Επισήμανση και συσκευασία σύμφωνα με τον καν. 1272/2008/EK

Transcript

1 ΓΕΝΙΚΟ ΧΗΜΕΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ Επισήμανση και συσκευασία σύμφωνα με τον καν. 1272/2008/EK ΣΕΥΥΟ Δρ Κουτσοδήμου Αγλαΐα Διεύθυνση Περιβάλλοντος

2 ΣΤΟΧΟΣ ΚΑΝ. CLP : ΓΕΝΙΚΟ ΧΗΜΕΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ Προστασία ανθρώπινης υγείας & περιβάλλοντος με: Το να εξακριβωθεί κατά πόσο μία ουσία ή ένα μείγμα παρουσιάζει ιδιότητες ταξινόμηση ως επικίνδυνο. Προσδιορισμό επικινδυνότητος Επικοινωνία των κινδύνων (επισήμανση) «Ουσίες και μείγματα» + «ορισμένα αντικείμενα» Επικινδυνότητα: δυνατότητα πρόκλησης βλάβης. Εξαρτάται από τις εγγενείς ιδιότητες της ουσίας ή του μείγματος

3 Τί επισημαίνεται; επικίνδυνη ουσία ή μείγμα (εξαιρέσεις τμ. 1.3 παρ/μα Ι) μείγμα με επικίνδυνη(ες) ουσία(ες) σε C > μέρος 2 του παρ/τος II του CLP (π.χ. μείγματα με Pb >0.15% κ.β., κυανοακρυλικές ενώσεις, ισοκυανικές κ.λ.π.), ακόμη και αν το μείγμα δεν ταξινομείται επικίνδυνο εκρηκτικό αντικείμενο (τμήμα 2.1 του παρ/τος I) Ποιός επισημαίνει; Ο προμηθευτής Πότε; ΠΡΙΝ ΤΗ ΔΙΑΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ (άρθρο 4, 4) Οι παρασκευαστές, οι εισαγωγείς, οι μεταγενέστεροι χρήστες, οι διανομείς ουσιών και μειγμάτων, καθώς και οι παραγωγοί και εισαγωγείς ορισμένων συγκεκριμένων αντικειμένων

4 Στοιχεία ετικέττας Ταξινόμηση Όνομα, διεύθυνση και τηλέφωνο του / των προμηθευτών Ονομαστική ποσότητα (ευρύ κοινό) Αναγνωριστικοί κωδικοί προϊόντος Εικονογράμματα κινδύνου (κανόνες προτεραιότητας) Προειδοποιητική λέξη (Κίνδυνος, Προσοχή) Δηλώσεις επικινδυνότητας Η (όλες) Δηλώσεις προφυλάξεις Ρ (μέχρι 6) Συμπληρωματικές πληροφορίες Ελληνικά και μπορεί > 1 γλώσσες

5 Αναγνωριστικοί κωδικοί προϊόντος (άρθρο 18) Ταυτότητα ουσίας ή μείγματος Ουσία: Ανήκει στο μέρος 3 παρ/τος VI ή κατάλογοc/l; NAI : ονομασία & αριθμό αναγνώρισης ΟΧΙ: CAS + IUPAC ή άλλη διεθνή ονομασία ΟΧΙ και δεν έχει CAS: IUPAC ή άλλη διεθνή ονομασ. Αν IUPAC > 100 χαρακτήρες: (συνήθης ονομασία, εμπορική ονομασία, συντομογραφία) αρκεί η κοινοποίηση σύμφωνα με το άρθρο 40 να περιλαμβάνει και τις δύο

6 Αναγνωριστικοί κωδικοί προϊόντος (άρθρο 18) Μείγμα εμπορική ονομασία ή την περιγραφή αυτού και ταυτότητα όλων των συμβαλλουσών στην ταξινόμηση ουσιών [οξεία τοξικότητα, διάβρωση δέρματος ή σοβαρή οφθαλμική βλάβη, μεταλλαξιγένεση γεννητικών κυττάρων, καρκινογένεση, τοξικότητα στην αναπαραγωγή, ευαισθητοποίηση αναπνευστικού ή δέρματος ή ειδική τοξικότητα στα όργανα-στόχους (SΤΟΤ) ή κίνδυνο αναρρόφησης]. Ανώτατο όριο: 4 χημικές ονομασίες (κυρίως υπεύθυνες) Κίνδυνος εμπιστευτικότητος, δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας: αίτημα στον ECHA για χρήση εναλλακτικής ονομασίας (άρθρο 24)

7 Εικονογράμματα (παρ/μα V) Σύμβολο κινδύνου Εικονόγραμμα Σχήμα διαμαντιού (τετράγωνο περιστραμμένο κατά 45 ο ) Κόκκινο ευδιάκριτο πλαίσιο Μαύρο σύμβολο σε λευκό υπόβαθρο Μέγεθος > 1/15 επιφάνειας της ετικέτας με ελάχιστο 1 cm2

8 Δηλώσεις επικινδυνότητας (άρθρο 21) Ορίζονται στους πίνακες των μερών 2 έως 5 του παρ/τος I Ορθή διατύπωση: παρ/μα III Ισοδύναμες αλλά όχι πάντα ταυτόσημες με τις φράσεις R R38 Ερεθίζει το δέρμα Η315 Προκαλεί ερεθισμό του δέρματος Οι Η που δεν περιλαμβάνονται στο GHS: EUH + 3 ψηφία π.χ. EUH066 / R66 Παρατεταμένη έκθεση μπορεί να προκαλέσει ξηρότητα δέρματος ή σκάσιμο Συνδυασμένες δηλώσεις Η (2η τροποπ. του CLP ) Η επισήμανση πρέπει συνήθως να περιλαμβάνει όλες τις Η

9 Δηλώσεις προφύλαξης (άρθρο 22) Κατάλογος: μέρος 2 του παρ/τος IV του CLP Επιλογή από Ρ των πινάκων των μερών 2-5 του παρ/τος Ι σύμφωνα με το άρθρο 28 και μέρος 1 του παρ/τος VI. Μπορεί να είναι πολλές! Πλεονάζουσες παραλείπονται από την ετικέττα Ευρύ κοινό: μία Ρ για την απόρριψη προϊόντος και της συσκευασίας (ΟΧΙ αν δεν απαιτείται από άρθρο 22) ΟΧΙ πάνω από 6 Ρ (εκτός αν είναι αναγκαίο) Υπάρχουν συνδυασμοί δηλώσεων Ρ

10 Κωδικοί δηλώσεων Η και Ρ Κωδικός Η Κίνδυνος Παράδειγμα Φυσικός H290: Μπορεί να διαβρώσει μέταλλα Υγεία H304: Μπορεί να προκαλέσει θάνατο σε περίπτωση κατάποσης και διείσδυσης στις αναπνευστικές οδούς Περιβάλλον H400: Πολύ τοξικό για τους υδρόβιους οργανισμούς Κωδικός Ρ Σκοπός Παράδειγμα 100 Γενικά P103: Διαβάστε την ετικέττα πριν τη χρήση 200 Πρόληψη P234: Να διατηρείται μόνο στον αρχικό περιέκτη 300 Ανταπόκριση P331: ΜΗΝ προκαλέσετε εμετό 400 Αποθήκευση P402: Αποθηκεύεται σε στεγνό μέρος 500 Απόρριψη P501: Διάθεση του περιεχομένου/περιέκτη σε

11 Προειδοποιητικές λέξεις (άρθρο 20) Κίνδυνος Προσοχή Ανεξάρτητα στοιχεία επισήμανσης ΟΧΙ ενδείξεις κινδύνου ΔΕΝ σχετίζονται με εικονόγραμμα Δίδονται στους πίνακες του παρ/τος Ι Κίνδυνος > Προσοχή

12 Μέρη 2-5 παρ/τος Ι ΓΕΝΙΚΟ ΧΗΜΕΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ

13 Συμπληρωματικές πληροφορίες (άρθρο 25) Οι φράσεις των τμημάτων 1.1 και 1.2 και του μέρους 2 του παρ/τος ΙΙ Πρδ. EUH006 «Εκρηκτικόσεεπαφήήχωρίςεπαφήμετον αέρα» Για ασταθή σε Θ περιβάλλοντος, όπως το ακετυλένιο EUH202 «Κυανοκρυλική ένωση. Κίνδυνος. Κολλάει στην επιδερμίδα και στα μάτια μέσα σε δευτερόλεπτα. Να φυλάσσεται μακριά από παιδιά» Άλλες συμπληρωματικές πληροφορίες του προμηθευτή Π.χ. - οδηγίες χρήσεως - στοιχεία άλλης νομοθεσίας για πρδ. απορρυπαντικά, VOC

14 Παρεκκλίσεις (άρθρο 23) (τμήμα 1.3 παρ/μα Ι) ΓΕΝΙΚΟ ΧΗΜΕΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ Φορητές φιάλες αερίων: (<150L) Είτε μορφότυποςδιαστάσεις επισήμανσης ISO 7225 «Φιάλες αερίου - Ετικέτεςγιαταμέτραπροφύλαξης»(ονομασία+επικίνδ. ουσίες). Είτε στοιχεία ετικέττας (άρθρο 17) σε ανθεκτικό δίσκο ή επισήμανση διάρκειας στερεωμένη στη φιάλη. Περιέκτες αερίου για προπάνιο, βουτάνιο ή υγραέριο (LPG): μόνο εικονόγραμμα, και δηλώσεις Η και Ρ σχετικά με την ευφλεκτότητα. Αερολύματα και περιέκτες με διάταξη ψεκασμού και περιέχουν ουσίες ή μείγματα που ταξινομούνται ως ουσίες που παρουσιάζουν κίνδυνο αναρρόφησης: Η 304. Δεν επισημαίνονται για τον εν λόγω κίνδυνο.

15 Παρεκκλίσεις (τμήμα 1.3 παρ/μα Ι) ΓΕΝΙΚΟ ΧΗΜΕΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ Μέταλλα σε συμπαγή μορφή, κράματα, μείγματα που περιέχουν πολυμερή/ελαστομερή: δεν επισημαίνονται, εάν δεν παρουσιάζουν κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία μέσω εισπνοής, κατάποσης ή επαφής με το δέρμα ή για το υδάτινο περιβάλλον με τη μορφή με την οποία διατίθενται στην αγορά, αν και ταξινομούνται ως επικίνδυνα. Εκρηκτικά που κυκλοφορούν στην αγορά με σκοπό τη δημιουργία εκρηκτικού ή πυροτεχνικού αποτελέσματος: επισημαίνονται, συσκευάζονται σύμφωνα με τις απαιτήσεις για τα εκρηκτικά και μόνον

16 Τοποθέτηση ετικέτας (άρθρα 31-34) Σταθερή τοποθέτηση στη συσκευασία - Να διαβάζονται οριζόντια - Στοιχεία ευδιάκριτα, ανεξίτηλα και ευανάγνωστα (επαρκές μέγεθος, αποστάσεις). Μπορεί να εκτυπωθεί απευθείας στη συσκευασία. Απαιτούμενες διαστάσεις ετικέτας (τμήμα παρ/τος Ι) Χωρητικότητα Διαστάσεις ετικέτας (mm) Διαστάσεις κάθε εικονογράματος (2η τροπ.) συσκευασίας Δεν υπερβαίνει τα 3L Εάν είναι δυνατόν, τουλάχιστον Όχι < από 10 x 10 Εάν είναι 52 x 74 δυνατόν, τουλάχιστον 16 x 16 Yπερβαίνει τα 3L αλλά δεν Τουλάχιστον 74 x 105 Τουλάχιστον 23 x 23 υπερβαίνει τα 50 L Yπερβαίνει τα 50 L αλλά δεν υπερβαίνει τα 500 L Τουλάχιστον 105x148 Τουλάχιστον 32 x 32 Yπερβαίνει τα 500 L Τουλάχιστον 148x210 Τουλάχιστον 46 x 46

17 Ετικέτα Παράδειγμα ετικέττας εσωτερικής συσκευασίας Εικονογράμματ α Προειδοποιητική λέξη Αναγνωριστικοί κωδικοί προϊοντος Ταυτότητα προμηθευτ ή Δηλώσεις επικινδυνότητος & προφύλαξης

18 Εξαιρέσεις επισήμανσης συσκευασίας (άρθρο 29) Μικρές συσκευασίες: οι πληροφορίες μπορεί να αναγράφονται σε ετικέτες που ξεδιπλώνουν, δετές ετικέτες ή στην εξωερική συσκευασία (εσωτ: Εικον/μα, αναγν. κωδ. πρ., όνοματηλ. προμηθ.) < 125 ml δυνατότητα μη αναγραφής ορισμένων Η και Ρ για ορισμένες κατηγορίες κινδύνου Διάθεση στο ευρύ κοινό χωρίς συσκευασία (αντίγραφο στοιχείων επισήμανσης) Τα σύμβολα για τη μεταφορά μπορεί σε κάποιες περιπτώσεις να αντικαθιστούν τα εικονογράμματα (άρθρο 33)

19 Ειδικοί κανόνες ΓΕΝΙΚΟ ΧΗΜΕΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ Χρήση εναλλακτικής ονομασίας (άρθρο 24) Κανόνες προτεραιότητος για: - εικονογράμματα (άρθρο 26) - δηλώσεις Η (άρθρο 27) - δηλώσεις Ρ (άρθρο 28) Επισήμανση εξωτερικής, εσωτερικής & μονής συσκευασίας (άρθρο 33) Εξαιρέσεις απαιτήσεων επισήμανσης και συσκευασίας (άρθρο 29) σε περίπτωση που η συσκευασία: - είναι πολύ μικρή - με σχήμα ή μορφή που είναι αδύνατον να τηρηθούν οι απαιτήσεις Οι πληροφορίες της ετικέττας μπορεί να μειωθούν σύμφωνα με το τμήμα του παραρτήματος Ι)

20 Εφαρμογή κανόνων προτεραιότητος (άρθρο 26) Χρήση αυτών των εικονογραμμάτων που επισημαίνουν την σοβαρότερη ταξινόμηση κινδύνων σε κάθε τάξη επικινδυνότητας Επικινδυνότητα από φυσικούς παράγοντες Προαιρετικό Προαιρετικό εκτός αν περισσότερα του ενός από αυτά τα εικονογράμματα είναι υποχρεωτικά π.χ. οργανικά υπεροξείδια τύπου Β Επικινδυνότητα για την υγεία GHS-06 GHS-07

21 Εφαρμογή κανόνων προτεραιότητος (άρθρο 26) GHS-05 GHS-07 όχι για ερεθισμό ματιών ή δέρματος.μπορεί ωστόσο να χρησιμοποιηθεί για άλλους κινδύνους GHS-08 ευαισθητοποίηση του αναπνευστικού GHS-07 όχι για ευαισθητοποίηση του δέρματος, ερεθισμό ματιών ή δέρματος.μπορεί ωστόσο να χρησιμοποιηθεί για άλλους κινδύνους

22 Παράδειγμα μικρής ετικέττας Εξαιρέσεις μικρής συσκευασίας: Μειωμένος αριθμός δηλώσεων Η και Ρ, ομαδοποιημένες ανά γλώσσα Εμφανίζονται όλα τα εικονογράμματα

23 Ετικέτα μονής συσκευασίας προϊόντος επικίνδυνου και κατά ADR

24 Επικαιροποίηση ετικέτας (άρθρο 30) Σε ποιές περιπτώσεις; Ύστερα από οιαδήποτε μεταβολή στην: ταξινόμηση, επισήμανση Όταν ο νέος κίνδυνος είναι σοβαρότερος ή απαιτούνται νέα συμπληρωματικά στοιχεία επισήμανσης (άρθρο 25) Πότε; Χωρίς αδικαιολόγητες καθυστερήσεις (συνεργασία προμηθευτών για την ολοκλήρωση των αλλαγών της επισήμανσης, άρθρο 4 παρ. 9) Μη σημαντικές μεταβολές (π.χ. αλλαγή αριθμού τηλ., προμηθευτή, αναθεώρηση ταξινόμησης σε κατηγ. μικρότερης επικινδυνότητος) εντός 18 μηνών

25 Συσκευασία (άρθρο 35) Σχεδιασμός και κατασκευή για αποφυγή απώλειας περιεχομένου Αδρανές υλικό συσκευασίας (να μην αντιδρά με το περιεχόμενο) Σχήμα και σχεδιασμός να μην έλκει ή να διεγείρει την περιέργεια των παιδιών ή να παραπλανεί τους καταναλωτές Συσκευασία, πώμα στέρεα & ανθεκτικά Όπου απαιτείται Πώμα ασφαλείας για παιδιά Ανάγλυφη προειδοποιητική ένδειξη

26 Πώμα ασφαλείας για παιδιά Οξεία τοξικότητα κατηγ. 1-3 STOT εφάπαξ έκθεση κατηγ. 1 STOTεπανειλημένη έκθεση κατηγ. 1 Διαβρωτικό για το δέρμα κατηγ. 1 Κίνδυνος αναρρόφησης κατηγ. 1 (εξαιρούνται τα αερολύματα) Μεθανόλη 3% Διχλωρομεθάνιο 1% Συσκευασία ανεξαρτήτως χωρητικότητος Διάθεση στο ευρύ κοινό ΕΝ ISO 8317

27 Ανάγλυφη προειδοποιητική ένδειξη Προϊόντα που διατίθενται στο ευρύ κοινό ανεξαρτήτως χωρητικότητος εάν: Οξεία τοξικότητα κατηγ. 1-4 Διαβρωτικό για το δέρμα CMR κατηγ. 2 Ευαισθητοποίηση του αναπνευστικού STOT κατηγ. 1-2 Κίνδυνος αναρρόφησης Εύφλεκτο κατηγ. 1-2 (εξαιρούνται τα εξαιρετικά εύφλεκτα ή εύφλεκτα αερολύματα) Τεχνικές προδιαγραφές: ΕΝ ISO Συσκευασία-Απτικά σήματα κινδύνου-απαιτήσεις

28 Χρονοδιάγραμμα 20/1/2009 1/12/2010 1/6/2015 1/12/2012 1/6/2017 Ουσίες: DSD* SDS: DSD & CLP CLP** CLP Μείγματα:DPD Μείγματα: DPD * CLP ** DSD, DPD: (Οδηγίες: 67/548/EEC & 1999/45/EC) CLP κανονισμός * Εθελοντική εφαρμογή CLP ** Απόκλιση για προϊόντα στο ράφι: ουσίες έως 1/12/2012 μείγματα έως 1/06/2017

29 ΣΥΝΟΨΗ ΓΕΝΙΚΟ ΧΗΜΕΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΟκανονισμόςCLP ενσωματώνει το GHS στην EΚ επιφέρει θεμελιώδεις αλλαγές στην υπάρχουσα νομοθεσία ΤΕΣ επιβάλλει υποχρεώσεις σε όλους τους φορείς στην αλυσίδα εφοδιασμού εφαρμόζεται σταδιακά σε μία περίοδο 5 ετών

30 ΓΕΝΙΚΟ ΧΗΜΕΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Καν /2008/ΕΚ 2. Εισαγωγική καθοδήγηση σχετικά με τον καν. CLP 3. Guidance on the application of the CLP criteria 4. Frequently asked questions about CLP version 1.1.2, October 2010