Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, COM(2015) 292 final 2015/0131 (NLE) Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με την υπογραφή, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη της τρομοκρατίας (CETS αριθ. 196) EL EL

2 1. ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Η Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη της τρομοκρατίας, η οποία εγκρίθηκε από την Επιτροπή Υπουργών κατά την 925η συνεδρίασή της και άνοιξε προς υπογραφή στις 16 Μαΐου 2005 στη Βαρσοβία, αποσκοπεί να λάβει αποτελεσματικά μέτρα για την πρόληψη της τρομοκρατίας, ενώ παράλληλα σέβεται ιδίως το κράτος δικαίου και τις δημοκρατικές αξίες, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες. Τα εν λόγω μέτρα αφορούν ειδικότερα ποινικά αδικήματα προπαρασκευαστικού χαρακτήρα που ενδέχεται να οδηγήσουν στη διάπραξη τρομοκρατικών πράξεων, ήτοι δημόσια πρόκληση για τέλεση τρομοκρατικού εγκλήματος, καθώς και στρατολόγηση και εκπαίδευση τρομοκρατών. Τα μέτρα αυτά συμπληρώνονται ειδικότερα από διατάξεις για την πρόληψη και τη διεθνή συνεργασία σε ποινικές υποθέσεις. Υπάρχει εκτενές σύνολο νομικών πράξεων της ΕΕ οι οποίες διέπουν τους διάφορους τομείς που καλύπτονται από τη σύμβαση. Η σύμβαση τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιουνίου 2007 και έχει κυρωθεί από 32 χώρες. Η σύμβαση είναι ανοικτή προς υπογραφή από την Ευρωπαϊκή Ένωση (άρθρο 23 της σύμβασης). Η Ένωση έχει αρμοδιότητα να υπογράψει τη σύμβαση και μπορεί να καταστεί συμβαλλόμενο μέρος της σύμβασης μαζί με τα κράτη μέλη, στον βαθμό που η σύμβαση εμπίπτει στην αρμοδιότητα της Ένωσης. Στις 19 Μαΐου 2015, η Επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης ενέκρινε το πρόσθετο πρωτόκολλο που συμπληρώνει τη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη της τρομοκρατίας (CETS αριθ. 196). Η Επιτροπή υπέβαλε, μαζί με την παρούσα πρόταση, πρόταση απόφασης του Συμβουλίου που επιτρέπει την υπογραφή του πρόσθετου πρωτοκόλλου εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης ΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ 2.1. Ο σκοπός και το περιεχόμενο της Σύμβασης για την πρόληψη της τρομοκρατίας Σκοπός της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη της τρομοκρατίας είναι να ενισχύσει τις προσπάθειες των μερών για πρόληψη της τρομοκρατίας και των αρνητικών επιπτώσεών της στην πλήρη άσκηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ιδίως του δικαιώματος στη ζωή, τόσο με τη λήψη μέτρων σε εθνικό επίπεδο όσο και μέσω της διεθνούς συνεργασίας (άρθρο 2). Επομένως, η σύμβαση ποινικοποιεί τις ακόλουθες πράξεις, όταν διαπράττονται εκ προθέσεως: δημόσια πρόκληση για τέλεση τρομοκρατικού εγκλήματος (άρθρο 5), στρατολόγηση τρομοκρατών (άρθρο 6), εκπαίδευση τρομοκρατών (άρθρο 7) καθώς και συνέργεια, ηθική αυτουργία και απόπειρα σε σχέση με τα ανωτέρω εγκλήματα (τα λεγόμενα «συναφή εγκλήματα» όπως ορίζονται στο άρθρο 9). Το άρθρο 1 ορίζει την έννοια του «τρομοκρατικού εγκλήματος» παραπέμποντας στις πράξεις που απαριθμούνται στο προσάρτημα I της σύμβασης. Οι εν λόγω διατάξεις που ορίζουν τα ποινικά αδικήματα συμπληρώνονται από διατάξεις που στοιχειοθετούν την ευθύνη νομικών οντοτήτων για τα ανωτέρω αδικήματα (άρθρο 10) και 1 COM(2015) 291 final EL 2 EL

3 καθορίζουν τους όρους σχετικά με τις κυρώσεις και τις ποινές (άρθρο 11). Η θέσπιση, η θέση σε ισχύ και η εφαρμογή της ποινικοποίησης των αδικημάτων αυτών υπόκεινται στους όρους και τις διασφαλίσεις των θεμελιωδών δικαιωμάτων όπως ορίζονται στο άρθρο 12. Η σύμβαση θεσπίζει κανόνες περί δικαιοδοσίας για τα αδικήματα που καλύπτει (άρθρο 14). Θεσπίζει την υποχρέωση διερεύνησης (άρθρο 15) και την υποχρέωση δίωξης ή έκδοσης (άρθρο 18). Τα εν λόγω μέτρα συνοδεύονται από κανόνες σχετικά με την προστασία, την αποζημίωση και τη στήριξη των θυμάτων τρομοκρατίας (άρθρο 13), τις εθνικές πολιτικές πρόληψης (άρθρο 3) και τη διεθνή συνεργασία για την πρόληψη (άρθρο 4). Η σύμβαση περιλαμβάνει επίσης διάφορες διατάξεις που αποσκοπούν στην ενίσχυση της διεθνούς συνεργασίας σε ποινικές υποθέσεις μέσω της αμοιβαίας δικαστικής συνδρομής, όπως η αυθόρμητη ανταλλαγή πληροφοριών (άρθρα 17 και 22) και η έκδοση (άρθρα 19, 20 και 21), με την επιφύλαξη ρήτρας κατά των διακρίσεων (άρθρο 21). Η σύμβαση προβλέπει ότι είναι ανοικτή προς υπογραφή από την Ευρωπαϊκή Ένωση (άρθρο 23 παράγραφος 1). Επιπλέον, περιλαμβάνει «ρήτρα αποσύνδεσης», η οποία διασφαλίζει ότι στις σχέσεις μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης εφαρμόζονται οι ενωσιακοί κανόνες (άρθρο 26 παράγραφος 3) Η νομική βάση για την προτεινόμενη απόφαση Κατά πάγια νομολογία, η επιλογή της νομικής βάσης ενός μέτρου της ΕΕ πρέπει να στηρίζεται σε αντικειμενικά στοιχεία που επιδέχονται δικαστικό έλεγχο, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται ο σκοπός και το περιεχόμενο του μέτρου 2. Αν από την εξέταση ενός μέτρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης προκύπτει ότι αυτό επιδιώκει διττό σκοπό ή ότι απαρτίζεται από δύο συστατικά μέρη και ότι ο ένας από τους σκοπούς ή από τα μέρη αυτά μπορεί να χαρακτηριστεί ως κύριου ή πρωτεύοντος χαρακτήρα, ενώ ο δεύτερος απλώς ως παρεπόμενου χαρακτήρα, το μέτρο πρέπει να στηρίζεται σε μία και μόνο νομική βάση, ήτοι εκείνη που απαιτείται από τον κύριο ή πρωτεύοντα σκοπό ή από το κύριο ή πρωτεύον συστατικό μέρος 3. Σε περίπτωση που αποδεικνύεται ότι το μέτρο επιδιώκει διάφορους σκοπούς, οι οποίοι συνδέονται άρρηκτα μεταξύ τους, χωρίς ο ένας να είναι δευτερεύων και έμμεσος σε σχέση με τον άλλον, τα μέτρα αυτά πρέπει να στηρίζονται στις αντίστοιχες διαφορετικές νομικές βάσεις, εκτός εάν οι διαδικασίες που προβλέπονται για κάθε νομική βάση δεν είναι συμβατές μεταξύ τους 4. Οι ακόλουθες διατάξεις θεωρούνται οι κατάλληλες νομικές βάσεις: α) άρθρο 83 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ σχετικά με τον ορισμό των ποινικών αδικημάτων, συμπεριλαμβανομένων των συναφών αδικημάτων β) άρθρο 84 της ΣΛΕΕ σχετικά με την πρόληψη του εγκλήματος γ) άρθρα 82 και 87 παράγραφος 2 της ΣΛΕΕ όσον αφορά την αστυνομική και δικαστική συνεργασία σε ποινικές υποθέσεις. Οι διαδικασίες που προβλέπονται για τις εν λόγω νομικές βάσεις είναι συμβατές μεταξύ τους Βλ., για παράδειγμα, υπόθεση C-490/10, Κοινοβούλιο κατά Συμβουλίου, EU:C:2012:525, σκέψη 44 και εκεί παρατιθέμενη νομολογία. C-490/10, Κοινοβούλιο κατά Συμβουλίου, σκέψη 45. C-490/10, Κοινοβούλιο κατά Συμβουλίου, σκέψη 46. EL 3 EL

4 2.3. Η αναγκαιότητα της προτεινόμενης απόφασης Η Επιτροπή υπέβαλε, μαζί με την παρούσα πρόταση, πρόταση απόφασης του Συμβουλίου που επιτρέπει την υπογραφή του πρόσθετου πρωτοκόλλου εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το άρθρο 10 του πρόσθετου πρωτοκόλλου ορίζει ότι το πρόσθετο πρωτόκολλο είναι ανοικτό προς υπογραφή από τα συμβαλλόμενα μέρη της σύμβασης. Ως εκ τούτου, η έκδοση απόφασης του Συμβουλίου που επιτρέπει την υπογραφή της σύμβασης εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης συνιστά απαραίτητη προϋπόθεση για την έκδοση απόφασης του Συμβουλίου που επιτρέπει την υπογραφή του πρόσθετου πρωτοκόλλου εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 3. ΕΔΑΦΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ Σύμφωνα με το πρωτόκολλο 22 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, το πρόσθετο πρωτόκολλο που υπεγράφη και τελικά συνήφθη από την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι δεσμευτικό και εφαρμόζεται σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ με εξαίρεση τη Δανία. Σύμφωνα με το πρωτόκολλο 21 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, το πρόσθετο πρωτόκολλο που υπεγράφη και τελικά συνήφθη από την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι δεσμευτικό και εφαρμόζεται στο Ηνωμένο Βασίλειο μόνο εφόσον το εν λόγω κράτος μέλος κοινοποιήσει στο Συμβούλιο την επιθυμία του να συμμετάσχει στην έκδοση και εφαρμογή της παρούσας πράξης. EL 4 EL

5 2015/0131 (NLE) Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με την υπογραφή, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη της τρομοκρατίας (CETS αριθ. 196) ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ, Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 82, το άρθρο 83 παράγραφος 1, το άρθρο 84 και το άρθρο 87 παράγραφος 2, σε συνδυασμό με το άρθρο 218 παράγραφος 5, Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Εκτιμώντας τα ακόλουθα: (1) Το άρθρο 23 της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη της τρομοκρατίας (CTS αριθ. 196 «η σύμβαση») ορίζει ότι η σύμβαση είναι ανοικτή προς υπογραφή από την Ευρωπαϊκή Ένωση. (2) Την 1η Απριλίου 2015, το Συμβούλιο εξουσιοδότησε την Επιτροπή να αρχίσει διαπραγματεύσεις για το πρόσθετο πρωτόκολλο της σύμβασης («το πρόσθετο πρωτόκολλο»). (3) Στις 19 Μαΐου 2015, η Επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης ενέκρινε το πρόσθετο πρωτόκολλο. Η Επιτροπή υπέβαλε στο Συμβούλιο πρόταση απόφασης του Συμβουλίου που επιτρέπει την υπογραφή του πρόσθετου πρωτοκόλλου εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. (4) Το άρθρο 10 του πρόσθετου πρωτοκόλλου ορίζει ότι το πρόσθετο πρωτόκολλο είναι ανοικτό προς υπογραφή από τα συμβαλλόμενα μέρη της σύμβασης. (5) Ως εκ τούτου, η σύμβαση θα πρέπει να υπογραφεί εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. (6) [Σύμφωνα με το άρθρο 3 του πρωτοκόλλου 21 για τη θέση του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ιρλανδίας όσον αφορά τον χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης, το οποίο προσαρτάται στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και στη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το Ηνωμένο Βασίλειο κοινοποίησε την επιθυμία του να συμμετάσχει στην έκδοση και εφαρμογή της παρούσας απόφασης.] (7) Ή: [Σύμφωνα με τα άρθρα 1 και 2 του πρωτοκόλλου 21 για τη θέση του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ιρλανδίας όσον αφορά τον χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης, το οποίο προσαρτάται στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και στη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και με την επιφύλαξη του άρθρου 4 του εν λόγω πρωτοκόλλου, το Ηνωμένο Βασίλειο δεν συμμετέχει στην έκδοση της παρούσας απόφασης και δεν δεσμεύεται από αυτήν ούτε υπόκειται στην εφαρμογή της.] (8) Σύμφωνα με τα άρθρα 1 και 2 του πρωτοκόλλου 22 σχετικά με τη θέση της Δανίας, το οποίο προσαρτάται στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και στη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Δανία δεν συμμετέχει στην έκδοση της EL 5 EL

6 παρούσας απόφασης και δεν δεσμεύεται από αυτήν ούτε υπόκειται στην εφαρμογή της, ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ: Άρθρο 1 Η υπογραφή της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη της τρομοκρατίας (CETS αριθ. 196) εγκρίνεται εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με την επιφύλαξη της σύναψης της εν λόγω σύμβασης. Το κείμενο της προς υπογραφή συμφωνίας επισυνάπτεται στην παρούσα απόφαση. Άρθρο 2 Η Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου καταρτίζει την πράξη εξουσιοδότησης του(των) προσώπου(-ων) που θα ορίσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την υπογραφή της σύμβασης, με την επιφύλαξη της σύναψής της. Άρθρο 3 Η παρούσα απόφαση αρχίζει να ισχύει από την έκδοσή της. Βρυξέλλες, Για το Συμβούλιο Ο Πρόεδρος EL 6 EL