ΠΡΟΛΗΨΗ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ 3 ΚΑΙ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ
|
|
- Ιολανθη Ζωγράφος
- 7 χρόνια πριν
- Προβολές:
Transcript
1 ΠΡΟΛΗΨΗ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ 3 ΚΑΙ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ 3.1 ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΚΑΙ ΝΕΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΦΟΡΕΙΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α Παρεµβάσεις που αφορούν την πρόληψη της ουσιοεξάρτησης στην Ελλάδα υλοποιούνται κυρίως από: το πανελλαδικό δίκτυο των 71 Κέντρων Πρόληψης ΟΚΑΝΑ / Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Τα 71 Κέντρα Πρόληψης που λειτουργούσαν έως και τα µέσα του 2009 καλύπτουν τους 49 από τους 51 νοµούς της χώρας. Επιπλέον, παρεµβάσεις πρόληψης πραγµατοποιούν και άλλοι κυβερνητικοί ή µη κυβερνητικοί φορείς από το χώρο των εξαρτήσεων, της υγείας κτλ. Στους φορείς αυτούς συµπεριλαµβάνονται: τρεις µη κυβερνητικοί φορείς: ΚΕΘΕΑ Ελληνικό Κέντρο ιαπολιτισµικής Ψυχιατρικής και Περίθαλψης Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός ένας κρατικός φορέας: Ψυχιατρικό Νοσοκοµείο Θεσσαλονίκης µια εθελοντική οργάνωση: Κίνηση ΠΡΟΤΑΣΗ για έναν άλλο τρόπο ζωής ένας φορέας της Εκκλησίας: Κέντρο Πρόληψης Ίδρυµα Ψυχοκοινωνικής Αγωγής και Στήριξης ΙΑΚΟΝΙΑ της Αρχιεπισκοπής Αθηνών. Όλοι οι παραπάνω φορείς που δραστηριοποιούνται στο χώρο της πρόληψης (εφεξής φορείς πρόληψης) παρουσιάζονται ανά διοικητική περιφέρεια στο Παράρτηµα Ι. Παρεµβάσεις πρόληψης της χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών υλοποιούνται επίσης από το Υπουργείο Παιδείας, ιά Βίου Μάθησης και Θρησκευµάτων (εφεξής Υπουργείο Παιδείας), στο πλαίσιο της υλοποίησης των Προγραµµάτων Αγωγής Υγείας σε σχολεία της Πρωτοβάθµιας και της ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης. Κατά τη διάρκεια του 2008, ο ΟΚΑΝΑ προέβη στην ανανέωση των τριετών επιστηµονικών προγραµµάτων για τη συνέχιση της λειτουργίας 18 Kέντρων Πρόληψης, ενώ πραγµατοποιήθηκαν συναντήσεις µε εκπροσώπους φορέων σε περιοχές όπου δεν λειτουργούν Κέντρα Πρόληψης, µε σκοπό την ενηµέρωση και ευαισθητοποίησή τους για την ίδρυση Κέντρων. ΣΥΛΛΟΓΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 2008 ΓΙΑ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΠΟΥ ΥΛΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΣΤΗ ΧΩΡΑ Για την καταγραφή των παρεµβάσεων πρόληψης που υλοποιούνται στην Ελλάδα, το ΕΚΤΕΠΝ χρησιµοποιεί από το 2002 ερωτηµατολόγια, τα οποία συµπληρώνουν σε ετήσια βάση οι φορείς πρόληψης. Τα ερωτηµατολόγια αυτά έχουν σχεδιαστεί από το ΕΚΤΕΠΝ µε βάση δείκτες που έχουν καθοριστεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο από το Ευρωπαϊκό Κέντρο και από οµάδες εµπειρογνωµόνων (µε τη συµµετοχή του ΕΚΤΕΠΝ). Όσον αφορά τα Κέντρα Πρόληψης ΟΚΑΝΑ / Τοπικής Αυτοδιοίκησης, σε µια προσπάθεια άσκησης πίεσης προς τους αρµόδιους φορείς για την επίλυση οικονοµικών και θεσµικών προ- 51
2 βληµάτων τους, η Γενική Συνέλευση του Σωµατείου Εργαζοµένων στα Κέντρα αυτά αποφάσισε να µην σταλούν στο ΕΚΤΕΠΝ τα στοιχεία του έργου τους για το Έτσι, λοιπόν, η παρούσα Έκθεση δεν περιλαµβάνει στοιχεία για τις παρεµβάσεις πρόληψης που υλοποιήθηκαν κατά το 2008 από τα Κέντρα Πρόληψης ΟΚΑΝΑ / Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Το ίδιο ισχύει και για την Εθνική Έκθεση που αποστέλλει το ΕΚΤΕΠΝ κάθε χρόνο στο Ευρωπαϊκό Κέντρο. Τελευταία διαθέσιµα στοιχεία των παρεµβάσεων πρόληψης των Κέντρων Πρόληψης ΟΚΑΝΑ / Τοπικής Αυτοδιοίκησης αφορούν το έτος 2006 και παρουσιάζονται στην Ετήσια Έκθεση του ΕΚΤΕΠΝ Στο αίτηµα συµπλήρωσης των ερωτηµατολογίων πρόληψης ανταποκρίθηκαν η Κίνηση ΠΡΟ- ΤΑΣΗ για έναν άλλο τρόπο ζωής, το ΚΕΘΕΑ και το Κέντρο Πρόληψης του Ιδρύµατος Ψυχοκοινωνικής Αγωγής και Στήριξης ΙΑΚΟΝΙΑ της Αρχιεπισκοπής Αθηνών, τα στοιχεία των οποίων παρουσιάζονται αναλυτικά στην Ενότητα 3.5 του Κεφαλαίου αυτού. Εκτός από τα ερωτηµατολόγια πρόληψης, το ΕΚΤΕΠΝ συλλέγει στοιχεία από φορείς όπως ο ΟΚΑΝΑ (σχετικά µε νέες εξελίξεις στο χώρο της πρόληψης σε κεντρικό επίπεδο) και το Υπουργείο Παιδείας (σχετικά µε την πρόληψη στη σχολική κοινότητα), φορείς παροχής εκπαίδευσης για στελέχη πρόληψης (ΚΕΘΕΑ), καθώς και από φορείς που λειτουργούν τηλεφωνικές γραµ- µές (Μονάδα Απεξάρτησης 18 ΑΝΩ ΨΝΑ, ΟΚΑΝΑ και ΚΕΘΕΑ). 3.2 ΚΑΘΟΛΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ Οι καθολικές παρεµβάσεις πρόληψης απευθύνονται σε οµάδες-στόχος (π.χ. µαθητές, γονείς, νέους / -ες, στρατευµένους, οµάδες της κοινότητας), χωρίς να έχουν ληφθεί υπόψη πιθανά χαρακτηριστικά (ψυχολογικά κοινωνικά κ.ά.) που θεωρούνται παράγοντες κινδύνου για µελλοντική χρήση ουσιών. ΠΗΓΗ: Παρέµβαση στη σχολική κοινότητα Η συµµετοχή όλων των µελών της σχολικής κοινότητας (µαθητών, εκπαιδευτικών και γονέων) σε παρεµβάσεις πρόληψης αποτελεί κύρια προτεραιότητα της πολιτικής της πρόληψης, καθώς και της φιλοσοφίας και των αρχών των παρεµβάσεων πρόληψης που υλοποιούνται στην Ελλάδα. Η πρόληψη σε µαθητές της Πρωτοβάθµιας και της ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης περιλαµβάνει παρεµβάσεις οι οποίες είτε υλοποιούνται στο πλαίσιο των Προγραµµάτων Αγωγής Υγείας του Υπουργείου Παιδείας είτε σχεδιάζονται και υλοποιούνται από φορείς πρόληψης σε συνεργασία µε τα σχολεία της περιοχής τους. 52
3 Παρεµβάσεις στο πλαίσιο της υλοποίησης των προγραµµάτων Αγωγής Υγείας του Υπουργείου Παιδείας ΤΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥΣ Η υλοποίηση των Προγραµµάτων Αγωγής Υγείας ξεκίνησε στη ευτεροβάθµια Εκπαίδευση κατά το σχολικό έτος , όταν δηµιουργήθηκε το Εθνικό ίκτυο Αγωγής Υγείας και επεκτάθηκε στην Πρωτοβάθµια Εκπαίδευση το σχολικό έτος Τα Προγράµµατα Αγωγής Υγείας περιλαµβάνουν ένα ευρύ φάσµα θεµατολογίας πέραν της πρόληψης της χρήσης παράνοµων και νόµιµων ουσιών (π.χ. διατροφή, διαφυλικές σχέσεις, σεξουαλικώς µεταδιδόµενα νοσήµατα, AIDS και Ηπατίτιδα Β, διαπροσωπικές σχέσεις / ψυχική υγεία, αντι- µετώπιση άγχους κ.ά.), έχουν διάρκεια από 2 έως 6 µήνες και υλοποιούνται από εκπαιδευτικούς εκτός ωρολογίου προγράµµατος στη ευτεροβάθµια Εκπαίδευση, ενώ στην Πρωτοβάθµια πραγµατοποιούνται στο πλαίσιο της Ευέλικτης Ζώνης ή εντάσσονται στις δραστηριότητες της απογευµατινής ζώνης του Ολοήµερου Σχολείου. Οι εκπαιδευτικοί που επιθυµούν να υλοποιήσουν ένα πρόγραµµα Αγωγής Υγείας συγκροτούν µια εθελοντική οµάδα µαθητών και επιλέγουν το θέµα. Στη συνέχεια προχωρούν στο σχεδιασµό του προγράµµατος σε συνεργασία µε τον υπεύθυνο Αγωγής Υγείας της τοπικής ιεύθυνσης Εκπαίδευσης και στην έγκρισή του από την αρµόδια διεύθυνση του Υπουργείου Παιδείας. Οι 70 υπεύθυνοι Αγωγής Υγείας για την Πρωτοβάθµια Εκπαίδευση και οι 70 υπεύθυνοι για τη ευτεροβάθµια Εκπαίδευση, που υπηρετούν στις 58 διευθύνσεις Πρωτοβάθµιας και στις 58 διευθύνσεις ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης, αντίστοιχα, έχουν την ευθύνη να παροτρύνουν την εκπαιδευτική κοινότητα να υλοποιήσει Προγράµµατα Αγωγής Υγείας, καθώς και να εξασφαλίσουν, να παρακολουθούν και να υποστηρίζουν την υλοποίηση του εγκεκρι- µένου προγράµµατος. Η συµµετοχή των εκπαιδευτικών είναι εθελοντική, ενώ παράλληλα υπάρχουν και κίνητρα για να αναλάβουν Προγράµµατα Αγωγής Υγείας, όπως η συµπλήρωση ωραρίου, η ωριαία αποζηµίωση και η αποζηµίωση λόγω υπερωριακής απασχόλησης. «Η εφαρµογή Προγραµµάτων Αγωγής Υγείας του Υπουργείου Παιδείας στα σχολεία έχει στόχο να συµβάλει το σχολείο µέσα από την ενεργητική και βιωµατική µάθηση στην αλλαγή στάσης και συµπεριφοράς των µαθητών / -τριών, µε σκοπό την ενίσχυση της υπευθυνότητας, της αυτοεκτίµησης, της αυτοπεποίθησης, της προσωπικότητας και της ικανότητας του µαθητή για υιοθέτηση θετικών τρόπων και στάσεων ζωής» ( Όσον αφορά το περιεχόµενο των Προγραµµάτων Αγωγής Υγείας µε θέµα την πρόληψη της χρήσης ναρκωτικών, σύµφωνα µε το Υπουργείο Παιδείας, η υλοποίησή τους βασίζεται στα παρακάτω εκπαιδευτικά υλικά, τα οποία είναι και τα κυριότερα εκπαιδευτικά υλικά για την εφαρµογή παρεµβάσεων πρόληψης στη σχολική κοινότητα που υπάρχουν στην Ελλάδα (για µια σύντοµη περιγραφή τους, βλ. ΕΚΤΕΠΝ 2008): Πρωτοβάθµια Εκπαίδευση Ο κήπος µε τις 11 γάτες (ΚΕΘΕΑ 1994) Παιχνίδια παιδιών (Levy και Metroz 2000) εξιότητες για παιδιά του ηµοτικού (ΚΕΘΕΑ 2003) ευτεροβάθµια Εκπαίδευση Στηρίζοµαι στα πόδια µου (Department of Education and Health, Matter dei Counselling Centre 1996) 53
4 Συζητήσεις εφήβων: Ψυχική υγεία ιαπροσωπικές σχέσεις Επικοινωνία (Κασαπίδου και Μαραγκίδη 2000) Αγωγή Υγείας: Ψυχική υγεία, διαπροσωπικές σχέσεις ετών (ΚΕΘΕΑ 2000) Επιπλέον, στο πλαίσιο της ενίσχυσης των Προγραµµάτων Αγωγής Υγείας, το Υπουργείο Παιδείας συνεργάζεται µε κυβερνητικούς και µη κυβερνητικούς φορείς που δραστηριοποιούνται στο χώρο της πρόληψης εξαρτησιογόνων ουσιών σε επίπεδο εκπαίδευσης και υποστήριξης των εκπαιδευτικών, καθώς επίσης και στην υλοποίηση των προγραµµάτων. Όσον αφορά αναλυτικά στοιχεία για τα Προγράµµατα Αγωγής Υγείας µε θέµα την πρόληψη της χρήσης ναρκωτικών που υλοποιήθηκαν κατά το σχολικό έτος , στα προγράµµατα αυτά συµµετείχαν συνολικά 701 εκπαιδευτικοί και µαθητές από 683 σχολεία της Πρωτοβάθµιας Εκπαίδευσης και 745 εκπαιδευτικοί και µαθητές από 735 σχολεία της ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης (Πίνακας 3.1). Πίνακας 3.1: Αναλυτικά στοιχεία σχετικά µε τις καθολικές παρεµβάσεις πρόληψης που υλοποιήθηκαν στα πλαίσια της Αγωγής Υγείας (Προγράµµατα Αγωγής Υγείας) µε θέµα την πρόληψη της χρήσης ναρκωτικών και απευθύνθηκαν σε µαθητές Πρωτοβάθµιας και ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης κατά το σχολικό έτος Αριθµός σχολικών Αριθµός Αριθµός µονάδων εκπαιδευτικών µαθητών Πρωτοβάθµια Εκπαίδευση ευτεροβάθµια Εκπαίδευση ΠΗΓΗ: ΕΚΤΕΠΝ 2009 (στοιχεία Υπουργείου Παιδείας). Σε σχέση µε το προηγούµενο σχολικό έτος ( ), η εφαρµογή Προγραµµάτων Αγωγής Υγείας το παρέµεινε στα ίδια περίπου επίπεδα µε µια µικρή ανοδική πορεία (Γράφηµα 3.1). Όπως φαίνεται από το Γράφηµα 3.1, εξαίρεση αποτελεί η συµµετοχή µαθητών Πρωτοβάθ- µιας Εκπαίδευσης, αφού σηµαντικά περισσότεροι µαθητές συµµετείχαν σε Προγράµµατα Αγωγής Υγείας το σχολικό έτος , µε το ποσοστό µεταβολής σε σχέση µε το προηγούµενο σχολικό έτος να είναι 66,6%, ενώ των µαθητών της ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης το αντίστοιχο ποσοστό µεταβολής να είναι 5,9%. Από την άλλη µεριά, στην Πρωτοβάθµια Εκπαίδευση το ενδιαφέρον των εκπαιδευτικών για παρεµβάσεις πρόληψης δεν φαίνεται να ακολουθεί εκείνο των µαθητών, δεδοµένου ότι το ποσοστό αύξησης του αριθµού των εκπαιδευτικών τα δύο τελευταία σχολικά έτη είναι 3,1%. Αντίστοιχα, ο αριθµός των σχολείων Πρωτοβάθµιας Εκπαίδευσης στα οποία υλοποιήθηκαν Προγράµµατα Αγωγής Υγείας κατά το σχολικό έτος παρέµεινε σταθερός σε σχέση µε το προηγούµενο σχολικό έτος, µε το ποσοστό µεταβολής να είναι 5,9%. Τα αντίστοιχα ποσοστά µεταβολής για τα Προγράµµατα Αγωγής Υγείας που υλοποιήθηκαν µε θέµα την πρόληψη της χρήσης ναρκωτικών στη ευτεροβάθµια Εκπαίδευση το σχολικό έτος σε σχέση µε το προηγούµενο σχολικό έτος είναι 2,3% για τη συµµετοχή των εκπαιδευτικών και 4,2% για τον αριθµό των σχολείων που υλοποίησαν τέτοια προγράµµατα. Έτσι, λαµβάνοντας υπόψη τόσο τη µεγάλη αύξηση των µαθητών Πρωτοβάθµιας Εκπαίδευσης που συµµετείχαν σε Προγράµµατα Αγωγής Υγείας µε θέµα την πρόληψη της χρήσης ναρκωτικών κατά το σχολικό έτος , όσο και το γεγονός ότι τα τελευταία τέσσερα σχολικά έτη περισσότεροι µαθητές ανά σχολική µονάδα αυτής της βαθµίδας συµµετείχαν σε τέτοια προγράµµατα σε 54
5 σχέση µε τη ευτεροβάθµια Εκπαίδευση (Γράφηµα 3.1), µπορούµε να συµπεράνουµε ότι η συµ- µετοχή των µαθητών Πρωτοβάθµιας Εκπαίδευσης σε παρεµβάσεις πρόληψης διευκολύνεται, δεδοµένου ότι τα Προγράµµατα Αγωγής Υγείας στην Πρωτοβάθµια Εκπαίδευση εντάσσονται είτε στο πλαίσιο της Ευέλικτης Ζώνης είτε στις δραστηριότητες του Ολοήµερου Σχολείου, ενώ στη ευτεροβάθµια Εκπαίδευση πραγµατοποιούνται εκτός ωρολογίου προγράµµατος. Γράφηµα 3.1: Αριθµός σχολικών µονάδων και αριθµός µαθητών Πρωτοβάθµιας και ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης που συµµετείχαν σε Προγράµµατα Αγωγής Υγείας µε θέµα την πρόληψη της χρήσης ναρκωτικών κατά τα σχολικά έτη έως και ΠΗΓΗ: ΕΚΤΕΠΝ 2009 (στοιχεία Υπουργείου Παιδείας). Γράφηµα 3.2: Συνολικός αριθµός σχολικών µονάδων Πρωτοβάθµιας και ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης που συµµετείχαν σε Προγράµµατα Αγωγής Υγείας και ποσοστά των Προγραµµάτων µε θέµα την πρόληψη της χρήσης ναρκωτικών και οινοπνευµατωδών, τα οποία πραγµατοποιήθηκαν κατά τα σχολικά έτη έως και Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, τα Προγράµµατα Αγωγής Υγείας περιλαµβάνουν ένα ευρύ φάσµα θε- µατολογίας. Από το σύνολο των σχολείων της Πρωτοβάθµιας Εκπαίδευσης που υλοποίησαν Προγράµµατα Αγωγής Υγείας το σχολικό έτος , το 16,9% υλοποίησε προγράµµατα µε θέµα την πρόληψη ναρκωτικών. Το αντίστοιχο ποσοστό για τη ευτεροβάθµια Εκπαίδευση ήταν 18,8% (Γράφηµα 3.2). ΠΗΓΗ: ΕΚΤΕΠΝ 2009 (στοιχεία Υπουργείου Παιδείας). 55
6 Παρεµβάσεις των φορέων πρόληψης Το Υπουργείο Παιδείας αναπτύσσει συνεργασίες µε τους κατά τόπους φορείς πρόληψης σε επίπεδο εκπαίδευσης και υποστήριξης των εκπαιδευτικών στην υλοποίηση Προγραµµάτων Αγωγής Υγείας, καθώς και στην υλοποίησή τους στα σχολεία. Συγκεκριµένα, οι φορείς πρόληψης πραγµατοποιούν: α. εκπαιδευτικά σεµινάρια για εκπαιδευτικούς και β. συναντήσεις εποπτικού χαρακτήρα για την υποστήριξη των εκπαιδευτικών που προχωρούν στην υλοποίηση τέτοιων προγραµµάτων. Οι φορείς πρόληψης υλοποιούν παρεµβάσεις στη µαθητική κοινότητα και πέραν της συµµετοχής τους στα Προγράµµατα Αγωγής Υγείας του Υπουργείου Παιδείας, ύστερα από συνεργασία µε σχολεία της περιοχής τους. Οι παρεµβάσεις αυτές υλοποιούνται µε την εθελοντική συµµετοχή των µαθητών και των εκπαιδευτικών και εφαρµόζονται είτε από τα ίδια τα στελέχη είτε από εκπαιδευµένους εκπαιδευτικούς µε την υποστήριξη των στελεχών πρόληψης. Για την υλοποίηση παρεµβάσεων πρόληψης στη σχολική κοινότητα, εκτός από τη χρήση των εκπαιδευτικών υλικών που παρουσιάζονται παραπάνω, αρκετά Κέντρα Πρόληψης ΟΚΑΝΑ / Τοπικής Αυτοδιοίκησης έχουν δηµιουργήσει δικά τους εκπαιδευτικά υλικά (βλ. ΕΚΤΕΠΝ 2008). Επιπροσθέτως, οι φορείς πρόληψης πραγµατοποιούν εκπαιδευτικά σεµινάρια για εκπαιδευτικούς, µε στόχο την ενηµέρωση και την ευαισθητοποίησή τους σε θέµατα πρόληψης και σε σχέση µε το ρόλο του σχολείου στην πρόληψη, έτσι ώστε οι αρχές της πρόληψης να ενσωµατωθούν στη σχολική ζωή. Κατά τη διάρκεια του 2008, σύµφωνα µε στοιχεία του ΟΚΑΝΑ, το Τµήµα Εφαρµογών Πρόληψης του ΟΚΑΝΑ πραγµατοποίησε βραχύχρονες δράσεις µε τη συµµετοχή µαθητών Πρωτοβάθ- µιας και ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης από 11 σχολεία Παρέµβαση στην οικογένεια Εκτός της σχολικής κοινότητας, οι γονείς αποτελούν µια ακόµη βασική οµάδα-στόχος για τις παρεµβάσεις πρόληψης στην Ελλάδα. Με στόχο την ανάδειξη και την ενίσχυση του ρόλου της οικογένειας, οι φορείς πρόληψης σχεδιάζουν και υλοποιούν δύο τύπου παρεµβάσεις: παρεµβάσεις ενηµέρωσης και ευαισθητοποίησης: ανοιχτές συναντήσεις για γονείς σε θέ- µατα πρόληψης και διαπαιδαγώγησης των παιδιών παρεµβάσεις εκπαίδευσης (οµάδες γονέων): οµάδες βιωµατικού συνήθως χαρακτήρα µε κυριότερους στόχους τη βελτίωση της επικοινωνίας µέσα στην οικογένεια και την υποστήριξη των γονέων στο ρόλο τους. Μετά την ολοκλήρωση ενός πρώτου κύκλου συναντήσεων πολλοί φορείς πρόληψης δίνουν τη δυνατότητα σε όσους γονείς ενδιαφέρονται να συνεχίσουν σε επαναληπτικό κύκλο εκπαίδευσης / εµβάθυνσης Παρεµβάσεις εκτός σχολικού πλαισίου σε νέους Οι νέοι αποτελούν τη βασική οµάδα-στόχος στις παρεµβάσεις πρόληψης τόσο εντός όσο και εκτός σχολικού πλαισίου. Έτσι, οι φορείς πρόληψης απευθύνονται σε παιδιά προεφηβικής και εφηβικής ηλικίας µε παρεµβάσεις που πραγµατοποιούνται εκτός σχολικού πλαισίου. Οι παρεµβάσεις αυτές αφορούν οµάδες βιωµατικού συνήθως χαρακτήρα, δηµιουργικές δραστηριότητες (π.χ. οµάδες θεάτρου, µουσικής, ζωγραφικής κτλ.), καθώς και βραχείες δράσεις ενηµέρωσης και ευαισθητοποίησης σε πλαίσια όπως κατασκηνώσεις, Σώµα Ελλήνων Προσκόπων κτλ. 56
7 3.2.4 Παρεµβάσεις στην κοινότητα Παρεµβάσεις σε οµάδες της κοινότητας Εκτός από τις παρεµβάσεις στη σχολική κοινότητα, σε γονείς και σε νέους, οι φορείς πρόληψης επεκτείνουν τις δράσεις τους και σε άλλες οµάδες της κοινότητας (π.χ. εθελοντές, Ένοπλες υνάµεις, Σώµατα Ασφαλείας). Βασικοί στόχοι στην προσέγγιση της κοινότητας είναι η ευαισθητοποίηση των τοπικών κοινωνιών, η συµµετοχή τους σε δραστηριότητες πρόληψης, καθώς και η συνεργασία των φορέων της τοπικής κοινότητας. Για µια συνοπτική περιγραφή του σκεπτικού αυτών των παρεµβάσεων και των οµάδων-στόχος, βλ. ΕΚΤΕΠΝ Επιπλέον, η ενηµέρωση, η ευαισθητοποίηση και η κινητοποίηση των οµάδων και φορέων των τοπικών κοινωνιών στη φιλοσοφία της πρόληψης επιδιώκεται µέσα από τη διοργάνωση ανοικτών συναντήσεων, ηµερίδων και οµιλιών, καθώς και µέσω της δηµιουργίας και διανοµής ενηµερωτικών φυλλαδίων τόσο του ΟΚΑΝΑ όσο και των Κέντρων Πρόληψης ΟΚΑΝΑ / Τοπικής Αυτοδιοίκησης και άλλων φορέων που δραστηριοποιούνται στην πρόληψη. ιαδίκτυο Στο πλαίσιο της ενηµέρωσης και της ευαισθητοποίησης της κοινότητας, οι φορείς από το χώρο των εξαρτήσεων χρησιµοποιούν και το διαδίκτυο προκειµένου να παρέχουν πληροφορίες για τις ουσίες, αλλά και για τις δοµές και τις υπηρεσίες πρόληψης και αντιµετώπισης της ουσιοεξάρτησης. Οι διαδικτυακοί τόποι των φορέων µείωσης της ζήτησης παρουσιάζονται αναλυτικά στα Παραρτήµατα Ι και ΙΙ. Επιπλέον, από το 2006 η Τηλεφωνική Γραµµή Ψυχολογικής Υποστήριξης ΚΕΘΕΑ ΙΘΑΚΗ παρέχει συµβουλευτική υποστήριξη και ενηµέρωση µέσω ηλεκτρονικού ταχυδροµείου. Τέλος, οι φορείς πρόληψης αξιοποιούν το διαδίκτυο µε τη δηµιουργία ηλεκτρονικών εφηµερίδων τόσο για την προώθηση των δράσεων που υλοποιούν όσο και για την επικοινωνία σχετικά µε θέµατα που αφορούν την πρόληψη (π.χ. ίαυλος, µηνιαίο ηλεκτρονικό δελτίο 23 Κέντρων Πρόληψης ΟΚΑΝΑ / Τοπικής Αυτοδιοίκησης και της Κίνησης ΠΡΟΤΑΣΗ, Πυξίδα στο διαδίκτυο, περιοδική ηλεκτρονική έκδοση του Κέντρου Πρόληψης της Εξάρτησης από Ναρκωτικά και Προαγωγής της Υγείας Βορειοδυτικού Τοµέα Νοµού Θεσσαλονίκης ΠΥΞΙ Α). Παρεµβάσεις σε χώρους εργασίας Ο χώρος εργασίας θα µπορούσε να αποτελέσει ένα πλαίσιο παρεµβάσεων πρόληψης και, γενικότερα, προαγωγής της υγείας. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, σχετικά στοιχεία υπάρχουν κυρίως από το πρόγραµµα «Euridice: Ideas and Proposals for Intervention on Drug Addiction in the Workplace», το οποίο αφορά την ανάπτυξη παρεµβάσεων πρόληψης σε εργασιακούς χώρους. Το πρόγραµµα υποστηρίζεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και συµµετέχουν σε αυτό 10 κράτη-µέλη. Από την Ελλάδα συµµετέχει ο ΟΚΑΝΑ. 57
8 3.3 ΕΠΙΚΕΝΤΡΩΜΕΝΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ Οι επικεντρωµένες παρεµβάσεις πρόληψης απευθύνονται σε οµάδες-στόχος οι οποίες θεωρούνται ευαίσθητες κοινωνικές οµάδες, δηλαδή τα µέλη τους διατρέχουν µεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν προβλήµατα εξάρτησης. Παραδείγµατα τέτοιων οµάδων θεωρούνται οι νέοι που έχουν εγκαταλείψει το σχολείο, παιδιά που οι γονείς τους έχουν προβλήµατα µε τη χρήση ουσιών, νέοι µε παραβατική συµπεριφορά, µετανάστες, πρόσφυγες, άνεργοι κ.ά. Οι παρεµβάσεις υλοποιούνται σε επίπεδο οµάδας, χωρίς να έχουν ληφθεί υπόψη επιπρόσθετοι ατοµικοί παράγοντες κινδύνου για µελλοντική χρήση ουσιών. ΠΗΓΗ: Τηλεφωνικές γραµµές Στην Ελλάδα λειτουργούν τρεις τηλεφωνικές γραµµές, οι οποίες παρέχουν ενηµέρωση για τις εξαρτησιογόνες ουσίες και τις υπάρχουσες δοµές που λειτουργούν στη χώρα, καθώς και συµβουλευτική για την κατά το δυνατόν αµεσότερη αντιµετώπιση της κρίσης και παραποµπή (Πίνακας 3.2). Πίνακας 3.2: Τηλεφωνικές γραµµές* Ανοικτή Γραµµή (Μονάδα Απεξάρτησης 18 ΑΝΩ του ΨΝΑ) Τηλεφωνική Γραµµή Ψυχολογικής Υποστήριξης ΚΕΘΕΑ ΙΘΑΚΗ 1145 Τηλεφωνική Γραµµή SOS (ΟΚΑΝΑ) 1031 * Οι τηλεφωνικές γραµµές παρουσιάζονται σύµφωνα µε τη χρονολογία ίδρυσής τους. ΠΗΓΗ: ΕΚΤΕΠΝ Κατά τη διάρκεια του 2008 υπολογίζεται ότι η Ανοικτή Γραµµή (Μονάδα Απεξάρτησης 18 ΑΝΩ του ΨΝΑ) δέχθηκε περίπου 900 κλήσεις. H Τηλεφωνική Γραµµή Ψυχολογικής Υποστήριξης ΚΕΘΕΑ ΙΘΑΚΗ δέχθηκε κλήσεις, από τις οποίες οι 363 ήταν από χρήστες. Το 2008 η Τηλεφωνική Γραµµή SOS 1031 του ΟΚΑΝΑ δέχθηκε συνολικά κλήσεις, από τις οποίες οι 739 (30,3%) αφορούσαν άτοµα που είχαν τηλεφωνήσει και στο παρελθόν. Σύµφωνα µε τα απολογιστικά στοιχεία της Τηλεφωνικής Γραµµής SOS για το έτος 2008, η πλειονότητα των κλήσεων (86,4%) αφορούσαν την ενηµέρωση σχετικά µε τις υπάρχουσες θεραπευτικές δοµές και τις θεραπευτικές δυνατότητες των χρηστών. Οι περισσότερες κλήσεις πραγµατοποιήθηκαν από το συγγενικό περιβάλλον των χρηστών (64,5%) και ακολουθούν οι κλήσεις από τους ίδιους τους χρήστες (19,1%). Όσον αφορά την περιοχή διαµονής των χρηστών που τηλεφώνησαν οι ίδιοι ή κάποιος άλλος επικοινώνησε γι αυτούς µε τη Γραµµή, η Αθήνα παραµένει στην πρώτη θέση (74,7% των κλήσεων), αλλά σηµαντικές είναι και οι κλήσεις από την υπόλοιπη Ελλάδα (20,6%). Το µεγαλύτερο ποσοστό των χρηστών που κάλεσαν οι ίδιοι ή κάποιος άλλος επικοινώνησε γι αυτούς µε τη Γραµµή είχαν σταθερή ή µερική απασχόληση (34,5%). Ωστόσο, σηµαντικό είναι και το ποσοστό των χρηστών που ήταν άνεργοι (31,7%). 58
9 3.3.1 Παρέµβαση σε νέους µε ιδιαίτερα χαρακτηριστικά Το Υπουργείο Παιδείας, οι φορείς πρόληψης, οι διάφορες εθελοντικές οργανώσεις και άλλοι φορείς οργανώνουν και πραγµατοποιούν επικεντρωµένες παρεµβάσεις µε σκοπό την προσέγγιση οµάδων νέων υψηλού κινδύνου, όπως για παράδειγµα µαθητές µε προβλήµατα συµπεριφοράς στο σχολείο ή και χαµηλή σχολική απόδοση, νέους µε ψυχοκοινωνικά προβλήµατα εκτός σχολικού πλαισίου, καθώς και νέους από πολιτισµικά διαφοροποιηµένες οµάδες. Το κυριότερο εκπαιδευτικό υλικό για την παροχή συµβουλευτικής και στήριξης σε νέους µε παρεκκλίνουσα συµπεριφορά που σχετίζεται µε την τοξικοεξάρτηση είναι το «Εκπαίδευση νέων µε παραβατική συµπεριφορά για την αντιµετώπιση της χρήσης ψυχοτρόπων ουσιών: Εκπαιδεύοντας τον Ίκαρο» (TACADE 2000), έκδοση του ΚΕΘΕΑ σε συνεργασία µε το βρετανικό οργανισµό TACADE. Όσον αφορά παρεµβάσεις στο πλαίσιο του σχολείου, όπως έχει αναφερθεί και σε προηγούµενες Ετήσιες Εκθέσεις του ΕΚΤΕΠΝ (βλ. ΕΚΤΕΠΝ 2005, 2006 και 2008), στο πλαίσιο του σχεδίου δράσης του Υπουργείου Παιδείας για την πρόληψη της χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών στη σχολική κοινότητα έχουν ιδρυθεί 60 Συµβουλευτικοί Σταθµοί Νέων (ΣΣΝ), οι οποίοι, σύµφωνα µε στοιχεία του Υπουργείου Παιδείας, είναι στο στάδιο της στελέχωσής τους. Από το 1996 το Υπουργείο Παιδείας, επιχειρώντας την προσέγγιση νέων από πολιτισµικά διαφοροποιηµένες οµάδες και την πρόληψη από τον ενδεχόµενο εκπαιδευτικό αποκλεισµό τους, έχει προβεί στη δηµιουργία διαπολιτισµικών σχολείων, τάξεων υποδοχής και φροντιστηριακών τµηµάτων για την εκµάθηση της ελληνικής γλώσσας και τη γενικότερη προετοιµασία τους για την ένταξη στο ελληνικό σχολικό σύστηµα. Όσον αφορά τα σχολεία διαπολιτισµικής εκπαίδευσης, λειτουργούν 26 σχολεία σε 6 νοµούς της χώρας. Τα 13 από αυτά είναι Πρωτοβάθµιας και τα υπόλοιπα 13 ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης ( Σχετικά µε τις τάξεις υποδοχής και τα φροντιστηριακά τµή- µατα, η φοίτηση σε αυτά µπορεί να διαρκεί από 1 έως και 3 έτη. Το πρόγραµµα των τάξεων υποδοχής ολοκληρώνεται σε δύο κύκλους, που εντάσσονται µέσα στο ωρολόγιο πρόγραµµα του σχολείου, ενώ η λειτουργία των φροντιστηριακών τµηµάτων πραγµατοποιείται εκτός σχολικού ωραρίου ( Επίσης, στο πλαίσιο της πρόληψης της εγκληµατικότητας, έχουν ιδρυθεί από το 1995 Εταιρείες Προστασίας Ανηλίκων (ΕΠΑ), οι οποίες υπάγονται στην αρµοδιότητα του Υπουργείου ικαιοσύνης, ιαφάνειας και Ανθρωπίνων ικαιωµάτων και ασχολούνται µε την πρόληψη της εγκληµατικότητας των ανηλίκων. Οι ΕΠΑ λειτουργούν στην έδρα κάθε πρωτοδικείου της χώρας. Επιπλέον, στο πλαίσιο του Υπουργείου ικαιοσύνης, ιαφάνειας και Ανθρωπίνων ικαιωµάτων έχουν ιδρυθεί από το 1976 οι Υπηρεσίες Επιµελητών Ανηλίκων των δικαστηρίων ανηλίκων στην έδρα κάθε πρωτοδικείου, όπου υπάρχει και δικαστήριο ανηλίκων, και εποπτεύονται από το δικαστή ανηλίκων. Οι υπηρεσίες αυτές αποτελούν τον κυριότερο φορέα εξω-ιδρυµατικής µεταχείρισης ανηλίκων που έχουν διαπράξει αξιόποινη πράξη ή βρίσκονται σε κίνδυνο να γίνουν δράστες ή θύµατα αξιόποινων πράξεων ( για µια συνοπτική περιγραφή των δοµών αυτών, βλ. ΕΚΤΕΠΝ 2008). ράσεις πρόληψης και έγκαιρης παρέµβασης νέων µε παραβατική συµπεριφορά προσφέρουν και φορείς από το χώρο των εξαρτήσεων. Επίσης, από το 1998 λειτουργεί ο Συµβουλευτικός Σταθ- µός Εφήβων Παραβατών στο ικαστήριο Ανηλίκων Αθηνών του Θεραπευτικού Προγράµµατος Ηµερήσιας Φροντίδας Εφήβων ΚΕΘΕΑ ΣΤΡΟΦΗ. Επίσης, το ΚΕΘΕΑ ΣΤΡΟΦΗ παρέχει από το 2004 συµβουλευτική σε εφήβους και νεαρούς ενήλικες χρήστες ναρκωτικών στο Ειδικό Κατάστηµα Κράτησης Νέων Αυλώνα. 59
10 3.3.2 Παρέµβαση στην οικογένεια µε ιδιαίτερα χαρακτηριστικά Οι φορείς πρόληψης, στο πλαίσιο της έµφασης που δίνουν στη σηµασία του ρόλου της οικογένειας στην πρόληψη, προσεγγίζουν και οικογένειες µε ιδιαίτερα χαρακτηριστικά Παρέµβαση σε χώρους διασκέδασης Με βάση στοιχεία του 2006, για την πρόληψη της χρήσης σε χώρους διασκέδασης γίνονται κάποιες αποσπασµατικές παρεµβάσεις και σε γενικές γραµµές οι δράσεις των φορέων πρόληψης στον τοµέα αυτόν περιορίζονται στη διανοµή ενηµερωτικών φυλλαδίων σχετικά µε την πρόληψη, τις επιπτώσεις στην υγεία από τη χρήση ουσιών κτλ. (βλ. ΕΚΤΕΠΝ 2004, 2005, 2006 και 2008). 3.4 ΕΝ Ε ΕΙΓΜΕΝΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ Οι ενδεδειγµένες παρεµβάσεις πρόληψης απευθύνονται σε άτοµα τα οποία έχουν εκδηλώσει προβλήµατα χρήσης ουσιών ή προβλήµατα συµπεριφοράς, ψυχολογικά και ψυχοκοινωνικά προβλήµατα που σχετίζονται µε τη χρήση ουσιών (π.χ. νέοι µε πειραµατική χρήση, νέοι µε προβλήµατα συµπεριφοράς, νέοι µε παραβατική συµπεριφορά, νέοι µε ψυχιατρικά προβλήµατα κ.ά.). Στόχοι είναι η έγκαιρη διάγνωση και παρέµβαση σε ατοµικό επίπεδο. ΠΗΓΗ: Όσον αφορά την υλοποίηση ενδεδειγµένων παρεµβάσεων πρόληψης στο σχολικό πλαίσιο, οι φορείς πρόληψης µετά από συνεργασία µε σχολεία της περιοχής τους παρέχουν υπηρεσίες συµβουλευτικής σε µαθητές κατόπιν αιτήµατός τους. Επιπλέον, στο πλαίσιο της προαγωγής της υγείας στη σχολική κοινότητα, το Υπουργείο Παιδείας έχει ιδρύσει τα Κέντρα ιαφοροδιάγνωσης ιάγνωσης και Υποστήριξης Ειδικών Εκπαιδευτικών Αναγκών (ΚΕ Υ), τα οποία παλαιότερα ονοµάζονταν Κέντρα ιάγνωσης, Αξιολόγησης και Υποστήριξης (Κ ΑΥ). Οι δοµές αυτές παρέχουν διάγνωση, αξιολόγηση και υποστήριξη σε µαθητές µε ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, καθώς και ενηµέρωση και ευαισθητοποίηση σε εκπαιδευτικούς, γονείς, αλλά και στην ευρύτερη κοινότητα. Παρεµβάσεις ενδεδειγµένης πρόληψης πραγµατοποιούν τα Κέντρα Πρόληψης ΟΚΑΝΑ / Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τα οποία ανταποκρίνονται σε αιτήµατα χρηστών και των οικογενειών τους, καθώς και ατόµων µε ψυχοκοινωνικά προβλήµατα που συνδέονται µε πιθανή χρήση ουσιών. Στο πλαίσιο αυτό παρέχουν συµβουλευτική και ψυχοκοινωνική υποστήριξη, καθώς και παραποµπή σε αντίστοιχη δοµή. Όσον αφορά την προσέγγιση και την έγκαιρη παρέµβαση εφήβων που κάνουν περιστασιακή χρήση ουσιών, οι αρµόδιες υπηρεσίες για εφήβους του ΟΚΑΝΑ, του ΚΕΘΕΑ και της Μονάδας Απεξάρτησης 18 ΑΝΩ του ΨΝΑ υλοποιούν ανάλογες δράσεις µε στόχο την παροχή ψυχοκοινωνικής υποστήριξης και εκπαίδευσης στους ίδιους και στις οικογένειές τους. 60
11 3.5 ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ «ΠΡΟΤΑΣΗ», ΤΟΥ ΤΟΜΕΑ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΤΟΥ ΚΕΘΕΑ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΤΟΥ Ι ΡΥΜΑΤΟΣ ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΣΤΗΡΙΞΗΣ «ΙΑΚΟΝΙΑ» ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΗΣ ΑΘΗΝΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗ ΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ 2008 Παρουσιάζονται στη συνέχεια στοιχεία για τις παρεµβάσεις της Κίνησης ΠΡΟΤΑΣΗ, του Τοµέα Πρόληψης του ΚΕΘΕΑ και του Κέντρου Πρόληψης του Ιδρύµατος Ψυχοκοινωνικής Αγωγής και Στήριξης ΙΑΚΟΝΙΑ της Αρχιεπισκοπής Αθηνών. Οι παραπάνω φορείς ανταποκρίθηκαν στο αίτηµα συµπλήρωσης των ερωτηµατολογίων του ΕΚΤΕΠΝ για τις δραστηριότητες που υλοποίησαν κατά τη διάρκεια του Η παρουσίαση των φορέων γίνεται σύµφωνα µε τη χρονολογία ίδρυσής τους Η Κίνηση ΠΡΟΤΑΣΗ για έναν άλλο τρόπο ζωής και οι δραστηριότητές της το 2008 Η ιστορία της ΠΡΟΤΑΣΗΣ άρχισε το [...] Η ΠΡΟΤΑΣΗ έχει πάρει τη µορφή της Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης (ΜΚΟ), στην οποία, σήµερα, συµµετέχει ένας σηµαντικός αριθµός ενεργών πολιτών της Πάτρας, οι οποίοι είτε ως µέλη είτε ως φίλοι είτε ως πολίτες αποδέκτες των υπηρεσιών, στηρίζουν και στηρίζονται από την ΠΡΟΤΑΣΗ. Τα µέλη της ΠΡΟΤΑΣΗΣ προέρχονται από όλες τις κοινωνικές οµάδες. Είναι πολίτες που αναγνωρίζουν την ευθύνη τους για την πρόληψη, εκπαιδεύονται και εκπαιδεύουν, στη συνέχεια, τους συµπολίτες τους, αξιοποιώντας, κυρίως, αυτό που οι ίδιοι είναι και τον τρόπο µε τον οποίο λειτουργούν στην κοινότητα. Είναι ο εναλλακτικός τρόπος ενός άλλου τρόπου ζωής, που αντιστρατεύεται την κουλτούρα χρήσης και συµβάλλει στη λειτουργία λειτουργικών συστηµάτων που βελτιώνουν την ποιότητα ζωής. [...] Γιατί η πρόληψη δεν προάγεται µε συµβουλές, αλλά είναι µια καθηµερινή παιδαγωγική πράξη που προκύπτει από τις βιωµατικές εµπειρίες των παιδιών από τη βρεφική έως την εφηβική ηλικία. ( Όλα τα νέα µέλη της Κίνησης ΠΡΟΤΑΣΗ εκπαιδεύονται στη φιλοσοφία της πρόληψης, καθώς και στο σχεδιασµό δράσεων πρόληψης, και στη συνέχεια υποστηρίζονται στην υλοποίησή τους. Κατά τη διάρκεια του 2008, είκοσι νέοι εθελοντές παρακολούθησαν το εκπαιδευτικό σεµινάριο για τα νέα µέλη τις Κίνησης ΠΡΟΤΑΣΗ. Παράλληλα, το 2008 δραστηριοποιήθηκαν ενεργά σε οµάδες εθελοντών 80 εθελοντές. Μέσα στο 2008 οµάδα εθελοντών εκπαιδευτικών της Κίνησης ΠΡΟΤΑΣΗ πραγµατοποίησε συναντήσεις ενηµέρωσης και ευαισθητοποίησης µε 55 µαθητές της ΣΤ τάξης από 3 δηµοτικά σχολεία µε στόχο τη διερεύνηση και τη διαχείριση αλλαγών στη ζωή των µαθητών κατά τη µετάβασή τους από το ηµοτικό στο Γυµνάσιο. Έγιναν επίσης ενηµερωτικές συναντήσεις µε µέλη Συλλόγων Γονέων και Κηδεµόνων σχολείων της Πάτρας µε τη συµµετοχή 150 ατόµων. Οι συναντήσεις γίνονται από εκπαιδευµένους εθελοντές γονείς και βασικός τους στόχος είναι η ευαισθητοποίηση των γονιών σε θέµατα που σχετίζονται µε την πρόληψη και το ρόλο του γονιού. Στο πλαίσιο της Κίνησης ΠΡΟΤΑΣΗ λειτουργεί από το 1993 και το Κέντρο ηµιουργικής Απασχόλησης (Κ Α) για παιδιά και εφήβους. Σκοπός λειτουργίας του Κ Α είναι «η παροχή ευκαιριών σε παιδιά και εφήβους, µέσω εναλλακτικών προτάσεων, να αξιοποιούν τον ελεύθερο χρόνο τους προς ουσιαστικό όφελος της ψυχαγωγίας τους, της προσωπικής τους ανάπτυξης, της δηµιουργι- 61
12 κής τους έκφρασης» ( Κατά τη διάρκεια του 2008, σε οµάδες δηµιουργικής απασχόλησης συµµετείχαν 55 παιδιά και νέοι. Επίσης, µέσα στο 2008 έγιναν διάφορες εκδηλώσεις, δηµιουργήθηκαν τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά µηνύµατα, έγιναν αφίσες, φυλλάδια ενηµερωτικά, γκράφιτι σε τοίχους και καρτ ποστάλ µε στόχο τη διάδοση των αρχών της πρόληψης των εξαρτησιογόνων ουσιών. Παράλληλα, συνεχίστηκε η έκδοση του περιοδικού Πρόσωπο. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά µε απολογιστικά στοιχεία της Κίνησης ΠΡΟΤΑΣΗ, επισκεφθείτε την ιστοσελίδα της, Ο Τοµέας Πρόληψης του ΚΕΘΕΑ και οι δραστηριότητές του το 2008 Τα προγράµµατα και οι δραστηριότητες πρόληψης του ΚΕΘΕΑ απευθύνονται σε εκπαιδευτικές κοινότητες όλων των βαθµίδων, την τοπική κοινωνία, την οικογένεια και οµάδες υψηλού κινδύνου για χρήση ουσιών. Συνδυάζουν στοιχεία από διαφορετικές επιστηµονικές προσεγγίσεις µε βασικό στόχο την ενίσχυση των προστατευτικών απέναντι στη χρήση ουσιών παραγόντων, [...] και την αντιστροφή ή την άµβλυνση των παραγόντων κινδύνου. [...] Αφορούν την πρόληψη όλων των µορφών χρήσης και στηρίζονται στην ενεργητική συµµετοχή και τη βιωµατικής µάθηση. (ΚΕΘΕΑ 2008) Στον Τοµέα Πρόληψης του ΚΕΘΕΑ λειτουργούν: 62 Τα Τµήµατα Πρωτοβάθµιας και ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης για την πρόληψη της χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών και την προαγωγή της ψυχοκοινωνικής υγείας, µε την εφαρ- µογή παρεµβάσεων στα µέλη της σχολικής κοινότητας (µαθητές, εκπαιδευτικοί, γονείς) των αντίστοιχων βαθµίδων. Παράλληλα, στόχο αποτελεί η δηµιουργία και η ενίσχυση ενός πλαισίου συνεργασίας και αλληλεπίδρασης µεταξύ των µελών της σχολικής κοινότητας. Η Κινητή Μονάδα Ενηµέρωσης ΠΗΓΑΣΟΣ, η οποία δραστηριοποιείται από το 1989 και διαθέτει ένα διώροφο, ειδικά διαµορφωµένο λεωφορείο, µε το οποίο κάνει βραχύχρονες παρεµβάσεις ενηµέρωσης και πρόληψης ανά την Ελλάδα. Οι αποστολές γίνονται πάντα ύστερα από αίτηµα και σε συνεργασία µε την Τοπική Αυτοδιοίκηση και άλλους κοινωνικούς φορείς. Η Μονάδα Πρόληψης ΙΚΑΡΟΣ δηµιουργήθηκε το 2004 και σχεδιάζει και υλοποιεί παρεµβάσεις επικεντρωµένης και ενδεδειγµένης πρόληψης. Απευθύνεται σε άτοµα, οµάδες και πληθυσµούς που διατρέχουν µεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν παραβατικές µορφές συµπεριφοράς και να καταφύγουν στη χρήση εξαρτητικών ουσιών. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά µε τον Τοµέα Πρόληψης του ΚΕΘΕΑ επισκεφθείτε επίσης και την ιστοσελίδα του Παρακάτω παρουσιάζονται συνοπτικά οι κυριότερες δραστηριότητες του Τοµέα Πρόληψης του ΚΕΘΕΑ κατά το έτος Όσον αφορά τη σχολική κοινότητα, κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους , ο Τοµέας Πρόληψης του ΚΕΘΕΑ πραγµατοποίησε ενηµερωτικά και εκπαιδευτικά σεµινάρια, καθώς και ανατροφοδοτικές συναντήσεις µε τη συµµετοχή 381 εκπαιδευτικών Πρωτοβάθµιας και ευτεροβάθ- µιας Εκπαίδευσης. Επιπλέον, κατά το σχολικό έτος υλοποιήθηκαν βραχύχρονες εκπαιδευτικές παρεµβάσεις µε τη συµµετοχή 180 µαθητών Πρωτοβάθµιας Εκπαίδευσης, ενηµερωτικές συναντήσεις µε µαθητές ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης, καθώς και οµάδες βιωµατικού χαρακτήρα µε 60 µαθητές της ίδιας βαθµίδας. Επίσης, το σχολικό έτος υλοποιήθηκε η παρέµβαση επικεντρωµένης πρόληψης «Υποστηρίζοντας το παιδί κατά το µεταβατικό στάδιο από το ηµοτικό στο Γυµνάσιο», µε παράλληλο στόχο την πρόληψη της σχολικής
13 διαρροής και την παραβατικότητα σε νεαρούς εφήβους. Στην παρέµβαση συµµετείχαν 27 µαθητές και ένας εκπαιδευτικός από ένα σχολείο της Αθήνας, ενώ παράλληλα προσεγγίστηκαν οι γονείς των παιδιών (για περισσότερες πληροφορίες, βλ. ΚΕΘΕΑ 2008). Επίσης, για την έγκαιρη παρέµβαση σε µαθητές µε προβλήµατα χρήσης, ο Τοµέας Πρόληψης του ΚΕΘΕΑ πραγµατοποίησε εκπαιδευτικό σεµινάριο µε τη συµµετοχή 81 στελεχών των ΣΣΝ του Υπουργείου Παιδείας. Στο πλαίσιο της πολύχρονης συνεργασίας του Τοµέα Πρόληψης του ΚΕΘΕΑ µε τον ΟΑΕ, κατά τη διάρκεια του 2008 πραγµατοποιήθηκαν ενηµερωτικά και εκπαιδευτικά σεµινάρια, καθώς και ανατροφοδοτικές συναντήσεις µε τη συµµετοχή 87 καθηγητών σχολών µαθητείας του ΟΑΕ. Το 2008 λειτούργησαν τρεις Συµβουλευτικοί Σταθµοί στις σχολές µαθητείας στο Ηράκλειο Αττικής, στο Μοσχάτο και στο Αιγάλεω, όπου πραγµατοποιήθηκαν ατοµικές και οµαδικές συναντήσεις µε τη συµµετοχή 64 µαθητών. Όσον αφορά τη µετα- ευτεροβάθµια και Τριτοβάθµια Εκπαίδευση, πραγµατοποιήθηκαν ενηµερωτικές συναντήσεις µε 325 µαθητές ΙΕΚ, καθώς και επιµορφωτικά εργαστήρια µε 33 φοιτητές Τριτοβάθµιας Εκπαίδευσης. Κατά τη διάρκεια του 2008, στις σχολές γονέων που διοργάνωσε ο Τοµέας Πρόληψης του ΚΕΘΕΑ συµµετείχαν 116 άτοµα. Επιπλέον, το 2008 πραγµατοποιήθηκε εκπαιδευτικό σεµινάριο για το προσωπικό της Στέγης Νέων στο Βόλο του Υπουργείου ικαιοσύνης, ιαφάνειας και Ανθρωπίνων ικαιωµάτων, όπου φιλοξενούνται ανήλικοι παραβάτες σύµφωνα µε απόφαση δικαστικών αρχών, καθώς και για το προσωπικό της Στέγης Νέων των Παιδικών Χωριών SOS. Επίσης, ο Τοµέας Πρόληψης του ΚΕΘΕΑ παρείχε ενηµέρωση / ευαισθητοποίηση και συµβουλευτική σε 13 παιδιά του Ιδρύµατος Εκπαίδευσης Κωφών και Βαρήκοων Ελλάδας. Επίσης, πραγµατοποιήθηκαν ατοµικές συναντήσεις µε χρήστες και συγγενείς χρηστών µε 225 άτοµα. Όσον αφορά την Κινητή Μονάδα Ενηµέρωσης ΠΗΓΑΣΟΣ, κατά τη διάρκεια του 2008 πραγµατοποίησε τις παρακάτω δράσεις: ενηµερωτικές συναντήσεις µε 138 εκπαιδευτικούς ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης της Αττικής ενηµερωτικές συναντήσεις µε µέλη συλλόγων γονέων και κηδεµόνων σχολείων Πρωτοβάθµιας και ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης µε τη συµµετοχή 402 ατόµων βιωµατικά εργαστήρια µε τη συµµετοχή 127 σπουδαστών ΤΕΕ του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Πολιτικής ενηµερωτικές συναντήσεις µε µαθητές και µε 36 καθηγητές σχολών µαθητείας του ΟΑΕ ενηµερωτικές συναντήσεις µε τη συµµετοχή 644 φοιτητών ΤΕΙ και ΑΕΙ, και βιωµατικά εργαστήρια µε 60 φοιτητές παρεµβάσεις εκτός σχολικού πλαισίου για νέους µε τη συµµετοχή 38 νέων 14 έως 17 ετών. Επιπλέον, ο ΠΗΓΑΣΟΣ συµµετείχε σε δύο φεστιβάλ νέων παρεµβάσεις σε διάφορες οµάδες των τοπικών κοινοτήτων και διαφόρων επαγγελµατικών κατηγοριών (π.χ. στελέχη Σωµάτων Ασφαλείας και Ενόπλων υνάµεων, µέλη και προπονητές αθλητικών σωµατείων, ιερείς, ΜΜΕ, επαγγελµατίες υγείας) µε τη συµµετοχή ατόµων 63
14 3.5.3 Το Κέντρο Πρόληψης του Ιδρύµατος Ψυχοκοινωνικής Αγωγής και Στήριξης ΙΑΚΟΝΙΑ (Αρχιεπισκοπής Αθηνών) και οι δραστηριότητές του το 2008 Το Κέντρο Πρόληψης του Ιδρύµατος Ψυχοκοινωνικής Αγωγής και Στήριξης ΙΑΚΟΝΙΑ της Αρχιεπισκοπής Αθηνών λειτουργεί από το 2002 και εφαρµόζει δράσεις και παρεµβάσεις µε σκοπό «την προώθηση υγιών τρόπων ζωής, µακριά από τη χρήση ψυχοδραστικών ουσιών, τη δηµιουργία πυρήνων πρόληψης σε φορείς που ασχολούνται άµεσα µε τους νέους και την ευαισθητοποίηση, γενικότερα, της κοινότητας, µε κέντρο την κάθε ενορία. [...] Το προσωπικό του Κέντρου προέρχεται από το χώρο των επαγγελµάτων ψυχικής υγείας και κοινωνικών επιστηµών και έχει λάβει επιπλέον ειδική εκπαίδευση σε θέµατα ουσιοεξάρτησης από το ΚΕΘΕΑ. ( Κατά τη διάρκεια του 2008, σε οµάδες εκπαίδευσης γονέων που διοργάνωσε το Κέντρο Πρόληψης συµµετείχαν 55 γονείς, από τους οποίους οι 40 είχαν λάβει µέρος και σε ανάλογες δράσεις στο παρελθόν και κατόπιν αιτήµατός τους συνεχίστηκε η συµµετοχή τους σε επαναληπτικό κύκλο εκπαίδευσης. Επιπλέον, το 2008 υλοποιήθηκαν εκπαιδευτικά σεµινάρια για κατηχητές και στελέχη που εργάζονται εθελοντικά στις ενορίες της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών µε τη συµµετοχή 30 ατόµων. Επίσης, πραγ- µατοποιήθηκαν δράσεις ενηµέρωσης / ευαισθητοποίησης σε 80 ιερείς της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών. 3.6 ΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ ΠΡΟΛΗΨΗΣ Εκπαίδευση στελεχών πρόληψης Μετά την αναστολή λειτουργίας του Κέντρου Εκπαίδευσης για την Πρόληψη της Χρήσης Ναρκωτικών και την Προαγωγή της Υγείας (βλ. ΕΚΤΕΠΝ 2008), για την επιστηµονική κατάρτιση και επι- µόρφωση των στελεχών πρόληψης ο ΟΚΑΝΑ συνεργάζεται µε το ΚΕΘΕΑ, καθώς επίσης εγκρίνει τη συµµετοχή στελεχών πρόληψης σε συνέδρια, ηµερίδες, σεµινάρια, βιωµατικά εργαστήρια, επιστηµονικά συµπόσια και συναντήσεις, που σχετίζονται άµεσα µε το αντικείµενο της πρόληψης και της προαγωγής της ψυχικής υγείας. Κατά τη διάρκεια του 2008, το ΚΕΘΕΑ παρείχε ατοµική συµβουλευτική και εποπτεία σε στελέχη ενός Κέντρου Πρόληψης ΟΚΑΝΑ / Τοπικής Αυτοδιοίκησης σχετικά µε το σχεδιασµό υλοποίησης εργαστηρίου µε θέµα «υναµική της οµάδας: ουλεύοντας µε οµάδες στο χώρο του σχολείου». Επιπλέον, οι φορείς πρόληψης θεωρούν ιδιαίτερα σηµαντική τη δικτύωση και την ανάπτυξη πλαισίου συνεργασίας µεταξύ τους, γι αυτό και επιδιώκουν τη συστηµατική επικοινωνία, µε στόχο την ανταλλαγή εµπειριών, την κοινή αντιµετώπιση δυσχερειών και αναγκών, καθώς και την ανάπτυξη κοινών δράσεων. Στο πλαίσιο αυτό, εκτός από το Πανελλαδικό ίκτυο Φορέων Πρόληψης, έχουν δηµιουργηθεί περιφερειακά τοπικά δίκτυα Κέντρων Πρόληψης ΟΚΑΝΑ / Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τα οποία επιδιώκουν την ανάπτυξη µιας στενής συνεργασίας. 64
15 3.6.2 Αξιολόγηση παρεµβάσεων πρόληψης Με βάση στοιχεία του 2006, στην πλειονότητα των παρεµβάσεων η αξιολόγηση βασίζεται σε αυτοσχέδια ερωτηµατολόγια των φορέων για τους συµµετέχοντες, καθώς και σε παρατηρήσεις των ίδιων των στελεχών, στοιχεία τα οποία αφορούν κυρίως την έκταση και την αποδοχή της παρέµβασης και όχι την επίτευξη των στόχων της (βλ. ΕΚΤΕΠΝ 2008) Προϋποθέσεις και κριτήρια λειτουργίας φορέων πρόληψης Όπως έχει ήδη αναφερθεί σε προηγούµενες Εκθέσεις του ΕΚΤΕΠΝ (βλ. ΕΚΤΕΠΝ 2008), ενιαίες προϋποθέσεις και κριτήρια για την ανάπτυξη παρεµβάσεων πρόληψης από φορείς δεν υπάρχουν. Ωστόσο, υπάρχουν προδιαγραφές και ένα πλαίσιο λειτουργίας των Κέντρων Πρόληψης ΟΚΑΝΑ / Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τα οποία συνοψίζονται στον Πίνακα 3.3. Πίνακας 3.3: Προδιαγραφές και κριτήρια λειτουργίας Κέντρων Πρόληψης ΟΚΑΝΑ / Τοπικής Αυτοδιοίκησης Προδιαγραφές ΠΗΓΗ: ΕΚΤΕΠΝ 2009 (στοιχεία ΟΚΑΝΑ) Έρευνα Κριτήρια Στελέχωση ιαµόρφωση προδιαγραφών στελέχωσης κέντρων Κέντρων Πρόληψης πρόληψης Αποδοχή και εφαρµογή τους από τα διοικητικά συµβούλια των Κέντρων Πρόληψης Όλα τα υποψήφια στελέχη Κέντρων Πρόληψης περνούν από µια επιτροπή προσλήψεων, στην οποία συµµετέχει και ο ΟΚΑΝΑ Σχεδιασµός Κατάρτιση τριετούς επιστηµονικού προγράµµατος σε συνεργασία µε τον ΟΚΑΝΑ. Τα τριετή επιστηµονικά προγράµµατα των Κέντρων Πρόληψης εγκρίνονται από την αρµόδια Επιτροπή Αξιολόγησης, καθώς και από το ιοικητικό Συµβούλιο του ΟΚΑΝΑ Αξιολόγηση και Αξιολόγηση τριετών επιστηµονικών προγραµµάτων παρακολούθηση Κατάρτιση εξαµηνιαίων επιστηµονικών απολογισµών δράσεων των Κέντρων Πρόληψης και αποστολή τους στο Τµήµα Εφαρµογών Πρόληψης ΟΚΑΝΑ Τακτικές συναντήσεις µε επιστηµονικές οµάδες και διοικητικά συµβούλια των Κέντρων Πρόληψης Η υλοποίηση ερευνητικών προγραµµάτων τόσο σε ευρωπαϊκό όσο σε εθνικό επίπεδο συµβάλλει αδιαµφισβήτητα στην ανάπτυξη αποτελεσµατικών προσεγγίσεων και µεθοδολογιών, καθώς και στη βελτίωση των παρεµβάσεων που υλοποιούνται. Στο πλαίσιο αυτό, αρκετοί φορείς πρόληψης συµµετέχουν σε ευρωπαϊκά προγράµµατα. Ενδεικτικά αναφέρονται κάποιοι ελληνικοί φορείς πρόληψης που συµµετέχουν σε ευρωπαϊκά προγράµµατα στην προηγούµενη Ετήσια Έκθεση του ΕΚΤΕΠΝ 2006 (2008). 65
16 3.7 ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΗ ΚΥΡΙΑ ΣΗΜΕΙΑ Η πρόληψη της ουσιοεξάρτησης στην Ελλάδα υλοποιείται κυρίως από το πανελλαδικό δίκτυο των 71 Κέντρων Πρόληψης ΟΚΑΝΑ / Τοπικής Αυτοδιοίκησης, από το Υπουργείο Παιδείας, στο πλαίσιο της υλοποίησης των Προγραµµάτων Αγωγής Υγείας σε σχολεία της Πρωτοβάθµιας και της ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης, καθώς και από άλλους κυβερνητικούς ή µη κυβερνητικούς φορείς από το χώρο των εξαρτήσεων, της υγείας κτλ. Στοιχεία σχετικά µε τις παρεµβάσεις πρόληψης που υλοποιούνται στη χώρα προέρχονται κυρίως από το σύστηµα παρακολούθησης του ΕΚΤΕΠΝ. Ωστόσο, η παρούσα Έκθεση δεν περιλαµβάνει στοιχεία για τις παρεµβάσεις πρόληψης που υλοποιήθηκαν κατά το 2008 από τα Κέντρα Πρόληψης ΟΚΑΝΑ / Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αφού η η Γενική Συνέλευση του Σωµατείου Εργαζοµένων στα Κέντρα αυτά αποφάσισε να µην σταλούν στο ΕΚΤΕΠΝ τα στοιχεία τού έργου τους για το 2008, σε µια προσπάθεια άσκησης πίεσης προς τους αρµόδιους φορείς για την επίλυση οικονοµικών και θεσµικών προβληµάτων τους. Τελευταία διαθέσιµα στοιχεία των παρεµβάσεων πρόληψης των Κέντρων Πρόληψης ΟΚΑΝΑ / Τοπικής Αυτοδιοίκησης αφορούν το έτος 2006 και παρουσιάζονται στην Ετήσια Έκθεση του ΕΚΤΕΠΝ Έτσι, στην παρούσα Έκθεση παρουσιάζονται αναλυτικά στοιχεία σχετικά µε τα Προγράµµατα Αγωγής Υγείας του Υπουργείου Παιδείας, στοιχεία του ΟΚΑΝΑ για νέες εξελίξεις σχετικά µε την πρόληψη στην Ελλάδα σε κεντρικό επίπεδο, κι επίσης γίνεται µια συνοπτική παρουσίαση των δραστηριοτήτων των τριών φορέων, οι οποίοι ανταποκρίθηκαν στο αίτηµα συµπλήρωσης των ερωτηµατολογίων του ΕΚΤΕΠΝ: Κίνηση ΠΡΟΤΑΣΗ για έναν άλλο τρόπο ζωής, Τοµέας Πρόληψης του ΚΕΘΕΑ και Κέντρο Πρόληψης του Ιδρύµατος Ψυχοκοινωνικής Αγωγής και Στήριξης ΙΑΚΟΝΙΑ της Αρχιεπισκοπής Αθηνών. Επιπλέον, παρουσιάζονται πρόσφατα στοιχεία των τριών τηλεφωνικών γραµµών (Μονάδα Απεξάρτησης 18 ΑΝΩ ΨΝΑ, ΟΚΑΝΑ και ΚΕΘΕΑ). Όσον αφορά τα Προγράµµατα Αγωγής Υγείας µε θέµα την πρόληψη της χρήσης ναρκωτικών, παρατηρείται ότι η συµµετοχή των µαθητών Πρωτοβάθµιας Εκπαίδευσης είναι µεγαλύτερη, δεδο- µένου ότι τα Προγράµµατα Αγωγής Υγείας, το βασικό πλαίσιο υλοποίησης παρεµβάσεων πρόληψης, εντάσσονται είτε στο πλαίσιο της Ευέλικτης Ζώνης είτε στις δραστηριότητες του Ολοή- µερου Σχολείου, ενώ, αντίθετα, στη ευτεροβάθµια Εκπαίδευση πραγµατοποιούνται εκτός ωρολογίου προγράµµατος. ΙΟΥΛΙΑ ΜΠΑΦΗ, ΕΛΙΖΑ ΓΙΑΚΟΥΜΑΤΟΥ 66
ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. Το Κέντρο Πρόληψης «ΦΑΕΘΩΝ» των δήµων Ιλίου, Πετρούπολης, Καµατερού, Αγίων Αναργύρων σε συνεργασία µε τον Οργανισµό κατά των Ναρκωτικών,
ΙΛΙΟΝ,16/09/2009 ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Το Κέντρο Πρόληψης «ΦΑΕΘΩΝ» των δήµων Ιλίου, Πετρούπολης, Καµατερού, Αγίων Αναργύρων σε συνεργασία µε τον Οργανισµό κατά των Ναρκωτικών, ΟΚΑΝΑ, συνεχίζει τις δράσεις στη τοπική
Διαβάστε περισσότεραΠΡΟΛΗΨΗ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΚΑΙ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ
3. ΠΡΟΛΗΨΗ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΚΑΙ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ 3. ΠΡΟΛΗΨΗ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΚΑΙ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ 3.1 ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΚΑΙ ΝΕΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ Κατά τη διάρκεια του 2010, στο πλαίσιο της συνεργασίας του ΟΚΑΝΑ με το Υπουργείο Παιδείας,
Διαβάστε περισσότεραΡΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΓΟΝΕΙΣ. Αποδέκτες ~ 670 γονείς ~ 1300 παιδιά
ΚΕΝΤΡΟ ΠΡΟΛΗΨΗΣ «ΙΚΤΥΟ ΑΛΦΑ» ΡΑΣΕΙΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΡΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΓΟΝΕΙΣ. Αποδέκτες ~ 670 γονείς ~ 1300 παιδιά ΟΜΑ ΕΣ ΓΟΝΕΩΝ ( ιάρκεια κάθε Οµάδας: 8-10 δίωρες εβδοµαδιαίες συναντήσεις)
Διαβάστε περισσότερα(4 συναντήσεις για την ολοκλήρωση της Οµάδας που ξεκίνησε το προηγούµενο
ΚΕΝΤΡΟ ΠΡΟΛΗΨΗΣ «ΙΚΤΥΟ ΑΛΦΑ» ΡΑΣΕΙΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2006 ΡΑΣΕΙΙΣ ΓΙΙΑ ΓΟΝΕΙΙΣ.. Αποδέκττεςς ~500 γονείίςς = 1000 παιδιιά ΟΜΑ ΕΣ ΓΟΝΕΩΝ µε παιδιά προσχολικής, παιδικής και εφηβικής ηλικίας.
Διαβάστε περισσότεραΟµάδα Γονέων µε παιδιά στην εφηβεία στο ήµο Ελευθερίου-Κορδελιού.
ΚΕΝΤΡΟ ΠΡΟΛΗΨΗΣ «ΙΚΤΥΟ ΑΛΦΑ» ΡΑΣΕΙΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2005 ΡΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΓΟΝΕΙΣ.. Αποδέκτες ~ 400 γονείίς = 800 παιιδιιά ΟΜΑ ΕΣ ΓΟΝΕΩΝ µε θέµατα «Επικοινωνία στην οικογένεια» ή «Γονέας και Έφηβος»
Διαβάστε περισσότεραΓενικά. Ερευνητικοί στόχοι. Μεθοδολογία. Νοέµβριος 2012
Νοέµβριος 2012 Γενικά H έρευνα πεδίου για την αξιολόγηση των στάσεων, συµπεριφορών, γνώσεων και πρακτικών που αφορούν την τοξικοεξάρτηση ανηλίκων αποτελεί µέρος συνολικότερης µελέτης του ΚΕΘΕΑ, η οποία
Διαβάστε περισσότεραΚΕΝΤΡΟ ΠΡΟΛΗΨΗΣ «ΙΚΤΥΟ ΑΛΦΑ»
ΚΕΝΤΡΟ ΠΡΟΛΗΨΗΣ «ΙΚΤΥΟ ΑΛΦΑ» ΡΑΣΕΙΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2007 ΡΑΣΕΙΙΣ ΓΙΙΑ ΓΟΝΕΙΙΣ.. Αποδέκττεςς ~300 γονείίςς = 600 παιιδιιά ΟΜΑ ΕΣ ΓΟΝΕΩΝ ( ιάρκεια κάθε Οµάδας: 7-10 δίωρες εβδοµαδιαίες συναντήσεις).
Διαβάστε περισσότεραίκτυο Πρόληψης στη Σχολική Κοινότητα
Σχέδιο Λειτουργίας και ράσεων ίκτυο Πρόληψης στη Σχολική Κοινότητα Με πρωτοβουλία του ήµου Καρδίτσας Υπό την Αιγίδα της Περιφερειακής /νσης Εκπαίδευσης Θεσσαλίας Συντονιστές ικτύου: Παρατηρητήριο Πρόληψης
Διαβάστε περισσότεραΘεματική Εβδομάδα «Σώμα και Ταυτότητα»
Θεματική Εβδομάδα 2016-17 «Σώμα και Ταυτότητα» Υλοποίηση στο Γυμνάσιο Θεματικής Εβδομάδας Ενημέρωσης και Ευαισθητοποίησης σε ζητήματα Διατροφής, Εθισμού-Εξαρτήσεων και Έμφυλων Ταυτοτήτων 1 Ενίσχυση της
Διαβάστε περισσότεραΟ ΗΓΙΕΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ Α ΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ
Ο ΗΓΙΕΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ Α ΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ Στο πλαίσιο της Αξιολόγησης του Επιχειρησιακού Προγράµµατος «Εκπαίδευση και ια Βίου Μάθηση» που χρηµατοδοτείται από το ΕΣΠΑ 2007-2013, εκπονείται
Διαβάστε περισσότεραΜαρία Πρίφτη, Ψυχολόγος MSc, Προϊσταμένη Τμήματος Προστασίας Οικογένειας, Παιδιού, Νεολαίας και Παιδείας, Διεύθυνση Κοινωνικής Πολιτικής
Μαρία Πρίφτη, Ψυχολόγος MSc, Προϊσταμένη Τμήματος Προστασίας Οικογένειας, Παιδιού, Νεολαίας και Παιδείας, Διεύθυνση Κοινωνικής Πολιτικής Διεξάγει κοινωνικές έρευνες Σχεδιάζει και μεριμνά για την εφαρμογή
Διαβάστε περισσότεραΤI ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΤΟΥ ΚΕΘΕΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ; ΠΩΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΝΤΑΙ; ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝ; ΜΠΟΡΕΙ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥΣ ΝΑ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΕΙ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ;
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΤΟΥ ΚΕΘΕΑ ΤI ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ; ΠΩΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΝΤΑΙ; ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝ; ΜΠΟΡΕΙ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥΣ ΝΑ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΕΙ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ; Η ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΟΥΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΩΘΗΣΕΙ ΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΣΤΗ ΧΡΗΣΗ; ΤI ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ
Διαβάστε περισσότεραΡΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΓΟΝΕΙΣ. Αποδέκτες ~ 450 γονείς ~ 650 παιδιά
ΚΕΝΤΡΟ ΠΡΟΛΗΨΗΣ «ΙΚΤΥΟ ΑΛΦΑ» ΡΑΣΕΙΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2012 ΡΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΓΟΝΕΙΣ. Αποδέκτες ~ 450 γονείς ~ 650 παιδιά ΟΜΑ ΕΣ ΓΟΝΕΩΝ ( ιάρκεια κάθε Οµάδας: 8 δίωρες εβδοµαδιαίες συναντήσεις). Οµάδα
Διαβάστε περισσότεραΠυξιδίσματα: Ένα καινοτόμο πρόγραμμα πρόληψης και αγωγής υγείας για τους βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς
Πυξιδίσματα: Ένα καινοτόμο πρόγραμμα πρόληψης και αγωγής υγείας για τους βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς των Α.Πορτσέλη, Μ. Κυριακίδου Η παρούσα εισήγηση αφορά στην παρουσίαση ενός καινοτόμου προγράμματος
Διαβάστε περισσότεραα) προσαρµογή της διδασκαλίας βάσει του Εξατοµικευµένου Εκπαιδευτικού Προγράµµατος (ΕΕΠ) του µαθητή που σχεδιάζεται αξιολογείται και τροποποιείται
Αριθ. 102357/Γ6 Ένταξη, φοίτηση και αποφοίτηση των ατόµων µε ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες σε όλους τους τύπους των σχολείων Ειδικής Αγωγής και τα Τµήµατα Ένταξης. Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ
Διαβάστε περισσότερα«Η απασχόληση Ψυχολόγων και Παιδαγωγών στις δράσεις της Ιατρικής Παρέμβασης»
«Η απασχόληση Ψυχολόγων και Παιδαγωγών στις δράσεις της Ιατρικής Παρέμβασης» ΙΑΤΡΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ Η Ιατρική Παρέμβαση (Medical Intervention -Med.In) είναι μια Ελληνική ιατρική οργάνωση αρωγής με δράσεις εντός
Διαβάστε περισσότερατου ΚΕΘΕΑ εγγράφονται σε δηµόσια σχολεία ως κατ οίκον διδαχθέντες, για να συµµετάσχουν στις προαγωγικές ή απολυτήριες εξετάσεις. Ακόµη, όλες σχεδόν
Εκδοτικό σηµείωµα Στη φιλοσοφία και πρακτική του Κέντρου Θεραπείας Εξαρτηµένων Ατόµων η εκπαίδευση αποτελεί κεντρικό άξονα της θεραπευτικής του προσέγγισης και της λειτουργίας του. Το προσερχόµενο στη
Διαβάστε περισσότεραΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΚΕΣΥΠ ΝΟΜΟΥ ΞΑΝΘΗΣ. ΟΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ
ΚΕΣΥΠ: Χατζησταύρου 8, 67100 Ξάνθη Τηλ:25410-64320, 66200, fax: 64320 Mail: kesyp@dide.xan.sch.gr Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΚΕΣΥΠ ΝΟΜΟΥ ΞΑΝΘΗΣ. ΟΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΗ ΟΜΗ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΣ
Διαβάστε περισσότεραΗ Αξιολογηση του Εκπαιδευτικού Έργου- Διαδικασία Αυτοαξιολόγησης στη σχολική μονάδα
ΥΠΑΙΘΠΑ / ΙΕΠ ΕΡΓΟ : Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου της σχολικής μονάδας: Διαδικασία Αυτοαξιολόγησης (ΑΕΕ) Η Αξιολογηση του Εκπαιδευτικού Έργου- Διαδικασία Αυτοαξιολόγησης στη σχολική μονάδα Ιανουάριος
Διαβάστε περισσότερα. ΣΤΑΘΜΟΣ ΦΡΟΝΤΙ ΑΣ ΕΞΑΡΤΗΜΕΝΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΟΚΑΝΑ ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΙΧΑΗΛ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΞΑΡΤΗΣΕΩΝ Πολιτική του ΟΚΑΝΑ στη Μείωση της Βλάβης ΣΤΑΘΜΟΣ ΦΡΟΝΤΙ ΑΣ ΕΞΑΡΤΗΜΕΝΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΤΟΥ ΟΚΑΝΑ Παρέχεται
Διαβάστε περισσότεραΡΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΓΟΝΕΙΣ. Αποδέκτες ~ 270 γονείς ~ 530 παιδιά
ΚΕΝΤΡΟ ΠΡΟΛΗΨΗΣ «ΙΚΤΥΟ ΑΛΦΑ» ΡΑΣΕΙΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2010 ΡΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΓΟΝΕΙΣ. Αποδέκτες ~ 270 γονείς ~ 530 παιδιά ΟΜΑ ΕΣ ΓΟΝΕΩΝ ( ιάρκεια κάθε Οµάδας: 8-10 δίωρες εβδοµαδιαίες συναντήσεις)
Διαβάστε περισσότεραmail: syllogosepistrofi@yahoo.gr site: www.alkoologia.gr Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ
mail: syllogosepistrofi@yahoo.gr site: www.alkoologia.gr Σύλλογος ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ Μή κερδοσκοπικός Σύλλογος Στο Ηράκλειο, από το 1999 Μέλη: εθελοντές, κυρίως επαγγελµατίες υγείας, αλλά και από κάθε τάξη της
Διαβάστε περισσότεραΑ. Στατιστικά Στοιχεία για Αλλοδαπούς και Παλιννοστούντες Μαθητές
Α. Στατιστικά Στοιχεία για Αλλοδαπούς και Παλιννοστούντες Μαθητές Τα ποσοτικά στοιχεία που ακολουθούν δίνουν µια συγκεντρωτική εικόνα των αλλοδαπών και παλιννοστούντων που φοιτούσαν στα δηµόσια σχολεία
Διαβάστε περισσότεραΤο Ελληνικό Εκπαιδευτικό Σύστημα
Το Ελληνικό Εκπαιδευτικό Σύστημα Δομή Το Ελληνικό Εκπαιδευτικό Σύστημα διαρθρώνεται σε τρεις διαδοχικές βαθμίδες: την Πρωτοβάθμια, τη Δευτεροβάθμια και την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Η Εκπαίδευση στην Ελλάδα
Διαβάστε περισσότεραΠΡΟΣ: ΘΕΜΑ : Εφαρµογή καινοτόµων παρεµβάσεων στο Ολοήµερο Νηπιαγωγείο
Να διατηρηθεί µέχρι Βαθµός ασφαλείας Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Η Μ Ο Κ Ρ Α Τ Ι Α ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝ. ΠΑΙ ΕΙΑΣ & ΘΡΗΣΚ/ΤΩΝ ΕΝΙΑΙΟΣ ΙΟΙΚΗΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΩΝ /ΝΣΗ ΣΠΟΥ ΩΝ Π.Ε. ΤΜΗΜΑ Α. Παπανδρέου
Διαβάστε περισσότεραΚΕΝΤΡΟ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΨΥΧΟΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ
ΚΕΝΤΡΟ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΨΥΧΟΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Περιγραφή Συμβουλευτικής ανήκει στην ευρύτερη κατηγορία των Συμβουλευτικών Κέντρων. Τα Συμβουλευτικά Κέντρα
Διαβάστε περισσότεραΕνηµερωτικό σηµείωµα. Η Επιστηµονικά Υπεύθυνη Σπυροπούλου Ελευθερία Κοινωνική και Κλινική Ψυχολόγος
ΚΕΝΤΡΟ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΤΩΝ ΕΞΑΡΤΗΣΕΩΝ & ΠΡΟΑΓΩΓΗΣ ΤΗΣ ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΥΤΙΚΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΡΑΣΕΩΝ 2015 Ενηµερωτικό σηµείωµα Το Κέντρο Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής
Διαβάστε περισσότερα1 ο ΕΠΑΛ ΛΕΡΟΥ ΟΔΗΓΟΣ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ( ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΤΗΛΕΦΩΝΑ )
1 ο ΕΠΑΛ ΛΕΡΟΥ ΟΔΗΓΟΣ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ( ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΤΗΛΕΦΩΝΑ ) ΛΕΡΟΣ Σχολικό έτος 2008-2009 ΚΡΑΤΙΚOI ΦΟΡΕΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΠΛΕΥΣΗ ΚΕΝΤΡΟ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΑΡΙΑΔΝΗ
Διαβάστε περισσότεραΣΥΝΕΔΡΙΟ «ΒΙΑ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ: ΕΝΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΠΟΛΛΕΣ ΟΨΕΙΣ» ΑΘΗΝΑ 25.11.2014
ΣΥΝΕΔΡΙΟ «ΒΙΑ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ: ΕΝΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΠΟΛΛΕΣ ΟΨΕΙΣ» ΑΘΗΝΑ 25.11.2014 «Πολιτικές και δράσεις της ΓΓΙΦ για την πρόληψη και καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών» Έλλη Μπούκη Στέλεχος Μονάδας Β'
Διαβάστε περισσότεραΣυντάχθηκε απο τον/την Administrator Παρασκευή, 18 Οκτώβριος :05 - Τελευταία Ενημέρωση Τρίτη, 04 Σεπτέμβριος :26
ΔΗΜΟΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ 2018 146o: Ομάδα Δικτύωσης Ψυχοκοινωνικών Δομών Ν. Χαλκιδικής με τακτές συναντήσεις στην οποία συμμετέχει επιστημονικό προσωπικό των κοινωνικών υπηρεσιών όλων των Δήμων όπως Βοήθεια στο
Διαβάστε περισσότεραΕξαρτησιογόνες ουσίες
Ναρκωτικά Ναρκωτικά-Εξάρτηση Ο όρος ναρκωτικά χρησιµοποιείται για να χαρακτηρίσει όλες τις τοξικές ψυχοτρόπες ουσίες που διακινούνται παρανόµως και προκαλούν σοβαρή διαστρέβλωση της προσωπικότητας του
Διαβάστε περισσότεραΧΡΟΝΙΑ ΟΚΑΝΑ.
2 ΧΡΟΝΙΑ ΟΚΑΝΑ www.okana.gr Ο ΟΚΑΝΑ είναι Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου, που τελεί υπό την εποπτεία του Υπουργείου Υγείας. Ξεκίνησε τη λειτουργία του το 1995 και έχει ως κύριους σκοπούς: τη συμβολή
Διαβάστε περισσότερα(β) Αρμοδιότητες Τμήματος Πολιτισμού Αθλητισμού & Παιδείας (Αρμοδιότητες σε θέματα Παιδείας και Δια Βίου Μάθησης) 1. Μεριµνά για την εξασφάλιση των
(β) Αρμοδιότητες Τμήματος Πολιτισμού Αθλητισμού & Παιδείας (Αρμοδιότητες σε θέματα Παιδείας και Δια Βίου Μάθησης) 1. Μεριµνά για την εξασφάλιση των κατάλληλων υλικοτεχνικών υποδοµών για την προσχολική
Διαβάστε περισσότεραΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΚΑΙ ΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΚΑΙ ΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ Το.Σ. του συλλόγου Αποφοίτων Κοινωνιολογίας έχοντας υπόψη: 1. Την δηµοσίευση του Προεδρικού ιατάγµατος
Διαβάστε περισσότεραΑντιµετωπίζω πρόβληµα χρήσης /εξάρτησης και θα ήθελα να ζητήσω βοήθεια για θεραπεία. Ποιες επιλογές έχω για θεραπεία στην Κύπρο;
Αντιµετωπίζω πρόβληµα χρήσης /εξάρτησης και θα ήθελα να ζητήσω βοήθεια για θεραπεία. Ποιες επιλογές έχω για θεραπεία στην Κύπρο; Εξωτερικές οµές Εφήβων και Οικογένειας Τα εξωτερικά Προγράµµατα Εφήβων Νεαρών
Διαβάστε περισσότεραΑΔΑ: ΒΛΛΤ9-ΖΩΤ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΕΝΙΑΙΟΣ ΙΟΙΚΗΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΠΟΡΩΝ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΕΝΙΑΙΟΣ ΙΟΙΚΗΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΕΙ ΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ Ε.Π. «ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ ΚΑΙ ΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗ» ΜΟΝΑ Α Α2 ιεύθυνση: Κωνσταντινουπόλεως
Διαβάστε περισσότερα«Η ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΤΟΥ ΙΚΤΥΟΥ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΠΡΟΛΗΨΗΣ & ΕΓΚΑΙΡΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΚΕΘΕΑ ΕΘΕΛΟΝΤΩΝ» ίκτυο Υπηρεσιών Πρόληψης & Έγκαιρης Παρέµβασης ΚΕΘΕΑ. Κυρίτση Ι.
«Η ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΤΟΥ ΙΚΤΥΟΥ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΠΡΟΛΗΨΗΣ & ΕΓΚΑΙΡΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΚΕΘΕΑ ΣΤΗΝ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΙΚΤΥΟΥ ΕΘΕΛΟΝΤΩΝ» ίκτυο Υπηρεσιών Πρόληψης & Έγκαιρης Παρέµβασης ΚΕΘΕΑ Αισώπου Β., Αλαµπάνου Ε., Κυρίτση Ι., Τσιώτρα
Διαβάστε περισσότεραΥπουργείο Παιδείας: Προγραµµατισµός εκπαιδευτικού έργου για τα Γυµνάσια, ΓΕ.Λ. και ΕΠΑ.Λ./ΕΠΑ.Σ. για τo 2010/11
Υπουργείο Παιδείας: Προγραµµατισµός εκπαιδευτικού έργου για τα Γυµνάσια, ΓΕ.Λ. και ΕΠΑ.Λ./ΕΠΑ.Σ. για τo 2010/11 ΘΕΜΑ: «Προγραµµατισµός εκπαιδευτικού έργου για τα Γυµνάσια, ΓΕ.Λ. και ΕΠΑ.Λ./ΕΠΑ.Σ. σχολικού
Διαβάστε περισσότεραΑντιµετωπίζω πρόβληµα χρήσης /εξάρτησης και θα ήθελα να ζητήσω βοήθεια για θεραπεία. Ποιες επιλογές έχω για θεραπεία στην Κύπρο;
Αντιµετωπίζω πρόβληµα χρήσης /εξάρτησης και θα ήθελα να ζητήσω βοήθεια για θεραπεία. Ποιες επιλογές έχω για θεραπεία στην Κύπρο; Εξωτερικές οµές Εφήβων και Οικογένειας Τα εξωτερικά Προγράµµατα Εφήβων Νεαρών
Διαβάστε περισσότεραΚΕΝΤΡΟ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΤΩΝ ΕΞΑΡΤΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΑΓΩΓΗΣ ΤΗΣ ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ Ν. ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ «Σχεδία» ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ
ΚΕΝΤΡΟ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΤΩΝ ΕΞΑΡΤΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΑΓΩΓΗΣ ΤΗΣ ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ Ν. ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ «Σχεδία» ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ 1994 2014 ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΠΡΟΛΗΨΗΣ Το Κέντρο Πρόληψης των Εξαρτήσεων
Διαβάστε περισσότεραΟΙ ΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ «ΤΟ ΧΑΜΟΓΕΛΟ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ» ΓΙΑ ΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΚΟΙΝΌΤΗΤΑ
ΟΙ ΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ «ΤΟ ΧΑΜΟΓΕΛΟ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ» ΓΙΑ ΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΚΟΙΝΌΤΗΤΑ Ο Σύλλογος «Το Χαμόγελο του Παιδιού» μέσα από την πολυετή παρουσία του στην καθημερινότητα των παιδιών, έχει αναπτύξει ένα ευρύ
Διαβάστε περισσότεραΚΕΝΤΡΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ
ΚΕΝΤΡΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Αποτύπωση του Εκπαιδευτικού Συστήµατος σε Επίπεδο Σχολικών Μονάδων Στατιστική απεικόνιση των σχολικών µονάδων Πρωτοβάθµιας και ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης κατά το σχολικό έτος
Διαβάστε περισσότεραΜε την ενίσχυση των δράσεων της Ομάδας Άμεσης Παρέμβασης και του Παρατηρητηρίου για τη Βία αναχαιτίζεται η σχολική παραβατικότητα
ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ 8 Aπριλίου 2016 Με την ενίσχυση των δράσεων της Ομάδας Άμεσης Παρέμβασης και του Παρατηρητηρίου για τη Βία αναχαιτίζεται η σχολική παραβατικότητα Πραγματοποιήθηκε
Διαβάστε περισσότεραΟ ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ------- ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΚΑΙ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ------- ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ,ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ Π/ΘΜΙΑΣ
Διαβάστε περισσότερα«Διαχείριση συναισθημάτων. Αναστοχασμός των εκπαιδευτικών επί των πρακτικών για την προώθηση της εκπαίδευσης των μαθητών στη συναισθηματική ζωή».
Με μεγάλη επιτυχία ολοκληρώθηκε στο χώρο του σχολείου μας το βασικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα πρόληψης του ΚΕΘΕΑ που αφορά στην καλλιέργεια δεξιοτήτων για παιδιά του Δημοτικού. Το πρόγραμμα ήταν 4ήμερο και
Διαβάστε περισσότεραΗ αγωγή υγείας στα σχολεία Προτάσεις για το σχολικό έτος
Η αγωγή υγείας στα σχολεία Προτάσεις για το σχολικό έτος 2008-09 Κρύα Βρύση, Πέµπτη 9.10.2008 Κωνσταντίνος Κιουρτσής, Βιολόγος υπεύθυνος Αγωγής Υγείας τηλ. 2381021809 & 6945872207 e-mail: agyg@dide.pel.sch.gr
Διαβάστε περισσότεραΗ Ψυχική υγεία του παιδιού και ο ρόλος του ευρύτερου περιβάλλοντος
Η Ψυχική υγεία του παιδιού και ο ρόλος του ευρύτερου περιβάλλοντος Κάθε παιδί έχει το δικαίωμα να ζει και να μεγαλώνει σ ένα υγιές περιβάλλον, το οποίο θα διασφαλίζει και θα προάγει την σωματική και ψυχική
Διαβάστε περισσότεραΣτοχεύοντας στη Πρόληψη. Ομάδα Άμεσης Παρέμβασης Χριστιάνα Μιχαήλ Χάρις Χατζηχαραλάμπους
Στοχεύοντας στη Πρόληψη Ομάδα Άμεσης Παρέμβασης Χριστιάνα Μιχαήλ Χάρις Χατζηχαραλάμπους Ομάδα Άμεσης Παρέμβασης ΟΑΠ ΣΕΑ Εκπαιδευτικοί Εκπαιδευτικοί Ψυχολόγοι Στόχος Παρέμβασης ΟΑΠ: Αντιμετώπιση σοβαρών
Διαβάστε περισσότερα1ο Θέµα: Ευχές για το νέο έτος
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ηράκλειο, 07-01- 2016 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Αρ. Πρωτ: 1 ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ Δ/ΝΣΗ Α/ΘΜΙΑΣ & Β/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ 9 ης ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ
Διαβάστε περισσότεραΑΔΑ: ΒΙΦΓ9-ΟΔ1. e-mail:kitsios@epeaek.gr
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΕΝΙΑΙΟΣ ΙΟΙΚΗΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΕΙ ΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ ΚΑΙ ΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗ Μονάδα Α2 ιεύθυνση:
Διαβάστε περισσότεραΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΕΡΕΥΝΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ: 2012
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Πειραιάς, 13 Μαρτίου 2014 ΕΡΕΥΝΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ: 2012 Η Ελληνική Στατιστική Αρχή ανακοινώνει τα αποτελέσµατα της Έρευνας Εκπαίδευσης Ενηλίκων,
Διαβάστε περισσότεραΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ ΣΤΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ 9 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ
ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ ΣΤΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ 9 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ 9.1 ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΑΝΕΝΤΑΞΗ Η κοινωνική ένταξη ή επανένταξη αποτελεί βασικό κοµµάτι της θεραπευτικής διαδικασίας σε όλα τα κράτη-µέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Διαβάστε περισσότερα«ΣΩΜΑ ΚΑΙ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ» Θεματική εβδομάδα στα Γυμνάσια
«ΣΩΜΑ ΚΑΙ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ» Θεματική εβδομάδα στα Γυμνάσια Εγκύκλιος Φ20.1/220482/Δ2/23-12-2016 Πλαίσιο εφαρμογής Αξιοποιούνται όλες οι ώρες του ωρολογίου προγράμματος μιας εβδομάδος Ο σύλλογος διδασκόντων αποφασίζει
Διαβάστε περισσότεραΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΑΙ ΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΣΕ ΓΕΝΙΚΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΙ ΟΨΥΧΙΑΤΡΟΣ ΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΠΑΙ ΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ»
ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΑΙ ΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΣΕ ΓΕΝΙΚΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΙ ΟΨΥΧΙΑΤΡΟΣ ΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΠΑΙ ΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ, Γ.Ν.Π. «Π.. & Α. ΚΥΡΙΑΚΟΥ» ΟΜEΣ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΤΟΥ ΠΑΙ ΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ
Διαβάστε περισσότερασύμφωνα με την αξιοποίηση και επεξεργασία των ερωτηματολογίων που διανεμήθηκαν στους συμβούλους
7. Συμπεράσματα Αξιολόγησης στο Πλαίσιο του Προγράμματος «Πιλοτικά Προγράμματα Εναλλακτικά της Φυλάκισης για Παραβάτες Χρήστες Παράνομων Ουσιών» MIS 349337 Για την αξιολόγηση της Υπηρεσίας Παραπομπών σε
Διαβάστε περισσότερα888 ΧΡΟΝΙΑ. Πρόγραμμα Κοινωνικής Υπηρεσίας 2013-2014. χεν θεσσαλονίκης ΣΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Πρόγραμμα Κοινωνικής Υπηρεσίας 2013-2014 888 ΧΡΟΝΙΑ ΣΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ χεν θεσσαλονίκης Μητροπόλεως 18 546 24 Θεσσαλονίκη Τηλ.: 2310-276 144 Fax: 2310 276 144 E-mail: xenthesalonikis1@windowslive.com
Διαβάστε περισσότεραΣχέδιο Έκθεσης. Ετήσιου Προγραμματισμού του Σχολείου
1. Σχέδιο Έκθεσης Ετήσιου Προγραμματισμού του Σχολείου Εισαγωγή Ο ετήσιος προγραμματισμός αποτελεί βασική λειτουργία της οργάνωσης και της διοίκησης της σχολικής μονάδας και πραγματοποιείται στην αρχή
Διαβάστε περισσότεραΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ. ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ Πρόσκληση υποβολής προτάσεων για το 2007 και Καταληκτικές Ημερομηνίες
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ Πρόσκληση υποβολής προτάσεων για το και Καταληκτικές Ημερομηνίες Το Πρόγραμμα Δια Βίου Μάθησης -2013 απευθύνεται σε όλους τους τομείς και επίπεδα εκπαίδευσης
Διαβάστε περισσότεραΦ10/20/Γ1/708/ ιαπολιτισµική εκπαίδευση-τάξεις Υποδοχής-Φροντιστηριακά Τµήµατα
Φ10/20/Γ1/708/7-9-1999 ιαπολιτισµική εκπαίδευση-τάξεις Υποδοχής-Φροντιστηριακά Τµήµατα Έχοντας υπόψη: 1. 1. Το άρθρο 2 παρ. 3 του Ν. 1894/90, ΦΕΚ 110 τ. Α 2. 2. Το άρθρο 35 παρ. 3 του Ν. 2413/96, ΦΕΚ 124
Διαβάστε περισσότεραΚΕΝΤΡΟ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΠΑΙΔΙΟΥ ΚΑΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ
ΚΕΝΤΡΟ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΠΑΙΔΙΟΥ ΚΑΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ Στο πλαίσιο της ευρύτερης επιστημονικής κοινότητας, η συζήτηση η οποία αφορά στην εκπόνηση πολιτικών προστασίας του παιδιού και της οικογένειας εστιάζει,
Διαβάστε περισσότεραΔιαπεριφερειακό Θεματικό Δίκτυο «Ασφάλεια στο Διαδίκτυο»
Διαπεριφερειακό Θεματικό Δίκτυο «Ασφάλεια στο Διαδίκτυο» 2018-2021 http://isecurenet.sch.gr/portal/ Το παιδί μας κάνει την εργασία του σχολείου χρησιμοποιώντας τον υπολογιστή στο δωμάτιό του Πόσο εύκολο
Διαβάστε περισσότεραΟΥΣΙΑΣΤΙΚΗ ΣΥΝΥΠΑΡΞΗ)
ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ «ΠΛΟΥΤΟΣ» (ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΟΜΑΔΩΝ - ένα ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΙΚΟ ΤΑΞΙΔΙ στην ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΗ ΣΥΝΥΠΑΡΞΗ) Πρόγραμμα για ΜΚΟ - Ελλάδα Χρηματοδοτικός Μηχανισμός ΕΟΧ 2009-2014 «ΑΥΞΗΣΗ
Διαβάστε περισσότεραΠΡΟΩΡΗ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΗ ΣΧΟΛΕΙΟΥ (Π.Ε.Σ.) ΠΡΑΓΑ 25-29/1/2016
ΠΡΟΩΡΗ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΗ ΣΧΟΛΕΙΟΥ (Π.Ε.Σ.) ΠΡΑΓΑ 25-29/1/2016 ΣΚΟΠΟΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΤΟΥ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ Βασικός σκοπός ήταν η απόκτηση νέων και εμβάθυνση ήδη γνωστών τεχνικών για την πρόληψη της μαθητικής διαρροής.
Διαβάστε περισσότεραΕκπαιδευτικά Προγράμματα και Δράσεις στη Δημοτική Εκπαίδευση
Εκπαιδευτικά Προγράμματα και Δράσεις στη Δημοτική Εκπαίδευση Επιχορηγήσεις δράσεων Αγωγής Υγείας Το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού προβαίνει στην επιχορήγηση δράσεων Αγωγής Υγείας που αναπτύσσουν τα
Διαβάστε περισσότεραΠρογράμματα Σχολικών Δραστηριοτήτων (Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Αγωγής Υγείας, Πολιτιστικών Θεμάτων)
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ----- ΕΝΙΑΙΟΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ Π/ΘΜΙΑΣ ΚΑΙ Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ Δ/ΝΣΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ & ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΤΜΗΜΑ
Διαβάστε περισσότεραΠροϊσταμένη Τμήμ. Εκπαίδευσης Ενημέρωσης Ο.Α.Σ.Π.
Εκπαιδευτικές Δράσεις του Ο.Α.Σ.Π. Η εφαρμογή του έργου «RACCE» Δρ Α. Κούρου Δρ Α. Κούρου Προϊσταμένη Τμήμ. Εκπαίδευσης Ενημέρωσης Ο.Α.Σ.Π. e-mail: akourou@oasp.gr Η Ελλάδα είναι μια χώρα με μεγάλη σεισμικότητα...
Διαβάστε περισσότεραΓΕΩΓΡΑΦΟΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ
Ηµερίδα «Σπουδές στη Γεωγραφία και Προοπτικές Σταδιοδροµίας», Τµήµα Γεωγραφίας, Πανεπιστηµίου Αιγαίου, Αθήνα, 24 Φεβρουαρίου 2006. ΓΕΩΓΡΑΦΟΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ Παναγιώτης
Διαβάστε περισσότεραΡΑΣΕΙΣ Ε Τ Η Σ Ι Ο Υ Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α Τ Ο Σ 2013
ΡΑΣΕΙΣ Ε Τ Η Σ Ι Ο Υ Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α Τ Ο Σ 2013 ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΡΑΣΗ ΕΡΓΑ Έργο 1.1.α/13: Πρόγραµµα προληπτικής ιατρικής και παροχής στοχευµένων υπηρεσιών πρωτοβάθµιας φροντίδας υγείας µέσω ενεργειών οµάδας
Διαβάστε περισσότεραΚαβαλλότι 19, Ακρόπολη Αθήνα Τηλ. επικοινωνίας web: FB: ΚΕΝΤΡΟ ΚΕΑΣ
Καβαλλότι 19, 11742 Ακρόπολη Αθήνα Τηλ. επικοινωνίας 0030-2109249225-7 Email: info@kentro.org web: www.kentro.org FB: ΚΕΝΤΡΟ ΚΕΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Το έντυπο αυτό έχει σαν στόχο τη σκιαγράφηση της 18ετούς
Διαβάστε περισσότεραΚ.Κουνενού, Β.Μάντζιου, Ε.Παπαδάκη. Ηµερίδα: Πρόληψη σε Θέµατα Ψυχικής Υγείας Νέων: Συµβουλευτικές Υπηρεσίες για Φοιτητές Αθήνα, 23 Νοεµβρίου 2001
Κ.Κουνενού, Β.Μάντζιου, Ε.Παπαδάκη Ηµερίδα: Πρόληψη σε Θέµατα Ψυχικής Υγείας Νέων: Συµβουλευτικές Υπηρεσίες για Φοιτητές Αθήνα, 23 Νοεµβρίου 21 Έτος ίδρυσης το 1995 Είναι ένας τόπος Συνάντησης, Επικοινωνίας
Διαβάστε περισσότερα«Υπερασπιστές των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων»
Εθνικό Πρόγραμμα Κατάρτισης Νέων Ρομά και μη Ρομά στα Ανθρώπινα Δικαιώματα, τον Εθελοντισμό και τις Ηγετικές Ικανότητες Ενημερωτικό υλικό προγράμματος ΠΟΙΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ Οι «Ενωμένες Κοινωνίες των Βαλκανίων»
Διαβάστε περισσότεραAνάπτυξη υποστηρικτικών δομών για LGBTQI /ΛΟΑΤΚI φοιτητές/τριες
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α Πράξη «Υποστήριξη Δομών Κοινωνικής Μέριμνας Φοιτητών» - Ε.Π. «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Δια βίου Μάθηση» Ίδρυμα ΑΠΘ Πρόσωπο Επικοινωνίας Ονοματεπώνυμο Δήμητρα Κογκίδου,
Διαβάστε περισσότεραΕκπαιδευτικά Προγράμματα Εξοικείωσης με την Αναπηρία
Εκπαιδευτικά Προγράμματα Εξοικείωσης με την Αναπηρία ΑΔΙΑΦΟΡΊΑ Ή ΚΟΙΝΩΝΙΚΉ ΣΥΝΕΊΔΗΣΗ; Η ΕΠΙΛΟΓΉ ΕΊΝΑΙ ΔΙΚΉ ΣΟΥ! 10% του πληθυσμού είναι άνθρωποι με αναπηρία κι όμως σπάνια τους συναντάμε. Γιατί; Ένα από
Διαβάστε περισσότεραΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ΗΜΕΡΙΔΑ: «Το προσφυγικό ως ανθρωπιστικό ζήτημα»
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ΗΜΕΡΙΔΑ: «Το προσφυγικό ως ανθρωπιστικό ζήτημα» «Διδάσκοντας αλλοδαπούς μαθητές στο Εσπερινό Γυμνάσιο Βόλου» Απόστολος Ν. Ζαχαρός Διδάκτωρ Θεολογίας Διευθυντής
Διαβάστε περισσότεραΗ Εφαρμογή της «Θεματικής Εβδομάδας» στο 3 ο Γυμνάσιο Βόλου
3 ο Γυμνάσιο Βόλου Η Εφαρμογή της «Θεματικής Εβδομάδας» στο 3 ο Γυμνάσιο Βόλου Ενημερωτική συνάντηση με τους γονείς και κηδεμόνες των μαθητών και μαθητριών του 3 ου Γυμνασίου Βόλου Νίκη Ρηγάκη, Κοινωνιολόγος,
Διαβάστε περισσότεραΠαιδική και Νεανική Πρόνοια
M3 A13 ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ, ΔΙΚΤΥΩΣΗ κι ΑΛΛΗΛΕΝΔΕΤΕΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΕΣ Παιδική και Νεανική Πρόνοια Υπηρεσίες και Μέτρα (ΕΛΛΑΔΑ) επιλεξιμότητας (1) Νομοθετικές Απαιτήσεις (1) Νόμος υπ αρθ.2716 (ΦΕΚ 96/Α/17-5-1999) για
Διαβάστε περισσότεραΚΕΝΤΡΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ
ΚΕΝΤΡΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Αποτύπωση του Εκπαιδευτικού Συστήµατος σε Επίπεδο Σχολικών Μονάδων Στατιστική απεικόνιση των σχολικών µονάδων Πρωτοβάθµιας και ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης κατά το σχολικό έτος
Διαβάστε περισσότεραΕλληνικό Παιδικό Μουσείο Κυδαθηναίων 14, 105 58 Αθήνα Τηλ.: 2103312995, Fax: 2103241919 E-Mail: info@hcm.gr, www.hcm.gr
Ελληνικό Παιδικό Μουσείο Κυδαθηναίων 14, 105 58 Αθήνα Τηλ.: 2103312995, Fax: 2103241919 E-Mail: info@hcm.gr, www.hcm.gr Το έργο υλοποιείται με δωρεά από το ΕΠΜ_2014 Εκπαιδευτικό Έργο «Το Κινητό Μουσείο»
Διαβάστε περισσότεραπιxειρ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟ ΤΕΙ ΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΓΕΝΙΚΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΕΝΤΥΠΟ
πιxειρ ν Γραφείο Επιχειρηµατικότητας ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟ ΤΕΙ ΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΓΕΝΙΚΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΕΝΤΥΠΟ ΤΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΙΑΣΥΝ ΕΣΗΣ ΤΟΥ ΤΕΙ ΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ Τα Γραφεία ιασύνδεσης λειτουργούν
Διαβάστε περισσότεραΠΑΡΕΧΟΜΕΝΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ
ΠΑΡΕΧΟΜΕΝΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ Σε όλα τα φιλοξενούμενα παιδιά και έφηβους παρέχονται υπηρεσίες: o Στέγασης, σίτισης και ολοκληρωμένης καθημερινής φροντίδας o Φροντίδας της Υγείας o Κοινωνικής συμβουλευτικής, ψυχολογικής
Διαβάστε περισσότεραΕρωτηµατολόγιο για στελέχη-υπαλλήλους φορέα, υπηρεσίας, οργάνωσης, ή ΜΚΟ. Ερωτηµατολόγιο
ράση «Εθελοντισµός και ικαιώµατα του Παιδιού» Ερωτηµατολόγιο για στελέχη-υπαλλήλους φορέα, υπηρεσίας, οργάνωσης, ή ΜΚΟ Ερωτηµατολόγιο Προσωπικά στοιχεία Επωνυµία φορέων/μκο:... Όνοµα (αριθµός τόµων που
Διαβάστε περισσότεραΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΥΓΕΙΑΣ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΔΗΜΟΣ ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗΣ
ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΥΓΕΙΑΣ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΔΗΜΟΣ ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗΣ Επιστημονική υπεύθυνη: Ιωάννα Αντωνιάδου-Κουμάτου Καισαριανή, 2018 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Κέντρο Υγείας του Παιδιού Καισαριανής 2. Η ιδέα για τη δημιουργία 3. Σκοπός
Διαβάστε περισσότεραΤο Κέντρο Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας της Περιφερειακής Ενότητας Χαλκιδικής
2017 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ Το Κέντρο Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας της Περιφερειακής Ενότητας Χαλκιδικής «ΠΝΟΗ»,μετά από αίτημα των Συλλόγων Διδασκόντων και Γονέων & Κηδεμόνων του
Διαβάστε περισσότεραΠΑΙΔΟΨΥΧΟΛΟΓΙΑ - ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ
ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΕΤΗΣΙΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΕΤΟΥΣ 2016 ΠΑΙΔΟΨΥΧΟΛΟΓΙΑ - ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα υλοποιείται σε συνεργασία με το Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών Η Σωτηρία, Κέντρο Ψυχικής Υγείας
Διαβάστε περισσότεραπρογράμματα εμψύχωσης στο ηλιοτρόπιο
Κ Ε Ν Τ Ρ Ο Π Ρ Ο Λ Η Ψ Η Σ Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Ο Υ - Α Ρ Γ Υ Ρ Ο Υ Π Ο Λ Η Σ προγράμματα εμψύχωσης στο ηλιοτρόπιο 2017-2018 Όλες οι δράσεις και τα προγράμματα του Κέντρου μας παρουσιάζονται στην ιστοσελίδα
Διαβάστε περισσότεραΣυντάχθηκε απο τον/την Administrator Τρίτη, 15 Μάρτιος :26 - Τελευταία Ενημέρωση Δευτέρα, 05 Δεκέμβριος :51
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Το Κέντρο Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής υγείας της Περιφερειακής Ενότητας Χαλκιδικής «ΠΝΟΗ», θα πραγματοποιήσει ομιλία με θέμα τη σχολική βία σχολικός εκφοβισμός,
Διαβάστε περισσότεραΗ Κοινωνική Υπηρεσία του ΤΕΙ - ΑΘΗΝΑΣ. Ιστορικό στελέχωση
Η Κοινωνική Υπηρεσία του ΤΕΙ - ΑΘΗΝΑΣ Ιστορικό στελέχωση Η Κοινωνική Υπηρεσία του ΤΕΙ Α έχει κλείσει μια δεκαετία ζωής. Οφείλει την ύπαρξή της σε απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Ιδρύματος το1989,
Διαβάστε περισσότεραΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ, ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ & ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗ» 2014-2020. Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ, ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ & ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗ» 2014-2020 Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση Οι Άξονες Προτεραιότητας 6,7,8,και 9 περιλαµβάνουν τις παρεµβάσεις του τοµέα
Διαβάστε περισσότεραΑξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου
Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου Η κοινωνία εμπιστεύεται το σχολείο ΙΑ ΙΚΑΣΙΕΣ ΑΥΤΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΣΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΜΟΝΑ Α Η πολιτεία εμπιστεύεται τον εκπαιδευτικό Μέλλος Βασίλειος 26/11/2013 Το εκπαιδευτικό
Διαβάστε περισσότεραΒασικό Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα στην Ψυχοδυναμική Κλινική Πρακτική
Βασικό Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα στην Ψυχοδυναμική Ο ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΦΟΡΕΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ & ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΟΜΑΔΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ - HOPEinGA Hellenic Organisation of Psychotherapy and Education
Διαβάστε περισσότεραΠίνακας Φορέων Πρακτικής Άσκησης κατά τα προηγούμενα έτη. Πανεπιστήμιο Αιγαίου
Πίνακας Φορέων Πρακτικής Άσκησης κατά τα προηγούμενα έτη Πανεπιστήμιο Αιγαίου Κέντρο Ευρωπαϊκής Τεκμηρίωσης (ΚΕΤ) Εργαστήριο Κοινωνιολογίας της Εργασίας και Επαγγελμάτων σχετικών με τις Νέες Τεχνολογίες
Διαβάστε περισσότεραΠλαίσιο συνεργασίας της Γ.Γ.Ε.Ε. µε τις Ν.Ε.Λ.Ε.
Υπουργείο Εθνικής Παιδείας & Θρησκευµάτων Γενική Γραµµατεία Εκπαίδευσης Ενηλίκων ιεύθυνση Προγραµµάτων Τµήµα Συνεργασίας µε ΟΤΑ & Φορείς Πλαίσιο συνεργασίας της Γ.Γ.Ε.Ε. µε τις Ν.Ε.Λ.Ε. Νοέµβριος 2005
Διαβάστε περισσότεραΕΤΗΣΙΟΣ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ 2017
ΕΤΗΣΙΟΣ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ 2017 Κάθε χρόνο, οι Δήμοι μέλη του Εθνικού Διαδημοτικού Δικτύου Υγιών Πόλεων, εκπληρώνοντας τα κριτήρια που θέτει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας για τις πόλεις μέλη των Εθνικών Δικτύων,συμπληρώνουν
Διαβάστε περισσότεραΣυνεδριακό Κέντρο Δήμου Κατερίνης «ΕΚΑΒΗ»
1 Η ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΙΕΡΙΑΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΝΕΩΝ ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΚΙΤΡΟΥΣ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΚΑΙ ΠΛΑΤΑΜΩΝΑ Η εικόνα του άλλου στην εποχή μας και στον τόπο
Διαβάστε περισσότεραΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΠΟΜΠΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΧΡΗΣΤΩΝ ΟΥΣΙΩΝ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ ΣΤΑ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ
ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΠΟΜΠΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΧΡΗΣΤΩΝ ΟΥΣΙΩΝ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ ΣΤΑ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ Μόνικα Δημοσθένους, Β.Δ. 12 Δεκεμβρίου 2018 Ημέρα Εκπαιδευτικού Γενικά - Εθνική Στρατηγική 2009-2012 για την Πρόληψη
Διαβάστε περισσότεραΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ 4/2014 ΓΡΑΦΕΙΟ ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΑΤΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΗ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΔΗΜΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗΣ
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ 4/2014 ΓΡΑΦΕΙΟ ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΑΤΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΗ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΔΗΜΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗΣ Αλεξανδρούπολη 24.2.2014 Προς -Δήμαρχο Αλεξανδρούπολη κ. Ευάγγελο Λαμπάκη -Προϊσταμένη Διεύθυνσης
Διαβάστε περισσότεραΑξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου
Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου Η κοινωνία εµπιστεύεται το σχολείο ΙΑ ΙΚΑΣΙΕΣ ΑΥΤΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΣΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΜΟΝΑ Α Η πολιτεία εµπιστεύεται τον εκπαιδευτικό ΘΕΜΑΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΑΕΕ 1/2 ΤΟΜΕΙΣ Ε ΟΜΕΝΑ
Διαβάστε περισσότερα«Ολοήµερη εκπαίδευση. Η ευρωπαϊκή εµπειρία»
«Ολοήµερη εκπαίδευση. Η ευρωπαϊκή εµπειρία» H έρευνα του Ο.Ο.Σ.Α. «PISA» (Programme for International Student Assesment, Πρόγραµµα ιεθνούς Αξιολόγησης Μαθητών) αναζωπύρωσε τη συζήτηση για τα προγράµµατα
Διαβάστε περισσότεραΑΔΑ: ΒΛΛΗ9-0ΗΛ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΕΝΙΑΙΟΣ ΙΟΙΚΗΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΠΟΡΩΝ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΕΝΙΑΙΟΣ ΙΟΙΚΗΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΕΙ ΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ Ε.Π. «ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ ΚΑΙ ΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗ» ΜΟΝΑ Α Α2 ιεύθυνση: Κωνσταντινουπόλεως
Διαβάστε περισσότερα«Μαζί για την γυναίκα» Κακοποίηση: Ισότητα και Ενεργή Κοινωνία
«Μαζί για την γυναίκα» Κακοποίηση: Ισότητα και Ενεργή Κοινωνία 1 Ο NEWSLETTER ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2015 Ο Σύνδεσμος Μελών Γυναικείων Σωματείων Ηρακλείου & Νομού Ηρακλείου ξεκινά μια σειρά ενημερώσεων της κοινής γνώμης
Διαβάστε περισσότερα