Πρωτεΐνες (proteins) Υδατάνθρακες (carbohydrates) 13/7/2015. Ομάδες Τροφίμων (food groups) Θρεπτικά συστατικά (nutrients)

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Πρωτεΐνες (proteins) Υδατάνθρακες (carbohydrates) 13/7/2015. Ομάδες Τροφίμων (food groups) Θρεπτικά συστατικά (nutrients)"

Ὑπατια Φλέσσας
8 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Ομάδες Τροφίμων (food groups) Προληπτική Ιατρική και Δημόσια Υγεία 8 η Υποχρεωτική Άσκηση Επιλογής Διατροφή στη Δημόσια Υγεία Ανδρονίκη Νάσκα, Αναπλ. Καθηγήτρια Υγιεινής και Επιδημιολογίας Δημητριακά και συναφή Φρούτα Λαχανικά Όσπρια Πατάτες Ξηροί καρποί και σπόροι Ζάχαρη και σχετικά προϊόντα Κρέας και αυγά Ψάρια και θαλασσινά Γαλακτοκομικά προϊόντα Προστιθέμενα λιπίδια Μη οινοπνευματώδη ποτά Οινοπνευματώδη ποτά Εργαστήριο Υγιεινής, Επιδηµιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής Ιατρική Σχολή, Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Θρεπτικά συστατικά (nutrients) Πρωτεΐνες (proteins) Μακρο-θρεπτικά συστατικά Πρωτεΐνες, Υδατάνθρακες, Λιπίδια, (Αιθανόλη) Μικρο-θρεπτικά συστατικά Βιταμίνες, Ανόργανα και Οργανικά στοιχεία Συμβολή στη διατήρηση κυτταρικής ακεραιότητας, λειτουργικότητας και αναπαραγωγής. Ενεργειακή αξία = 4 kcal/g Αμινοξέα: Δομικές μονάδες των πρωτεϊνών Απαραίτητα αμινοξέα: ισολευκίνη, λευκίνη, λυσίνη, μεθειονίνη, φαινυλαλανίνη, θρεονίνη, τρυπτοφάνη και βαλίνη Υδατάνθρακες (carbohydrates) Γλυκαιµικός είκτης (Glycemic Index) Βασική πηγή ενέργειας Ενεργειακή αξία = 4 kcal/g Διακρίνονται σε: Μονοσακχαρίτες ή απλά σάκχαρα(π.χ. γλυκόζη, φρουκτόζη) Ολιγοσακχαρίτες (σακχαρόζη = γλυκόζη + φρουκτόζη) Πολυσακχαρίτες (π.χ. άμυλο, γλυκογόνο, μη αμυλούχοι πολυσακχαρίτες) Γ. = Επιφάνεια καµπύλης σακχάρου αίµατος, µετά τη λήψη του υπό εξέταση τροφίµου Επιφάνεια καµπύλης σακχάρου αίµατος, µετά τη λήψη του τροφίµου αναφοράς Τρόφιμο αναφοράς: Λευκό ψωμί Ποσό χορηγούμενων υδατανθράκων = 50g Γ.Δ. > 100: γρήγορα υψηλά επίπεδα γλυκόζης Γ.Δ. < 100: σταδιακή απελευθέρωση γλυκόζης X 100 1

προϊόντα Προστιθέμενα λιπίδια Μη οινοπνευματώδη ποτά Οινοπνευματώδη ποτά Εργαστήριο Υγιεινής, Επιδηµιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής Ιατρική Σχολή, Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Θρεπτικά

Γλυκαιµικό Φορτίο (Glycemic Load) Λιπίδια(Lipids) Κυρίως μικτά τριγλυκερίδια Λιπαρά οξέα: Κορεσμένα (SFA), Μονοακόρεστα(MUFA), Πολυακόρεστα(PUFA) Συμβολισμός: Ελαϊκό Οξύ (18:1n-9) trans λιπαρά οξέα

2 Γλυκαιµικό Φορτίο (Glycemic Load) Λιπίδια(Lipids) Κυρίως μικτά τριγλυκερίδια Λιπαρά οξέα: Κορεσμένα (SFA), Μονοακόρεστα(MUFA), Πολυακόρεστα(PUFA) Συμβολισμός: Ελαϊκό Οξύ (18:1n-9) trans λιπαρά οξέα Απαραίτητα λιπαρά οξέα Λινολεϊκό οξύ (18:2n-6) ω-6 λιπαρά οξέα Λινολενικό οξύ (18:3n-3) ω-3 λιπαρά οξέα Μικρο-συστατικά Ενεργειακές ανάγκες Βιταμίνες Λιποδιαλυτές (A,D,E,K) Υδατοδιαλυτές (C, βιταμίνες συμπλέγματος Β) Ανόργανα συστατικά (Na, K, Cl, Mg, P, Zn, Cu κ.α.) Αντιοξειδωτικές ουσίες (συμπ. φλαβονοειδή) Ενεργειακή Πρόσληψη: Διατροφικές θερμίδες (cal, kcal) 1 kcal = 4,184 kjoules (kj) Ενεργειακή Κατανάλωση 1. Ρυθμός Βασικού Μεταβολισμού 2. Ενέργεια για το μεταβολισμό της τροφής 3. Ενεργειακές ανάγκες λόγω σωματικής δραστηριότητας Δείκτες Ενεργειακών Αναγκών Δείκτες Ενεργειακών Αναγκών Ρυθμός Βασικού Μεταβολισμού (Basal Metabolic Rate, BMR) Ενέργεια που καταναλώνεται για τη συντήρηση του οργανισμού σε συνθήκες απόλυτης ηρεμίας (το άτομο σε εγρήγορση αλλά μετά την ολοκλήρωση της πέψης, σε περιβάλλον κινητικά, θερμικά και συναισθηματικά ουδέτερο) Ρυθμός Μεταβολισμού Ανάπαυσης (Resting Metabolic Rate, RMR) Προσδιορίζεται υπό πραγματικές συνθήκες ανάπαυσης, δηλαδή το περιβάλλον μπορεί να μην είναι θερμικά ουδέτερο και το άτομο να καταναλώνει ενέργεια για την πέψη. 2

βιταμίνες συμπλέγματος Β) Ανόργανα συστατικά (Na, K, Cl, Mg, P, Zn, Cu κ.α.) Αντιοξειδωτικές ουσίες (συμπ.

3 Παχυσαρκία Δείκτης Μάζας Σώματος, ΔΜΣ Παχυσαρκία Body Mass Index, BMI Σωματικό βάρος (kg) ΔΜΣ = [Ύψος(m)] 2 ΔΜΣ < 18,5 kg m -2 ΔΜΣ = 20-24,9 kg m -2 ΔΜΣ = 25 29,9 kg m -2 ΔΜΣ 30kg m -2 Άτομο λιποβαρές Φυσιολογικά όρια Άτομο υπέρβαρο Άτομο παχύσαρκο Κοιλιακή παχυσαρκία Κριτήρια διάγνωσης (WHO report, 1999) Περίμετρος οσφύος Waist circumference, WC περίμετρος >94cm περίμετρος >80cm Περίμετρος οσφύος προς περίμετρο ισχύων Waist to Hip Ratio, WHR λόγος 0,90 λόγος 0,85 Διατροφικές οδηγίες σε επίπεδο θρεπτικών συστατικών 16 Τιμές αναφοράς για την πρόσληψη θρεπτικών συστατικών Η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη (Recommended Dietary Allowance, RDA)αντικαταστάθηκε από: Μέση ανάγκη πρόσληψης (Average Requirement, AR) Ελάχιστο όριο πρόσληψης (Lowest Threshold Intake, LTI) Πρόσληψη αναφοράς πληθυσμού (Population Reference Intake, PRI) LTI PRI 3

Περίμετρος οσφύος προς περίμετρο ισχύων Waist to Hip Ratio, WHR λόγος 0,90 λόγος 0,85 Διατροφικές οδηγίες σε επίπεδο θρεπτικών συστατικών 16 Τιμές αναφοράς για την πρόσληψη θρεπτικών συστατικών Η

4 Διατροφικές Οδηγίες για ενήλικες Έλληνες Διαμορφώθηκαν το 1999 Διατροφικές οδηγίες σε επίπεδο τροφίμων Αναφέρονται σε επίπεδο τροφίμων Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας, Ανώτατο Επιστημονικό Συμβούλιο Υγείας. Διατροφικές Οδηγίες για ενήλικες στην Ελλάδα. Αρχεία Ελληνικής Ιατρικής 1999; 16(5): Η Μεσογειακή Διατροφή 1. Υψηλός λόγος μονοακόρεστων προς κορεσμένα λιπαρά οξέα (ελαιόλαδο) 2. Μέτρια κατανάλωση αιθανόλης (κρασί κατά τη διάρκεια των γευμάτων) 3. Μεγάλη κατανάλωση λαχανικών 4. Μεγάλη κατανάλωση φρούτων 5. Μεγάλη κατανάλωση οσπρίων 6. Μεγάλη κατανάλωση δημητριακών (ψωμί ολικής άλεσης) 7. Μέτρια προς υψηλή κατανάλωση ψαριών 8. Μέτρια κατανάλωση γάλακτος και γαλακτοκομικών 9. Μικρή κατανάλωση κρέατος Εμπλεκόμενοι παράγοντες 1. Νάτριο 2. Κάλιο Υπέρταση 3. Οινοπνευματώδη ποτά 4. Σωματικό βάρος 5. Σωματική δραστηριότητα (being physically fit) 6. n-3 λιπαρά οξέα 7. Προϊόντα φυτικής προέλευσης (φλαβονοειδή) 4

Μέτρια κατανάλωση αιθανόλης (κρασί κατά τη διάρκεια των γευμάτων) 3. Μεγάλη κατανάλωση λαχανικών 4. Μεγάλη κατανάλωση φρούτων 5. Μεγάλη κατανάλωση οσπρίων 6.

5 Στεφανιαία νόσος Η κλασσική υπόθεση της διατροφικής αιτιολογίας της στεφανιαίας νόσου 1. Η χοληστερόλη της τροφής έχει μικρή επίδραση στα επίπεδα χοληστερόλης αίματος 2. Η LDL-χοληστερόλη δεσμεύεται στα αρτηριακά τοιχώματα σε οξειδωμένη μορφή 3. Σημαντικός ο τύπος του προσλαμβανόμενου λιπιδίου 4. Συμμετοχή παραγόντων που επηρεάζουν τη θρόμβωση 5. Μεταγευματικά επίπεδα λιπιδίων Εμπλεκόμενοι παράγοντες Μη ινσουλινοεξαρτώμενος σακχαρώδης διαβήτης Παχυσαρκία - Κοιλιακή παχυσαρκία Γλυκαιµικό φορτίο της διατροφής Σωµατική δραστηριότητα (έλεγχος σωµατικού βάρους) Κατανάλωση κόκκινου κρέατος και προϊόντων του Πρόσληψη αιθανόλης Πρόσληψη µαγνησίου (σε συνδυασµό µε παχυσαρκία) 5

Συμμετοχή παραγόντων που επηρεάζουν τη θρόμβωση 5.

Σχετικά έγγραφα

«ΓΕΝΙΚΗ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ»

Εργαστήριο Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ «ΓΕΝΙΚΗ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ» Yποχρεωτική άσκηση επιλογής Διατροφική επιδημιολογία Σχετικά θεωρητικά θέματα