Η ΣΥΝΘΕΤΗ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΝΝΟΜΗ ΤΑΞΗ

Transcript

1 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΝΟΜΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΟΜΕΑΣ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ Π.Μ.Σ. ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Μάθημα: Διοικητικό Δίκαιο ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΙΤΛΟΣ : Η ΣΥΝΘΕΤΗ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΝΝΟΜΗ ΤΑΞΗ Εκπόνηση: Γερασίμου Άννα Μαρία Α.Μ. : Επιβλέπουσες: Ευ. ΚΟΥΤΟΥΠΑ-ΡΕΓΚΑΚΟΥ Ευ. ΠΡΕΒΕΔΟΥΡΟΥ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ: Θεσσαλονίκη 2016 [1]

2 [2]

3 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1. Εννοιολογική οριοθέτηση του περιεχομένου και αναφορά στα στοιχεία που απαρτίζουν τη σύνθετη διοικητική ενέργεια σελ Νομική φύση σελ Συγκριτικό δίκαιο: Αναφορά στη γαλλική νομολογία και θεωρία σχετικά με τη συνδρομή τους στην κατασκευή της μελετώμενης έννοιας.σελ. 13 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β 1. Χαρακτηριστικές περιπτώσεις σύνθετης διοικητικής ενέργειας... σελ Διάκριση συγγενών πράξεων από τις σύνθετες διοικητικές ενέργειες..σελ. 26 a. Οι συναφείς πράξεις... σελ. 27 b. Η πολλαπλή διοικητική πράξη και η ατομική πράξη γενικού περιεχομένου..σελ. 34 c. Η πολυσύνθετη ενέργεια.σελ. 35 d. Η προπαρασκευαστική πράξη...σελ. 35 e. Η εγκριτική πράξη...σελ. 36 [3]

4 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ Η ΣΥΝΘΕΤΗ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΣΤΟ ΔΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΔΙΟ 1. Ως αντικείμενο της ακυρωτικής δίκης ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας σελ. 37 a. Ο κανόνας της ενιαίας δικονομικής αντιμετώπισης..σελ. 37 b. Εξαιρέσεις στον κανόνα της ενιαίας δικονομικής αντιμετώπισης.σελ. 38 c. Πριν την έκδοση της τελικής πράξης.σελ. 43 d. Αναστολή εκτέλεσης.. σελ. 43 e. Μετά την έκδοση της τελικής πράξης... σελ. 44 f. Η σχέση των ενδιάμεσων πράξεων με την τελική όταν προσβάλλονται.σελ. 46 g. Η θεωρία των αποσπαστών (από διοικητική σύμβαση) διοικητικών πράξεων.... σελ. 48 h. Η αιτιολογία επί σύνθετης διοικητικής ενέργειας.....σελ Προϋποθέσεις παραδεκτού και βασίμου της αίτησης ακυρώσεως που βάλλεται κατά της σύνθετης διοικητικής ενέργειας σελ Η παράλειψη της οφειλόμενης νόμιμης ενέργειας στη σύνθετη διοικητική ενέργεια....σελ Η σύνθετη διοικητική ενέργεια ως δικονομικό προνόμιο..σελ.59 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ 1. Συνέπειες της ακυρωτικής απόφασης κατά πράξης που συνιστά σύνθετη διοικητική ενέργεια - Υποχρεώσεις της Διοίκησης που απορρέουν από την έκδοση της ακυρωτικής απόφασης....σελ. 60 [4]

5 2. Ανάκληση σύνθετης διοικητικής ενέργειας..σελ Το δικαίωμα ακρόασης του διοικουμένου και η σύνθετη διοικητική ενέργεια....σελ. 66 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε 1. Προτεινόμενες νομοθετικές παρεμβάσεις σελ Συμπερασματικές κρίσεις...σελ. 67 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ 1. Βιβλιογραφία... σελ. 69 a. Ελληνική. σελ. 69 b. Ξενόγλωσση...σελ Αρθρογραφία..σελ Πηγές....σελ. 73 [5]

6 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1. Εννοιολογική οριοθέτηση του περιεχομένου και αναφορά στα στοιχεία που απαρτίζουν τη σύνθετη διοικητική ενέργεια Η σύνθετη διοικητική ενέργεια συνίσταται στην έκδοση περισσότερων διοικητικών πράξεων με σκοπό την επέλευση του προβλεπόμενου εκ του νόμου τελικού αποτελέσματος. Πολλές φορές οι διαδοχικές αυτές διοικητικές πράξεις μπορεί να είναι κανονιστικές 1 ή ατομικές, όπως π.χ. η πλήρωση θέσης δικηγόρου σε νομικό πρόσωπο που αρχίζει με τη δημοσίευση της προκήρυξης, που αποτελεί κανονιστική πράξη, και ολοκληρώνεται με τον διορισμό του επιλεγέντος, που αποτελεί ατομική διοικητική πράξη. Στη σύνθετη διοικητική ενέργεια προηγούνται της τελικώς εκδιδομένης πράξεως άλλες εκτελεστές πράξεις ως ενδιάμεσες πράξεις της διοικητικής αυτής διαδικασίας. Η νομολογία δέχεται ότι, μετά την έκδοση της τελικής πράξης, οι προηγούμενες εκτελεστές ενσωματώνονται στην τελευταία και έτσι στερούνται του εκτελεστού χαρακτήρα τους, παραδεκτώς δε προσβάλλεται μόνον η τελική. Παράδειγμα αποτελεί η προκήρυξη θέσεων εκπαιδευτικού προσωπικού σε πανεπιστήμιο η οποία ξεκινά με την πράξη της προκήρυξης και καταλήγει στις πράξεις διορισμού των επιλεγέντων. Αν ο ενδιαφερόμενος έχει προσβάλει με αίτηση ακυρώσεως την προκήρυξη μετά την έκδοση της τελικής πράξης, αυτή (η προκήρυξη) έχει απωλέσει τον εκτελεστό της χαρακτήρα και το Δικαστήριο αυτεπαγγέλτως θα δεχθεί ως μόνες παραδεκτώς προσβαλλόμενες τις πράξεις διορισμού 1 Πρεβεδούρου Ευγ., Η σύνθετη διοικητική ενέργεια Εθνικό δίκαιο και κοινοτική προοπτική, εκδ. Σάκκουλα 2005, σελ. 84: «Η ουσιαστική έννοια της σύνθετης διοικητικής ενέργειας επιβάλλει να συμπεριλάβει και τις κανονιστικές πράξεις που αποτελούν την αφετηρία της, εφόσον αυτές συνδέονται προς την τελική πράξη με στενή νοηματική σχέση...». [6]

7 Σύνθετη διοικητική ενέργεια, επομένως, υπάρχει όταν υφίσταται αλληλουχία μεταξύ διοικητικών πράξεων, οι οποίες σκοπούν στην επέλευση ενός τελικού εννόμου αποτελέσματος. Ειδικότερα, η «σύνθετη διοικητική διαδικασία ή ενέργεια» είναι μία από τις κατηγορίες των πράξεων της Διοικητικής Λειτουργίας. Αποτελεί έννοια ειδική και εξαιρετική. Στα νομοθετικά κείμενα ακόμη και στον Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας δεν βρίσκουμε κάποια συγκεκριμένη ρητή ρύθμιση για την έννοια της σύνθετης διοικητικής ενέργειας. Νομολογιακά,ωστόσο, η έννοια έχει προσδιοριστεί από το Συμβούλιο της Επικρατείας 2, το οποίο έκρινε ως υποχρεωτική την έκδοση δύο τουλάχιστον διαδοχικών εκτελεστών διοικητικών πράξεων που τις συνδέει μία ιδιαίτερη σχέση-δεσμός και οι οποίες είναι εκ του νόμου απαραίτητες προκειμένου να επέλθει το σκοπούμενο αποτέλεσμα. Όσο εντονότερος είναι ο δεσμός ένας δεσμός που αποτυπώνεται στη σχέση μεταξύ του περιεχομένου των πράξεων και στη σχέση μεταξύ των οργάνων που τις εκδίδουν- μεταξύ των πράξεων που συγκροτούν τη σύνθετη διοικητική ενέργεια, τόσο πιο ευχερής γίνεται η διάκριση της τελευταίας. Η θεωρία, από την άλλη πλευρά, έχει διατυπώσει ορισμούς που βρίσκονταν σε σύμπνοια με τα πορίσματα της νομολογίας, με βασικά στοιχεία την ύπαρξη περισσότερων διαδοχικών διοικητικών πράξεων 3 (1) αφενός και την εκτελεστότητα των πράξεων αυτών (2) αφετέρου 4 (ενδεικτικά Παπαχατζή 5, Κούνδουρος 6, Τσάτσος 7, 2 ΣτΕ 2198/1975 σε Συμβούλιο της Επικρατείας- Εφαρμογές διοικητικού ουσιαστικού και δικονομικού δικαίου, εκδ. Νομική Βιβλιοθήκη 2012 σελ.292, κυρίως όμως η ΣτΕ 3619/ ΣτΕ 3031/2008,1116/ Α. Γέροντα, Σ. Λύτρα, Π. Παυλόπουλου, Γ. Σιούτη, Σ. Φλογαϊτη, Διοικητικό Δίκαιο Γ έκδοση 2015 έκδ. Σάκκουλα σελ.191 επ. 5 Γ. Παπαχατζή, Σύστημα του ισχύοντος στην Ελλάδα διοικητικού δικαίου,αθήνα,1983, σελ. 898 : «Στις περιπτώσεις που ενέργειες τεχνικές, οικονομικές, υλικές, σε συνδυασμό και προς τις σχετικές με αυτές νομικές πράξεις της διοικήσεως προβλέπονται από τον νόμο να ακολουθούν ορισμένη σειρά, τείνοντας όλες προς τον ίδιο σκοπό, και τελώντας έτσι σε χρονική και νομική αλληλουχία, συναπαρτίζουν τις λεγόμενες σύνθετες διοικητικές ενέργειες». 6 Α. Κούνδουρου, Διοικητικές Διαφορές Αίτηση ακυρώσεως- Αγωγή, εκδ. Νομική Βιβλιοθήκη 2006, σελ.7 επ. : «.Δύο ή περισσότερες εκτελεστές διοικητικές πράξεις συγκροτούν σύνθετη διοικητική, όταν εκδίδονται στο πλαίσιο της ίδιας νομοθεσίας, για την εξυπηρέτηση συγκεκριμένου σκοπού που επιτυγχάνεται με την έκδοση της τελικής πράξης» Κ. Δρούγκα, Παρατηρήσεις στη ΣτΕ Ολ 3619/1995, ΤοΣ 1997 σελ.791/ ΝκΦ 1996 σελ. 206 : «δεν αποκλείεται το Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο να απέφευγε να προσδιορίσει το ειδικότερο περιεχόμενο της έννοιας της σύνθετης διοικητικής ενέργειας για λόγους καθαρά νομολογιακής πολιτικής, και συγκεκριμένα, προκειμένου να την χρησιμοποιήσει με μεγαλύτερη ευχέρεια για την αδρανοποίηση της αρχής του μη παρεμπίπτοντος ελέγχου των ατομικών διοικητικών πράξεων κάθε φορά που θεωρούσε ότι σε ορισμένη κατηγορία διοικητικών πράξεων το δημόσιο συμφέρον του ελέγχου της νομιμότητας της διοικητικής δράσης, είτε μόνο του είτε με τη συνεπικουρία κάποιου [7]

8 Σπηλιωτόπουλος 8, Δαγτόγλου 9, Τάχος 10, Κόρσος 11, Κυριακοπούλου 12, Δεληκωστοπούλου 13 ). Ουσιαστικά η σύνθετη διοικητική ενέργεια αποτελεί νομολογιακή κατασκευή 14 και προϋποθέτει την «υποχρεωτική έκδοση διαδοχικά δύο τουλάχιστον εκτελεστών διοικητικών πράξεων στο πλαίσιο της ίδιας νομοθεσίας», προκειμένου να εξυπηρετηθεί η δικονομική σκοπιμότητα της δυνατότητας παρεμπίπτοντος δικαστικού ελέγχου της νομιμότητας της διοικητικής πράξης μετά την εκπνοή της προθεσμίας ευθείας προσβολής της. Η αρχική και οι ενδιάμεσες διοικητικές πράξεις ενσωματώνονται 15 στην τελική και τότε μόνο η τελευταία είναι άλλου δημόσιου ή ιδιωτικού συμφέροντος, αποδεικνύεται βαρύτερο από το δημόσιο συμφέρον της σταθερότητας των ατομικών διοικητικών καταστάσεων». 7 Θ. Τσάτσου, Η αίτησις ακυρώσεως ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας, έκδ. γ, Α. Σάκκουλα, Αθήναι, σελ. 150 : «.Εάν, διά να παραχθή έννομόν τι αποτελέσμα, δεν αρκή μία εκτελεστή πράξις αλλά απαιτείται σειρά διακεκριμένων πράξεων νομικώς συνδεδεμένων, ούτως ώστε να αποτελώσιν αύται ή επαλλήλως ή παραλλήλως άμεσον προϋπόθεσιν της επενεγκούσης το έννομον αποτέλεσμα τελικής ενεργείας, πρόκειται σύνθετος διοικητική ενέργεια..» 8 Επ. Σπηλιωτόπουλου, Εγχειρίδιο Διοικητικού Δικαίου, εκδ. Α. Σάκκουλα Αθήνα Κομοτηνή 2007, σελ.171: «Σύνθετη διοικητική ενέργεια υπάρχει, όταν οι σχετικές διατάξεις ορίζουν ότι για την επέλευση του τελικού εννόμου αποτελέσματος απαιτούνται περισσότερες διαδοχικές διοικητικές πράξεις, η έκδοση καθεμιάς από τις οποίες είναι προϋπόθεση για την έκδοση της επόμενης, η δε τελευταία πράξη ενσωματώνει όλες τις προηγούμενες, οι οποίες έτσι αποβάλλουν την αυτοτέλειά τους. Στη σύνθετη διοικητική ενέργεια κάθε μία από τις πράξεις που την αποτελούν εκδίδεται με ιδιάιτερη διαδικασία» 9 Π. Δαγτόγλου, Διοικητικό Δικονομικό Δίκαιο, εκδ. Α. Σάκκουλα 2010, σελ Α. Τάχου, Ελληνικό Διοικητικό Δίκαιο, εκδ. Σάκκουλα 2005, σελ. 563 επ. : «προϋποθέτει την υποχρεωτική έκδοση διαδοχικά δύο, τουλάχιστον, εκτελεστών διοικητικών πράξεων, στο πλαίσιο της ίδιας νομοθεσίας». 11 Δ. Κόρσου, Εισηγήσεις Δικονομικού Δικαίου, Τόμος Β (Το Συμβούλιον της Επικρατείας και τα ενώπιον αυτού ασκούμενα ένδικα μέσα),αθήναι 1976, σελ. 82 επ. : «σύνθετος διοικητική ενέργεια (operation administrative complexe) υπάρχει όταν,προκειμένου να παραχθεί κάποιο έννομο αποτέλεσμα, δεν αρκεί μόνο μία διοικητική πράξη, αλλά απαιτείται σειρά, ακολουθία χωριστών διοικητικών πράξεων που βρίσκονται σε νομικό σύνδεσμο μεταξύ τους. Και με τρόπο ώστε η προηγούμενη διοικητική πράξη να αποτελεί προϋπόθεση της έκδοσης της επομένης και όλες προϋπόθεση της πράξης που τερματίζει τη σύνθετη διοικητική ενέργεια. 12 Η. Κυριακοπούλου, Ελληνικόν διοικητικόν δίκαιον, Γ, Θεσσαλονίκη, 1968, σελ. 8 : «.Πολλάκις, ίνα παραχθή έννομόν τι αποτέλεσμα, απαιτείται ουχί μία αλλά πλείονες πράξεις, εκάστη των οποίων άγει εις το τελικόν αποτέλεσμα, ούτινος αποτελεί βάσιν άμα και προϋπόθεσιν» 13 Στ. Δεληκωστοπούλου, Αι προϋποθέσεις του παραδεκτού της αιτήσεως ακυρώσεως ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας, Αθήναι,1973, σελ. 251 : «Εις ωρισμένας περιπτώσεις η παραγωγή εννόμου τινός αποτελέσματος τυγχάνει αποτέλεσμα ουχί μόνον μιας μεμονωμένης διοικητικής πράξεως αλλά περισσοτέρων τοιούτων. Αι περισσότεραι αυταί διοικητικαί ενέργεαι συνδέονται κατά τοιούτον τρόπον νομικώς μεταξύ των, ώστε η μί να προϋποθέτη την άλλην, άλλως να στηρίζεται επ αυτής, όλαι δε εν τω συνόλω των ως άλυσος ενεργειών να αγουν εις το έννομον αποτέλεσμα. Εν τη περιπτώσει ταύτη γίνεται λόγος περί συνθέτου διοικητικής ενεργείας». 14 Ε. Πρεβεδούρου, Η Σύνθετη Διοικητική Ενέργεια, εκδ. Σάκκουλα 2005, σελ. 25 επ. 15 ΣτΕ 2166/2003: Ενσωμάτωση της πράξης της Προϊσταμένης Αρχής, με την οποία οριστικοποιείται η αξιολόγηση των τεχνικών προσφορών των διαγωνιζομένων στην πράξη κατακύρωσης του αποτελέσματος διαγωνισμού που έχει τυχόν εκδοθεί μέχρι τη συζήτηση της υπόθεσης, και αποτελεί την μόνη παραδεκτώς προσβαλλόμενη, ως τελική πράξη της σύνθετης διοικητικής ενέργειας του διαγωνισμού. Κατά την έρευνα της νομιμότητάς της είναι είναι εξεταστέοι και λόγοι ακυρώσεως αναφερόμενοι σε πλημμέλειες των ενδιαμέσων πράξεων. Αντίθετα, οι ευθέως προσβαλλόμενες [8]

9 εκτελεστή, αφού η αρχική έχει αποβάλλει την εκτελεστότητα της 16, και αποτελεί πλέον ενιαίο σώμα με την τελική. Η σύνθετη διοικητική ενέργεια είναι απόρροια της σύμφωνης με το νόμο σύμπραξης περισσότερων διοικητικών οργάνων κατά τη διοικητική διαδικασία. 2. Nομική φύση Στη σύνθετη διοικητική ενέργεια κάθε επιμέρους πράξη αποτελεί τη νόμιμη προϋπόθεση για την έκδοση της επόμενης και ενσωματώνεται στην επόμενη αυτήςαφού η τελευταία εκδοθεί-, όλες δε ενσωματώνονται στην τελική πράξη 17. Ειδικότερα η σύνθετη διοικητική ενέργεια συνιστά εξαίρεση-ρωγμή στη γενική αρχή της απαγόρευσης του παρεμπίπτοντος ελέγχου των ατομικών διοικητικών πράξεων, που είναι άμεση συνέπεια του τεκμηρίου νομιμότητας 18. Εάν επί συνθέτου διοικητικής ενέργειας,δεν εκδοθεί η τελική πράξη αυτής, λόγω μη δημοσιεύσεώς της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, παραδεκτά προσβάλλονται αυτοτελώς οι προγενέστερες αυτής πράξεις, οι οποίες αποτελούν τμήμα της σύνθετης διοικητικής ενέργειας 19, δηλαδή επανακτούν την αυτοτέλεια και αυτονομία που είχαν σε προγενέστερα στάδια. ενδιάμεσες πράξεις, που ενσωματώθηκαν σε αυτήν προσβάλλονται απαραδέκτως διότι απώλεσαν τον εκτελεστό τους χαρακτήρα μετά την έκδοση της τελικής κατακυρωτικής πράξης. 16. ΣτΕ 1111/2005,3443/2004,4178/ Α. Γέροντας, Σ. Λύτρας, Π. Παυλόπουλος, Γ. Σιούτη, Σ. Φλογαϊτης, Διοικητικό Δίκαιο Γ έκδοση 2015 εκδ. Σάκκουλα, σελ Στε 2287/ Β. Γκέρτσος - Δ. Πυργάκης, Κώδικας Διοικητικής Διαδικασίας, Ενημέρωση με το Ν. 4325/2015, έκδ. Νομική Βιβλιοθήκη 2015, σελ. 311 ΣτΕ 523/1968 [9]

10 Η σύνθετη διοικητική ενέργεια είναι ένα δικονομικό μόρφωμα 20. Δηλαδή, πρόκειται για μία έννοια που επιτελεί δικονομική κυρίως λειτουργία και το περιεχόμενό της κατ ακολουθίαν καθορίζεται και βάσει δικονομικών παραμέτρων 21. Κατά τη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, εκτελεστή διοικητική πράξη θεωρείται «κάθε δήλωση βουλήσεως διοικητικού οργάνου με εξουσιαστικό χαρακτήρα, η οποία παράγει έννομα αποτελέσματα διοικητικής φύσεως έναντι των διοικουμένων και συνεπάγεται την άμεση εκτέλεσή τους δια της διοικητικής οδού» 22. Η εκτελεστότητα δε της διοικητικής πράξης συνίσταται στην παραγωγή εξωτερικών εννόμων συνεπειών, ήτοι στο ότι η καθοριζόμενη από τον κανόνα που αυτή θέτει συμπεριφορά είναι αμέσως υποχρεωτική για τον διοικούμενο στον οποίο αφορά και εξασφαλίζεται συνήθως με ένα σύστημα κυρώσεων για τον παραβάτη. Κατά συνέπεια, αποκλείονται οι μονομερείς διοικητικές πράξεις και οι μη εκτελεστές πράξεις 23. Η σύνθετη διοικητική ενέργεια μπορεί να περιλαμβάνει και σιωπηρές 24 διοικητικές πράξεις, εφόσον οι τελευταίες έχουν εκτελεστό χαρακτήρα. Κατά κανόνα δεν περιλαμβάνει κανονιστικές πράξεις, αλλά κάποιες από τις κλασσικές περιπτώσεις σύνθετων διοικητικών ενεργειών ξεκινούν με την έκδοση κανονιστικής πράξης (π.χ. προκήρυξη θέσης μέλους ΔΕΠ από τη γενική συνέλευση του τμήματος ΑΕΙ ή η διακήρυξη διαγωνισμού για τη σύναψη διοικητικής σύμβασης). Ωστόσο, δεν αποτελεί σύνθετη διοικητική ενέργεια η γνωμοδοτική διαδικασία όπως και η έγκριση 25, εκτός από την αρνητική σύμφωνη γνώμη 26 η οποία είναι εκτελστή. Η γνωμοδότηση συνίσταται σε έκφραση γνώμης που προέρχεται είτε από μονομελές είτε από συλλογικό όργανο και έχει ως αποδέκτη μία διοικητική αρχή με 20 Α. Παραρά., Η σύνθετη διοικητική ενέργεια, εκδ. Α. Σάκκουλα 2004, σελ Ε. Πρεβεδούρου, Εισήγηση που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο δύο σεμιναρίων με θεματικές «Αλληλεπίδραση Εθνικού και Ευρωπαϊκού Δικαίου» και «Ζητήματα Οργάνωσης Δικαστηρίων και Διοικητικής Δικονομίας», οργάνωσε ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Δημοσίου Δικαίου σε συνεργασία με τη Νομική Υπηρεσία της Δημοκρατίας της Κύπρου και το Ανώτατο Δικαστήριο στις 28/2/2014 και 21/3/2014, παρ Ε. Σπηλιωτόπουλου, Εγχειρίδιο διοικητικού δικαίου, 2007, σελ 104 : «διοικητική πράξη είναι η δήλωση βούλησης διοικητικού οργάνου που πραγματώνεται με ορισμένη διαδικασία και με την οποία θεσπίζεται μονομερώς κανόνας δικαίου». 23 Δ. Παπανικολαϊδου, Η έννοια της εκτελεστής διοικητικής πράξεως, Τιμ. Τόμ. Του Συμβουλίου της Επικρατείας, , I, εκδ. Α. Σάκκουλα, Αθήναι- Κομοτηνή 1979, σελ Κ. Γώγου, Η δικαστική προσβολή παραλείψεων της διοίκησης, εκδ. Σάκκουλα, Αθήνα- Θεσσαλονίκη, 2005, σελ. 38, 269 επ. 25 ΣτΕ 178/ Το ίδιο ισχύει και για την αρνητική πρόταση [10]

11 αποφασιστική αρμοδιότητα προς έκδοση μιας διοικητικής πράξης, την οποία και αφορά άμεσα η γνώμη. Επίσης, αποκλείονται από το πεδίο εφαρμογής της σύνθετης διοικητικής ενέργειας οι πράξεις που εκδίδονται κατά συλλογική αρμοδιότητα 27, οι λεγόμενες μικτές πράξεις 28 και η σώρευση περισσότερων ατομικών διοικητικών πράξεων σε ένα ενιαίο κείμενο 29. Συνοπτικά θα λέγαμε ότι τα στοιχεία που απαρτίζουν την έννοια της σύνθετης διοικητικής ενέργειας είναι: η ύπαρξη (δύο τουλάχιστον) διαδοχικών εκτελεστών διοικητικών πράξεων η νομική συνέχεια των διαδοχικών αυτών πράξεων 30 η χρονική συνέχεια/εγγύτητα των διαδοχικών πράξεων. Σε περίπτωση μεσολάβησης μεγάλου χρονικού διαστήματος μεταξύ των επιμέρους πράξεων, δεν υπάρχει σύνθετη διοικητική ενέργεια. Εκτός αυτού, όμως, η ίδια η ανάγκη διατήρησης των ιδίων συνθηκών σε όλη τη διάρκεια της διαδικασίας επιβάλλει να μην μεσολαβούν μεγάλα χρονικά διαστήματα από την προηγούμενη μέχρι την επόμενη πράξη, ακόμη και στις περιπτώσεις που ο νόμος δεν θέτει αποκλειστικές προθεσμίες για τη διενέργεια των συγκεκριμένων πράξεων. Η χρονική εγγύτητα απορρέει από τον τελολογικό δεσμό που συναντούμε μεταξύ των επιμέρους πράξεων. 27 Δηλαδή εκείνες για την έκδοση των οποίων απαιτείται η δήλωση βουλήσεως περισσότερων διοικητικών οργάνων. 28 Δηλαδή εκείνες που περιέχουν νομικά πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα είτε για το ίδιο πρόσωπο είτε για διάφορα πρόσωπα μετέχοντα στην ίδια διοικητική διαδικασία. Λ.χ. διορισμός δημοσίου υπαλλήλου, πολιτογράφηση αλλοδαπού, διοικητική πράξη με πρόσθετο ορισμό (δηλαδή με ειδική ρήτρα με την οποία η εκδούσα αρχή εξαρτά την ισχύ της πράξεως από την τήρηση ορισμένης συμπεριφοράς ή από την επέλευση ενός γεγονότος. 29 Ε. Πρεβεδούρου, Η σύνθετη διοικητική ενέργεια Εθνικό δίκαιο και κοινοτική προοπτική, εκδ. Σάκκουλα 2005,σελ. 63 επ. 30 Ε. Πρεβεδούρου, Εισήγηση που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο δύο σεμιναρίων με θεματικές «Αλληλεπίδραση Εθνικού και Ευρωπαϊκού Δικαίου» και «Ζητήματα Οργάνωσης Δικαστηρίων και Διοικητικής Δικονομίας», οργάνωσε ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Δημοσίου Δικαίου σε συνεργασία με τη Νομική Υπηρεσία της Δημοκρατίας της Κύπρου και το Ανώτατο Δικαστήριο στις 28/2/2014 και 21/3/2014 : «..μια σειρά εκτελεστών διοικητικών πράξεων συνιστά σύνθετη διοικητική ενέργεια, όταν οι προηγούμενες πράξεις εκδόθηκαν ειδικά για να καταστήσουν δυνατή την έκδοση της τελικής πράξης, η οποία είναι αναγκαία για να παραγάγουν όλες αυτές τα έννομα αποτελέσματά τους, οπότε και αποτελεί την κυρίαρχη πράξη της όλης διαδικασίας. Η πράξη δηλαδή που εκδίδεται στο τέλος της αλυσίδας δημιουργεί μια νομική πραγματικότητα λόγω της συνδρομής και μόνο της προηγούμενης υποχρεωτικής διαδικασίας, ενώ η ενδιάμεση ή οι ενδιάμεσες πράξεις δεν μπορούν να παραγάγουν το σύνολο των εννόμων συνεπειών τους, ή ορθότερα, να τροποποιήσουν οριστικά την νομική κατάσταση του αποδέκτη παρά μέσω της έκδοσης της τελικής πράξης που τους προσδίδει την πλήρη νομική τους υπόσταση...εύστοχα, επομένως, η γαλλική θεωρία συνοψίζει τα ανωτέρω στη σχέση ειδικότητας ή αποκλειστικότητας που συνδέει τις πράξεις της σύνθετης διοικητικής ενέργειας» [11]

12 η σχέση ειδικότητας 31, αναγκαιότητας και αποκλειστικότητας μεταξύ των διαδοχικών πράξεων. Πρόκειται για ένα δεσμό τελολογικό 32 -αφού εάν δεν εκδοθεί η τελική πράξη, τότε οι ενδιάμεσες πράξεις δεν μπορούν να επιτελέσουν τον σκοπό τους- μεταξύ των επιμέρους πράξεων της σύνθετης διοικητικής ενέργειας, των οποίων η συνδρομή κρίνεται απαραίτητη κατά τρόπο οντολογικό, θα λέγαμε, προκειμένου να καταφαθεί η ύπαρξη του εν λόγω νομικού φαινομένου. Ο κοινός σκοπός των επιμέρους πράξεων,που λειτουργεί συνδετικά, πρέπει να προκύπτει από ένα νομοθετικό περιβάλλον, του οποίου τα νομικά ερείσματα υπηρετούν πράγματι τον ίδιο σκοπό, σύμφωνα με τη νομολογία 33. Επιπροσθέτως, όμως, υφίσταται και ένας αδιάσπαστος ουσιαστικός δεσμός μεταξύ των πράξεων τόσο από την άποψη της χρονικής αλληλουχίας όσο και από την άποψη της λογικής συνέχειας, αφού κάθε προηγούμενη εκδίδεται για να καταλήξει στην επόμενη. Παρά την στενή ουσιαστική και τελολογική σύνδεση που πρέπει να έχουν μεταξύ τους οι ενδιάμεσες πράξεις, είναι απαραίτητο να διατηρούν την οργανική και τυπική νομική τους αυτοτέλεια και βιωσιμότητα. Η τυπική ισχύς που αποκτά κάθε πράξη μετά την έκδοσή της δεν απόλλυται στην περίπτωση που δεν εκδοθούν οι επόμενες συναπαρτίζουσες τη σύνθετη διοικητική ενέργεια πράξεις. Επιπλέον, δεν χρειάζεται να εκδοθούν όλες οι επιμέρους πράξεις από το ίδιο όργανο, ούτε και να ακολουθηθεί η ίδια διαδικασία για όλες, γεγονός που αποδεικνύει ότι κάθε πράξη μπορεί να ιδωθεί βάσει της δικής της εννοιολογικής ταυτότητας, χωρίς, ωστόσο, να παραγνωρίζουμε το γεγονός ότι,εάν δεν ολοκληρωθεί η σύνθετη διοικητική ενέργεια, η πρακτική σημασία της πράξης τελικώς θα αναιρεθεί. Τόσο από τις αναγκαίες προϋποθέσεις που στοιχειοθετούν την έννοια της σύνθετης διοικητικής ενέργειας, όσο και από τις χαρακτηριστικές περιπτώσεις τέτοιων 31 H. Charles, Actes rattachable et actes detachables en droit adminitratif francais (Contribution a une theorie de l operation administrative) LGDJ 1968, p ΣτΕ 2718/1975, ΤοΣ 1975, σελ.339 και ΣτΕ 33 Βλ. ΣτΕ 3619/2005 [12]

13 ενεργειών που θα ακολουθήσουν παρακάτω, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι η σύνθετη διοικητική ενέργεια είναι μία έννοια λειτουργική, δηλαδή ο σκοπός η λειτουργία της (που είναι κατά βάση μία δικονομική διευκόλυνση ) είναι το στοιχείο που την προσδιορίζει και της παρέχει ενότητα. 3. Συγκριτικό δίκαιο: Αναφορά στη γαλλική νομολογία και θεωρία σχετικά με τη συνδρομή τους στην κατασκευή της μελετώμενης έννοιας Παρατηρείται δε το παράδοξο να μην δίνεται ποτέ σαφής και ρητός ορισμός ούτε από το Conseil d Etat ούτε από το Συμβούλιο της Επικρατείας για τη σύνθετη διοικητική ενέργεια 34, παρά μόνο καταγράφεται το φαινόμενο περιπτωσιολογικά, πιθανότατα για να υπάρχει μεγαλύτερη ευχέρεια κατά τη χρήση του όρου. Η «operation administrative complexe» εισάγει στο γαλλικό δικονομικό δίκαιο μία σημαντική εξαίρεση σε έναν πάγιο κανόνα, σύμφωνα με τον οποίο, αφού παρέλθει η προθεσμία προσφυγής κατά μίας ατομικής διοικητικής πράξης, δεν μπορεί να ελεγχθεί παρεμπιπτόντως 35. Καθοριστικής σημασίας είναι η παλαιότερη στη Γαλλία θεωρία της «ενσωματώσεως», την οποία είχε αποδεχθεί και το γαλλικό Conseil d Etat,και η 34 Παραρά Αλ., Η σύνθετη διοικητική ενέργεια, εκδ. Α. Σάκκουλα 2004, σελ. 4 επ. 35 F. Chevallier, La function contentieuse de la theorie des operations administratives complexes, AJDA, 1981, p. 331 [13]

14 οποία έχει πλέον τροποποιηθεί. Κατά τη θεωρία της ενσωματώσεως, ο ακυρωτικός έλεγχος του Συμβουλίου της Επικρατείας τυγχάνει ανομιμοποίητος και δικαιοδοσία έχει το πολιτικό δικαστήριο, λύση η οποία είναι θεωρητικώς εφικτή αλλά πρακτικώς ατελέσφορη. Η συγκεκριμένη θεωρία είναι πλήρης και επαρκής στις περιπτώσεις όπου η πράξη που ολοκληρώνει τη σύνθετη διοικητική ενέργεια είναι μονομερής και, επομένως, δεκτική προσβολής με αίτηση ακυρώσεως, όπως είναι,λόγου χάρη, ο διορισμός δημοσίου υπαλλήλου με διαγωνισμό. Ωστόσο, στην περίπτωση που η τελευταία πράξη είναι διμερής, δηλαδή σύμβαση, ως τέτοια διαφεύγει του ακυρωτικού ελέγχου του Συμβουλίου της Επικραείας. Το γαλλικό Conseil d Etat σε αυτή την περίπτωση δέχθηκε ότι εάν η σύνθετη διοικητική ενέργεια (operation administrative complexe) 36 απολήγει σε πράξη που διαφεύγει του ακυρωτικού ελέγχου-τουτέστιν σύμβαση- τότε και μετά την έκδοση αυτής της τελικής πράξης, είναι δυνατή η απόσπαση των πράξεων που προηγούνται αυτής και η αυτοτελής προσβολή τους με αίτηση ακυρώσεως, εφόσον έχουν εκτελεστό χαρακτήρα και συντρέχουν και οι λοιπές απαραίτητες νόμιμες προϋποθέσεις. Αυτή είναι κατ αρχήν η θεωρία του «αποχωρισμού» των συναποτελουσών την σύνθετη διοικητική ενέργεια πράξεων (theorie de detachabilite), την οποία κατασκεύασε το Conseil d Etat στις αρχές του προηγούμενου αιώνος, και την οποία υιοθέτησε στη συνέχεια και το ελληνικό Συμβούλιο της Επικρατείας. Πάραυτα, η λύση την οποία προτείνει αυτή η θεωρία δεν είναι ιδανική, διότι, ακόμη και μετά την ακύρωση ενδιαμέσου πράξεως, η τελική πράξη της σύνθετης διοικητικής ενέργειας παραμένει αλώβητη. Με αφετηρία, λοιπόν, την ακυρωτική απόφαση ο πολιτικός δικαστής μπορεί να διαρρήξει και να ακυρώσει τη σύμβαση. Αυτή είναι,κατά τον Κόρσο, και η χρησιμότητα τελικώς της προαναφερθείσας γαλλικής εμπνεύσεως θεωρίας. Κατά την νομολογιακά διαμορφωθείσα στη Γαλλία θεωρία των αποσπαστών πράξεων την οποία ακολούθησε και το Συμβούλιο της Επικρατείας-,οι πράξεις που προηγούνται της τελικής (η οποία δεν μπορεί να ελεγχθεί ακυρωτικά), εφόσον αποφέρουν έννομα αποτελέσματα, μπορούν να αποχωρισθούν από τη συνολική διοικητική ενέργεια και να ελεγχθούν αυτοτελώς ανεξαρτήτως από την τελική πράξη της σύνθετης διοικητικής ενέργειας. Αυτή η λύση προτείνεται από την εν λόγω θεωρία στις περιπτώσεις στις οποίες η σύνθετη διοικητική ενέργεια τελειούται με πράξη που δεν προσβάλλεται ακυρωτικά είτε λόγω υλικής αναρμοδιότητος είτε διότι 36 M. Distel, La notion d operation administrative complexe, La revue Administrative, 1981, p. 370 [14]

15 χωρεί κατ αυτής παράλληλο ένδικο μέσο. Η πλέον χαρακτηριστική περίπτωση εφαρμογής της θεωρίας των αποσπαστών πράξεων είναι η διαδικασία κατάρτισης διοικητικής σύμβασης. Πριν συνομολογηθεί μία διοικητική σύμβαση προηγούνται ορισμένες διοικητικές πράξεις, όπως είναι η προκήρυξη δημοπρασίας, η διεξαγωγή της τελευταίας, ο έλεγχος των προσόντων των διαγωνιζομένων σε αυτή, η επικύρωση. Το Συμβούλιο της Επικρατείας είναι αναρμόδιο καθ ύλην για τις διαφορές που θα προκύψουν μετά τη σύναψη της σύμβασης, αφού οι διαφορές που προκύπτουν σε σχέση με την εκτέλεση των συμβάσεων υπάγονται στα πολιτικά δικαστήρια. [15]

16 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β 1. Χαρακτηριστικές περιπτώσεις σύνθετης διοικητικής ενέργειας Οι συχνότερες και συνηθέστερες περιπτώσεις σύνθετης διοικητικής ενέργειας που έχουν απασχολήσει τη νομολογία είναι οι εξής: Η διαδικασία συνάψεως διοικητικής συμβάσεως 37 (συμβάσεις εκτελέσεως έργων, κρατικών προμηθειών και υπηρεσιών, συμβάσεις παραχωρήσεως έργων). Όταν η σύνθετη διοικητική ενέργεια επιδιώκει τη σύναψη σύμβασης, τελική πράξη δεν θεωρείται η υπογραφή της σύμβασης, αλλά η πράξη με την οποία κατακυρώνεται το αποτέλεσμα του διαγωνισμού. Οι σημαντικότερες από την αλυσίδα πράξεων της σύμβασης είναι η προκήρυξη και η έγκριση του αποτελέσματος από το αρμόδιο διοικητικό όργανο. Αυτές οι μονομερείς πράξεις αποσπώνται από τη σύμβαση και υπόκεινται αυτοτελώς στον ακυρωτικό έλεγχο του διοικητικού δικαστή 38. Η διαδικασία ενός δημοσίου διαγωνισμού 39, η οποία αρχίζει με την κανονιστική πράξη της διακήρυξης και τελειώνει με την τελική ατομική πράξη της κατακύρωσης 40. Στην περίπτωση της πλήρωσης κενών θέσεων, η σύνθετη διοικητική ενέργεια αρχίζει με τη δημοσίευση της προκήρυξης του διαγωνισμού και ολοκληρώνεται με την πράξη κυρώσεως των οριστικών πινάκων διοριστέων που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ο οποίος αποτελεί την τελευταία πράξη της σύνθετης διοικητικής ενέργειας του διαγωνισμού που είναι και η μόνη παραδεκτώς προσβαλλόμενη πράξη 41. Μετά την έκδοση της τελευταίας πράξης, οι προηγούμενες πράξεις 37 Βλ. Πρεβεδούρου Ε., Η Σύνθετη Διοικητική Ενέργεια, εκδ. Σάκκουλα 2005, σελ 26 επ. 38 ΣτΕ 120/ ΣτΕ 400/2015 : ΙΚΑ και διαγωνισμός πρόσληψης έμμισθων δικηγόρων κατά το άρθρο 11 του ν. 649/ Α. Γέροντας, Σ. Λύτρας, Π. Παυλόπουλος, Γ. Σιούτη, Σ. Φλογαϊτης, Διοικητικό Δίκαιο Γ έκδοση 2015 εκδ. Σάκκουλα, σελ ΣτΕ 3570/2008, 3217/2010, 3050/2013, ΔΕφΑθ 279/2011,903/2012 [16]

17 ενσωματώνονται στην τελευταία και χάνουν τον εκτελεστό τους χαρακτήρα, η νμιμότητά τους όμως εξετάζεται κατά τον έλεγχο του κύρους των οριστικών πινάκων, δηλαδή της τελικής πράξης. Η πλήρωση θέσεων διδακτικού και ερευνητικού προσωπικού (μέλη Δ.Ε.Π.) των Α.Ε.Ι. 42 ή ειδικού εκπαιδευτικού προσωπικού Τ.Ε.Ι. 43, όπως επίσης και η εξέλιξη και μονιμοποίησή τους. Η διαδικασία εκλογής ενός καθηγητή Α.Ε.Ι. αρχίζει με την κανονιστική πράξη της προκήρυξης και τελειώνει με την ατομική πράξη διορισμού του επιλεγέντος 44 - και τελική πράξη δεν είναι η απόφαση της Σχολής αλλά η πράξη διορισμού 45. Τυχόν ακυρότητα της εισηγητικής έκθεσης για εκλογή μέλους ΔΕΠ συνεπάγεται την ακυρότητα της εκλογής ή της κρίσης για εξέλιξη που έγινε με βάση αυτή την έκδοση 46. Η πρόσληψη στο Δημόσιο 47 Η διαδικασία επιβολής κυρώσεων σε τηλεοπτικούς σταθμούς σύμφωνα με το άρθρο 4 του νόμου 2328/ Η διαδικασία επιβολής κυρώσεων σε τηλεοπτικούς σταθμούς, κατ άρθ. 4 του Ν. 2328/1995, αποτελεί σύνθετη διοικητική ενέργεια, η οποία περατούται με την έκδοση της σχετικής απόφασης του Υπουργού Τύπου και ΜΜΕ. Μόνη εκτελεστή και παραδεκτώς προσβαλλομένη πράξη 49 με αίτηση ακυρώσεως είναι η απόφαση του 42 ΣτΕ 1562/1999, ΣτΕ (ΟΛΟΜ) 520/2015: «Επειδή, η προαναφερόμενη Φ /42/26498/Β2/ διαπιστωτική πράξη του Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού για τον διορισμό του Προέδρου, του Αναπληρωτή Προέδρου και των μελών (εσωτερικών και εξωτερικών) του Συμβουλίου του Πανεπιστημίου Αιγαίου αποτελεί, με τις προηγηθείσες πράξεις, δηλαδή με τις πράξεις της Κεντρικής Εφορευτικής Επιτροπής για την προκήρυξη των εκλογών, καθώς και για την εκλογή του συνόλου των εσωτερικών και των εξωτερικών μελών του εν λόγω Συμβουλίου, σύνθετη διοικητική ενέργεια (πρβλ. και σχετ. ΣτΕ 2811/1984 Ολομ., 3509/2007, 1388/2006, 4458/2001). Επομένως, η υπουργική αυτή απόφαση πρέπει, καθ ερμηνεία του δικογράφου της υπό κρίση αιτήσεως, να θεωρηθεί ως συμπροσβαλλόμενη και ως η μόνη παραδεκτώς προσβαλλόμενη πράξη, στην οποία ενσωματώνονται όλες οι προηγηθείσες επί μέρους πράξεις» 43 ΣτΕ 4078/1989, ΣτΕ 1728/ Α. Γέροντας, Σ. Λύτρας, Π. Παυλόπουλος, Γ. Σιούτη, Σ. Φλογαϊτης, Διοικητικό Δίκαιο Γ έκδοση 2015,σελ Α. Γέροντας, επιτομή γενικού διοικητικού σελ.142 επ. ΣτΕ 1679/2013,410/ Α. Γέροντας, Επιτομή γενικού διοικητικου δικαιου, εκδ. Σάκκουλα 2014, σελ. 143 ΣτΕ 1021/ Α. Κούνδουρος, Αίτηση ακυρώσεως-αγωγή, εκδ.σάκκουλα 2011 ΣτΕ 4209/ ΣτΕ 2543/1999, 1882/ ΣτΕ 1380/2005 Αρμ σελ. 920 και ΣτΕ 661/2006 [17]

18 Υπουργού Τύπου και ΜΜΕ, στην οποία έχει ενσωματωθεί η προηγηθείσα πράξη του ΕΣΡ 50 51, Η προέγκριση χωροθετήσεως και η έγκριση περιβαλλοντικών όρων 52. Η πράξη χωροθέτησης και η απόφαση για την έγκριση των περιβαλλοντικών όρων αποτελούν πράξεις μιας σύνθετης διοικητικής ενέργειας, η οποία ολοκληρώνεται με την έκδοση της δεύτερης πράξης. Η πράξη της χωροθέτησης ενσωματώνεται στην υπουργική απόφαση για την έγκριση των περιβαλλοντικών όρων, όταν δε προσβάλλεται με αίτηση ακύρωσης ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας η υπουργική απόφαση, παραδεκτά συμπροσβάλλεται 53 και η ενσωματωμένη σε αυτήν προγενέστερη πράξη χωροθέτησης για δικές της πλημμέλειες Παρατηρήσεις Γ. Μάτσου στην ΣτΕ 1380/2005, Αρμενόπουλος 2006, σελ.920 επ. 51 Β. Καράκωστα-Σ. Παυλάκη, Κώδικας Διοικητικής Διαδικασίας, έκδ. 2009, σελ ΣτΕ 3356/2014 : «Σε κάθε ένα από τα δύο αυτά στάδια εκδίδεται εκτελεστή διοικητική πράξη, η δε πράξη που εκδίδεται κατά το δεύτερο στάδιο προϋποθέτει και στηρίζεται στην πρώτη, από την οποία δεσμεύεται ως προς τη θέση του σχεδιαζόμενου έργου ή δραστηριότητας. Έτσι, η διαδικασία αυτή αποτελεί σύνθετη διοικητική ενέργεια, που ολοκληρώνεται με την έκδοση της απόφασης έγκρισης των περιβαλλοντικών όρων, στην οποία ενσωματώνεται τελικά και η απόφαση προέγκρισης χωροθέτησης, που χάνει την εκτελεστότητά της και ελέγχεται πλέον με προσβολή της τελικής αυτής πράξης. Εξάλλου, όπως προαναφέρθηκε, πριν από την προέγκριση χωροθέτησης πρέπει να υποβάλλεται η κατ άρθρο 4 παρ. 2α του ν. 1650/1986 ολοκληρωμένη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων». ΣτΕ 2742/2014 : «.όπως έχει κριθεί (ΣτΕ. Ολ 2489/2006 σε Ολομέλεια Ανωτάτων Δικαστηρίων & γνωμοδοτήσεις Νομικού Συμβουλίου του Κράτους 2006, έκδ. Νομική Βιβλιοθήκη 2007 σελ. 120 επ., 2198/2005 κ.ά.), οι πράξεις προέγκρισης χωροθέτησης και έγκρισης περιβαλλοντικών όρων έργων και δραστηριοτήτων, που εκδίδονται κατ εφαρμογήν του ν. 1650/1986 και της 69269/5387/1990 κ.υ.α., εντάσσονται στο πλαίσιο σύνθετης διοικητικής ενέργειας, η οποία ολοκληρώνεται με την έγκριση των περιβαλλοντικών όρων. Επομένως, απαραδέκτως προσβάλλεται ευθέως η απόφαση / του Γενικού Διευθυντή Περιβάλλοντος του ΥΠΕΧΩΔΕ, περί προέγκρισης χωροθέτησης, που έπαυσε να έχει εκτελεστό χαρακτήρα μετά την έκδοση της 84720/ κ.υ.α., με την οποία εγκρίθηκαν οι περιβαλλοντικοί όροι του έργου» ΣτΕ (ΟΛΟΜ) 2939/2000 : «. Η υπ' αριθ. Α.Π. Οικ / κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος, χωροταξίας και Δημόσιων Έργων, Ανάπτυξης και του Υφυπουργού Υγείας με θέμα "Έγκριση περιβαλλοντικών όρων για το έργο μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας υψηλής τάσης για τη σύνδεση των νήσων Άνδρου, Τήνου, Μυκόνου και Σύρου του νομού Κυκλάδων με το Εθνικό Διασυνδεδεμένο Σύστημα μέσω Εύβοιας, καθώς και των απαραίτητων προς τούτο υποσταθμών και τερματικών Υ/Β καλωδίων". αυτή πρέπει να θεωρηθεί συμπροσβαλλόμενη με την κρινόμενη αίτηση, είναι δε, ως ολοκληρώνουσα τη σχετική σύνθετη διοικητική ενέργεια, η μόνη εκτελεστή διοικητική πράξη, στην οποία ενσωματώθηκε η προσβαλλόμενη απόφαση προέγκρισης της χωροθέτησης του έργου...» Βλ. και ΣτΕ 1668/ ΣτΕ 661/ Β. Καράκωστα-Σ. Παυλάκη, Κώδικας Διοικητικής Διαδικασίας, έκδ. 2009, σελ ΣτΕ Ολ1954/2000 ΠερΔικ 1/2002 τόμος 2002 έκδ σελ. 110 επ. : «.Η πράξη χωροθέτησης και η απόφαση για την έγκριση των περιβαλλοντικών όρων αποτελούν πράξεις σύνθετης διοικητικής ενέργειας, η οποία ολοκληρώνεται με την έκδοση της δεύτερης πράξης. Κατά την προσβολή της κοινής υπουργικής απόφασης για την έγκριση των περιβαλλοντικών όρων εγκατάστασης γραμμής μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργεια παραδεκτώς προβάλλονται πλημμέλειες που αφορούν στην ενσωματωμένη πράξη της χωροθέτησης Επομένως, απαραδέκτως προσβάλλεται αυτοτελώς η πρώτη προσβαλλόμενη πράξη (της χωροθέτησης), που ενσωματώθηκε στην κοινή υπουργική απόφαση για [18]

19 Η οικοδομική άδεια που εκδίδεται κατόπιν εγκρίσεως της δευτεροβάθμιας Επιτροπής Πολεοδομικού και Αρχιτεκτονικού Ελέγχου 56. Για την έκδοση οικοδομικής άδειας από την 04/07/2012 ισχύει ο Νέος Οικοδομικός Κανονισμός. Έτσι η έκδοση της οικοδομικής άδειας, όπως τη γνωρίζαμε στο παρελθόν, άλλαξε και αντικαταστάθηκε από τις διαδικασίες χορήγησης της έγκρισης δόμησης και έκδοσης της άδειας δόμησης. Η έγκριση δόμησης πιστοποιεί το δικαίωμα δόμησης, σύμφωνα με τους όρους ανά περιοχή και επιτρέπει την έκδοση της άδειας δόμησης, η οποία με τη σειρά της, επιτρέπει την εκτέλεση των οικοδομικών εργασιών που περιγράφονται σε αυτή και στις μελέτες που τη συνοδεύουν. Η έγκριση δόμησης και η άδεια δόμησης είναι ξεχωριστές διοικητικές πράξεις, οι οποίες αποτελούν μια σύνθετη διοικητική ενέργεια, η οποία και απαιτείται για την έναρξη των οικοδομικών εργασιών 57. την έγκριση των περιβαλλοντικών όρων. Κατά την προσβολή όμως της τελευταίας παραδεκτώς προβάλλονται πλημμέλειες που αφορούν την ενσωματωμένη προγενέστερη πράξη». 56 ΣτΕ 2739/2014 : «.η έκδοση οικοδομικής άδειας κατόπιν εγκρίσεως του ΕΠΑΕ αποτελεί σύνθετη διοικητική ενέργεια, κατά την οποία στην τελικώς εκδιδόμενη οικοδομική άδεια ενσωματώνεται και η έγκριση της ΕΠΑΕ, που χάνει την εκτελεστότητά της, ελεγχόμενη πλέον επ ευκαιρία προσβολής της οικοδομικής άδειας (Πρβλ. ΣτΕ 4000/2004).» ΣτΕ 842/2002 σε ΠερΔικ 2/2002 έκδ 2003 σελ. 348 επ. : «.Η έκδοση οικοδομικής άδειας μετά από έγκριση της ΕΠΑΕ αποτελεί σύνθετη διοικητική ενέργεια, στη δε τελικώς εκδιδομένη οικοδομική άδεια ενσωματώνεται και η έγκριση της ΕΠΑΕ που χάνει την εκτελεστότητά της, ελεγχόμενη πλέον επ ευκαιρία προσβολής της οικοδομικής άδειας». 57 Δ. Βασιλειάδης, Πλημμέλειες των οικοδομικών αδειών : «Ορισμός και νομική φύση της οικοδομικής άδειας :Σύμφωνα με την μέχρι τούδε νομοθεσία και θεωρία η οικοδομική άδεια είναι η ατομική διοικητική πράξη, με την οποία επιτρέπεται η εκτέλεση σε οικόπεδο ή γήπεδο, των οικοδομικών εργασιών που προβλέπονται στις μελέτες που τη συνοδεύουν, εντός ορισμένου χρονικού διαστήματος. Τον όρο «οικοδομική άδεια ή άδεια οικοδομής» φαίνεται να διασπά ο πρόσφατος ν.4030/2011, ο οποίος στο άρθρο 1 προβλέπει δύο «πράξεις», οι οποίες εντάσσονται στην αυτή διοικητική διαδικασία, για την κατασκευή ιδιωτικών έργων: α) την έγκριση δόμησης: που είναι η πιστοποίηση του δικαιώματος δόμησης σύμφωνα με τους όρους δόμησης και αποτελεί προϋπόθεση για την έκδοση της άδειας δόμησης, β) την άδεια δόμησης: η οποία είναι η άδεια με την οποία επιτρέπεται η εκτέλεση των οικοδομικών εργασιών που περιγράφονται σε αυτήν και στις μελέτες που τη συνοδεύουν, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις. Παρατηρείται, κατ αρχάς, ότι σύμφωνα με το σύστημα του νόμου η έγκριση δόμησης αποτελεί προϋπόθεση για την έκδοση της άδειας δόμησης και ότι η εκτέλεση των οικοδομικών εργασιών επιτρέπεται μετά την έκδοση της άδειας δόμησης. Στο διοικητικό δίκαιο οι ρυθμίσεις αυτές εμφανίζουν τα χαρακτηριστικά της σύνθετης διοικητικής ενέργειας. Κατά πάγια νομολογία, δύο ή περισσότερες εκτελεστές διοικητικές πράξεις μπορεί να θεωρηθεί ότι συγκροτούν σύνθετη διοικητική ενέργεια, όταν εκδίδονται στο πλαίσιο της ίδιας νομοθεσίας η οποία, περαιτέρω, προβλέπει τη διαδοχική έκδοση αυτών για την επίτευξη συγκεκριμένης ενέργειας που συντελείται με την έκδοση της τελικής πράξης.η ακριβής νομική φύση της οικοδομικής άδειας υπό την εκτεθείσα διαδικασία της έκδοσής της σε δύο στάδια, δηλαδή αν συνιστά σύνθετη διοικητική ενέργεια ή όχι, δεν στερείται πρακτικής σημασίας. Διότι, κατά τη διαδικασία της σύνθετης διοικητικής ενέργειας οι προηγούμενες πράξεις αποβάλλουν την αυτοτέλειά τους και ενσωματώνονται στην τελική. Έτσι, με την άσκηση αίτησης ακυρώσεως κατά της τελικής πράξης επιτρέπεται, κατ' απόκλιση της αρχής του ανελέγκτου των εκτελεστών διοικητικών πράξεων που διέφυγαν την ευθεία προσβολή, να προβληθούν πλημμέλειες των προηγούμενων πράξεων (Σ.τ.Ε Ολομ. 3823/1997, 3619/1995). Επομένως, αν γίνει [19]

20 Η διαδικασία μεταφοράς αποβλήτων 58 Η διαδικασία μετεγγραφής φοιτητών ΑΕΙ εξωτερικού σε ελληνικά ΑΕΙ 59 Ορισμένες διαδικασίες εκλογής, πρόσληψης 60 και διορισμού 61, όπως είναι των συμβολαιογράφων 62 και των καθηγητών στη Σχολή Ικάρων 63. δεκτό ότι η έγκριση δόμησης και η άδεια δόμησης συνιστούν σύνθετη διοικητική ενέργεια, τότε με αίτηση ακυρώσεως μπορεί να προβληθούν και πλημμέλειες οι οποίες αφορούν την έγκριση δόμησης.επίσης, η άρνηση της οικείας πολεοδομικής υπηρεσίας (ήδη Υπηρεσίας Δόμησης) να εκδώσει την έγκριση δόμησης συνιστά αρνητική διοικητική πράξη, η οποία μπορεί, κατ αρχήν, να προσβληθεί αυτοτελώς, με δεδομένο ότι στην περίπτωση αυτή η πολεοδομική υπηρεσία θεωρεί ότι για κάποιον νόμιμο λόγο δεν επιτρέπεται η δόμηση του συγκεκριμένου ακινήτου. Εν ολίγοις, η έγκριση δόμησης, στην πραγματικότητα φαίνεται να περιλαμβάνει το, κατ αρχήν, επιτρεπτό της δόμησης και τα βασικά πολεοδομικά μεγέθη, όπως ύπαρξη σχεδίου πόλεως, επιτρεπτό της χρήσης, αρτιότητα κ.ά., αλλά και τις λοιπές αναγκαίες προϋποθέσεις (π.χ. πράξη εφαρμογής, καθορισμός υψομέτρων κ.λπ.) οι οποίες πρέπει να συντρέχουν για τη χορήγηση, στη συνέχεια, της άδειας δόμησης». 58 Ν.4014/2011 άρθ. 20, Ν. 4042/2012 άρθ Ε. Πρεβεδούρου, Η σύνθετη διοικητική ενέργεια Εθνικό δίκαιο και κοινοτική προοπτική, εκδ. Σάκκουλα 2005, σελ. 59 επ. ΣτΕ 3271/ ΣτΕ 10/2015 Πρόσληψη ειδικών φρουρών της Ελληνικής Αστυνομίας: «Η διαδικασία προσλήψεως των ειδικών φρουρών αποτελεί σύνθετη διοικητική ενέργεια, η οποία τελειούται με την έκδοση των αποφάσεων του Προϊσταμένου του Κλάδου Οργάνωσης και Ανθρωπίνου Δυναμικού του Αρχηγείου Ελληνικής Αστυνομίας για τις σχετικές προσλήψεις...» Πρβλ. και ΣτΕ 1722/2014, ΣτΕ 2443/2014 ΣτΕ 409/2015 Πρόσληψη ατόμων με ειδικές ανάγκες προστατευομένων από το ν. 2643/1998: «.ο πίνακας κατατάξεως των υποψηφίων του άρθρου 11 του ν. 3227/2004 εντάσσεται στο πλαίσιο σύνθετης διοικητικής ενέργειας, που ολοκληρώνεται με την έκδοση της τελικής πράξεως περί τοποθετήσεως των προστατευόμενων προσώπων, στην οποία ενσωματώνονται όλες οι προηγουμένως εκδοθείσες εκτελεστές διοικητικές πράξεις, οι οποίες, μέχρι μεν την έκδοση της τελικής πράξεως είναι αυτοτελώς προσβλητές, μετά δε την έκδοση της τελικής πράξεως ενσωματώνονται σ αυτήν και χάνουν την εκτελεστότητά τους, η νομιμότητά τους όμως εξετάζεται κατά τον έλεγχο του κύρους της τελικής αυτής πράξεως (πρβλ. Σ.τ.Ε. 1894/2011).». ΔΕφΑθ 608/2009: Πρόσληψη του προσωπικού των ΟΤΑ, έλεγχος της νομιμότητας του ΑΣΕΠ: «Σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 8 του Ν. 2539/1997, όπως τροποποιήθηκαν με τη διάταξη της παρ. 12 του άρθ. 9 του Ν. 2623/1998 και στη συνέχεια με αυτή της παρ. 3 του άρθ. 30 του Ν. 3274/2004, και συμπληρώθηκαν περαιτέρω με τις διατάξεις της παρ. 4 του άρθ. 5 του Ν. 3345/2005, η πρόσληψη του προσωπικού των ΟΤΑ, για τον κλάδο και την ειδικότητα που δεν απαιτείται διαγωνισμός γίνεται από τους ίδιους τους ΟΤΑ πρώτης βαθμίδας, με τη διαδικασία και τα κριτήρια του άρθ. 18 του Ν. 2190/1994.Για την πρόσληψη του προσωπικού τους εκδίδεται προκήρυξη από τον Δήμαρχο ή Πρόεδρο της Κοινότητας η οποία δημοσιεύεται ολόκληρη στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και αποστέλλεται πριν τη δημοσίευσή στο ΑΣΕΠ, το οποίο οφείλει να την ελέγξει από άποψη νομιμότητας εντός δεκαπέντε (15) ημερών. Αν παρέλθει άπρακτη η προθεσμία των δεκαπέντε ημερών τεκμαίρεται η σύμφωνη γνώμη του ΑΣΕΠ. Οι σχετικοί πίνακες κατάταξης των υποψηφίων αποστέλλονται στο ΑΣΕΠ, το οποίο ασκεί έλεγχο αυτεπαγγέλτως ή μετά από ένσταση υποψηφίων. Μετά τον έλεγχο ο οικείος φορέας καταρτίζει τους οριστικούς πίνακες κατάταξης,καθώς και τους πίνακες διοριστέων, τους οποίους αποστέλλει για δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (Τεύχος Προκηρύξεων ΑΣΕΠ). Η πρόσληψη όμως του προσωπικού μπορεί να γίνεται αμέσως μετά την κατάρτιση των πινάκων κατάταξης των υποψηφίων και πριν τον αυτεπάγγελτο ή κατ ένσταση έλεγχο του ΑΣΕΠ. Μετά τη δημοσίευση των οριστικών πινάκων διοριστέων, οι τυχόν ήδη προσληφθέντες που δεν περιλαμβάνονται σε αυτούς απολύονται. Οι απολυόμενοι λαμβάνουν τις αποδοχές που προβλέπονται για την απασχόλησή τους έως την ημέρα της απόλυσης χωρίς οποιαδήποτε αποζημίωση από την αιτία αυτή. Από τα παραπάνω προκύπτει ότι για τις προσλήψεις προσωπικού των ΟΤΑ θεσπίζεται σύνθετη διοικητική ενέργεια, που αρχίζει με τη δημοσίευση της Προκήρυξης του Δημάρχου στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και ολοκληρώνεται με τη δημοσίευση των πινάκων διοριστέων στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως..». [20]

21 Οι πράξεις της διαδικασίας τροποποιήσεως των τίτλων ομολόγων Ελληνικού Δημοσίου - Διαδικασία αντικατάστασης τίτλων εκδόσεως ή εγγυήσεως του Ελληνικού Δημοσίου με νέους 64 Η αυτοδίκαιη θέση υπαλλήλων Ν.Π.Δ.Δ. σε προσυνταξιοδοτική διαθεσιμότητα, κατ εφαρμογή του άρθρου 33 του ν. 4024/ Ο διορισμός μελών Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού σε Τ.Ε.Ι., ΣτΕ 4078/1989 : «.σύμφωνα με το άρθρο 18 (παρ. 5) του ν. 1404/1983 (Φ. 173), για την εκλογή και το διορισμό των μελών του Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού (διδασκαλία μαθημάτων ξένων γλωσσών και σωματικής αγωγής), ακολουθείται η διαδικασία του άρθρ. 16 του ίδιου νόμου. Κατά τις συνδυασμένες διατάξεις των δύο άρθρων, για εκλογή μελών του παραπάνω προσωπικού, δικαίωμα ψήφου έχουν όλα τα μέλη του Ε.Ε.Π. της βαθμίδας για την οποία γίνεται η κρίση και των ανωτέρων αυτής. Τα μέλη αυτά αποτελούν το σώμα των εκλεκτόρων. Για την εκλογή υποψηφίου απαιτείται η πλειοψηφία των δύο τρίτων (2/3) τουλάχιστον του συνόλου των εκλεκτόρων. Η απόφαση του εκλεκτορικού σώματος, μαζί με τα πρακτικά, υποβάλλεται στον Υπουργό Εθν. Παιδείας και Θρησκευμάτων, ο οποίος εκδίδει τη σχετική πράξη διορισμού. Επειδή η παραπάνω διαδικασία αποτελεί σύνθετη διοικητική ενέργεια, μετά δε την έκδοση της τελικής πράξεως, μόνον η τελευταία αυτή προσβάλλεται παραδεκτώς με αίτηση ακυρώσεως. Παραδεκτώς, όμως, μπορούν να προβληθούν με την αίτηση αυτή και λόγοι ακυρώσεως αναφερόμενοι σε πλημμέλειες των ενδιάμεσων πράξεων.» 62 ΣτΕ (ΟΛΟΜ) 527/2015 Εκπαιδευτικοί : «η πρόσληψη υπαλλήλων α) γίνεται με δύο τρόπους, είτε με διαγωνισμό είτε με επιλογή σύμφωνα με προκαθορισμένα και αντικειμενικά κριτήρια και β) υπάγεται στον έλεγχο ανεξάρτητης αρχής. Ο έλεγχος μπορεί είτε να είναι πλήρης, είτε να αφορά τη νομιμότητα της διαδικασίας του διαγωνισμού ή της επιλογής και να περιλαμβάνει τον έλεγχο νομιμότητας της πράξης με την οποία τελειούται η οικεία, κατά περίπτωση, διαδικασία μέσω δε αυτού, ενόψει της φύσεως της διαδικασίας ως σύνθετης διοικητικής ενέργειας, ελέγχεται η νομιμότητα και των προηγούμενων σταδίων αυτής..» ΣτΕ 42/1993, ΣτΕ 4149/1999, ΣτΕ (ΟΛΟΜ) 959/2015 Συμβολαιογράφοι :«.η σύνθετη διοικητική ενέργεια του επίμαχου διαγωνισμού ολοκληρώθηκε με τη δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως των πράξεων διορισμού των επιτυχόντων. Κατόπιν αυτών κρίθηκε, ότι συμπροσβαλλόμενες και μόνες παραδεκτώς προσβαλλόμενες είναι οι πράξεις διορισμού των επιτυχόντων στις κενές θέσεις συμβολαιογράφων». Για την πλήρωση θέσεων συμβολαιογράφων προκηρύσσεται διαγωνισμός από τον Υπουργό Δικαιοσύνης και διενεργείται στην έδρα κάθε εφετείου, ρυθμίζεται δε από τις διατάξεις του άρθ. 24 του Ν. 670/1977, όπως τροποποιήθηκε με το άρθ. 13 παρ. 3 του Ν. 1738/ ΣτΕ 4918/ ΣτΕ (ΟΛΟΜ) 237/2015 : «..Η πράξη, επομένως, αυτή, αναφερομένη στους συγκεκριμένους ως άνω τίτλους, αποτελεί, όπως και οι λοιπές προσβαλλόμενες πράξεις της διαδικασίας τροποποιήσεως των τίτλων τούτων, σώρευση εκτελεστών ατομικών διοικητικών πράξεων, συγκροτούν δε όλες σύνθετη διοικητική ενέργεια, η οποία τελειώθηκε με τη δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της τέταρτης προσβαλλόμενης πράξεως (2/20964/0023Α/ ) του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών. Παραδεκτώς, επομένως, προσβάλλεται με την κρινόμενη αίτηση, κατά το μέρος που αφορά τη συμπερίληψη στους τροποποιηθέντες τίτλους εκείνων (των τίτλων) που κατείχε ο αιτών, μόνο η ανωτέρω απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών, με την προσβολή της οποίας ελέγχεται η νομιμότητα και των λοιπών, προηγουμένων αυτής, προσβαλλομένων πράξεων, οι οποίες απέβαλαν την εκτελεστότητά τους..» 65 ΣτΕ Ολομ 4255/2013 «από τον συνδυασμό των διατάξεων του άρθρου 5 της πρώτης προσβαλλόμενης κοινής υπουργικής αποφάσεως και της παραγράφου 8 του άρθρου 33 του ν. 4024/2011 διαγράφεται διαδικασία αυτοδίκαιης απολύσεως και θέσεως σε προσυνταξιοδοτική διαθεσιμότητα που αποτελεί σύνθετη διοικητική ενέργεια, η οποία κινείται με τη σύνταξη από τις οικείες Διευθύνσεις Διοικητικού/Προσωπικού πινάκων με τους υπαλλήλους που πληρούν τις προϋποθέσεις να τεθούν σε προσυνταξιοδοτική διαθεσιμότητα και ολοκληρώνεται με την έκδοση διαπιστωτικής αποφάσεως περί αυτοδίκαιης απολύσεως ή προσυνταξιοδοτικής διαθεσιμότητας, περίληψη της οποίας δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, μετά την εξέταση και τυχόν απόρριψη των υποβαλλομένων από τους ενδιαφερόμενους υπαλλήλους αιτήσεων εξαιρέσεως από τους προαναφερόμενους πίνακες Στην κρινόμενη υπόθεση, η απόφαση ΔΙ.ΔΙΟΙΚ/Φ [21]

22 Η εισαγωγή υποψηφίων σε παραγωγική σχολή του Κράτους επιφορτισμένη με τη δημιουργία στελεχών του Διπλωματικού Κλάδου και ο διορισμός των αποφοίτων αυτής 66 Στις περιπτώσεις συγχωνεύσεως (εταιριών), για τις οποίες κατ άρθρο 30 του Ν. 3461/2006 είναι υποχρεωτική η υποβολή πρότασης, καθιερώνεται σύνθετη διοικητική ενέργεια, η οποία αρχίζει με την προδικασία που απολήγει στην έγκριση του Πληροφοριακού Δελτίου της δημόσιας πρότασης από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, και ολοκληρώνεται, αφού εξακριβωθεί η ύπαρξη και η νομιμότητα όλων των πράξεων και διατυπώσεων που επιβάλλει τόσο ο ΚΝ 2190/1920 όσο και ο Ν. 3461/2006 στις συγχωνευόμενες εταιρίες για την πραγματοποίηση της συγχώνευσης, με την εγκριτική πράξη του Υπουργού Ανάπτυξης, η οποία καταχωρείται στο Μητρώο Ανωνύμων Εταιριών (ΜΑΕ), που τηρείται στο εν λόγω υπουργείο 67 Η εκλογή Μητροπολίτη 68 Οι δημοπρασίες 69 22/16/91059/ , με την οποία απορρίφθηκε η σχετική αίτηση εξαιρέσεως που υποβλήθηκε από την πρώτη αιτούσα, προσβάλλεται απαραδέκτως, διότι απέβαλε τον εκτελεστό της χαρακτήρα ως ενσωματωθείσα στην απόφαση ΔΙ.ΔΙΟΙΚ/Φ22/35/92391/ του Διοικητή του Οργανισμού Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελματιών, με την οποία διαπιστώθηκε, κατά τα αναφερθέντα στην 7η σκέψη, ότι τέθηκε αυτοδικαίως σε προσυνταξιοδοτική διαθεσιμότητα από την 27η η πρώτη από τους αιτούντες και, κατά τα προεκτεθέντα, ολοκληρώθηκε η σχετική σύνθετη διοικητική ενέργεια. Η απόφαση αυτή, η οποία έχει εκτελεστό χαρακτήρα, πρέπει να θεωρηθεί ως συμπροσβαλλόμενη με την υπό κρίση αίτηση..» 66 ΣτΕ 2160/ ΔΕφΑθ 412/2009: «Συνεπώς, οι σχετικές με την διαδικασία της δημόσιας πρότασης πράξεις της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς είναι εκτελεστές πράξεις και προσβάλλονται αυτοτελώς, αποβάλλουν,όμως, τον εκτελεστό τους χαρακτήρα μετά την έκδοση της τελικής εγκριτικής πράξης από τον Υπουργό Ανάπτυξης, που δημοσιεύεται στο ΜΑΕ, η οποία είναι η μόνη εκτελεστή, και κατά τούτο η μόνη παραδεκτώς προσβαλλόμενη με αίτηση ακυρώσεως πράξη, στην οποία ενσωματώνονται οι προηγούμενες αυτής πράξεις, και των οποίων η νομιμότητα είναι εξεταστέα κατά τον έλεγχο του κύρους της τελικής». 68 Βλ. Διάλογος με τη νομολογία- Εκλογή Μητροπολίτη, ΣτΕ Ολ 410/2008 με παρατηρήσεις Σ. Τρωιάνου, Θεωρία και Πράξη Διοικητικού Δικαίου 3/2008 σελ. 288 επ. : «.Η εκλογή μητροπολίτη ως σύνθετη διοικητική ενέργεια, προσβάλλεται μόνον επ αφορμή έκδοσης εκτελεστής διοικητικης πράξης.μόνη εκτελεστή και παραδεκτώς προσβαλλόμενη πράξη είναι το προεδρικό διάταγμα περί αναγνωρίσεως και καταστάσεως του εκλεγέντος Μητροπολίτη, με το οποίο τελειώθηκε η σύνθετη διοικητική ενέργεια της εκλογής. Στο προεδρικό διάταγμα αυτό ενσωματώθηκε η απόφαση της Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας, η οποία απαραδέκτως προσβάλλεται αυτοτελώς. Τυχόν δε πλημμέλειες της αποφάσεως αυτής εξετάζονται κατά τον έλεγχο του προσβαλλόμενου προεδρικού διατάγματος». ΣτΕ 2288/2000, ΣτΕ 4671/ ΣτΕ 118/87 ΝοΒ 38 σελ. 742, ΣτΕ 2094/90: «.μετά την έκδοση της απόφασης με την οποία τελειούται η σύνθετη διοικητική ενέργεια της δημοπρασίας, δεν υπόκεινται σε ευθεία προσβολή με αίτηση ακύρωσης οι προηγούμενες ενδιάμεσες πράξεις, όπως η ρητώς προσβαλλόμενη νομαρχιακή απόφαση, αλλά μόνο η τελική αυτή πράξη, κατά την έρευνα δε της νομιμότητάς της είναι εξεταστέοι και λόγοι ακύρωσης αναφερόμενοι σε πλημμέλειες των ενδιαμέσων πράξεων. Σε περίπτωση που έχει ασκηθεί αίτηση ακυρώσεως κατά ενδιαμέσου πράξεως και μετά την άσκηση της αίτησης εκδόθηκε η κατακυρωτική του αποτελέσματος της δημοπρασίας απόφαση, θεωρείται ότι συμπροσβάλλεται [22]

23 Ο αναδασμός 70, Η πλειονότητα των διαδικασιών διορισμού 71 και προαγωγής των δημοσίων υπαλλήλων 72, ο διορισμός Επιτρόπου σε Τράπεζες, η αναθεώρηση ή λύση παραδεκτώς και η τελευταία αυτή τελική της δημοπρασίας πράξη, ενώ πλέον μετά την έκδοση της τελικής αυτής πράξης απαραδέκτως πλήττεται ευθέως με την αίτηση ακυρώσεως η ρητώς προσβαλλόμενη προηγούμενη απόφαση του νομάρχη. Επίσης, η κατακυρωτική της δημοπρασίας απόφαση του νομάρχη αποτελεί διοικητική πράξη αποσπαστή από τη διοικητική σύμβαση που συνήψε στη συνέχεια ο κύριος του έργου με τη μειοδότρια κοινοπραξία και για το λόγο αυτό μπορεί να προσβληθεί με αίτηση ακυρώσεως από τρίτο πρόσωπο, το οποίο δεν έλαβε μέρος στη σύμβαση αυτή» σε Σ. Σταμόπουλου,Δίκαιο Δημοσίων έργων, έκδ. Νομική Βιβλιοθήκη 2000 σελ.152 επ. Δημοπράτηση δημοσίου έργου : ΣτΕ 2854/1997 : «η υπό κρίσιν αίτησις ασκείται παραδεκτώς, μόνον καθό μέρος στρέφεται κατά της ως άνω Δ1β/0/11/50/ αποφάσεως του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, η οποία ως τελειούσα την σύνθετον διοικητικήν ενέργειαν της δημοπρατήσεως του ανωτέρω έργου, είναι και η μόνη εκτελεστή πράξις. Η Δ1β/241/15/ απόφασις του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Εργων, ενσωματωθείσα εις την κατά τα ανωτέρω τελειούσαν την σύνθετον διοικητικήν ενέργειαν πράξιν, έχει απωλέσει τον εκτελεστόν χαρακτήρα της και απαραδέκτως προσβάλλεται αυτοτελώς διά της υπό κρίσιν αιτήσεως.». ΣτΕ 1047/1998 : «.μετά την άσκηση της κρινόμενης αίτησης εκδόθηκε η 4/307/6/Φ5/Ε11/ απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων λόγων, με την οποία κατακυρώθηκε στην αναφερόμενη στην προηγούμενη σκέψη κοινοπραξία η ανάθεση της εκτέλεσης του επίμαχου έργου. Η απόφαση αυτή, που αποτελεί την τελική πράξη της σύνθετης διοικητικής ενέργειας του διαγωνισμού, πρέπει να θεωρηθεί συμπροσβαλλόμενη με την κρινόμενη αίτηση και είναι η μόνη εκτελεστή πράξη που προσβάλλεται παραδεκτώς. Κατά την έρευνα δε της νομιμότητας της πράξης αυτής είναι εξεταστέοι και λόγοι ακυρώσεως αναφερόμενοι σε πλημμέλειες των ενδιάμεσων πράξεων, όπως στην προκείμενη περίπτωση η ευθέως προσβαλλόμενη απόφαση, η οποία, όπως κάθε ενδιάμεση πράξη, προσβάλλεται απαραδέκτως, γιατί έχασε τον εκτελεστό της χαρακτήρα μετά την έκδοση της τελικής πράξης με την οποία κατακυρώθηκε το αποτέλεσμα της δημοπρασίας (ΣτΕ 2913/1995 κ.ά.). ΣτΕ 4052/90 ΕλΔ 33, σελ.644 : «σε περίπτωση προσβολής ενδιάμεσης πράξης κατά τη διαδικασία της δημοπρασίας, θεωρείται συμπροσβαλλόμενη και η τελική απόφαση του αναπληρωτή Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ, με την οποία εγκρίθηκε το αποτέλεσμα της δημοπρασίας και κατακυρώθηκε το έργο στον επιλεγέντα ανάδοχο και η οποία, ως ολοκληρώσασα τη σύνθετη διοικητική ενέργεια της δημοπρασία, είναι η μόνη παραδεκτώς προσβαλλόμενη», βλ. και ΣτΕ 4052/90, 118/87,2513/93- ΔιΔικ 6,σελ.718 και ΔΕφΘες 73/94 ΔιΔικ8, σελ.1190, και ΔΕφΘες 242/96 ΔιΔικ 9, σελ. 996 ΔΕφΑθ 2720/97 ΔιΔικ 10 σελ.150: «με την έγκριση του αποτελέσματος της δημοπρασίας από την προϊσταμένη αρχή, η οποία δικαιούται να προβεί και στη μερική ακύρωση της διαδικασίας της δημοπρασίας ή να διατάξει την επανάληψή της απτηςο σημείο που έγινε το λάθος ή η παράλειψη κατά τη διαδικασία αυτή, ολοκληρώνεται η όλη σύνθετη διοικητική ενέργεια της δημοπρασίας..» 70 ΣτΕ 3678/2013 : «.., μετά την διάταξη και τον διαχωρισμό των νέων κτημάτων (άρθρο 13), την υπόδειξη των ορίων αυτών στους δικαιούχους και την παράδοση της νομής των σε αυτούς (άρθρο 14), ο Νομάρχης, σύμφωνα με το άρθρο 15 παρ. 1 του εν λόγω νόμου, κατόπιν ελέγχου της νομιμότητος και της ορθότητος του αναδασμού, προβαίνει στην κύρωση αυτού με απόφασή του, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, με την οποία ολοκληρώνεται η σύνθετη διοικητική ενέργεια του αναδασμού (Σ.Ε. 592/2009, 2197/1995, 3456/1983). ο νομοθέτης δεν επιτρέπει, κατά τον αναδασμό, τον διαχωρισμό ενιαίας ιδιοκτησίας κειμένης εντός των ορίων συγκεκριμένης Κοινότητος, ούτως ώστε να περιλαμβάνεται στην αναδιανεμητέα περιοχή τμήμα μόνον της ιδιοκτησίας αυτής. Είναι, συνεπώς, μη νόμιμος ο καθορισμός της αναδιανεμητέας περιοχής, καθ ο μέρος καταλείπει εκτός αυτής τμήμα ενιαίας ιδιοκτησίας, η οποία κατά τα λοιπά έχει περιληφθεί στην αναδιανεμητέα περιοχή. Η πλημμέλεια αυτή, εν όψει της, κατά τα προεκτεθέντα, εξουσίας της Επιτροπής Αναδασμού να διευρύνει, κατά την διενέργεια του αναδασμού, την αρχικώς ορισθείσα ως αναδιανεμητέα περιοχή, είναι ελεγκτή και δύναται να αρθεί σε όλα τα στάδια της σύνθετης διοικητικής ενεργείας του αναδασμού». [23]