Οδηγός χρήσης SearchCulture.gr Μία πρότυπη πλατφόρμα συσσώρευσης & αναζήτησης πολιτιστικού περιεχομένου

Transcript

1 Οδηγός χρήσης SearchCulture.gr Μία πρότυπη πλατφόρμα συσσώρευσης & αναζήτησης πολιτιστικού περιεχομένου ΕΚΤ SearchCulture.gr: Οδηγός Χρήσης 1

2 Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης ΕΙΕ 1 η ΕΚΔΟΣΗ / Μάιος 2016 Μονάδα Ανάπτυξης Εφαρμογών ΕΚΤ Κείμενο: Χάρης Γεωργιάδης Σχεδιασμός Έκδοσης: Δήμητρα Πελεκάνου Επιμέλεια: Έλενα Λαγούδη Οπτικοποίηση: Χάρης Γεωργιάδης, Δήμητρα Πελεκάνου Προτεινόμενος τρόπος αναφοράς: ΕΚΤ(2016), Οδηγός Χρήσης SearchCulture.gr. Μία πρότυπη πλατφόρμα συσσώρευσης & αναζήτησης πολιτιστικού περιεχομένου, Αθήνα: Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης Copyright 2016 Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης Ι EIE δ. Βασιλέως Κωνσταντίνου 48, Αθήνα τ.: f: e: ekt@ekt.gr Το έργο αυτό διατίθεται με άδεια Creative Commons Αναφορά-Μη Εμπορική Χρήση- Όχι Παράγωγα Έργα 4.0 Ελλάδα Προκειμένου να δείτε αντίγραφο της άδειας επισκεφθείτε: ΕΚΤ SearchCulture.gr: Οδηγός Χρήσης 2

3 ΕΚΤ SearchCulture.gr: Οδηγός Χρήσης 3

4 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1 Εισαγωγή Υπόδομή Αρχική Σελίδα Αναζήτηση Εμφάνιση αποτελεσμάτων αναζήτησης Καρτέλα Τεκμηρίου Φορείς/συλλογές Διεπαφή στα αγγλικά ΕΚΤ SearchCulture.gr: Οδηγός Χρήσης 4

5 1 Εισαγωγή Το SearchCulture.gr είναι μία ανοικτή διαδικτυακή πύλη που προσφέρει κεντρική πρόσβαση και ενιαία αναζήτηση σε ψηφιακό πολιτιστικό περιεχόμενο που παράγεται στη χώρα μας από έγκριτους φορείς. Βασίζεται σε ένα σύστημα συσσώρευσης μεταδεδομένων και εικόνων προεπισκόπησης (συσσωρευτής/aggregator). Το ψηφιακό περιεχόμενο συλλέγεται και ελέγχεται ως προς την συμμόρφωσή του με συγκεκριμένες προδιαγραφές διαλειτουργικότητας. Στην συνέχεια, ο συσσωρευτής συγκεντρώνει το περιεχόμενο, το εμπλουτίζει σημασιολογικά και το διαθέτει μέσα από την διαδικτυακή πύλη. Η διαδικτυακή πύλη παρέχει προηγμένες δυνατότητες αναζήτησης, πλοήγησης και εξερεύνησης σε ένα ετερογενές ψηφιακό περιεχόμενο και αναδεικνύει το πρωτότυπο περιεχόμενο των φορέων καθώς αυξάνει την ευρεσιμότητά του και διατηρεί συνδέσμους προς τα σημεία σταθερής απόθεσής του. Το SearhCulture.gr μπορεί να φιλοξενεί σημασιολογικά εμπλουτισμένο περιεχόμενο που διατηρεί συνδέσμους σε λεξιλόγια και θησαυρούς όρων προβάλλοντάς το έτσι και ως Ανοικτά Διασυνδεδεμένα Δεδομένα (Linked Data). Ο οδηγός αυτός προσφέρει πληροφορίες για την υπηρεσία Ενιαίας Αναζήτησης, την υποδομή πάνω στην οποία στηρίζεται και τον τρόπο χρήσης της πύλης. ΕΚΤ SearchCulture.gr: Οδηγός Χρήσης 5

6 2 Υπόδομή Η πύλη που προσφέρει Ενιαία Αναζήτηση είναι μέρος μιας υποδομής μέσω της οποίας το ΕΚΤ προσφέρει μια σειρά υπηρεσιών ποιότητας, οι οποίες διασφαλίζουν το αποτέλεσμα μεγάλων έργων ψηφιοποίησης που χρηματοδοτούνται με δημόσιους, αλλά και ιδιωτικούς πόρους, προς όφελος της ευρύτερης κοινωνίας. Η υποδομή αυτή αποτελείται από μια σειρά συστημάτων: Το Harvester, το οποίο είναι ένα αυτόνομο σύστημα συγκομιδής μεταδεδομένων και ψηφιακών αρχείων που ανέπτυξε το EKT, συλλέγει το περιεχόμενο. To Validator, το σύστημα πιστοποίησης προδιαγραφών διαλειτουργικότητας και περιεχομένου. Με το Validator, το περιεχόμενο που συλλέγεται μέσω του Harvester ελέγχεται για συμμόρφωση με διεθνή αναγνωρισμένα πρότυπα διαλειτουργικότητας και, αν συμμορφώνεται, πιστοποιείται. Το Aggregator/SearchCulture.gr, δηλαδή το σύστημα συσσώρευσης, το οποίο συλλέγει τα μεταδεδομένα του ψηφιακού περιεχομένου και τις εικόνες προεπισκόπησής του (thumbnails) και το διαθέτει μέσα από την διαδικτυακή πύλη SearchCulture.gr. Το Semantics.gr, μια πλατφόρμα για δημιουργία λεξιλογίων και θησαυρών όρων η οποία διαθέτει ένα εργαλείο για σημασιολογικό εμπλουτισμό περιεχομένου. To Preservator, όπου το ψηφιακό περιεχόμενο διαφυλάσσεται με ασφάλεια στις υποδομές του ΕΚΤ, μέσω της υπηρεσίας Ασφαλούς Διαφύλαξης. ΕΚΤ SearchCulture.gr: Οδηγός Χρήσης 6

7 Οι υπηρεσίες, τις οποίες κάνουν δυνατές οι παραπάνω υποδομές, προσφέρθηκαν σε έγκριτους φορείς της χώρας οι οποίοι λάβαν δημόσια χρηματοδότηση για τη διάθεση ψηφιακού περιεχομένου, στα πλαίσια των Προσκλήσεων 31 και 31.2 του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ψηφιακή Σύγκλιση» της Ειδικής Γραμματείας Ψηφιακού Σχεδιασμού και της Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης του Επιχειρησιακού Προγράμματος Ψηφιακή Σύγκλιση του Υπουργείου Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας. Οι φορείς που συμμετείχαν στις προσκλήσεις ψηφιοποίησαν και τεκμηρίωσαν περιεχόμενο και δημιούργησαν συστήματα απόθεσης για την διάχυση του παραγόμενου περιεχομένου. Τα μεταδεδομένα, τα ψηφιακά αρχεία αλλά και τα ίδια τα συστήματα απόθεσης έπρεπε να συμμορφώνονται σε μία σειρά προδιαγραφών. Οι προδιαγραφές αυτές ορίστηκαν από το ΕΚΤ στο έγγραφο «Προδιαγραφές Διαλειτουργικότητας για Ανοικτό Ψηφιακό Περιεχόμενο» και προέκυψαν από την εμπειρία του ΕΚΤ αλλά και από το διεθνές περιβάλλον και τα πρότυπα στις αντίστοιχες περιοχές. Το EKT διεξάγοντας αυτοματοποιημένους ελέγχους ποιότητας στο περιεχομένου που συσσωρεύεται με το σύστημα πιστοποίησης προδιαγραφών διαλειτουργικότητας και περιεχομένου Validator εξασφαλίζει, σε συνεργασία με τους φορείς, την υψηλή ποιότητα του περιεχομένου που εισάγεται στο SearchCulture.gr. Παράλληλα, η ποιότητα υπηρεσιών αυξάνεται περαιτέρω χάρις στον σημασιολογικό εμπλουτισμό και την ομογενοποίηση του περιεχομένου που πραγματοποιεί το ΕΚΤ με το εργαλείο Semantics.gr. Το σύνολο σχεδόν των τεκμηρίων εμπλουτίστηκε με ένα νέο πεδίο «EKT Τύπος» που περιλαμβάνει αναφορές σε όρους ενός πρότυπου δίγλωσσου ιεραρχικού λεξιλογίου τύπων που δημιουργήθηκε από το ΕΚΤ. Έτσι το περιεχόμενο κατηγοριοποιήθηκε στους 393 όρους του λεξιλογίου με άμεσο θετικό αντίκτυπο στην ευρεσιμότητα, στην παρουσίαση και στην πολυγλωσσικότητα του περιεχομένου. Με το σύνολο των υπηρεσιών και διεργασιών αυτών το ΕΚΤ αναδεικνύει δυναμικά την ψηφιακή μας κληρονομιά μέσω σύγχρονων τεχνολογιών και υποδομών και προωθεί την κυκλοφορία της γνώσης και των πολιτιστικών δημόσιων αγαθών. Ταυτόχρονα, αξιοποιείται και προβάλλεται σε διεθνές επίπεδο ο ελληνικός πολιτισμός και η γνώση, όπως, για παράδειγμα διαθέτοντας το περιεχόμενο του SearchCulture.gr στη διεθνή πλατφόρμα πολιτιστικού περιεχομένου Europeana. Το SearchCulture.gr παρέχει υψηλού επιπέδου υπηρεσίες αναζήτησης, πλοήγησης και παρουσίασης πολιτιστικού περιεχομένου προβάλλοντας και αναδεικνύοντας με τον καλύτερο τρόπο το ψηφιακό περιεχόμενο έγκριτων φορέων πολιτισμού. Η πύλη ανέβηκε για πρώτη φορά στο διαδίκτυο στις αρχές του Έκτοτε, αναβαθμίζεται και επεκτείνεται συνεχώς με νέες λειτουργίες ενώ παράλληλα εμπλουτίζεται με νέες συλλογές που προέρχονται από έγκριτους φορείς της χώρας. ΕΚΤ SearchCulture.gr: Οδηγός Χρήσης 7

8 3 Αρχική Σελίδα Η διαδικτυακή πύλη του SearchCulture.gr είναι ελεύθερα προσβάσιμη μέσα από την διεύθυνση searchculture.gr. Η αρχική σελίδα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων: Ένα μενού επιλογών που επιτρέπει στον χρήστη να μεταβεί στην σελίδα αναζήτησης και στην σελίδα παρουσίασης των φορέων και των συλλογών τους καθώς και να επιλέξει γλώσσα μία φόρμα αναζήτησης, ένα διαδραστικό νέφος δημοφιλών ομογενοποιημένων από το ΕΚΤ τύπων τεκμηρίων (που προέρχονται ένα ενιαίο λεξιλόγιο τύπων τεκμηρίων που δημιούργησε το ΕΚΤ στο Semantics.gr), δυναμικά διαγράμματα που απεικονίζουν ποιοτικά και ποσοτικά χαρακτηριστικά του περιεχόμενου του συσσωρευτή και, τέλος, μια περιληπτική παρουσίαση ενός τεκμηρίου που επιλέγεται από το σύστημα τυχαία και ανανεώνεται σε ημερήσια βάση. ΕΚΤ SearchCulture.gr: Οδηγός Χρήσης 8

9 Οι σελίδες του SearchCulture.gr ανταποκρίνονται και προσαρμόζονται ανάλογα με την ανάλυση της οθόνης του χρήστη. Έτσι το SearchCulture.gr μπορεί να χρησιμοποιηθεί και μέσω φορητών συσκευών (κινητά τηλέφωνα, tablets). Τα διαγράμματα (πίτες) εμφανίζονται εναλλασσόμενα (carousel widget) και περιλαμβάνουν μία πίτα με τις μεγαλύτερες, σε αριθμό τεκμηρίων, συλλογές, μία πίτα κατανομής περιεχομένου στους πέντε τύπους που όρισε η Europeana και μία πίτα που δείχνει το ποσοστό των τεκμηρίων που εμπλουτίστηκαν σημασιολογικά από το EKT. Το νέφος ομογενοποιημένων τύπων, η πίτα με τις συλλογές και η πίτα Europeana τύπων είναι διαδραστικά στοιχεία, επιτρέποντας στον χρήστη να πλοηγηθεί στα τεκμήρια συγκεκριμένου EKT τύπου, συγκεκριμένης συλλογής και συγκεκριμένου Europeana τύπου, αντίστοιχα, και αποτελούν έτσι εναλλακτικούς τρόπους εξερεύνησης περιεχομένου πέρα από τον κύριο τρόπο που προσφέρεται από την φόρμα αναζήτησης. ΕΚΤ SearchCulture.gr: Οδηγός Χρήσης 9

10 Διαδραστική πίτα με τις μεγαλύτερες συλλογές Διαδραστική πίτα με κατανομή τεκμηρίων ανά Europeana τύπο Πίτα που παρουσιάζει το ποσοστό τεκμηρίων που εμπλουτίστηκαν σημασιολογικά από το EKT ΕΚΤ SearchCulture.gr: Οδηγός Χρήσης 10

11 4 Αναζήτηση Η φόρμα αναζήτησης εμφανίζεται τόσο στην αρχική σελίδα όσο και στην σελίδα αναζήτησης (μενού επιλογών Αναζήτηση). Η φόρμα επιτρέπει στον χρήστη να περιορίσει την αναζήτηση του σε συγκεκριμένη μόνο συλλογή/αποθετήριο. Εάν ο χρήστης επιλέξει αποθετήριο δεν χρειάζεται να πληκτρολογήσει όρο αναζήτησης και μπορεί να δει έτσι το σύνολο των τεκμηρίων του συγκεκριμένου αποθετηρίου. Προαιρετική επιλογή αποθετηρίου Ο χρήστης μπορεί, αν θέλει, να συγκεκριμενοποιήσει την αναζήτηση σε συγκεκριμένα πεδία μεταδεδομένων, όπως τύπος τεκμηρίου ΕΚΤ, Europeana τύπος, πρωτότυπος τύπος τεκμηρίου, δημιουργός/συντονιστής, θεματική κατηγορία, χρονική και γεωγραφική κάλυψη. Συγκεκριμενοποίηση αναζήτησης Το πεδίο εισαγωγής όρου διαθέτει βοηθητικό μηχανισμό αυτόματης συμπλήρωσης τιμών: καθώς ο χρήστης πληκτρολογεί εμφανίζεται και ανανεώνεται λίστα με πιθανές τιμές. Το ίδιο ισχύει και για την λίστα επιλογής αποθετηρίου/συλλογής. ΕΚΤ SearchCulture.gr: Οδηγός Χρήσης 11

12 Αυτόματη συμπλήρωση όρου αναζήτησης O χρήστης μπορεί να πραγματοποιήσει σύνθετη αναζήτηση εισάγοντας περισσότερους από έναν όρους, όπως φαίνεται στο Σφάλμα! Το αρχείο προέλευσης της αναφοράς δεν βρέθηκε.. Πατώντας το κουμπί «+» προστίθεται ένα επιπλέον πεδίο για εισαγωγή όρου ενώ πατώντας το κουμπί «-» αφαιρείται το αντίστοιχο πεδίο. Σύνθετη αναζήτηση ΕΚΤ SearchCulture.gr: Οδηγός Χρήσης 12

13 5 Εμφάνιση αποτελεσμάτων αναζήτησης Τα αποτελέσματα της αναζήτησης εμφανίζονται σελιδοποιημένα ανά 12 τεκμήρια. Για κάθε τεκμήριο εμφανίζεται μία εικόνα προεπισκόπησης καθώς και οι τιμές επιλεγμένων πεδίων, όπως φαίνεται στα παρακάτω (στο πρώτο από οθόνη υπολογιστή και στο δεύτερο από οθόνη κινητής συσκευής). Αποτελέσματα αναζήτησης ΕΚΤ SearchCulture.gr: Οδηγός Χρήσης 13

14 Αποτελέσματα αναζήτησης όπως φαίνονται από οθόνη κινητού τηλεφώνου Φιλτράρισμα αποτελεσμάτων (Facet Queries) Η αναζήτηση τεκμηρίων διαθέτει δυνατότητα φιλτραρίσματος των αποτελεσμάτων με μηχανισμό facet queries σε συγκεκριμένα πεδία συμπεριλαμβανομένων του ομογενοποιημένου τύπου τεκμηρίου του ΕΚΤ SearchCulture.gr: Οδηγός Χρήσης 14

15 EKT, του πρωτότυπου τύπου τεκμηρίου της συλλογής, του Europeana τύπου, της θεματικής κατηγορίας, του παρόχου (συλλογής) και των δικαιωμάτων διάθεσης ψηφιακού περιεχομένου. Το φιλτράρισμα γίνεται μέσω ενός βοηθητικού πλαισίου που συνοδεύει τα αποτελέσματα μιας αναζήτησης στο αριστερό τμήμα της σελίδας. Στα φίλτρα αναζήτησης υπάρχουν κουμπιά με τα οποία ο χρήστης μπορεί να επιλέξει αν οι τιμές των φίλτρων θα εμφανίζονται σε αλφαβητική σειρά ( ) ή σε φθίνουσα σειρά δημοφιλίας (). ΕΚΤ SearchCulture.gr: Οδηγός Χρήσης 15

16 6 Καρτέλα Τεκμηρίου Για κάθε αποτέλεσμα ο χρήστης μπορεί να επιλέξει να δει λεπτομέρειες στη Καρτέλα Τεκμηρίου σε ξεχωριστή σελίδα, πατώντας τον τίτλο, ή σε ξεχωριστό παράθυρο, πατώντας το κουμπί. Η καρτέλα τεκμηρίου σε ξεχωριστό παράθυρο δίνει στον χρήστη την δυνατότητα εύκολης πλοήγησης (, ) στα αποτελέσματα μιας σελίδας αποτελεσμάτων αναζήτησης. Καρτέλα τεκμηρίου ΕΚΤ SearchCulture.gr: Οδηγός Χρήσης 16

17 Η καρτέλα τεκμηρίου περιλαμβάνει μια εικόνα προεπισκόπησης και ένα σύνολο από γνωρίσματα και τιμές (το σύνολο των γνωρισμάτων που παρουσιάζονται καθώς και η σειρά με την οποία εμφανίζονται ορίζονται από τον διαχειριστή και αποτελούν μέρος των παραμέτρων του συστήματος), μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται σύνδεσμοι παρουσίασης του τεκμηρίου στην δικτυακή πύλη του παρόχου (που αντιστοιχούν στα EDM γνωρίσματα edm:isshownat, edm:isshownby, edm:object, edm:hasview της κλάσης ore:aggregation). Τιμές που περιλαμβάνουν αναφορά σε σημασιολογικές οντότητες (edm:agent, skos:concept, edm:place και edm:timespan) εμφανίζονται ως σύνδεσμοι οι οποίοι οδηγούν στις αντίστοιχες σελίδες τεκμηρίωσης όρων. Καρτέλα τεκμηρίου όπως φαίνεται από οθόνη κινητού τηλεφώνου ΕΚΤ SearchCulture.gr: Οδηγός Χρήσης 17

18 Καρτέλα τεκμηρίου σε παράθυρο πλοήγηση σε προηγούμενα / επόμενα τεκμήρια Τέλος, ο χρήστης μπορεί να δει την EDM RDF/XML αναπαράστασή του τεκμηρίου σε ξεχωριστό παράθυρο πατώντας το κουμπί «RDF». RDF απεικόνιση τεκμηρίου - Διάθεση ως Linked Data ΕΚΤ SearchCulture.gr: Οδηγός Χρήσης 18

19 7 Φορείς/συλλογές Το SearchCulture.gr διαθέτει μία ξεχωριστή σελίδα παρουσίασης των φορέων και των συλλογών τους που φιλοξενούνται στην διαδικτυακή πύλη. Η σελίδα είναι προσβάσιμη από το μενού επιλογών επιλέγοντας «Φορείς/συλλογές». Η σελίδα παρουσιάζει την λίστα με τους συνεργαζόμενους φορείς περιεχομένου (σελιδοποιημένη ανά δέκα φορείς). Παρουσίαση των φορέων και των συλλογών τους ΕΚΤ SearchCulture.gr: Οδηγός Χρήσης 19

20 Ο χρήστης μπορεί να αναζητήσει και να επιλέξει συγκεκριμένο φορέα μέσα από δυναμική λίστα αναζήτησης. Κάτω από κάθε φορέα παρατίθενται οι συλλογές του. Οι πληροφορίες για τους φορείς και τις συλλογές περιλαμβάνουν τίτλο, διευθύνσεις στην διαδικτυακή σελίδα τόσο του φορέα όσο και του αποθετηρίου/συλλογής, περιγραφές και λογότυπα. Ο χρήστης μπορεί να προηγηθεί στα τεκμήρια της κάθε συλλογής όπως παρουσιάζονται στο SearchCulture.gr, είτε επιλέγοντας τον σύνδεσμο «δείτε την συλλογή μέσα από το SC» ή επιλέγοντας συγκεκριμένο τύπο τεκμηρίου μέσα από όλους τους τύπους που διαθέτει η συγκεκριμένη συλλογή. Οι τύποι που εμφανίζονται είναι οι «ΕΚΤ τύποι τεκμηρίων», δηλαδή προέρχονται από όρους του δίγλωσσου λεξιλογίου τύπων του ΕΚΤ στους οποίους κατηγοριοποιήθηκε το περιεχόμενο μέσα από τον εμπλουτισμό/ομογενοποίηση που διεξήγαγε το EKT. ΕΚΤ SearchCulture.gr: Οδηγός Χρήσης 20

21 8 Διεπαφή στα αγγλικά Η διαδικτυακή πύλη SearchCulture.gr υποστηρίζει πολυγλωσσικότητα τόσο σε στατικό όσο και σε δυναμικό περιεχόμενο. Στην τρέχουσα έκδοση υποστηρίζονται Ελληνικά και Αγγλικά. Όλα τα στατικά μηνύματα/ετικέτες της εφαρμογής έχουν μεταφραστεί και στις δύο γλώσσες. Η πολυγλωσσικότητα όμως υποστηρίζεται και στο δυναμικό περιεχόμενο. Αν ο χρήστης επιλέξει άλλη γλώσσα (από το μενού επιλογών), τότε εκτός από τις στατικές ετικέτες και τα μηνύματα της εφαρμογής, θα «μεταφραστούν» και δυναμικές πληροφορίες, όπως οι ονομασίες των φορέων και των συλλογών, το νέφος δημοφιλών τύπων του ΕΚΤ, οι πίτες της αρχικής σελίδας καθώς και όλες οι τιμές στα φίλτρα αναζήτησης. Πολυγλωσσικότητα: Η αρχική σελίδα του SearchCulture.gr στα Αγγλικά. ΕΚΤ SearchCulture.gr: Οδηγός Χρήσης 21

22 ΕΚΤ SearchCulture.gr: Οδηγός Χρήσης 22