Κατάλογος σκέψεων για τις προτεινόμενες δράσεις του Τοπικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων

Transcript

1 για τις προτεινόμενες δράσεις του Τοπικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων Άξονας 1: Πρόληψη- Επαναχρησιμοποίηση 1. Εφαρμογή προγράμματος μηδενικών αποβλήτων σε ξενοδοχεία της παραλίας (zero waste hotels). Ενδεικτικές προτεινόμενες δράσεις για την εφαρμογή του προγράμματος μηδενικών αποβλήτων σε ξενοδοχεία είναι οι εξής: Μη χρήση μεριδοποιημένων προϊόντων Προώθηση χρήσης επαναχρησιμοποίησιμων σκευών με ταυτόχρονη αποτροπή χρήσης σκευών μιας χρήσης Αντικατάσταση πλαστικών μπουκαλιών με γυάλινα Χρήση επαναπληρώσιμων δοχείων σαπουνιού (Refillable) Κομποστοποίηση απορριμμάτων κήπων & εστιατορίων (προμήθεια αυτοματοποιημένου κομποστοποιητή εντός της εγκατάστασης) Σταθμός διαχωρισμού απορριμμάτων σε κοινόχρηστους χώρους Σταθμός διαχωρισμού απορριμμάτων στα δωμάτια Διάθεση προς επαναχρησιμοποίηση σκευών και επίπλων που έχουν αντικατασταθεί (συνεργασία με συλλόγους, κοινωνικό παντοπωλείο, κέντρα επαναχρησιμοποίησης υλικών) Ανακύκλωση χρησιμοποιημένων λαδιών κουζίνας Χρήση επαναφορτιζόμενων μπαταριών σε όλα τα τηλεχειριστήρια των τηλεοράσεων στα δωμάτια. Ανακύκλωση μπαταριών, λαμπτήρων Η εφαρμογή των ανωτέρω δράσεων θα πιστοποιείται από το δήμο ως καλή πρακτική και θα συνεπάγεται οικονομικό αντιστάθμισμα με τα δημοτικά τέλη που καταβάλλονται από τους ξενοδόχους. Η εφαρμογή του μέτρου προτείνεται να είναι σταδιακή με συμμετοχή αρχικά στο πρόγραμμα των μεγαλύτερων μονάδων και επέκταση του σταδιακά στις μικρότερες μονάδες. 2. Εφαρμογή πιλοτικού προγράμματος μηδενικών αποβλήτων και πληρώνω όσο πετάω (ΠΟΠ) σε περιοχή του περιαστικού χώρου της Κατερίνης (περίπου νοικοκυριά). Θα εξεταστούν συνοικίες της Κατερίνης που πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια όπως υψηλή ευαισθητοποίηση σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος και ανακύκλωση, τύπος κατοικίας, κλπ. Η επιλογή της συνοικίας θα πραγματοποιηθεί κατόπιν συμπλήρωσης ερωτηματολογίων η οποία θα αξιολογεί την πρόθεση των πολιτών για συμμετοχή στο πρόγραμμα. Συμπληρωματικά της ανωτέρω δράσης θα εξεταστεί η συνδυαστική εφαρμογή προγράμματος πόρτα- πόρτα και ΠΟΠ (εξολοκλήρου ή εν μέρει). 3. Υιοθέτηση επιλεγμένων δράσεων Εθνικού Σχεδίου Πρόληψης Παραγωγής Αποβλήτων με τοπικό επίπεδο εφαρμογής που μπορούν να εφαρμοστούν στο Δήμο για παράδειγμα: Εφαρμογή προγραμμάτων ευαισθητοποίησης επιχειρήσεων σε θέματα πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων. Ενίσχυση της πρόληψης αποβλήτων κατά την αγορά προϊόντων, με ενημέρωση των πολιτών/καταναλωτών σε επιλεγμένα σημεία προσέλκυσης όπως σούπερ μάρκετ και αγορές. Υποστήριξη δωρεών και διανομής (περισσευούμενων)τροφίμων πολιτών σε εθελοντική βάση, τοπικών εκκλησιών και του Κοινωνικού Παντοπωλείου του Δήμου. Σελίδα 1

2 Προώθηση χρήσης τσαντών πολλαπλών χρήσεων έναντι της νάιλον σακούλας. 4. Ανάπτυξη δράσεων επαναχρησιμοποίησης 4.1 Εντός των ΠΣ. Στα ΠΣ θα προωθείται η επαναχρησιμοποίηση ανταλλαγή υλικών όπως ρουχισμού, επίπλων και παλαιών αντικειμένων κλπ. Με τη χρήση της κάρτα του ανακυκλωτή στα ΠΣ, οι πολίτες θα μπορούν να λαμβάνουν εκπτώσεις σε υπηρεσίες του Δήμου (π.χ. παιδικούς σταθμούς, εκδηλώσεις, κλπ.) ανάλογα με τις ποσότητες ή τον όγκο των υλικών που επαναχρησιμοποιούν. 4.2 Λειτουργία εντός του Δήμου Δημιουργικού Κέντρου Επαναχρησιμοποίησης Υλικών που θα λειτουργεί είτε από το Δήμο Κατερίνης είτε σε συνεργασία με όμορους δήμους. Σε ένα δημιουργικό κέντρο επαναχρησιμοποίησης συλλέγονται «ελαττωματικά υλικά», τα οποία ταξινομούνται, τροποποιούνται δημιουργικά, επισκευάζονται και στη συνέχεια καθίστανται ξανά διαθέσιμα στους πολίτες. Εντός του κέντρου θα φιλοξενείται μια πραγματική αγορά δευτερογενών αντικειμένων σε μόνιμη βάση. Επίσης εντός του κέντρου μπορούν να αναπτυχθούν συνδυαστικά με τις παραπάνω δράσεις και δράσεις εκπαίδευσης των πολιτών καθώς επίσης και δραστηριότητες αναψυχής. 5. Προώθηση της επαναχρησιμοποίησης είτε με δημιουργία καταστημάτων δευτερογενών/ επαναχρησιμοποιήσιμων υλικών (second hand) είτε με μαζικές αποστολές/ προσπάθειες όπου υπάρχει ανάγκη. Για παράδειγμα ενίσχυση του Κοινωνικού Παντοπωλείου όπου οι πολίτες μπορούν να παραδίδουν χρήσιμα υλικά προς επαναχρησιμοποίηση (είδη παντοπωλείου, είδη ατομικής υγιεινής, είδη ένδυσης και υπόδησης, βιβλία, παιχνίδια, cd, ηλεκτρικές συσκευές κλπ.) 6. Ενθάρρυνση της επαναχρησιμοποίησης βιβλίων (δωρεές παλιών βιβλίων και έντυπου υλικού σε εκπαιδευτικά ιδρύματα, δανειστικές βιβλιοθήκες) μέσω προώθησης εκδηλώσεων σε σχολεία καθώς επίσης και μέσω δημιουργίας δικτύου επαναχρησιμοποίησης και επιδιόρθωσης με αποδοχή της κοινής γνώμης για την αγορά μεταχειρισμένων υλικών. Ενίσχυση των συλλόγων και των εθελοντικών οργανώσεων. 7. Παζάρι επαναχρησιμοποιήσιμων υλικών (1-2 φορές το χρόνο). Άξονας 2: Δράσεις Ανακύκλωσης- Ανάκτησης 1. Διακριτή συλλογή 6 ρευμάτων (βιοαπόβλητα, χαρτί/χαρτόνι, πλαστικό, γυαλί, μέταλλο, και σύμμεικτα). Η εφαρμογή της διακριτής συλλογής των 6 ρευμάτων δεν θα γίνει μαζικά και απευθείας σε όλη την έκταση του Δήμου, αλλά σταδιακά τόσο σε αριθμό ρευμάτων όσο και σε περιοχές. Αρχικά η εφαρμογή θα γίνει συνδυαστικά με τη λειτουργία του μπλε κάδου. 2. ΔσΠ χαρτιού/ χαρτονιού. Η εφαρμογή του προγράμματος θα ξεκινήσει από τις σχολικές μονάδες του Δήμου και από τις δημόσιες υπηρεσίες. Εντός του πολεοδομικού κέντρου της Κατερίνης προτείνεται η ΔσΠ χαρτιού/χαρτονιού με περαιτέρω αξιοποίηση των υφιστάμενων πολυχρηστικών νησίδων. Πιο συγκεκριμένα, η χωροθέτηση των κάδων θα πραγματοποιηθεί με τέτοιο τρόπο ανά οικοδομικό τετράγωνο ώστε η μέγιστη απόσταση που θα πρέπει να διανύσει ένας πολίτης να μην ξεπερνά τα 40 μέτρα. Στις υπόλοιπες περιοχές του περιαστικού και αγροτικού χώρου, η συλλογή θα πραγματοποιείται από ειδικούς κάδους που θα τοποθετηθούν στο πεζοδρόμιο και δυνητικά θα πραγματοποιείται πόρτα πόρτα. Επιπρόσθετα θα προβλεφθεί συλλογή χαρτιού στα πράσινα σημεία που οργανώνονται με ευθύνη του Δήμου Σελίδα 2

3 σε συνεργασία με τα αρμόδια ΣΕΔ 3. Για τη ΔσΠ του Πλαστικού πρόκειται να εφαρμοστούν οι κάτωθι δράσεις: Εντός του πολεοδομικού κέντρου της Κατερίνης προτείνεται η ΔσΠ πλαστικού με περαιτέρω αξιοποίηση των υφιστάμενων πολυχρηστικών νησίδων. Πιο συγκεκριμένα, η χωροθέτηση των κάδων θα πραγματοποιηθεί με τέτοιο τρόπο ανά οικοδομικό τετράγωνο ώστε η μέγιστη απόσταση που θα πρέπει να διανύσει ένας πολίτης να μην ξεπερνά τα 40 μέτρα. Στις υπόλοιπες περιοχές του περιαστικού και αγροτικού χώρου η συλλογή θα γίνεται από ειδικούς κάδους που θα τοποθετηθούν στο πεζοδρόμιο. Θα προβλεφθεί η συλλογή πλαστικού στα πράσινα σημεία που οργανώνονται με ευθύνη του Δήμου σε συνεργασία με τα αρμόδια ΣΕΔ. 4. ΔσΠ γυαλιού. Για τη χωριστή διαλογή του γυαλιού προτείνεται: Εφαρμογή κεντρικής διακριτής συλλογής γυαλιού σε σημεία που καλύπτουν την χωρική παραγωγή γυαλιού δίνοντας έμφαση αρχικά σε σημεία ιδιαίτερου ενδιαφέροντος, όπως το κέντρο της πόλης της Κατερίνης, καθώς και σε μεγάλους παραγωγούς όπως εστιατόρια, κέντρα διασκέδασης, εμπορικά κέντρα, εταιρείες τροφοδοσίας, κλπ. Θα προβλεφθεί η συλλογή γυαλιού στα πράσινα σημεία που οργανώνονται με ευθύνη του Δήμου σε συνεργασία με τα αρμόδια ΣΕΔ. 5. ΔσΠ μετάλλου. Παρόμοιο με το σύστημα διακριτής συλλογής του γυαλιού θα είναι και το σύστημα διακριτής συλλογής των μετάλλων. Πιο συγκεκριμένα: Θα τοποθετηθούν ειδικοί κάδοι σε κεντρικά σημεία του Δήμου για την αποκλειστική συλλογή των μετάλλων. Το δίκτυο κάδων θα τοποθετηθεί αρχικά στο κέντρο της Κατερίνης δίνοντας έμφαση στους μεγάλους παραγωγούς, όπως χώρους εστίασης κλπ. Επιπρόσθετα θα προβλεφθεί συλλογή μετάλλου στα πράσινα σημεία που οργανώνονται με ευθύνη του Δήμου σε συνεργασία με τα αρμόδια ΣΕΔ. 6. ΔσΠ βιοαποβλήτων*. Πιο συγκεκριμένα, οι προτεινόμενες δράσεις για τη ΔσΠ βιοαποβλήτων είναι οι κάτωθι: Χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων από οικίες και στοχευμένες εμπορικές επιχειρήσεις όπως εστιατόρια και ξενοδοχεία. Παράλληλα, θα προωθηθεί και η διακριτή συλλογή αποβλήτων κήπου και πάρκων. Εντός του πολεοδομικού κέντρου της Κατερίνης προτείνεται η ΔσΠ βιοαποβλήτων με περαιτέρω αξιοποίηση των υφιστάμενων πολυχρηστικών νησίδων. Πιο συγκεκριμένα, η χωροθέτηση των κάδων θα πραγματοποιηθεί με τέτοιο τρόπο ανά οικοδομικό τετράγωνο ώστε η μέγιστη απόσταση που θα πρέπει να διανύσει ένας πολίτης να μην ξεπερνά τα 40 μέτρα. Στις υπόλοιπες περιοχές του περιαστικού και αγροτικού χώρου, η συλλογή θα πραγματοποιείται από ειδικούς κάδους που θα τοποθετηθούν στο πεζοδρόμιο και δυνητικά θα πραγματοποιείται πόρτα πόρτα. Μεγάλο κομμάτι των στόχων εκτροπής των βιοαποβλήτων θα επιτευχθεί από περιοχές μαζικής διανομής (μεγάλοι παραγωγοί όπως νοσοκομεία, ξενοδοχεία κλπ). Εφαρμογή προγράμματος οικιακής κομποστοποίησης ( νοικοκυριά). Θα καλύπτεται όλη η έκταση του Δήμου Κατερίνης και τα νοικοκυριά που θα συμμετέχουν στο πρόγραμμα θα επιλεχθούν κατόπιν σχετικής διερεύνησης με τη συμπλήρωση ερωτηματολογίου. Η διανομή των κάδων θα γίνει από το Δήμο ο Σελίδα 3

4 οποίος θα επωμιστεί και το ανάλογο κόστος προμήθειας. Επίσης, θα γίνει προσωπική ενημέρωση στους πολίτες κατά την διανομή των κάδων και η Υπηρεσία Καθαριότητας και Περιβάλλοντος θα είναι διαθέσιμη για τυχόν μετέπειτα απορίες ή δυσκολίες που ενδέχεται να εμφανιστούν κατά την εφαρμογή του προγράμματος. Τέλος, για τον καλύτερο έλεγχο της αποδοτικότητας του προγράμματος, θα πραγματοποιούνται 2-3 επισκέψεις το έτος από κλιμάκιο του Δήμου στους πολίτες ώστε να εξετάζεται ο βαθμός χρήσης των κάδων οικιακής κομποστοποίησης. Σε περίπτωση που οι κάδοι δεν χρησιμοποιούνται θα επιστρέφονται στο Δήμο και θα παραχωρούνται σε άλλους δημότες που ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα. Αντιθέτως στους πολίτες που θα διαπιστώνεται ότι κάνουν σωστή χρήση του κάδου οικιακής κομποστοποίησης ενδέχεται να παρέχονται ορισμένα προνόμια (για παράδειγμα bonus στην κάρτα του πολίτη/ανακυκλωτή). Οργάνωση δικτύου χωριστής συλλογής βρώσιμων λιπών και ελαίων από κατοικίες εστιατόρια και ξενοδοχεία του Δήμου Ενίσχυση της προσπάθειας διαχείρισης (τεμαχισμού) των πρασίνων αποβλήτων έτσι ώστε να επιτευχθεί και η συμμετοχή των ιδιωτών. Η συλλογή των πρασίνων μπορεί να γίνεται και στα ΠΣ. 7. Διαχείριση των βιοαποβλήτων σε μονάδα κομποστοποίησης της ΠΕ Πιερίας. Ο Δήμος Κατερίνης είναι διαθέσιμος να χωροθετήσει εντός των ορίων του μονάδα κομποστοποίησης για τη διαχείρισης των βιοαποβλήτων ολόκληρης της ΠΕ. Σε περίπτωση λειτουργίας πρέπει να υπάρξουν σύμφωνα συνεργασίας με τους άλλους 2 Δήμους της ΠΕ για τη δυναμικότητα. Η μονάδα εκτιμάται ότι θα δέχεται περίπου τόνους αποβλήτων τροφών, πρασίνων και γεωργικών υπολειμμάτων. 8. Διαχείριση ανακυκλώσιμων: είτε στο υφιστάμενο ΚΔΑΥ, με υλοποίηση κατάλληλων τροποποιήσεων ώστε να επιτευχθεί η απαιτούμενη δυναμικότητα καθώς και οι απαιτούμενες τροποποιήσεις/απλοποιήσεις λειτουργίας ώστε να είναι αποδεκτά διακριτά ρεύματα είτε σε νέο ΚΔΑΥ που θα πληροί τις κατάλληλες προϋποθέσεις 9. Διερεύνηση οφέλους εφαρμογής του συστήματος προσωρινής αποθήκευσης των απορριμμάτων μακρινών και απομονωμένων οικισμών σε press container (είτε ενός είτε συστάδας οικισμών). 10. Επέκταση και αξιοποίηση του δικτύου των πολυχρηστικών νησίδων, ώστε να φιλοξενούν περιέκτες για διακριτά ρεύματα. 11. Εγκατάσταση ημιβυθιζόμενων κάδων για σύμμεικτα και οργανικά απόβλητα στο παραλιακό μέτωπο (Παραλία, Κορινός, Ολυμπιακή Ακτή). Θα εξεταστεί το ενδεχόμενο προμήθειας διαμερισματοποιημένων βυθιζόμενων κάδων. 12. Επέκταση και αναβάθμιση του ΧΥΤΑ Κατερίνης και μετατροπή του σε ΧΥΤΥ- τη μεταβατική περίοδο τα ΑΣΑ θα οδηγούνται στην Κοζάνη 13. Κατασκευή και λειτουργία ΜΕΑ: Σενάριο 1- Κατασκευή ΜΕΑ ΠΕ Πιερίας εντός ορίων του Δήμου Κατερίνης. Ο Δήμος Κατερίνης είναι διαθέσιμος, όσον αφορά τα σύμμεικτα απόβλητα, να χωροθετήσει εντός των ορίων του ΜΕΑ που θα λειτουργεί είτε από το ΦΟΔΣΑ ΚΜ είτε από το Δήμο, και θα δέχεται τα ΑΣΑ των 3 Δήμων της ΠΕ Πιερίας. (Σε Σελίδα 4

5 αυτή την περίπτωση θα πρέπει να προηγηθεί σύμφωνο συνεργασίας με τους άλλους 2 Δήμους). Σενάριο 2- κοινή ΜΕΑ ΠΕ Πιερίας, Πέλλας, Ημαθίας σε κατάλληλη περιοχή με κριτήρια βιωσιμότητας της εγκατάστασης, συνυπολογισμένων των μεταφορικών κοστών. Σενάριο 3- εξυπηρέτηση από ΜΕΑ δυτικού τομέα ΠΚΜ 14. Κατασκευή μονάδας ενεργειακής αξιοποίησης δευτερογενούς καυσίμου εντός ορίων του Δήμου 15. Κατασκευή και λειτουργία Πράσινων Σημείων 3 ΠΣ υψηλής αισθητικής στην παραλία (Παραλία, Κορινός, Ολυμπιακή Ακτή), 4-5 νησίδες (μικροί χώροι προσωρινής απόθεσης) σε οικισμούς ανάλογα με τις ανάγκες, 1 μεγάλο ΠΣ στη ΔΕ Κατερίνης. Θα γίνει διερεύνηση αναγκαιότητας και βιωσιμότητας κινητού ΠΣ. 16. Διερεύνηση δράσεων για δικτύωση ομοιόμορφης εξεύρεσης αγορών μαζί με ΠΣ άλλων περιοχών. Δημιουργία δηλαδή δικτύου χρηστών που θα λαμβάνουν και θα ανακυκλώνουν ή προωθούν προς επαναχρησιμοποίηση υλικά από ΠΣ. Η δημιουργία ενός δικτύου με μια λίστα των χρηστών θα ήταν αναγκαία για τη βιώσιμη λειτουργία τέτοιων κέντρων*. 17. Εφαρμογή Ανταποδοτικής κάρτας του πολίτη/ ανακυκλωτή. Προτείνεται η δημιουργία και η λειτουργία ανταποδοτικής κάρτας του πολίτη τόσο στα νοικοκυριά που συμμετέχουν ενεργά στα προγράμματα ΔσΠ όσο και στους πολίτες που μεταφέρουν υλικά στα πράσινα σημεία, έτσι ώστε οι πολίτες να λαμβάνουν εκπτώσεις σε υπηρεσίες του Δήμου (πχ δωρεάν compost σε νοικοκυριά με κήπους κ.λπ) και επιχειρήσεις (εμπορικά καταστήματα περιοχής, φροντιστήρια, πολιτιστικά κέντρα, γυμναστήρια και άλλα) ανάλογα με τις ποσότητες των υλικών που ανακυκλώνουν και επαναχρησιμοποιούν. Επίσης, η κάρτα μπορεί να εφαρμοστεί σε σχολικές μονάδες, όπου σε όποια σχολεία επιτυγχάνονται υψηλά ποσοστά ΔσΠ (συνεργασία εκπαιδευτικών με συλλόγους γονέων και κηδεμόνων) θα λαμβάνουν υψηλούς πόντους στην κάρτα. 18. Εκτροπή υπολοίπων ρευμάτων (ΑΗΗΕ, ΑΕΚΚ, ΟΤΚΖ, μπαταρίες, συσσωρευτές κλπ) στο δίκτυο ΠΣ και συνεργασία με ΣΕΔ 19. Εφαρμογή προγράμματος για ανάκτηση συσκευασιών φυτοφαρμάκων 20. Δράσεις ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης κυρίως σε σχολεία, καταστήματα κλπ. Ενδεικτικές Δράσεις του προγράμματος αποτελούν*: Σύνταξη σχεδίου δράσης για την προώθηση της ανακύκλωσης Παραγωγή έντυπου ενημερωτικού και διαφημιστικού υλικού Διαφημιστική καμπάνια Εκστρατεία ενημέρωσης για την προστασία του περιβάλλοντος μέσω της διαχείρισης των απορριμμάτων Καταχωρήσεις σε ΜΜΕ-Δελτία Τύπου Ημερίδες Συμμετοχικές διαδικασίες και πρακτικές-εφαρμογές από την Α και Β εκπαίδευση. Σύνταξη ειδικής έκδοσης και παρουσίαση αποτελεσμάτων. 21. Συνεργασία της εκκλησίας και συλλόγων στην εφαρμογή των προγραμμάτων ΔσΠ και ενίσχυση του εθελοντισμού Σελίδα 5

6 22. Διερεύνηση υλοποίησης πιλοτικού προγράμματος αξιοποίησης συσκευασιών σε συνεργασία με τη Syngenta Άξονας 3: Βελτιστοποίηση του συστήματος συλλογής 1. Παρακολούθηση και αξιολόγηση των αποτελεσμάτων (δεικτών) του συστήματος ΕΡΜΗΣ 2. Εκτίμηση νέων συχνοτήτων συλλογής ανά ρεύμα σύμφωνα με τις ανάγκες της κάθε περιοχής 3. Αντικατάσταση παλαιών απορριμματοφόρων και προμήθεια νέων ανάλογα με τις ανάγκες των νέων ρευμάτων 4. Βελτιστοποίηση διαδρομών (μελέτη routing) 5. Κατασκευή ΣΜΑ στη θέση του αμαξοστασίου του Δήμου Κατερίνης *Δυνατότητα εφαρμογής κοινοτικού προγράμματος (και χρηματοδότησης) Σελίδα 6