ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΚΑΙ ΓΙΑ ΜΙΑ ΦΙΛΙΚΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ

Transcript

1 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ THEAM TRAINING HEALTHCARE MULTIDISCIPLINARY TEAMS ON CHILDREN S RIGHTS AND ON CHILD-FRIENDLY JUSTICE (THEAM) ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΚΑΙ ΓΙΑ ΜΙΑ ΦΙΛΙΚΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ Τοπτσόγλου Ουρανία Ψυχολόγος, MA in Child Development

2 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ THEAM TRAINING HEALTHCARE MULTIDISCIPLINARY TEAMS ON CHILDREN S RIGHTS AND ON CHILD-FRIENDLY JUSTICE (THEAM) ΕΝΟΤΗΤΑ 5 η Φιλική προς το παιδί Δικαιοσύνη

3 ΦΙΛΙΚΗ ΠΡΟΣ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ Τι είναι το Συμβούλιο της Ευρώπης και ποια η δράση του σχετικά με τα δικαιώματα του παιδιού; Ποια στοιχεία προσδιορίζουν μια Φιλική προς το παιδί Δικαιοσύνη; Είναι σημαντικό σε πρακτικό επίπεδο η Δικαιοσύνη να είναι Φιλική προς το παιδί; Ποιες είναι οι Κατευθυντήριες γραμμές του Συμβουλίου της Ευρώπης σχετικά με μια Φιλική προς το παιδί Δικαιοσύνη;

4 ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ Το Συμβούλιο της Ευρώπης είναι ένας διεθνής οργανισμός με έδρα το Στρασβούργο της Γαλλίας. Ιδρύθηκε το 1949 με σκοπό να προωθήσει τη δημοκρατία και να προστατέψει τα ανθρώπινα δικαιώματα και τους κανόνες δικαίου στην Ευρώπη. Αποτελείται από 47 χώρες. Όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι και μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης. Η πρώτη παγκόσμια συνθήκη που ανέπτυξε ήταν η Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.

5 ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ Στρατηγικές Η στρατηγική της Στοκχόλμης (Stockholm Strategy, ) έδωσε προτεραιότητα στη ρύθμιση τριών πεδίων: Στην προώθηση της πρόσβασης των παιδιών στη δικαιοσύνη. Στην εξάλειψη όλων των μορφών βίας εναντίον των παιδιών. Στη συμμετοχή των παιδιών και την επιρροή τους στην κοινωνία.

6 ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ Στρατηγικές Η στρατηγική του Μονακό (Monaco Strategy, ) τέσσερις στόχους: έθεσε Την προώθηση φιλικών συστημάτων και υπηρεσιών προς τα παιδιά. Τον αποκλεισμό όλων των μορφών βίας εναντίον των παιδιών. Την εγγύηση των δικαιωμάτων των παιδιών που βρίσκονται σε ευάλωτη θέση. Την προώθηση της συμμετοχής του παιδιού.

7 ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ Εργαλεία για την υλοποίηση των παραπάνω στρατηγικών Μετά και τη Στρατηγική του Μονακό, η Επιτροπή των Υπουργών των κρατών που μετέχουν στο Συμβούλιο της Ευρώπης υιοθέτησαν τρία σημαντικά εργαλεία, τα οποία είναι: Κατευθυντήριες γραμμές για μία Φιλική προς τα παιδιά Δικαιοσύνη (2010). Κατευθυντήριες γραμμές για μία φιλική προς τα παιδιά ιατρική περίθαλψη (2011). Σύσταση σχετικά με κοινωνικές υπηρεσίες φιλικές προς τα παιδιά και τις οικογένειες (2011).

8 ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ Στρατηγικές Η τρίτη στρατηγική προτάθηκε στις 5-6 Απριλίου του 2016 στη Σόφια της Βουλγαρίας. Η στρατηγική αυτή θέτει και πάλι τις δύο βασικές προτεραιότητες, δηλαδή μία ζωή χωρίς βία για όλα τα παιδιά και μία Φιλική προς τα παιδιά Δικαιοσύνη. Ωστόσο, εξειδικεύει τον τομέα που αφορά τη Φιλική προς τα παιδιά Δικαιοσύνη συμπεριλαμβάνοντας: Την προώθηση της Φιλικής προς τα παιδιά Δικαιοσύνης. Την προστασία των παιδιών στο πλαίσιο της στέρησης της ελευθερίας. Τα δικαιώματα των παιδιών μέσα στην οικογένεια.

9 ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ Η εφαρμογή των προτύπων για τα δικαιώματα του παιδιού Το Συμβούλιο της Ευρώπης υιοθέτησε μία σαφή μετατόπιση από τη θέσπιση κανόνων, στην υποστήριξη και τη διασφάλιση της αποτελεσματικής εφαρμογής των υφιστάμενων κανόνων για τα δικαιώματα του παιδιού στα κράτη μέλη. Έτσι δημιούργησε: Επιτροπές Υπουργών για τη ρύθμιση προτύπων Καμπάνιες Υλικό για την ενίσχυση της ευαισθητοποίησης Κατευθυντήριες γραμμές για τα κράτη μέλη Κατευθυντήριες γραμμές για επαγγελματίες Μηχανισμούς για την παρακολούθηση της προόδου των κρατών Εκδόσεις Προγράμματα εκπαίδευσης επαγγελματιών Συλλογή καλών πρακτικών

10 ΦΙΛΙΚΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ Τα παιδιά μπορούν να έρθουν σε επαφή με το σύστημα δικαιοσύνης ως: θύματα βίας δράστες μάρτυρες καταγγέλλοντες

11 ΦΙΛΙΚΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ Τα άρθρα 37 και 40 της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού, αναδεικνύουν την πορεία προς μια δικαιοσύνη φιλική προς τα παιδιά. Η διαχείριση των παιδιών που αντιμετωπίζουν προβλήματα με τον νόμο πρέπει να πραγματοποιείται σύμφωνα με όσα αναφέρονται σε αυτά και περιλαμβάνει τις ακόλουθες δράσεις: Το καλύτερο συμφέρον του παιδιού ως πρωταρχικό μέλημα καθ όλη τη διαδικασία. Διατήρηση της επαφής με την οικογένεια. Όλες οι δράσεις πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις εξελισσόμενες ικανότητες του παιδιού, την ηλικία και την ωριμότητά του. Άμεση βοήθεια. Σεβασμός του δικαιώματος στην ενημέρωση. Σεβασμός του δικαιώματος στην ιδιωτική ζωή.

12 ΦΙΛΙΚΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ Στο Γενικό Σχόλιο 10 η Επιτροπή ερμηνεύει τα άρθρα 37 και 40 της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού και δηλώνει σαφώς ότι η δικαιοσύνη των ανηλίκων συμπεριλαμβάνει τόσο τα παιδιά που παραβαίνουν τον νόμο, αλλά και τις δράσεις εκείνες που σκοπό έχουν την πρόληψη της παραβατικότητας των ανήλικων.

13 ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΗΣ ΝΕΑΝΙΚΗΣ ΠΑΡΑΒΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΕΓΚΑΙΡΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ Ένα σημαντικό ζήτημα είναι η πρόληψη της νεανικής παραβατικότητας. Η παραβατικότητα όμως συνδέεται με τη φτώχεια, την παραμέληση, την κακοποίηση ή την κοινωνική απομόνωση. Επομένως χρειάζεται να ληφθούν κατάλληλες δράσεις προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι βαθύτερες αιτίες που αυξάνουν τις πιθανότητες της εμπλοκής των παιδιών σε «παραβατική» συμπεριφορά. Αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν: Την παροχή πόρων και βοήθειας σε παιδιά και οικογένειες, ιδιαίτερα εκείνων που αντιμετωπίζουν κοινωνικοοικονομικές δυσκολίες. Προγράμματα έγκαιρης παρέμβασης που προωθούν την εκπαίδευση, τη μείωση της φτώχειας, την ανάπτυξη δεξιοτήτων και θέσεων εργασίας και εμπλέκουν την οικογένεια και την κοινότητα.

14 ΠΑΙΔΙΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΑ ΜΕ ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ Άσκηση 1 η Διαλέξτε και ασχοληθείτε με μία κατηγορία παιδιών: Τα παιδιά ως θύματα Τα παιδιά ως μάρτυρες Τα παιδιά ως παραβάτες Τα παιδιά ως καταγγέλλοντες Ποιες είναι οι ανάγκες και ποια τα δικαιώματα της κάθε κατηγορίας παιδιών; Με την ιδιότητά σας ως επαγγελματίας υγείας, κοινωνικός λειτουργός κλπ., ποιες θα ήταν οι κύριες ανησυχίες σας και τι δράσεις θα λαμβάνατε;

15 ΠΑΙΔΙΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΑ ΜΕ ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ Τα παιδιά ως θύματα Τα θέματα που συνδέονται με την προστασία των παιδιών ως θύματα είναι μεταξύ άλλων: η έλλειψη ευαισθητοποίησης των παιδιών σχετικά με το τι είδους βοήθεια είναι διαθέσιμη γι αυτά και πώς να τη ζητήσουν. ο εντοπισμός και η αναφορά της βίας εναντίον τους. η αναγνώριση ότι ειδικές ομάδες παιδιών αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο.

16 ΠΑΙΔΙΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΑ ΜΕ ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ Τα παιδιά ως θύματα Η μελέτη του Οργανισμού των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ με τίτλο «Χαρτογράφηση των συστημάτων προστασίας των παιδιών στην ΕΕ» (2014) περιλαμβάνει ορισμένα σημαντικά ευρήματα για δράση σε εθνικό επίπεδο: Διατάξεις που αφορούν τη νομική υποχρέωση των επαγγελματιών να αναφέρουν περιπτώσεις κακοποίησης παιδιών, παραμέληση και βία. Διατάξεις που απαιτούν διεπιστημονική αξιολόγηση των περιπτώσεων προστασίας του παιδιού.

17 ΠΑΙΔΙΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΑ ΜΕ ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ Τα παιδιά ως μάρτυρες Το να είναι κάποιος μάρτυρας σε ένα έγκλημα ή το να γίνει μάρτυρας σε μια δικαστική υπόθεση μπορεί να αποβεί τραυματικό γεγονός για όποιον το βιώνει, ιδιαίτερα μάλιστα αν είναι παιδί. Τα παιδιά που είναι μάρτυρες σε μια υπόθεση όπου υπήρξαν θύματα βίας ή κακοποίησης είναι ιδιαίτερα ευάλωτα και μπορεί να κινδυνεύουν να θυματοποιηθούν εκ νέου, αν οι υπηρεσίες που είναι υπεύθυνες γι αυτά δεν έχουν προσαρμοστεί στις ανάγκες και τα δικαιώματά τους. Καθιστώντας τα συστήματα δικαιοσύνης περισσότερο φιλικά προς τα παιδιά βελτιώνεται η προστασία των παιδιών, ενισχύεται η ουσιαστική συμμετοχή τους και ταυτόχρονα βελτιώνεται η λειτουργία της δικαιοσύνης. Έτσι, υπάρχει ανάγκη για σαφή πρότυπα και κατευθυντήριες γραμμές, καθώς και για συστηματική παρακολούθηση της εφαρμογής τους.

18 ΠΑΙΔΙΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΑ ΜΕ ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ Τα παιδιά ως παραβάτες Σε παγκόσμια κλίμακα, εκτιμάται ότι: Πάνω από ένα εκατομμύριο παιδιά στερούνται της ελευθερίας τους. Τα παιδιά αυτά μπορεί να δεχτούν βία, σεξουαλική κακοποίηση, οικονομική και σεξουαλική εκμετάλλευση, ταπείνωση, απώλεια της εκπαίδευσης κ. ά. Σε πολλές περιπτώσεις, οι χώροι κράτησης δε διαχωρίζονται ανάλογα με το φύλο, την ηλικία ή το διαπραχθέν έγκλημα. Πολλά παιδιά που στερούνται την ελευθερία τους δεν έχουν στην πραγματικότητα καταδικαστεί για αδίκημα. Έχουν απλώς συλληφθεί ή είναι προφυλακισμένα περιμένοντας να δικαστούν. Ωστόσο, είναι κατά τη διάρκεια της προφυλάκισης που συμβαίνουν πολλές από τις χειρότερες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

19 ΠΑΙΔΙΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΑ ΜΕ ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ Τα παιδιά ως καταγγέλλοντες «Σε 11 κράτη μέλη της ΕΕ (Βέλγιο, Βουλγαρία, Τσεχική Δημοκρατία, Δανία, Γερμανία, Ουγγαρία, Ιρλανδία, Ολλανδία, Πορτογαλία, Ρουμανία και Ηνωμένο Βασίλειο) υπάρχουν ειδικές διατάξεις σχετικά με το δικαίωμα των παιδιών που βρίσκονται σε εναλλακτική φροντίδα να κάνουν καταγγελία. Όμως, ακόμα και όταν υπάρχουν ειδικές διατάξεις, τα παιδιά δεν είναι επαρκώς και συστηματικά ενημερωμένα για τα δικαιώματά τους. Συχνά, δεν υπάρχει συγκεκριμένη αρχή ή πρόσωπο που να είναι υπεύθυνο για την ενημέρωση των παιδιών σχετικά με τα δικαιώματά τους, συμπεριλαμβανομένου και του δικαιώματός τους να κάνουν καταγγελία, καθώς και πώς να την κάνουν.»

20 ΑΡΑ ΤΙ ΑΦΟΡΑ Η ΦΙΛΙΚΗ ΠΡΟΣ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ; Δικαίωμα στην περίθαλψη παιδιών που έχουν διαπράξει ποινικό αδίκημα Πρόληψη της νεανικής εγκληματικότητας Υποστήριξη παιδιών που εμπλέκονται σε δικαστικές διαδικασίες ως θύματα Φιλική προς το παιδί Δικαιοσύνη Εντοπισμός, μεταχείριση και παραπομπή παιδιών που έχουν υποστεί κακοποίηση Πρόληψη της βίας εναντίον των παιδιών Προστασία παιδιών που ο γονέας ή τα αδέρφια τους είναι θύματα ενδοοικογενειακής βίας

21 ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΓΙΑ ΜΙΑ ΦΙΛΙΚΗ ΠΡΟΣ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ Οι Κατευθυντήριες γραμμές οριστικοποιήθηκαν το 2010 μετά από μια άμεση διαβούλευση των παιδιών και των νέων σχετικά με το θέμα της δικαιοσύνης σε συνδυασμό με ευρήματα εκθέσεων και συμπεράσματα διασκέψεων διεπιστημονικών ομάδων ειδικών. Οι Κατευθυντήριες γραμμές αναφέρονται στα δικαιώματα των παιδιών σε όλους τους τομείς του δικαίου,σε όλα τα στάδια των διαδικασιών, καθώς και σε όλες τις ιδιότητες των παιδιών και τις περιστάσεις. Οι Κατευθυντήριες γραμμές είναι ένα μη δεσμευτικό μέσο. Στόχος τους είναι να λειτουργήσουν ως ένα πρακτικό εργαλείο για τα κράτη μέλη προκειμένου να βοηθηθούν στην προσαρμογή του δικαστικού τους συστήματος, στη νομοθεσία και στην πράξη, ανάλογα με τις συγκεκριμένες ανάγκες των παιδιών.

22 ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΚΑΙ ΣΚΟΠΟΣ ΤΩΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΩΝ ΓΡΑΜΜΩΝ Οι Κατευθυντήριες γραμμές: Πραγματεύονται το ζήτημα της θέσης και του ρόλου, καθώς και τις απόψεις, τα δικαιώματα και τις ανάγκες του παιδιού σε δικαστικές και εξωδικαστικές διαδικασίες. Θα πρέπει να εφαρμόζονται σε όλες τις περιπτώσεις. Έχουν ως στόχο τη διασφάλιση ότι θα γίνουν πλήρως σεβαστά όλα τα δικαιώματα των παιδιών και κυρίως το δικαίωμα στην πληροφόρηση, την αντιπροσώπευση, τη συμμετοχή και την προστασία, λαμβάνοντας υπόψη τον βαθμό ωριμότητας και κατανόησης του παιδιού, καθώς και τις περιστάσεις της εκάστοτε υπόθεσης. Τα δικαιώματα των παιδιών δε θα πρέπει να γίνονται σεβαστά εις βάρος των δικαιωμάτων των λοιπών ενδιαφερομένων.

23 ΘΕΜΕΛΙΩΔΕΙΣ ΑΡΧΕΣ ΠΟΥ ΔΙΑΠΕΡΝΟΥΝ ΤΙΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ Συμμετοχή: η γνώμη των παιδιών να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη και να γίνεται σεβαστή ανάλογα με την ηλικία, την ωριμότητα και τις περιστάσεις της υπόθεσης, στο πλαίσιο του εθνικού δικονομικού δικαίου. Το υπέρτατο συμφέρον του παιδιού: η αξιολόγησή του θα πρέπει να γίνεται με επαγγελματισμό και χωριστά για κάθε περίπτωση. Αξιοπρέπεια: τα παιδιά θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με φροντίδα, ευαισθησία, δικαιοσύνη και σεβασμό. Δεν επιτρέπεται να υποβάλλονται σε βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία. Προστασία από τις διακρίσεις: ορισμένες κατηγορίες παιδιών που βρίσκονται σε ευάλωτη θέση μπορεί να έχουν ανάγκη ειδικής προστασίας. Κράτος δικαίου: τα παιδιά θα πρέπει να έχουν δικαίωμα πρόσβασης σε μηχανισμούς υποβολής καταγγελιών. Στοιχεία της δικαστικής διαδικασίας, όπως οι αρχές της νομιμότητας και της αναλογικότητας, το τεκμήριο της αθωότητας, το δικαίωμα σε μια δίκαιη δίκη, το δικαίωμα παροχής νομικών συμβουλών κ. ά. θα πρέπει να διασφαλίζονται για τα παιδιά, όπως ακριβώς ισχύει και για τους ενήλικες.

24 ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΚΑΙ ΣΚΟΠΟΣ ΤΩΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΩΝ ΓΡΑΜΜΩΝ Άσκηση 2 η Σας δίνεται η παρακάτω περίπτωση: «Το 1987 οι κοινωνικές υπηρεσίες του Σαν Ρέμο ενημέρωσαν τις αρμόδιες αρχές ότι η κυρία Σ.Β. παραμελούσε την κόρη της (Μ.). Το Δικαστήριο Ανηλίκων που έγινε, διέταξε το παιδί να πάει σε εναλλακτική φροντίδα κι έτσι, μετά από πολλές καθυστερήσεις αυτό τοποθετήθηκε σε ένα σπίτι φροντίδας παιδιών. Η κυρία Σ.Β. νοσηλεύτηκε υπό ψυχιατρική παρακολούθηση, σύμφωνα με τη δικαστική απόφαση, αλλά τελικά διέφυγε κρυφά με την κόρη της. Το 1990 οι δυο τους εντοπίστηκαν και το δικαστήριο ανηλίκων όρισε το παιδί να δοθεί για υιοθεσία. Η κυρία Σ. Β. άσκησε έφεση, την οποία κέρδισε, αλλά όταν έφτασε η στιγμή να γυρίσει η Μ. στην μητέρα της, το παιδί εξέφρασε την επιθυμία να παραμείνει με τη θετή της οικογένεια». Πώς θα καθορίζατε εδώ ποιο είναι το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού και τι θα κάνατε ως επαγγελματίες;

25 ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΦΙΛΙΚΗΣ ΠΡΟΣ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ Πληροφόρηση και καθοδήγηση στα παιδιά σε κάθε στάδιο της διαδικασίας. Προστασία της ιδιωτικής και της οικογενειακής τους ζωής. Ασφάλεια (ειδικά μέτρα πρόληψης) από εκφοβισμό, αντίποινα ή περαιτέρω θυματοποίηση. Κατάρτιση επαγγελματιών σε δεξιότητες επικοινωνίας, στη χρήση φιλικής προς τα παιδιά γλώσσας και στην απόκτηση γνώσεων σχετικά με την ψυχολογία του παιδιού. Διεπιστημονική προσέγγιση. Αποφυγή της προσωρινής κράτησης εν αναμονή της δίκης εκτός αν υπάρχει περίπτωση αλλοίωσης των αποδεικτικών στοιχείων ή όταν υπάρχει κίνδυνος συμπαιγνίας ή απόδρασης.

26 ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΦΙΛΙΚΗΣ ΠΡΟΣ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ Τα παιδιά θα πρέπει να έχουν το δικαίωμα: Να διατηρούν τακτική και ουσιαστική επαφή με τους γονείς, την οικογένεια και τους φίλους τους μέσω επισκέψεων και αλληλογραφίας, εκτός εάν υπάρχουν περιορισμοί που είναι προς το συμφέρον της δικαιοσύνης και των συμφερόντων του παιδιού. Να λαμβάνουν κατάλληλη εκπαίδευση, επαγγελματική καθοδήγηση και εκπαίδευση, ιατρική περίθαλψη και να απολαμβάνουν ελευθερία σκέψης, συνείδησης και θρησκείας. Επίσης, να έχουν πρόσβαση σε δραστηριότητες ψυχαγωγίας. Να έχουν πρόσβαση σε προγράμματα που προετοιμάζουν τα παιδιά εκ των προτέρων για την επιστροφή τους στις κοινότητές τους. Οι ασυνόδευτοι ανήλικοι, συμπεριλαμβανομένων και όσων ζητούν άσυλο, δεν πρέπει ποτέ να στερούνται την ελευθερία τους, αποκλειστικά και μόνο λόγω απουσίας καθεστώτος διαμονής.

27 ΠΡΟΩΘΩΝΤΑΣ ΑΛΛΕΣ ΦΙΛΙΚΕΣ ΠΡΟΣ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΔΡΑΣΕΙΣ Τα κράτη μέλη ενθαρρύνονται να: Προωθούν την έρευνα σε όλες τις πτυχές της Φιλικής προς τα παιδιά Δικαιοσύνης και κυρίως στον τομέα των φιλικών προς τα παιδιά τεχνικών λήψης κατάθεσης, της διάδοσης πληροφοριών και της κατάρτισης στις παραπάνω τεχνικές. Ανταλλάσσουν πρακτικές και να προωθούν τη συνεργασία στον τομέα της Φιλικής προς τα παιδιά Δικαιοσύνης σε διεθνές επίπεδο. Προωθούν τη δημοσίευση και την ευρύτερη δυνατή διάδοση συναφών νομικών πράξεων σε εκδόσεις φιλικές προς τα παιδιά. Ιδρύουν γραφεία πληροφόρησης για τα δικαιώματα των παιδιών, σε συνεργασία ενδεχομένως με δικηγορικούς συλλόγους, υπηρεσίες πρόνοιας, Συνηγόρους του Παιδιού, Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ) κτλ.

28 ΠΡΟΩΘΩΝΤΑΣ ΑΛΛΕΣ ΦΙΛΙΚΕΣ ΠΡΟΣ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΔΡΑΣΕΙΣ Τα κράτη μέλη ενθαρρύνονται να: Διευκολύνουν την πρόσβαση των παιδιών στα δικαστήρια και τους μηχανισμούς υποβολής καταγγελιών. Εξετάζουν το ενδεχόμενο θέσπισης ενός συστήματος δικαστών και δικηγόρων ειδικευμένων στα παιδιά. Προάγουν και διευκολύνουν την προσφυγή εκ μέρους των παιδιών και των ατόμων που ενεργούν εξ ονόματός τους στους διεθνείς και ευρωπαϊκούς μηχανισμούς προστασίας των δικαιωμάτων του ανθρώπου και του παιδιού για την απονομή δικαιοσύνης και την προστασία των δικαιωμάτων, όταν δεν υπάρχουν ή έχουν εξαντληθεί τα εθνικά μέσα προσφυγής. Μεριμνούν ώστε τα ανθρώπινα δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένων και των δικαιωμάτων των παιδιών, να ενσωματωθούν στο πρόγραμμα σπουδών του σχολείου αλλά και των διάφορων κλάδων επαγγελματιών που κατά τη διάρκεια της εργασίας τους έρχονται σε επαφή με παιδιά.

29 ΠΡΟΩΘΩΝΤΑΣ ΑΛΛΕΣ ΦΙΛΙΚΕΣ ΠΡΟΣ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΔΡΑΣΕΙΣ Τα κράτη μέλη ενθαρρύνονται να: Αναπτύσσουν και στηρίζουν συστήματα που σκοπό έχουν την ενίσχυση της ευαισθητοποίησης των γονέων όσον αφορά τα δικαιώματα των παιδιών. Ιδρύουν φιλικά προς τα παιδιά διυπηρεσιακά και διεπιστημονικά κέντρα για παιδιά-θύματα και μάρτυρες, όπου αυτά θα μπορούν να καταθέτουν και να λαμβάνουν όλες τις αναγκαίες θεραπευτικές υπηρεσίες από εξειδικευμένους επαγγελματίες. Ιδρύουν δωρεάν εξειδικευμένες και προσβάσιμες υπηρεσίες στήριξης και πληροφόρησης, όπως διαβούλευση μέσω διαδικτύου, τηλεφωνικές γραμμές βοήθειας και τοπικές κοινοτικές υπηρεσίες. Διασφαλίζουν ότι όλοι οι επαγγελματίες που έρχονται κατά την εργασία τους σε επαφή με παιδιά στους κόλπους του δικαστικού συστήματος λαμβάνουν την απαραίτητη κατάρτιση, προκειμένου να προστατεύουν τα δικαιώματα των παιδιών.

30 ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Τα κράτη μέλη ενθαρρύνονται να: Επανεξετάζουν την εθνική νομοθεσία, τις πολιτικές και πρακτικές τους, ώστε να κάνουν τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις για την εφαρμογή των Κατευθυντήριων γραμμών. Επικυρώνουν άμεσα, τις συμβάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης που σχετίζονται με τα δικαιώματα των παιδιών. Διατηρούν μηχανισμούς για την προαγωγή και την παρακολούθηση της εφαρμογής των κατευθυντήριων αυτών γραμμών, σύμφωνα πάντοτε με τα δικαστικά και διοικητικά συστήματά τους. Μεριμνούν για την πλήρη συμμετοχή όσων οργανισμών, θεσμών και φορέων δραστηριοποιούνται στον τομέα της προαγωγής και της προστασίας των δικαιωμάτων του παιδιού.

31 ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ