ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΚΑΙ ΓΙΑ ΜΙΑ ΦΙΛΙΚΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ

Transcript

1 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ THEAM TRAINING HEALTHCARE MULTIDISCIPLINARY TEAMS ON CHILDREN S RIGHTS AND ON CHILD-FRIENDLY JUSTICE (THEAM) ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΚΑΙ ΓΙΑ ΜΙΑ ΦΙΛΙΚΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ Τοπτσόγλου Ουρανία Ψυχολόγος, MA in Child Development

2 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ THEAM TRAINING HEALTHCARE MULTIDISCIPLINARY TEAMS ON CHILDREN S RIGHTS AND ON CHILD-FRIENDLY JUSTICE (THEAM) ΕΝΟΤΗΤΑ 1 η Κατανοώντας τα Δικαιώματα των παιδιών

3 ΚΑΤΑΝΟΩΝΤΑΣ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ Ποιες ανάγκες είναι απαραίτητες ώστε τα παιδιά να έχουν υγεία και την καλύτερη δυνατή ανάπτυξη; Με ποια δικαιώματα συσχετίζονται; Η Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού: ποιος είναι ο σκοπός της, ποια δικαιώματα περιλαμβάνονται σε αυτή; Υπάρχουν αλληλεξαρτήσεις μεταξύ των διαφόρων δικαιωμάτων; Ποιες υποχρεώσεις απορρέουν από τη Σύμβαση για τις κυβερνήσεις; Υπάρχουν μηχανισμοί παρακολούθησης της εφαρμογής της Σύμβασης;

4 ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΓΚΗ; Ανάγκη είναι κάτι ουσιώδες, πολύ σημαντικό ή απαραίτητο για ένα άτομο, ώστε να ζήσει μια υγιεινή και παραγωγική ζωή.

5 ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΑΝΑΓΚΩΝ Υλικές Ψυχικές / Πνευματικές Κοινωνικές, Οικονομικές, Πολιτιστικές Ψυχολογικές, Διανοητικές, Συναισθηματικές

6 ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΓΚΗ; Υλικές Κοινωνικές, οικονομικές, πολιτιστικές Ψυχολογικές/ Συναισθηματικές Ψυχικές/ Πνευματικές Στέγαση Υγεία Γνώση μητρικής γλώσσας, θρησκείας και πολιτισμού Πρόσβαση σε εκπαίδευση Σταθερό οικογενειακό περιβάλλον Επίγνωση ταυτότητας Νερό Πρόσβαση σε παιχνίδι Αίσθηση προσωπικής αξίας Τροφή Φίλοι Ευκαιρίες επιλογών Ένδυση Εργασία Ανάπτυξη ικανοτήτων Εξερεύνηση, κατανόηση και εκτίμηση της φύσης της ζωής, του ανθρώπου και του σύμπαντος του τι υπάρχει πέρα από τον χρόνο και τον κόσμο. Προστασία από ρύπανση Σταθερό οικονομικό περιβάλλον Πρότυπα για επίλυση προβλημάτων

7 ΟΛΕΣ ΟΙ ΑΝΑΓΚΕΣ ΕΙΝΑΙ ΑΛΛΗΛΕΝΔΕΤΕΣ ΚΑΙ ΙΣΗΣ ΑΞΙΑΣ Τα παιδιά χρειάζονται εκπαίδευση, αλλά χωρίς επαρκή ποιοτική τροφή, δε θα έχουν αρκετή ενέργεια για να συγκεντρωθούν και να μάθουν. Τα παιδιά χρειάζονται τροφή για να αναπτυχθούν και να μάθουν. Όμως, τα παιδιά που υφίστανται κακοποίηση θα δυσκολευτούν να αναπτύξουν το δυναμικό τους στον μέγιστο δυνατό βαθμό. Τα παιδιά πρέπει να έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας για την πρόληψη και τη θεραπεία ασθενειών. Ωστόσο, απαραίτητες προϋποθέσεις για την αποτροπή ασθενειών είναι το καθαρό νερό, οι εγκαταστάσεις υγιεινής και ένα ασφαλές και υγιές περιβάλλον.

8 Η ΣΧΕΣΗ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΕ ΑΝΑΓΚΕΣ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ Η ανάγκη περιγράφει τις προϋποθέσεις που απαιτούνται, ώστε να αναπτυχθούν τα παιδιά. Το δικαίωμα είναι η αναγνώριση της δυνατότητας του παιδιού, ακριβώς επειδή είναι παιδί, να ικανοποιήσει τις ανάγκες του.

9 Η ΣΧΕΣΗ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΕ ΑΝΑΓΚΕΣ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ Όλα τα παιδιά έχουν ανάγκες. Η τήρηση των δικαιωμάτων σημαίνει ότι οι ανάγκες των παιδιών ικανοποιούνται. Τα παιδιά δικαιούνται να ικανοποιούν τις ανάγκες τους. Η αναγνώριση της ευθύνης οδηγεί σε αναγνώριση ότι τα παιδιά έχουν δικαιώματα. Οι ανάγκες μπορούν να ικανοποιηθούν μόνο αν οι ενήλικες αναλάβουν την ευθύνη για την ικανοποίησή τους.

10 ΔΥΟ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ Προσέγγιση Βασικών Αναγκών Οι ανάγκες ικανοποιούνται. Οι ανάγκες δεν υπονοούν καθήκοντα ή υποχρεώσεις. Οι ανάγκες δεν είναι απαραίτητα οικουμενικές. Οι βασικές ανάγκες μπορούν να ικανοποιηθούν αν επικεντρωθεί κανείς σε στόχους ή αποτελέσματα. Προσέγγιση Ανθρώπινων Δικαιωμάτων Τα δικαιώματα πραγματοποιούνται (τα σεβόμαστε, τα προστατεύουμε και τα τηρούμε). Τα δικαιώματα πάντα υπονοούν αντίστοιχα καθήκοντα ή υποχρεώσεις. Τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι πάντα οικουμενικά. Τα ανθρώπινα δικαιώματα μπορούν να πραγματοποιηθούν μόνο αν δοθεί προσοχή τόσο στα αποτελέσματα όσο και στη διαδικασία που ακολουθείται για την τήρησή τους.

11 ΔΥΟ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ Προσέγγιση Βασικών Αναγκών Οι ανάγκες μπορούν να ιεραρχηθούν βάζοντας προτεραιότητες. Προσέγγιση Ανθρώπινων Δικαιωμάτων Τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν διαχωρίζονται γιατί είναι αλληλεξαρτώμενα. Δεν υπάρχει ο όρος «βασικά δικαιώματα». Οι ανάγκες μπορούν να ικανοποιηθούν μέσα από φιλανθρωπίες και γενναιοδωρία. Θεωρείται αποδεκτή η δήλωση ότι «καλύφθηκε η ανάγκη για εμβολιασμό του 80% όλων των παιδιών». Οι φιλανθρωπίες και η γενναιοδωρία είναι προαιρετικές, ενώ τα δικαιώματα περιλαμβάνουν καθήκον ή υποχρέωση. Σε μία προσέγγιση ΑνθρώπινωνΔικαιωμάτων, αυτή η δήλωση σημαίνει ότι το 20% των παιδιών δεν ικανοποίησε το δικαίωμά του για εμβολιασμό.

12 Η ΣΥΜΒΑΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ Τα δικαιώματα των παιδιών έχουν αναγνωριστεί και κωδικοποιηθεί από τη διεθνή κοινότητα στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Η Σύμβαση εγκρίθηκε από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ το 1989 και είναι η πιο ευρέως επικυρωμένη διεθνής συνθήκη για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Στην Ελλάδα επικυρώθηκε το 1992 και έχει επικυρωθεί από όλες τις χώρες του κόσμου εκτός από τις ΗΠΑ. Περιλαμβάνει ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο δικαιωμάτων σε συνδυασμό με μηχανισμούς που δεσμεύουν τις κυβερνήσεις να το εφαρμόζουν.

13 Η ΣΥΜΒΑΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ Περιλαμβάνει 54 Άρθρα και χωρίζεται σε τέσσερα μέρη: Προοίμιο - καθορίζει το πλαίσιο για την κατανόηση της Σύμβασης Μέρος Πρώτο - περιέχει όλα τα θεμελιώδη δικαιώματα Μέρος Δεύτερο - θεσπίζει τις διαδικασίες για τον έλεγχο της εφαρμογής της Σύμβασης Μέρος Τρίτο - επεξεργάζεται τους μηχανισμούς για την επικύρωση και την υπογραφή της Σύμβασης

14 ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ Κοινωνικά Δικαιώματα: π.χ. ζωή, επιβίωση, υγεία, παιχνίδι, ανάπτυξη, εκπαίδευση κ.ά. Οικονομικά Δικαιώματα: π.χ. επαρκές βιοτικό επίπεδο, κοινωνική ασφάλιση κ.ά. Δικαιώματα Πολιτισμού: π.χ. σεβασμός γλώσσας, θρησκείας, κατάργηση επιζήμιων παραδοσιακών πρακτικών κ.ά. Δικαιώματα Προστασίας: π.χ. προστασία από ένοπλες συγκρούσεις, σεξουαλική εκμετάλλευση, προώθηση συμφέροντος κ.ά. Αστικά και Πολιτικά Δικαιώματα: π.χ. ελευθερία έκφρασης, να λαμβάνεται υπόψη κ.ά.

15 ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΠΟΥ ΔΙΕΠΟΥΝ ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ Τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι οικουμενικά και αναφαίρετα. Τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι αδιαίρετα. Τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι αλληλεξαρτώμενα και αλληλένδετα. Ισότητα και όχι διακρίσεις Συμμετοχή και Ένταξη Ευθύνη και Κράτος Δικαίου

16 ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΓΟΝΕΩΝ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΩΝ ΠΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΝ ΔΙΛΗΜΜΑΤΑ Δικαιώματα γονέων Δικαιώματα παιδιών

17 ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ Χωριστείτε σε ομάδες και συζητήστε την ακόλουθη περίπτωση: «Ένα 15χρονο κορίτσι μένει έγκυος και δε θέλει να το μάθουν οι γονείς της.» Λάβετε υπόψη σας τα ακόλουθα ερωτήματα: Ποια είναι τα δικαιώματα του παιδιού και ποια των γονέων; Σε ποια δικαιώματα θα δίνατε προτεραιότητα; Γιατί; Πώς θα λύνατε την υποτιθέμενη σύγκρουση;

18 ΠΩΣ ΑΝΤΙΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΙ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥΣ

19 ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΝ ΠΟΥ ΑΠΟΡΡΕΟΥΝ ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΜΒΑΣΗ Διάδοση των δικαιωμάτων που προβλέπει η Σύμβαση. Δημιουργία ενός διεθνούς μηχανισμού για την παρακολούθηση της προόδου των κυβερνήσεων όσον αφορά την εφαρμογή των δικαιωμάτων. Υποχρέωση των κυβερνήσεων να αναφέρουν την πρόοδό τους στην Επιτροπή. Μηχανισμοί για την προώθηση της διεθνούς συνεργασίας και υποστήριξης.

20 ΔΙΕΘΝΗΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ Σύσταση διεθνούς Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Παιδιού με 18 μέλη. Η Επιτροπή συνεδριάζει στη Γενεύη τρεις φορές το χρόνο για ένα μήνα κάθε φορά. Διερευνά την πρόοδο που έχει συντελεστεί από τις κυβερνήσεις των κρατών σχετικά με την εισαγωγή και την εφαρμογή μέτρων που θα διασφαλίσουν την υλοποίηση όλων των δικαιωμάτων της Σύμβασης για κάθε παιδί. Ενθαρρύνει τη δημιουργία ενός Δικτύου ΜΚΟ για τα παιδιά, ώστε να παραχθούν ολοκληρωμένες αναφορές για την κατάσταση που επικρατεί σε κάθε χώρα.

21 ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ