Εισαγωγή στην Οικονομική Επιστήμη (1)

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Εισαγωγή στην Οικονομική Επιστήμη (1)"

ÁἌλκιμος Γιαννόπουλος
7 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Εισαγωγή στην Οικονομική Επιστήμη (1) Η ελληνική και παγκόσμια οικονομία: Θέματα και απόψεις 1

2 Ποσοστό του παγκόσμιου πληθυσμού Eurostat,

3 Ποσοστό του παγκόσμιου πληθυσμού 0.16% Eurostat,

4 Ποσοστό του παγκόσμιου GDP Eurostat,

5 Ποσοστό του παγκόσμιου GDP 0.38% Eurostat,

6 Ποσοστό του παγκόσμιου πληθυσμού Ποσοστό του παγκόσμιου GDP θετική versus κανονιστική οικονομική 6

7 Έννοιες: Προϊόν ΑΕγΠ (GDP, Gross Domestic Product): συνολική αξία όλων των τελικών αγαθών και υπηρεσιών που παράγονται σε μια οικονομία σε συγκεκριμένη περίοδο ΑΕγΠ κατά κεφαλή ( GDP per capita) Δείκτης βιοτικού επιπέδου Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν (GNP) Μετρά το συνολικό εισόδημα που αποκτούν οι κάτοικοι της χώρας ανεξαρτήτως του σε ποια χώρα το αποκτούν GNP = GDP + καθαρό εισόδημα από το εξωτερικό 7

8 Έννοιες: Προϊόν ΑΕγΠ (GDP, Gross Domestic Product): συνολική αξία όλων των τελικών αγαθών και υπηρεσιών που παράγονται σε μια οικονομία σε συγκεκριμένη περίοδο ΑΕγΠ κατά κεφαλή ( GDP per capita) Δείκτης βιοτικού επιπέδου Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν (GNP) Μετρά το συνολικό εισόδημα που αποκτούν οι κάτοικοι της χώρας ανεξαρτήτως του σε ποια χώρα το αποκτούν GNP = GDP + καθαρό εισόδημα από το εξωτερικό 8

9 Ονομαστικό ΑΕγΠ Έννοιες: Τιμές μετριέται σε τρέχουσες τιμές Πραγματικό ΑΕγΠ Μετριέται σε τιμές ενός επιλεγμένου έτους βάσης. Purchasing Power Parity (PPP): ισοτιμία αγοραστικής δύναμης (σιωπηρή) συναλλαγματική ισοτιμία, λαμβάνει υπόψη το διαφορετικό κόστος ζωής 9

10 Οι 10 χώρες με τη μεγαλύτερη πίτα Statisticstimes.com 10

11 Οι 10 χώρες με τη μεγαλύτερη πίτα Statisticstimes.com 11

12 12

13 ΑΕγΠ Ελλάδας; 13

14 Οι 10 πλουσιότερες χώρες σταθμισμένες ως προς τον πληθυσμό Statisticstimes.com 14

15 15

16 ΑΕγΠ /κεφαλή στην Ελλάδα; 16

17 ΑΕγΠ ανά κεφαλή (US $), Ελλάδα,

18 ΑΕγΠ ανά κεφαλή (PPP), Ελλάδα,

19 ΑΕγΠ Ελλάδα, $ δισ ,6 δισ. 19

20 ΑΕγΠ Ελλάδα, $ δισ. 350 Σε, λιγότερα ή περισσότερα; ,6 δισ. 20

21 Έννοιες: Οικονομική μεγέθυνση Αύξηση στο πραγματικό ΑΕγΠ ως ενδεικτικό μέτρο της επέκτασης της συνολικής παραγωγής μιας οικονομίας. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΜΕΓΕΘΥΝΣΗ VERSUS ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ 21

22 Οικονομική μεγέθυνση ύφεση Οι προβλέψεις βασίζονται σε υποθέσεις Πηγή: ΙΟΒΕ,

23 Ετήσιος ρυθμός μεταβολής ΑΕΠ IOBE,

24 Ετήσιος ρυθμός μεταβολής ΑΕΠ IOBE,

25 Έννοιες: Πληθωρισμός Ο ρυθμός μεταβολής του γενικού επιπέδου τιμών (ΔΤΚ, CPI) Όταν το γενικό επίπεδο τιμών αυξάνεται κάθε αγοράζει λιγότερα αγαθά και υπηρεσίες. Πληθωρισμός μείωση αγοραστικής δύναμης (purchasing power) Μείωση πραγματικής αξίας χρήματος 25

26 Έννοιες: Πληθωρισμός Ο ρυθμός μεταβολής του γενικού επιπέδου τιμών (ΔΤΚ, CPI) Όταν το γενικό επίπεδο τιμών αυξάνεται κάθε αγοράζει λιγότερα αγαθά και υπηρεσίες. Πληθωρισμός μείωση αγοραστικής δύναμης (purchasing power) Μείωση πραγματικής αξίας χρήματος Στην Ελλάδα ; 26

27 Έννοιες: Αποπληθωρισμός Πτώση στο γενικό επίπεδο τιμών αυξάνει πραγματική αξία χρήματος Συνήθως συμβαίνει εξαιτίας πτώσης στη συνολική ζήτηση Επιβραδύνει τις επενδύσεις 27

28 Έννοιες: Αποπληθωρισμός Πτώση στο γενικό επίπεδο τιμών αυξάνει πραγματική αξία χρήματος Συνήθως συμβαίνει εξαιτίας πτώσης στη συνολική ζήτηση Επιβραδύνει τις επενδύσεις 28

29 Συνεχίζεται ο αποπληθωρισμός στην Ελλάδα; Πηγή: ΙΟΒΕ, Ιούλιος

30 Τι καθορίζει το μέγεθος του ΑΕΠ; ΑΕΠ: Η πίτα της οικονομίας μας Από τα Μίκρο στα Μάκρο Γιατί το μέγεθος και ο ρυθμός μεταβολής διαφέρει από χώρα σε χώρα; 30

31 Από τα Μίκρο στα Μάκρο Τι καθορίζει το μέγεθος του ΑΕΠ; ΑΕΠ: Η πίτα της οικονομίας μας Γιατί το μέγεθος και ο ρυθμός μεταβολής διαφέρει από χώρα σε χώρα; Πόροι Κεφάλαιο Φυσικό Ανθρώπινο Εργασία Φυσικοί πόροι Λιγνίτης στην Πτολεμαϊδα; Πετρέλαιο στο Αιγαίο; Χρυσός στη Χαλκιδική; Περιβάλλον; Τεχνολογική πρόοδος και Ε&Α Υιοθέτηση νέων τεχνολογιών Καινοτομίες Σύνδεση έρευνας με παραγωγή 31

32 Από τα Μίκρο στα Μάκρο Τι καθορίζει το μέγεθος του ΑΕΠ; ΑΕΠ: Η πίτα της οικονομίας μας Άλλοι παράγοντες; Γιατί το μέγεθος και ο ρυθμός μεταβολής διαφέρει από χώρα σε χώρα; 32

33 Από τα Μίκρο στα Μάκρο Τι καθορίζει το μέγεθος του ΑΕΠ; Η οικονομική πίτα Πώς θα μεγαλώσουμε την πίτα όσο το δυνατόν περισσότερο; Αποτελεσματικότητα Γιατί το μέγεθος και ο ρυθμός μεταβολής διαφέρει από χώρα σε χώρα; 33

34 Ανεργία Εργατικό δυναμικό (labour force): Όσοι εργάζονται ή έχουν δηλώσει ότι αναζητούν εργασία Ποσοστό συμμετοχής (participation rate): Ποσοστό πληθυσμού που βρίσκεται σε ηλικία εργασίας και ανήκει στο εργατικό δυναμικό Ποσοστό ανεργίας (unemployment rate): Ποσοστό εργατικού δυναμικού που δεν εργάζεται αλλά έχει δηλώσει ότι αναζητά εργασία Αποθαρρυμένοι εργάτες (discouraged workers): Συνήθως δεν καταγράφονται αλλά η ύπαρξή τους καταδεικνύεται από το χαμηλό ποσοστό συμμετοχής 34

35 xιλ. Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ,

36 Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ,

37 Ποσοστό ανεργίας στους νέους ετών Πηγή: ΙΟΒΕ, Ιούλιος

38 Ποσοστό ανεργίας στους νέους ετών Πηγή: ΙΟΒΕ, Ιούλιος

39 Ποσοστό μακροχρόνιας ανεργίας (>12 μήνες) ΙΟΒΕ,

40 Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ,

41 Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ,

42 ΠΗΓΗ: ΕΛΣΤΑΤ,

43 Χρέος % του ΑΕΠ ΙΟΒΕ,

44 Εμπορικό ισοζύγιο Πηγή: ΙΟΒΕ, Ιούλιος

45 Κατάταξη με βάση το γενικό δείκτη Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας DESI 2015 Digital Agenda Scoreboard,

46 Κατάταξη με βάση το γενικό δείκτη Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας DESI 2015 Εσείς & διαδίκτυο; Digital Agenda Scoreboard,

47 Δείκτης οικονομικού κλίματος Ελλάδα, ΕΕ και Ευρωζώνη Ο ρόλος των προσδοκιών 47

48 Ο ρόλος των θεσμών Εμπιστοσύνη στο κράτος % ΟΟΣΑ,

49 Κατάταξη Ελλάδας σε βασικούς θεσμικούς δείκτες GCI, WEF 2008 &

50 50

51 Γιατροί / 1000 κατοίκους, ΟΟΣΑ

52 Νοσηλευτές / 1000 κατοίκους, ΟΟΣΑ

53 Κάτοικοι /φαρμακείο, ΕΕ

54 Από τα Μίκρο στα Μάκρο Τι καθορίζει το μέγεθος του ΑΕΠ; Η οικονομική πίτα Γιατί το μέγεθος και ο ρυθμός μεταβολής διαφέρει από χώρα σε χώρα; Πώς θα μεγαλώσουμε την πίτα όσο το δυνατόν περισσότερο; Αποτελεσματικότητα Πώς θα τη μοιράσουμε; Δικαιοσύνη 54

55 Δαπάνες κατανάλωσης για τρόφιμα, ποτά και τσιγάρα, 2013 (% συνολικής δαπάνης νοικοκυριού) Eurostat,

56 Ανισότητα: Συντελεστής Gini, 2012 OECD,

57 Ανισότητα: Συντελεστής Gini, 2012 Γιατί; Πώς; OECD,

58 Παράγοντες που συνεισέφεραν στην αύξηση της ανισότητας (μέση αύξηση στο συντελεστή Gini κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες) από τη δεκαετία του 80 μέχρι σήμερα IMF,

59 Έννοιες: Φτώχεια Σχετική φτώχεια: ποσοστό ανθρώπων με εισόδημα μικρότερο του 60% του διάμεσου εισοδήματος της χώρας Απόλυτη φτώχεια: < $ 1,25 (PPP)/ ημέρα (or $1,90/ημέρα) 59

60 % πληθυσμού στα όρια της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού 60

61 Κίνδυνος φτώχειας μετά τις κοινωνικές μεταβιβάσεις ΕΛΣΤΑΤ,

62 Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ,

63 Άμεσοι φόροι % συνολικών φόρων Πηγή: Eurostat,

64 Άμεσοι φόροι % συνολικών φόρων Για αναδιανομή εισοδήματος Πηγή: Eurostat,

65 Συντελεστές φορολογίας εισοδήματος Πηγή: Eurostat,

66 Συντελεστές φορολογίας εισοδήματος Αποτελεσματικότητα versus δικαιοσύνη Πηγή: Eurostat,

67 Συντελεστές φορολογίας νομικών προσώπων Πηγή: Eurostat,

68 Έσοδα από φορολογία ΝΠ Πηγή: Eurostat,

69 Έσοδα από φορολογία ΝΠ Φορολογία εργασίαs versus φορολογία κεφαλαίου Πηγή: Eurostat,

70 Έμμεσοι φόροι Πηγή: Eurostat,

71 Έμμεσοι φόροι Για έσοδα Πηγή: Eurostat,

72 Αλλά Περιβαλλοντικοί φόροι Έσοδα ως % του ΑΕγΠ Πηγή: Eurostat,

73 Αλλά Περιβαλλοντικοί φόροι Έσοδα ως % του ΑΕγΠ Διορθωτικοί φόροι Πηγή: Eurostat,

74 Φόροι σε «αμαρτωλά αγαθά» (1) 74

75 Φόροι σε «αμαρτωλά αγαθά» (2) 75

76 Φόροι σε «αμαρτωλά αγαθά» (3) Διορθωτικοί φόροι ή όχι (μόνο); 76

77 Φόροι σε «αμαρτωλά αγαθά» (4) Πηγή: ΙΟΒΕ,

78 Φόροι σε «αμαρτωλά αγαθά» (4)??? Πηγή: ΙΟΒΕ,

79 Φόροι σε «αμαρτωλά αγαθά» και παρενέργειες!!! 79

80 Φόροι σε «αμαρτωλά αγαθά» και παρενέργειες!!! 23% 80

81 81

82 Φόροι σε «αμαρτωλά αγαθά» (5) 82

83 Φόροι σε «αμαρτωλά αγαθά» (6) Διορθωτικοί φόροι αλλά όχι ακριβώς! 83

84 Φόροι σε «αμαρτωλά αγαθά» (7) Διορθωτικοί φόροι αλλά όχι ακριβώς! 84

85 Φόροι σε «αμαρτωλά αγαθά» (8) Διοικητική ικανότητα? 85

86 Ο σχεδιασμός της οικονομικής πολιτικής πρέπει να βασίζεται σε προσεκτική ανάλυση της πολιτικής οικονομίας και διοικητικής ικανότητας ;; Οικονομική πολιτική Πολιτική Οικονομία Διοικητική ικανότητα 86

Σχετικά έγγραφα

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΙΙ

ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΙΙ Μαρία Πεμπετζόγλου Επίκουρη Καθηγήτρια Κομοτηνή 2011-12 ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Ορισμός: Η μελέτη της οικονομίας ως συνόλου. Η