ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, COM(2016) 676 final ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ σχετικά με την αξιολόγηση της οδηγίας 92/83/ΕΟΚ του Συμβουλίου όσον αφορά τις διαρθώσεις των ειδικών φόρων κατανάλωσης που επιβάλλονται στην αλκοόλη και τα αλκοολούχα ποτά {SWD(2016) 336 final} {SWD(2016) 337 final} EL EL

2 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΙΣΤΟΡΙΚΟ Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ Πεδίο εφαρμογής της αξιολόγησης Μεθοδολογία Αποτελέσματα της αξιολόγησης Η ορθή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς με την αποφυγή τυχόν στρεβλώσεων του ανταγωνισμού Διαφύλαξη των δημοσιονομικών συμφερόντων των κρατών μελών Δαπάνες συμμόρφωσης και διοικητικός φόρτος περιθώρια μείωσης Προστιθέμενη αξία για την ΕΕ τα προστιθέμενα οφέλη για τα ενδιαφερόμενα μέρη από την επίτευξη των στόχων της οδηγίας σε επίπεδο ΕΕ Ανταπόκριση της οδηγίας στις ανάγκες των κρατών μελών και των οικονομικών φορέων Σε ποιον βαθμό οι διατάξεις της οδηγίας 92/83/ΕΟΚ συνάδουν με τη νομοθεσία της ΕΕ και τη διεθνή νομοθεσία για τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης που επιβάλλονται στην αλκοόλη και τα αλκοολούχα ποτά; ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Ποιότητα της αξιολόγησης Συστάσεις Διατήρηση της παρούσας κατάστασης Ειδικός φόρος κατανάλωσης με βάση τον αλκοολικό τίτλο Κατάταξη Μειωμένοι συντελεστές για τους μικρούς ζυθοποιούς Μειωμένοι συντελεστές για τα μικρά αποστακτήρια Μειωμένοι συντελεστές και απαλλαγές για συγκεκριμένα προϊόντα σε συγκεκριμένα κράτη μέλη ΤΕΛΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

3 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Σύμφωνα με το άρθρο 22 1 παράγραφος 7 της οδηγίας 92/83/ΕΟΚ 2 για την εναρμόνιση των διαρθρώσεων των ειδικών φόρων κατανάλωσης που επιβάλλονται στην αλκοόλη και τα αλκοολούχα ποτά (εφεξής: «οδηγία περί διαρθρώσεων»), η Επιτροπή καλείται να επανεξετάσει το καθεστώς μειωμένων συντελεστών για την ιδιωτική παραγωγή / προσωπική χρήση αλκοόλης στην Ουγγαρία, τη Ρουμανία και τη Σλοβακία εντός του 2015 και να υποβάλει σχετική έκθεση στο Συμβούλιο σχετικά με ενδεχόμενες τροποποιήσεις. Η οδηγία στο σύνολό της δεν έχει αξιολογηθεί από την έκδοσή της το 1992, δεδομένου ότι δεν υπάρχει καμία απαίτηση για περιοδική αξιολόγηση και υποβολή σχετικής έκθεσης στο Συμβούλιο εκτός των προβλεπόμενων στο άρθρο 22. Με βάση τη δέσμευσή της να διασφαλίζει τη βελτίωση της καταλληλότητας και της αποδοτικότητας του κανονιστικού πλαισίου (REFIT), στο πλαίσιο του θεματολογίου της για τη βελτίωση της νομοθεσίας, η Επιτροπή αποφάσισε να αξιολογήσει την οδηγία στο σύνολό της. Η παρούσα έκθεση παρουσιάζει τα αποτελέσματα και τα συμπεράσματα της εν λόγω αξιολόγησης και ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις επανεξέτασης της οδηγίας. 2. ΙΣΤΟΡΙΚΟ Η οδηγία 92/83/ΕΟΚ ορίζει τους κανόνες σχετικά με τις διαρθρώσεις των ειδικών φόρων κατανάλωσης που επιβάλλονται στην αλκοόλη και τα αλκοολούχα ποτά. Ειδικότερα, καθορίζει και κατατάσσει τους διαφορετικούς τύπους αλκοόλης και αλκοολούχων ποτών, και προβλέπει ένα νομικό πλαίσιο για μειωμένους συντελεστές σε ορισμένους τομείς, απαλλαγές και ορισμένες παρεκκλίσεις. Στόχος της οδηγίας είναι να διασφαλίζει την ορθή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς, μεταξύ άλλων την αποφυγή στρεβλώσεων των όρων ανταγωνισμού, ώστε να εξασφαλίζεται η ελεύθερη κυκλοφορία των προϊόντων στον εν λόγω τομέα. Η Επιτροπή έχει δεσμευθεί να διασφαλίσει ότι η νομοθεσία της ΕΕ είναι κατάλληλη για τον σκοπό που επιδιώκει και επιτυγχάνει τους στόχους της με το ελάχιστο κόστος και τον ελάχιστο φόρτο. 1 Άρθρο 22 παράγραφος 7 Η Ουγγαρία, η Ρουμανία και η Σλοβακία μπορούν να εφαρμόζουν μειωμένο συντελεστή ειδικού φόρου κατανάλωσης στην αιθυλική αλκοόλη που παράγεται από αποστακτήρια οπωροκαλλιεργητών οι οποίοι παράγουν άνω των 10 εκατολίτρων αιθυλικής αλκοόλης ετησίως από φρούτα που τους παρέχονται από νοικοκυριά οπωροκαλλιεργητών. Η εφαρμογή του μειωμένου συντελεστή περιορίζεται σε 50 λίτρα αποσταγμάτων φρούτων ανά οικογένεια οπωροκαλλιεργητή ετησίως, προοριζόμενα αποκλειστικά για προσωπική χρήση. 2 Οδηγία 92/83/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 19ης Οκτωβρίου 1992, για την εναρμόνιση των διαρθρώσεων των ειδικών φόρων κατανάλωσης που επιβάλλονται στην αλκοόλη και τα αλκοολούχα ποτά 3

4 3. Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ Η Επιτροπή ανέλαβε να αξιολογήσει τη λειτουργία της οδηγίας, με την υποστήριξη εξωτερικής ολοκληρωμένης μελέτης (εφεξής: μελέτη) 3. Κατόπιν διαβούλευσης με τα κράτη μέλη, συμφωνήθηκε ότι στόχος της αξιολόγησης πρέπει να είναι αφενός να εκτιμήσει αν η νομοθεσία οδηγεί τις εθνικές διοικήσεις και τους οικονομικούς φορείς σε περιττές διοικητικές δαπάνες και περιττό διοικητικό φόρτο, και αφετέρου να εντοπίσει τα στοιχεία τα οποία θα μπορούσαν να αξιολογηθούν περαιτέρω στο πλαίσιο της αξιολόγησης αντικτύπου όσον αφορά το επίπεδο συμμόρφωσης και ασφάλειας κατά την είσπραξη των ειδικών φόρων κατανάλωσης που επιβάλλονται στην αλκοόλη και τα αλκοολούχα ποτά. Η αξιολόγηση ξεκίνησε τον Δεκέμβριο του 2014 και ολοκληρώθηκε τον Ιούλιο του Μια συντονιστική ομάδα που απαρτιζόταν από προσωπικό προερχόμενο από όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες της Επιτροπής επόπτευσε τη διενέργεια της αξιολόγησης. Η αξιολόγηση ακολουθεί τις νέες κατευθυντήριες γραμμές, της 19ης Μαΐου 2015, για τη βελτίωση της νομοθεσίας 4, οι οποίες καλύπτουν τα πέντε κύρια κριτήρια αξιολόγησης, δηλαδή τα κριτήρια αποτελεσματικότητας, αποδοτικότητας, συνάφειας, συνοχής και προστιθέμενης αξίας για την ΕΕ. Για την αξιολόγηση συγκεντρώθηκαν οι απόψεις των ενδιαφερομένων μερών μέσω στοχευμένων ερευνών καθώς και μέσω ανοικτής δημόσιας διαβούλευσης. Η αξιολόγηση παρουσιάζεται διεξοδικότερα στο συνοδευτικό έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής. 3.1 ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Πεδίο εφαρμογής της παρούσας αξιολόγησης είναι η αναδρομική εκτίμηση της λειτουργίας της οδηγίας σύμφωνα με το ισχύον γενικό, νομικό πλαίσιο. Καλύπτει όλες τις διατάξεις, ξεκινώντας με τους ορισμούς των διαφορετικών κατηγοριών αλκοολούχων ποτών όσον αφορά τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης, τους μειωμένους συντελεστές, τις απαλλαγές και άλλες νομοθετικές διατάξεις. Η έκθεση επικεντρώνεται αποκλειστικά στις διαρθρώσεις των ειδικών φόρων κατανάλωσης που επιβάλλονται στην αλκοόλη και τα αλκοολούχα ποτά, και δεν πραγματεύεται ούτε συνδυάζει κατ ουδένα τρόπο τις διαπιστώσεις με τις απαιτήσεις που προβλέπονται στην οδηγία 92/84/ΕΟΚ για την προσέγγιση των συντελεστών των ειδικών φόρων κατανάλωσης για την αλκοόλη και τα αλκοολούχα ποτά (εφεξής: η «οδηγία περί συντελεστών»). 3.2 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Η αξιολόγηση υποστηρίχθηκε από μια εξωτερική ολοκληρωμένη μελέτη, η οποία περιλάμβανε: έρευνα τεκμηρίωσης ερωτηματολόγια έρευνας - με ανοιχτές απαντήσεις, από τον Αύγουστο έως τον Νοέμβριο που απευθύνονταν στα κράτη μέλη (απάντησαν και τα 28), σε η μελέτη πραγματοποιήθηκε από μια κοινοπραξία υπό τις εταιρείες Ramboll Management Consulting AS, Coffey και Europe Economics 4 4

5 οικονομικούς φορείς (323 απαντήσεις) και στο κοινό / σε πολίτες της ΕΕ (328 απαντήσεις) 5 στοχευμένες μελέτες περιπτώσεων για τις διοικήσεις των κρατών μελών (φορολογικές/τελωνειακές/οικονομικές και υγειονομικές αρχές) και οικονομικούς φορείς και/ή ενώσεις που δραστηριοποιούνται στην αγορά αλκοόλης, στους τομείς της κατάταξης των αλκοολούχων ποτών για φορολογικούς σκοπούς, της εφαρμογής μειωμένων συντελεστών για τους μικρούς παραγωγούς, της λειτουργίας των απαλλαγών για τη μετουσιωμένη αλκοόλη, των απαλλαγών που εφαρμόζονται για την παραγωγή για προσωπική χρήση και τη συνοχή της οδηγίας με τις υγειονομικές πτυχές. τριγωνισμό και ανάλυση των δεδομένων και ανάδραση εκπόνηση δέσμης συστάσεων για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που εντοπίστηκαν. 3.3 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Η ορθή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς με την αποφυγή τυχόν στρεβλώσεων του ανταγωνισμού Η ορθή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς στο πλαίσιο των διαρθρώσεων των ειδικών φόρων κατανάλωσης που επιβάλλονται στην αλκοόλη και τα αλκοολούχα ποτά θεωρείται ότι περιλαμβάνει τρεις βασικές συνιστώσες: i) ένα σαφές και συνεκτικό πλαίσιο για τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης που καταβάλλονται για την αλκοόλη και τα αλκοολούχα ποτά ii) ισότιμους όρους ανταγωνισμού μεταξύ των οικονομικών φορέων iii) έναν περιορισμένο κίνδυνο καταστρατήγησης των ειδικών φόρων κατανάλωσης. Συνολικά, διαπιστώθηκε ότι η οδηγία ήταν μερικώς αποτελεσματική ως προς την επίτευξη αυτών των τριών στόχων. Μέσω της εναρμόνισης των διαρθρώσεων, της προσέγγισης των συντελεστών και του ορισμού του πεδίου εφαρμογής των ειδικών φόρων κατανάλωσης, σε γενικές γραμμές, η οδηγία επιτρέπει στο ενδοενωσιακό εμπόριο να διεξάγεται χωρίς σημαντικά φορολογικά εμπόδια ή μείζονες ανταγωνιστικές διαταραχές ανάμεσα στους οικονομικούς φορείς του ίδιου τομέα δραστηριότητας. Η οδηγία διαρθρώνει επιτυχώς την φορολόγηση των αλκοολούχων ποτών στις κατηγορίες που προσδιορίζονται στην οδηγία 92/84/ΕΟΚ η οποία, με τη σειρά της, ορίζει ελάχιστους ειδικούς φόρους κατανάλωσης. Υπάρχουν σαφείς κανόνες σχετικά με τη δυνατότητα καθορισμού μειωμένων συντελεστών για τους μικρούς παραγωγούς ή τα προϊόντα χαμηλού αλκοολικού τίτλου. Κατ αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζεται ένα συνεκτικό πλαίσιο για τη φορολόγηση της αλκοόλης. Παρά το συνολικά θετικό συμπέρασμα, υπάρχουν αρκετά σημεία όπου η οδηγία δεν εξασφαλίζει την απαραίτητη νομική σαφήνεια, και τα θέματα που προκύπτουν έχουν αρνητικές επιπτώσεις στη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. Η κατάταξη ορισμένων προϊόντων (τα οποία είναι ενδεχομένως εκατοντάδες σε κάθε τομέα προϊόντων) παραμένει ασαφής καθώς είναι δυνατόν να εμπίπτουν σε διάφορες κατηγορίες, με αποτέλεσμα αφενός να τυγχάνουν διαφορετικής μεταχείρισης στα διαφορετικά κράτη μέλη, και αφετέρου να προκύπτουν περιπλοκές όταν τα εν λόγω προϊόντα πρέπει να μεταφερθούν ανάμεσα στα κράτη μέλη. Ομοίως, οι δυσκολίες που συναντώνται στην ερμηνεία των διατάξεων για την απαλλαγή της μετουσιωμένης αλκοόλης εμποδίζουν την ορθή λειτουργία 5

6 της εσωτερικής αγοράς, καθώς οι όροι που ισχύουν για τέτοιες απαλλαγές ποικίλλουν σημαντικά μεταξύ των κρατών μελών. Δεν υπάρχουν δύο κράτη μέλη που να εφαρμόζουν τους κανόνες με τον ίδιο τρόπο, σε οποιαδήποτε μεταχείριση π.χ. η σύνθεση σε εθνικό επίπεδο ενός κράτους μέλους, η αναγνώριση της σύνθεσης στο έδαφος άλλου κράτους μέλους, η δυνατότητα παρασκευής στο έδαφος ενός κράτους μέλους της σύνθεσης άλλου κράτους μέλους, οι συνθέσεις μετουσίωσης τρίτων χωρών και η γενική αρχή αμοιβαίας αναγνώρισης διαφέρουν στην ΕΕ των 28. Στα σημεία όπου η οδηγία διατυπώνει σαφείς κανόνες, εξασφαλίζει επίσης παρεμφερείς όρους για τους οικονομικούς φορείς σε ολόκληρη την ΕΕ. Τα προϊόντα τους φορολογούνται βάσει των αρχών που ισχύουν σε όλα τα κράτη μέλη. Ωστόσο, η ασάφεια όσον αφορά τις απαλλαγές για τη μετουσιωμένη αλκοόλη αφήνει μεγάλα περιθώρια ερμηνείας στα κράτη μέλη. Αυτό οδηγεί σε ανισορροπίες στον ανταγωνισμό, καθώς οι παραγωγοί και οι χρήστες μετουσιωμένης αλκοόλης που βρίσκονται σε ορισμένα κράτη μέλη έχουν πολύ μεγαλύτερη επιλογή συνθέσεων μετουσίωσης από εκείνους που βρίσκονται σε άλλα κράτη μέλη. Επιπλέον, η νομοθεσία δεν επιτρέπει στα κράτη μέλη να εφαρμόζουν με συνέπεια μειωμένους συντελεστές για όλες τις κατηγορίες αλκοολούχων ποτών προς όφελος των μικρών παραγωγών. Το γεγονός αυτό περιορίζει τη δυνατότητα των κρατών μελών να διορθώνουν τις ενδεχόμενες ανισορροπίες στην αγορά, ενώ ο εν λόγω στόχος πολιτικής θα άξιζε, κατά τα άλλα, ενδεχομένως να επιδιωχθεί Διαφύλαξη των δημοσιονομικών συμφερόντων των κρατών μελών Όσον αφορά τη δυνητική απώλεια εσόδων ειδικών φόρων κατανάλωσης για τα κράτη μέλη, η παρούσα αξιολόγηση εξέτασε: i) την απάτη που αφορά την αλκοόλη και τα αλκοολούχα ποτά, και ειδικότερα τον βαθμό στον οποίο λαμβάνει χώρα απάτη που αφορά τη μετουσιωμένη αλκοόλη ii) τη δυνητική λανθασμένη κατάταξη των αλκοολούχων ποτών σε φορολογική κατηγορία χαμηλότερη από την προβλεφθείσα από τα κράτη μέλη. Οι διατάξεις της οδηγίας για τη διασφάλιση της μετουσίωσης της αλκοόλης που προορίζεται για βιομηχανική χρήση αποσκοπούν στην προστασία της ακεραιότητας της απαλλαγής, και αποτρέπουν την εκ νέου μετατροπή αυτής της μετουσιωμένης αλκοόλης σε αλκοόλη προοριζόμενη για ανθρώπινη κατανάλωση. Συνολικά, τα διαθέσιμα δεδομένα για την απάτη κατέδειξαν ότι η κατάχρηση της απαλλαγής για τη μετουσιωμένη αλκοόλη αντιπροσωπεύει ένα πολύ χαμηλό ποσοστό επί της συνολικής απάτης που σχετίζεται με την αλκοόλη. Αυτό συμβαίνει επειδή πολλά κράτη μέλη δεν συλλέγουν και/ή δεν αναλύουν τα δεδομένα στο επίπεδο λεπτομέρειας που απαιτείται για τη διατύπωση τεκμηριωμένης κρίσης. Ωστόσο, σε λίγα κράτη μέλη, οι διαπιστώσεις υποδηλώνουν ότι η απάτη με τη μετουσιωμένη αλκοόλη δεν είναι επουσιώδης. Καθίσταται λοιπόν αναγκαία η περαιτέρω έρευνα συνεργασία με τις εθνικές αρχές, όπως τις αρχές υγείας και προστασίας των καταναλωτών που έχουν τη δυνατότητα να προβαίνουν στη συλλογή δεδομένων σχετικά με τα παράνομα προϊόντα που αποσύρονται από την αγορά προκειμένου να εξακριβωθεί αν αυτή η απάτη μπορεί να αποδοθεί σε ανεπάρκεια της οδηγίας, και αν, ως απόρροια αυτής της έρευνας, θεωρείται αναγκαίο να δοθεί ορισμός για τη μετουσιωμένη αλκοόλη, να καθοριστεί ο τρόπος παρασκευής και χρήσης της προκειμένου να είναι επιλέξιμη για την απαλλαγή, και να απαιτείται από τους οικονομικούς φορείς να χρησιμοποιούν συνθέσεις μετουσίωσης των οποίων η απομάκρυνση από το προϊόν να μην είναι ούτε εύκολη ούτε φθηνή. Είναι ξεκάθαρο ότι οι ασάφειες στην υφιστάμενη οδηγία ευθύνονται για την ευρεία ερμηνεία των κανόνων. Η 6

7 σχέση μεταξύ αυτής της κατάστασης και της απάτης μπορεί να αποδειχθεί μόνο με εκτενέστερη έρευνα σε συνεργασία με τις μη φορολογικές αρχές. Εντοπίστηκαν αρκετοί διαφορετικοί τύποι προϊόντων των οποίων η κατάταξη δεν είναι απλή, και οι οποίοι θα μπορούσαν αναμφίβολα να καταταχθούν σε δύο ή περισσότερες φορολογικές κατηγορίες. Η βασική αιτία του προβλήματος είναι ο σωστός ορισμός του προερχόμενου από ζύμωση ποτού. Για ορισμένα από αυτά τα προϊόντα (π.χ. ποτά με βάση το κρασί με πρόσθετη αιθυλική αλκοόλη), θεωρείται ότι η παρασκευή τους κατ αυτόν τον τρόπο είναι σκόπιμη προκειμένου να εμπίπτουν σε ευνοϊκή φορολογική κατηγορία ή να γίνεται κατάχρηση αυτής. Πέραν της δημιουργίας ανταγωνιστικών στρεβλώσεων, η αποτυχία εξασφάλισης ορισμών κατάταξης χωρίς αμφισημίες μπορεί να συνεπάγεται απώλεια εσόδων για τα κράτη μέλη. Στο πλαίσιο της μελέτης διεξήχθη προκαταρκτική έρευνα για τον τρόπο με τον οποίο οι διάφορες κατηγορίες κατάταξης επηρεάζουν την είσπραξη εσόδων, ωστόσο αυτό που χρειάζεται τώρα είναι να εξεταστεί περαιτέρω ο αντίκτυπος που μπορεί να έχουν οι ενδεχόμενες αλλαγές των εν λόγω κατατάξεων στα τρέχοντα έσοδα της ΕΕ των 28, όταν επηρεάζονται και οι δύο αυτές πτυχές. Αυτό θα απαιτούσε λεπτομερή ανάλυση των κύριων τομέων παραγωγής και την επανακατάταξή τους στις τυχόν νέες κατηγορίες Δαπάνες συμμόρφωσης και διοικητικός φόρτος περιθώρια μείωσης Η οδηγία 92/83/ΕΟΚ δεν επιβάλλει άμεσα κόστος συμμόρφωσης στους οικονομικούς φορείς. Η ενσωμάτωση ορισμένων προϊόντων στο πεδίο εφαρμογής των ειδικών φόρων κατανάλωσης καθιστά έμμεσα αυτούς τους τομείς αντικείμενο των διατάξεων της οδηγίας 2008/118/ΕΚ 5, η οποία καθορίζει τους κανόνες και τις προϋποθέσεις για την κατοχή και τη διακίνηση προϊόντων που υπόκεινται σε ειδικούς φόρους κατανάλωσης. Κατά την αξιολόγηση της οδηγίας 92/83/ΕΟΚ εντοπίστηκαν πολυάριθμοι τομείς όπου η εφαρμογή των διατάξεων της οδηγίας οδηγεί σε αυξημένο κόστος τόσο για τους οικονομικούς φορείς όσο και για τα κράτη μέλη. Συνεπώς, συνάγεται ότι η οδηγία είναι αναποτελεσματική, ιδίως όσον αφορά την κατάταξη άλλων προερχόμενων από ζύμωση ποτών, καθώς και την απαλλαγή που εφαρμόζεται στη μετουσιωμένη αλκοόλη. Αυτές οι αυξημένες διοικητικές δαπάνες και το κόστος συμμόρφωσης είναι απόρροια των περιπλοκών, των διαφορών και της ασυνεπούς εφαρμογής των διατάξεων της οδηγίας που προκύπτουν από καταστάσεις όπου τα ενδιαφερόμενα μέρη διαφωνούν ως προς την ορθή εθνική ερμηνεία τους. Ο αριθμός των παραδειγμάτων που υποστηρίζουν αυτήν την εκτίμηση, σε συνδυασμό με τη γεωγραφική έκτασή τους, υποδηλώνουν ότι οι εν λόγω περιπλοκές οφείλονται στην αποτυχία της οδηγίας να εξασφαλίζει επαρκή σαφήνεια στα ενδιαφερόμενα μέρη. Συνοπτικά, τα ζητήματα που αφορούν την κατάταξη των προϊόντων που προσδιορίζονται ως «δύσκολο να καταταχθούν» και τη διαχείριση των απαλλαγών για τη μετουσιωμένη αλκοόλη καταλήγουν σε αυξημένο κόστος, όπως αυξημένες εγγυήσεις σε κάποια κράτη μέλη για τη διακίνηση της μετουσιωμένης αλκοόλης, κόστος επίλυσης των νομικών διαφορών και σε καταστρατήγηση των κανόνων κατάταξης που επιφέρει αποκλίσεις στις τιμές. 5 Οδηγία 2008/118/ΕΚ του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2008, σχετικά με το γενικό καθεστώς των ειδικών φόρων κατανάλωσης και για την κατάργηση της οδηγίας 92/12/ΕΟΚ. 7

8 3.3.4 Προστιθέμενη αξία για την ΕΕ τα προστιθέμενα οφέλη για τα ενδιαφερόμενα μέρη από την επίτευξη των στόχων της οδηγίας σε επίπεδο ΕΕ Η αξιολόγηση αποτίμησε την προστιθέμενη αξία από τη θέσπιση κοινών κανόνων σε επίπεδο ΕΕ για την κατάταξη των αλκοολούχων ποτών, τη χορήγηση μειωμένων συντελεστών προς όφελος των μικρών παραγωγών, και την απαλλαγή της μετουσιωμένης αλκοόλης από το πεδίο εφαρμογής των ειδικών φόρων κατανάλωσης. Οι διαπιστώσεις της παρούσας μελέτης καταδεικνύουν σαφώς ότι μόνο ένα σύστημα σε επίπεδο ΕΕ μπορεί να παράσχει την ομοιομορφία και τις εναρμονισμένες συνθήκες που απαιτούνται για τη διασφάλιση της ορθής λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς. Θα ήταν αδύνατον να επιτευχθούν τα ίδια πόσω μάλλον θετικότερα - αποτελέσματα από πλευράς αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας μέσω μιας εναλλακτικής, διμερούς ή διεθνούς προσέγγισης. Επιπλέον, οι αποκλίνουσες ερμηνείες της οδηγίας από τα ενδιαφερόμενα μέρη καταδεικνύουν ότι η αποτελεσματικότητά της μπορεί να βελτιωθεί με διεύρυνση της προσέγγισης σε επίπεδο ΕΕ. Συνολικά, τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν καταδεικνύουν ότι όλες οι κατηγορίες ενδιαφερόμενων μερών τάσσονται σθεναρά υπέρ μιας προσέγγισης σε επίπεδο ΕΕ όσον αφορά τον ειδικό φόρο κατανάλωσης που επιβάλλεται στην αλκοόλη και τα αλκοολούχα ποτά, η οποία με τη σειρά της διευκολύνει το εμπόριο, προλαμβάνει τις στρεβλώσεις του ανταγωνισμού, περιορίζει το διοικητικό κόστος και προλαμβάνει την απάτη Ανταπόκριση της οδηγίας στις ανάγκες των κρατών μελών και των οικονομικών φορέων Σε αυτό το μέρος, στόχος ήταν να γίνει αντιληπτό κατά πόσον οι διατάξεις της οδηγίας όπως είναι διατυπωμένες εξακολουθούν να καλύπτουν τις ανάγκες των κρατών μελών και των οικονομικών φορέων. Συνεπώς, εκτιμήθηκε: i) αν εξακολουθούν να υφίστανται οι ανάγκες που επιδίωξε να καλύψει η οδηγία ii) σε ποιο βαθμό αυτές οι ανάγκες έχουν εξελιχθεί, και με ποιο τρόπο iii) αν το καθεστώς καλύπτει τις υφιστάμενες ανάγκες. Παρότι, την τελευταία εικοσαετία, έχει συντελεστεί σημαντική πρόοδος προς την εγκαθίδρυση της εσωτερικής αγοράς, οι στόχοι της οδηγίας για την εξασφάλιση ενός σαφούς και συνεκτικού νομικού πλαισίου, την εξασφάλιση θεμιτού ανταγωνισμού και τη μείωση του κινδύνου καταστρατήγησης των ειδικών φόρων κατανάλωσης, εξακολουθούν να είναι ιδιαίτερα συναφείς. Στο πλαίσιο αυτό, η διάταξη για τους κοινούς κανόνες σχετικά με την επιβολή ειδικού φόρου κατανάλωσης στην αλκοόλη και τα αλκοολούχα ποτά εξακολουθεί να είναι σημαντική. Εξετάστηκε κατά πόσον οι στόχοι των κρατών μελών έχουν εξελιχθεί σε σχέση με την επιβολή ειδικού φόρου κατανάλωσης στην αλκοόλη, καθόσον σήμερα μπορούν επίσης να περιλαμβάνουν τον στόχο επιρροής των συνηθειών κατανάλωσης αλκοόλ μέσω προσαρμογών στους συντελεστές των ειδικών φόρων κατανάλωσης. Στην πράξη, λίγα μόνο κράτη μέλη αναφέρθηκαν στους στόχους της πολιτικής για την υγεία σε συνδυασμό με τη 8

9 συνολική συνάφεια των διατάξεων συνεπώς, σε αυτόν τον τομέα είναι αδύνατον να εξαχθούν οριστικά συμπεράσματα. Ωστόσο, οι απαιτήσεις της δημόσιας υγείας θα πρέπει να περιληφθούν σε τυχόν περαιτέρω διαδικασία. Συνολικά, τα ενδιαφερόμενα μέρη ανέφεραν ότι οι ειδικές διατάξεις της οδηγίας καλύπτουν τις ανάγκες τους. Η κατανομή της αλκοόλης και των αλκοολούχων ποτών σε διαφορετικές κατηγορίες όσον αφορά τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης εξακολουθεί να είναι σημαντική. Μολονότι ορισμένα κράτη μέλη (και ειδικότερα ορισμένοι παραγωγοί αλκοολούχων ποτών) τοποθετήθηκαν υπέρ της φορολόγησης με βάση τον αλκοολικό τίτλο αλλά χωρίς συγκεκριμένες κατηγορίες προϊόντων, τα στοιχεία δείχνουν ότι η διατήρηση διαφορετικών κατηγοριών είναι σημαντική αφενός για να διαφυλάττονται οι κοινωνικο-πολιτισμικές παραδόσεις (π.χ. η συνεχής παραγωγή και κατανάλωση παραδοσιακών προϊόντων που συχνά παράγονται από φυσικά συστατικά που καλλιεργούνται σε συγκεκριμένο τόπο), και αφετέρου για να υποστηρίζεται η δημιουργία ή η διατήρηση θέσεων απασχόλησης, πρακτικών και παραδοσιακών τεχνών. Οι διαπιστώσεις αποκαλύπτουν ότι υπάρχουν μερικές διατάξεις που δεν φαίνονται πλέον να είναι απαραίτητες, όπως οι κανόνες στο άρθρο 28 6 για το Ηνωμένο Βασίλειο, τους οποίους το εν λόγω κράτος μέλος έχει πάψει να εφαρμόζει. Το Ηνωμένο Βασίλειο επισήμανε ότι δεν θεωρεί τη διάταξη σχετική με τις τρέχουσες ανάγκες του. Για λόγους σαφήνειας, η εν λόγω διάταξη μπορεί να αφαιρεθεί στο πλαίσιο δυνητικής αναθεώρησης της οδηγίας 92/83/ΕΟΚ. Επιπλέον, καθώς αρκετά κράτη μέλη έχουν εισαγάγει θετικούς ειδικούς φόρους κατανάλωσης για τον οίνο, η παράλειψη των μειωμένων συντελεστών για τους μικρούς οινοπαραγωγούς και τους παραγωγούς λοιπών προερχόμενων από ζύμωση ποτών δεν μπορεί πλέον να δικαιολογηθεί. Τέλος, η συνάφεια των μειωμένων συντελεστών για τα προϊόντα χαμηλού αλκοολικού τίτλου τέθηκε υπό αμφισβήτηση. Η περαιτέρω ανάλυση στο στάδιο αξιολόγησης αντικτύπου καθίσταται αναγκαία προκειμένου να συναχθεί συμπέρασμα κατά πόσον οι εν λόγω μειωμένοι συντελεστές αντιστοιχούν σε εθνικές πρακτικές που συνδέονται με στόχους της πολιτικής για την υγεία, και αν αντιστοιχούν σε οποιονδήποτε από τους συνολικούς στόχους που ορίζει η οδηγία και προσδιορίζονται στα κριτήρια αξιολόγησης. Συγκεκριμένα, οι μειωμένοι συντελεστές για τα ενδιάμεσα προϊόντα και την αιθυλική αλκοόλη χρησιμοποιούνται σπανίως από τα κράτη μέλη, και μπορεί πράγματι να υπονομεύσουν πρωτίστως τους στόχους της διάταξης, καθώς δύνανται ακούσια να αυξήσουν την κατανάλωση ενός προϊόντος που επωφελείται από τον μειωμένο συντελεστή στη δική του κατηγορία φόρου κατανάλωσης παρότι στην πραγματικότητα ο αλκοολικός τίτλος του είναι υψηλότερος από τον τίτλο παρόμοιου προϊόντος που ανήκει σε διαφορετική κατηγορία φόρου κατανάλωσης. 6 Το Ηνωμένο Βασίλειο δεν εφαρμόζει πλέον την απαλλαγή για τα πικρά αρωματικά με αποκτημένο αλκοολικό τίτλο κατ όγκο από 44,2 έως 49,2 % vol., που περιέχουν από 1,5 % έως 6 % κατά βάρος γεντιανή, μπαχαρικά και άλλα αρωματικά συστατικά και από 4 % έως 10 % κατά βάρος ζάχαρη και παρουσιάζονται σε δοχεία μέγιστης χωρητικότητας 0,2 λίτρων προϊόντος, και ποτά από συμπυκνωμένη βύνη των οποίων ο μούστος, πριν από τη ζύμωση, είχε πυκνότητα της αρχικής πυκνότητας (47 Plato) ή περισσότερο. 9

10 3.3.6 Σε ποιον βαθμό οι διατάξεις της οδηγίας 92/83/ΕΟΚ συνάδουν με τη νομοθεσία της ΕΕ και τη διεθνή νομοθεσία για τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης που επιβάλλονται στην αλκοόλη και τα αλκοολούχα ποτά; Η αξιολόγηση αποτίμησε την εξωτερική συνοχή της οδηγίας με τη νομοθεσία της ΕΕ και τις διεθνείς συμφωνίες. Επειδή η οδηγία εκδόθηκε πριν από 20 και πλέον χρόνια, έχουν πραγματοποιηθεί ορισμένες τροποποιήσεις στην παράγωγη νομοθεσία. Ωστόσο, αυτές οι τροποποιήσεις δεν υπονομεύουν τη συνοχή των διατάξεων. Παρότι η οδηγία περιλαμβάνει ορισμένες παραπομπές σε άλλη νομοθετικές διατάξεις της ΕΕ και κωδικούς ΣΟ που χρήζουν επικαιροποίησης, εκτός από δύο σημεία που περιγράφονται κατωτέρω, οι ανακολουθίες που εντοπίστηκαν δεν αναφέρθηκαν ως αίτια για τυχόν σημαντικά πρακτικά προβλήματα. Δύο σημεία που αφορούν τη συνοχή δημιουργούν προβλήματα στους οικονομικούς φορείς, ήτοι οι κωδικοί ΣΟ για τη μετουσιωμένη αλκοόλη και η επεξεργασία των πρόδρομων προϊόντων του κρασιού: Τα κράτη μέλη δεν χρησιμοποιούν με συνεκτικό τρόπο τους κωδικούς ΣΟ για τη μετουσιωμένη αλκοόλη. Παρότι υπάρχει κωδικός ΣΟ για τη μετουσιωμένη αλκοόλη ( ), χρησιμοποιούνται διάφοροι άλλοι κωδικοί για συγκεκριμένα προϊόντα που μπορεί να περιέχουν μετουσιωμένη αλκοόλη. Αυτό μπορεί να έχει αντίκτυπο στις προϋποθέσεις που ισχύουν για τη διακίνηση των εν λόγω προϊόντων, καθώς και στην ικανότητα των κρατών μελών να παρακολουθούν και να ελέγχουν τη διακίνησή τους. Δύο κράτη μέλη ανέφεραν προβλήματα με την επεξεργασία των πρόδρομων προϊόντων του κρασιού (δηλαδή του γλεύκους και των χυμών που πρόκειται να μετατραπούν σε κρασί). Η οδηγία δεν ορίζει αυτά τα πρόδρομα προϊόντα ως προϊόντα που υπόκεινται σε ειδικό φόρο κατανάλωσης, ωστόσο (στα εν λόγω κράτη μέλη) η πρακτική είναι ότι μπορούν να διακινούνται στο πλαίσιο του συστήματος διακίνησης και ελέγχου των προϊόντων που υπόκεινται σε ειδικούς φόρους κατανάλωσης (EMCS). Επί του παρόντος δεν υφίσταται σχετική νομική υποχρέωση. Δεν διαπιστώθηκαν ανακολουθίες μεταξύ της οδηγίας και των διεθνών συμφωνιών. 10

11 4. ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ 4.1 ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Η Επιτροπή εξέτασε προσεκτικά τη μελέτη που υποστηρίζει την αξιολόγηση και έλαβε επίσης υπόψη την ανάδραση των ενδιαφερομένων μερών. Το έργο που διεξήγαγε η ομάδα αξιολόγησης κρίθηκε ότι είναι σύμφωνο με τις οδηγίες για τη βελτίωση της νομοθεσίας της Επιτροπής 7. Οι αποφάσεις και τα συμπεράσματα της μελέτης προέκυψαν άμεσα από διαπιστώσεις που βασίστηκαν στα συγκεντρωθέντα στοιχεία. Προκειμένου να διασφαλισθεί η αξιοπιστία των διαπιστώσεων, χρησιμοποιήθηκαν κατά τη μελέτη διάφορες μέθοδοι συλλογής δεδομένων, συμπεριλαμβανομένων των ερευνών, των συνεντεύξεων, της έρευνας τεκμηρίωσης και της μελέτης περιπτώσεων. Αυτό το μεθοδολογικό μείγμα θεωρήθηκε γενικά επαρκές από την Επιτροπή. 4.2 ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ Με βάση τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν, οι αξιολογητές διατύπωσαν 17 συστάσεις, με σκοπό τη βελτίωση της εφαρμογής του κανονιστικού πλαισίου για τις διαρθρώσεις των ειδικών φόρων κατανάλωσης που επιβάλλονται στην αλκοόλη και τα αλκοολούχα ποτά. Αυτές οι συστάσεις παρουσιάζονται ως παράρτημα Ι στην παρούσα έκθεση

12 Η Επιτροπή εξέτασε τη σημασία κάθε σύστασης και κρίνει ότι οι ακόλουθες συστάσεις χρήζουν εμβριθέστερης εξέτασης. Ωστόσο, σκοπός της παρούσας έκθεσης αξιολόγησης δεν είναι να διατυπώσει συστάσεις για το μέλλον. Επομένως, η Επιτροπή διατυπώνει την ακόλουθη προσωρινή εκτίμηση. Πιο οριστικά συμπεράσματα για το μέλλον θα συναχθούν με γνώμονα τυχόν αντιδράσεις από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, τους εμπλεκόμενους ή άλλα ενδιαφερόμενα μέρη. Με τις συστάσεις 1, 3, 4, 5, 6, 7, 8 και 10 προτείνεται η διατύπωση ακριβέστερων ορισμών / μεγαλύτερη σαφήνεια στη νομοθεσία προκειμένου να περιοριστεί η νομική ασάφεια και να αποφευχθούν οι διαφορετικές προσεγγίσεις στα κράτη μέλη και η στρέβλωση της εσωτερικής αγοράς. Η υλοποίηση των εν λόγω συστάσεων θα έχει επιπτώσεις στις παραμέτρους εφαρμογής άλλων συστάσεων και θα μπορούσε, συνεπώς, να έχει προτεραιότητα. Στόχος των συστάσεων 9, 11, 12 και 13 είναι να διενεργηθεί περαιτέρω έρευνα σχετικά με τις επιπτώσεις επέκτασης του πεδίου εφαρμογής και/ή πραγματοποίησης βελτιώσεων στους εν λόγω τομείς. Οι συστάσεις 14, 15 και 16 αφορούν ελάσσονες τεχνικές αλλαγές που θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν στο πλαίσιο πιθανής επανεξέτασης της οδηγίας. Οι άλλες συστάσεις θεωρείται είτε ότι δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της πιθανής αναθεώρησης της οδηγίας 92/83/ΕOK του Συμβουλίου, είτε ότι συνδέονται με αυτό μόνο έμμεσα. Πρόκειται για: Τη σύσταση 2, η οποία είναι πιο συναφής με την οδηγία 2008/118/ΕΚ του Συμβουλίου, της 16 ης Δεκεμβρίου 2008, σχετικά με το γενικό καθεστώς των ειδικών φόρων κατανάλωσης. Τη σύσταση 17 σχετικά με τη μεταχείριση των πρόδρομων προϊόντων του κρασιού, όπως ο χυμός σταφυλιών και το γλεύκος, σε ότι αφορά τον ειδικό φόρο κατανάλωσης. Η εν λόγω σύσταση δεν έχει βάση προς το παρόν ούτε στην οδηγία 92/83/ΕΟΚ ούτε στην οδηγία 2008/118/ΕΚ, καθώς τα πρόδρομα προϊόντα του κρασιού δεν αποτελούν προϊόντα που υπόκεινται σε ειδικό φόρο κατανάλωσης. Τουτέστιν, οι διατάξεις σε θέματα κατοχής και διακίνησης δεν μπορούν να επεκταθούν για να συμπεριλάβουν αυτά τα προϊόντα, ούτε μπορεί να προσδιοριστεί μια νομική βάση στο παράγωγο δίκαιο για τα εν λόγω προϊόντα, είτε στην οδηγία περί διαρθρώσεων είτε στην οδηγία περί συντελεστών για τη φορολόγηση της αλκοόλης. 4.3 ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΑΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ Εκτός από τις συστάσεις για ανάληψη δράσης που παρουσιάζονται στο παράρτημα Ι της παρούσας έκθεσης και περιγράφονται στην προηγούμενη ενότητα, οι αξιολογητές υπέβαλαν 12

13 επίσης συστάσεις για τη διατήρηση της παρούσας κατάστασης σε ορισμένους τομείς. Αυτοί οι τομείς παρατίθενται και επεξηγούνται στην παρούσα ενότητα Ειδικός φόρος κατανάλωσης με βάση τον αλκοολικό τίτλο Κατάταξη Το ισχύον σύστημα κατάταξης των αλκοολούχων ποτών όσον αφορά τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης επιτρέπει στα κράτη μέλη να χρησιμοποιούν τους κανόνες της ΕΕ ώστε να επιδιώκουν ένα πολυδιάστατο σύνολο εθνικών στόχων πολιτικής που περιλαμβάνουν τόσο τους οικονομικούς στόχους όσο και τους στόχους της υγείας. Παρά τις απόψεις που έχουν διατυπώσει αρκετές ομάδες ενδιαφερόμενων μερών ότι η διάρθρωση των ειδικών φόρων κατανάλωσης που επιβάλλονται στα αλκοολούχα ποτά θα ήταν απλούστερη αν ο φόρος εφαρμοζόταν εξίσου σε όλα τα αλκοολούχα ποτά που υπόκεινται σε ειδικό φόρο κατανάλωσης με βάση τον αλκοολικό τίτλο τους, δεν φαίνεται πιθανόν μια τέτοια θεμελιώδης αλλαγή στις διαρθρώσεις των ειδικών φόρων κατανάλωσης, η οποία να εξαλείφει τις υφιστάμενες κατηγορίες ειδικού φόρου κατανάλωσης και να συνδέει τον ειδικό φόρο κατανάλωσης με την περιεκτικότητα σε αλκοόλη, να είναι εφικτή ως προς την εφαρμογή της και την επίτευξη ικανοποιητικών αποτελεσμάτων για όλα τα σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη. Επειδή η πλειονότητα των κρατών μελών και άλλων ενδιαφερόμενων μερών έχουν ισχυρές απόψεις σχετικά με την καταλληλότητα της παρούσας κατάστασης, καθώς και σχετικά με την αβέβαια έκβαση των δυνητικών επιπτώσεων (θετικών ή αρνητικών) κάθε ενδεχόμενης αλλαγής στο καθεστώς, η προσοχή της Επιτροπής πρέπει να στρέφεται κατά προτίμηση στη βελτίωση της λειτουργίας του συστήματος εντός του υφιστάμενου πλαισίου Μειωμένοι συντελεστές για τους μικρούς ζυθοποιούς Η έρευνα κατέδειξε ότι δεν αξιοποιούν πλήρως όλα τα κράτη μέλη το όριο των εκατολίτρων που προβλέπεται στο άρθρο 4 παράγραφος 1. Ωστόσο, τα περισσότερα κράτη μέλη προβλέπουν μειωμένους συντελεστές για τους μικρούς ζυθοποιούς μόνο δύο κράτη μέλη εξέφρασαν τη δυσαρέσκειά τους για το διαθέσιμο όριο. Καθώς δεν υπάρχουν στοιχεία που να υποδηλώνουν ότι αυτά τα κράτη μέλη που δεν αξιοποιούν πλήρως τη διάταξη θίγονται υπερβολικά από την εφαρμογή αυτής σε άλλα κράτη μέλη, και λαμβάνοντας υπόψη τον μικρό βαθμό συναίνεσης υπέρ τυχόν αλλαγής, το αντισταθμιστικό πλεονέκτημα μπορεί να έγκειται στη διατήρηση των υφιστάμενων ορίων Μειωμένοι συντελεστές για τα μικρά αποστακτήρια Η έρευνα που διεξήχθη στο πλαίσιο της παρούσας αξιολόγησης υποδηλώνει ότι το ποσοτικό όριο των 10 εκατολίτρων (20 εκατολίτρων σε ειδικές συνθήκες) της καθαρής αλκοόλης που παράγεται από μικρά αποστακτήρια, κάτω από το οποίο τα κράτη μέλη μπορούν να χορηγούν μειωμένους συντελεστές (άρθρο 22 παράγραφος 1) μπορεί να είναι πολύ μικρό για να έχει 13

14 σημαντικό αντίκτυπο στην εσωτερική αγορά. Θα μπορούσε τουτέστιν να υπάρξει δυνατότητα αύξησης του ορίου προκειμένου να ενισχυθεί η αποτελεσματικότητα του άρθρου. Ωστόσο, 13 από τα 28 κράτη μέλη επισήμαναν ότι θεωρούσαν κατάλληλο το εν λόγω όριο, και μόνο δύο κράτη μέλη διαφώνησαν. Ως εκ τούτου, δεν φαίνεται να μπορεί να υποστηριχθεί πλήρως η νομοθετική αλλαγή στον τομέα αυτό Μειωμένοι συντελεστές και απαλλαγές για συγκεκριμένα προϊόντα σε συγκεκριμένα κράτη μέλη Αυτά τα κράτη μέλη που ζήτησαν και τους χορηγήθηκαν ειδικές παρεκκλίσεις στην εφαρμογή της οδηγίας υποστηρίζουν σθεναρά τη διατήρησή τους, προκειμένου να συνεχίσουν να επιδιώκουν διάφορους στόχους πολιτικής σε εθνικό επίπεδο. Δεδομένου ότι δεν υπάρχουν στοιχεία που να υποδηλώνουν ότι αυτές οι παρεκκλίσεις έχουν σημαντικές αρνητικές συνέπειες στην αγορά της ΕΕ στο σύνολό της, στα όμορα κράτη μέλη ή στο κράτος μέλος όπου εφαρμόζονται, ενδείκνυται η διατήρηση της παρούσας κατάστασης ως προς το θέμα αυτό. 5. ΤΕΛΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η επιβολή φόρων στην κατανάλωση προϊόντων, όπως οι ειδικοί φόροι κατανάλωσης στην αλκοόλη και τα αλκοολούχα ποτά, δεν πρέπει να στρεβλώνει τον ανταγωνισμό ούτε να εμποδίζει τη δυνατότητα ελεύθερης κυκλοφορίας των προϊόντων εντός της ΕΕ με σκοπό την ορθή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. Η παρούσα αξιολόγηση εξέτασε θέματα αποτελεσματικότητας, αποδοτικότητας, συνάφειας, συνοχής και προστιθέμενης αξίας για την ΕΕ, καθώς και τον διοικητικό φόρτο που απορρέει από την οδηγία 92/83/ΕΟΚ, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η νομοθεσία της ΕΕ σχετικά με τις διαρθρώσεις των ειδικών φόρων κατανάλωσης που επιβάλλονται στην αλκοόλη και τα αλκοολούχα ποτά επιτυγχάνει τους στόχους πολιτικής της με το ελάχιστο κόστος. Συνολικά, με την αξιολόγηση διαπιστώθηκε ότι οι γενικές αρχές που καθορίζουν τις υφιστάμενες διαρθρώσεις της αλκοόλης και των αλκοολούχων ποτών επιτρέπουν τη διασφάλιση ουδέτερων συνθηκών ανταγωνισμού. Συγχρόνως, οι διαπιστώσεις της αξιολόγησης καταδεικνύουν την ύπαρξη ορισμένων στρεβλώσεων εντός της εσωτερικής αγοράς, και ότι αυτές οι στρεβλώσεις έχουν σοβαρές ζημιογόνες επιπτώσεις για τις οποίες η Επιτροπή να πρέπει να λάβει μέτρα. Η αξιολόγηση εντοπίζει περιττές διοικητικές δαπάνες και δαπάνες συμμόρφωσης που βαρύνουν τις φορολογικές αρχές και τους οικονομικούς φορείς. Οι εν λόγω δαπάνες οφείλονται σε ορισμένους ορισμούς που μπορεί να οδηγήσουν σε νομική αβεβαιότητα σχετικά με τη μεταχείριση συγκεκριμένων προϊόντων. Τέλος, η οδηγία απεδείχθη αποτελεσματική και γενικά κατάλληλη για τη δέουσα είσπραξη ειδικών φόρων κατανάλωσης όσον αφορά τη μεγάλη πλειονότητα των ενδιαφερόμενων μερών. 14

15 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ8 Αρι Σύσταση θ. Συστάσεις σχετικά με την κατάταξη Να διευκρινιστεί το πεδίο εφαρμογής της κατηγορίας «άλλα ποτά που προέρχονται από 1 ζύμωση» που υπόκειται σε ειδικό φόρο κατανάλωσης Να δημιουργηθεί άλλος κωδικός κατηγορίας που υπόκειται σε ειδικό φόρο κατανάλωσης στο πλαίσιο του συστήματος διακίνησης και ελέγχου των προϊόντων που υπόκεινται σε ειδικούς φόρους κατανάλωσης (EMCS): Στο παράρτημα II, ο πίνακας 11 (Προϊόν που υπόκειται σε ειδικό φόρο κατανάλωσης) του κανονισμού 684/2009 να 2 συμπεριλάβει δύο επιπρόσθετους κωδικούς προϊόντων που υπόκεινται σε ειδικό φόρο κατανάλωσης (EPC): έναν κωδικό για τα μη αφρώδη προερχόμενα από ζύμωση ποτά εκτός του κρασιού και της μπύρας, και έναν κωδικό για τα αφρώδη προερχόμενα από ζύμωση ποτά εκτός του κρασιού και της μπύρας. Να αποσαφηνιστεί η έννοια «προέρχεται εξ ολοκλήρου από ζύμωση», κατά την έννοια του 3 άρθρου 8, του άρθρου 12 παράγραφος 1 και του άρθρου 17 Να αποσαφηνιστεί η ερμηνεία του άρθρου 3 παράγραφος 1 σχετικά με την εφαρμογή ειδικού 4 φόρου κατανάλωσης στην μπύρα σε σχέση με τον αριθμό εκατολίτρων και τους βαθμούς Plato Συστάσεις σχετικά με τις απαλλαγές Να συνεχιστούν οι προσπάθειες αναθεώρησης της σύνθεσης του ευρω-μετουσιωτικού για την 5 πλήρως μετουσιωμένη αλκοόλη (CDA) Να επιτευχθεί κοινή ερμηνεία αμοιβαίας αναγνώρισης σχετικά με τις συνθήκες υπό τις οποίες 6 μπορούν να χρησιμοποιούνται οι μέθοδοι μετουσίωσης που παρατίθενται στον κανονισμό 162/2013 για την πλήρη μετουσίωση. Να επιτευχθεί κοινή συμφωνία σχετικά με το ποια προϊόντα μπορούν να τυγχάνουν απαλλαγής 7 σύμφωνα με το άρθρο 27 παράγραφος 1 στοιχείο β) Να εξασφαλιστεί μια συνεκτική προσέγγιση σε σχέση με τις απαλλαγές που εφαρμόζονται στη 8 μετουσιωμένη αλκοόλη που εισάγεται στην ΕΕ από τρίτη χώρα Να διεξαχθούν περαιτέρω έρευνες σχετικά με τον όγκο και το ύψος της απάτης που οφείλεται 9 στην κατάχρηση των απαλλαγών για τη μετουσιωμένη αλκοόλη Να εφαρμοστούν μέτρα με στόχο την ενίσχυση της αμοιβαίας εμπιστοσύνης μεταξύ των κρατών 10 μελών Συστάσεις σχετικά με τους μειωμένους συντελεστές Να εξεταστεί το ενδεχόμενο εφαρμογής μειωμένων συντελεστών σε μικρούς 11 παραγωγούς μη αφρώδους και αφρώδους κρασιού, άλλων ποτών προερχόμενων από ζύμωση και ενδιάμεσων προϊόντων Να διερευνηθεί περαιτέρω ο βαθμός στον οποίο οι διατάξεις σχετικά με τους μειωμένους 12 συντελεστές για την αλκοόλη χαμηλού αλκοολικού τίτλου μπορούν να υποστηρίξουν αναδιατυπωμένους στόχους πολιτικής Συστάσεις σχετικά με την ιδιωτική παραγωγή / προσωπική χρήση Να διερευνηθούν οι επιπτώσεις σε περίπτωση που επιτραπεί στα κράτη μέλη να εφαρμόσουν 13 απαλλαγές για την παραγωγή της αιθυλικής αλκοόλης και των ενδιάμεσων προϊόντων που προορίζονται για προσωπική χρήση Συστάσεις σχετικά με τις παρωχημένες παραπομπές / την καλή διαχείριση Να εξασφαλιστεί η συνοχή του ορισμού των αφρωδών ποτών με τον ορισμό που 14 χρησιμοποιείται για τελωνειακούς σκοπούς 15

16 Αρι θ. 15 Σύσταση Οι παραπομπές στην οδηγία που αναφέρονται σε παρωχημένη νομοθεσία και σε κωδικούς ΣΟ πρέπει να επικαιροποιούνται 16 Να διαγραφεί το άρθρο Να διερευνηθεί η ανάγκη διασάφησης της μεταχείρισης των πρόδρομων προϊόντων του κρασιού 16