Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ ΟΔΗΓΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ

Transcript

1 Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ ΟΔΗΓΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ

2 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ & ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ Διεύθυνση Θεμιστοκλέους 6 & Γαμβέτα Αθήνα Επικοινωνία Τηλ Fax info_pss@pspa.uoa.gr η εικόνα του εξωφύλλου είναι του Roman Cieslewicz

3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΓΕΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Α. Εισαγωγικά Β. Δραστηριότητες Γ. Συνεργασίες ΤΙΤΛΟΙ ΚΑΙ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΚΤΗΣΗ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟΥ ΔΙΠΛΩΜΑΤΟΣ ΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ Α. Εισαγωγικά Προϋποθέσεις Συμμετοχής.. 10 Διαδικασία Επιλογής μεταπτυχιακών φοιτητών/τριών..11 Δίδακτρα Υποτροφίες.. 12 Β. Κανονισμός Σπουδών Πρόγραμμα σπουδών. Κατευθύνσεις και δομή...13 Προσφερόμενα Μαθήματα Λειτουργία του Προγράμματος.15 Αξιολόγηση των φοιτητών/τριών...17 Γ. Προσφερόμενα Μαθήματα Ακαδημαϊκού Έτους Δ. Περιγραφή Μαθημάτων ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΚΤΗΣΗ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΟΥ ΔΙΠΛΩΜΑΤΟΣ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΕΣ

4

5 1. ΓΕΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Α. Εισαγωγικά Το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Πολιτική Επιστήμη και Κοινωνιολογία λειτουργεί από το 1995 και είναι το πρώτο στην Ελλάδα μεταπτυχιακό πρόγραμμα στο χώρο της Πολιτικής Επιστήμης και της Κοινωνιολογίας. Η ίδρυσή του έγινε με πρωτοβουλία των Τομέων «Πολιτικής Επιστήμης» και «Κοινωνικής Θεωρίας και Κοινωνιολογίας» του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών. Βασική επιδίωξη του Προγράμματος είναι να συμβάλλει στην εμβάθυνση των γνώσεων των φοιτητών και των φοιτητριών και στην εξειδίκευσή τους στα σχετικά επιστημονικά πεδία, η οποία θα τους επιτρέπει τη σφαιρική και θεωρητικά τεκμηριωμένη ανάλυση κοινωνικών και πολιτικών ζητημάτων τόσο της ελληνικής όσο και της διεθνούς πραγματικότητας. Το Πρόγραμμα καλύπτει τα επιστημονικά πεδία της Πολιτικής Επιστήμης και της Κοινωνιολογίας αποβλέποντας στη διεπιστημονική αντιμετώπιση των θεμάτων που εμπίπτουν στα γνωστικά αντικείμενα των δύο χώρων. Σταθερή στόχευση του ΠΜΣ από την ίδρυσή του υπήρξε η στενή και χωρίς στεγανά συνεργασία δύο συγγενών επιστημονικών πεδίων προς όφελος των φοιτητών και των φοιτητριών. Με αυτό τον τρόπο επιδιώκεται η ισορροπία μεταξύ της εξειδίκευσης σε συγκεκριμένα επιστημονικά αντικείμενα και της παροχής μιας συνολικής και συνθετικής προσέγγισης στα θέματα των Κοινωνικών Επιστημών. Μετά τα δύο πρώτα έτη λειτουργίας του, τα οποία αποτέλεσαν δοκιμαστική περίοδο δραστηριοποίησής του, το Πρόγραμμα συνέχισε την προσφορά υψηλού επιπέδου μεταπτυχιακών σπουδών με την ανάπτυξη και τη θεσμοποίηση στενής συνεργασίας με το Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία προκειμένου να ενισχυθεί η κατεύθυνση Κοινωνιολογίας και να εμπλουτιστεί το διαθέσιμο επιστημονικό δυναμικό. Μετά από μια περίοδο δοκιμαστικής εφαρμογής της συνεργασίας το ΠΜΣ λειτουργεί ως διατμηματικό. Από τα πρώτα χρόνια λειτουργίας του, το Πρόγραμμα προσέλκυσε επιστήμονες από άλλα Τμήματα της Ελλάδας και του εξωτερικού με αποτέλεσμα να μπορεί να προσφέρει ένα πλούσιο πρόγραμμα σπουδών, με δυνατότητα ανανέωσής του κάθε ακαδημαϊκό έτος. Για την ολοκλήρωση των στόχων του και τη βελτίωση της υποδομής του το ΠΜΣ Πολιτική Επιστήμη και Κοινωνιολογία χρηματοδοτήθηκε από το Υπουργείο Παιδείας με βάση την εγκεκριμένη από πρόταση που 5

6 υποβλήθηκε στα πλαίσια του Επιχειρησιακού Προγράμματος Εκπαίδευσης και Αρχικής Επαγγελματικής Κατάρτισης (Ε.Π.Ε.Α.Ε.Κ.) «Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών». Το πρόγραμμα χρηματοδότησης κληροδότησε στο Πρόγραμμα μια πλήρη υποδομή, τόσο σε τεχνικό εξοπλισμό, όσο και σε εκπαιδευτικό υλικό. Κατά την περίοδο το ΠΜΣ χρηματοδοτήθηκε και στο πλαίσιο του ΕΠΕΑΕΚ ΙΙ. Η χρηματοδότηση αυτή συνέβαλε σημαντικά στην αναμόρφωση του Προγράμματος και στην περαιτέρω βελτίωση της υποδομής του. Το Πρόγραμμα απευθύνεται σε ένα ευρύ φάσμα πτυχιούχων ελληνικών και ξένων Πανεπιστημίων με αποτέλεσμα να συγκεντρώνει το ενδιαφέρον πολλών αποφοίτων, να διευρύνονται οι δυνατότητες επιλογής και να ανέρχεται το επίπεδο των επιλεγόμενων φοιτητών και φοιτητριών. Ο μεγάλος αριθμός αιτήσεων που κατατίθενται κάθε χρόνο αντανακλά το γεγονός ότι το Πρόγραμμα συγκεντρώνει σήμερα ένα δυναμικό σύνολο διδασκόντων/ουσών εξειδικευμένων στο χώρο των Κοινωνικών Επιστημών στην Ελλάδα με αποτέλεσμα να έχει ενισχύσει την παρουσία του και την απήχησή του στον εν λόγω χώρο και να ασκεί ιδιαίτερη έλξη στους πτυχιούχους των Κοινωνικών Επιστημών. Είναι συνεπώς αναμενόμενο να εφαρμόζονται αυστηρά και απολύτως αξιοκρατικά κριτήρια επιλογής. Το ΠΜΣ προσφέρει τη δυνατότητα απόκτησης τόσο Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης όσο και Διδακτορικού Διπλώματος. Τα μαθήματα, οι διαλέξεις και τα σεμινάρια, γίνονται στο κτίριο που διατέθηκε από το Πανεπιστήμιο Αθηνών για τα Μεταπτυχιακά Προγράμματα του Τμήματος ΠΕΔΔ (Αιόλου 42 44) όπου στεγάζεται και το εργαστήριο υπολογιστών του ΠΜΣ. Στο κτίριο αυτό στεγάζεται και η Βιβλιοθήκη του Τμήματος. Οι μεταπτυχιακοί φοιτητές και φοιτήτριες του προγράμματος έχουν πρόσβαση στη βιβλιοθήκη του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης και στο εργαστήριο ηλεκτρονικών υπολογιστών του ΠΜΣ. Επιπλέον, το Πρόγραμμα προσφέρει στους φοιτητές και τις φοιτήτριές του τη δυνατότητα πρακτικής άσκησης σε δημόσια ερευνητικά κέντρα, εργαστήρια ή ιδιωτικές επιχειρήσεις, συμμετέχοντας σε τρέχοντα ερευνητικά προγράμματα. Το Πρόγραμμα διευθύνει πενταμελής Συντονιστική Επιτροπή, η οποία αποτελείται από τρία μέλη του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης και δύο μέλη του Τμήματος Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία. 6

7 Β. Δραστηριότητες Στο πλαίσιο της γενικότερης δραστηριοποίησης του προγράμματος, οργανώνονται συχνά σε συνεργασία με τα άλλα ΠΜΣ του Τμήματος ΠΕΔΔ και άλλους φορείς εκδηλώσεις (διαλέξεις, σεμινάρια και συνέδρια), με στόχο την εξοικείωση των φοιτητών και των φοιτητριών με ζητήματα που αφορούν άμεσα τις θεματικές του Προγράμματος, οι οποίες συμβάλλουν στην ανάπτυξη της σχετικής προβληματικής στην ελληνική κοινωνία. Εκδηλώσεις Από την ίδρυση του Προγράμματος διοργανώνονται, εκτός των μαθημάτων του προγράμματος, σεμινάρια με προσκεκλημένους επιστήμονες από Πανεπιστήμια του εσωτερικού και του εξωτερικού. Εκτός αυτών και σε σταθερή βάση πραγματοποιούνται τα: Ανοιχτό Σεμινάριο, Ελληνική Κοινωνία και Πολιτική στο Ευρωπαικό Περιβάλλον. Προβληματισμοί και Προοπτικές Από το ακαδημαικό έτος , θεσμοθετήθηκε το Ανοιχτό Σεμινάριο Ελληνική Κοινωνία και Πολιτική στο Ευρωπαικό Περιβάλλον: Προβληματισμοί και Προοπτικές, στο πλαίσιο του οποίου, καθ όλη τη διάρκεια του ακαδημαικού έτους, πραγματοποιούνται διαλέξεις και ομιλίες ειδικών προσκεκλημένων του Προγράμματος πάνω στη γενική αυτή θεματική. Το ΠΜΣ επίσης διοργανώνει συνέδρια και ημερίδες, αυτόνομα ή σε συνεργασία με άλλους φορείς. Ημερίδα Επιλεκτικής Παρουσίασης Μεταπτυχιακών Εργασιών Ειδίκευσης Από το ακαδημαικό έτος καθιερώθηκε η διοργάνωση Ημερίδας Επιλεκτικής Παρουσίασης Μεταπτυχιακών Εργασιών Ειδίκευσης στην οποία συζητούνται οι προοπτικές της έρευνας στο πλαίσιο του ΠΜΣ. Η ημερίδα πραγματοποιείται κάθε χρόνο μετά την ορκωμοσία των πτυχιούχων του ΠΜΣ. Γ. Συνεργασίες Το ΠΜΣ έχει προχωρήσει στη θεσμοθέτηση μιας σειράς συνεργασιών με φορείς του εσωτερικού και του εξωτερικού. Eιδικότερα, βρίσκεται σε εξέλιξη η θεσμοθέτηση της συνεργασίας που ήδη υπάρχει με πανεπιστημιακά ιδρύματα του εξωτερικού, όπως το Birkbeck College του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, η Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales, κ.α.. Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες του ΠΜΣ μπορούν να αξιοποιήσουν και τις συνεργασίες του Τμήματος ΠΕΔΔ και του ΤΕΑΠΗ στο πλαίσιο του Προγράμματος Erasmus. 7

8 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ EOTVOS LORAND, ELTE ΒΟΥΔΑΠΕΣΤΗΣ Θεσμοθετημένη συνεργασία υπάρχει με το Πανεπιστήμιο Eotvos Lorand, ELTE Βουδαπέστης στο πλαίσιο του προγράμματος Erasmus. Έτσι, υπάρχει η δυνατότητα για τους φοιτητές και τις φοιτήτριες, εάν το επιθυμούν, να μεταβούν στη Βουδαπέστη για κάποιο διάστημα για να πραγματοποιήσουν εκεί ένα μέρος των σπουδών τους, με τη σύμφωνη γνώμη του/της συμβούλου καθηγητή/τριας και μετά από επιλογή που γίνεται από τη Συντονιστική Επιτροπή, μετά την υποβολή αιτήσεων από τους φοιτητές και τις φοιτήτριες, μέσα στην προθεσμία που ανακοινώνεται από το Πανεπιστήμιο Αθηνών κατά τη διάρκεια του ακαδημαϊκού έτους. ΔΙΚΤΥΟ CRITICAL CRIMINOLOGY AND CRIMINAL JUSTICE Από το ακαδημαϊκό έτος το ΠΜΣ εντάχθηκε στο Δίκτυο Critical Criminology and Criminal Justice. Στο Δίκτυο, που δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του Προγράμματος Erasmus στην κατεύθυνση της συγκριτικής διερεύνησης και ανταλλαγής επιστημονικής και ερευνητικής εμπειρίας, συμμετέχουν τα Πανεπιστήμια του Middlesex, της Βαρκελώνης, του Αμβούργου, της Γάνδης, του Κεντ, του Ρότερνταμ, της Νέας Υόρκης, της Θράκης και της Πελοπονήσσου. Η συνεργασία συνίσταται κυρίως στην παράλληλη και από κοινού κριτική επιστημονική πραγμάτευση ζητημάτων όπως η μετανάστευση, ο ρατσισμός, η νεολαία, τα ναρκωτικά, η αστυνομία, η φυλακή, τα ΜΜΕ, τα ανθρώπινα δικαιώματα κ.ά.. Δύο φορές κάθε χρόνο πραγματοποιούνται κοινές συναντήσεις (common session) σε κάποιο από τα συνεργαζόμενα πανεπιστήμια υπό τη μορφή εντατικού επιμορφωτικού προγράμματος (Intensive Programme) με συγκεκριμένο θέμα, οι οποίες διαρκούν μία εβδομάδα. Στις συναντήσεις αυτές παρουσιάζονται εισηγήσεις από τα μέλη ΔΕΠ και τη φοιτητική ομάδα κάθε Πανεπιστημίου, ενώ παράλληλα τα μέλη ΔΕΠ συνεργάζονται σε ζητήματα περιεχομένου και γενικότερα ανάπτυξης του Προγράμματος. Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες μετά τη συμμετοχή τους σε τρεις κοινές συναντήσεις λαμβάνουν σχετικό δίπλωμα πιστοποιητικό. Επίσης, πραγματοποιούνται ανταλλαγές μελών ΔΕΠ και φοιτητών/τριών στα μεταπτυχιακά προγράμματα των συνεργαζόμενων Πανεπιστημίων. EUROPEAN INSTITUTE, LONDON SCHOOL OF ECONOMICS Από το ακαδημαϊκό έτος θεσμοθετήθηκε συνεργασία με το European Institute του London School of Economics και συγκεκριμένα με την έδρα Ελευθέριος Βενιζέλος. Στο πλαίσιο της συνεργασίας αυτής προβλέπεται η δυνατότητα μετάβασης φοιτητών/τριών του ΠΜΣ στο LSE για ένα τρίμηνο, καθώς και επισκέψεις μελών ΔΕΠ και υποψηφίων διδακτόρων. 8

9 ΦΟΡΕΙΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ Το ΠΜΣ έχει προχωρήσει στη θεσμοθέτηση μιας σειράς συνεργασιών με φορείς του εσωτερικού όπως ο Συνήγορος του Πολίτη, το Ιστορικό Αρχείο του Πανεπιστημίου Αθηνών, το Ινστιτούτο Πολιτικής Κοινωνιολογίας του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών, το Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ). Το ΠΜΣ συνεργάζεται επίσης με όλα τα εργαστήρια του Τμήματος ΠΕΔΔ και κυρίως με τα Εργαστήρια: Πολιτικής Επικοινωνίας, Μελέτης της Ελληνικής Πολιτικής, Διασποράς και Μετανάστευσης και Μελέτης Ελληνογερμανικών Σχέσεων. 2. ΤΙΤΛΟΙ ΚΑΙ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΣΠΟΥΔΩΝ Το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Πολιτική Επιστήμη και Κοινωνιολογία απονέμει τους ακόλουθους Μεταπτυχιακούς Τίτλους Σπουδών: Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης Η διάρκεια φοίτησης είναι δύο ακαδημαϊκά έτη (τέσσερα εξάμηνα) σπουδών. Το Πρόγραμμα προβλέπει την απονομή Τίτλων Ειδίκευσης σε δύο κατευθύνσεις, την Πολιτική Επιστήμη και την Κοινωνιολογία. Διδακτορικό Δίπλωμα Η ελάχιστη διάρκεια φοίτησης είναι τρία (3) έτη και η μέγιστη έξι (6) έτη με δικαίωμα παράτασης ύστερα από απόφαση της Συντονιστικής Επιτροπής του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών και τη σύμφωνη γνώμη της Γενικής Συνέλευσης του Τμήματος ΠΕΔΔ. 9

10 3. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΚΤΗΣΗ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟΥ ΔΙΠΛΩΜΑΤΟΣ ΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ Α. Εισαγωγικά Το διετές Πρόγραμμα Ειδίκευσης αποβλέπει στην παροχή εξειδικευμένων γνώσεων στο χώρο της Πολιτικής Επιστήμης και της Κοινωνιολογίας. Για την επίτευξη του εν λόγω στόχου προβλέπεται ένας συνδυασμός υποχρεωτικών μαθημάτων και μαθημάτων επιλογής και η συγγραφή διπλωματικής εργασίας. Στα τέσσερα εξάμηνα φοίτησης οι φοιτητές και οι φοιτήτριες παρακολουθούν τρία υποχρεωτικά μαθήματα και εφτά επιλογής. Κάθε ακαδημαϊκή χρόνια προσφέρεται ένας ικανοποιητικός αριθμός μαθημάτων ο οποίος εξασφαλίζει τόσο την εξειδίκευση όσο και τη σφαιρική κατάρτιση και τη θεωρητική επάρκεια των φοιτητών και των φοιτητριών. Το πρώτο έτος σπουδών αποβλέπει κυρίως στην παροχή των απαραίτητων γνώσεων, κυρίως στο μεθοδολογικό και το θεωρητικό επίπεδο, με τις οποίες οι φοιτητές και οι φοιτήτριες θα μπορούν να αντιμετωπίσουν οποιοδήποτε εξειδικευμένο θέμα έρευνας. Με τα τρία υποχρεωτικά μαθήματα εξασφαλίζεται το επίπεδο των φοιτητών και των φοιτητριών που προετοιμάζονται παράλληλα για την κατεύθυνση καθώς και για την ειδίκευση που θα ακολουθήσουν. Κάθε κατεύθυνση, Πολιτική Επιστήμη ή Κοινωνιολογία υλοποιείται, σε πρώτη φάση, με το υποχρεωτικό μάθημα κατεύθυνσης στο δεύτερο εξάμηνο και τα τρία μαθήματα επιλογής κατά το πρώτο έτος, κυρίως όμως με τα τέσσερα μαθήματα που επιλέγουν οι φοιτητές και οι φοιτήτριες στο δεύτερο έτος καθώς και με τη διπλωματική εργασία. Στο πλαίσιο της κάθε κατεύθυνσης, όπως φαίνεται από τη δομή του προγράμματος σπουδών, αναπτύσσονται επί μέρους θεματικές ενότητες και προσεγγίζονται ερευνητικά πεδία στα οποία το Πρόγραμμα διαθέτει σημαντικό πλεονέκτημα κυρίως λόγω της ειδίκευσης και των ερευνητικών ενδιαφερόντων των διδασκόντων/ουσών. Η κατεύθυνση Πολιτικής Επιστήμης επικεντρώνεται, αφενός, σε θέματα Πολιτικής Θεωρίας, σχέσεων Πολιτισμού και Πολιτικής και, αφετέρου, σε θέματα Πολιτικής Ανάλυσης, Συγκριτικής Πολιτικής και Πολιτικής Συμπεριφοράς. Η κατεύθυνση Κοινωνιολογίας προσφέρει τη δυνατότητα εμβάθυνσης και έρευνας σε θέματα Μειονοτήτων, Κοινωνιολογίας της Εκπαίδευσης, Κοινωνικής Θεωρίας και Πολιτισμού. Πρόκειται για τις θεματικές ενότητες στις οποίες ειδικεύονται οι διδάσκοντες/ουσες και οι οποίες είναι φυσικό να αντανακλώνται στην ιδιαίτερη φυσιογνωμία του προγράμματος σπουδών, με συνέπεια να 10

11 παρέχεται μια επιπλέον δυνατότητα προσανατολισμού των Μεταπτυχιακών Σπουδών προς όφελος των φοιτητών/τριών. Αξίζει να σημειωθεί ότι κεντρικός άξονας του πρoγράμματος σπουδών είναι ο συνδυασμός εξειδίκευσης και ουσιαστικής υποδομής στο χώρο των Κοινωνικών Επιστημών. Για το λόγο αυτό το πρόγραμμα σπουδών δεν είναι το ίδιο κάθε χρόνο. Από ένα σύνολο μαθημάτων επιλέγεται κάθε ακαδημαϊκή χρονιά μια συγκεκριμένη ενότητα μαθημάτων η οποία καθορίζεται στην αρχή κάθε έτους με βάση τις διαθεσιμότητες των διδασκόντων/ουσών, αλλά κυρίως με γνώμονα τη συγκρότηση ενός ολοκληρωμένου προγράμματος το οποίο να συνδυάζει την εξειδίκευση με τη γενικότερη κατάρτιση. Στόχος είναι η δημιουργία ενός συνδυασμού μαθημάτων που, κατά την κρίση της Συντονιστικής Επιτροπής και των συνεργαζόμενων Τομέων, να συνιστά ένα απολύτως ικανοποιητικό πρόγραμμα μαθημάτων. Η διάρθρωση των μαθημάτων ανά εξάμηνο γίνεται με κύριο κριτήριο το έτος σπουδών στο οποίο βρίσκονται οι φοιτητές και οι φοιτήτριες και τον αριθμό των μαθημάτων που μπορούν να επιλέξουν στο συγκεκριμένο εξάμηνο. Έτσι, στο πρώτο και στο δεύτερο εξάμηνο σπουδών ο αριθμός των μαθημάτων επιλογής είναι σχετικά μικρός δεδομένου ότι παρακολουθούν ήδη δυο και ένα αντίστοιχα υποχρεωτικά μαθήματα. Αντίθετα στα δύο εξάμηνα του δεύτερου έτους οι επιλογές είναι περισσότερες. Η Συντoνιστική Επιτροπή σε συνεργασία με τον καθηγητή ή την καθηγήτρια σύμβουλο προσπαθεί να εξασφαλίσει η επιλογή μαθημάτων που κάνει ο κάθε φοιτητής και η κάθε φοιτήτρια να είναι αυτή που οδηγεί στην καλύτερη κατάρτιση και ειδίκευση. Προϋποθέσεις Συμμετοχής Σκοπός του Προγράμματος είναι να προσελκύσει πτυχιούχους με υψηλές ακαδημαϊκές επιδόσεις και με μεγάλο ενδιαφέρον για τη συνέχιση των σπουδών τους σε μεταπτυχιακό επίπεδο. Η επιλογή γίνεται με αξιοκρατικά κριτήρια. Η προηγούμενη εμπειρία δείχνει ότι το Πρόγραμμα προσελκύει πολλούς και αξιόλογους υποψήφιους/υποψήφιες καθιστώντας ιδιαίτερα δύσκολη τη διαδικασία επιλογής. Για την καλύτερη δυνατή λειτουργία του Προγράμματος, όπως άλλωστε προβλέπεται και στη σχετική Υπουργική Απόφαση (ΦΕΚ, αρ. φ. 673, Ιούλιος 1998, τ. 20, Β7/241, σελ. 7313), ο αριθμός των φοιτητών και των φοιτητριών που μπορούν να συμμετάσχουν σε αυτό δεν μπορεί να ξεπεράσει τους 35 ανά έτος για Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης. 11

12 Στο Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Πολιτική Επιστήμη και Κοινωνιολογία γίνονται δεκτοί πτυχιούχοι Τμημάτων ΑΕΙ της ημεδαπής ή της αλλοδαπής καθώς και ΤΕΙ, εφόσον διαπιστωθεί η ικανότητά τους να παρακολουθήσουν το Πρόγραμμα, με τις προυποθέσεις που εκάστοτε ισχύουν για τους πτυχιούχους ανώτατης εκπαίδευσης. Διαδικασία Επιλογής μεταπτυχιακών φοιτητών/τριών. Η προκήρυξη για την εισαγωγή νέων φοιτητών και φοιτητριών στο Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών γίνεται στα μέσα του εαρινού εξαμήνου κάθε ακαδημαϊκού έτους, οπότε και ανακοινώνεται και η προθεσμία υποβολής αίτησης συμμετοχής για το συγκεκριμένο έτος. Την αίτηση συμμετοχής στη διαδικασία επιλογής φοιτητών και φοιτητριών πρέπει να συνοδεύουν τα ακόλουθα έγγραφα (η αίτηση και τα συνοδευτικά έγγραφα δεν επιστρέφονται μετά την κατάθεσή τους): α. Πτυχίο ανώτατης σχολής. Στην περίπτωση που ο τίτλος έχει αποκτηθεί στην αλλοδαπή πρέπει να συνοδεύεται από πιστοποιητικό ισοτιμίας του ΔΟΑΤΑΠ (πρώην ΔΙΚΑΤΣΑ) β. Αναλυτική βαθμολογία γ. Υπόμνημα που να αναφέρει τα ερευνητικά ενδιαφέροντα του υποψήφιου/ας, καθώς και τους λόγους για τους οποίους επιθυμεί να συνεχίσει τις σπουδές του/της σε μεταπτυχιακό επίπεδο. Το υπόμνημα δεν θα πρέπει να ξεπερνά τις 1000 λέξεις δ. Βιογραφικό σημείωμα ε. Δύο συστατικές επιστολές, κατά προτίμηση από μέλη ΔΕΠ των πανεπιστημιακών Τμημάτων στα οποία έχει φοιτήσει ο/η υποψήφιος/α στ. Προπτυχιακή εργασία (πτυχιακή αν υπάρχει ή εργασία που έχει εκπονηθεί σε προπτυχιακό μάθημα) ζ. Δίπλωμα Αγγλικών (Ρrοficiency) ή άλλης κύριας ευρωπαϊκής γλώσσας. Επαρκής γνώση και εξοικείωση με την Αγγλική είναι βασική προϋπόθεση για την παρακολούθηση του Προγράμματος για λόγους τόσο βιβλιογραφίας όσο και παρακολούθησης μαθημάτων που ενδέχεται να προσφέρονται στα Αγγλικά. Σε περίπτωση που οι υποψήφιοι δεν έχουν το δίπλωμα που απαιτείται αλλά πληρούν όλες τις υπόλοιπες προϋποθέσεις, η Συντονιστική Επιτροπή προβαίνει στην εξέτασή τους στα Αγγλικά κατά τη διάρκεια της συνέντευξης. Η διαδικασία επιλογής φοιτητών και φοιτητριών γίνεται μία φορά το χρόνο 12

13 και πραγματοποιείται σε δύο στάδια. Στο πρώτο η Επιτροπή Αξιολόγησης του Προγράμματος αξιολογεί τις αιτήσεις των υποψηφίων με βάση τα στοιχεία που εμπεριέχονται στους φακέλους τους και επιλέγει εκείνες που θα προχωρήσουν στο επόμενο στάδιο της διαδικασίας. Το δεύτερο στάδιο της διαδικασίας προβλέπει την πρόσκληση σε συνέντευξη των υποψηφίων εκείνων που έχουν επιλεγεί στο προηγούμενο στάδιο. Οι συνεντεύξεις γίνονται από ειδική επιτροπή καθηγητών του προγράμματος που ορίζεται για το σκοπό αυτό από τους οικείους Τομείς. Στόχος της συνέντευξης είναι η διαπίστωση της ικανότητας των υποψηφίων να παρακολουθήσουν το Πρόγραμμα με βάση τις γνώσεις, τα ενδιαφέροντα και τη γενικότερη κατάρτισή τους σε σχέση με το χώρο των Κοινωνικών Επιστημών. Δίδακτρα Υποτροφίες Η συμμετοχή στο αναμορφωμένο Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών προβλέπει από το ακαδημαϊκό έτος , την καταβολή διδάκτρων για την κάλυψη των λειτουργικών εξόδων του Προγράμματος. Το ύψος των διδάκτρων έχει ορισθεί στα 440 ευρώ ετησίως. Τα δίδακτρα μπορούν να καταβάλλονται σε μία ή δύο δόσεις. Ανάλογα με τους πόρους του Προγράμματος υπάρχει η δυνατότητα οικονομικής ενίσχυσης μεταπτυχιακών φοιτητών και φοιτητριών, η οποία συνδυάζεται με τη συμμετοχή τους στις δραστηριότητες του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών και των αντίστοιχων Τομέων του Τμήματος. Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες παρακινούνται να προσπαθήσουν να εξασφαλίσουν οικονομική βοήθεια και υποτροφίες και από άλλους φορείς. Β. Κανονισμός Σπουδών Πρόγραμμα σπουδών. Κατευθύνσεις και δομή Το Πρόγραμμα προβλέπει την απονομή Τίτλων Ειδίκευσης στην Πολιτική Επιστήμη και την Κοινωνιολογία. Οι υποψήφιοι μεταπτυχιακοί φοιτητές και φοιτήτριες καλούνται από το στάδιο της αίτησης υποψηφιότητας στο Πρόγραμμα να δηλώσουν προτίμηση κατεύθυνσης ειδίκευσης. Αλλαγή κατεύθυνσης γίνεται με τη σύμφωνη γνώμη της Συντονιστικής Επιτροπής. Για την απόκτηση του Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης Πολιτικής Επιστήμης και Κοινωνιολογίας απαιτείται η επιτυχής ολοκλήρωση των σπουδών με τις παρακάτω προϋποθέσεις: 13

14 Υποχρεωτική παρακολούθηση των μαθημάτων και γενικά των δραστηριοτήτων του Προγράμματος. Κάθε φοιτητής/ήτρια θα πρέπει να παρακολουθήσει επιτυχώς δέκα (10) μαθήματα. Το πρώτο εξάμηνο είναι κοινό για τους φοιτητές και τις φοιτήτριες και των δύο κατευθύνσεων και περιλαμβάνει δύο υποχρεωτικά μαθήματα και ένα επιλογής. Στο πρώτο εξάμηνο διδάσκονται τα υποχρεωτικά μαθήματα Μεθοδολογία των Κοινωνικών Επιστημών και Ειδικά Θέματα Πολιτικής Θεωρίας. Στο δεύτερο εξάμηνο οι φοιτητές και οι φοιτήτριες παρακολουθούν το υποχρεωτικό μάθημα της κατεύθυνσης που έχουν επιλέξει, δηλαδή, είτε Σύγχρονα Ζητήματα Πολιτικής Δράσης και Εκπροσώπησης, είτε Κοινωνιολογική Θεωρία και Κοινωνική Έρευνα και δύο μαθήματα επιλογής. Στο τρίτο και τέταρτο εξάμηνο οι φοιτητές και οι φοιτήτριες επιλέγουν τα μαθήματα που θα παρακολουθήσουν ανάλογα με τα ενδιαφέροντά τους και την κατεύθυνση που προτίθενται να ακολουθήσουν. Στο β' έτος δηλαδή παρακολουθούν μόνο μαθήματα επιλογής. Στο τέλος των σπουδών τους θα πρέπει να έχουν ολοκληρώσει επιτυχώς την παρακολούθηση εφτά μαθημάτων επιλογής, τέσσερα από τα οποία θα πρέπει να είναι της κατεύθυνσης που έχουν επιλέξει. Οι μεταπτυχιακοί φοιτητές και φοιτήτριες μπορούν, αν επιθυμούν, να παρακολουθήσουν ως ακροατές/τριες περισσότερα μαθήματα επιλογής από τα οριζόμενα ως κατώτατο όριο από το Πρόγραμμα. Εκπόνηση μεταπτυχιακής εργασίας ειδίκευσης. Στο τέταρτο (δ ) εξάμηνο σπουδών εκπονείται η μεταπτυχιακή εργασία ειδίκευσης. Το αντικείμενό της αποφασίζεται από κάθε μεταπτυχιακό φοιτητή και φοιτήτρια σε συνεργασία και με την έγκριση του επιβλέποντος μέλους του Διδακτικού Επιστημονικού Προσωπικού (Δ.Ε.Π.). Η εργασία, που παρακολουθείται από τον/την επιβλέποντα/ουσα, αξιολογείται από τον/την ίδιο/α και δύο ακόμα μέλος ΔΕΠ, και πρέπει να κατατεθεί το αργότερο μέχρι τις 30 Ιουνίου του δεύτερου ακαδημαϊκού έτους σπουδών. Προσφερόμενα Μαθήματα Τα προσφερόμενα μαθήματα χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: τα υποχρεωτικά και τα μαθήματα επιλογής. Τα υποχρεωτικά μαθήματα διδάσκονται στο πρώτο έτος σπουδών. Από αυτά τα δύο είναι κοινά για όλους τους πρωτοετείς μεταπτυχιακούς φοιτητές και φοιτήτριες ανεξαρτήτως κατεύθυνσης σπουδών, ενώ στο β' εξάμηνο οι 14

15 φοιτητές/τριες παρακολουθούν το υποχρεωτικό μάθημα της κατεύθυνσης εξειδίκευσής τους. Τα μαθήματα επιλογής αποτελούν το βασικό κορμό του Προγράμματος αλλά και ένα από τα κύρια πλεονεκτήματά του. Επιδίωξη του Προγράμματος μέσω του μεγάλου αριθμού μαθημάτων είναι να παρέχει ουσιαστική και αποτελεσματική εξειδίκευση. Όπως τα υποχρεωτικά μαθήματα κατεύθυνσης/εξειδίκευσης έτσι και τα μαθήματα επιλογής χωρίζονται ανά κατεύθυνση. Σημαντικός αριθμός όμως μαθημάτων επιλογής λόγω της εγγύτητας των γνωστικών αντικειμένων προσφέρονται και στις δύο κατευθύνσεις. Το Πρόγραμμα περιλαμβάνει ένα μεγάλο αριθμό μαθημάτων επιλογής τα οποία συμβάλλουν στην εξειδίκευση των φοιτητών και φοιτητριών στους χώρους προτίμησής τους. Τα μαθήματα επιλογής που προσφέρονται κάθε χρόνο καθορίζονται ανάλογα με τη διαθεσιμότητα των διδασκόντων/ουσών και τις ανάγκες του προγράμματος. Βασική προτεραιότητα του Προγράμματος αποτελεί η παροχή σε όλους τους φοιτητές και τις φοιτήτριες της δυνατότητας να μπορούν να παρακολουθήσουν κατά τα δύο έτη των σπουδών τους όλα τα μαθήματα επιλογής που επιθυμούν. Για την καλύτερη λειτουργία του Προγράμματος οι φοιτητές και οι φοιτήτριες που παρακολουθούν ένα μάθημα επιλογής δεν θα πρέπει να υπερβαίνουν τους 15. Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες του Προγράμματος έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν μέχρι δύο μαθήματα από άλλα μεταπτυχιακά προγράμματα του Πανεπιστημίου Αθηνών ή άλλων συναφών Α.Ε.Ι. με τη σύμφωνη γνώμη του/της συμβούλου καθηγητή/τριας και της Συντονιστικής Επιτροπής. Λειτουργία του Προγράμματος Το ακαδημαϊκό έτος Η ετήσια διάρκεια του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών είναι ίδια με εκείνη του προπτυχιακού κύκλου. Τα μαθήματα διδάσκονται σε εξαμηνιαία βάση που συμπίπτει με αυτή του προπτυχιακού κύκλου. Ως ημερομηνία έναρξης των μαθημάτων ορίζεται κατά κανόνα για το μεν χειμερινό εξάμηνο η δεύτερη Δευτέρα του Οκτωβρίου ενώ για το εαρινό η τελευταία Δευτέρα του Φεβρουαρίου. 15

16 Υποχρεωτική παρακολούθηση Η παρακολούθηση των μαθημάτων είναι υποχρεωτική. Ανεπαρκής παρακολούθηση συνιστά λόγο διαγραφής από το ΠΜΣ. Μόνο εξαιρετικά σοβαροί λόγοι μπορούν να δικαιολογήσουν εξαίρεση από τον κανόνα και αυτό κατόπιν απόφασης της Συντονιστικής Επιτροπής του ΠΜΣ, παρουσία των εκπροσώπων των μεταπτυχιακών φοιτητών/τριών. Μεταπτυχιακός/ή φοιτητής/τρια που λόγω σημαντικού κωλύματος δε δύναται να παρακολουθήσει τα μαθήματα του Προγράμματος, μπορεί με αίτησή του/της προς τη Συντονιστική Επιτροπή να ζητήσει άδεια μη παρακολούθησης και αντίστοιχη παράταση των σπουδών του/της. Επιλογή κατεύθυνσης Η δήλωση κατεύθυνσης γίνεται με την εγγραφή των μεταπτυχιακών φοιτητών/τριών στο ΠΜΣ. Αλλαγή κατεύθυνσης μπορεί να γίνει πριν από την έναρξη του δευτέρου εξαμήνου σπουδών με τη σύμφωνη γνώμη της Συντονιστικής Επιτροπής. Δηλώσεις μαθημάτων Η δήλωση μαθημάτων υποβάλλεται από τους φοιτητές/ήτριες αμέσως μετά την ολοκλήρωση των δύο πρώτων εβδομάδων διδασκαλίας των μαθημάτων του εξαμήνου. Μετά από την προθεσμία αυτή δεν υπάρχει δυνατότητα αλλαγής μαθήματος επιλογής. Ο θεσμός του συμβούλου Για κάθε μεταπτυχιακό/ή φοιτητή/ήτρια ορίζεται από τη Συντονιστική Επιτροπή ένα μέλος Δ.Ε.Π. ως σύμβουλος. Η ανάθεση γίνεται από τη Συντονιστική Επιτροπή ενάμιση μήνα μετά την έναρξη των μαθημάτων του πρώτου εξαμήνου σπουδών, όταν πλέον οι φοιτητές/ήτριες έχουν καταλήξει ως προς την κατεύθυνση που επιθυμούν να ακολουθήσουν. Το Πρόγραμμα δίνει ιδιαίτερη σημασία στη συμβολή του θεσμού του ή της συμβούλου για την πρόοδο των μεταπτυχιακών φοιτητών/τριών και το συντονισμό του ατομικού προγράμματος σπουδών κάθε φοιτητή/ήτριας. Μεταπτυχιακή Εργασία Ειδίκευσης Ο/Η μεταπτυχιακός/ή φοιτητής/ήτρια σε συνεργασία με τον καθηγητή ή την καθηγήτρια σύμβουλο αποφασίζει το αντικείμενο της μεταπτυχιακής εργασίας ειδίκευσής του/της και προτείνει θέμα διπλωματικής εργασίας καθώς και επιβλέποντα ή επιβλέπουσα που εγκρίνεται από τη Συντονιστική Επιτροπή. Ο επιβλέπων ή η επιβλέπουσα μπορεί να είναι άλλος από τον 16

17 καθηγητή ή την καθηγήτρια σύμβουλο. Ο τίτλος, αφού εγκριθεί από τον επιβλέποντα ή την επιβλέπουσα, κοινοποιείται στη Συντονιστική Επιτροπή του Προγράμματος. Ο φοιτητής ή η φοιτήτρια είναι υπεύθυνος/η για την έγκαιρη επιλογή και κοινοποίηση του τίτλου της μεταπτυχιακής εργασίας ειδίκευσης. Η προθεσμία κοινοποίησης του τίτλου της μεταπτυχιακής εργασίας ειδίκευσης για έγκρισή της από τη Συντονιστική Επιτροπή είναι η έναρξη των μαθημάτων του τέταρτου εξαμήνου σπουδών. Παραβίαση της προθεσμίας αυτής συνεπάγεται διαγραφή από το ΠΜΣ. Αλλαγή θέματος επιτρέπεται μόνο κατόπιν έγκρισης του επιβλέποντος μέλους Δ.Ε.Π. Το νέο θέμα θα πρέπει να κοινοποιηθεί στη Συντονιστική Επιτροπή και να εγκριθεί από αυτήν. Η προθεσμία κατάθεσης της μεταπτυχιακής εργασίας ειδίκευσης είναι η 30 η Ιουνίου του δεύτερου ακαδημαϊκού έτους σπουδών. Τρίμηνη παράταση, μέχρι τις 15 Σεπτεμβρίου, μπορεί να δοθεί μόνο με σύμφωνη γνώμη του επιβλέποντος μέλους ΔΕΠ και της Συντονιστικής Επιτροπής. Η μεταπτυχιακή εργασία ειδίκευσης αξιολογείται και βαθμολογείται από τριμελή επιτροπή διδασκόντων ένας εκ των οποίων είναι ο επιβλέπων/ουσα ενώ ένας εκ των υπολοίπων δύο μπορεί να προέρχεται από άλλο Πρόγραμμα μεταπτυχιακών ή προπτυχιακών σπουδών με βάση τη συνάφεια του ερευνητικού του αντικειμένου. Αξιολόγηση των φοιτητών/τριών Η αξιολόγηση των μεταπτυχιακών φοιτητών/φοιτητριών του Προγράμματος γίνεται στη δεκαβάθμια κλίμακα με βάση το 5 (πέντε). Επανεξέταση σε υποχρεωτικό μάθημα επιτρέπεται μόνο μία φορά, το Σεπτέμβριο του ακαδημαϊκού έτους κατά το οποίο αυτό διδάχθηκε. Στο τέλος του πρώτου έτους οι φοιτητές και οι φοιτήτριες πρέπει οπωσδήποτε να έχουν περάσει όλα τα υποχρεωτικά μαθήματα. Επανεξέταση ή μεταφορά σε άλλη περίοδο δεν προβλέπεται για κανένα μάθημα επιλογής. Απόρριψη σε μάθημα επιλογής συνεπάγεται την αντικατάστασή του από νέο μάθημα επιλογής σε επόμενο εξάμηνο. Για την παραμονή στο ΠΜΣ ισχύουν οι ακόλουθοι περιορισμοί: Μεταπτυχιακός/ή φοιτητής/ήτρια δεν δικαιούται να μεταφέρει στην περίοδο του Σεπτεμβρίου περισσότερα από 2 υποχρεωτικά μαθήματα. Όσοι φοιτητές και φοιτήτριες δεν έχουν συμπληρώσει τον αναγκαίο αριθμό μαθημάτων τον Ιούνιο του δεύτερου έτους διαγράφονται από το ΠΜΣ. 17

18 Παράταση για την υποβολή της Μεταπτυχιακής Εργασίας Ειδίκευσης μετά τη 15 η Σεπτεμβρίου του δεύτερου έτους επιτρέπεται μόνο ύστερα από τεκμηριωμένη εισήγηση του επιβλέποντος μέλους ΔΕΠ και τη σύμφωνη γνώμη της Συντονιστικής Επιτροπής. Το Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης απονέμεται σε όσους/ες έχουν επιτυχώς παρακολουθήσει τα προβλεπόμενα μαθήματα και έχουν ολοκληρώσει με επιτυχία τη Μεταπτυχιακή Εργασία Ειδίκευσης. Γ. Προσφερόμενα Μαθήματα Ακαδημαϊκού Έτους ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ Υποχρεωτικά Μαθήματα 501 Ειδικά Θέματα Πολιτικής Θεωρίας, Περικλής Βαλλιάνος 600 Μεθοδολογία των Κοινωνικών Επιστημών, Γεράσιμος Κουζέλης, Γιάννης Τσίρμπας Μαθήματα Επιλογής 502 Στρατιωτική Δικτατορία : Τεκμήρια και Ερμηνείες, Ηλίας Νικολακόπουλος, (Πολιτική Επιστήμη/ Κοινωνιολογία) 508 Ζητήματα Κοινωνιολογίας του Σώματος, Δήμητρα Μακρυνιώτη, (Κοινωνιολογία) 519 Θεσμοί Κοινωνικής Ευθύνης και Κοινωνική Αλληλεγγύη, Γεράσιμος Κουζέλης, (Πολιτική Επιστήμη/ Κοινωνιολογία) 520 Ζητήματα Θεωρίας της εξουσίας, Κ. Δοξιάδης, (Πολιτική Επιστήμη/ Κοινωνιολογία) 521 Πολιτική Ιστορία, Ιστορία του Πολιτικού, Γ. Θεοδωρίδης, (Πολιτική Επιστήμη/ Κοινωνιολογία) 522 Κίνα: Παράδοση & Νεωτερικότητα, Σ. Χαλικιάς, Η. Νικολακόπουλος, (Πολιτική Επιστήμη/ Κοινωνιολογία) 814 Κοινωνικό Φύλο και Κοινωνικό Κεφάλαιο, Μαίρη Λεοτσίνη, (Πολιτική Επιστήμη/Κοινωνιολογία) 924 Η Ισότητα και οι Ερμηνείες της, Γρηγόρης Μολύβας, (Πολιτική Επιστήμη) 927 Θεωρίες Εθνικισμού, Π. Λέκκας, (Πολιτική Επιστήμη/Κοινωνιολογία) 18

19 928 Ελληνική Κοινωνία και Πολιτική, Ευθύμιος Παπαβλασόπουλος, (Πολιτική Επιστήμη/Κοινωνιολογία) ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ Υποχρεωτικά Μαθήματα 607Π Σύγχρονα Ζητήματα Πολιτικής Δράσης και Εκπροσώπησης, Μιχάλης Σπουρδαλάκης, (Πολιτική Επιστήμη) 707Κ Κοινωνιολογική Θεωρία και Κοινωνική Έρευνα, Κύρκος Δοξιάδης, Γεράσιμος Κουζέλης, Αλέξανδρος Ανδρέας Κύρτσης, Δήμητρα Μακρυνιώτη, (Κοινωνιολογία) Μαθήματα Επιλογής 607A Σύγχρονα Ζητήματα Πολιτικής Δράσης και Εκπροσώπησης, Μιχάλης Σπουρδαλάκης 707Β Κοινωνιολογική Θεωρία και Κοινωνική Έρευνα, Κύρκος Δοξιάδης,Γεράσιμος Κουζέλης, Αλέξανδρος Ανδρέας Κύρτσης, Δήμητρα Μακρυνιώτη 503 Όψεις της Παγκοσμιοποίησης, Κωνσταντίνος Τσουκαλάς, (Πολιτική Επιστήμη/ Κοινωνιολογία) 504 Ταυτότητες και ομάδες: συνάντηση του ψυχικού με το κοινωνικό, Θάλεια Δραγώνα, (Πολιτική Επιστήμη Κοινωνιολογία) 514 Μειονότητες και μετανάστευση στη Νεωτερικότητα, Δημήτρης Χριστόπουλος, (Πολιτική Επιστήμη Κοινωνιολογία) 517 Μετασχηματισμοί του Ιδιωτικού Χώρου στη Σύγχρονη Ελλάδα, Παναγής Παναγιωτόπουλος, (Πολιτική Επιστήμη Κοινωνιολογία) 518 Οικονομία, Κοινωνία και Πολιτική μετά το τέλος του Οργανωμένου Καπιταλισμού ( ), Α. Α. Κύρτσης, (Πολιτική Επιστήμη/Κοινωνιολογία) 523 Νεωτερικότητα & Θρησκεία: από τον Προμηθεϊσμό στον Φονταμενταλισμό, Νικόλαος Τάτσης, (Κοινωνιολογία) 524 Συλλογική Δράση & Σύγχρονη Πολιτική Θεωρία, Χρήστος Λυριντζής, (Πολιτική Επιστήμη) 526 Θεωρίες για το φασισμό και το ναζισμό, Γεράσιμος Κουζέλης, Δημήτρης Καρύδας. (Πολιτική Επιστήμη/ Κοινωνιολογία) 811 Ανάγνωση Κειμένου: Κριτική Θεωρία, Γ. Κουζέλης, (Πολιτική Επιστήμη/ Κοινωνιολογία) 19

20 901 Ο Αισθητικός Σχολιασμός της Εξουσίας: Παρακείμενος και συγκείμενος πολιτικός λόγος, Α. Ι. Δ. Μεταξάς, (Πολιτική Επιστήμη/Κοινωνιολογία) 923 Η Πολιτική Φιλοσοφία του Γερμανικού Ιδεαλισμού Περικλής Βαλλιάνος, (Πολιτική Επιστήμη) 935 Δημόσια Σφαίρα & Κοινή Γνώμη στην Ευρώπη & στην Ελλάδα (18 ος αι. αρχές 19ου αι.), Α. Γιακωβάκη, (Πολιτική Επιστήμη/Κοινωνιολογία) 401 Mεταπτυχιακή Εργασία Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες του Προγράμματος έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν μέχρι δύο μαθήματα από άλλα μεταπτυχιακά προγράμματα του Πανεπιστημίου Αθηνών ή άλλων συναφών ΑΕΙ, με τη σύμφωνη γνώμη του/της συμβούλου καθηγητή/τριας και της Συντονιστικής Επιτροπής. Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες του Προγράμματος έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν το υποχρεωτικό μάθημα της άλλης κατεύθυνσης από εκείνη που έχουν επιλέξει ως μάθημα επιλογής. Πιστωτικές μονάδες Σε κάθε ένα από τα τρία υποχρεωτικά μαθήματα του ΠΜΣ αντιστοιχούν 12 πιστωτικές μονάδες. Σε κάθε ένα από τα επτά μαθήματα επιλογής του ΠΜΣ αντιστοιχούν 8 πιστωτικές μονάδες. Στη Διπλωματική Εργασία θα αντιστοιχούν 28 μονάδες Γενικό Σύνολο Πιστωτικών Μονάδων: 120 πιστωτικές μονάδες. Οι μονάδες αυτές αντιπροσωπεύουν τον φόρτο εργασίας που πρέπει να καταβάλει ο φοιτητής/τρια (συμμετοχή στα μαθήματα και στις εν γένει εκπαιδευτικές δραστηριότητες, εκπόνηση εργασιών κλπ). Ερευνητικά Σεμινάρια Ανοιχτό Σεμινάριο Τετάρτης Στο Π.Μ.Σ., συνεχίζεται το Ανοιχτό Σεμινάριο με προσκεκλημένους εισηγητές από την Ελλάδα και το εξωτερικό και με θεματική που εναλλάσσεται αλλά συνδέεται πάντα με ζητήματα σχετικά με την σύγχρονη ελληνική (πολιτική και κοινωνική) πραγματικότητα. Η θεματολογία του Σεμιναρίου και η διοργάνωσή του γίνεται από κοινού από τους διδάσκοντες/ουσες και τους φοιτητές/τριες. Σεμινάρια Μεταπτυχιακών Φοιτητών και Υποψηφίων Διδακτόρων. 20

21 Στα σεμινάρια αυτά παρουσιάζονται θέματα από τις μεταπτυχιακές εργασίες και τις διδακτορικές διατριβές και άλλα επιστημονικά θέματα. Αποτελούν μια μόνιμη βάση για συζήτηση, προβληματισμό και ανταλλαγή απόψεων. Τα σεμινάρια είναι ανοιχτά σε όλους τους φοιτητές/τριες του Προγράμματος. Δ. Περιγραφή Μαθημάτων ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ Υποχρεωτικά μαθήματα Ειδικά θέματα πολιτικής θεωρίας, Περικλής Βαλλιάνος Το μάθημα αυτό αποσκοπεί στο να οργανώσει θεματικά όλο το υπόβαθρο των θεωρητικών γνώσεων που οφείλει να διαθέτει ο μεταπτυχιακός φοιτητής για να μπορέσει στη συνέχεια να εμβαθύνει στους επιμέρους τομείς και τις εξειδικεύσεις που του προσφέρει το μεταπτυχιακό πρόγραμμά μας. Από τη σκοπιά αυτή η ύλη του μαθήματος είναι ολόκληρη η παράδοση της πολιτικής και της κοινωνικής σκέψης από τις απαρχές της μέχρι και τις ημέρες μας. Επιστρέφουμε στα κλασσικά κείμενα για μια νέα ματιά σε κεντρικά ζητήματα που εγείρονται εκεί, με το όφελος πλέον της πείρας που έχει αποκομίσει ο φοιτητής από την προπτυχιακή του σταδιοδρομία. Για το λόγο αυτό οι προσεγγίσεις δεν είναι πλέον εγκυκλοπαιδικού τύπου, αλλά αναγνωρίζουν θεματικές ενότητες και καίριες προβληματικές οι οποίες ξεχωρίζονται και συνδέονται κατά το δυνατόν με τα προβλήματα της σημερινής εποχής. Γίνεται επίσης προσπάθεια να προσεγγίσουμε κατά το δυνατόν και τη σύγχρονη θεωρητική προβληματική. Το κύριο βάρος της διδασκαλίας του μαθήματος πέφτει ως εκ τούτου στους ίδιους τους φοιτητές οι οποίοι αναλαμβάνουν με δικές τους παρουσιάσεις την ανάπτυξη των θεμάτων που έχουν επιλεγεί σε συνεννόηση με το διδάσκοντα. Ακολουθούν συζητήσεις πάνω σε κάθε μια από αυτές τις παρουσιάσεις και ο διδάσκων στο τέλος δίνει μια συνοπτική θεώρηση των ζητημάτων και των εναλλακτικών προσεγγίσεων που εκτέθηκαν. Μεθοδολογία των κοινωνικών επιστημών, Γεράσιμος Κουζέλης, Γιάννης Τσίρμπας Στόχος του μαθήματος είναι να εξοικειωθούν οι φοιτητές με τη λογική και τις μεθόδους των κοινωνικών επιστημών, καθώς και με τις απαιτήσεις της επιστημονικής έρευνας. Στο πρώτο μέρος του μαθήματος εξετάζονται οι επιστημολογικές προϋποθέσεις και συνέπειες των μεθοδολογικών επιλογών. H έμφαση 21

22 βρίσκεται στην αποσαφήνιση της διαδικασίας με την οποία αποκτάται καινούρια γνώση μέσω της έρευνας. O στόχος αυτός επιβάλλει τη διευκρίνιση της ίδιας της έννοιας της επιστημονικής γνώσης και την οροθέτησή της, σύμφωνα με τις αντικρουόμενες και ιστορικά εναλλασσόμενες παραδόσεις και «σχολές». Επιβάλλει επίσης την εξέταση των όρων κάτω από τους οποίους εξασφαλίζεται η παραγωγή γνώσης στην ερευνητική πρακτική και των ιδιαίτερων απαιτήσεων που θέτει η διερεύνηση αντικειμένων των κοινωνικών επιστημών. Στο δεύτερο μέρος εξετάζονται τα βασικά χαρακτηριστικά και στάδια της ερευνητικής διαδικασίας στις κοινωνικές επιστήμες, καθώς και οι διαφορετικές ερευνητικές τεχνικές. H έμφαση εδώ δίνεται στην άμεση και μέσω παραδειγμάτων χρήση διαφορετικών μεθόδων και τεχνικών, στην άσκηση εφαρμογής τους. H κατάρτιση στο σχεδιασμό και τη διεξαγωγή επιστημονικής έρευνας προϋποθέτει την εξοικείωση με τις ιδιαίτερες πτυχές και απαιτήσεις των διαφορετικών προσεγγίσεων και την ανάπτυξη της ικανότητας κριτικού ελέγχου τους. Μαθήματα Επιλογής Σρατιωτική Δικτατορία : τεκμήρια και ερμηνείες, Ηλίας Νικολακόπουλος, Συντονιστής: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης Σαράντα πέντε χρόνια μετά το πραξικόπημα της 21 ης Απριλίου 1967, η συστηματική ιστορική μελέτη της επταετούς στρατιωτικής δικτατορίας αποτελεί ακόμη ένα ζητούμενο, καθώς οι επαγγελματίες ιστορικοί παραμένουν σε μεγάλο βαθμό διστακτικοί απέναντι στη διαπραγμάτευση του πρόσφατου παρελθόντος, αφήνοντας το πεδίο ελεύθερο σε ανακυκλούμενα στερεότυπα, κοινοτυπίες και ανακρίβειες, αντί μιας ψύχραιμης, στοχαστικής και ευρύτερης έποψης της περιόδου, συντηρώντας έτσι μια στρεβλή δημόσια συνείδηση. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται εντούτοις μια αυξητική τάση των επιστημονικών ερευνών για την περίοδο, των οποίων τα αποτελέσματα αντικατοπτρίζονται σε μια σειρά αξιόλογων μελετημάτων, διατριβών, μεταπτυχιακών εργασιών κ.τ.λ., που δεν βρίσκουν δυστυχώς εύκολα διέξοδο προκειμένου να διαχυθούν ευρύτερα, παρά τη διαπίστωση ότι υπάρχει ένα έντονο ενδιαφέρον για την περίοδο εκείνη, ιδιαίτερα στους κρίσιμους καιρούς που διανύουμε. Ο Τομέας Σύγχρονης Πολιτικής Ιστορίας του Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών του ΕΙΕ οργανώνει, για το πρώτο εξάμηνο του ακαδημαϊκού έτους , ένα σεμινάριο που στοχεύει σε μια «ολιστική» προσέγγιση της περιόδου της 22

23 δικτατορίας, από πολιτική, οικονομική, κοινωνική, πολιτιστική και διεθνή έποψη, μέσα στο πλαίσιο του ψυχρού πολέμου. Στην προσέγγιση αυτή θα αξιοποιηθούν όλες οι υπάρχουσες μελέτες και το διαθέσιμο αρχειακό υλικό, με έμφαση στα τελευταία επιστημονικά πορίσματα. Στους συμμετέχοντες φοιτητές θα ανατεθούν εργασίες μεταπτυχιακών προδιαγραφών, που θα υποστηριχθούν από ειδική βιβλιογραφία και τα αρχεία του ΕΙΕ, των ΑΣΚΙ και άλλων φορέων, υπό την εποπτεία των διδασκόντων και του λοιπού επιστημονικού προσωπικού. Το σεμινάριο θα διεξαχθεί σε δεκατρείς τρίωρες συνεδρίες, στο διάστημα μεταξύ 25 Οκτωβρίου 2012 και 31 Ιανουαρίου 2013, κάθε Πέμπτη απόγευμα , στην ειδική αίθουσα σεμιναρίων του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (Β. Κωνσταντίνου 48). Διδάσκοντες είναι οι: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης (Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών), Βαγγέλης Καραμανωλάκης (Πανεπιστήμιο Αθηνών), Ηλίας Νικολακόπουλος (Πανεπιστήμιο Αθηνών), Σωτήρης Ριζάς (Ακαδημία Αθηνών), Τάσος Σακελλαρόπουλος (Μουσείο Μπενάκη). Προβλέπεται επίσης η συμπληρωματική παρουσίαση ειδικών εισηγήσεων ή/και μαρτυριών από προσκεκλημένους ομιλητές, σε όλες τις ενότητες. Το σεμινάριο έχει ενταχθεί στα Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών του Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης & Δημόσιας Διοίκησης) και του Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών & Πολιτικών Επιστημών (Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης & Ιστορίας). Ζητήματα κοινωνιολογίας του σώματος, Δήμητρα Μακρυνιώτη Ένα ευρύ φάσμα αλλαγών που χαρακτηρίζουν τις κοινωνίες κατά την ύστερη νεωτερικότητα στο κοινωνικό, οικονομικό, πολιτισμικό, τεχνολογικό και επιστημονικό επίπεδο έχουν άμεσες επιπτώσεις στην προσέγγιση, τη σημασία και τις απεικονίσεις του σώματος και το θέτουν στο επίκεντρο του τρέχοντος θεωρητικού και κοινωνικού προβληματισμού. Στις συνθήκες της ύστερης νεωτερικότητας το σώμα εμφανίζεται άρρηκτα δεμένο με την εξωτερική εμφάνιση και την αίσθηση ταυτότητας του υποκειμένου, συσχετίσεις που ανοίγουν το δρόμο για την εμπορευματοποίησή του επιδέχεται ποικίλες πολιτισμικές και κοινωνικές σημασιοδοτήσεις και αναδεικνύεται έτσι σε βασικό κριτήριο για την κοινωνική τοποθέτηση, αξιολόγηση και ιεράρχηση του κατόχου του συνιστά τόπο πολιτικής διαμάχης και αντικείμενο πολιτικής διεκδίκησης τροφοδοτεί μια πληθώρα επιστημονικών λόγων και πρακτικών που αποβλέπουν στην όλο και μεγαλύτερη άντληση γνώσης για τα μεμονωμένα μέρη, τις λειτουργίες και τις δυσλειτουργίες του καθιστώντας το 23

24 όλο και πιο ανοιχτό σε παρεμβάσεις, όλο και πιο διαχειρίσιμο, αποσταθεροποιώντας την εννοιολόγησή του ως ολότητας. Σ αυτά τα συμφραζόμενα το σώμα προσεγγίζεται τόσο ως δημιούργημα ποικίλων λόγων και πρακτικών όσο και ως υλική οντότητα, πηγή βιωμένων εμπειριών και συναισθημάτων, τόπος επιθυμιών και διαμεσολάβησης κοινωνικών προσδοκιών. Tο έργο του Michel Foucault, ο κοινωνικός κονστρουκτιβισμός, οι φεμινιστικές θεωρήσεις, η πολιτισμική φαινομενολογία του Maurice Merleau Ponty συνθέτουν το θεωρητικό υπόβαθρο του μαθήματος. Θεσμοί κοινωνικής ευθύνης και κοινωνική αλληλεγγύη, Γεράσιμος Κουζέλης Το μάθημα εντάσσεται στο ευρύτερο πρόγραμμα ενός Διατμηματικού Κύκλου Μαθημάτων με θέμα την «Εκπαίδευση στην Κοινωφελή Δράση», που οργανώνεται από κοινού από τα Μεταπτυχιακά Προγράμματα Σπουδών «Πολιτική επιστήμη και Κοινωνιολογία» του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Ε.Κ. Πανεπιστημίου Αθηνών (Γ. Κουζέλης), «Πολιτική επιστήμη και Ιστορία» του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου (Γ. Μοσχονάς), «Συγκριτική Πολιτική και Διεθνείς Σχέσεις» του Τμήματος Πολιτικής επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου (Α. Χουλιάρας) και «Διεθνείς και Ευρωπαϊκές Σπουδές» του Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς (Μ. Σημίτη) και υλοποιείται με την υποστήριξη του Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος» Το πρόγραμμα αυτό έχει καταρτιστεί βάσει ενός κοινού ενδιαφέροντος αντιμετώπισης των φαινομένων κατάλυσης κοινωνικών δεσμών εντός της κρίσης, ενίσχυσης της συναίσθησης κοινωνικής ευθύνης και των δεσμών αλληλεγγύης και αλληλοβοήθειας, υποστήριξης διαδικασιών συγκρότησης θεσμών κοινωνικής αρωγής και πρόνοιας στο επίπεδο της κοινωνίας των πολιτών. Έχει επομένως γνωστικούς στόχους συνδεδεμένους με την κριτική αναγνώριση, επίγνωση και ανάλυση των αντίστοιχων κοινωνικών ζητημάτων αλλά και με τη μόρφωση στελεχών που μπορούν να αναλάβουν πρωτοβουλίες θεσμικής στήριξης της κοινωνικής αλληλεγγύης, κυρίως μέσα από τη δραστηριοποίηση μη κερδοσκοπικών οργανώσεων. Ο Διατμηματικός Κύκλος, που προσβλέπει σε μια ουσιαστική εκπαίδευση για θέματα κοινωνικής ευθύνης, περιλαμβάνει δύο μαθήματα (που μπορούν να επιλεγούν και αυτόνομα) αλλά και πρακτική άσκηση και σχετική εξειδίκευση. Ζητήματα Θεωρίας της Εξουσίας, Κύρκος Δοξιάδης 24

25 Κεντρικό πλαίσιο αναφοράς του μαθήματος: Το μάθημα θα επικεντρωθεί κυρίως στη συμβολή της σκέψης του Michel Foucault στο σύγχρονο θεωρητικό προβληματισμό για την εξουσία. Ενδεικτικά ονόματα άλλων σύγχρονων στοχαστών που θα αναφερθούν στο μάθημα: Georges Bataille, Herbert Marcuse, Louis Althusser, Ernesto Laclau, Giorgio Agamben, Judith Butler. Κυριότερες θεματικές: Το πρόβλημα της εξουσίας σήμερα. Κρίση, καπιταλισμός, νεοφιλελευθερισμός και εξουσία. Προσεγγίσεις και διαφοροποιήσεις μεταξύ του μαρξισμού και της φουκωικής προβληματικής για την εξουσία. Παραλλαγές και εξειδικεύσεις της φουκωικής έννοιας της εξουσίας: πολιτική τεχνολογία του σώματος, πειθαρχία και επιτήρηση, βιοεξουσία/βιοπολιτική, κυβερνητικότητα. Εξουσία ως κυριαρχία (sovereignty) και εξουσία ως βιοπολιτική. Σχέσεις μεταξύ γνώσης και εξουσίας. Θεωρία του λόγου στις διαπλοκές του με την εξουσία. Θεωρία της εξουσίας και θεωρία της ιδεολογίας. Συγκρότηση του υποκειμένου και εξουσιαστικές σχέσεις και πρακτικές. Το πρόβλημα της ελευθερίας στη θεωρία της εξουσίας. Εξουσιαστικές διαστάσεις του φύλου και της σεξουαλικότητας. Ηθική και εξουσία. Δημοκρατία, εξουσία και αντίσταση. Κριτική και Διαφωτισμός. Αριστερά και εξουσία. Πολιτική ιστορία, ιστορία του πολιτικού, Γιώργος Θεοδωρίδης Το σεμινάριο παρουσιάζει τα κυρίαρχα ιστοριογραφικά ρεύματα και προτρέπει τους φοιτητές να στοχαστούν γύρω από τις νέες ιστοριογραφικές προσεγγίσεις καθώς και τα ζητήματα που προκύπτουν με τη συνάντηση της ιστορίας με τις άλλες κοινωνικές επιστήμες, ιδιαίτερα με την πολιτική επιστήμη και την κοινωνιολογία. Το ιδιαίτερο ενδιαφέρον θα εστιαστεί στην πολιτική ιστορία και την κοινωνική ιστορία. Στην κατεύθυνση αυτή, εξετάζεται η έννοια του πολιτικού, το πολιτικό πεδίο ως χώρος συνάρθρωσης της οικονομικής, κοινωνικής και πολιτισμικής σφαίρας και η ανάδειξη της συμβολής του δρώντος υποκειμένου στη διαμόρφωση της ιστορικής πραγματικότητας. Θεματικές Ενότητες 1. Κυρίαρχα ιστοριογραφικά ρεύματα, Ιστορικισμός, η Σχολή των Annales, η Μαρξιστική προσέγγιση, η Νέα Ιστορία 25

26 2. Ιστορία και κοινωνικές, επιστήμες, Ιστορία και Πολιτική Επιστήμη, Ιστορία και Κοινωνιολογία 3. Από την Ιστορία στις Ιστορίες 4. Οι αμφισβητήσεις για την ιστορία 5. Πολιτική Ιστορία, η επιστροφή 6. Πολιτική Ιστορία, ιστορία της πολιτικής 7. Ιστορία του «παρόντος χρόνου» 8. Η ιστορία του πολιτικού, εννοιολόγηση, κοινωνιο ιστορία του πολιτικού, κοινωνική ιστορία και πολιτισμική ιστορία (αναπαραστάσεις και ανθρωπολογία) 9. Ιστορία των εξουσιαστικών σχέσεων 10. Ο ρόλος του ιστορικού υποκειμένου, αυτοβιογραφία, ιστορική βιογραφία. Κίνα: παράδοση και νεωτερικότητα, Σωτήρης Χαλικιάς, Ηλίας Νικολακόπουλος Στις μέρες μας η Κίνα έχει καταστεί ένας απο τους κύριους πυλώνες της παγκόσμιας οικονομικής και πολιτικής τάξης πραγμάτων, ωστόσο, μόλις 150 χρόνια πριν εκούσια απομονωμένη απο τον υπόλοιπο κόσμο αποτελούσε απο κάθε άποψη μία ξεχωριστή πνευματική Οικουμένη. Κι αν στον 17 ο αιώνα η άφιξη των Ιησουϊτών αποτέλεσε στην πράξη την πρώτη ουσιαστική συνάντηση της Δύσης με την Κίνα, για συγκεκριμένους ιστορικούς λόγους, δεν είχε ευρύτερες επιπτώσεις. Ο Πόλεμος του Οπίου, το 1842, ήταν έτσι το πρώτο βήμα για το υποχρεωτικό άνοιγμα των αγορών και την εκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών πηγών της Κίνας απο τις δυτικές χώρες. Το περιεχόμενο αυτού του τρίμηνου κύκλου διαλέξεων είναι, ακριβώς, η καταγραφή της ιστορικής διαδρομής που ακολούθησαν οι σχέσεις της Κίνας με τον δυτικό κόσμο, απο το 1842 ως τις μέρες μας. Κύριος άξονας της παρουσίασης του θέματος, η αδιάκοπη σύγκρουση, στο εσωτερικό της Κίνας, μεταξύ όσων θεωρούσαν πρωταρχική στα νέα αυτά δεδομένα την υποστήριξη των θεμελιωδών αξιών της ιδιαίτερης πνευματικής της παράδοσης κι εκείνων που, θεωρώντας ακριβώς τις αξίες αυτές την κύρια αιτία της αδυναμίας της Κίνας, υποστήριζαν την πλήρη αποδοχή του δυτικού τρόπου ζωής και σκέψης. Η παρουσίαση του Χρονικού των σχέσεων της Κίνας με τον κόσμο της Δύσης και του αυξανόμενου ρόλου της στην παγκόμια οικονομική και πολιτική πραγματικότητα διαρθρώνεται στις ακόλουθες τρείς Ενότητες. 26

27 Πρώτη Ενότητα: Παράδοση και Νεωτερικότητα τον τελευταίο αιώνα της Αυτοκρατορίας Δεύτερη Ενότητα: Παράδοση και Νεωτερικότητα τα χρόνια της Πρώτης Δημοκρατίας ( ) Τρίτη Ενότητα: Παράδοση και Νεωτερικότητα στην Λ.Δ. της Κίνας ( ) Κύρια Βιβλιογραφία Sources Of Chinese Tradition Vol.II Columbia University Press Ssu yü Teng, John K. Fairbank China s Response to the West Harvard UP Donald W. Treadgold West in Russia and China Westview Press, Lucien Bianco Les origines de la révolution chinoise folio/histoire J.R. Levenson Confucian China qnd its modern Fate U.of California Press Chow Tse tsung The May 4 th Movement Harvard UP Vera Schwartz The Chinese Enlightment U.of California Press Fairbank La Grande Révolution Chinoise Champs Flammarion Κοινωνικό φύλο και κοινωνικό κεφάλαιο, Μαίρη Λεοντσίνη Σε αυτό το σεμινάριο θα εξετάσουμε την έμφυλη διάσταση του κοινωνικού κεφαλαίου. Η διαμόρφωση των ομάδων σχετίζεται με τους τρόπους συγκρότησης των έμφυλων, ταξικών και φυλετικών ταυτοτήτων. Οι θεωρίες των φύλων και οι έμφυλες πρακτικές στα διαφορετικά κοινωνικά συμφραζόμενα συνεισφέρουν στην κατανόηση της συγκρότησης των ομάδων, των δικτύων αλληλεγγύης, αλλά και των αποκλεισμών. Η ποιοτική διάσταση των πρακτικών και η συνακόλουθη εξαγωγή νοημάτων από άτομα και ομάδες εξαρτώνται από τις κοινωνικές σχέσεις, τα δίκτυα και τους πόρους, που κάθε φορά μπορούν (ή δεν μπορούν) να κινητοποιούνται για την επίτευξη των ατομικών ή των συλλογικών στόχων. Σε αυτό το πλαίσιο, το κοινωνικό κεφάλαιο είναι καθοριστικό για τη μελέτη της ανα/παραγωγής των κοινωνικών ανισοτήτων, αφού οι τρόποι κτήσης του (θεσμικοί, αποτελέσματα δευτερογενούς κοινωνικοποίησης ή / και κληρονομιάς) και οι αγώνες για τη διεκδίκησή του εκ μέρους διαφορετικών κοινωνικών ομάδων σηματοδοτούν κοινωνικές συγκρούσεις. Η εφαρμογή των κυρίαρχων μοντέλων και των θεωριών του κοινωνικού κεφαλαίου ωστόσο αναδεικνύουν τα όριά τους όταν το κοινωνικό φύλο ως μεταβλητή, λαμβάνεται σοβαρά υπ όψιν. Το ευρύτερο πλαίσιο της μεταναστευτικής εμπειρίας στην Ελλάδα και οι προσδοκίες της δεύτερης γενιάς επιτρέπουν την εμπειρική διερεύνηση των εννοιών κοινωνικό 27

28 φύλο και κοινωνικό κεφάλαιο, στο βαθμό που αυτές εμπλέκονται στις νέες μορφές διαμόρφωσης της κοινωνίας των πολιτών. Στόχοι: Η εξοικείωση με τη σύγχρονη βιβλιογραφία σε σχέση με τις θεωρίες των φύλων. Η εξοικείωση με τη σύγχρονη βιβλιογραφία σε σχέση με το κοινωνικό κεφάλαιο. Η κριτική αποτίμηση της έννοιας κοινωνικό κεφάλαιο και η ανάδειξη της λειτουργικότητάς της σε εμπειρικές έρευνες. Η ανάδειξη της αλληλοδιαπλοκής του κοινωνικού κεφαλαίου με τις θεωρίες των φύλων μέσα από την εκπόνηση εμπειρικής έρευνας στο πλαίσιο της δεύτερης γενιάς. Προσδοκώμενα αποτελέσματα : Η σύνδεση των θεωριών του κοινωνικού φύλου με επιμέρους εμπειρικά πεδία. Η κτήση της δυνατότητας σχεδιασμού, παρουσίασης και συγγραφής πρωτότυπης εργασίας με δημιουργική χρήση της διεθνούς βιβλιογραφίας. Η ανάπτυξη της ικανότητας για κριτική αποτίμηση των θεωριών του κοινωνικού φύλου και του κοινωνικού κεφαλαίου. H ισότητα και οι ερμηνείες της, Γρηγόρης Μολύβας Σκοπός του μαθήματος είναι να εξετάσει τα βαθύτερα φιλοσοφικά προβλήματα που ανακύπτουν στην προσπάθεια υπεράσπισης της αρχής της ισότητας. Ειδικότερα, (α) θα διερευνηθεί η ισότητα σε σχέση με ανταγωνιστικές (;) αρχές, όπως κυρίως η ελευθερία, η μεγιστοποίηση της ευημερίας, η προσωπική αξία και συνεισφορά σε μια συλλογική προσπάθεια. Είναι η ισότητα συμβατή με την ελευθερία και με βάση ποια αντίληψη; Είναι προτιμότερη η ισότητα προς τα κάτω από την ανισότητα προς τα πάνω (the leveling down objection); Πώς σταθμίζονται ή αξιολογούνται μεταβλητές όπως το μέγεθος του αγαθού ή της απώλειας, ο αριθμός των ενεχόμενων προσώπων, η αξιοσύνη τους κ.ο.κ., στο πλαίσιο μίας εξισωτικής και μίας τελολογικής θεωρίας; (β) Ακόμα και αν πράγματι θεωρούμε την ισότητα ως θεμελιωτική αρχή, εξακολουθεί να παραμένει ανοικτό το ερώτημα ποια είναι η καλύτερη ερμηνεία της, δηλ. τι είναι αυτό ως προς το οποίο πιστεύουμε ότι οι άνθρωποι πρέπει να είναι ή να καταστούν ίσοι μέσα από αναδιανεμητικές πολιτικές: ως προς τις ευκαιρίες (τυπικές ή ουσιαστικές), ως προς το αποτέλεσμα, ως προς τις δυνατότητες, ως προς την ηδονή, ως προς μια 28