Ανάλυση Απαιτήσεων Απαιτήσεις Λογισµικού

Transcript

1 ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΗΛΕΜΑΤΙΚΗΣ Ανάλυση Απαιτήσεων Απαιτήσεις Λογισµικού Μάρα Νικολαϊδου

2 Αποτύπωση Απαιτήσεων

3 Αποτύπωση απαιτήσεων Φυσική Γλώσσα Δοµηµένη γλώσσα Γραφική γλώσσα

4 Προβλήµατα διατύπωσης σε φυσική γλώσσα Διφορούµενη ερµηνεία Οι αναγνώστες και οι συγγραφείς της προδιαγραφής πρέπει να ερµηνεύουν τις ίδιες λέξεις µε τον ίδιο τρόπο. Η φυσική γλώσσα έχει διφορούµενη ερµηνεία από τη φύση της, οπότε αυτό είναι δύσκολο. Υπερβολική ευελιξία Στις προδιαγραφές, µπορεί να διατυπωθεί το ίδιο πράγµα µε πολλούς διαφορετικούς τρόπους. Έλλειψη δυνατότητας οργάνωσης σε ξεχωριστές υποµονάδες Οι δοµές της φυσικής γλώσσας δεν επαρκούν για τη δόµηση των απαιτήσεων συστήµατος.

5 Κανόνες συγγραφής απαιτήσεων Επιλέξτε µια τυποποιηµένη µορφή και χρησιµοποιήστε την συνεπώς για όλες τις απαιτήσεις. Χρησιµοποιείτε τη γλώσσα µε συνέπεια. Χρησιµοποιήστε τη φράση "Το σύστηµα θα πρέπει να" για υποχρεωτικές απαιτήσεις και τη φράση "Το σύστηµα θα µπορούσε να" για επιθυµητές απαιτήσεις. Χρησιµοποιείτε σήµανση στο κείµενο για τον προσδιορισµό σηµείων-κλειδιών κάθε απαίτησης. Αποφύγετε τη χρήση ορολογίας υπολογιστών.

6 Διατύπωση προδιαγραφών σε δοµηµένη φυσική γλώσσα Η ελευθερία του συντάκτη των απαιτήσεων είναι περιορισµένη από ένα προκαθορισµένο πρότυπο συγγραφής απαιτήσεων. Όλες οι απαιτήσεις εκφράζονται µε τυποποιηµένο τρόπο. Η ορολογία που χρησιµοποιείται στην περιγραφή µπορεί να είναι περιορισµένη. Το πλεονέκτηµα είναι ότι διατηρείται το µεγαλύτερο µέρος της εκφραστικότητας της φυσικής γλώσσας, αλλά επιβάλλεται ένας βαθµός οµοιοµορφίας στις προδιαγραφές.

7 Διατύπωση προδιαγραφών µε βάση φόρµες Περιγραφή της λειτουργίας ή της οντότητας Περιγραφή των εισόδων και από πού προέρχονται Περιγραφή των εξόδων και για πού προορίζονται Αναφορά άλλων οντοτήτων που απαιτούνται Προσυνθήκες και µετασυνθήκες (εφόσον υπάρχουν) Περιγραφή των παρενεργειών της λειτουργίας (αν υπάρχουν)

8 Παράδειγµα φόρµας Αντλία ινσουλίνης/λογισµικό ελέγχου/srs/3.3.2 Λειτουργία Περιγραφή Είσοδοι Προέλευση Έξοδοι Προορισµός Υπολογισµός δόσης ινσουλίνης: Ασφαλές επίπεδο σακχάρου Υπολογίζει τη δόση ινσουλίνης που θα χορηγηθεί όταν το τρέχον επίπεδο σακχάρου είναι µέσα στην ασφαλή ζώνη, µεταξύ 3 και 7 µονάδων Τρέχουσα µέτρηση σακχάρου (r2), οι δύο προηγούµενες µετρήσεις (r0 και r1) Τρέχουσα µέτρηση σακχάρου από τον αισθητήρα. Οι άλλες µετρήσεις από τη µνήµη. CompDose η δόση ινσουλίνη που θα χορηγηθεί Κύριος βρόχος ελέγχου Ενέργεια: Η υπολογιζόµενη δόση CompDose είναι µηδέν αν το επίπεδο σακχάρου είναι σταθερό ή µειώνεται, ή αν το επίπεδο αυξάνεται αλλά ο ρυθµός αύξησης µειώνεται. Αν το επίπεδο αυξάνεται και ο ρυθµός αύξησης αυξάνεται, τότε το CompDose υπολογίζεται µε διαίρεση δια 4 της διαφοράς µεταξύ του τρέχοντος επιπέδου του σακχάρου και του προηγούµενου επιπέδου, και µε στρογγυλοποίηση του αποτελέσµατος. Αν το στρογγυλοποιηµένο αποτέλεσµα είναι µηδέν, τότε το CompDose ορίζεται στην ελάχιστη δόση που µπορεί να χορηγηθεί. Απαιτεί Προσυνθήκη Μετασυνθήκη Παρενέργειες Δύο προηγούµενες µετρήσεις, ώστε να µπορεί να υπολογιστεί ο ρυθµός µεταβολής των επιπέδων του σακχάρου. Το δοχείο ινσουλίνης περιέχει τουλάχιστον τη µέγιστη επιτρεπόµενη δόση ινσουλίνης. Η µέτρηση r0 αντικαθίσταται από την r1 και η r1 από την r2 Καµία

9 Γραφικά Μοντέλα Τα γραφικά µοντέλα είναι πιο χρήσιµα όταν χρειάζεται να δείξετε πώς µεταβάλλεται µια κατάσταση ή όταν χρειάζεται να περιγράψετε µια ακολουθία ενεργειών

10 Περιπτώσεις χρήσης Οι περιπτώσεις χρήσης είναι µια τεχνική εξαγωγής απαιτήσεων βάσει σεναρίων σε γλώσσα UML που προσδιορίζει τους συµµετέχοντες σε µια αλληλεπίδραση και περιγράφει την ίδια την αλληλεπίδραση. Ένα σύνολο περιπτώσεων χρήσης πρέπει να περιγράφει όλες τις πιθανές αλληλεπιδράσεις µε το σύστηµα. Για την προσθήκη λεπτοµερειών στις περιπτώσεις χρήσης µπορούν να χρησιµοποιηθούν διαγράµµατα ακολουθίας τα οποία εµφανίζουν την ακολουθία της επεξεργασίας γεγονότων στο σύστηµα.

11 Παράδειγµα περιπτώσεων χρήσης LIBSYS

12 Παραγόµενα Τεχνολογίας Απαιτήσεων Μελέτη Σκοπιµότητας Καθορίζει στην πράξη αν «αξίζει τον κόπο» να υλοποιήσουµε το σύστηµα ή την εφαρµογή Περιεχόµενα Πιθανά ωφέλη, στόχος του συστήµατος, κόστος (τάξη µεγέθους) και απόσβεση κόστους Έγγραφο Απαιτήσεων Μοντέλο Συστήµατος (πρώτο επίπεδο συνήθως γραφικό) Καταγραφή λειτουργικών και µη λειτουργικών απαιτήσεων για χρήστη και σύστηµα Συνήθως δηµιουργούνται σε επίπεδα...

13 Έγγραφο απαιτήσεων Το έγγραφο απαιτήσεων είναι η επίσηµη δήλωση του τι πρέπει να υλοποιήσουν οι κατασκευαστές του συστήµατος. Θα πρέπει να περιλαµβάνει τόσο τις απαιτήσεις χρήστη για το σύστηµα όσο και µια λεπτοµερή προδιαγραφή των απαιτήσεων συστήµατος. ΔΕΝ είναι έγγραφο που αφορά το σχεδιασµό ορίζει τι πρέπει να κάνει το σύστηµα και όχι πώς πρέπει να το κάνει

14 Γενική δοµή εγγράφου απαιτήσεων Πρόλογος Εισαγωγή Γλωσσάρι (λεξικό όρων) Ορισµός απαιτήσεων χρήστη Αρχιτεκτονική συστήµατος Προδιαγραφή απαιτήσεων συστήµατος Μοντέλα συστήµατος Εξέλιξη συστήµατος Παραρτήµατα Ευρετήριο

15 Εξαγωγή απαιτήσεων Προβλέπει τη συνεργασία των µηχανικών λογισµικού µε τους πελάτες για να µάθουν σχετικά µε το πεδίο εφαρµογής, τις υπηρεσίες που θα πρέπει να παρέχει το σύστηµα και τους λειτουργικούς περιορισµούς του. Μπορεί να εµπλέκονται οι τελικοί χρήστες, οι διευθυντές, οι µηχανικοί συντήρησης, οι ειδικοί του πεδίου εφαρµογής, οι συνδικαλιστικές ενώσεις, κλπ. Ονοµάζεται και προσδιορισµός απαιτήσεων. Πρέπει να υλοποιηθεί µε δοµηµένο τρόπο Ερωτηµατολόγια Συνεντεύξεις Συνάρια

16 Συνεντεύξεις Στις τυπικές ή άτυπες συνεντεύξεις, η οµάδα των µηχανικών απαιτήσεων θέτει ερωτήµατα στους ενδιαφερόµενους για το σύστηµα που χρησιµοποιούν και για το σύστηµα που αναπτύσσεται. Οι συνεντεύξεις µπορούν να είναι δύο τύπων: Κλειστές συνεντεύξεις, όπου ο ενδιαφερόµενος απαντάει σε ένα προκαθορισµένο σύνολο ερωτήσεων. Ανοιχτές συνεντεύξεις, όπου δεν υπάρχει προκαθορισµένη ατζέντα και η οµάδα των µηχανικών απαιτήσεων διερευνά µια σειρά ζητηµάτων µε τους ενδιαφερόµενους.

17 Σενάρια Τα σενάρια είναι πραγµατικά παραδείγµατα του τρόπου χρήσης ενός συστήµατος. Πρέπει να περιλαµβάνουν Μια περιγραφή της αρχικής κατάστασης Μια περιγραφή της κανονικής ροής γεγονότων Μια περιγραφή των πιθανών προβληµάτων Πληροφορίες για άλλες παράλληλες δραστηριότητες Μια περιγραφή της κατάστασης ολοκλήρωσης του σεναρίου.

18 Επικύρωση απαιτήσεων Έχει σκοπό να δείξει ότι οι απαιτήσεις ορίζουν όντως το σύστηµα που θέλει ο πελάτης Εγκυρότητα - το σύστηµα παρέχει τις λειτουργίες που υποστηρίζουν κατά τον καλύτερο τρόπο τις ανάγκες του πελάτη; Συνέπεια - υπάρχουν αντιφάσεις µεταξύ των απαιτήσεων; Πληρότητα περιλαµβάνονται όλες οι απαιτήσεις που απαιτεί ο πελάτης; Ρεαλισµός - οι απαιτήσεις µπορούν να υλοποιηθούν µε το διαθέσιµο προϋπολογισµό και τη διαθέσιµη τεχνολογία; Επαληθευσιµότητα - µπορεί να γίνει έλεγχος των απαιτήσεων;

19 Μοντελοποίηση Συστήµατος

20 Μοντελοποίηση συστήµατος Η µοντελοποίηση βοηθά τον αναλυτή να κατανοήσει τις λειτουργικές δυνατότητες του συστήµατος, ενώ τα µοντέλα χρησιµοποιούνται και στην επικοινωνία µε τους πελάτες. Κάθε µοντέλο αναπαριστά το σύστηµα από διαφορετικές απόψεις Μια εξωτερική άποψη, όπου µοντελοποιείται το θεµατικό πλαίσιο ή το περιβάλλον του συστήµατος Μια άποψη συµπεριφοράς, όπου µοντελοποιείται η συµπεριφορά του συστήµατος Μια άποψη δοµής, όπου µοντελοποιείται η αρχιτεκτονική του συστήµατος ή η δοµή των δεδοµένων

21 Μοντέλα ροής δεδοµένων Τα διαγράµµατα ροής δεδοµένων χρησιµοποιούνται για τη µοντελοποίηση του τρόπου µε τον οποίο γίνεται η επεξεργασία δεδοµένων στο σύστηµα. Δείχνουν τα βήµατα επεξεργασίας κατά τη ροή των δεδοµένων σε ένα σύστηµα και εισόδους / εξόδους του κάθε βήµατος Έχουν απλή και διαισθητική σηµειογραφία την οποία µπορούν να αντιληφθούν οι πελάτες. Τα διαγράµµατα ροής δεδοµένων παρουσιάζουν µια λειτουργική άποψη του συστήµατος. Επίσης, διαγράµµατα ροής δεδοµένων χρησιµοποιούνται και για την παρουσίαση της ανταλλαγής δεδοµένων ενός συστήµατος µε άλλα συστήµατα του ίδιου περιβάλλοντος.

22 Παράδειγµα: διεκπεραίωση παραγγελίας

23 Μοντέλα αντικειµένων Τα µοντέλα αντικειµένων περιγράφουν το σύστηµα µε βάση τις κλάσεις αντικειµένων και τις συσχετίσεις των κλάσεων. Κλάση αντικειµένων ονοµάζεται µια αφαιρετική αναπαράσταση ενός συνόλου αντικειµένων µε κοινά γνωρίσµατα και των υπηρεσιών (λειτουργιών) που παρέχει κάθε αντικείµενο. Μπορούν να παραχθούν διάφορα µοντέλα αντικειµένων Μοντέλα κληρονοµικότητας Μοντέλα συνάθροισης Διαδραστικά µοντέλα

24 Μοντέλα αντικειµένων και UML Η Ενοποιηµένη Γλώσσα Μοντελοποίησης (UML) είναι µια τυποποιηµένη αναπαράσταση την οποία επινόησαν οι προγραµµατιστές των ευρέως χρησιµοποιούµενων αντικειµενοστρεφών µεθόδων ανάλυσης και σχεδιασµού. Έχει εξελιχθεί σε ένα αποδοτικό πρότυπο για την αντικειµενοστρεφή µοντελοποίηση. Σηµειογραφία Οι κλάσεις αντικειµένων αναπαρίστανται µε παραλληλόγραµµα τα οποία φέρουν την ονοµασία των κλάσεων στην κορυφή, τα γνωρίσµατα στο µέσο τους και τις λειτουργίες στο κάτω µέρος. Οι σχέσεις µεταξύ των κλάσεων αντικειµένων (ονοµάζονται συσχετίσεις) απεικονίζονται ως γραµµές που συνδέουν αντικείµενα Η κληρονοµικότητα αναφέρεται µε τον όρο "γενίκευση" και απεικονίζεται στην ιεραρχία µε κατεύθυνση προς τα επάνω και όχι προς τα κάτω.

25 Παράδειγµα: ιεραρχία κλάσεων βιβλιοθήκης

26 Μοντέλα συµπεριφοράς Τα µοντέλα συµπεριφοράς χρησιµοποιούνται για την περιγραφή της συνολικής συµπεριφοράς του συστήµατος. Εξετάζουµε δύο τύπους µοντέλων συµπεριφοράς: Τα µοντέλα ροής δεδοµένων, τα οποία δείχνουν τον τρόπο επεξεργασίας των δεδοµένων καθώς αυτά διακινούνται στο σύστηµα Τα µοντέλα µηχανών καταστάσεων, τα οποία µοντελοποιούν τον τρόπο αντίδρασης του συστήµατος σε συµβάντα. Καθένα τους δείχνει διαφορετικές απόψεις, εποµένως και τα δύο είναι απαραίτητα στην περιγραφή της συµπεριφοράς του συστήµατος.

27 Παράδειγµα διαγράµµατος ακολουθίας για ανάληψη από ΑΤΜ

28 Μοντέλα µηχανής καταστάσεων Μοντελοποιούν την απόκριση του συστήµατος σε εξωτερικά και εσωτερικά συµβάντα. Δείχνουν την απόκριση του συστήµατος σε ερεθίσµατα, γι' αυτό και συχνά χρησιµοποιούνται για τη µοντελοποίηση συστηµάτων πραγµατικού χρόνου. Στα µοντέλα µηχανών καταστάσεων οι καταστάσεις του συστήµατος είναι οι κόµβοι και τα συµβάντα είναι τα βέλη ή τόξα µεταξύ των κόµβων. Όταν λαµβάνει χώρα ένα συµβάν, το σύστηµα µεταβαίνει από µία κατάσταση σε µια άλλη. Τα διαγράµµατα καταστάσεων είναι αναπόσπαστο κοµµάτι της Ενοποιηµένης Γλώσσας Μοντελοποίησης και χρησιµοποιούνται για την αναπαράσταση µοντέλων µηχανών καταστάσεων.

29 Παράδειγµα: φούρνος µικροκυµάτων

30 Μελέτη Περίπτωσης

31 Βασική Περιγραφή Η βιβλιοθήκη µας αποφάσισε να προσφέρει µία νέα υπηρεσία αυτοαπόθεσης. Η υπηρεσία αυτή επιτρέπει στους χρήστες της Βιβλιοθήκης θα καταθέτουν ηλεκτρονικά στο Ιδρυµατικό Αποθετήριο ερευνητικό και εκπαιδευτικό υλικό που παράγουν στο πλαίσιο της δραστηριότητας τους στο Χαροκόπειο Πανεπιστήµιο. Οι φοιτητές, όλων των κατηγοριών, είναι υποχρεωµένοι να καταθέτουν την πτυχιακή τους εργασία ή τη διατριβή τους για να µπορούν να πάρουν πτυχίο. Τα µέλη ΔΕΠ και οι ερευνητές τις δηµοσιεύσεις που παράγουν. Μπορούν επίσης να καταθέτουν εκπαιδευτικό υλικό και σηµείωσεις. Ειδικά για τις πτυχιακές εργασίες πριν ολοκληρωθεί η διαδικασία θα πρέπει η εργασία και τα στοιχεία που την περιγράφουν να ελεγχθούν από το προσωπικό της Βιβλιοθήκης.

32 Πρόσθετα Στοιχεία Το σύστηµα µπορούν να χρησιµοποιήσουν χρήστες που είναι καταγεγραµµένοι στην Υπηρεσία Καταλόγου (LDAP). Ανάλογα µε την κατηγορία χρήστη, χρησιµοποιούν διαφορετικές υπηρεσίες. Ειδική περίπτωση: Υπάρχει βιβλιοθηκονόµος που είναι και µεταπτυχιακόςς φοιτητής

33 Πρόσθετα Στοιχεία Ειδικά για τις πτυχιακές εργασίες πριν ολοκληρωθεί η διαδικασία θα πρέπει η εργασία και τα στοιχεία που την περιγράφουν να ελεγχθούν από το προσωπικό της Βιβλιοθήκης. Σε περίπτωση που ανακαλύφθουν σφάλµατα ή παραλήψεις, η εργασία δεν γίνεται αποδεκτή, αλλά επιστρέφεται κατάλληλο µήνυµα στο φοιτητής για να κάνει τις απαραίτητες διορθώσεις και να επανυποβάλει την εργασία. Η εργασία καταχωρείται στο αποθετήριο µόνο µετά την έγκριση του βιβλιοθηκονόµου. Σε οποιαδήποτε περίπτωση ενηµερώνεται ο φοιτητής. Η Γραµµατεία του Τµήµατος του ενηµερώνεται µόνο εφόσον η διαδιασία ολοκληρωθεί και πραγµατοποιηθεί η καταχώρηση στο Αποθετήριο.

34 Μη λειτουργικές απαιτήσεις Οι υπηρεσίες πρέπει να είναι διαθέσιµες επί εικοσιτετραώρου βάσεως. Η διαδικασία αυτοαπόθεσης πρέπει να ολοκληρώνεται σε λιγότερο από δύο λεπτά. Οι εργασίες θα πρέπει να αποθηκεύονται στο Αποθετήριο σε λιγότερο από 30 δευτερόλεπτα, εκτός αν το αρχείο είναι µεγαλύτερο από 5 GB. Σε περίπτωση που συµµετέχει ο βιβλιοθηκονόµος στην διαδικασία απόθεσης θα πρέπει να απαντήσει στο φοιτητή για την αποδοχή ή µη της εργασίας του σε 1 µέρα. Η διαδικασία αυτοαπόθεσης πρέπει να είναι εύχρηστη και να µπορεί να πραγµατοποιηθεί και από κινητό τηλέφωνο.

35 Διαχείριση Δεδοµένων Οι διαφορετικές κατηγορίες υλικού αποθηκεύονται σε διαφορετικές συλλογές, ενώ κάθε συλλογή χωρίζεται σε υποσυλλογές που αντιστοιχούν σε διαφορετικά Τµήµατα. Για κάθε εργασία αποθηκεύονται: τίτλος, συγγραφέας/ συγγραφείς, περίληψη, µέχρι 5 λέξεις κλειδιά. Για το εκπαιδευτικό υλικό το ίδιο Για τις δηµοσιεύσεις φυλάσσεται επίσης το συνέδριο ή το περιοδικό που δηµοσιεύτηκαν, η περίοδος δηµοσίευσης και το ποσοστό αποδοχής εργασιών σε περίπτωση συνεδρίου ή ο δείκτης απήχησης για τα περιοδικά. Για τις εργασίες φοιτητών φυλάσσεται επίσης και ο επιβλέπων.

36

37 Βήµα 1 ο : Ανάλυση 1 ου Επιπέδου

38 Καταγραφή 1 ου επιπέδου Περιγραφή βασικής λειτουργικότητας και αναγνώριση χρηστών. Αναγνώριση εξωτερικών συστηµάτων Μοντέλο Συστήµατος UML Use Case

39 Περιπτώσεις χρήσης Οι περιπτώσεις χρήσης είναι µια τεχνική εξαγωγής απαιτήσεων βάσει σεναρίων σε γλώσσα UML που προσδιορίζει τους συµµετέχοντες σε µια αλληλεπίδραση και περιγράφει την ίδια την αλληλεπίδραση. Ένα σύνολο περιπτώσεων χρήσης πρέπει να περιγράφει όλες τις πιθανές αλληλεπιδράσεις µε το σύστηµα. Για την προσθήκη λεπτοµερειών στις περιπτώσεις χρήσης µπορούν να χρησιµοποιηθούν διαγράµµατα ακολουθίας τα οποία εµφανίζουν την ακολουθία της επεξεργασίας γεγονότων στο σύστηµα.

40 Οντότητες περιπτώσεων χρήσης

41 Βασική Περιγραφή Η βιβλιοθήκη µας αποφάσισε να προσφέρει µία νέα υπηρεσία αυτοαπόθεσης. Η υπηρεσία αυτή επιτρέπει στους χρήστες της Βιβλιοθήκης θα καταθέτουν ηλεκτρονικά στο Ιδρυµατικό Αποθετήριο ερευνητικό και εκπαιδευτικό υλικό που παράγουν στο πλαίσιο της δραστηριότητας τους στο Χαροκόπειο Πανεπιστήµιο. Οι φοιτητές, όλων των κατηγοριών, είναι υποχρεωµένοι να καταθέτουν την πτυχιακή τους εργασία ή τη διατριβή τους για να µπορούν να πάρουν πτυχίο. Τα µέλη ΔΕΠ και οι ερευνητές τις δηµοσιεύσεις που παράγουν. Μπορούν επίσης να καταθέτουν εκπαιδευτικό υλικό και σηµείωσεις. Ειδικά για τις πτυχιακές εργασίες πριν ολοκληρωθεί η διαδικασία θα πρέπει η εργασία και τα στοιχεία που την περιγράφουν να ελεγχθούν από το προσωπικό της Βιβλιοθήκης.

42 Βήµα 2 ο : Περιγραφή Λειτουργικότητας

43 Περιγραφή λειτουργικότητας Αναλυτική περιγραφή λειτουργικότητας και αναγνώριση σχέσεων ανάµεσα σε λειτουργίες Μοντέλο Συστήµατος UML Use Case (σε πολλαπλά επίπεδα)

44 Πρόσθετα Στοιχεία Το σύστηµα µπορούν να χρησιµοποιήσουν χρήστες που είναι καταγεγραµµένοι στην Υπηρεσία Καταλόγου (LDAP). Ανάλογα µε την κατηγορία χρήστη, χρησιµοποιούν διαφορετικές υπηρεσίες. Ειδική περίπτωση: Υπάρχει βιβλιοθηκονόµος που είναι και µεταπτυχιακόςς φοιτητής

45 Βήµα 3 ο : Περιγραφή Μη λειτουργικών απαιτήσεων

46 Μη λειτουργικές απαιτήσεις Σηµείωση µη λειτουργικών απαιτήσεων Μοντέλο Συστήµατος UML Use Case σηµείωση µε notes

47 Μη λειτουργικές απαιτήσεις Οι υπηρεσίες πρέπει να είναι διαθέσιµες επί εικοσιτετραώρου βάσεως. Η διαδικασία αυτοαπόθεσης πρέπει να ολοκληρώνεται σε λιγότερο από δύο λεπτά. Οι εργασίες θα πρέπει να αποθηκεύονται στο Αποθετήριο σε λιγότερο από 30 δευτερόλεπτα, εκτός αν το αρχείο είναι µεγαλύτερο από 5 GB. Σε περίπτωση που συµµετέχει ο βιβλιοθηκονόµος στην διαδικασία απόθεσης θα πρέπει να απαντήσει στο φοιτητή για την αποδοχή ή µη της εργασίας του σε 1 µέρα. Η διαδικασία αυτοαπόθεσης πρέπει να είναι εύχρηστη και να µπορεί να πραγµατοποιηθεί και από κινητό τηλέφωνο.

48 Παράδειγµα: φούρνος µικροκυµάτων περιγραφή καταστάσεων Κατάσταση Αναµονή Μέση ισχύς Πλήρης ισχύς Ρύθµιση χρόνου Ανενεργός Ενεργός Λειτουργία Περιγραφή Ο φούρνος αναµένει είσοδο. Η οθόνη δείχνει την τρέχουσα ώρα. Η ισχύς του φούρνου ρυθµίζεται στα 300 watt. Η οθόνη δείχνει Μέση ισχύς. Η ισχύς του φούρνου ρυθµίζεται στα 600 watt. Η οθόνη δείχνει Πλήρης ισχύς. Ρυθµίζεται ο χρόνος ψησίµατος σύµφωνα µε την τιµή εισόδου του χρήστη. Η οθόνη εµφανίζει τον επιλεγµένο χρόνο ψησίµατος και ενηµερώνεται καθώς ρυθµίζεται ο χρόνος. Η λειτουργία του φούρνου έχει απενεργοποιηθεί για λόγους ασφάλειας. Ο εσωτερικός φωτισµός του φούρνου είναι αναµµένος. Η οθόνη δείχνει Όχι έτοιµο. Η λειτουργία του φούρνου είναι ενεργοποιηµένη. Ο εσωτερικός φωτισµός του φούρνου είναι σβηστός. Η οθόνη δείχνει Έτοιµο για ψήσιµο. Ο φούρνος λειτουργεί. Ο εσωτερικός φωτισµός του φούρνου είναι αναµµένος. Η οθόνη δείχνει την αντίστροφη µέτρηση του χρόνου. Με την ολοκλήρωση του ψησίµατος, ηχεί ο βοµβητής για 5 δευτερόλεπτα. Ο φωτισµός του φούρνου είναι αναµµένος. Η οθόνη δείχνει Ολοκλήρωση ψησίµατος ενώ ηχεί ο βοµβητής.

49 Παράδειγµα: φούρνος µικροκυµάτων ερεθίσµατα Ερέθισµα Μέση ισχύς Πλήρης ισχύς Χρονοδιακόπτης Αριθµός Πόρτα ανοιχτή Πόρτα κλειστή Έναρξη Ακύρωση Περιγραφή Ο χρήστης έχει πατήσει το κουµπί της µέσης ισχύος. Ο χρήστης έχει πατήσει το κουµπί της πλήρους ισχύος. Ο χρήστης έχει πατήσει ένα από τα κουµπιά του χρονοδιακόπτη. Ο χρήστης έχει πατήσει ένα αριθµητικό πλήκτρο. Ο διακόπτης της πόρτας το φούρνου δεν είναι κλειστός. Ο διακόπτης της πόρτας το φούρνου είναι κλειστός. Ο χρήστης έχει πατήσει το κουµπί της έναρξης. Ο χρήστης έχει πατήσει το κουµπί της ακύρωσης.

50 Σηµασιολογικά µοντέλα δεδοµένων Χρησιµοποιούνται για την περιγραφή της λογικής δοµής των δεδοµένων που επεξεργάζεται το σύστηµα. Τα µοντέλα οντοτήτων-σχέσεων-γνωρισµάτων καθορίζουν τις οντότητες του συστήµατος, τις σχέσεις µεταξύ τους και τα γνωρίσµατά τους. Χρησιµοποιούνται ευρέως στο σχεδιασµό βάσεων δεδοµένων - υλοποιούνται εύκολα µε χρήση σχεσιακών βάσεων δεδοµένων. Δεν υπάρχει συγκεκριµένη σηµειογραφία στη Ενοποιηµένη Γλώσσα Μοντελοποίησης, αλλά µπορούν να χρησιµοποιηθούν αντικείµενα και συσχετίσεις.

51 Σηµασιολογικό µοντέλο βιβλιοθήκης

52

53 Ενδεικτική Βιβλιογραφία Κεφάλαιο 8 ο «Μοντέλα Συστήµατος» του βιβλίου «Βασικές Αρχές Τεχνολογίας Λογισµικού» του Ian Sommerville Κεφάλαιο 4 ο «Διαδικασίες Παραγωγής Λογισµικού» του βιβλίου «Βασικές Αρχές Τεχνολογίας Λογισµικού» του Ian Sommerville Κεφάλαιο 5 ο Λειτουργική Μοντελοποίηση (σελ ) του βιβλίου «Ανάλυση και Σχεδιασµός Συστηµάτων µε τη UML 2.0 των Davis, Wixon, Tegarden

54 Ενδεικτικά Ζητήµατα Μοντέλο συστήµατος Ορισµός έννοιας Που και γιατί χρησιµοποιείται Διαφορετικές κατηγορίες µοντέλων: γιατί υπάρχουν Ορισµός και διαφορές µεταξύ των διαφορετικών κατηγοριών µοντέλων Μοντέλα Συµπεριφοράς Ορισµός, στόχος, Διαδεδοµένες γλώσσες / εργαλεία περιγραφής Μειονεκτήµατα και πλεονεκτήµατα Μοντέλα Ροής Δεδοµένων Μοντέλα Καταστάσεων Ορισµός, στόχος, Διαδεδοµένες γλώσσες / εργαλεία περιγραφής Μειονεκτήµατα και πλεονεκτήµατα Μοντέλα Αντικειµένων Ορισµός, στόχος, Διαδεδοµένες γλώσσες / εργαλεία περιγραφής Μειονεκτήµατα και πλεονεκτήµατα Σηµασιολογικά µοντέλα δεδοµένων Ορισµός, στόχος Δοµηµένες µέθοδοι Ορισµός, στόχος Ορισµός, στόχος