ΟΔΟΙ ΠΑΛΙΑΣ ΠΟΛΗΣ ΡΕΘΥΜΝΟΥ

Transcript

1 ΟΔΟΙ ΠΑΛΙΑΣ ΠΟΛΗΣ ΡΕΘΥΜΝΟΥ Α Β Γ Δ Ε Κ Λ Μ Ν Ξ Π Ρ Σ Τ Χ Οδός Αγίας Βαρβάρας, Οδός Αγίου Γεωργίου, Οδός Αγίου Φραγκίσκου, Οδός Αραμπατζόγλου, Οδός Αρκαδίου Οδός Βερνάδου Εμμανουήλ, Οδός Βοσπόρου Οδός Γοβατζιδάκη Ιωάννη Οδός Δασκαλογιάννη Οδός Εθνικής Αντιστάσεως, Οδός Επιμενίδου Οδός Καστρινογιαννάκη Διονυσίου, Οδός Κλειδή Στυλιανού, Οδός Κοραή Αδαμάντιου, Οδός Κορνάρου Βιτσέντζου, Οδός Κορωναίου Πάνου Οδός Λαβυρίνθου, Οδός Λασθένους Οδός Μανιουδάκη Στυλιανού, Οδός Μανουσάκη Πέτρου, Οδός Μελχισεδέκ, Οδός Μεσολογγίου, Οδός Μίνωος, Οδός Μουσούρου Μάρκου, Οδός Μπουνιαλή Τζανέ Μαρίνου Οδός Νικηφόρου Φωκά (Μακρύ Στενό) Οδός Ξανθουδίδου Στεφάνου Οδός Παλαιολόγου Κων/νου, Οδός Παπαμιχελάκη Μιχαήλ, Οδός Πατελάρου Νεοφύτου, Οδός Πόρτου Φραγκίσκου Οδός Ραδαμάνθυος, Οδός Ρενιέρη Μάρκου Οδός Σουλίου Οδός Τομπάζη Εμμανουήλ, Οδός Τρικούπη Χαρίλαου, Οδός Τσαγρή Γεωργίου, Οδός Τσουδερών Οδός Χατζηγρηγοράκη Γεωργίου Πλατεία Μητροπόλεως, Πλατεία Τίτου Πετυχάκη, Πλατεία Μικρασιατών

2 Οδός Αγίας Βαρβάρας Το όνομα της οδού οφείλεται στο ναό της Αγίας Βαρβάρας, που είναι από τους παλαιότερους ναούς της πόλης. Βρίσκεται κοντά στον μητροπολιτικό ναό των Εισοδίων της Θεοτόκου. Η Αγία Βαρβάρα είναι η προστάτιδα του Ρεθύμνου από το 2003, μετά από απόφαση του Νομάρχη Ρεθύμνου, η 4η Δεκεμβρίου, ημέρα της γιορτής της αποτελεί επίσημη αργία για την πόλη του Ρεθύμνου. Έχει ανακηρυχθεί επίσης προστάτιδα του πυροβολικού και των ορυχείων. Στο βίο της Αγίας, αναφέρεται ότι η Αγία Βαρβάρα ήταν ένα όμορφο κορίτσι που έζησε στη Μικρά Ασία. Ο φανατικός "ειδωλολάτρης" πατέρας της, την είχε κλεισμένη σε ένα πύργο προκειμένου να τη διαφυλάξει από τους μνηστήρες. Ωστόσο αυτή, μυστικά, προσηλυτίστηκε στο Χριστιανισμό. Ο πατέρας της, διέταξε να χτιστεί για αυτήν ένα λουτρό, ούτως ώστε να μην χρειάζεται να χρησιμοποιεί τα δημόσια λουτρά, και ενώ το σχέδιο για το λουτρό προέβλεπε αρχικά δύο παράθυρα, η Βαρβάρα εγκατέστησε άλλο ένα για να τιμήσει την Αγία Τριάδα. Τότε ο πατέρας της, βλέποντας αυτή την αλλαγή, εξοργίστηκε σε τέτοιο βαθμό ώστε διέταξε να

3 την παραδώσουν στον Ρωμαίο Έπαρχο, ο οποίος ήταν υπεύθυνος για τους διωγμούς των Χριστιανών. Ο Έπαρχος θαυμάζοντας την ομορφιά της προσπάθησε στην αρχή να την μεταπείσει, βλέποντας όμως ότι εκείνη ήταν ανένδοτη την υπέβαλε σε μαρτύρια, περισσότερο για να την σώσει από την οργή του πατέρα της που ήθελε να φονευθεί. Τελικά ο Έπαρχος διέταξε τον αποκεφαλισμό της και όρισε η ποινή να εκτελεστεί από τον ίδιο τον πατέρας της, που ήταν και επιθυμία του. Στο πίσω μέρος της αυλής που περιβάλλει την εκκλησία βρίσκεται η Δημοτική Βιβλιοθήκη Ρεθύμνου με πάνω από βιβλία και συλλογές παλαιών εφημερίδων. Στον αριθμό 21 υπάρχουν τρία χαμάμ που έχουν γίνει ξενώνες σε ένα αναπαλαιωμένο ενετικό αρχοντικό και στον αριθμό 26 βρίσκεται η αίθουσα του κατηχητικού απέναντι από την αίθουσα όπου η εκκλησία μαγειρεύει και δίνει φαγητό σε φτωχούς συμπολίτες μας. Οδός Αγίου Γεωργίου Πήρε το όνομά της από το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου που υπάρχει εδώ και στο οποίο έβρισκαν καταφύγιο οι χριστιανοί στα χρόνια της Τουρκοκρατίας καθώς ήταν μικρό και καλά κρυμμένο ανάμεσα στα σπίτια, στο αδιέξοδο δρομάκι, το οποίο λόγω και του χαρακτηριστικού του σχήματος λέγεται και ως Γρότα του Αη Γιώργη. Σύμφωνα με την παράδοση ο Άγιος Γεώργιος σκοτώνει το δράκο που φύλαγε την πηγή και δεν άφηνε τους κατοίκους να πάρουν νερό. Ο Άγιος Γεώργιος ήταν αξιωματικός στο ρωμαϊκό στρατό και θεωρείται προστάτης του πεζικού, της γεωργίας, της κτηνοτροφίας και των αιχμαλώτων.

4 Οδός Αγίου Φραγκίσκου Πήρε το όνομά της από την εκκλησία του Αγίου Φραγκίσκου που βρίσκεται στον αριθμό 4, η οποία στα χρόνια της Τουρκοκρατίας λειτουργούσε ως πτωχοκομείο, ενώ τώρα ανήκει στο Υπουργείο Πολιτισμού και πρόκειται να στεγάσει προσωρινά το Αρχαιολογικό Μουσείο της πόλης μας. Πρόκειται για καθολική εκκλησία μοναστηριού των Φραγκισκανών μοναχών που κτίστηκε από τους Βενετούς αλλά λατρευόταν και από τους ορθοδόξους. Ο Άγιος Φραγκίσκος είναι ο Άγιος των Ενετών που προστατεύει τους φτωχούς και τους αδύναμους, ο «φτωχούλης του Θεού» όπως τον αποκαλεί χαρακτηριστικά στο βιβλίο που έχει γράψει για αυτόν ο Νίκος Καζαντζάκης. Στο τέλος του δρόμου υπάρχει το διπλό θύρωμα του τούρκικου σχολείου (σημερινό 1 ο Δημοτικό σχολείο), πάνω από το οποίο βρίσκεται το καμαρωτό ενετικό θύρωμα διακοσμημένο με κλαδιά αμπελιού. Είναι το μόνο που σώζεται το χρώμα του, ενώ από κάτω, το μικρό τούρκικο θύρωμα μαρτυρά ότι εδώ πήγαιναν σχολείο τα μικρά τουρκόπουλα. Στον αυλότοιχο, αριστερά και δεξιά του θυρώματος, τοποθετήθηκε το Οθωμανικό σύμβολο με το μισοφέγγαρο, ενώ στις δυο πλευρές της βάσης παρέμειναν τα λιοντάρια του Αγίου Μάρκου της Βενετίας.

5 Οδός Αραμπατζόγλου Πρώην οδός Θεσσαλονίκης που το σημερινό της όνομα το πήρε από έναν παλαιό αντιδήμαρχο της πόλης μας και πρόκειται για την οδό που ξεκινάει από την κρήνη Rimondi αριστερά και καταλήγει στη Μικρή Παναγία (κυρία των Αγγέλων). Αυτή η οδός έχει πολλά διατηρητέα κιόσκια της τούρκικης εποχής. Στον αριθμό 50 θα συναντήσουμε το «Παλάτι του Επισκόπου», όπως το έλεγαν οι Ενετοί. Εκεί έμενε ο ίδιος πάνω και μερικοί καλόγεροι κάτω, οι οποίοι μοίραζαν φαγητό στους φτωχούς. Στον αριθμό 30 βλέπουμε το μοναδικό σπίτι με δυο κιόσκια που βλέπει από τη μια πλευρά του στην Αραμπατζόγλου και από την άλλη στην οδό Ραδαμάνθυος στον αριθμό 28. Οι χανούμισσες που έμεναν εδώ λέγεται ότι ήταν τυχερές γιατί πήγαιναν πότε στο ένα και πότε στο άλλο. Λίγο παρακάτω, κλειδωμένο και εγκαταλελειμμένο είναι το μουσείο Ενάλιας Ζωής του Δήμου Ρεθύμνου. Στο ισόγειο του διατηρητέου κτιρίου της οδού Αραμπατζόγλου τα εκθέματα έχουν παραχωρήσει τη θέση τους στη σκόνη, καθώς η μουσειακή συλλογή βρίσκεται εδώ και πολλούς μήνες στοιβαγμένη σε αποθηκευτικό χώρο. Το μουσείο προσέφερε μια σύντομη περιήγηση στον κόσμο αυτό, με μια ενδιαφέρουσα συλλογή από διάφορα είδη ψαριών και εχινόζωων. Το Μουσείο ενάλιας ζωής λειτουργούσε στην παλιά πόλη του Ρεθύμνου στον αριθμό 48, στο κτίριο που πιθανόν στη Ενετοκρατία στέγαζε τον κλήρο του Ρεθύμνου.

6 Οδός Αρκαδίου Πήρε το όνομά της από το ιστορικό μας μοναστήρι το Αρκάδι. Πρόκειται για τη μεγάλη αγορά όπως ακούγεται στις μέρες μας με τις περισσότερες βιτρίνες και μαγαζιά. Επί Τουρκοκρατίας ονομάστηκε «Μεϊντάνι», ενώ αργότερα οι Ρώσοι δίνουν σε αυτόν το δρόμο την ονομασία Τσάρου. Τα μαγαζιά ήταν πέτρινα με καμαρωτές ξύλινες πόρτες χωρίς βιτρίνες που οι μαγαζάτορές τους, άνοιγαν τις πόρτες κάθε πρωί για να φανεί το εμπόρευμά τους. Γράφει ο Πρεβελάκης στο βιβλίο του για την οδό αυτή... «με τα μεγάλα εμπορικά από δεξιά και από ζερβά, που ξεκινά από την Πόρτα της Ανατολής και φτάνει ίσαμε κάτω στο λιμάνι. Ο δρόμος τούτος που τον χωρίζουν από τη θάλασσα μια σειρά σπίτια, είναι σχεδιασμένος σαν μισοφέγγαρο» Στον αριθμό 182 βλέπουμε ένα διώροφο κιόσκι που παλαιότερα στέγαζε το πρώτο δημοτικό νοσοκομείο, το «Χατζηγρηγοράκειο». Επίσης στην γωνία των οδών Αρκαδίου και Μελιδώνη, υπήρχε για πολλά χρόνια το Δημαρχείο Ρεθύμνου. Οδός Βερνάδου Εμμανουήλ Ο Βερνάρδος ήταν μέλος της Φιλικής Εταιρίας, τυπογράφος, άνθρωπος των γραμμάτων και προστάτης των Ελληνικών σχολείων. Μάλιστα, είχε βοηθήσει πολύ στον αγώνα των Ελλήνων κατά των Τούρκων και είχε ιδρύσει και τυπογραφείο όπου τυπώθηκαν οι προκηρύξεις στην επανάσταση του 1821.

7 Εδώ βρίσκεται το μεγαλύτερο Τζαμί της πόλης, (του Γαζή Χουσεΐν Πασά) ή όπως ακούγεται στο Ρέθυμνο το τζαμί της νερατζές λόγω μια παλιάς νεραντζιάς που υπήρχε στην πόρτα του συγκεκριμένου τζαμιού. Είχε τρεις τρούλους (θόλους) και τον πιο ψηλό μιναρέ με δυο μπαλκόνια. Το κυρίως κτίριο του Τζαμιού, με το πιο επιβλητικό θύρωμα της πόλης το έχτισαν οι Ενετοί και το αφιέρωσαν στη Santa Maria, δηλ. ήταν η εκκλησία της Παναγιάς τους. Σήμερα στεγάζει το Ελληνικό Ωδείο Ρεθύμνου και η αίθουσά του ονομάζεται αίθουσα Παντελή Πρεβελάκη στην οποία γίνονται συναυλίες και άλλες εκδηλώσεις.

8 Στον αριθμό 28 βρίσκεται το ιστορικό και λαογραφικό μουσείο Ρεθύμνης. Παλιά βρισκόταν εκεί το κονάκι (σπίτι) ενός Τούρκου Αγά, του Σελήμ Μπέη, τον οποίο οι Ρεθεμνιώτες έλεγαν Μεταξά γιατί είχε μεταξοσκώληκες. Κάτω από τις καμάρες του Μουσείου ήταν παλιά το γιαουρτάδικο του γέρου Τσόγκα. Αυτός έφτιαχνε το γιαούρτι σε μεγάλα πήλινα τσουκάλια και τα παιδιά έτρεχαν για να αγοράσουν ζεστό γιαούρτι. Στον αριθμό 30 βρίσκεται ένα ξεχωριστό θύρωμα με τη λατινική επιγραφή σε μετάφραση «Με την αρετή αστράφτει το σπίτι». Εδώ είναι και το εργαστήρι του Γ. Χατζηπαράσχου που μαζί με την γυναίκα του την κυρία Κατερίνα φτιάχνουν τώρα και πολλά χρόνια το καλύτερο φύλλο στο Ρέθυμνο για μπακλαβά και κανταΐφι.

9 Οδός Βοσπόρου Πρόκειται για ένα μικρό δρομάκι που κατεβαίνει από την πλατεία των Τεσσάρων Μαρτύρων προς το ενετικό πηγάδι. Οφείλει το όνομά της στο Βόσπορο, στον πορθμό δηλαδή, που βρίσκεται ανάμεσα σε Προποντίδα και Εύξεινο Πόντο. Η λέξη Βόσπορος προέρχεται από τις λέξεις «βους» και «πόρος», διότι κατά τη μυθολογία η Ιώ μεταμορφωμένη σε βόδι από το Δία, πέρασε κολυμπώντας αυτό το στενό. Μέσα στο βιβλιοπωλείο Δασκαλάκη που υπάρχει σε αυτό το δρόμο, υπάρχει μια Τούρκικη κρήνη την οποία αξίζει να δείτε από κοντά. Επίσης, από εκεί μπορείτε να δείτε τον παρακάτω μιναρέ της Βαλιδέ Σουλτάνας, δηλ. της μητέρας του Σουλτάνου.

10 Οδός Γοβατζιδάκη Ιωάννη Βρίσκεται απέναντι από την οδό της Αγία Βαρβάρας και σχηματίζει γωνία με την Εθνικής Αντιστάσεως. Οφείλει το όνομά της στον Ιωάννη Γοβατζιδάκη, βουλευτή του Ρεθύμνου για πολλά χρόνια, που βοήθησε για την ανέγερση διδακτηρίων, στήριξε τους πρόσφυγες και υπήρξε προστάτης του πτωχού και του εργαζόμενου. Στο τέλος της οδού και στην αρχή της οδού Παπαμιχελάκη υπάρχει η πίσω πόρτα του Τούρκικου Σχολείου όπου ένα δέντρο σε εμποδίζει να δεις την Τούρκικη επιγραφή η οποία γράφει σε ελεύθερη μετάφραση: «Αυτό το σχολείο το έκτισε ο Εδεχέμ Κλαψαράκης για να πηγαίνουν τα θηλυκά παιδιά αυτής της πόλης». Οδός Δασκαλογιάννη Πρόκειται για μια πάροδο της οδού Αρκαδίου που συνδέει την Αρκαδίου με τις οδούς Καστρινογιαννάκη και Μανιουδάκη. Στην ουσία σχηματίζεται ένα «Γ» κάτι το οποίο αποτελεί χαρακτηριστικό σχήμα της οδού Δασκαλογιάννη. Το όνομά της το οφείλει στον αρχηγό και ήρωα της επανάστασης του 1770, τον μορφωμένο Ιωάννη Δασκαλογιάννη, ο οποίος ήταν γνωστός και για την γλωσσομάθεια και για το σεβασμό του. Ήταν αυτός που κήρυξε την επανάσταση στα Σφακιά, αλλά χωρίς αίσιο τέλος. Αξίζει να προσέξεις το κτίριο της συγγραφέως Μαρίας Τσιριμωνάκη (Αρκαδίου και Δασκαλογιάννη 2-4) που παλαιότερα λειτουργούσε σαν Λέσχη Ρώσων Αξιωματικών.

11 Οδός Εθνικής Αντιστάσεως Πήρε το όνομά της για να τιμηθεί η αντίσταση όλου του Ελληνικού λαού απέναντι στα γερμανικά εχθρικά στρατεύματα. Στα τελευταία χρόνια της Βενετοκρατίας, έπαιζε σημαντικό ρόλο και οι Ενετοί είχαν δώσει σε αυτόν το δρόμο το όνομα «Μεγάλη Ρούγα» ως τον πλέον εμπορικό δρόμο της πόλης. Εδώ βρίσκεται η μια από τις 3 παλιές πύλες της πόλης η λεγόμενη Μεγάλη Πόρτα ή αλλιώς η πόρτα Guora όπως την είχαν ονομάσει οι Ενετοί, οι οποίοι την κατασκεύασαν κιόλας. Λίγο παρακάτω από την Μεγάλη Πόρτα βρίσκεται το μεγάλο πέτρινο ενετικό πηγάδι όπου από αυτό έπαιρναν νερό οι κάτοικοι. Δίπλα σε αυτό, στα χρόνια των Ενετών, βρισκόταν μια όμορφη κρήνη, που συμπλήρωνε το στολισμό της πλατείας. Οδός Επιμενίδου Πρόκειται για την οδό απέναντι από το Λαογραφικό Μουσείο η οποία συνδέει την Βερνάρδου με την Αραμπατζόγλου. Οφείλει το όνομά της στον Επιμενίδη, έναν από τους επτά σοφούς της αρχαιότητας, ο οποίος λέγεται ότι είχε Κρητική καταγωγή.

12 Στον αριθμό 4 ξεχωρίζει το αναπαλαιωμένο αρχοντικό VENETTO που παλαιότερα ήταν το σπίτι του Ρισβάν Πασά και σήμερα είναι ιδιωτικός ξενώνας. Οδός Καστρινογιαννάκη Διονυσίου Οφείλει το όνομά της στον σπουδαίο Επίσκοπο-Δεσπότη της πόλης μας, που βοήθησε πολύ το φτωχό τότε Ρέθυμνο, αν και πέθανε πολύ νέος και οι Ρεθεμνιώτες θρηνούσαν για τον θάνατο του Δεσπότη τους. Το 1881 σε ηλικία 25 ετών εκλέχθηκε Επίσκοπος και έμεινε γνωστός και από τον «πανηγυρικό λόγο» που εκφώνησε στην επέτειο του ολοκαυτώματος του Αρκαδίου. Στην οδό αυτή βρίσκεται το προσκύνημα των Aγίων Aποστόλων, στη θέση παλαιού ναού, πιθανότατα της περιόδου της Bενετοκρατίας. Σώζονται τα θεμέλια και τμήμα του νότιου τοίχου. Την εκκλησία αυτή γκρέμισαν οι Τούρκοι, όπως συνήθιζαν άλλωστε, και ένας Τούρκος Αγάς έχτισε εκεί το σπίτι του. Στην αυλή της εκκλησίας υπήρχε ένα κυνοκομείο, ένα δηλαδή είδος ιατρείου για τα αδέσποτα σκυλιά ενώ σήμερα έχει μείνει μόνο ένα εικονοστάσι με την εικόνα των Αγίων Αποστόλων.

13 Στον αριθμό 12, συναντάμε το Ιατρείο Κοινωνικής Αλληλεγγύης που ίδρυσαν οι Ρεθεμνιώτες για να βοηθούν τους συνανθρώπους μας ενώ στον αριθμό 2, βρισκόταν παλιά το αρχαιολογικό Μουσείο και το πρώτο σπίτι του Επισκόπου Διονυσίου. Οδός Κλειδή Στυλιανού Βρίσκεται προς το τέρμα της οδού Νικηφόρου Φωκά την οποία συνδέει με την οδό Μάρκου Ρενιέρη. Οφείλει το όνομά της στον οπλαρχηγό Στέλιο Κλειδή, που ως αρχηγός ενός σώματος 200 αντρών, πολέμησε εναντίον των Τούρκων και των Βούλγαρων στους Βαλκανικούς πολέμους. Στον αριθμό 13, συναντάμε ένα από τα ομορφότερα ενετικά θυρώματα της πόλης με σκαλισμένα δεξιά και αριστερά δυο παιδάκια ή κατά άλλους δυο αγγελάκια που κυνηγούν να πιάσουν κάποια πουλιά, ενώ υπάρχει και μια λατινική επιγραφή που στα ελληνικά σημαίνει «Όποιος πιστεύει στο Θεό θα ανακουφιστεί».

14 Οδός Κοραή Αδαμάντιου Πρόκειται για Έλληνα φιλόλογο με βαθιά γνώση του ελληνικού πολιτισμού. Ο Κοραής υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του νεοελληνικού διαφωτισμού και μνημονεύεται, ανάμεσα σε άλλα, ως πρωτοπόρος στην έκδοση έργων αρχαίας ελληνικής γραμματείας. Η οδός αυτή συνδέει την οδό Μελισσηνού με την οδό Π. Κορωναίου. Οδός Κορνάρου Βιτσέντζου Πρόκειται για την οδό που αρχίζει από την οδό Σουλίου και καταλήγει στην οδό Αρκαδίου, ενώ στο εσωτερικό της σχηματίζεται μικρή πλατεία. Οφείλει το όνομά της στο γνωστό μας ποιητή με το έργο «Ερωτόκριτος» που μιλάει για μια ιστορία αγάπης του Ερωτόκριτου και της Αρετούσας.

15 Οδός Κορωναίου Πάνου Πρόκειται για την οδό που αρχίζει από την πλατεία της Κυρίας των Αγγέλων προς τα δυτικά. Οφείλει το όνομά της στον Πάνο Κορωναίο, αξιωματικό του πυροβολικού της Σχολής Ευελπίδων, ο οποίος ήρθε στην Κρήτη για να βοηθήσει στην επανάσταση των Κρητικών εναντίον των Τούρκων το Ήταν ο δρόμος με τα περισσότερα κιόσκια αλλά σήμερα έχουν μείνει μόνο τρία, ενώ αξίζει να παρατηρήσεις το εντυπωσιακό θύρωμα στον αριθμό 12 που πάνω έχει κλαδιά από κληματαριά, (όπως στο Τούρκικο σχολείο) και δεξιά και αριστερά δυο ανθοδοχεία με λουλούδια. Στην γωνία της οδού με την οδό Σμύρνης, βρισκόταν ο ορθόδοξος ναός της Αγίας Σοφίας που μετατράπηκε σε τζαμί το 1670 και κατασκευάστηκε ξύλινος μιναρές, ύψους 8μ. Συνδέεται με καμάρα με το απέναντι ακίνητο, στη γωνία του οποίου υπάρχουν 2 κρήνες. Στο χώρο αυτό λειτουργούσε παλιά ξυλουργείο και αργότερα αναστηλώθηκε από την Αρχαιολογική υπηρεσία. Η κρήνη που βρίσκεται σε αυτή την οδό είναι τοξωτή και είχε τρεις κρουνούς και επιγραφή που αναφέρει στα τούρκικα «Αυτή η κρήνη έγινε για να πίνει νερό ο λαός. Όποιος πιει νερό και ξεδιψάσει ας προσευχηθεί για την ψυχή εκείνου που την έχτισε »

16 Οδός Λαβυρίνθου Πρόκειται για πάροδο της οδού Τομπάζη. Ο Λαβύρινθος στην Ελληνική Μυθολογία, ήταν μια σύνθετη οικοδομική κατασκευή στην Κνωσό, που φτιάχτηκε από τον ξακουστό τεχνίτη Δαίδαλο για λογαριασμό του μυθικού βασιλιά της Κρήτης, Μίνωα. Στην ελληνική μυθολογία η Αριάδνη ήταν η κόρη του βασιλιά Μίνωα και της Πασιφάης. Όταν ο Θησέας, γιος του Αιγέα, βασιλιά των Αθηνών, έφτασε στην Κρήτη για να προσφερθεί ως θύμα στον Μινώταυρο, συνάντησε την κόρη του Μίνωα και κέρδισε την εύνοιά της. Για να τον γλιτώσει από βέβαιο θάνατο, η Αριάδνη κατέφυγε σε ένα τέχνασμα : του έδωσε ένα κουβάρι νήμα (ο περίφημος Μίτος της Αριάδνης), χάριν του οποίου μπόρεσε να βρει την έξοδο του Λαβύρινθου αφού πάλεψε και νίκησε τον Μινώταυρο. Ο ίδιος ο Δαίδαλος κατασκεύασε τόσο περίτεχνα και πολύπλοκα τον λαβύρινθο, που ακόμη και ο ίδιος κατάφερε με δυσκολία να βρει την έξοδό του, όταν ολοκλήρωσε το έργο. Στο τέρμα της οδού, στον αριθμό 2 μπορείς να δεις την δεύτερη είσοδο του Κέντρου Νέων Ρεθύμνου. Σε αυτό το χώρο αναπτύσσονται δραστηριότητες, καλύπτονται καλλιτεχνικές ανησυχίες, ξεκινούν πνευματικές αναζητήσεις, και αξιοποιείται γόνιμα ο ελεύθερος χρόνος των νέων.

17 Οδός Λασθένους Πρόκειται για την οδό που συνδέει την Πλατεία Μικρασιατών με την οδό Βερνάδου με μικρή είσοδο σαν τούνελ κάτω από οικία. Οφείλει το όνομά της στον Λασθένη, κρητικό στρατηγό του 1 ου π.χ. αιώνα από την Κνωσό ο οποίος υπήρξε και αρχηγός των Κρητών κατά των Ρωμαίων. Οδός Μανιουδάκη Στυλιανού Οφείλει το όνομά της στον Στέλιο Μανιουδάκη, αξιωματικό που σκοτώθηκε στη Μάχη της Κρήτης. Η οδός αυτή είναι προέκταση της Οδού της Αγίας Βαρβάρας και βρίσκεται στην γειτονιά της Μητρόπολης. Οδός Μανουσάκη Πέτρου Πρόκειται για μια πάροδο της οδού Γερακάρη που καταλήγει μέσω της οδού Μουσούρου στην Μητρόπολη. Ο Πέτρος Μανουσάκης υπήρξε δικηγόρος και εξέχων πολίτης του Ρεθύμνου, ενώ διετέλεσε για πολλά χρόνια Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου του Ρεθύμνου. Στον αριθμό 3 αξίζει να παρατηρήσεις το κτίριο του Δεσποτικού το οποίο κτίστηκε από τους Ρώσους κατά την παραμονή τους στην πόλη μας.

18 Οδός Μελχισεδέκ Πρόκειται για την οδό που βρίσκεται δεξιά της οδού Τζ. Μπουνιαλή. Οφείλει το όνομά της στον Μελχισεδέκ Τσουδερό, ηγούμενο της Μονής Πρέβελη και πρωτεργάτη της επανάστασης στην Κρήτη το Αν και παπάς, πολέμησε τους Τούρκους μέχρι τέλους και σκοτώθηκε από τούρκικο βόλι. τον κόκκινο σταυρό να ξεχωρίζει. Στον αριθμό 10 βρίσκεται το 2 ο σύστημα ναυτοπροσκόπων και το 6 ο σύστημα δασοπροσκόπων, με το χαρακτηριστικό τριφύλλι τους και το ΕΣΟ ΕΤΟΙΜΟΣ, δηλ. πάντα έτοιμος να βοηθήσω. Στον αριθμό 6 βρίσκεται το Παράρτημα Ρεθύμνου του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού με

19 Οδός Μεσολογγίου Οδός δυτικά της κρήνης Rimondi, που ονομάστηκε έτσι από τη γνωστή πρωτεύουσα του νομού Αιτωλοακαρνανίας. Το Μεσολόγγι που χτίστηκε στα χρόνια της Τουρκοκρατίας ήταν οικισμός ψαράδων και εξελίχθηκε σε μεγάλο λιμάνι ενώ το 1937 ονομάστηκε «Ιερά Πόλις» για την προσφορά του στην επανάσταση του Εκείνα τα χρόνια ο Γεώργιος Καραϊσκάκης, αν και ανέλαβε να επιτεθεί από τις πλαγιές του Ζυγού, ελπίζοντας να δημιουργήσει αντιπερισπασμό στους πολιορκητές, τελικά δεν κατόρθωσε να υλοποιήσει την υπόσχεσή του, αφού ο Ιμπραήμ είχε πληροφορηθεί τα σχέδια των πολιορκημένων από κάποιον προδότη. Έτσι, τη νύχτα της 10 ης Απριλίου 1826 οργάνωσαν τις δυνάμεις σε τρία σώματα, υπό την αρχηγία του Νότη Μπότσαρη, Δημητρίου Μακρή και Κίτσου Τζαβέλα. Στο μέσο του τριγώνου, που θα σχημάτιζαν αυτές οι δυνάμεις, τοποθετήθηκαν τα γυναικόπαιδα. Ο αιφνιδιασμός του Ιμπραήμ προκάλεσε μεγάλη σύγχυση στην ελληνική πλευρά και ο άνισος αγώνας που επακολούθησε απέβη συντριπτικός για τους Έλληνες. Η έξοδος του Μεσολογγίου, αν εξαιρέσει κανείς τον αριθμό των θυμάτων της, επέδρασε θετικά στην εξέλιξη του ελληνικού απελευθερωτικού πολέμου. Οδός Μίνωος Πρόκειται για οδό παράλληλη με την οδό Μελισσηνού η οποία στο τέρμα της δυτικά συναντά την οδό Νικηφόρου Φωκά (Μακρύ στενό). Πήρε το όνομά της από τον κρητικό βασιλιά Μίνωα, ο οποίος είχε τη

20 φήμη του σοφού ενώ ήταν γνωστός και για τη δικαιοσύνη του. Ήταν εκείνος που επέβαλε το νόμο για τους εφτά νέους και τα εφτά κορίτσια ως προσφορά στον Μινώταυρο. Παλιά οι Ρεθεμνιώτες ονόμαζαν την οδό αυτή «Φαραώ σοκάκι», ή «στενάκι πίσω από την Παλιά Ηλεκτρική» καθώς εκεί βρισκόταν το πρώτο ηλεκτροεργοστάσιο της πόλης μας και γενικότερα της Κρήτης, ενώ σήμερα εκεί βρίσκεται το ξενοδοχείο «Φορτέτζα». Τον Απρίλιο του 1923 είχε δοθεί με επιτυχία το πρώτο δοκιμαστικό ρεύμα από το ηλεκτροεργοστάσιο αυτό και άναψαν όλοι (δέκα στο σύνολο) οι λαμπτήρες στην οδό Τσάρου (σήμερα Αρκαδίου). Οδός Μουσούρου Μάρκου Η οδός αυτή βρίσκεται νότια από την πλατεία Καραολή Δημητρίου κοντά στην Μητρόπολη. Ο Μουσούρος ήταν ένας από τους πιο σπουδαίους Ρεθεμνιώτες. Ήταν φιλόλογος και επιμελητής εκδόσεων. Εξέδωσε κείμενα διαφόρων συγγραφέων και χριστιανικές επιστολές ενώ οι σημαντικότερες εκδόσεις του ήταν δυο λεξικά, το Μέγα Ετυμολογικόν και το Ησύχιον. Στον αριθμό 13 θα συναντήσεις το εκκλησάκι του Αγίου Αντωνίου, ο οποίος έζησε τα περισσότερα χρόνια του ταπεινά με προσευχές και νηστεία και η εικόνα του μέσα στο εκκλησάκι, δεξιά όπως μπαίνεις είναι γεμάτη από τάματα δείχνοντας πόσο τον αγαπούν και τον πιστεύουν οι Ρεθεμνιώτες. Οδός Μπουνιαλή Τζανέ Μαρίνου Πρόκειται για την οδό που βρίσκεται αριστερά από το Ενετικό πηγάδι της Μεγάλης Πόρτας. Οφείλει το όνομά της σε ένα ποιητή και ιερέα, που έζησε στο Ρέθυμνο και το αγάπησε σαν την δική του πατρίδα. Όταν οι Τούρκοι κατέλαβαν το Ρέθυμνο, ο Μαρίνος φεύγει για την πρώτη του πατρίδα, τη Βενετία. Εκεί θα εκδοθεί το μεγάλο του ποίημα ( στίχοι) που έγραψε για τον κρητικό πόλεμο σε κρητική διάλεκτο της εποχής του. Η θλίψη του ποιητή, η αγάπη του

21 για το Ρέθυμνο, αλλά και ο πόνος που φεύγει και το αφήνει αποτυπώνονται στο ποίημα. Στο δρόμο αυτό υπήρχαν παλιά τα πεταλάδικα και τα σαμαράδικα όπου έφερναν τα άλογά τους Χριστιανοί και Τούρκοι για να τους αλλάξουν τα πέταλα, το σαμάρι και γενικά να τα περιποιηθούν. Στον αριθμό 63 βρίσκεται το Σώμα Ελλήνων οδηγών. Κάποτε σε αυτό το χώρο ζούσε ένας Τούρκος Αγάς, ο Αλή Βαφής με τη γυναίκα του. Όπως χαρακτηριστικά γράφει για αυτόν τον χώρο ο Ρεθεμνιώτης συγγραφέας Νενεδάκης «Τα δέντρα οι πορτοκαλιές και οι λεμονιές ήταν φορτωμένες καρπό, αυτά όμως που μόνο στον κήπο του Αλή Βαφή μπορούσες να δεις, ήταν τα παγώνια. Τέσσερα μεγάλα παγώνια πεντάμορφα». Οδός Νικηφόρου Φωκά (Μακρύ Στενό) Οφείλει το όνομά της στον κορυφαίο αυτοκράτορα του Βυζαντίου Νικηφόρο Φωκά, που απελευθέρωσε την Κρήτη από τους Άραβες το 961 μ.χ. Οι Τούρκοι το έλεγαν Ουζούν Γιολ, δηλαδή Μακρύ Στενό, όπου πράγματι είναι έτσι, καθώς είναι ένας δρόμος στενός και μακρύς σε ευθεία γραμμή. Δρόμος εμπορικός κατά την Ενετοκρατία και δρόμος που παλαιότερα υπήρχαν εδώ πολλά γιαουρτάδικα. Θα συναντήσουμε στον αριθμό 29 ένα μικρό άδειο πέτρινο εικονοστάσι, στον αριθμό 65 μια μικρή μισοκατεστραμμένη κρήνη, στον αριθμό βλέπουμε ένα παραδοσιακό βενετσιάνικο θύρωμα με δυο κεφάλια στρατιωτών δεξιά και αριστερά όπου βρίσκεται πλέον ο ξενώνας Casa dei Delfini το σπίτι δηλαδή των δελφινιών.

22 Στην συμβολή των οδών Κορωναίου και Αραμπατζόγλου βρίσκουμε την «Κυρία των Αγγέλων» ή αλλιώς Μικρή Παναγία. Ρεθεμνιώτες την ονόμασαν «Μικρή Παναγία», για να ξεχωρίζει από τη «Μεγάλη», δηλαδή τον καθεδρικό ναό, τη «Μητρόπολη», η οποία βρίσκεται επίσης στην Παλιά Πόλη. Στο Ρέθυμνο το 1920 ζούσε ένα αξιόλογο κορίτσι 20 ετών, η Υπατία Κ. Μοάτσου, που όμως ασθένησε από ανίατη αρρώστια της εποχής. Λίγο πριν πεθάνει, αποφάσισε να δωρίσει ποσό από την περιουσία της για την κατασκευή του καμπαναριού της Μικρής Παναγίας, το οποίο έλειπε από τον Ιερό Ναό. Ο θείος και συμπαραστάτης της στην ασθένεια, κοσμαγάπητος γιατρός και βουλευτής, Θεμιστοκλής Δ. Μοάτσος (η γνωστή οδός φέρει το όνομά του), μεσολάβησε και έτσι έγινε το θέλημά της. Αν διαβάσετε τη μαρμάρινη πλάκα που σήμερα είναι εντοιχισμένη πάνω ψηλά στο καμπαναριό, θα δείτε τη σχετική αφιερωματική επιγραφή. Η εικόνα που κρατούσε το κορίτσι ως τις τελευταίες στιγμές της ζωής της βρίσκεται στο προσκυνητάρι δεξιά όπως μπαίνουμε στον Ιερό Ναό.

23 Οδός Ξανθουδίδου Στεφάνου Πρόκειται για μια από τις οδούς που συνδέουν την οδό Αραμπατζόγλου με την οδό Βερνάδου και οφείλει το όνομά της στον Στέφανο Ξανθουδίδη που γεννήθηκε στο Ηράκλειο και είχε καταγωγή από τα Σφακιά. Αρχαιολόγος στο επάγγελμα, διακρίθηκε στην ιστορία, στη φιλολογία και στην λαογραφία. Οδός Παλαιολόγου Κων/νου Ο Παλαιολόγος ήταν ο τελευταίος αυτοκράτορας του Βυζαντίου που υπερασπίστηκε την Πόλη από την οργή των Τούρκων. Βασίλευσε στο Βυζάντιο από το 1449 έως και το 1453, τη χρονιά της άλωσης της Κωνσταντινούπολης. Στον αριθμό 36 υπάρχει το παραδοσιακό ζαχαροπλαστείο Mona Lisa που ήδη μετρά αρκετά χρόνια ζωής. Στη γωνία με την οδό Αρκαδίου συναντούμε το στολίδι που μας έχτισαν οι Ενετοί, την Λότζια. Πρόκειται για το κτίριο που ο διαβάτης, ντόπιος ή τουρίστας, θα συναντήσει οπωσδήποτε στο διάβα του περπατώντας στους δρόμους της Παλιάς Πόλης. Οι ίδιοι οι Ενετοί την χρησιμοποιούσαν σαν Λέσχη Ευγενών, κάτι σαν το γνωστό μας καφενείο. Εκεί συνεδρίαζαν και συσκέπτονταν, οι άρχοντες και οι ευγενείς της πόλης, συζητώντας διάφορα ζητήματα, οικονομικά εμπορικά, κ.λ.π.

24 Ήταν ακόμα χώρος περιπάτου και αναψυχής όπου επιτρεπόταν και τα τυχερά παιχνίδια. Μετά από χρόνια και αφού έφυγαν και οι Ενετοί και οι Τούρκοι από την πόλη μας, εκεί έγινε το Αρχαιολογικό Μουσείο που σήμερα έχει μεταφερθεί έξω από το κάστρο της Φορτέτζας. Πολλοί συνηθίζουν να δίνουν τα ραντεβού τους εκεί, λέγοντας χαρακτηριστικά: Σε περιμένω στο «Μουσείο», χαρακτηρισμός που οφείλεται στην παλαιότερη χρήση του χώρου. Στις μέρες μας, η Λότζια λειτουργεί σαν απλό εκθετήριο των αγαλμάτων που βρίσκονται στο Μουσείο μας αλλά και σε άλλα Μουσεία της χώρας μας σε αντίγραφα. Οδός Παπαμιχελάκη Μιχαήλ Πρόκειται για πάροδο της οδού Νικηφόρου Φωκά, που οφείλει το όνομά της στον Παπαμιχελάκη Μιχαήλ που διετέλεσε πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Ρεθύμνης το Ως λοχαγός βοήθησε σε απελευθερωτικούς αγώνες και στη Μικρασιατική καταστροφή ενώ αργότερα ως μαιευτήρας-παθολόγος έζησε στο Ρέθυμνο με την οικογένειά του προσφέροντας πολλά στην πόλη μας. Οδός Πατελάρου Νεοφύτου Πρόκειται για οδό παράλληλη της Νικηφόρου Φωκά, μεταξύ της Πατριάρχου Γρηγορίου και Πάνου Κορωναίου. Ο Νεόφυτος ήταν Ρεθεμνιώτης μοναχός της Ιεράς Μονής Αρκαδίου, ενώ αργότερα χειροτονήθηκε Μητροπολίτης Κρήτης και συνέθεσε τις επισκοπές που διατηρούνται μέχρι και σήμερα. Στον αριθμό 53 συναντούμε το εργαστήριο της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης, όπου βρίσκονται και συντηρούνται διάφορα αρχαιολογικά ευρήματα του Πανεπιστημίου. Υπάρχει και δεύτερη είσοδος του χώρου αυτού από την οδό Πατριάρχου Γρηγορίου. Στον ίδιο δρόμο, θα συναντήσουμε μια καθολική ενετική εκκλησία αφιερωμένη στον Άγιο Λάζαρο.

25 Η αίθουσα του Αγίου Λαζάρου, στον αριθμό 14, διατίθεται για την τέλεση πολιτικών γάμων και δεν είναι οι λίγες οι φορές που γίνονται εκεί γάμοι ζευγαριών από όλο τον κόσμο. Στον αίθριο χώρο του οικήματος, θα δεις μια πολύ όμορφη Ενετική Κρήνη που δεν φαίνεται από τον δρόμο. Οδός Πόρτου Φραγκίσκου Πρόκειται για μια πάροδο της οδού Κορωναίου που οφείλει το όνομά της στον Πόρτο, τον Έλληνα Λόγιο της Αναγέννησης. Γεννήθηκε στο Ρέθυμνο της Κρήτης. Ήταν ένας από τους επιφανέστερους λόγιους κριτικούς του 16ου αιώνα. Σπούδασε τα πρώτα του μαθήματα στην Πελοπόννησο. Έμεινε ορφανός και αποδήμησε με τους συγγενείς του στην Βενετία, όπου από τα δεκαέξι του τον μεγάλωσε ο συμπολίτης του Γεώργιος Καλλέργης από συμπόνια. Ο Καλλέργης τον έστειλε στην Πάδοβα όπου σπούδασε για πέντε χρόνια τα εγκύκλια μαθήματα και την φιλοσοφία. Όταν ο Καλλέργης επέστρεψε στην Κρήτη, ο Πόρτος από αδυναμία πόρων επέστρεψε στην Βενετία, όπου έζησε ασχολούμενος με τα γράμματα. Μέσα σε διάστημα τριών ετών έδειξε τόση προκοπή, ώστε διορίστηκε και αρχιδιδάσκαλος και πρωτοκαθηγητής των Ελλήνων. Εξελέγη δε και Διευθυντής του Ελληνικού Γυμνασίου, αλλά μετά από ένα χρόνο καταψηφίστηκε παρά

26 τις τόσες προσπάθειές του και καθαιρέθηκε, διότι αποκαλούσε τους ομοεθνείς του δεισιδαίμονες και περιγελούσε τους πιστούς που νήστευαν και έκαναν μετάνοιες μπροστά στις εικόνες των αγίων. Οδός Ραδαμάνθυος Παράλληλη της οδού Αραμπατζόγλου που ενώνει την οδό Μεσολογγίου με την οδό Νικηφόρου Φωκά. Οφείλει το όνομα της στον Ραδάμανθυ, γιο του Δία και της Ευρώπης, αδελφό του Μίνωα και του Σαρπήδονα. Στον αριθμό 25 θα συναντήσουμε ένα από τα πιο όμορφα χαμάμ της πόλης μας. Το χαμάμ είναι ένα λουτρό όπου οι Τούρκοι απολάμβαναν το ζεστό τους μπάνιο. Έμεναν για αρκετή ώρα σε δωμάτιο με ατμούς και μετά ο λουτράρης ή λουτράρισσα τους άλειφε με λάδια και τους χαλάρωνε. Πρόκειται για ένα ψηλό θόλο με εξαγωνικά ανοίγματα, που από εκεί έμπαινε ο ήλιος και σκορπούσε τις ακτίνες του μέσα στο χαμάμ. Αυτά τα ανοίγματα λέγονταν «τα μάτια του ελέφαντα».

27 Οδός Ρενιέρη Μάρκου Πρόκειται για την οδό που βρίσκεται μεταξύ της Κορωναίου και της Μελισσηνού, στη γωνία με την οδό Στ. Κλειδή. Οφείλει το όνομά της στο Μάρκο Ρενιέρη, φιλόλογο, κρητικό στην καταγωγή και πρώτο πρόεδρο του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, αξίωμα το οποίο του δόθηκε από την βασίλισσα Όλγα κατά την περίοδο βασιλείας του Γεωργίου Α.. Δρόμος με αρκετά θυρώματα ο συγκεκριμένος, όπως αυτό στον αριθμό 10 με το υπέροχο «κλειδί» του. Πολλά θυρώματα έχουν «κλειδί». Είναι μια πέτρα σε σχήματα τραπεζίου, που μπαίνει στη μέση και στην πάνω πλευρά του θυρώματος και στην ουσία «κλειδώνει» τα δυο πελέκια αριστερά και δεξιά που σχηματίζουν την πόρτα. Οδός Σουλίου Πάροδος της οδού Εθνικής Αντιστάσεως και της οδού Παλαιολόγου που οφείλει το όνομά της στο ιστορικό χωριό Σούλι, στην περιοχή της Ηπείρου. Το χωριό αυτό είναι γνωστό για την ισχυρή αντίσταση των

28 κατοίκων του εναντίον των Τούρκων. Κατά τις τελευταίες επιχειρήσεις του Αλή Πασά, όταν περικυκλώθηκαν τα γυναικόπαιδα των Σουλιωτών που είχαν μείνει εκεί, κατέφυγαν στη Μονή του Ζαλόγγου. Προκειμένου να μην υποστούν την αιχμαλωσία και άλλους εξευτελισμούς, αποφάσισαν να πέσουν σε γκρεμό, (φαράγγι) που βρίσκεται στην περιοχή αυτή, μαζί με τα βρέφη που κρατούσαν στην αγκαλιά τους. Πρόκειται για τον περίφημο χορό του Ζαλόγγου. Παλαιότερα, σε αυτό τον δρόμο ήταν συγκεντρωμένα τα τσαγκαράδικα και τα μαχαιράδικα της πόλης μας σε μικρά, πετρόχτιστα μαγαζάκια με καμαρωτές πόρτες και λόγω αυτών η περιοχή λεγόταν Μπιτσαξίδικα. Το χειμώνα του 2014, τυχαία από εργασίες ανακαίνισης σε μαγαζί, στον αριθμό 33, ανακαλύφθηκε μια βυζαντινή εκκλησία.

29 Οδός Τομπάζη Εμμανουήλ Πρόκειται για το δρόμο που αρχίζει από το πηγάδι της Μεγάλης Πόρτας, δεξιά προς τη Μητρόπολη. Οφείλει το όνομά της στον αγωνιστή Τομπάζη Εμμανουήλ που πήρε μέρος στην επανάσταση του Στον αριθμό 59 θα συναντήσουμε ένα όμορφο θύρωμα με δυο κεφάλια στρατιωτών δεξιά και αριστερά. Πρόκειται για το Casa Moazzo, δηλαδή το σπίτι του γιατρού Μοάτσου που σήμερα λειτουργεί σαν ξενώνας. Στον αριθμό 17 βρίσκεται η είσοδος του τζαμιού της Βαλιδέ Σουλτάνας, δηλ. της μητέρας του Σουλτάνου. Η κρήνη του τζαμιού διασώζεται σήμερα μέσα στο βιβλιοπωλείο του κυρίου Δασκαλάκη επί της οδού Βοσπόρου όπως έχουμε ήδη προαναφέρει. Το τζαμί λειτούργησε μέχρι την ανταλλαγή των πληθυσμών το Οδός Τρικούπη Χαρίλαου Πρόκειται για οδό που συνδέει την οδό Αραμπατζόγλου με την οδό Βερνάδου και είναι παράλληλη της οδού Ξανθουδίδου. O Χαρίλαος Τρικούπης υπήρξε Έλληνας διπλωμάτης, πολιτικός και Πρωθυπουργός. Κυριάρχησε στην πολιτική σκηνή της Ελλάδας επί 19 χρόνια, από το 1875 έως το 1894, παίρνοντας τη θέση του

30 πρωθυπουργού επτά συνολικά φορές και κυβέρνησε τη χώρα για σχεδόν 10 χρόνια από τα 20 αυτής της περιόδου. Στην τελευταία του κυβέρνηση δεν μπόρεσε να ανταπεξέλθει στις οικονομικές υποχρεώσεις που είχε δημιουργήσει έναντι των ξένων δανειστών με συνέπεια να επέλθει η πτώχευση της Ελλάδας με την ιστορική φράση του «δυστυχώς επτωχεύσαμεν». Οδός Τσαγρή Γεωργίου Οφείλει το όνομα της σε πρώην Νομάρχη του Ρεθύμνου, ο οποίος σκοτώθηκε στα υπόγεια της Εθνικής Τράπεζας στην οδό Τσουδερών. Είχε καταφύγει εκεί μαζί με τον Στυλιανό Μανιουδάκη, λόγω του ότι ο συγκεκριμένος χώρος λειτουργούσε ως καταφύγιο-στρατηγείο και όταν τον Μάιο του 1941 βομβαρδίστηκε το Ρέθυμνο, μια βόμβα κατέστρεψε το κτίριο και έθαψε και τους δυο ζωντανούς κάτω από τα ερείπια. Στον αριθμό 2 θα συναντήσουμε ένα από τα τέσσερα θολωτά περάσματα που υπάρχουν στο Ρέθυμνο. Από πάνω υπάρχει το δωμάτιο ενός σπιτιού και το καμαράκι ενώνει την οδό αυτή με την Κορνάρου. Άλλο ένα από αυτά τα τέσσερα περάσματα θα το βρούμε στην οδό Βερνάδου. Στον αριθμό 28 θα συναντήσουμε έναν από τους ελάχιστους εναπομείναντες παραδοσιακούς φούρνους που ψήνει με ξύλα.

31 Οδός Τσουδερών Οδός που ενώνει την Αρκαδίου με την Εθνικής Αντιστάσεως. Οφείλει το όνομα της σε μια αστεία ιστορία. Ένα από τα έξι αδέλφια της οικογένειας που καταγόταν από τους Καλλέργηδες, ο Εμμανουήλ, μαθήτευε στη Μονή Πρέβελη. Λόγω του ότι πήραν φωτιά τα μαλλιά του από ένα αναμμένο κερί, τσουδίστηκαν δηλαδή, πήρε το όνομα Τσουδερός. Στον αριθμό 12 θα συναντήσουμε το πατρικό σπίτι της οικογένειας Τσουδερών με ένα πολύ όμορφο θύρωμα σαν αυτό του Αγ. Φραγκίσκου. Το θύρωμα αυτό είναι γεμάτο με σκαλιστά λουλούδια και έχει και μια πολύ όμορφη ξύλινη πόρτα με δυο μπρούτζινα πόμολα. Στο αριθμό 18 θα συναντήσουμε το νεοκλασικό κτίριο της Εθνικής Τράπεζας. Δίπλα ακριβώς στον αριθμό 22 εκεί που σήμερα βρίσκεται η καφετέρια «bistro», βρισκόταν το γνωστό, στους παλιούς Ρεθεμνιώτες, ιδιωτικό Νηπιαγωγείο και οι πρώτες τάξεις του δημοτικού της κυρίας Αμαλίας Ζαννιδάκη όπου τα μικρά παιδιά μάθαιναν παίζοντας σε λιμνούλες και αμμοδόχους. «Η δασκάλα της καρδιάς μας» όπως την αποκαλούσαν πολλοί Ρεθεμνιώτες της εποχής εκείνης, ήταν αγαπητή σε όλους και για το έργο της ως εκπαιδευτικός αλλά και για την προσωπικότητα της.

32 Οδός Χατζηγρηγοράκη Γεωργίου Πάροδος της οδού Αρκαδίου, όπου επειδή παλαιότερα υπήρχε εκεί το μονοπώλιο του αλατιού, η περιοχή λεγόταν και «Αλατσάδικα». Ο Χατζηγρηγοράκης ήταν γιατρός και πρόξενος των Ρώσων, καθώς μιλούσε καλά τη Ρωσική γλώσσα, φρόντιζε τους φτωχούς και γι αυτό οι Ρεθεμνιώτες τον έλεγαν «Φτωχομάνα». Χαρακτηριστική η φράση των πιο παλιών «Όποιος σιμώνει στο Χατζηγρηγόρη βλέπει καλό». Με ενέργειές του κτίστηκε το Καμπαναριό της Μεγάλης Παναγίας το 1889 με ρώσικα χρήματα. Το σπίτι του και ρώσικο υποπροξενείο, στο οποίο διετέλεσε προξενικός διερμηνέας, βρίσκεται στην γωνία με την οδό Αρκαδίου, στον αριθμό 180. Πλατεία Μητροπόλεως Εδώ βρίσκεται η Μητρόπολη, η εκκλησία που είναι αφιερωμένη στην Παναγία και είναι γνωστή σαν Μεγάλη Παναγία για να ξεχωρίζει από την Κυρία των Αγγέλων που είναι γνωστή σαν Μικρή Παναγία.

33 Κάποτε εδώ, ήταν και τα σχολεία της πόλης, κυρίως για τα αγόρια ενώ τα κορίτσια πήγαιναν στο Παρθεναγωγείο που ήταν στην Αγία Βαρβάρα. Στην πλατεία, στη γωνία με την οδό Χάλη Βασιλείου, θα συναντήσουμε σε ισόγειο κτίριο το Εκκλησιαστικό μας Μουσείο. Μέσα βρίσκεται ο μηχανισμός της μεγάλης παλιάς καμπάνας και το παλιό ρολόι που βρισκόταν στο πιο ψηλό μέρος του καμπαναριού και χτυπούσε τις ώρες, τις μισές και τα τέταρτα. Το καμπαναριό του Καθεδρικού Ναού κτίστηκε μετά τον Τούρκικο Μιναρέ από την Χριστιανική Δημογεροντία. Την εργασία αυτή ανέλαβε ο τότε Ρεθυμνιώτης τεχνίτης Βασίλειος Σταματάκης. Στη θεμελίωση συνάντησαν δυσκολίες γιατί στα θεμέλιά του βρέθηκαν πολλά νερά και έτσι το κτίσιμο κράτησε μέχρι τις αρχές του Στο Ρέθυμνο ωστόσο ήρθανε οι Ρώσοι. Το κωδωνοστάσιο τέλειωσε αλλά δεν υπήρχαν καμπάνες. Τότε η Χριστιανική Δημογεροντία επισκέφθηκε τον Ρώσο Διοικητή ντε Χιοστάκ και του ζήτησε να βοηθήσει οικονομικά για την αγορά της καμπάνας. Η πρώτη καμπάνα, που λέγεται και γερόντισσα, ήταν τεραστίων διαστάσεων και στο ανέβασμά της βοήθησαν όλοι οι λιμενεργάτες του Ρεθύμνου. Κατασκευάστηκε στη Ρωσία με έξοδα της συντεχνίας οινοπωλών Ρεθύμνου και με την συνδρομή του ντε Χιοστάκ. Σε μικρό χρονικό διάστημα όμως, η γερόντισσα ράγισε και αχρηστεύτηκε. Την κατέβασαν, την έσπασαν σε πολλά κομμάτια, και κατόπιν την έστειλαν στη Βενετία για να ξαναχυθεί. Στις 23 Νοεμβρίου 1899 απεστάλησαν οι νέοι οκτώ κώδωνες της Μητροπόλεως.

34 Πλατεία Τίτου Πετυχάκη Ο Τίτος Πετυχάκης ήταν παλιός δήμαρχος, ο οποίος έφτιαξε και τον όμορφο κήπο της πόλης μας. Η πλατεία αυτή βρίσκεται στον «Πλάτανο», όπως συνήθιζαν να λένε οι Ρεθεμνιώτες την περιοχή αυτή, ο οποίος κόπηκε για να μεγαλώσει η πλατεία. Η κρήνη Ριμόντι χτίστηκε το 1626 από τον ενετό Ρέκτορα του Ρεθύμνου Α. Ριμόντι, από τον οποίο πήρε και το όνομά της. Τα γνωστά βρυσάκια σε όλους, στολίζουν την πλατεία αυτή. Τα 3 λιοντάρια ήταν το σύμβολο των Ενετών που συμβόλιζε τη δύναμη που είχαν εκείνα τα χρόνια σε όλο τον κόσμο. Πλατεία Μικρασιατών Πρόκειται για την πιο μεγάλη πλατεία της πόλης μας, την οποία στολίζουν τρία κτίρια, ο Άγιος Φραγκίσκος, το Τούρκικο Σχολείο, και το Τζαμί της Νερατζές, το Ωδείο μας.

35 Ένα φουγάρο, πίσω από το Σπίτι του Πολιτισμού, μας θυμίζει ότι εκεί κάποτε ήταν φούρνος. Αυτός ο φούρνος επιτάχθηκε από τους Γερμανούς το 1940 και γι αυτό οι Ρεθεμνιώτες τον ονόμαζαν Γερμανικό φούρνο. Λίγο πριν φύγουν άρπαξε φωτιά, κάηκε, και δεν ξαναλειτούργησε ποτέ.