ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2017 Β ΦΑΣΗ. Ηµεροµηνία: Σάββατο 8 Απριλίου 2017 ιάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

Transcript

1 Ε_3.Λλ3Α(ε) ΤΑΞΗ: ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ: ΜΑΘΗΜΑ: Γ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΛΑΤΙΝΙΚΑ Ηµεροµηνία: Σάββατο 8 Απριλίου 2017 ιάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΚΕΙΜΕΝΑ Claudius quinquagesimo anno aetatis suae imperium cepit mirabili quodam casu. [ ] eum latentem adgnovit; extractum imperatorem eum salutavit. Hinc ad commilitones suos eum adduxit. Ab his in castra delatus est tristis et trepidus, dum obvia turba quasi moriturum eum miseratur. Postero die Claudius imperator factus est... «Congrediamur, ut singularis proelii eventu cernatur, quanto miles Latinus Romano virtute antecellat». Tum adulescens, viribus suis confisus et cupiditate pugnandi permotus, iniussu consulis in certamen ruit; et fortior hoste, hasta eum transfixit et armis spoliavit.`.. Tum Scipio, cum se ipsum captum venisse eos existimasset, praesidium domesticorum in tecto conlocavit. Quod ut praedones animadverterunt, abiectis armis ianuae appropinquaverunt et clara voce Scipioni nuntiaverunt (incredibile auditu!) virtutem eius admiratum se venisse. Haec postquam domestici Scipioni rettulerunt, is fores reserari eosque intromitti iussit. Α1. Να γράψετε στο τετράδιό σας τη µετάφραση των παραπάνω κειµένων. Μονάδες 40 ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ ΣΕΛΙ Α: 1 ΑΠΟ 4

2 Ε_3.Λλ3Α(ε) ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Β1. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεµιά από τις παρακάτω λέξεις: quodam : την αιτιατική του ενικού αριθµού στο ουδέτερο γένος της αντίστοιχης αόριστης ουσιαστικής αντωνυµίας mirabili casu : τη γενική του άλλου αριθµού imperatorem : τη δοτική του πληθυντικού αριθµού commilitones suos : την ίδια πτώση στον άλλο αριθµό, αφού πρώτα µετατρέψετε την αντωνυµία ώστε να δηλώνει το πρώτο πρόσωπο για έναν κτήτορα tristis : το επίρρηµα στον θετικό βαθµό postero : τον ίδιο τύπο στον υπερθετικό βαθµό singularis proelii : την αιτιατική του πληθυντικού αριθµού eventu : τη δοτική του ίδιου αριθµού viribus : την αιτιατική του ενικού αριθµού certamen : την ίδια πτώση στον άλλο αριθµό fortior : τον ίδιο τύπο στην αφαιρετική του ενικού αριθµού ipsum : τον ίδιο τύπο στο ουδέτερο γένος praesidium : τη γενική του ίδιου αριθµού se (ο 2ος τύπος του 3ου αποσπάσµατος) : τον ίδιο τύπο για το δεύτερο πρόσωπο haec : την ονοµαστική του πληθυντικού αριθµού στο θηλυκό γένος Μονάδες 15 Β2. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τους παρακάτω ρηµατικούς τύπους (για τους περιφραστικούς τύπους να λάβετε υπόψη το υποκείµενο): adgnovit : το απαρέµφατο του ενεστώτα στην άλλη φωνή adduxit : το δεύτερο ενικό πρόσωπο της προστακτικής του ενεστώτα στην ίδια φωνή delatus est : το πρώτο πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής του παρατατικού στην ίδια φωνή ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ ΣΕΛΙ Α: 2 ΑΠΟ 4

3 Ε_3.Λλ3Α(ε) moriturum : το δεύτερο πληθυντικό πρόσωπο της προστακτικής του ενεστώτα miseratur : το απαρέµφατο του µέλλοντα factus est : τη γενική του πληθυντικού αριθµού του γερουνδιακού για το θηλυκό γένος congrediamur : τον ίδιο τύπο στον παρατατικό cernatur : το απαρέµφατο του παρακειµένου στην ίδια φωνή confisus : το τρίτο ενικό πρόσωπο της οριστικής του µέλλοντα και του συντ. µέλλοντα permotus : την αφαιρετική του ενικού αριθµού του ίδιου γένους της µετοχής του ενεστώτα ruit : τα απαρέµφατα του µέλλοντα και στις δύο φωνές transfixit : την αφαιρετική του σουπίνου venisse : το πρώτο πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής του υπερσυντελίκου της παθητικής περιφραστικής συζυγίας animadverterunt : το δεύτερο πληθυντικό πρόσωπο της προστακτικής του µέλλοντα στην ίδια φωνή nuntiaverunt : τον ίδιο τύπο στον µέλλοντα Μονάδες 15 Γ1α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων: extractum, eventu, hoste, ianuae, haec. Μονάδες 5 Γ1β. Να αναγνωρίσετε το είδος και τη συντακτική λειτουργία των παρακάτω προτάσεων: quanto miles Latinus Romano virtute antecellat cum se ipsum captum venisse eos existimasset Μονάδες 4 Γ1γ. postero die: Να προσδιορίσετε την έννοια του χρόνου που αποδίδεται στην παραπάνω φράση και στη συνέχεια να επιφέρετε τις απαραίτητες αλλαγές µε τέτοιο τρόπο ώστε να δηλώνεται το πόσο χρόνο διαρκεί η πράξη. Μονάδες 2 ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ ΣΕΛΙ Α: 3 ΑΠΟ 4

4 Ε_3.Λλ3Α(ε) Γ1δ. «Claudius imperium cepit»: Να µετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική. Μονάδες 3 Γ2α. eum latentem adgnovit: Στην παραπάνω πρόταση να αντικαταστήσετε την κατηγορηµατική µετοχή µε απαρέµφατο και να δηλώσετε τη νοηµατική διαφορά µεταξύ της πρότασης που δηµιουργήσατε και της αρχικής πρότασης που σας δόθηκε από το κείµενο. Μονάδες 3 Γ2β. admiratum: Να δηλώσετε τον σκοπό µε δευτερεύουσα αναφορική τελική πρόταση. Μονάδες 2 Γ2γ. abiectis armis: Να αναλύσετε τη µετοχή σε δευτερεύουσα χρονική πρόταση εισαγόµενη µε τον σύνδεσµο ubi. Μονάδες 2 Γ2δ is fores reserari eosque intromitti iussit: Ι) Στην παραπάνω πρόταση να αντικαταστήσετε τα παθητικά απαρέµφατα µε τα αντίστοιχα ενεργητικά (εννοείται από τα συµφραζόµενα ως ποιητικό αίτιο των απαρεµφάτων το προθετικό σύνολο a domesticis) και να αναπτύξετε θεωρητικά τη σύνταξη του ρήµατος iubeo, αναφέροντας παράλληλα ένα επιπλέον ρήµα µε την ίδια σύνταξη. (Μονάδες 3) ΙΙ) Στη νέα µορφή της πρότασης που έχετε δηµιουργήσει, να αντικαταστήσετε το ρήµα iussit µε το ρήµα impero (διατηρώντας το πρόσωπο, τον χρόνο, την έγκλιση και τη φωνή) και να επιφέρετε τις απαραίτητες αλλαγές. (Μονάδες 2) Μονάδες 5 Γ2ε. Tum (Scipio) interfuit praesidium domesticorum in tecto / (conloco): Στην παραπάνω φράση να συµπληρώσετε τα κενά µε τους κατάλληλους τύπους (ως υποκείµενο του απρόσωπου ρήµατος να επιλέξετε τον κατάλληλο τύπο απαρεµφάτου καθώς και την αντίστοιχη δευτερεύουσα ονοµατική-ουσιαστική πρόταση). Μονάδες 4 ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ ΣΕΛΙ Α: 4 ΑΠΟ 4

5 ΤΑΞΗ: ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ: ΜΑΘΗΜΑ: Γ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΛΑΤΙΝΙΚΑ Ηµεροµηνία: Σάββατο 8 Απριλίου 2017 ιάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α1. Ο Κλαύδιος στο πεντηκοστό έτος της ηλικίας του κατέλαβε την εξουσία από (χάρη σε) κάποιο περίεργο κι απρόσµενο γεγονός.[ ] τον αναγνώρισε που κρυβόταν αφού τον τράβηξε έξω, τον προσαγόρευσε αυτοκράτορα. Από εκεί τον οδήγησε στους συντρόφους του. Από αυτούς µεταφέρθηκε στο στρατόπεδο λυπηµένος κι έντροµος, ενώ το πλήθος που τον συναντούσε τον λυπόταν σαν να επρόκειτο να πεθάνει. Την επόµενη µέρα ο Κλαύδιος ανακηρύχτηκε αυτοκράτορας.... «Ας µονοµαχήσουµε (συγκρουστούµε), για να κριθεί από την έκβαση της µονοµαχίας πόσο ο Λατίνος στρατιώτης ξεπερνά τον Ρωµαίο σε ανδρεία». Τότε ο νεαρός, έχοντας εµπιστοσύνη στις δυνάµεις του και παρακινηµένος από την επιθυµία του για µάχη, όρµησε στον αγώνα αντίθετα µε την διαταγή του υπάτου και όντας γενναιότερος από τον εχθρό, τον διαπέρασε µε το δόρυ και τον γύµνωσε από τα όπλα.... Τότε ο Σκιπίωνας επειδή νόµισε ότι αυτοί είχαν έρθει για να συλλάβουν αυτόν τον ίδιο, εγκατέστησε στο σπίτι φρουρά από δούλους του σπιτιού (οικιακούς). Μόλις παρατήρησαν αυτό οι ληστές, αφού πέταξαν µακριά τα όπλα, πλησίασαν την πόρτα και µε δυνατή φωνή ανήγγειλαν στον Σκιπίωνα (απίστευτο στο άκουσµα!) ότι αυτοί είχαν έρθει για να θαυµάσουν την ανδρεία του. Όταν οι δούλοι µετέφεραν αυτά στον Σκιπίωνα, αυτός διέταξε να ανοιχθούν οι πόρτες και να µπουν αυτοί µέσα (να ανοίξουν τις πόρτες και να τους οδηγήσουν/βάλουν µέσα). Οι ληστές προσκύνησαν τις παραστάδες της πόρτας σαν ιερό ναό και φίλησαν µε πάθος το δεξί χέρι του Σκιπίωνα. [Η µετάφραση ακολουθεί το πρότυπο του Ψηφιακού Εκπαιδευτικού Βοηθήµατος]. ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ ΣΕΛΙ Α: 1 ΑΠΟ 5

6 Β1. Β2. quodam : quiddam mirabili casu : mirabilium casuum imperatorem : imperatoribus commilitones suos : commilitonem meum tristis : triste/tristiter postero : postremo/postumo singularis proelii : singularia proelia eventu : eventui (eventu) viribus : vim certamen : certamina fortior : fortiore ipsum : ipsum praesidium : praesidii/-i se (ο 2ος τύπος του 3ου : vos αποσπάσµατος) haec : hae [Στις συνεκφορές η κάθε λέξη βαθµολογείται µε 0,5 µονάδας]. adgnovit : adgnosci adduxit : adduc delatus est : deferremur moriturum : morere miseratur : miseraturam esse factus est : faciendarum congrediamur : congrederemur cernatur : conspectum esse confisus : confidet & confisus erit permotus : permovente ruit : ruiturum esse & rutum iri transfixit : transfixu venisse : veniendi fuissemus animadverterunt : animadvertitote nuntiaverunt : nuntiabunt [Στις περιπτώσεις που ζητούνται δύο ρηµατικοί τύποι βαθµολογείται µε 0,5 µονάδας]. ο καθένας ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ ΣΕΛΙ Α: 2 ΑΠΟ 5

7 Γ1α. extractum: χρονική µετοχή, συνηµµένη στο αντικείµενο του ρήµατος, δηλαδή στο eum, δηλώνει το προτερόχρονο. eventu: (κυρίως) αφαιρετική που δηλώνει σηµείο εκκίνησης για εκτίµηση, κρίση στο ρήµα cernatur. hoste: (κυρίως) αφαιρετική συγκριτική (ή αφαιρετική που δηλώνει το σηµείο εκκίνησης για σύγκριση), β όρος σύγκρισης (λόγω ύπαρξης του συγκριτικού βαθµού fortior). ianuae: αντικείµενο του ρήµατος appropinquaverunt. haec: άµεσο αντικείµενο του ρήµατος rettulerunt (παρατηρείται το φαινόµενο της πρόταξης του αντικειµένου). [Οι λέξεις που δίνονται είναι πέντε (5) και σε καθεµιά αντιστοιχεί 0,5 µονάδας για τη συντακτική της λειτουργία και 0,5 µονάδας για τον όρο στον οποίο αναφέρεται]. Γ1β. quanto miles Latinus Romano virtute antecellat: ευτερεύουσα ονοµατική ουσιαστική πλάγια ερωτηµατική πρόταση, (µερικής άγνοιας) η οποία λειτουργεί ως υποκείµενο στο απρόσωπο ρήµα cernatur. cum se ipsum captum venisse eos existimasset: ευτερεύουσα επιρρηµατική αιτιολογική πρόταση, η οποία λειτουργεί ως επιρρηµατικός προσδιορισµός της αιτίας στο ρήµα της κύριας πρότασης, δηλαδή στο ρήµα conlocavit. [Η κάθε πρόταση βαθµολογείται µε 2 µονάδες, δηλαδή 1 για το είδος της πρότασης και 1 για τη συντακτική της λειτουργία]. Γ1γ. postero die: Στην παραπάνω φράση η έννοια του χρόνου αποδίδεται µε την πτώση της αφαιρετικής (απρόθετη). Η χρήση της απρόθετης αφαιρετικής δηλώνει το πότε έγινε κάτι 1. [Για τον προσδιορισµό και την αιτιολόγηση του χρόνου δίνεται 1 µονάδα]. Για να δηλωθεί το πόσο διαρκεί η πράξη θα πρέπει η συγκεκριµένη φράση να µετατραπεί σε απρόθετη αιτιατική. Εποµένως θα διαµορφωθεί ως εξής: posterum diem. [Οι αλλαγές είναι δύο (2) και σε καθεµιά αντιστοιχεί 0,5 µονάδας]. Γ1δ. «Claudius imperium cepit»: Imperium a Claudio captum est. [Οι αλλαγές είναι τρεις (3) και σε καθεµιά αντιστοιχεί από 1 µονάδα]. 1 (πρβλ. σχολ. βιβλίο Λατινικά, Γ Γενικού Λυκείου Οµάδας Προσανατολισµού Ανθρωπιστικών Σπουδών, τεύχος Β, σελ. 53). ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ ΣΕΛΙ Α: 3 ΑΠΟ 5

8 Γ2α. eum latentem adgnovit: Η παραπάνω κατηγορηµατική µετοχή (λόγω του ρήµατος adgnosco) µπορεί να αντικατασταθεί από το αντίστοιχο ειδικό απαρέµφατο, του αντίστοιχου χρόνου της µετοχής, δηλαδή σε χρόνο ενεστώτα. Εποµένως η νέα πρόταση θα διαµορφωθεί ως εξής: eum latere adgnovit. [Η αλλαγή είναι µία (1) και αντιστοιχεί σε 1 µονάδα]. Η νοηµατική διαφορά µεταξύ των δύο προτάσεων είναι η εξής: Στην αρχική πρόταση του κειµένου «eum latentem adgnovit» στην οποία ενυπάρχει η κατηγορηµατική µετοχή, πρόκειται για άµεση αντίληψη 2, ενώ στη δεύτερη πρόταση µε το ειδικό απαρέµφατο «eum latere adgnovit», πρόκειται είτε για έµµεση αντίληψη είτε για ένα γεγονός αβέβαιο, που υπάρχει ως φήµη 3. [Για τη νοηµατική διαφορά δίνονται δύο (2) µονάδες και σε καθεµιά αντιστοιχεί από µία (1) µονάδα]. Γ2β. admiratum: Για να δηλωθεί ο σκοπός µε αναφορική τελική πρόταση θα πρέπει να χρησιµοποιηθεί η αναφορική αντωνυµία qui σε θέση (λογικού) υποκειµένου καθώς και υποτακτική παρατατικού, αφού υπάρχει εξάρτηση από ρήµα ιστορικού χρόνου (ruit) και ισχύει η ιδιοµορφία ως προς την ακολουθία των χρόνων. Εποµένως θα διαµορφωθεί ως εξής: qui admirarentur. [Οι αλλαγές είναι δύο (2) και σε καθεµιά αντιστοιχεί από µία (1) µονάδα]. Γ2γ. abiectis armis: Χρησιµοποιώντας τον χρονικό σύνδεσµο ubi θα πρέπει η νέα πρόταση να εκφέρεται µε οριστική παρακειµένου 4. Εποµένως θα διαµορφωθεί ως εξής: Ubi (praedones) abiecerunt/-ere arma. [Οι αλλαγές που συντελούνται είναι δύο (2) και σε καθεµία αντιστοιχεί από µία (1) µονάδα]. Γ2δ. is fores reserari eosque intromitti iussit: Ι) Στην παραπάνω πρόταση τα παθητικά απαρέµφατα αντικαθίστανται από τα αντίστοιχα ενεργητικά ως εξής [ως εννοούµενο ποιητικό αίτιο που προκύπτει από τα συµφραζόµενα θεωρούµε το a domesticis]: (πρβλ. ἀκούω τινὸς λέγοντος ή ἀκούω τινὸς περὶ ἀρετῆς διαλεγομένου, Πλάτων, Λάχης, 188c-d). (πρβλ. ἀκούω τινὰ λέγειν ή Ἤκουσεν αὐτὸν καλὸν κἀγαθὸν εἶναι, Συντακτικό Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας, Κεφάλαιο ΙΑ, β. Η κατηγορηµατική µετοχή). (πρβλ. Λατινικά, Γ Γενικού Λυκείου, Οµάδας Ανθρωπιστικών Σπουδών, σελ. 102). ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ ΣΕΛΙ Α: 4 ΑΠΟ 5

9 is domesticos fores reserare eosque intromittere iussit. [Οι αλλαγές που γίνονται είναι τρεις (3) και σε καθεµία αντιστοιχεί 0,5 µονάδας]. Με τα ρήµατα iubeo, veto, prohibeo, sino, patior, cogo (ο µαθητής προτιµάται να δηλώσει το sino, διότι είναι το µόνο εξ αυτών των ρηµάτων που αναφέρεται στα κείµενα της ύλης) είναι δυνατές δύο συντάξεις: (α) µε ενεργητικό απαρέµφατο (οπότε δηλώνεται και το λογικό υποκείµενό του σε πτώση αιτιατική) και (β) µε παθητικό απαρέµφατο, όταν δεν θέλουµε να δηλώσουµε το λογικό υποκείµενο, δηλαδή το ποιητικό αίτιο αυτού. η χρήση αυτή συνηθίζεται σε στρατιωτικές διαταγές, απαγορεύσεις, που εύκολα εννοείται ότι απευθύνονται σε στρατιώτες, ή όταν προκύπτει εύλογα από τα συµφραζόµενα, όπως στην παραπάνω περίπτωση. [Η αιτιολόγηση της άσκησης βαθµολογείται µε 1,5 µονάδες]. ΙΙ) Η διαφορά µεταξύ των δύο ρηµάτων είναι στη σύνταξή τους. Το ρήµα iubeo συντάσσεται µε αιτιατική που λειτουργεί ως άµεσο αντικείµενο και µε τελικό απαρέµφατο το οποίο λειτουργεί ως έµµεσο, ενώ το ρήµα impero συντάσσεται µε δοτική η οποία λειτουργεί ως έµµεσο αντικείµενο και µε τελικό απαρέµφατο το οποίο µε τη σειρά του λειτουργεί ως άµεσο αντικείµενο. Εποµένως η νέα πρόταση θα διαµορφωθεί ως εξής: is domesticis fores reserare eosque intromittere imperavit. [Οι αλλαγές που συντελούνται είναι δύο (2) και σε καθεµία αντιστοιχεί από µία (1) µονάδα]. Γ2ε. Tum (Scipio) interfuit praesidium domesticorum in tecto / (conloco): Στη συγκεκριµένη φράση δίνεται το ρήµα interfuit < interest το οποίο συντάσσεται µε γενική η οποία δηλώνει το ενδιαφερόµενο πρόσωπο και το τι ενδιαφέρει κάποιον εκφράζεται είτε µε απαρέµφατο είτε µε ουσιαστική πρόταση 5. Σε ό,τι αφορά την ουσιαστική πρόταση επιλέγεται η δευτερεύουσα ονοµατική βουλητική πρόταση η οποία µε τη σειρά της είναι συµβατή νοηµατικά µε το τελικό απαρέµφατο (θα µπορούσε να χρησιµοποιηθεί και δευτερεύουσα ουσιαστική πλάγια ερωτηµατική). Εποµένως η πρόταση θα διαµορφωνόταν ως εξής: Tum Scipionis interfuit praesidium domesticorum in tecto conlocare / ut conlocaret. [Οι αλλαγές που γίνονται είναι τέσσερις (4) και σε καθεµία αντιστοιχεί µία (1) µονάδα]. 5 (πρβλ. σχολ. βιβλίο Λατινικά, Γ Γενικού Λυκείου, Οµάδας Προσανατολισµού, Ανθρωπιστικών Σπουδών, σελ. 59). ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ ΣΕΛΙ Α: 5 ΑΠΟ 5