ΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ. Σκευάσματα εντερικής σίτισης

Transcript

1 ΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ Σκευάσματα εντερικής σίτισης 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΗΜΕΙΑ ΚΛΕΙΔΙΑ 2. ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ 3. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ Κ ΑΠΟΡΡΟΦΗΤΙΚΟΤΗΤΑ ΓΕΣ 4. ΜΑΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ 1

2 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΗΜΕΙΑ ΚΛΕΙΔΙΑ Για την μεγιστοποίηση των αποτελεσμάτων απο τη χρήση ΕΔ θα πρέπει το είδος του χρησιμοποιούμενου εντερικού σκευάσματος να είναι προσαρμοσμένο στις εξατομικευμένες ανάγκες του ασθενή. Υπάρχουν ειδικά σκευάσματα με ιδιαίτερη σύνθεση, που ειναι προσαρμοσμένη σε συγκεκριμμένες διατροφικές και μεταβολικές ανάγκες που δημιουργούνται απο χρόνιες και οξείες κλινικές καταστάσεις. Η αναβάθμιση και η συνεχής βελτίωση της ΕΔ διευκολύνει τη σίτιση ασθενών σε διάφορες κλινικές καταστάσεις, που στο παρελθόν ηταν ανέφικτο. ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ 1. Θερμιδικές ανάγκες 2. Όγκος υγρών και θερμιδική πυκνότητα 3. Πρωτείνες 4. Βιταμίνες κ Ιχνοστοιχεία 5. Περιστασιακώς απαραίτητα θρεπτικά συστατικά 2

3 ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ 1. Θερμιδικές ανάγκες ΕΝΕΡΓΕΙΑ 2. Όγκος υγρών και θερμιδική πυκνότητα a. 3. Εκτίμηση Πρωτείνες (ανάγκες κλινική κατάσταση) b. Υπερσιτισμός υποσιτισμός 4. Βιταμίνες κ Ιχνοστοιχεία c. Σταδιακή προσαρμογή (διόρθωση μεταβολικών 5. κλινικών Περιστασιακώς καταστάσεων απαραίτητα ή/και θρεπτικά αποφυγή συστατικά «σύνδρομου επανασίτισης») d. Βάρος ασθενών (ελλειποβαρείς παχύσαρκοι) ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ 1. Θερμιδικές ανάγκες 2. Όγκος υγρών και θερμιδική πυκνότητα Ισοζύγιο 3. Πρωτείνες υγρών ορίζεται απο τη διαφορά του προσλαμβανόμενου 4. Βιταμίνες κ Ιχνοστοιχεία με τον αποβαλλόμενο όγκο. Κύριες μορφές αποβαλλόμενων υγρών ούρα, ιδρώτας, 5. Περιστασιακώς εκκρίσεις ΓΕΣ απαραίτητα και εκπνεόμενος θρεπτικά αέρας. συστατικά Καθημερινή ζύγιση Έλεγχος κατακρατήσεων. Θερμιδική πυκνότητα ύδατος (kcal/ml διαλύματος) Περιεκτικότητα ύδατος (ml H2O/1000ml διαλύματος) Περιεκτικότητα (%) 1,0 1, , ,

4 ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ 1. Θερμιδικές ανάγκες 2. Όγκος υγρών και θερμιδική πυκνότητα 3. Πρωτείνες Υπερμεταβολικές 4. Βιταμίνες κ Ιχνοστοιχεία φλεγμονώδεις καταστάσεις ανοιχτές 5. Περιστασιακώς πληγές απαραίτητα υψιπρωτεινικά θρεπτικά σκευάσματα συστατικά Είδος πρωτεινών (αυτούσιες ή υδρολυμένες) ανάλογα με την κλινική κατάσταση και λειτουργικότητα ΓΕΣ Ύπαρξη 2πλών πρωτεινικών σχημάτων (συνύπαρξη πεπτιδίων και αμινοξέων) ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ 1. Θερμιδικές ανάγκες 2. Όγκος υγρών και θερμιδική πυκνότητα 3. Πρωτείνες 4. Βιταμίνες κ Ιχνοστοιχεία 5. Περιστασιακώς απαραίτητα θρεπτικά συστατικά Τα εντερικά σκευάσματα δεν εξασφαλίζουν απαραίτητα την κάλυψη κατά 100% το RDI (συνιστώμενες ημερήσιες ποσότητες) σε βιταμίνες και ιχνοστοιχεία. Κλινικές καταστάσεις με αυξημένες απαιτήσεις (πχ ψευδάργυρος πρωτεινοσύνθεση). 4

5 ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ 1. Θερμιδικές ανάγκες 2. Όγκος υγρών και θερμιδική πυκνότητα 3. Πρωτείνες 4. Βιταμίνες κ Ιχνοστοιχεία 5. Περιστασιακώς απαραίτητα θρεπτικά συστατικά Γλουταμίνη απαραίτητο για ταχύ πολ/σμό κυττάρων, όπως εντερικού βλεννογόνου και ανοσοποιητικού 0,2mg/kgΣΒ/ημέρα Αργινίνη επούλωση τραυμάτων για σύνθεση κολλαγόνου 30 gr/μέρα Ταυρίνη μεταβολικές διεργασίες έκκριση χολικών αλάτων διατήρηση αριθμού αιμοπεταλίων λειτουργία ουδετερόφιλων. Καρνιτίνη μεταφορά LCFA σε μιτοχόνδρια για παραγωγή ενέργειας αυξημένη απέκκριση σε τραυματισμούς και χρήση αντιβιοτικών. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ ΑΠΟΡΡΟΦΗΤΙΚΟΤΗΤΑ ΓΕΣ Η γαστετρεντερική ή/και απορροφητική ικανότητα του ΓΕΣ επηρεάζεται απο τραύμα, οξεία νόσο, νόσους λεπτού εντέρου ή υπολευκωματιναιμία. Γαστρεντερική δυσλειτουργία μερικώς υδρολυμένες πρωτείνες Υπολευκωματιναιμία μειωμένη ωσμωτική πίεση προδιάθεση ασθενή σε διάμεσο οίδημα μειωμένη απορροφητική ικανότητα εντέρου μικρές & μεσαίες πεπτιδικές αλυσίδες. Θέση και διαμετρος καθετήρα αντλία χορήγησης αποφυγή συγχορήγησης φαρμάκων. 5

6 ΜΑΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ Τα εντερικά διαλύματα αποτελούνται είτε εξ ολοκλήρου απο ακέραιες μορφές μακροθρεπτικών συστατικών (πολυμερή διαλύματα) είτε περιέχουν διάφορους συνδυασμούς απο μερικώς υδρολυμένα μακροθρεπτικά συστατικά (ολιγομερή διαλύματα) Υδατάνθρακες συγκέντρωση = % ολικών θερμίδων Είδη = άμυλο πολυμερή γλυκόζης, δισακχαριτών και μονοσακχαριτών Υδρολυμένη μορφή σε μεγάλο βαθμό ωσμωτικότητα γλυκαιμικός δείκτης Πολυμερή γλυκόζης Ή μαλτοδεξτρίνες, προέρχονται απο μερική υδρόλυση αμύλου απο αραβόσιτο. Απαιτούν μικρότερη πεπτική ικανότητα απο ό,τι το άμυλο και υδρολύονται άμεσα στο ΛΕ. Χρησιμοποιούνται διότι παρέχουν άμεσα ενέργεια χωρίς να αυξάνουν την ωσμωτικότητα. Σουκρόζη Υψηλή γλυκαντικότητα. Γοργή εντερική υδρόλυση σε γλυκόζη + φρουκτόζη. Χρησιμοποιείται σε πόσιμα διαλύματα κι όχι σε διαλύματα για σίτιση με καθετήρα διότι αυξάνει την ωσμωτικότητα διαλύματος. Λακτόζη Συνήθως δεν χρησιμοποιείται για να αποφεύγονται προβλήματα δυσανεξίας στη λακτόζη (συμπτώματα απο αίσθημα μετεωρισμού έως σοβαρή ωσμωτική διάρροια) Φρουκτόζη Προκαλεί μικρότερη μεταγευματική γλυκαιμία σε σχέση με άλλους. Συνιστάται σε άτομα με σακχαρώδη διαβήτη Σημαντική γλυκαντική ύλη εντερικά διαλύματα ή per os 6

7 ΜΑΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ Πρωτείνες Ανευρίσκονται με μορφή ακέραιων πρωτεινών, υδρολυμένων ολιγο- ή δι- και τρι-πεπτιδίων ή ως ολικά υδρολυμένα ελεύθερα L-αμινοξέα. Οι υδρολυμένες πρωτείνες αυξάνουν την ωσμωτικότητα. Το άζωτο απορροφάται γρηγορότερα απο τα ελεύθερα αμινοξέα. Βαλίνη, λευκίνη και ισολευκίνη είναι απαραίτητα διακλαδισμένης αλύσου που επιστρατεύονται απο το σκελετικό μυ κατα την διάρκεια του μεταβολικού stress δεν έχει αποδειχθεί όμως κλινική αποτελεσματικότητα. ΜΑΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ Λίπη LCT MUFA ω 6 PUFA ω 3 MCT απορροφούνται ανεξάρτητα απο παγκρεατική λιπάση και χολικά άλατα, ευεργετικά σε λιπιδική δυσαπορρόφηση. Συνθετικά τριγλυκερίδια PUFA + MCFA στο ίδιο τριγλυκερίδιο 7

8 ΜΑΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ Φυτικές ίνες ή διαιτητικές ίνες gr/ημέρα διαλυτές αδιάλυτες ΜΑΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ Φυτικές ίνες ή διαιτητικές ίνες gr/ημέρα διαλυτές ζυμώνονται απο χλωρίδα παχέος εντέρου προς αδιάλυτες σχηματισμό οξικών, βουτυρικών και προπιονικών μικράς αλύσου λ.ο. (SCFA), το προτιμώμενο ενεργειακό υπόστρωμα για κύτταρα παχέος εντέρου. η απορρόφηση των SCFA συνοδεύεται απο απορρόφηση ύδατος και Na μείωση συμπτωμάτων διάρροιας. η διάρροια αποφεύγεται επίσης διότι οι Φ.Ι. καθυστερούν την εντερική μεταφορά με μεσολάβηση της χολοκυστοκινίνης. 8

9 ΜΑΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ Φυτικές ίνες ή διαιτητικές ίνες gr/ημέρα διαλυτές αδιάλυτες όπως πολυσακχαρίτες σόγιας, ίνες μπιζελιού, βρώμη αυξάνουν τον διαιτητικό όγκο αυξάνουν όγκο κοπράνων συστήνεται αύξηση αριθμού και είδους χρησιμοποιούμενων φυτικών ινών επιτυγχάνεται ανάμειξη διαλυτών και αδιάλυτων Φ.Ι. ΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ Εντερική σίτιση 9

10 Σκευάσματα παρεντερικής σίτισης 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΗΜΕΙΑ ΚΛΕΙΔΙΑ 2. ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ 3. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ Κ ΑΠΟΡΡΟΦΗΤΙΚΟΤΗΤΑ ΓΕΣ 4. ΜΑΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ Κεντρικοί καθετήρες υποκλείδιος σφαγίτιδα μηριαία 10

11 ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΑΚΚΩΝ 3 ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΙΚΗ ΧΟΡΗΓΗΣΗ (ΑΝΑΓΩΓΗ ΣΤΟ 1 ΛΙΤΡΟ) BAXTER FRESENIUS BRAUN OLICLINOMEL KABIVEN AMINOVEN NUTRIFLEX ΣΥΝΘΕΣΗ N4-550 E PERIPHERAL 3,5% GE LIPID peri Αζωτο 3,6 3,6 5,75 4,5 Αμινοξέα Γλυκόζη Λίπος Ολικές θερμίδες Μη πρωτεϊνικές θερμίδες Θερμίδες από γλυκόζη Θερμίδες από λίπος Aναλογία θερμίδων γλυκόζης/λίπους 62/38 43/57 40/60 Ωσμωτικότητα

12 ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΑΚΚΩΝ 3 ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΧΟΡΗΓΗΣΗ (ΑΝΑΓΩΓΗ ΣΤΟ 1 ΛΙΤΡΟ) BAXTER FRESENIUS B-BRAUN OLICLINOMEL KABIVEN NUTRIFLEX ΣΥΝΘΕΣΗ N E central LIPID plus Αζωτο ,4 Αμινοξέα Γλυκόζη Λίπος Ολικές θερμίδες Μη πρωτεϊνικές θερμίδες Θερμίδες από γλυκόζη Θερμίδες από λίπος Aναλογία θερμίδων γλυκόζης/λίπους 62/38 50/50 56/44 Ωσμωτικότητα ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΑΚΚΩΝ 3 ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΧΟΡΗΓΗΣΗ (ΑΝΑΓΩΓΗ ΣΤΟ 1 ΛΙΤΡΟ) BAXTER FRESENIUS BRAUN MULTIMEL STRUCTOKABIVEN NUTRIFLEX ΣΥΝΘΕΣΗ N8-800 central LIPID special Αζωτο 8,25 8,11 8 Αμινοξέα Γλυκόζη Λίπος Ολικές θερμίδες Μη πρωτεϊνικές θερμίδες Θερμίδες από γλυκόζη Θερμίδες από λίπος Aναλογία NPC/N Aναλογία θερμίδων γλυκόζης/λίπους 63/37 57/43 60/40 Ωσμωτικότητα