Εκπαιδευτικά Συστήματα. Χαρίκλεια Τσαλαπάτα, 21/5/2012

Transcript

1 Εκπαιδευτικά Συστήματα Χαρίκλεια Τσαλαπάτα, 21/5/2012

2 PISA: Program for International Student Assessment

3 PISA: Ευρήματα έρευνας για τις ακαδημαϊκές γνώσεις μαθητών 15 ετών Επανάληψη από προηγούμενο μάθημα: PISA: Programme for International Student Assessment του ΟΟΣΑ Κάθε 3 χρόνια αξιολογεί τις δυνατότητες / επιδόσεις μαθητών σε Ανάγνωση κειμένων, μαθηματικά, επιστήμες Καταγράφει τις ξοδεύει κάθε χώρα για εκπαίδευση Καταγράφει «ποιότητα / κόστος» εκπαίδευσης

4 Περίληψη αποτελεσμάτων από προηγούμενο μάθημα Τα «καλά» εκπαιδευτικά συστήματα Προσελκύουν καλούς δασκάλους Τους εκπαιδεύουν καλά Δίνουν έμφαση στην καλή απόδοση των πολλών (του μέσου όρου) και όχι των λίγων Έχουν γενική κατεύθυνση που συμπεριλαμβάνει όλους Και προσωποποίηση δραστηριοτήτων Δε χωρίζουν τους μαθητές σε διαφορετικού τύπου σχολεία Δεν έχουν την αντίληψη ότι ο κάθε μαθητής έχει ένα προκαθορισμένο προορισμό που ορίζει την πορεία της εκπαίδευσης

5 Άλλα αποτελέσματα Παράγοντες που επηρεάζουν τη απόδοση των μαθητών Κοινωνικοί παράγοντες Το επίπεδο εκπαίδευσης και ενδιαφέροντος των γονέων Η αξία που δίνει μια κοινωνία στη μάθηση και τη γνώση Λιγότερο επηρεάζουν Το εγχώριο προϊόν (πόσο πλούσια είναι μια χώρα) Το κόστος της εκπαίδευσης Αυτό δείχνει ότι υπάρχουν και προκλήσεις και ευκαιρίες Ο χωρισμός σε «πλούσιες χώρες με καλούς μαθητές» και «φτωχές με μέτριους» δεν αναχρονιστικός και δεν ισχύει σήμερα

6 PISA: τα αποτελέσματα μπορούν να εμπνεύσουν Τους μαθητές να μαθαίνουν καλύτερα Τους δασκάλους να διδάσκουν καλύτερα Τα σχολεία να είναι πιο αποδοτικά

7 Αλλαγή στα επιθυμητά προσόντα τις τελευταίες δεκαετίες

8 Τι προσόντα έχουν ζήτηση στην εργασία Routine manual Nonroutine manual 55 Routine cognitive 50 Nonroutine analytic 45 Nonroutine interactive ((Levy and Murnane)

9 Συλλογή πληροφορίας

10 PISA: Πως συλλέγεται η πληροφορία (1) Ένα 2-ωρο τεστ που έχει συμφωνηθεί διεθνώς Το τεστ το δίνουν περίπου μαθητές Αποτελούν δείγμα από 28 εκατομμύρια μαθητές σε 78 χώρες Ανώτατο σκορ 700

11 PISA: Πως συλλέγεται η πληροφορία (2) Η οργάνωση ερωτήσεων για μαθητές Προσπαθεί να καταγράψει γνώσεις αλλά και αν μπορούν οι μαθητές να εφαρμόσουν τις γνώσεις σε νέα σενάρια αν μπορούν να συνθέσουν λύσεις και όχι μόνο να αναπαράγουν πληροφορία Στατιστικά: το υπόβαθρο των μαθητών, το σχολικό περιβάλλον, την ενασχόληση τους με μαθησιακές δραστηριότητες

12 PISA: Πως συλλέγεται η πληροφορία (3) Ερωτήσεις για δασκάλους Πολιτικές μάθησης Πρακτικές μάθησης Πηγές που χρησιμοποιούνται στην τάξη Θεσμικοί παράγοντες που θα μπορούσαν να επηρεάσουν διαφοροποίηση στην απόδοση των μαθητών

13 PISA: Παράδειγμα, οργάνωση ερωτήσεων σε επίπεδα για κατανόηση κειμένων Επίπεδο 1: οι μαθητές πρέπει να βρουν φράσεις μέσα σε κείμενο, το βασικό θέμα, σύνδεση με καθημερινότητα Επίπεδο 2: να βρουν φράσεις που ίσως πρέπει να τις αντιληφθούν από το υπόλοιπο κείμενο Επίπεδο 3: να εντοπίσουν σχέσεις ανάμεσα σε σημεία Επίπεδο 4: να βρουν πληροφορία που απαιτεί συνδυασμό πολλών σημείων του κειμένου Επίπεδο 5: να διαβάσουν κείμενα με θέμα το οποίο δεν γνωρίζουν Επίπεδο 6: να αντιληφθούν περίπλοκες έννοιες που χρειάζονται αρκετό συνδυασμό πληροφορίας

14 PISA: Παράδειγμα, περιεχόμενο τεστ για μαθηματικά και επιστήμες Μαθηματικά Ποσότητες Χώρος Σχήματα Αλλαγές σχέσεων ανάμεσα σε αντικείμενα Αβεβαιότητα Επιστήμες Φυσικά συστήματα Ζωντανά συστήματα Γη και διάστημα Τεχνολογία Αναζήτηση Επιστημονικές εξηγήσεις

15 Εκπαιδευτικά συστήματα με ομοιόμορφη απόδοση / αποκλίσεις

16 Κοινωνικοί παράγοντες που επηρεάζουν την απόδοση (από το προηγούμενο μάθημα)

17 Argentina Trinidad and Tobago Italy Qatar Turkey Bulgaria Israel Panama Germany Peru Hungary Dubai (UAE) Austria Belgium Luxembourg Netherlands Japan Chile Uruguay Greece Brazil Czech Republic Slovenia Romania Croatia Serbia United States Mexico Singapore Jordan Kyrgyzstan Colombia Montenegro Hong Kong-China Albania Tunisia Slovak Republic Liechtenstein Kazakhstan Macao-China Ireland United Kingdom Chinese Taipei Korea Switzerland Australia New Zealand Portugal Shanghai-China Azerbaijan Russian Federation Canada Sweden Lithuania Indonesia Spain Poland Estonia Latvia Iceland Thailand Denmark Norway Διαφοροποίηση στην απόδοση των μαθητών

18 Διαφοροποίηση από σχολείο σε σχολείο (σε κάποιες χώρες μικρή)

19

20

21 Συσχετισμός κοινωνικών παραγόντων και απόδοσης (αρνητικό στοιχείο)

22 Απόδοση ιδιωτικών δημόσιων σχολείων Australia Austria Canada Chile Czech Republic Denmark Estonia Finland Germany Greece Hungary Iceland Ireland Israel Italy Japan Korea Luxembourg Mexico Netherlands New Zealand Norway Poland Portugal Slovak Republic Slovenia Spain Sweden Switzerland Turkey United Kingdom United States Argentina Brazil Hong Kong-China Indonesia Jordan Russian Federation Shanghai-China Singapore Chinese Taipei Government schools Government dependent private Government independent private Observed performance difference Τα ιδιωτικά είναι καλύτερα Τα δημόσια είναι καλύτερα μετά από διόρθωση για κοινωνικο-οικονομικούς παράγοντες

23 Συμπέρασμα Είναι επιθυμητό τα εκπαιδευτικά συστήματα να είναι σταθερά, χωρίς μεγάλη διαφοροποίηση από σχολείο σε σχολείο Κάποιες χώρες το πετυχαίνουν καλύτερα από άλλες Οι κοινωνικοί παράγοντες παίζουν ρόλο, σε κάποιες χώρες περισσότερο από άλλες

24 Η σημασία της υποστήριξης των γονέων

25 Israel Singapore Belgium Qatar Macao-China Italy France Hong Kong-China Switzerland Denmark United Kingdom Liechtenstein Dubai (UAE) Greece Kyrgyzstan Uruguay Argentina Shanghai-China Germany Spain New Zealand Australia Slovak Republic Sweden Brazil Hungary Luxembourg Mexico Thailand Trinidad and Tobago Canada OECD average Chinese Taipei Indonesia Poland Iceland Kazakhstan Panama Romania Czech Republic Japan Tunisia Peru Austria Jordan Bulgaria Norway Albania Azerbaijan Russian Federation Colombia Portugal Chile United States Lithuania Turkey Serbia Montenegro Netherlands Ireland Slovenia Croatia Finland Korea Latvia Αυξημένη απόδοση για παιδιά που πηγαίνουν σχολείο πριν το δημοτικό για πάνω από 1 χρόνο Διαφορά σε πόντους Διαφορά μετά από προσαρμογή για κοινωνικούς παράγοντες

26 Lithuania Hong Kong-China Macao-China Croatia Portugal Italy Panama Chile Korea Denmark Hungary Qatar Germany New Zealand Score point difference Αυξημένη απόδοση για παιδιά με υποστήριξη γονέων στην αρχή του δημοτικού: 70 Οι γονείς «διαβάζουν βιβλία»

27 Score point difference Αυξημένη απόδοση για παιδιά με υποστήριξη γονέων στην αρχή του δημοτικού: Lithuania Germany Denmark Croatia Hong Kong-China Korea Macao-China Portugal Hungary New Zealand Chile Italy Panama Qatar Οι γονείς «μιλούν για το τι έγινε στο σχολείο»

28 Score point difference Αυξημένη απόδοση για παιδιά με υποστήριξη γονέων στα 15: Lithuania Panama Korea Macao-China Hungary Hong Kong-China Germany Croatia Portugal Chile Denmark New Zealand Italy Qatar 35 Οι γονείς «συζητούν για βιβλία, ταινίες, τηλεόραση»

29 Συμπεράσματα Η υποστήριξη των γονέων είναι πολύ σημαντική Η ύπαρξη υποστήριξης στις μικρές ηλικίες έχει σημαντικό αντίκτυπο αργότερα Έχει παρατηρηθεί σχέση ανάμεσα στη στήριξη σε προσχολική ηλικία και στη εγκατάλειψη του σχολείου στην εφηβεία

30 Αλλαγές από το 2000 μέχρι το 2009

31 Peru Chile Albania Indonesia Latvia Israel Poland Portugal Liechtenstein Brazil Korea Hungary Germany Greece Hong Kong-China Switzerland Mexico OECD average-26 Belgium Bulgaria Italy Denmark Norway Russian Federation Japan Romania United States Iceland New Zealand France Thailand Canada Finland Spain Australia Czech Republic Sweden Argentina Ireland Αλλαγές στην απόδοση σχετικά με το διάβασμα - κατανόηση κειμένων

32 «Μαθήματα» από επιτυχημένα εκπαιδευτικά συστήματα

33 Κοινά στάνταρ και φιλοδοξίες Επικέντρωση προγραμμάτων, σταθερότητα σε βάθος χρόνου, έμφαση στην προσπάθεια Προσέλκυση καλών δασκάλων και πρόσβαση σε καλές υπηρεσίες κατάρτισης

34 Αυξημένη ευθύνη και ελευθερία στα σχολεία, που μπορούν να ορίσουν το περιεχόμενο των Παρέμβαση στα σχολεία μαθημάτων αντιστρόφως ανάλογα με την επιτυχία τους

35 Κοινές εκπαιδευτικές δραστηριότητες, όλοι έχουν πρόσβαση στις ίδιες ευκαιρίες Μετάβαση από προκαθορισμένες μορφές Accountability μάθησης σε προσωποποίηση

36 Ευθυγραμμισμένα κίνητρα για μαθητές Καθαρή καθοδήγηση και καθαρή γνώση των δρόμων που ανοίγει η εκπαίδευση Να αισθάνονται ότι αξίζει τον κόπο να ακολουθήσουν δύσκολα μαθήματα Να αισθάνονται ότι αξίζει το κόπο να παραμείνουν στο σχολείο αντί να κάνουν κάτι άλλο

37 Ευθυγραμμισμένα κίνητρα για δασκάλους Δυνατότητα να εισάγουν καινοτόμες μεθόδους Δυνατότητα να επεκτείνουν τις γνώσεις τους Δυνατότητα να εξελιχθούν επαγγελματικά (περισσότερο ευθύνη) Να θεωρείται καλό επάγγελμα αυτό της διδασκαλίας Αποδοτική διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού στα σχολεία

38 Άλλα ευρήματα σχετικά με πολιτικές, πρακτικές, και πηγές

39 Επανάληψη τάξης Η επανάληψη τάξης από μαθητές που δεν έχουν καλές επιδόσεις συνδέεται στατιστικά με εκπαιδευτικά συστήματα που έχουν χαμηλή απόδοση Επίσης υπάρχει σχέση ανάμεσα σε μαθητές που αντιμετωπίζουν προκλήσεις κοινωνιο-οικονομικές και την επανάληψη της τάξης Δεν είναι γνωστός ο λόγος Ίσως οφείλεται στο ότι οι δάσκαλοι δεν βρίσκονται υπό πίεση για να έχουν καλή απόδοση όλοι οι μαθητές

40 Σχετικά με τα κριτήρια εισόδου σε σχολείο Σε κάποιες χώρες κάποια σχολεία έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν φοιτητές Υπάρχει ανταγωνισμός μεταξύ των σχολείων για τη προσέλκυση καλών μαθητών Εκεί οι διαφορές στην απόδοση των σχολείων είναι μεγάλες Αυτό δεν θεωρείται θετικό στοιχείο αν επιθυμούμε εκπαιδευτικά συστήματα με ομοιόμορφη απόδοση ανάμεσα στα σχολεία

41 Διαχωρισμός μαθητών σε εξειδικευμένα προγράμματα σπουδών Κάποιες χώρες έχουν ένα μόνο πρόγραμμα για μαθητές 15 ετών Κάποιες έχουν έως και 7 διαφορετικά προγράμματα Όταν υπάρχουν πολλά προγράμματα υπάρχει μεγαλύτερος συσχετισμός κοινωνικό-οικονομικών συνθηκών και απόδοσης (αρνητικό στοιχείο) Επίσης σε συστήματα όπου η μεταφορά μαθητών από σχολείο σε σχολείο είναι πιο εύκολη έχουν μεγαλύτερο συσχετισμό Μαθητές από ομάδες με υποβαθμισμένες συνθήκες τείνουν να μεταφέρονται πιο εύκολα σε σχολεία με χαμηλότερες επιδόσεις

42 Συστήματα με χαμηλότερα ποσοστά μεταφοράς δίνουν μεγαλύτερη αυτονομία στα σχολεία

43 Σχολεία με μεγαλύτερη αυτονομία έχουν καλύτερες επιδόσεις στην κατανόηση κειμένων Αυτονομία σχετικά με το πρόγραμμα σπουδών Το εκπαιδευτικό περιεχόμενο Τα μαθήματα του προγράμματος σπουδών Την αξιολόγηση Αυτό όμως δεν είναι απόλυτο Επίσης αυτό δεν ισχύει όσον αφορά τη διαχείριση πόρων Πρόσληψη δασκάλων Μισθούς δασκάλων Διαχείριση προϋπολογισμού Ίσως να οφείλεται στο ότι η διαφοροποίηση του προϋπολογισμού σχολείων βοηθά κάποια αλλά όχι το σύστημα

44 Πώς επηρεάζει την απόδοση το περιβάλλον του σχολείου Καλύτερη απόδοση όταν Υπάρχει μεγαλύτερη πειθαρχία Θετική στάση δασκάλων Καλύτερη σχέση δασκάλων μαθητών Αυτό δεν έχει σχέση με κοινωνικό-οικονομικά κριτήρια!

45 Εξωσχολικές δραστηριότητες και απόδοση στην εκπαίδευση Σπορ, τέχνες, εκπαίδευση, πολιτισμός, κλπ Αναπτύσσουν δεξιότητες που δεν έχουν σχέση με γνώση Το να ακολουθούν οδηγίες Να συνεργάζονται καλά μέσα σε ομάδες Να έχουν καλές σχέσεις με συμμαθητές Να διαχειρίζονται καλά τη σχέση με άτομα που έχουν δύναμη

46 Σχετικά με τη διαθεσιμότητα δασκάλων Είναι καλύτερα να προσλαμβάνονται καλύτεροι δάσκαλοι (με περισσότερα προσόντα) παρά περισσότεροι Ο μισθός των δασκάλων συνδέεται με το πόσο ανταγωνιστικό είναι το επάγγελμα (άρα και με την ποιότητα) Πιο καλά πληρωμένοι Κορέα, Γερμανία, Πορτογαλία, Μεξικό, Ελβετία (150% κατά κεφαλήν εισόδημα) Κάτω από το μέσο κατά κεφαλήν εισόδημα Νορβηγία, Εσθονία, ΗΠΑ, Σουηδία, Πολωνία, Ισλανδία, Εσθονία, Ισραήλ

47 Σχετικά με το μέγεθος τάξης Επηρεάζει το πόσο προσοχή μπορεί να δώσει ο δάσκαλος σε κάθε μαθητή Σε κάποιες χώρες, και την Ελλάδα, υπάρχει μεγάλη διαφοροποίηση από σχολείο σε σχολείο Σε κάποιες χώρες υπάρχει διαφοροποίηση σε τάξεις του ίδιου σχολείου

48 Τι σημαίνουν τα παραπάνω όσον αφορά εκπαιδευτική πολιτική

49 Είναι σημαντικό να Δίνουμε σημασία στους μαθητές και να πιστεύουμε ότι όλοι μπορούν να έχουν ψηλές επιδόσεις Θέτουμε ψηλά στάνταρ και να δείχνουμε στους μαθητές πώς να τα φτάσουν Να επιτρέπουμε ανεξαρτησία σε συνδυασμό με ευθύνη σε επίπεδο σχολείου Το πώς χρησιμοποιείται ο προϋπολογισμός είναι πιο σημαντικό από το συνολικό κόστος Υποδομές, πρόσληψη δασκάλων, διαχείριση, κλπ Να υπάρχει θετικό σχολικό περιβάλλον και καλή σχέση μαθητών - δασκάλων

50 Πηγές What students know and can do, PISA report 2009 What makes a school successful, PISA report