητή Ερεθισμός Απολέπιση Νυγμοί Φαγούρα Αρχή Εβδομ. Τιμή Ρ Αρχή Εβδομ. Τιμή Ρ Αρχή Εβδομ. Τιμή Ρ Αρχή Εβδομ. Τιμή P μελέτης 4 μελέτης 4 μελέτης 4 μελέτης 4 Όλος ο 1,5 0,2 < ,05 0, ,05 0, ,0 0,03.85 πληθυσμός (ΜΣ) (ΜΣ) (ΜΣ) Τύπος υφής/παραγωγής σμήγματος Ξηρό 1,9 < 0,1.004 < 0,1 0,6.37 0,06 0,3.78 0,0 0,0 ΜΣ (ΜΣ) (ΜΣ) Λιπαρό 0,5 0,0.43 0,0 0,0 ΜΣ 0,0 0,0 ΜΣ 0,0 0,0 ΜΣ (ΜΣ) Μικτό 1,5 0,3.01 <.1 0,2.55 0,1 0,1 ΜΣ 0,1 0,1.8 (ΜΣ) (ΜΣ) Κανονικό 0,6 0,6 1 0,0 0, ,6 1 0,0 0,0 ΜΣ (ΜΣ) (ΜΣ) (ΜΣ) Σύνδρομο αλληλοκάλυψης Έκζεμα 3,6 0,4 < ,1 0,2.45 0,11 0,11 ΜΣ 0,11 0,0.45 προσώπου (ΜΣ) (ΜΣ) Σμηγματο- 2,2 0,7 18 0,0 0,2 1 0,0 0,0 ΜΣ 0,0 0,0 ΜΣ ρροϊκή (ΜΣ) (ΜΣ) δερματίτιδα προσώπου Δυσανοχή 1,9 0,3 < ,8.76 0,2 0, ,0.76 στα καλλυντικά (ΜΣ) (ΜΣ) (ΜΣ) ΜΣ = μη σημαντική. ομάδες δεν εμφάνισε επιδείνωση των σημείων ή συμπτωμάτων την εβδομάδα 4 έναντι της αρχής της μελέτης. Ορισμένες, ωστόσο, εμφάνισαν βελτίωση. Οι περισσότερες συμμετέχουσες δεν εμφάνισαν καμία σημαντική αλλαγή όσον αφορά τους νυγμούς, τη φαγούρα ή τον ερεθισμό είτε την εβδομάδα 2 είτε την εβδομάδα 4. Σημαντική (Ρ <.05) βελτίωση της απολέπισης διαπιστώθηκε την εβδομάδα 4 στις υποομάδες με ξηρό και μικτό δέρμα, δυσανοχή στα καλλυντικά και έκζεμα. Την εβδομάδα 2, οι νυγμοί μόνο αυξήθηκαν σημαντικά (Ρ <.05) στις υποομάδες με σμηγματορροϊκή δερματίτιδα και δυσανοχή στα καλλυντικά. Ανάλυση των υποομάδων διενεργήθηκε επίσης για να γίνουν καλύτερα κατανοητές οι διαφορετικές αποκρίσεις των ασθενών με ροδόχρου ακμή, άλλες συνυπάρχουσες νόσους και ποικίλους βαθμούς παραγωγής σμήγματος. Οι βαθμολογήσεις της συνολικής εκτίμησης μειώθηκαν σημαντικά από την αρχή της μελέτης έναντι της εβδομάδας 2 και της εβδομάδας 4 στην υποομάδα με ξηρό δέρμα (2,3 έναντι 0,8 και για τις δυο εβδομάδες, Ρ =.0014) και στην υποομάδα με δυσανοχή στα καλλυντικά (2,5 στην αρχή της μελέτης έναντι 1,2 την εβδομάδα 2, Ρ <.005 και 1,00 την εβδομάδα 4, Ρ =.0008) και μειώθηκαν μόνο την εβδομάδα 4 στην υποομάδα με μικτό δέρμα (1,7 έναντι 0,7, Ρ =.01). Καμία συμμετέχουσα δεν εμφάνισε ανεπιθύμητες ενέργειες κατά τη διάρκεια της περιόδου της μελέτης. Περίληψη Σκοπός της μελέτης, στην οποία συμμετείχαν 40 ασθενείς με ποικίλες δερματικές ανάγκες, ήταν να γίνει καλύτερα κατανοητή η ικανότητα της γέλης AzA 15% με διάφορους τύπους δέρματος πέρα από την ομοιογενή ομάδα που συμμετείχε στις προηγούμενες μελέτες φάσης ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΙΑ

10 TEYXOS 52 2/18/10 3:18 PM Page 11 Στη μελέτη αυτή εξετάστηκαν δυο χαρακτηριστικά της ροδόχρου ακμής τύπου ΙΙ (βλατιδοφλυκταινώδους), ο αριθμός των βλαβών και το ερύθημα, και τα ευρήματα υποστήριξαν τη γνωστή αποτελεσματικότητα της γέλης AzA 15%. Σε όλα τα μέλη της ετερογενούς αυτής ομάδας, η εφαρμογή γέλης AzA 15% δυο φορές ημερησίως συνδεόταν με μείωση των 2 αυτών μεταβλητών σε όλα τα χρονικά σημεία έναντι της αρχής της μελέτης τόσο σε ολόκληρο τον πληθυσμό ασθενών όσο και σε όλες τις υποομάδες (με 4 τύπους παραγωγής σμήγματος, 2 συνυπάρχουσες διαταραχές και δυσανοχή στα καλλυντικά). Η διαφορά του αριθμού των βλαβών και του ερυθήματος ήταν σημαντική για κάθε ομάδα και υποομάδα την εβδομάδα 4 (Ρ <.05). Σημαντικότητα (Ρ <.05) υπήρχε σε όλες τις υποομάδες εκτός από 2, την ομάδα του λιπαρού δέρματος και την ομάδα της δυσανοχής στα καλλυντικά, την εβδομάδα 2. Τα ευρήματα όσον αφορά άλλες μεταβλητές της μελέτης (π.χ. τους νυγμούς, τη φαγούρα, την απολέπιση) υποστηρίζουν την ανοχή της τοπικής γέλης AzA 15% τόσο σε ολόκληρο τον πληθυσμό όσο και σε όλες τις υποομάδες. Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι, αν και οι παρατηρηθέντες από το μελετητή νυγμοί επιδεινώθηκαν την εβδομάδα 2 σε πολλές από τις ομάδες, δεν παρατηρήθηκαν αυξημένοι νυγμοί στο τέλος της μελέτης. Επιπλέον, οι εκτιμηθέντες από τις συμμετέχουσες νυγμοί μειώθηκαν σε όλη τη διάρκεια της μελέτης. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι τα αποτελέσματα υποστηρίζουν τις επιδράσεις διατήρησης του φραγμού (barrier-preserving) της φαρμακοτεχνικής μορφής της γέλης AzA 15%. Οι περισσότερες από τις σημαντικές βελτιώσεις από την αρχή της μελέτης όσον αφορά το ερύθημα, την απολέπιση, την ερυθρότητα και την ξηρότητα (σημεία ή συμπτώματα σχετιζόμενα με διάσπαση του φραγμού) διαπιστώθηκαν στις συμμετέχουσες με αρχικές παθήσεις συνδεόμενες με διάσπαση του φραγμού, που περιλάμβαναν ξηρό δέρμα, μικτό δέρμα, έκζεμα και σμηγματορροϊκή δερματίτιδα. Η μελέτη αυτή, που προσεγγίζει την πραγματική κλινική πρακτική, εξέτασε τις επιδράσεις της γέλης AzA 15% σε ένα ποικίλο πληθυσμό ασθενών με ήπια έως μέτρια ροδόχρου ακμή. Ο πληθυσμός αυτός περιλάμβανε ασθενείς με διαφορετική χρώση δέρματος, ποικίλους τύπους παραγωγής σμήγματος, συνυπάρχον δερματικό νόσημα του προσώπου και σύνδρομο δυσανοχής στα καλλυντικά. Η φαρμακοτεχνική μορφή της γέλης AzA 15% επέδειξε σημαντικές μειώσεις του αριθμού των βλαβών και των συμπτωμάτων της ροδόχρου ακμής, καθώς επίσης και υψηλή ανοχή, χωρίς σημεία ή συμπτώματα επιδείνωσης, ενώ αρκετά από αυτά βελτιώθηκαν σε όλες τις υποομάδες. Τα ευρήματα δείχνουν ότι η φαρμακοτεχνική αυτή μορφή είναι εξαιρετικά ανεκτή σε ευρεία ποικιλία ασθενών με ροδόχρου ακμή. Απαιτούνται περαιτέρω μελέτες που θα περιλαμβάνουν κλινική θεραπεία σε ετερογενείς πληθυσμούς για να γίνει καλύτερα και πληρέστερα κατανοητή η αποτελεσματικότητα των τοπικών φαρμάκων στην πραγματική κλινική χρήση. Η έρευνα που διενεργήθηκε στην παρούσα μελέτη χρηματοδοτήθηκε με εκπαιδευτική επιχορήγηση από την Intendis GmbH. Βιβλιογραφία Τεύχος 52 11

11 TEYXOS 52 2/18/10 3:18 PM Page 12 Ποσοτικός προσδιορισμός των πόρων του προσώπου με τη χρησιμοποίηση ανάλυσης εικόνας Chislain François, Eng, Μηχανικός, Τμήμα Ανάπτυξης Μεθόδων, Aurélie Maudet, Eng, Μηχανικός, Τμήμα Αισθητηριακής Αξιολόγησης Φροντίδας Προσώπου, Franck Giron, PhD, Διευθυντής Τμήματος Ανάπτυξης Μεθόδων, Roland Bazin, Eng, Παγκόσμιος Επιστημονικός Διευθυντής Evaluation, Skin Care Métier, L Oréal Recherche, Chevilly-Larue, Γαλλία, David McDaniel, MD, Διευθυντής Institute of Anti-Aging Research, Virginia Beach, Συνδιευθυντής Hampton University, Βιρτζίνια, και Επίκουρος Καθηγητής Κλινικής Δερματολογίας και Πλαστικής Χειρουργικής, East Virginia Medical School, Virginia Beach Ένα κοινό πρόβλημα που σχετίζεται με τη γήρανση στις γυναίκες έχει να κάνει με τη διεύρυνση των πόρων του προσώπου. Για να αξιολογήσουν τη βαρύτητα του φαινομένου αυτού, οι συγγραφείς ανέπτυξαν μια συσκευή που ονομάζεται Dermascore και επιτρέπει την οπτικοποίηση και τη φωτογράφηση των πόρων και την αξιολόγησή τους με μια συναφή κλίμακα. Στις εικόνες διενεργήθηκε ποσοτική αξιολόγηση με τη χρησιμοποίηση ενός ειδικού αλγορίθμου ανάλυσης εικόνας (image analysis algorithm) που επιτρέπει τη μέτρηση του αριθμού και το μεγέθους των πόρων. Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν να επικυρωθεί η αξιολόγηση μέσω της ανάλυσης εικόνας σε σύγκριση με την οπτική αξιολόγηση. Ελήφθησαν φωτογραφίες της παρειάς 150 γυναικών ηλικίας 18 έως 70 ετών με το Dermascore και αξιολογήθηκαν από μια ομάδα ειδικών με την κλίμακα βαθμολόγησης που χρησιμοποιείται σε προτυποποιημένες συνθήκες. Η σχέση μεταξύ των βαθμολογήσεων και των μηχανογραφικών αποτελεσμάτων μελετήθηκε με τη χρησιμοποίηση ανάλυσης γραμμικής παλινδρόμησης (linear regression analysis) και στη συνέχεια συσχέτιση Pearson (Pearson product moment correlation). Ο αλγόριθμος επιτρέπει την επιλογή πόρων διαμέτρου μεγαλύτερης από μια επιλεγμένη τιμή-ουδό (threshold value). Όταν ο ουδός ήταν 100 μm, 250 μm και 500 μm, ο συντελεστής συσχέτισης μεταξύ της οπτικής αξιολόγησης και του υπολογιζόμενου μεγέθους των πόρων ήταν αντίστοιχα 0,66, 0,76 και 0,60. Με τη διαδικασία της ανάλυσης εικόνας αξιολογήθηκε το μέγεθος των πόρων του προσώπου ανεξάρτητα από τον αριθμό τους και η σχετικότερη τιμή-ουδός είναι τα 250 μm για να ταιριάζει καλύτερα στην κρίση των ειδικών. Ό πως περιγράφουν οι Uhoda και συνεργάτες (1), οι πόροι είναι οι έξοδοι των σμηγματογόνων αδένων στην επιφάνεια του δέρματος που εκκρίνουν έλαιο για να λιπαίνουν και να προστατεύουν το δέρμα. Οι πόροι μοιάζουν με άδειες δομές σχήματος χωνιού και υπάρχουν στο δέρμα όλων των ατόμων, με εξαίρεση τις παλάμες και τα πέλματα. Τα προβλήματα της λειτουργίας των σμηγματογόνων αδένων μπορούν να προκαλέσουν ανώμαλες συνθήκες, όπως φαγέσωρες, μπιμπίκια και ακμή (2). Μια ευρέως γνωστή συνέπεια που προκύπτει από τον υψηλό βαθμό έκκρισης σμήγματος στην επιφάνεια του δέρματος είναι η λιπαρότητα. Μέχρι σήμερα, οι παράγοντες που επηρεάζουν την εμφά- 12 ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΙΑ

12 TEYXOS 52 2/18/10 3:18 PM Page 13

13 TEYXOS 52 2/18/10 3:18 PM Page 14 νιση των πόρων και το ρόλο της γήρανσης στη διαστολή των πόρων παραμένουν σχετικά άγνωστοι. Παλαιότερες μελέτες έχουν υποδείξει κάποια σύνδεση ανάμεσα στην υπέρμετρη έκκριση σμήγματος και τους διογκωμένους πόρους (3-5). Ποικίλοι παράγοντες είναι γνωστό ότι επηρεάζουν την έκκριση σμήγματος, η οποία φαίνεται ότι μειώνεται με την αύξηση της ηλικίας (6-8). Αναφέρθηκε ότι η έκκριση σμήγματος κορυφώνεται στην ηλικία των 20 ετών περίπου και κατόπιν μειώνεται σταδιακά μέχρι το τέλος της ζωής (9). Ορμονικοί παράγοντες επίσης συμβάλλουν στις διαφορές της έκκρισης σμήγματος (7). Οι περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως η θερμοκρασία και η υγρασία, είναι γνωστό ότι επηρεάζουν την έκκριση σμήγματος (10). Ωστόσο, ελάχιστα άρθρα περιγράφουν πώς διαπιστώνεται το μέγεθος των πόρων. Έχουν προταθεί ποικίλες θεραπείες για τη μείωση του μεγέθους των πόρων, αλλά λόγω έλλειψης κατάλληλων μεθόδων ποσοτικής αξιολόγησης, είναι δύσκολο να εκτιμηθεί η αποτελεσματικότητά τους (5). Για να αξιολογήσουν τη βαρύτητα της διόγκωσης του μεγέθους των πόρων, οι συγγραφείς ανέπτυξαν τη συσκευή Dermascore. Το Dermascore είναι εξοπλισμένο με τα κατάλληλα πολωτικά φίλτρα που επιτρέπουν την οπτική εκτίμηση και τη λήψη φωτογραφιών του δέρματος. Σχεδιάστηκε ειδικό λογισμικό, με αλγόριθμο ανάλυσης εικόνας, σε περιβάλλον LabVIEW, για μέτρηση του αριθμού και του μεγέθους των πόρων εντός της περιοχής παρατήρησης του Dermascore. Σκοπός της μελέτης αυτής ήταν η επικύρωση της διαδικασίας ανάλυσης εικόνας και η σύγκρισή της με τη βαθμολόγηση βάσει οπτικής αξιολόγησης. ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΙ Ομάδα μελέτης και ελεγχόμενες συνθήκες Στρατολογήθηκε ομάδα 150 γυναικών ηλικίας 18 έως 70 ετών. Στα κριτήρια επιλογής δεν περιλαμβάνονταν περιορισμοί όσον αφορά τον τύπο δέρματος. Η μελέτη διενεργήθηκε σε δωμάτιο με ελεγχόμενη θερμοκρασία 23 ο C και σχετική υγρασία 39%. Όλες οι μετρήσεις των γυναικών έγιναν μετά από 20λεπτη περίοδο εγκλιματισμού στο χώρο ελεγχόμενων συνθηκών. Ελήφθησαν φωτογραφίες της παρειάς στην οποία ήταν πιο ορατοί οι πόροι (11). Βαθμός 0 Βαθμός 2 Βαθμός 4 Βαθμός 1 Βαθμός 3 Βαθμός 5 Εικόνα 1. Το διάγραμμα 6 βαθμών για τους πόρους του προσώπου (διάγραμμα αναφοράς) το οποίο χρησιμοποίησε η ομάδα των ειδικών. Ομάδα ειδικών Οι ειδικοί στρατολογήθηκαν με βάση την καλή οπτική ευαισθησία τους, η οποία αξιολογήθηκε μέσω οφθαλμολογικών δοκιμασιών. Προηγήθηκε περίοδος εκπαίδευσης για να μάθουν οι ειδικοί να αξιολογούν τα αντικειμενικά κριτήρια με ακριβή ορισμό. Πριν συμμετάσχουν στη μελέτη, επιλέχθηκαν με βάση την ικανότητά τους να διακρίνουν και την αναπαραγωγιμότητά τους (εντός της ίδιας συνεδρίας και μεταξύ των συνεδριών) μετά από επανειλημμένες αξιολογήσεις 400 φωτογραφιών (350 φωτογραφιών και 50 αντιγράφων). Ο σχολιασμός των ειδικών γινόταν δεκτός αν η αναπαραγωγιμότητα, η οποία μετριόταν με βάση τη μέση απόκλιση σε σύνολο 150 φωτογραφιών αξιολογούμενων δυο φορές, ήταν κάτω από το 10% του εύρους του διαγράμματος αναφοράς (ελάχιστος βαθμός = 5). Αυτή η διαδικασία επικύρωσης περιγράφεται λεπτομερώς από το Γαλλικό Οργανισμό Τυποποίησης (Association Française de Normalisation) του Διεθνούς Οργανισμού Τυποποίησης (International Standards Organization [ISO]), που ασχολείται με την πιστοποίηση και εκπροσωπεί τη Γαλλία στα ευρωπαϊκά και διεθνή όργανα τυποποίησης (12). Χρησιμοποιήθηκε ομάδα 11 ειδικών για να εξετάσει τις φωτογραφίες των παρειών των γυναικών και να βαθμολογήσει τους πόρους σύμφωνα με ένα διάγραμμα πόρων του προσώπου (Εικόνα 1). Το διάγραμμα αυτό δημιουργήθηκε προηγουμένως από μια ομάδα 220 λευκών γυναικών ηλικίας 18 έως 70 ετών (13). Η μεθοδολογία δημιουργίας αυτού του διαγράμματος αναφοράς περιγράφεται αναλυτικά στη σχετική βιβλιογραφία (14). Οι φωτογραφίες επιδείχθηκαν στους ειδικούς σε 14 ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΙΑ

14 TEYXOS 52 2/18/10 3:18 PM Page 15

15 TEYXOS 52 2/18/10 3:18 PM Page 16 Εικόνα 2. Περιβάλλον εργασίας χρήστη λογισμικού ανάλυσης εικόνας για ανάλυση του μεγέθους των πόρων. οθόνη ηλεκτρονικού υπολογιστή με τυχαία σειρά, η οποία ήταν διαφορετική για τον κάθε ειδικό. Οι φωτογραφίες προς βαθμολόγηση ελήφθησαν με τη συσκευή Dermascore, προϊόν της L Oréal Research Laboratories. Ανάλυση μεγέθους πόρων Dermascore Η συσκευή αυτή χρησιμοποιεί τις ιδιότητες πόλωσης του φωτός για να δίνει διαφορετικές πληροφορίες όπως περιγράφεται παρακάτω (13, 15, 16). Μια δέσμη φωτός που προσκρούει στην επιφάνεια του δέρματος αντανακλάται εν μέρει από την επιφάνεια με κατοπτρική (specular) ανάκλαση και μεταδίδεται εντός του ιστού. Όταν πολωμένο λευκό φως προσκρούει στο δέρμα, ένα μέρος του φωτός αντανακλάται και παραμένει λευκό και πολωμένο, ενώ το φως που διαπερνά τον ιστό εκπολώνεται κατά τη διέλευσή του μέσω της επιφάνειας του δέρματος. Η συσκευή εκμεταλλεύεται αυτή τη συμπεριφορά για να δίνει τη δυνατότητα να παρατηρείται διαφορετικά το δέρμα. Η άποψη του χρώματος μεμονωμένα παρατηρείται με την αφαίρεση του κατοπτρικού συστατικού με αναλυτή διασταυρούμενης πόλωσης (cross-polarized analyzer), ενώ η ορατότητα της υφής βελτιώνεται με την αύξηση της αναλογίας της κατοπτρικής ανάκλασης με αναλυτή παράλληλης πόλωσης (parallel polarized analyzer). Το μοναδικό χαρακτηριστικό της συσκευής επιτρέπει την παρατήρηση του χρώματος και της υφής του δέρματος με απλή αλλαγή της σχετικής θέσης των πολωτών (polarizers). Το κυρίως σώμα της συσκευής, το Dermogenius, κυκλοφορεί σήμερα στην αγορά και διαθέτει 6 διόδους εκπομπής φωτός σε ένα δακτύλιο. Ο πρώτος πολωτής που καλύπτει το δακτύλιο πολώνει το φως. Ο δεύτερος πολωτής τοποθετείται στο φακό (eyepiece) για ανάλυση του φωτός που αντανακλάται από το δέρμα. Η επιλογή της παραμέτρου προς βαθμολόγηση (του τόνου ή της υφής) γίνεται με περιστρεφόμενο πολωτή, με μεγέθυνση x 4. Η λαβή περιέχει επαναφορτιζόμενες μπαταρίες και ο φακός μπορεί να αντικατασταθεί με ψηφιακή κάμερα για λήψη Εικόνα 3. Λογισμικό ανάλυσης εικόνας για ανάλυση των πόρων, που δείχνει την εικόνα-πηγή του χρώματος (Α), εικόνα γκρίζου επιπέδου (Β), εικόνα υψηλής συχνότητας (C), δυαδικοποιημένη εικόνα μετά από μορφολογικούς χειρισμούς (D), εικόνα μετά από γεωμετρικό φιλτράρισμα (Ε) και χρωματική εικόνα με ανιχνευθέντες πόρους (F). 16 ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΙΑ

16 TEYXOS 52 2/18/10 3:18 PM Page 17 ΠΙΝΑΚΑΣ 1 Ταξινόμηση των τιμών που προέκυψαν από την ομάδα των ειδικών σε 5 κατηγορίες Κατηγορία Βαθμολογήσεις 0,5. 1,5. 2,5. 3,5. 4,5. 1,49 2,49 3,49 4,49 5,49 φωτογραφιών της παρατηρούμενης περιοχής. Λογισμικό ανάλυσης εικόνας Ο αλγόριθμος ανάλυσης εικόνας (Εικόνα 2) αναπτύχθηκε με τη χρήση του LabVIEW 8.0 με βάση το γεγονός ότι οι ορατοί πόροι περιλαμβάνονται στην υψηλή συχνότητα (17). Είναι πλήρως αυτοματοποιημένος και δεν απαιτείται χειρισμός από άνθρωπο. Διαδικασία Γίνεται χρωματική ρύθμιση των φωτογραφιών και οι εικόνες μετατρέπονται σε γκρίζα κλίμακα (Εικόνες 3Α και 3Β) επειδή οι πληροφορίες για τη φωτεινότητα είναι τα σημαντικότερα κριτήρια που ταιριάζουν με την ανθρώπινη αντίληψη της υφής λόγω των πόρων κάτω από το φωτισμό του Dermascore. Τα στοιχεία χαμηλής συχνότητας απομακρύνονται για να γίνει εστίαση μόνο στα στοιχεία υψηλής συχνότητας (Εικόνα 3C). Η τοποθέτηση της περιοχής ενδιαφέροντος (region of interest,roi) στο κέντρο της φωτογραφίας (70% της ακτίνας) γίνεται αυτόματα. Η αυτόματη ανίχνευση της ROI επιτρέπει να γίνονται μετρήσεις σε χιλιοστά, λαμβανομένων υπόψη των πιθανών διαφορών μεγέθυνσης μεταξύ των φωτογραφιών. Το μέγεθος και η θέση της ROI συνταιριάζουν με την περιοχή όπου οι ειδικοί αξιολόγησαν το μέγεθος των πόρων. Διενεργείται περαιτέρω δυαδικοποίηση (binarisation) και φιλτράρισμα της εικόνας (Εικόνα 3D). Χρησιμοποιείται γεωμετρικό φιλτράρισμα (μέγεθος και κυκλικότητα [circularity]) για να επιλεγούν τα σχετικότερα χαρακτηριστικά που αντιστοιχούν στους πραγματικούς πόρους (Εικόνα 3Ε). Ο ανώτερος ουδός (threshold) για την παράμετρο της κυκλικότητας καθορίστηκε στο 10 για να απομακρυνθούν χαρακτηριστικά όπως η τριχοφυΐα ή οι λεπτές γραμμές. Ο ουδός για το μέγεθος των πόρων (ελάχιστη διάμετρος για ένα πόρο σε μm) μπορεί να καθοριστεί πριν από την ανάλυση. Για να προσδιοριστεί ο καθορισμός του καλύτερου μεγέθους, χρησιμοποιήθηκαν 3 τιμές στη μελέτη αυτή:(1) τα 100 μm,επειδή η τιμή αυτή αντιστοιχεί στο μέγεθος του μικρότερου πόρου που μπορεί να δει το ανθρώπινο μάτι στις φωτογραφίες με το Dermascore (συνδέεται με τη μεγέθυνση του Dermascore και την ευκρίνεια της εικόνας), (2) τα 250 μm, τιμή η οποία είναι περίπου το μέγεθος του μικρότερου πόρου Μέγεθος πόρων (mm 2 ) Μέγεθος πόρων (mm 2 ) Μέγεθος πόρων (mm 2 ) Βαθμολόγηση από ομάδα ειδικών Βαθμολόγηση από ομάδα ειδικών Βαθμολόγηση από ομάδα ειδικών Εικόνα 4. Μέτρηση μεγέθους πόρων μέσω ανάλυσης εικόνας έναντι βαθμολόγησης από ομάδα ειδικών, με ουδούς 100 μm (A), 250 μm (B) και 500 μm (C). που μπορούσαν να δουν αποτελεσματικά οι ειδικοί, υπολογισμένη στις πειραματικές συνθήκες παρατήρησης (περιορισμένη από την πυκνότητα των εικονοστοιχείων [πίξελ]) και (3) τα 500 μm, τιμή η οποία αντιστοιχεί περίπου στο μέγεθος των πόρων που μπορούσαν να παρατηρηθούν άμεσα στο πρόσωπο σε συνηθισμένες συνθήκες παρατήρησης (π.χ. μη ειδικές εργαστηριακές συνθήκες φωτισμού,ποικίλες αντιθέσεις [contrasts] των πόρων, μεγαλύτερη απόσταση παρατήρησης). Η τελική επιλογή των πραγματικών πόρων γίνεται με χρωματομετρικό φιλτράρισμα αντίθεσης (colorimetric Τεύχος 52 17

17 TEYXOS 52 2/18/10 3:18 PM Page 18 Μέγεθος πόρων (mm 2 ) Μέγεθος πόρων (cm 2 ) Βαθμολόγηση από ομάδα ειδικών Κατηγορία Εικόνα 5. Μέσο μέγεθος πόρων (mm2) μετρημένο με λογισμικό ανάλυσης εικόνας για κάθε κατηγορία, με ουδό 250 μm. Ο αστερίσκος υποδηλώνει σημαντικές διαφορές σε επίπεδο Ρ <.05 και τα αρχικά NS σημαίνουν ότι δεν υπάρχουν στατιστικές διαφορές μεταξύ των κατηγοριών. Μέγεθος πόρων (cm 2 ) Αριθμός πόρων (cm 2 ) Τιμή ουδού Αριθμός πόρων/cm 2 Μέγεθος πόρων (mm 2 ) Μέσο μέγεθος πόρων (mm 2 ) Μέγεθος πόρων (cm 2 ) Βαθμολόγηση από ομάδα ειδικών Εικόνα 6. Μέγεθος και αριθμός ανιχνευθέντων πόρων (οι μέσες τιμές υπολογίστηκαν σε όλες τις εικόνες) έναντι τιμής ουδού. contrast filtering) με το περιβάλλον δέρμα ως μέθοδο απόρριψης αντικειμένων όπως τα μικρά στίγματα. Τα αποτελέσματα περιλαμβάνουν εμφάνιση των ανιχνευθέντων πόρων στην αρχική έγχρωμη εικόνα (Εικόνα 3F) και αναφορά των αποτελεσμάτων (μέγεθος και αριθμός πόρων ανά cm2) σε ένα φύλλο δεδομένων που μπορεί να αναλυθεί περαιτέρω. Στατιστικά στοιχεία Χρησιμοποιήθηκε η συσχέτιση Pearson (SPSS version 13) για να διερευνηθεί η σχέση ανάμεσα στα στοιχεία που προέκυψαν με τη μέθοδο της ανάλυσης της εικόνας (μέγεθος και αριθμός), την οπτική αξιολόγηση με Βαθμολόγηση από ομάδα ειδικών Εικόνα 7. Αριθμός πόρων ανά cm 2 που ανιχνεύθηκαν με τον αλγόριθμο έναντι της βαθμολόγησης από την ομάδα των ειδικών, με ουδούς 100 μm (A), 250 μm (Β) και 500 μm (C). χρησιμοποίηση του διαγράμματος των πόρων (διαγράμματος αναφοράς) και τη συσχέτιση ανάμεσα στο μέγεθος των πόρων και την ηλικία. Για να αξιολογηθεί η ευαισθησία της μεθόδου ανάλυσης της εικόνας, οι τιμές από την ομάδα των ειδικών ταξινομήθηκαν σε 5 κατηγορίες που αντιστοιχούσαν στους βαθμούς 1 έως 5 στο διάγραμμα αναφοράς. Καμία τιμή δεν ήταν χαμηλότερη από 0,5, γεγονός που εξηγεί την απουσία της κατηγορίας 0. Το μέσο μέγεθος των πόρων και η μέση πυκνότητα των πόρων υπολογίστηκαν με λογισμικό ανάλυσης εικόνας και χρησι- 18 ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΙΑ

18 TEYXOS 52 2/18/10 3:18 PM Page 19 ΠΙΝΑΚΑΣ 2 Αποτελέσματα γραμμικής παλινδρόμησης και δοκιμασίας Pearson Ουδός για διάμετρο πόρων 100 μm 250 μm 500 μm Μέγεθος πόρων, mm 2 0,66 0,76 0,60 Αριθμός πόρων/cm 2-0,49 0,03 0,74 μοποιήθηκε μονόδρομη ανάλυση διακύμανσης (oneway variance analysis) για να συγκριθούν οι κατηγορίες. Οι κατηγορίες ορίστηκαν όπως περιγράφεται στον Πίνακα 1.Για να αξιολογήσουν την επίδραση της γήρανσης στο μέγεθος των πόρων, οι συγγραφείς υπολόγισαν το μέσο μέγεθος των πόρων για τις ηλικιακές κατηγορίες σε έτη (< 30, 30-39, 40-49, 50-59, > 60). Μέγεθος πόρων (mm 2 ) Ηλικία Εικόνα 8. Μέγεθος πόρων μετρημένο με τον αλγόριθμο έναντι της ηλικίας. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Μέγεθος πόρων (mm 2 ) Εικόνα 9. Μέγεθος πόρων μετρημένο με τον αλγόριθμο έναντι των ηλικιακών ομάδων. Η Εικόνα 4 δείχνει τις τιμές του μεγέθους των πόρων που υπολογίστηκαν με ανάλυση εικόνας για ουδό 100, 250 και 500 μm έναντι της μέσης βαθμολόγησης που έδωσαν οι ειδικοί. Τα στατιστικά αποτελέσματα δείχνουν ότι η μέθοδος του αλγορίθμου συσχετίζεται καλά με τη βαθμολόγηση από την ομάδα των ειδικών για κάθε τιμή ουδού, με καλύτερο συντελεστή συσχέτισης (0,76) για την τιμή των 250 μm, 0,66 για τα 100 μm και 0,60 για τα 500 μm. Οι μέσες και στατιστικές διαφορές που προέκυψαν για κάθε βαθμολόγηση με τον ουδό των 250 μm παρουσιάζονται στην Εικόνα 5. Όπως ήταν αναμενόμενο, διαπιστώνεται αύξηση του μεγέθους των πόρων όταν αυξάνεται ο βαθμός.τα αποτελέσματα της ανάλυσης διακύμανσης δείχνουν ότι μπορούν να χωριστούν όλες οι κατηγορίες εκτός από την κατηγορία 2, η οποία δεν μπορεί να διακριθεί από τις κατηγορίες 1 και 3. Οι διαφορετικές κατηγορίες μπορούν να χαρακτηριστούν με βάση τα κριτήρια του μεγέθους των πόρων. Η Εικόνα 6 δείχνει το μέσο μέγεθος και το μέσο αριθμό των πόρων σύμφωνα με τις μετρήσεις με κάθε ουδό (100 μm, 250 μm και 500 μm). Η Εικόνα 7 δείχνει τις πυκνότητες των πόρων (αριθμό πόρων ανά cm2) που προέκυψαν με τον αλγόριθμο για τις 3 διαφορετικές τιμές έναντι της μέσης βαθμολόγησης που έδωσαν οι ειδικοί. Δεν υπάρχει καμία συσχέτιση ανάμεσα στην πυκνότητα και τη βαθμολόγηση από τους ειδικούς όσον αφορά την τιμή του ουδού των 250 μm (r = 0,03), ενώ ο συντελεστής συσχέτισης για τον ουδό των 100 μm είναι -0,49 και ο συντελεστής συσχέτισης για τα 500 μm είναι 0,74. Ο Πίνακας 2 παρουσιάζει περιληπτικά τους συντελεστές συσχέτισης που προέκυψαν ανάμεσα στο μέγεθος των πόρων, τον αριθμό των πόρων και τις 2 μεθόδους στα 3 ελεγχόμενα μεγέθη. Η Εικόνα 8 δείχνει το μέγεθος των πόρων έναντι της ηλικίας και δεν δείχνει καμία συσχέτιση μεταξύ των δυο παραμέτρων. Στην Εικόνα 9, το μέσο μέγεθος των πόρων είναι πολύ παρόμοιο, με μέγιστη τιμή στη δεκαετία των 50 ετών. ΣΥΖΗΤΗΣΗ Ηλικία Οι πόροι αποτελούν ζωτικό μέρος της δομής του δέρματος, καθώς επιτρέπουν στους σμηγματογόνους αδένες που βρίσκονται από κάτω να προστατεύουν και να ενυδατώνουν το δέρμα. Αν και είναι απαραίτητοι, οι πόροι μπορούν όμως επίσης να μας εμποδίζουν να έχουμε όμορφο, άψογο δέρμα. Μεγάλοι, ευδιάκριτοι πόροι εμφανίζονται συνήθως στο πρόσωπο κατά τη διάρκεια της εφηβείας για να εξυπηρετούν την αυξημένη παραγωγή σμήγματος από τους αδένες που βρί- Τεύχος 52 19

19 TEYXOS 52 2/18/10 3:18 PM Page 20 σκονται κάτω από το δέρμα. Οι πόροι μπορούν επίσης να διογκωθούν όταν μολύνονται ή φράζουν από βρομιά, βακτήρια και λιπαρότητα. Πέρα από την εφηβεία και τις μολύνσεις, για τους μεγάλους πόρους στο πρόσωπο είναι επίσης δυνατό να ευθύνονται τα γονίδια και η ηλικία.τα άτομα με παχύ δέρμα συνήθως έχουν πιο εμφανείς πόρους και οι ηλικιωμένοι εμφανίζουν συχνά διαστολή των πόρων τους πέρα από το φυσιολογικό μέγεθος. Μέχρι σήμερα, ελάχιστα άρθρα έχουν περιγράψει αντικειμενικές ποσοτικές μεθόδους αξιολόγησης του μεγέθους των πόρων. Μπορούμε να αναφέρουμε το οπτικό τοπόμετρο τρισδιάστατης στερεοσκοπικής εικόνας (3-dimensional stereo image optical topometer) (5, 18), την απεικόνιση της χωρητικότητας του δέρματος των Lévêque και συνεργατών (19) ή την ανάλυση με δερματοσκοπική βιντεοκάμερα του Roh (3). Οι συγγραφείς ανέπτυξαν μια νέα μέθοδο μέτρησης του μεγέθους των πόρων, με βάση την ανάλυση των φωτογραφιών Dermascore. Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η επικύρωση αυτού του αλγορίθμου. Τα στατιστικά αποτελέσματα (Εικόνες 4 και 5) δείχνουν ότι η μέθοδος του αλγορίθμου συσχετίζεται καλά με το ισχύον σήμερα χρυσό πρότυπο (ο συντελεστής συσχέτισης είναι 0,76 με ουδό 250 μm) και προσφέρει έναν αξιόπιστο τρόπο εξασφάλισης μιας αντικειμενικής, αναπαραγώγιμης ποσοτικοποίησης του μεγέθους των πόρων. Τα αποτελέσματα της μελέτης αυτής υποστηρίζουν την επικύρωση αυτής της μεθόδου. Μερικά σημεία ήταν υψηλότερα από τη γραμμή παλινδρόμησης (Εικόνα 4Β), γεγονός που εξηγεί γιατί ο συντελεστής συσχέτισης δεν ήταν υψηλότερος από 0,76. Αυτό οφείλεται πιθανότατα στο ότι φωτογραφίες ήταν ελαφρώς εκτός εστίασης. Μάλιστα ο αλγόριθμος υπολογίζει μεγαλοποιημένες τιμές, ενώ οι ειδικοί διορθώνουν ως προς την έλλειψη εστίασης στις σημειώσεις τους. Παρατηρήθηκε επίσης ότι οι φωτογραφίες των γυναικών που απεικόνιζαν τους μεγαλύτερους πόρους απείχαν πολύ από την καμπύλη παλινδρόμησης. Αυτό εγείρει το ζήτημα της σχετικότητας του ανώτερου ορίου του διαγράμματος των πόρων, το οποίο είναι δυνατό να ωθεί τους ειδικούς να δίνουν βαθμολόγηση χαμηλότερη από εκείνη που σκόπευαν να δώσουν. Παρότι η συσχέτιση με την αξιολόγηση από τους ειδικούς δεν είναι τέλεια, το εργαλείο αυτό είναι πολύ χρήσιμο επειδή δίνει γρήγορα αποτελέσματα και επιτρέπει εντελώς αντικειμενική ανάλυση εικόνας. Όταν μειώνεται ο ουδός, αυξάνεται ο αριθμός των ανιχνευόμενων πόρων (Εικόνα 6). Με τη χαμηλότερη τιμή (100 μm), ο συντελεστής συσχέτισης μεταξύ της πυκνότητας των πόρων και της κρίσης των ειδικών είναι αρνητικός (Εικόνα 7 και Πίνακας 2, r = -0,49), γεγονός που δείχνει ότι οι ειδικοί δεν χρησιμοποιούν πόρους αυτού του εύρους μεγέθους στην αξιολόγησή τους. Αντίθετα, με ουδό 500 μm, ο συντελεστής συσχέτισης για το μέγεθος είναι καλός (r = 0,6), αλλά το μέγεθος των πόρων σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με την πυκνότητα των πόρων σε αυτό το εύρος διαμέτρου (r = 0,79). Επιπλέον, γνωρίζουμε ότι η πυκνότητα των σμηγματογόνων αδένων είναι σταθερή με την ηλικία (20). Επομένως, ο ουδός που επέλεξαν οι συγγραφείς πρέπει να είναι ανεξάρτητος από τον αριθμό των ανιχνευθέντων πόρων. Η τιμή ουδού των 250 μm δίνει αποτελέσματα που ταιριάζουν καλύτερα με την κρίση των ειδικών (r = 0,76) και παρέχει επίσης στοιχεία εντελώς ανεξάρτητα από την πυκνότητα των πόρων (r = 0,03). Ο συντελεστής συσχέτισης ανάμεσα στο μέγεθος πόρων που υπολογίστηκε με τον ουδό των 250 μm και εκείνο που υπολογίστηκε με τον ουδό των 500 μm είναι r = 0,92. Αυτό δείχνει ότι η επιλογή των 250 μm όχι μόνο είναι σχετική και ταιριάζει με την κρίση των ειδικών, αλλά αποδεικνύει επίσης ότι οι πειραματικές συνθήκες παρατήρησης στη μελέτη προσεγγίζουν τις καθημερινές συνθήκες, που προσομοιώνονται με τον ουδό των 500 μm. Ο ουδός των 250 μm θα μπορούσε να θεωρηθεί σχετική τιμή που ταιριάζει με την αντίληψη των πόρων σε φυσιολογικές συνθήκες. Με τη χρησιμοποίηση των 250 μm ως ελάχιστης διαμέτρου ενός πόρου, η πυκνότητα των πόρων φαίνεται ότι είναι πολύ μικρή σε σύγκριση με τις τιμές της βιβλιογραφίας (περίπου 60 πόροι ανά cm2 έναντι περισσότερων από 300 τριχοσμηγματογόνων θυλάκων ανά cm2 στη βιβλιογραφία [5, 21, 22]). Μάλιστα, ο αλγόριθμος λαμβάνει υπόψη μόνο τους ορατούς πόρους, αλλά η βιβλιογραφία συχνά περιγράφει σμηγματογόνους αδένες πολύ μικρότερους από τους πόρους που μπορεί να ανιχνεύσει το μάτι.αυτό επιβεβαιώνεται από το μικρότερο αριθμό των στιγμάτων που ανιχνεύθηκαν στην ταινία απορρόφησης σμήγματος (περίπου ανά cm2 σύμφωνα με τη βιβλιογραφία -21, 23]). Τα στοιχεία έναντι της ηλικίας δεν δείχνουν καμία συσχέτιση ανεξάρτητα από τη χρησιμοποιούμενη μέθοδο, είτε την οπτική βαθμολόγηση από ειδικούς είτε τον αυτοματοποιημένο υπολογισμό (Εικόνα 8). Με μεγαλύτερο αριθμό συμμετεχόντων ατόμων σε μεγαλύτερη ηλικιακή κλίμακα, τα αποτελέσματά μας επιβεβαιώνουν τα αποτελέσματα των Roh και συνεργατών (3) όσον αφορά τη σύνδεση μεταξύ του μεγέθους των πόρων και της ηλικίας.σύμφωνα με τους Piérard-Franchimont και συνεργάτες (24), η επιρροή της ηλικίας στη διόγκωση των πόρων θα μετριαζόταν από την ορμονική επίδραση. Η Εικόνα 8 δείχνει ότι η γραμμική παλινδρόμηση δεν είναι σημαντική, αλλά η Εικόνα 9 δείχνει ότι το γραμμικό μοντέλο μπορεί να μην είναι το καλύτερο που μπορεί 20 ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΙΑ

20 TEYXOS 52 2/18/10 3:18 PM Page 21 να ταιριάξει με τα δεδομένα. Θα υπήρχε μια κορύφωση σε ηλικία περίπου 50 ετών και μετά μείωση. Οι γυναίκες άνω των 50 ετών θα εμφάνιζαν μείωση του ανοίγματος των πόρων ταυτόχρονα με ελάττωση της παραγωγής σμήγματος μετά την εξάντληση των ορμονών. Στη μελέτη αυτή δεν έχουν ληφθεί υπόψη η εμμηνόπαυση και η ορμονική θεραπεία υποκατάστασης (HRT), για το λόγο αυτό δεν μπορούμε να προσφέρουμε περισσότερη στήριξη στην προέλευση της μείωσης αυτής. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Το κύριο πρόβλημα που απασχολεί τις γυναίκες είναι οι πόροι που φαίνονται. Έτσι, η πρώτη μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε για να εκτιμηθεί η παράμετρος αυτή ήταν η κλινική αξιολόγηση μέσω άμεσης παρατήρησης της επιφάνειας του δέρματος του προσώπου. Η οπτική εκτίμηση, ωστόσο, υπόκειται σε ανθρώπινο σφάλμα. Το Dermascore, σε συνδυασμό με ένα ειδικό διάγραμμα πόρων, βελτίωσε την αξιοπιστία της αξιολόγησης (15). Η χρήση κλίμακας επιτρέπει τον καθορισμό προτυποποιημένων αναφορών και αυτό αυξάνει την ευρωστία, την αναπαραγωγιμότητα και την ευαισθησία της διαδικασίας της βαθμολόγησης. Οι φωτογραφίες που λαμβάνονται κατά τη διάρκεια της μελέτης επιτρέπουν την περαιτέρω βελτίωση της ποιότητας της αξιολόγησης. Οι φωτογραφίες μπορούν να αξιολογηθούν με τη χρησιμοποίηση μεγέθυνσης σε οθόνη και κατόπιν να βαθμολογηθούν από ομάδα ειδικών όπως περιγράφεται στη μελέτη αυτή. Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν να επικυρώσει το τελικό βήμα της βελτίωσης, που συνίσταται στη χρησιμοποίηση ενός συστήματος λογισμικού για τη μέτρηση του μεγέθους των πόρων. Το βήμα αυτό επιτρέπει την αξιολόγηση της παραμέτρου επειδή δεν απαιτείται καμία ανθρώπινη εμπλοκή. Η διαδικασία της ανάλυσης της εικόνας είναι αυτοματοποιημένη και επηρεάζεται μόνο από την ποιότητα των φωτογραφιών (π.χ. εστίαση ή αντίθεση). Συμπερασματικά, το νέο λογισμικό ποσοτικοποίησης με ανάλυση εικόνας αποτελεί ένα αξιόπιστο εργαλείο για την εκτίμηση των παραμέτρων του χαρακτηρισμού των πόρων του προσώπου (του αριθμού και του μεγέθους) επειδή παρέχει στοιχεία σύμφωνα με την ανθρώπινη αντίληψη της ορατότητας των πόρων. Επιπλέον, το τελευταίο αυτό σημείο επιβεβαιώνει επίσης ότι το διάγραμμα αναφοράς που συνοδεύει τη συσκευή παρατήρησης είναι ένα πολύτιμο και εύχρηστο εργαλείο για άμεση κλινική αξιολόγηση. Ο κ. François, η κυρία Maudet, ο Δρ. Giron και ο κ. Bazin είναι όλοι υπάλληλοι της L Oréal Recherche. Ο Δρ. McDaniel έχει διατελέσει σύμβουλος και ομιλητής της L Oréal κατά το παρελθόν. Τεύχος 52 21

21 TEYXOS 52 2/18/10 3:18 PM Page 22 Το πρώτο συνταγογραφούμενο προϊόν προστασίας του δερματικού φραγμού για το έκζεμα/τη δερματίτιδα των χεριών βελτιώνει την εμφάνιση και προσφέρει ανακούφιση Joseph Bikowski, MD, Επίκουρος Κλινικός Καθηγητής Δερματολογίας, Ohio State University, Colombus Το έκζεμα/η δερματίτιδα των χεριών είναι μια ευρέως διαδεδομένη διαταραχή που συχνά είναι δύσκολα θεραπεύσιμη και μπορεί να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα λόγω των επιπτώσεών της στην εξωτερική εμφάνιση και τη φυσική υγεία των πασχόντων. Τα άμεσα κόστη που συνδέονται με την οφειλόμενη στην επαγγελματική έκθεση δερματίτιδα εξ επαφής στις Ηνωμένες Πολιτείες έχει υπολογιστεί ότι υπερβαίνουν το 1 δισεκατομμύριο δολάρια. Η Tetrix Cream, το πρώτο συνταγογραφούμενο προϊόν προστασίας για τις διαταραχές αυτές, βελτιώνει τη θεραπεία και την πρόληψη με μια καινοτόμο κρέμα προστασίας του δερματικού φραγμού που είναι ανθεκτική στο νερό, έχει μακρά διάρκεια δράσης, είναι μη λιπαρή και μη ερεθιστική και παράλληλα μειώνει τη φαγούρα και τον καύσο. Το έκζεμα ή δερματίτιδα των χεριών περιλαμβάνει μια φλεγμονώδη απόκριση του δέρματος, με διακριτικά χαρακτηριστικά που επηρεάζουν τόσο την εξωτερική εμφάνιση όσο και τη φυσική υγεία του πάσχοντος. Συχνά ξεκινά με ελάχιστα σημεία και συμπτώματα, όπως ήπια απολέπιση και φαγούρα, ενώ τα σοβαρότερα ευρήματα περιλαμβάνουν έντονο κνησμό,ερύθημα, σκασίματα, εφελκιδοποίηση, βλατίδες, οίδημα και φυσαλλίδες. Το έκζεμα ή δερματίτιδα των χεριών, που προκαλείται από ποικίλους ενδογενείς ή εξωγενείς παράγοντες, περιλαμβάνει την επαγγελματική (οφειλόμενη σε έκθεση λόγω της επαγγελματικής απασχόλησης) δερματίτιδα, τη δερματίτιδα εξ επαφής και την ατοπική δερματίτιδα, καθώς επίσης και το δυσιδρωσικού τύπου έκζεμα (dyshidrosiform eczema). Παρότι είναι δύσκολο να υπολογιστεί ο ακριβής επιπολασμός του εκζέματος/της δερματίτιδας των χεριών, υπολογίζεται ότι οι πάσχοντες ανέρχονται στο 2% έως 10% του γενικού πληθυσμού, ενώ το 20% έως 35% του συνόλου των περιπτώσεων δερματίτιδας περιλαμβάνουν τα χέρια (1). Από οικονομική άποψη, τα νούμερα από το 2004 δείχνουν ότι τα άμεσα κόστη που συνδέονταν με την επαγγελματική δερματίτιδα εξ επαφής στις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν περίπου 1,6 δισεκατομμύριο δολάρια, από τα οποία 870 εκατομμύρια αποδόθηκαν σε ιατρικές και κλινικές υπηρεσίες και τα 747 εκατομμύρια σε συνταγογραφούμενα φάρμακα. Επιπλέον, τα άμεσα κόστη που αποδόθηκαν στη χαμένη παραγωγικότητα υπολογίστηκε ότι ανέρχονταν περίπου σε 566 εκατομμύρια δολάρια (2). Πέρα από τις φυσικές επιδράσεις του εκζέματος/της δερματίτιδας των χεριών, οι πάσχοντες είναι δυνατό να υποφέρουν από συναισθηματική δυσφορία, κατάθλιψη, διαταραχές της διάθεσης και διαταραγμένο ύπνο (3, 4). Το άρθρο αυτό εξετάζει τόσο τις ψυχολογικές όσο και τις σωματικές συνέπειες της διαταραχής και ανασκοπεί τα κλινικά στοιχεία και την αποτελεσματικότητα του πρώτου συνταγογραφούμενου προϊόντος προστασίας του δερματικού φραγμού, της Tetrix Cream. Σωματικές επιδράσεις Η διάσπαση του δερματικού φραγμού είναι δυνατό να οδηγήσει σε διάφορες συνέπειες, όπως αυξημένη 22 ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΙΑ

22 TEYXOS 52 2/18/10 3:18 PM Page 23 Έκζεμα/δερματίτιδα χεριών στην αρχή της μελέτης (Α) και 10 ημέρες μετά τη θεραπεία με ενυδατικό προϊόν CeraVe, αλοιφή δεσονίδης και Tetrix Cream δυο φορές ημερησίως (Β) και 42 ημέρες μετά τη θεραπεία με ενυδατικό προϊόν CeraVe και Tetrix Cream δυο φορές ημερησίως από την ημέρα 11 μέχρι την ημέρα 42 (C). διαδερματική απώλεια ύδατος (transepidermal water loss, TWL), δευτεροπαθή βακτηριακή λοίμωξη και αλλεργική ή ερεθιστική δερματίτιδα εξ επαφής. Πρέπει να λαμβάνεται μέριμνα να προστατεύεται το δέρμα από τις συνέπειες αυτές, ακόμα και μετά από επιτυχημένη θεραπεία, επειδή παρότι το δέρμα μπορεί να δείχνει φυσιολογικό, ο φραγμός είναι δυνατό να μην ομαλοποιηθεί για αρκετούς μήνες (Joseph Fowler, MD, προσωπική επικοινωνία, Απρίλιος 2008). Ψυχολογικές επιδράσεις Το έκζεμα/η δερματίτιδα των χεριών μπορεί να αποτελέσει μείζονα πηγή ψυχικής δυσφορίας, καθώς εμφανίζεται σε μια εκτεθειμένη στην κοινή θέα και συνεχώς χρησιμοποιούμενη περιοχή του σώματος η οποία δεν είναι εύκολο να καλυφθεί,καθώς το μέικ-απ ή άλλα μέσα κάλυψής της εύκολα απομακρύνονται με την τριβή ή το πλύσιμο. Σε μια μελέτη τυχαία επιλεγμένων ατόμων στη Σουηδία που αποκρίθηκαν στο ερωτηματολόγιο μιας έρευνας (3), περίπου το 81% ανέφεραν ότι η πάθησή τους είχε προκαλέσει κάποιο είδος συναισθηματικής ή κοινωνικής διαταραχής.περίπου οι μισοί από τους συμμετέχοντες περιέγραψαν το έκζεμα/τη δερματίτιδα των χεριών τους ως εμπόδιο στις επαγγελματικές και ψυχαγωγικές τους δραστηριότητες, ενώ το ένα τρίτο των αποκριθέντων ανέφεραν τροποποίηση των καθημερινών τους δραστηριοτήτων.άλλοι σημείωσαν ότι έπασχαν από διαταραχές της διάθεσης και του ύπνου, ενώ ορισμένοι απέφευγαν τις κοινωνικές επαφές και ανέφεραν ότι οι άνθρωποι παρέμεναν σε απόσταση από αυτούς.μια μελέτη 758 πασχόντων από επαγγελματικό έκζεμα των χεριών (occupational hand eczema, OHE) διαπίστωσε ισχυρές συσχετίσεις ανάμεσα στο ήπιο έως μέτριο ΟΗΕ, καθώς και το σοβαρό ΟΗΕ,και τη χαμηλή ποιότητα ζωής (quality of life,qol),σε σύγκριση με μη πάσχοντες ή πάσχοντες από ελάχιστο ΟΗΕ. Τα καταθλιπτικά συμπτώματα σχετίζονταν επίσης στενά με χαμηλή QOL (4). Αντιμετώπιση Η επίμονη και υποτροπιάζουσα φύση της διαταραχής προκαλεί απογοητεύσεις τόσο στους δερματολόγους όσο και στους ασθενείς. Ωστόσο, το 2008 εγκρίθηκε από την αμερικανική FDA η πρώτη συνταγογραφούμενη κρέμα προστασίας του δερματικού φραγμού για το έκζεμα/τη δερματίτιδα των χεριών, που ήρθε να προστεθεί στο θεραπευτικό οπλοστάσιο των γιατρών. Η Tetrix Cream αποτελείται από διμεθικόνη και κυκλομεθικόνη σε συνδυασμό με aluminum magnesium hydroxide stearate σε μια μοναδική φαρμακοτεχνική μορφή που είναι μη λιπαρή και μη ερεθιστική. Έχει αποδειχθεί κλινικά ότι η κρέμα αυτή είναι ασφαλής και αποτελεσματική για ασθενείς με ερεθιστική και αλλεργική δερματίτιδα εξ επαφής. Κλινικές μελέτες που διενεργήθηκαν με αντικείμενο την Tetrix Cream και ανέφεραν στοιχεία σχετικά με τη χρήση της έχουν αποδείξει την ασφάλειά της σε υγιείς ενήλικες όσον αφορά την ευαισθητοποίηση, τον ερεθισμό και την επίδραση στην επούλωση των υπαρχουσών δερματικών βλαβών. Επιπλέον, 4 μελέτες αποτελεσματικότητας σχεδιάστηκαν για να εκτιμήσουν τις ιδιότητες φραγμού της νέας αυτής κρέμας, καθώς επίσης και την ικανότητά της να ελέγχει τη φαγούρα και τον καύσο που συνδέονται με τη δερματίτιδα εξ επαφής όταν εφαρμόζεται στις βλάβες του δέρματος. Κλινικές μελέτες Μια μελέτη της ικανότητας συγκράτησης (substantitivity) συνέκρινε την Tetrix Cream έναντι της κρέμας χεριών Vaseline Intensive Care μετά από ένα εφάπαξ ελεγχό- Τεύχος 52 23