ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ Κατάλογος της ΕΕ που περιλαμβάνει πρόσωπα, ομάδες και οντότητες στις οποίες εφαρμόζονται ειδικά μέτρα για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας 6 Φεβρουαρίου 2008 Η ΕΕ θέσπισε για πρώτη φορά περιοριστικά μέτρα κατά προσώπων και οντοτήτων που ενέχονται σε τρομοκρατικές πράξεις το Δεκέμβριο 2001, μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου του ιδίου έτους. Ο κατάλογος της ΕΕ καταρτίστηκε προκειμένου να εφαρμοστεί η απόφαση 1373 (2001) του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, η οποία εγκρίθηκε δυνάμει του κεφαλαίου VII του καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ. Προς το σκοπό αυτό, η ΕΕ καθόρισε κοινή θέση αριθ. 2001/931/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου για την εφαρμογή ειδικών μέτρων για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και εξέδωσε τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2580/2001 του Συμβουλίου για τη λήψη ειδικών περιοριστικών μέτρων κατά ορισμένων προσώπων και οντοτήτων με σκοπό την καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Η κοινή θέση 2001/931/ΚΕΠΠΑ θεσπίζει τα κριτήρια για την εγγραφή στον κατάλογο προσώπων, ομάδων ή οντοτήτων που ενέχονται σε τρομοκρατικές πράξεις και προσδιορίζει τις πράξεις που συνιστούν τρομοκρατικές πράξεις. Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2580/2001 του Συμβουλίου προβλέπει τη δέσμευση όλων των κεφαλαίων, άλλων χρηματικών περιουσιακών στοιχείων και οικονομικών πόρων που ανήκουν στα συγκεκριμένα πρόσωπα, στις ομάδες και οντότητες. Επιπλέον, ορίζει ότι κανένα κεφάλαιο, άλλο χρηματικό περιουσιακό στοιχείο ή οικονομικός πόρος δεν διατίθεται, άμεσα ή έμμεσα σε αυτούς. Προβλέπει επίσης εξαιρέσεις για ανθρωπιστικούς λόγους, επιτρέποντας τη χρήση χρηματικών περιουσιακών στοιχείων σε ορισμένες περιστάσεις όπως οι πληρωμές για είδη διατροφής, φάρμακα ή νομικά έξοδα. Κάθε πρόσωπο, ομάδα και οντότητα από τον κατάλογο που επισυνάπτεται στην κοινή θέση 2001/931/ΚΕΠΠΑ και στις μεταγενέστερες τροποποιήσεις, υπόκειται σε ενισχυμένα μέτρα που αφορούν την αστυνομική και δικαστική συνεργασία σε ποινικές υποθέσεις, στα πλαίσια της συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Επιπλέον, αυτά τα πρόσωπα, οι ομάδες και οι οντότητες που περιλαμβάνονται επίσης στον κατάλογο του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2580/2001 του Συμβουλίου υπόκεινται σε δέσμευση περιουσιακών στοιχείων που εφαρμόζεται από την Ευρωπαϊκή Κοινότητα. ΤΥΠΟΣ Rue de la Loi, 175 B 1048 ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ Τηλ.: +32 (0) Φαξ: +32 (0) press.office@consilium.europa.eu

2 Ο κατάλογος της ΕΕ είναι διαφορετικός από το καθεστώς της ΕΕ για την εφαρμογή της απόφασης του Συμβουλίου Ασφαλείας 1390 (2002) του ΟΗΕ για τη δέσμευση κεφαλαίων προσώπων και οντοτήτων που συνδέονται με τον Ουσάμα Μπιν Λάντεν, το δίκτυο της Αλ Κάιντα και τους Ταλιμπάν (κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 881/2002 του Συμβουλίου). Κριτήρια για εγγραφή στον κατάλογο Η κοινή θέση 2001/931/ΚΕΠΠΑ εφαρμόζεται σε πρόσωπα, ομάδες και οντότητες που ενέχονται σε τρομοκρατικές πράξεις, όταν έχει ληφθεί απόφαση από αρμόδια αρχή σε σχέση με το συγκεκριμένο πρόσωπο, την ομάδα ή την οντότητα. Η απόφαση αυτή μπορεί να αφορά την έναρξη ανακριτικών πράξεων ή ποινικής διώξεως για μια τρομοκρατική πράξη ή την απόπειρα τέλεσης ή τη διευκόλυνση μιας τέτοιας πράξης βάσει σοβαρών και αξιόπιστων αποδείξεων ή ενδείξεων, είτε καταδίκη για τέτοιες πράξεις. Αρμόδια αρχή είναι η δικαστική αρχή, ή, εάν δικαστικές αρχές δεν έχουν αρμοδιότητα στον τομέα αυτό, ισοδύναμη αρμόδια αρχή. Τι συνιστά τρομοκρατική πράξη δυνάμει της κοινής θέσης 2001/931/ΚΕΠΠΑ; Το άρθρο 1 παράγραφος 3 της κοινής θέσης 2001/931/ΚΕΠΠΑ ορίζει το νόημα της «τρομοκρατικής πράξης». «Τρομοκρατική πράξη» νοείται εκ προθέσεως πράξη η οποία, εκ της φύσεώς της ή των συνθηκών της είναι δυνατόν να προσβάλει σοβαρά χώρα ή διεθνή οργανισμό, όπως ορίζεται ως αξιόποινη πράξη από το εθνικό δίκαιο. Μεταξύ άλλων, τρομοκρατική πράξη είναι μια από τις ακόλουθες : προσβολή κατά της ζωής προσώπου, η οποία είναι δυνατόν να επιφέρει το θάνατο, προσβολή κατά της σωματικής ακεραιότητας προσώπου, απαγωγή ή αρπαγή προσώπων, πρόκληση μαζικών καταστροφών σε κυβερνητικές ή δημόσιες εγκαταστάσεις, συγκοινωνιακά συστήματα, εγκαταστάσεις υποδομής, κατάληψη αεροσκαφών ή πλοίων ή άλλων μέσων μαζικής μεταφοράς ή μεταφοράς εμπορευμάτων, κατασκευή, κατοχή, κτήση, μεταφορά, προμήθεια ή χρήση πυροβόλων όπλων, εκρηκτικών υλών, πυρηνικών βιολογικών και χημικών όπλων, συμμετοχή στις δραστηριότητες τρομοκρατικής ομάδας, μεταξύ άλλων με την παροχή σε αυτήν πληροφοριών ή υλικών μέσων ή με τη χρηματοδότηση των δραστηριοτήτων της, έχοντας επίγνωση του γεγονότος ότι η συμμετοχή αυτή θα συμβάλει στις εγκληματικές δραστηριότητες της ομάδας. Προκειμένου οι πράξεις αυτές να νοούνται ως τρομοκρατικές πράξεις πρέπει να διαπράττονται με σκοπό να εκφοβίσουν σοβαρά έναν πληθυσμό, ή να εξαναγκάσουν αδικαιολόγητα μια κυβέρνηση ή έναν διεθνή οργανισμό να εκτελέσει ή να παραλείψει οποιαδήποτε πράξη, ή να αποσταθεροποιήσουν σοβαρά ή να καταστρέψουν τις θεμελιώδεις πολιτικές, συνταγματικές, οικονομικές ή κοινωνικές δομές μιας χώρας ή ενός διεθνούς οργανισμού. 2

3 Διαδικασία Κατά το πρώτο εξάμηνο του 2007, το Συμβούλιο προέβη σε ενδελεχή επανεξέταση και παγίωση των διαδικασιών του για την εγγραφή και τη διαγραφή από τον κατάλογο προσώπων, ομάδων και οντοτήτων σύμφωνα με την κοινή θέση 2001/931/ΚΕΠΠΑ και τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2580/2001 του Συμβουλίου. Ως αποτέλεσμα της επανεξέτασης αυτής, συμφωνήθηκαν συγκεκριμένες βελτιώσεις προκειμένου να καθιερωθεί σαφέστερη και περισσότερο διαφανής διαδικασία. Τα κύρια στοιχεία της εφαρμοστέας διαδικασίας εκτίθενται κατωτέρω. Συστάθηκε νέα ομάδα, η ομάδα για την υλοποίηση της κοινής θέσης 2001/931/ΚΕΠΠΑ για την εφαρμογή ειδικών μέτρων για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας» (Ομάδα ΚΘ 931), στην οποία ανατέθηκε η εξέταση προτάσεων για εγγραφές και διαγραφές από τον κατάλογο και για την προετοιμασία τακτικής εξέτασης του καταλόγου από το Συμβούλιο, όπως προβλέπεται στο άρθρο 1 παράγραφος 6 της κοινής θέσης 2001/931/ΚΕΠΠΑ. Η Ομάδα ΚΘ 931 αντικαθιστά τον ανεπίσημο μηχανισμό διαβούλευσης μεταξύ κρατών μελών ο οποίος ίσχυε από το Πρόσωπα, ομάδες και οντότητες μπορούν να συμπεριληφθούν στο κατάλογο με βάση προτάσεις που υποβάλλονται από κράτη μέλη ή από τρίτα κράτη. Όλες οι σχετικές πληροφορίες πρέπει να υποβάλλονται προς υποστήριξη προτάσεων για εγγραφή στον κατάλογο. Οι πληροφορίες αυτές κυκλοφορούν στις αντιπροσωπίες των κρατών μελών προς συζήτηση στα πλαίσια της Ομάδας ΚΘ 931. Η Ομάδα ΚΘ 931 εξετάζει και αξιολογεί τις πληροφορίες με στόχο την εγγραφή ή τη διαγραφή από τον κατάλογο προσώπων, ομάδων και οντοτήτων, και την αξιολόγηση κατά πόσον οι πληροφορίες πληρούν τα κριτήρια της κοινής θέσης 2001/931/ΚΕΠΠΑ. Κατόπιν τούτου προβαίνει σε συστάσεις για εγγραφή ή διαγραφή από τον κατάλογο που αντικατοπτρίζονται στις αναγκαίες νομικές πράξεις, οι οποίες θα θεσπισθούν από το Συμβούλιο και θα δημοσιευθούν στην Επίσημη Εφημερίδα. Διασφαλίζεται, ως αρμόζει, ο εμπιστευτικός χαρακτήρας των διαδικασιών στα πλαίσια της Ομάδας ΚΘ 931. Αιτιολογική έκθεση Για κάθε πρόσωπο, ομάδα και οντότητα που υπόκειται σε περιοριστικά μέτρα δυνάμει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2580/2001 του Συμβουλίου, το Συμβούλιο παρουσιάζει αιτιολογική έκθεση η οποία είναι αρκετά λεπτομερής ώστε να επιτρέπει σε όσους εγγράφονται στον κατάλογο να κατανοήσουν τους λόγους της εγγραφής τους και να επιτρέψει στα κοινοτικά δικαστήρια να ασκήσουν την αρμοδιότητα ελέγχου τους, όταν ασκείται επίσημη προσφυγή κατά της εγγραφής στον κατάλογο. Η αιτιολογική έκθεση αποσαφηνίζει τον τρόπο με τον οποίο πληρούνται τα κριτήρια που τίθενται στην κοινή θέση 2001/931/ΚΕΠΠΑ. Αρχίζει με τη δήλωση ότι το συγκεκριμένο πρόσωπο, η ομάδα ή η οντότητα ενέχονται σε τρομοκρατικές πράξεις. Περιλαμβάνει τα ακόλουθα ειδικά στοιχεία : τρομοκρατικές πράξεις που διαπράχθηκαν αναφορικά με τις σχετικές διατάξεις της κοινής θέσης 2001/931/ΚΕΠΠΑ, 3

4 φύση ή ταυτοποίηση της αρμόδιας αρχής η οποία έλαβε απόφαση σε σχέση με το συγκεκριμένο πρόσωπο, την ομάδα ή την οντότητα, τύπος της απόφασης που ελήφθη, με αναφορά στις σχετικές διατάξεις της κοινής θέσης 2001/931/ΚΕΠΠΑ. Κοινοποίηση Αφού λάβει το Συμβούλιο απόφαση για εγγραφή σε κατάλογο, η Γραμματεία του Συμβουλίου ενημερώνει κάθε πρόσωπο, ομάδα και οντότητα που υπόκεινται σε περιοριστικά μέτρα δυνάμει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2580/2001 του Συμβουλίου, αποστέλλοντας επιστολή κοινοποίησης στη διεύθυνσή τους, όταν αυτό είναι πρακτικά δυνατό. Η επιστολή περιλαμβάνει τα ακόλουθα στοιχεία : περιγραφή των ληφθέντων περιοριστικών μέτρων, αναφορά στις διαθέσιμες ανθρωπιστικές εξαιρέσεις, την αιτιολογική έκθεση του Συμβουλίου για τους λόγους της εγγραφής στον κατάλογο, αναφορά στη δυνατότητα του προσώπου, της ομάδας ή της οντότητας να αποστείλουν φάκελο στο Συμβούλιο με υποστηρικτικά έγγραφα, ζητώντας την επανεξέταση της εγγραφής τους στον κατάλογο, αναφορά στη δυνατότητα προσφυγής στο Πρωτοδικείο σύμφωνα με τη συνθήκη ΕΚ, αίτημα για συναίνεση του εγγεγραμμένου στον κατάλογο προσώπου, ομάδας ή οντότητας να δώσει δημόσια πρόσβαση στην αιτιολογική έκθεση. Επιπλέον, δημοσιεύεται ανακοίνωση στην Επίσημη Εφημερίδα με την οποία ενημερώνονται τα πρόσωπα, οι ομάδες και οι οντότητες που υπόκεινται σε περιοριστικά μέτρα δυνάμει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2580/2001 του Συμβουλίου σχετικά με τα στοιχεία αυτά. Η ανακοίνωση αυτή χρησιμεύει επίσης για την ενημέρωση των προσώπων, των ομάδων και των οντοτήτων, η διεύθυνση των οποίων δεν είναι γνωστή σχετικά με τη δυνατότητα να λάβουν την αιτιολογική έκθεση του Συμβουλίου που τους αφορά. Διαδικασία επανεξέτασης Το Συμβούλιο επανεξετάζει τον κατάλογο κατά τακτά διαστήματα και τουλάχιστον κάθε έξι μήνες. Τα κράτη μέλη αλληλοενημερώνονται σχετικά με κάθε νέο γεγονός και εξέλιξη που αφορά τις εγγραφές στον κατάλογο. Στην επιστολή κοινοποίησης, τα περί των οποίων πρόκειται πρόσωπα, οι ομάδες και οι οντότητες καλούνται να γνωστοποιήσουν τις απόψεις τους. Για τους σκοπούς της επανεξέτασης, η Ομάδα ΚΘ 931 προβαίνει σε ενδελεχή αξιολόγηση ως προς το κατά πόσον εξακολουθούν να ισχύουν οι λόγοι για κάθε εγγραφή στον κατάλογο. Λαμβάνει υπόψη κάθε σχετική εκτίμηση, μεταξύ άλλων, του ιστορικού ανάμειξης του προσώπου, της ομάδας ή της οντότητας σε τρομοκρατικές πράξεις στο παρελθόν, του ισχύοντος καθεστώτος της ομάδας ή της οντότητας και τις διακριτές μελλοντικές προθέσεις του προσώπου, της ομάδας ή της οντότητας. 4

5 Μετά από αυτήν την αξιολόγηση, η Ομάδα ΚΘ 931 υποβάλλει συστάσεις οι οποίες αντικατοπτρίζονται στις αναγκαίες νομικές πράξεις που εκδίδει το Συμβούλιο. Οι νομικές πράξεις περιλαμβάνουν τους νέους καταλόγους προσώπων, ομάδων και οντοτήτων και δημοσιεύονται στην Επίσημη Εφημερίδα. Οι ομάδες, τα πρόσωπα και οι οντότητες περί των οποίων πρόκειται, ενημερώνονται για τα αποτελέσματα της επανεξέτασης με επιστολή κοινοποίησης. Εκτός από την τακτική επανεξέταση και ανεξαρτήτως αυτής, το Συμβούλιο μπορεί, οποτεδήποτε, να εκδώσει απόφαση για εγγραφή ή διαγραφή από τον κατάλογο προσώπων, ομάδων και οντοτήτων. Διαγραφή από τον κατάλογο Εκτός από τις αιτήσεις των εγγεγραμμένων στον κατάλογο προσώπων, ομάδων και οντοτήτων, μπορεί να υποβληθεί αίτηση για διαγραφή από τον κατάλογο από κράτος μέλος ή από τρίτο κράτος το οποίο έχει προτείνει αρχικά την εν λόγω εγγραφή. Όλες οι αιτήσεις για διαγραφή από τον κατάλογο συζητούνται στα πλαίσια της Ομάδας ΚΘ 931 ως ζήτημα προτεραιότητας. Η διαγραφή από τον κατάλογο είναι ενδεδειγμένη όταν δεν πληρούνται πλέον τα κριτήρια για εγγραφή στον κατάλογο που εκτίθενται στην κοινή θέση 2001/931/ΚΕΠΠΑ. Η διαγραφή από τον κατάλογο μπορεί επίσης να είναι ενδεδειγμένη σε άλλες περιπτώσεις, π.χ. σε περίπτωση θανάτου του εγγεγραμμένου προσώπου ή εκκαθάρισης εγγεγραμμένης στον κατάλογο οντότητας. Η τακτική επανεξέταση που πραγματοποιείται από το Συμβούλιο έχει οδηγήσει σε διαγραφή από τον κατάλογο 10 προσώπων και πέντε ομάδων και οντοτήτων από το Ο ισχύον κατάλογος Ένας νέος κατάλογος δημοσιεύτηκε στις 22 Δεκεμβρίου 2007 (ΕΕ L 340, σελ. 109). Ο κατάλογος περιλαμβάνει 54 πρόσωπα και 48 ομάδες και οντότητες. Από αυτούς, 35 πρόσωπα και 30 ομάδες και οντότητες υπόκεινται σε περιοριστικά μέτρα (δέσμευση περιουσιακών στοιχείων) σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2580/2001 του Συμβουλίου. Για να αποτυπωθούν τα προαναφερόμενα, δημοσιεύτηκαν στην Επίσημη Εφημερίδα δύο νομικές πράξεις : κοινή θέση σχετικά με την ενημέρωση της κοινής θέσης 2001/931/ΚΕΠΠΑ, με την οποία εγγράφονται στον κατάλογο όλα τα πρόσωπα, οι ομάδες και οι οντότητες που ενέχονται σε τρομοκρατικές πράξεις και στα οποία εφαρμόζεται η τελευταία κοινή θέση, και απόφαση του Συμβουλίου που εκδόθηκε με βάση τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2580/2001 του Συμβουλίου, η οποία ορίζει τα πρόσωπα, τις ομάδες και τις οντότητες, μεταξύ αυτών που εγγράφονται στο κατάλογο της κοινής θέσης, τα οποία υπόκεινται επίσης σε περιοριστικά μέτρα που προβλέπονται στον κανονισμό αυτό. Επιπλέον, ανακοίνωση με τα στοιχεία που αναφέρονται στο τμήμα «κοινοποίηση» δημοσιεύθηκε επίσης στη σειρά «C» της Επίσημης Εφημερίδας. Αναμένεται να δημοσιευτεί νέος κατάλογος τον Ιούνιο 2008 κατόπιν της επόμενης τακτικής επανεξέτασης. 5

6 Ποιες εναλλακτικές λύσεις υπάρχουν για πρόσωπο, ομάδα ή οντότητα εγγεγραμμένη στον κατάλογο; Πρόσωπα, ομάδες και οντότητες που περιλαμβάνονται στον κατάλογο μπορούν: να ζητήσουν από το Συμβούλιο να επανεξετάσει την υπόθεσή τους, με βάση δικαιολογητικά, να προσβάλουν την απόφαση της αρμόδιας εθνικής αρχής σύμφωνα με τις εθνικές διαδικασίες, εάν υπόκεινται σε περιοριστικά μέτρα δυνάμει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2580/2001 του Συμβουλίου, να προσβάλουν την απόφαση του Συμβουλίου ενώπιον του Πρωτοδικείου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, σύμφωνα με τους όρους του άρθρου 230 παράγραφοι 4 και 5 της συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, εάν υπόκεινται σε περιοριστικά μέτρα δυνάμει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2580/2001 του Συμβουλίου, να ζητήσουν εξαιρέσεις ανθρωπιστικού χαρακτήρα για να καλύψουν βασικές ανάγκες. 6